groot f 35,-
40e Jaargang No. 12283
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 4 Juli 1923
ABONPIESIlENTEiM per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd ijl ADVERTENTIES^Van 1 tot 5 regels f 1.75; Iedere regel meer 35 cents. Reclames 60- cents per regel. Bij
is (kom der gemeente) f 3.57'A. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustreerd abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstnivers-advertentida van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.5V/,; franco per post f 0.65. jf| per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
Directie, Redactie en AdministratieKr. Houtstraat 33, Post-Giro 38810 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Bijkantoor voor Santpoort, Veisen, Velseroord, Wijkeroog, IJniuidon,
Telefoonnummers: Directie 3082, Redactie 600 en Administratie 724 ec eurHo'oldre'daeteurJ.c. PEEREBOOfcl Beverwijk, ens., enz. Criehuizerkcrkweg 2, Veisen, Telefoon 3521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
geschiedde heden aan C. K. KRAMER
Raadhuisplein 40 Heemstede
Agenda
WOENSDAG 4 JULI.
Kunsthandel F. H. Smit: Tentoon
stelling van werken van E. R. D.
Schaap.
Groote Kerk Groote MarktBui
tengewone Samenkomst der Evange
lische Maatschappij. 8 uur.
Tea-room Luxor Theater, Groote
Houtstraat 's middags 3.30—5.30 en
's avonds '8—11 uur: Concert.
Cinema Pal. Foyer: Middag en
Avondconcert 3.30—5.30 en 811 uur.
Bioscoop voorstellingen.
BJoemendaal: Hotel „Duin
en Daal": Tentoonstelling Werken van
llaarlemsche scnilders.
Zand.voort: Pavilion Riche;
Dagelijks matinee ©n avonchjoucert.
I
DONDERDAG 5 JULI.
Kunsthandel F. H. Smit: Tentoon
stelling van werken van E. R. D.
Schaap.
Brongebouw: Voordrachten en film-
verbooning Reddingsbrigade voor
Drenkelingen, 8 uur.
Den Hout: Concert der H. O. V.,
Tea-room Luxor Theater, Groote
Houtstraat: 's middags 3.305.30 en
's avonds 811 uur: Concert.
Cinema Pal. Foyer: Middag- en
avondconcert 3.30—5.30 en 811 uur.
Cinema Palacè, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling S uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Mark:
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Luxor-Theater. Grocto Houtstraat
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Scala-Theater, KI. Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling 8 uur,
Z andvoort:
Pavilion Riche: Dagelijks matinée
en avondconcert.
Bloemen daal. Hotel „Duin
en Daal": Tentoonstel ling werken
van llaarlemsche Schilders.
OM ONS HEEN
No. 3205
Veertig jaar Haarlemsch leven
Toestanden en Personen
DE VREES VOOR DE PAAROENT RAM. E. N. E. T. EN E. S. M.
WAT !N DE TOEKOMST NOQDIG IS OF GAAT HET VERVOER
EEN ANDERE RICHTING UIT?
du rig© beraadslaging, met 18 tegen 4
stemmen, die van do heeren Kruse-
man, Derx, van der Breggen en van
Dieren Bijvoet.
Konden deze heeren nu z-ien, dat-
een veel gvooter en sneller elect risen*»
tram door dezelfde straten rijdt, dan
zouden zij zich waarschijnlijk over hun
eigen verzet in 187?'verwonderen.
Jn zooverre hebben de klagers gelijk
gehad, dat de Haarlemsohe Traimvay-
Maa'f,schappij nooit een bloeiende on
derneming is geworden. Soms keerde
zij dividend uit, maar meestal 214 of 3
procent, een enkelen keer 4. Soms in
't geheel niet. Ruim twintig jaar na
haar oprichting heeft zij plan gehad,
om ook een lijn aan te leggen van do
Groote Markt naar derf Zijlweg, maar
daarvan is niet gekomen. Toen later
voor hetzelfde traject Stationden
Hout aan den heer R. G.rippeling con
cessie werd verleend voor een èlectri-
sehe tram, werd de paardentram ge
liquideerd. De lieer Grippeliug,
daar belang bij had^als directeur van
het Haarlemmerhout- on Zuiderhout
park, deed de concessie over aan de
Hollandsche Spoor, die deze lijn en
naai Heemstede opnam in hare stich
ting de Noord- Zuidbollandsche Tram
weg-Maatschappij.
Vóór dien tijd was er al sprake van
geweest, dat de E.N.E.T. de paarden
tram zou overnemen, maar de onder-
handelingen daarover hadden geen re
sultaab gehad. De E.N.E.T. is gesticht,
door den heer D.. E. L. van den Arend,
nu nog architect in Haarlem en ,T. A.
der Steur, siuds eenige jaren
hoogleeraar te Delft. Het merkwaar
dige van deze concessie is geweest,
dat het, zooals de naam bewijst, df
eerste electrische tram in Nederland
geweest. Haarlem is aan deze twee
mannen dan ook veel verplicht, want
zijde zullen zij er niet bij gesponnen
hebben. Naderhand is wel gebleken,
dat een ceintuurbaan, aangelegd juist
met de bedoeling om een zoo groot
mogelijk gedeelte van de stad te be
dienen, minder gewaardeerd wordt,
dan een rechte of ongeveer rechte
trambaan. Groote voordeelen heeft de
E.N.E.T. dan ook niet behaald, maar
haar beteekenis in de stad is groot ge
noeg om toe te juichen, dat ook zij
ten slotte onder, de sterke vleugelen
van de Hollandsche Spoor voor stor
ten en moeilijkheden beveiligd ïs.
In deze jaren ontstaat vrij spoe
dig een net van tramwegen- In 189S
valt de concessie aan de Ceintuur
baan, 3 Juli 1899 wordt de electrische
HaarlemZandvoorü feestelijk
geopend, zoodat deze het volgende
jaar haar 25-jarig bestaan kan vie-
Spocdig daarop komen er plan
os voor een electrische verbin
ding met Amsterdam, twee tegelijk;
de overwinning wordt behaald door de
heeren Anderheggen en Neumeijer,
die hun concessie inbrengen bij de E.
S. M-, die later de meerderheid van
aandeelen overdoet aan de Hol
landsche Spoor. Wat er in die ja-
,n tramwegpolitiek wel duide
lijk blijkt, is dit, dat alleeu door een
zeer groot lichaam als de Holland-
chc Spoor een net van' electrische
rams zonder financieel bezwaar en
gevaar kan worden geëxploiteerd.
Ook het zoogenaamde plan-Sanders,
de lijnen in de Haarlemmermeer, ko
men bij deze maatschappij terechtin-
tussohen is de lijn naar Bloemcndnal
gesticht. Eerst later legt de Holland
sche Spoor de lijn naar Overveen aan.
Dit hoofdstuk zal gewijd zijn aan de
geschiedenis van de vervoermiddelen
in en om Haarlem. Groot is de verzoe
king om te vertellen, wat al phasen
deze hebben doorleefd, al ware het al
leen om aan to toonen, dat wie con
cessienaris worden wil, in de aller
eerste plaats zich dient 1© oefenen ii
geduld, maar om den lezer niet te ver
velen, zal ik aan de verleiding weer
stand bieden en aan de geschiedenis
alleen dat ontleenen, wat voor
juiste begrip noodzakelijk is.
I-Iet eerste vervoermiddel in de stad,
de paardentram, herdacht op 27 Aug.
1890 haar 12V4-jarig bestaau en wel
was daar reden toe, want met moeite
en bezwaren was zij totstand gek<
Men moet niet denken, dat -het plan
om haar te stichten met algemeene
vreugde werd begroet. Integendeel,
groot en talrijk waren de bezwaren.
De heer J. A. Fiora, vroeger eigenaar-
van den vermaarden Halletjeswinkel
an de Kruisstraat," zag met 119 mede
adressanten allerlei gevaren: de bezoe
kers van Haarlem zouden, tot schade
van de Llaarlemsche neringdoendi
rechtstreeks van het station naar den
Hout en naar Heemstede worde:
vervoerd; dé straten van Haarlem wi
ren te nauw, zoodat de tramwagens
geen voldoende ruimte zouden overla
ten aan. rijtuigen en voetgangers,
waardoor vele ougelükken. zouden ge
beuren; rijtuigen zouden niet voor
hunne winkels kunnen stilhouden. An
dere adressanten/ de heer E. J- Wes-
lerveld en zeven van zijn burin op
heb Vérwulffc zag-eri in gedachten de
markt van landbouwproducten, die
daar gehouden werd, al verloopen.
De Raad was daar wel gevoelig voor
en besloot, de stukken te laten druk
ken, de zaak aan te houden en intus-
schen de straten en de breedte van de
rijtuigen te laten opmeten. Toen nu
de zaak in de volgende vergadering
weer aan de orde kwam, waren er
nieuwe bezwaarschriften ingekomen,
een van ,Thr. J. P. A. Teding van
Berkhout en 31 anderen, allen bewo-
ners van de Houtstraat, Koningstraat,
en Barteljorisstraat en een van ba
ron van Tuyll van Vleuten en 14 an
deren. De eerste groep vond den af
stand in Haarlem te klein, een tram
dus niet noodig, zij voorspelde den
spoedigen val van de maatschappij en
bad heb ook al over, de equipages,
die niet voor de huizen zouden kun
nen stilstaan, terwijl zij verzekerde,
dat de schoolgaande jeugd in groot
vaar zou verkeeren. De tweede groep
wees ook op de smalle straten
voerde aan in haar eigen belang,
door een tram hun het genoegen van
in en om Haarlem te wonen, zou wor
den ontnomen; ieder die equipage
hield, zou de llaarlemsche straten
zooveel mogelijk vermijden.
Zouden al deze klachten succes heb
ben? Ons, die zooveel later leven, lijkt
dat onwaarschijnlijk, maar de voor
standers van de train waren er blijk
baar niet gerust op: onder aanvoering
van den heer Zocher zonden zij op hun
beurt een request in, geteekend door
330 personen, waarin zij veronderstel
den, dat de ingediende bezwaren, d i e
z ij n i e t lè e n d e n meer van par
ticulier. dan van algemeen belang
v.oudcn zijn en dat de vooruitgang van
Haarlem moest worden bevorderd. Ten
slotte- wezen zij op vele steden in het
buitenland en verzochten den Raad,
cc aangevraagde concessie te verlce-
nen.
R\t deed dan ook de Raad, na lang-
Mefc de E. S. M. nam zij over het lijn
tje StationspleinVerspronckweg
Overveen over, dat aanvankelijk werd
aangelegd met steun van de Binnen-
landsche Exploitatie-Maatschappij,
die daarin voordeel zag voor haar
bouwgrond aan den Julianaweg- De
ze verwachting is niet verwezenlijkt:
het lijntje kreeg dan ook, wegens haar
gering aantal passagiers, al spoedig
den naam van „het sinartekind van
de- E. S. M."
Dit is het verleden. Hoe staat het
met de toekomst? Dezelfde periode,
die zooveel nieuws bracht, heeft ook
veel dat oud was opgeruimd of bloed
arm gemaakt en aan de toekomst
overgelaten, er wat beters te bren
gen. De stoomtram naar Alkmaar,
Waarvan het eerste gedeelte (naar Be
verwijk) toch pas '27 jaar geleden werd
ingewijd, is nu al verouderd en het
eenige middel dat verbetering brengen
kan, is een electrische tram, althans
van Haarlem naar Beverwijk en een
nieuwe, natuurlijk electrische, verbin
ding met IJmuiden. De verbinding
HaarlemOverveenBloemendaal is
nog- verre van ideaalde drie trams
stoppen allen voor de duinwegen, op
den duur zal daarin verbetering moe
ten komen. Tenzij oolc bier de toestand
ontstaat als die in Amerika, waar fei
telijk iedereen over een auto beschikt
wel is de autokoning Ford, die het
daar mogelijk maakte, ook bij ons
doorgedrongen, maar zoover als men
daar gekomen is, zijn wij nog lang
niet.
Naar het Zuiden zal in dc toekomst
eveneens nog heel wat te doen zijn.
De bouwerij aan den Heeren weg wacht
op een goede tram verbinding. In de
stad zelf zal mettertijd een lijn van
het Ainsterdamscbe naar het Leid-
sche kwartier onmisbaar blijken te
zijn, maar hoe die over het Spaarne
komt is nog niet opgelost.
In den lautsten tijd is een nieuw ver
voermiddel opgekomen, waarvan de
beteekenis 'op dit oogenblik nog niet
kan worden vastgesteld. De auto
bussen. 'Zij moeten met'du bestaande
voermiddelen concurreeren, dus la-
vrachtprijzen berekenen. Of dat op
den duur gaan zal tegenover de vrij
aanzienlijke kosten van benzine,
■bauffeuv en banden moet de tijd lee-
de mogelijkheid om de wagens in be
trekkelijk korten tijd af te schrijven.
Er wordt veel van deze bussen ge
vergd en het vermoeden is niet zoo
liecl ongegrond, dat een ondernemer
die er maar het beste van hoopt en
geen zorgvuldige administratie voert,
op een oogenblik zal bemerken, dat
zijn wagens versloten zijn en dat er
n geld genoeg in kas is om nieu-
aau te schaffen. Vuorlonpig voor
zien evenwel verscheidene van deze
bussen in een behoefte, omdat zij, niet
aan rails gebonden, de menscben bren
gen en halen op tot nu toe afgelegen
plaatsen.
Het vervoer-vraagstuk is dus in
Haarlem en omstreken nog niet opge
lost. Het is nooit opgelost. Maar
merkwaardig blijft het, dat de om
nibus, die na de electrische tram ten
doode -opgeschreven scheen te zijn,
nieuw leven krijgt door de motor.
Hebben wij in het afgeloopen tijdperk
niet bijgewoond dat de bezoekers van
Overveen en Bloemendaal van het
Stationsplein te Haarlem per paarden-
omnibus werden vervoerd? Voor een
kleinigheid. In het heetst van den con
currentiestrijd brachten zij de passa
giers over voor vijf centen per per
soon. Zelfs heeft een van deze onder
nemingen toen ee char a bancs aan
geschaft, waar de menscben bovenop
konden zitten en die tochtjes deed
in den omtrek-
Beide diensten hebben hun pogingen
moeten stakenzij zouden bet toch een
poosje later in elk geval hebben moe
ten doen, omdat zij tegen de electri
sche tram toch niet opgewassen zou
den zijn geweest.
Het paard is nu eenmaal het verle
den, dat niet terugkomt,de motor
vormt, de toekomst. Fabricage in mas
sa staat ons te wachten. Misschien
hebben zelfs de snuggere hersens van
Ford het beste op dit, stok nog niet
bereikt.
De geschiedenis leert evenwel, dat
het gevaarlijk is, de lijn van het ver
leden door te trekken naar de toe
komst. Wie zal zeggen, of niet bin
nenkort het geheele vervoer zich zal
losmaken van de aarde en gaan door
de lucht, waar het niet door woningen
en openbare gebouwen zal worden ge
hinderd "Wie durft liicr van onmoge
lijkheid spreken'?
J. C. P.
een modern, klein huisje buiten dan
iu ©en groote, bewerkelijke woning
in de stad. En ook ds kleinere, moder
ne huizen in de stad zijn alle wel be
woond; -al doen zij .ook f 1000 a f ï2öü
huur, zij „vliegen" weg!"
Van den „trek naar huiten" had de
heer Blansert, bekend makelaar Lier
ter stede, tot wien wij ons om inlich
tingen wendden, nog niets bemerkt.
Dat er veel groote hulzen leeg
staan schreef de heer Blansert aan
verschillende oorzaken toe In do
eerste plaats aan de malaise: da
bezitters van groote huizen krijgen de
eerste klappen.'
Dan is er de diensthodennocd die
maakt dab groote perceelen minder
gemakkelijk te bewonen zijn. Wordt
het aantal Duitsche dienstboden, die
niet zoo tegen het dienen" in groote
huizen schijnen op te zien als de
Hollandsche, eens mincler dan zal list,
betrekken van een groote woning- nóg
meer bezwaren met zich brengen.
Er is inderdaad een belangrijk aan
bod van groote huizen, waar zeer
weinig vraag- tegenover staat. „Toe
vallig zijn in den laatsten tijd Liet
een paar groote perceelen in handen
overgegaan van Duitschers, die lnm
zaken verplaatst hebben van Ant
werpen naar Amsterdam," zoo zeicle
ons de heer Blansert, „maar 'dit blij
ven toch uitzonderingsgevallen. Er is
mijna inziens veol aanbod, doordat
menschen, die indertijd hun huizen
duur gekocht lieliben, thans trach
ten nog ©enigszinsden prijs terug te
krijgen, dien ze er voor gegeven
hebben, vóórdat, er ©en verdere prijs
daling komt. Want ophetooge 'n-
b 1 i k is er voor bepaald lage prij
zen nog niets te koop. Do prijzen der
leegstaande -middenstands; w o liinjren
varioeren tusschen f 8C00 en f 20.(100.
In vergelijking met deze koopprijzen
zijn de huren vaak abnormaal-itoog.
In huizen van f 600 a f 700 is zoo goed
als niets aaD te bieden, daar wordt
om gevochten en de hoegere huren,
f &50 a f900 voor betrekkelijk klei nel
huizen, zijn voor velen niet te
talen!"
HOE STAAT T MET
do onbewoonde huizen
in Haarlem?
I-Iet is een verschijnsel, dat ieder
een kan waarnemen, dat or heel wat
huizen in onze stad leeg staan.
En toch kan er, naai' wij van den
controleur der gemeentebelastingen
den heel' Albert! vernamen, niet ge
sproken worden van een grootsn uit
tocht uit Haarlem omdat do belas
tingen hier zoo buitengewoon hoog
zouden zijn. „Was dit het geval, gin
gen de bezitters van groote vermo
gens de stad uit", al'dus do heer Al-
berti, „dan zou de gemeente niet
kunnen volstaan met 100 opcenten op
de inkomstenbelasting. 'Maar wel ge
loof ik, dat „de trek naar buiten" be
gint. De menschen 'wonen ooit al
door den d i enstb o de nno od liever in
TE RAARD EBESYELLI NO
OR. A. HAM.
Op de begraafplaats te Heemstede
werd Dinsdagmiddag half vier hel
stoffelijk overschot van Dr. A. Iiam.
oogarts, die op zoo tragische wijze is
overleden, aan den schoot der aarde
i,o ever trouwd.
Velen waren opgekomen, oin de
uitvaart van dezen sympathieken man
bij te wonen. Ouder de aanwezigen
merkten wij o.a. op eenige geueeshee-
ren.
Dc kist werd door een tiental kran
sen gedekt.
Aan het graf werd niet gesprok©
Een broeder van den overledene, de
Leer W. -I-lam, dankte met eenige g
voelvollo woorden namens de faruil
voor de bewezen laatste eer.
AANGEHOUDEN. Diinsdagooiitend
zes uur is door de politie (.e Haarlem aan
houden de 18-jarige jongeling G. v. cl.
P., die ontvlucht was uit het Rijksopvoe
dingsgesticht „Veldeieht" ie Averecst on
bekend heeft te Zwollerkerspel met be
hulp van een mede-ontvluchte to hebben
ontvreemd twee heereuiij wielen, twee
jassen, twee petten, een paar schoenen c*n
een taliaksdoos. Hij is aan de politie over
geleverd.
RIJ WIELVERDTJ1STERTNG. - Door
de Haarlemsehe politie is Dinsdagmiddag
leidinghekieeder T. D., die beleend heelt,
ten nadoele van den Haarlemschen rij
wielhandelaar LI. W. K. een rijwiel '.e
hebben verduisterd. Hij had het voor f
aan iemand te Sloïerdij-k verkocht: in zijn
bezit werd nog f 20 gevonden. Ook het
■rijwiel is opgespoord en in lieslag geiio-
ESPERANTO.
De Haarlergsche Esperantisten Vereen!
ging „Koiuprenado lavas paeon" heeft een
propagaaida-oircu-laire verspreid, waarin
het nut van het loeren dezer werelclliulp
taal in het licht wordt gesteld.
Indien een kind, zoo. lezen wij in de
circulaire, op 10-jarigen leeftijd begint
met de studie van Esperanto, zal het op
15-jarigen leeftijd zich gemakkelijk in die
taal kunnen uitdrukken. Hierna kan het
een der moderne talen leeron, of, wanneer
hel geen-aanleg voor taalstudie heeft, de
klassieke en moderne buitenïandsohe lite
ratuur door middel van uitstekende (veel
al nu .reeds bestaande) Esperanto verta
lingen leeren kennen. Dit zou het over
voerde leerplan der H. B. 8. aanmerke
lijk verlichten.
Ook voor de handelswereld, voor hel
an.nknoopcn van relaties enz. is Esperan-
to-kennis van veel belang. De ïIsode;s-
conferentie die jin het begin van April j.l.
to Venetië is gehouden heeft met alge
meene stemmen zich vóór de invoering
van Esperanto geuit.
AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN.
Zaterdagmiddag 1 uur sprong de GO-ja-
rige L. A. W., wonen.de Rustenburgerlaan
■16, toen hij van het werk aan de Pjjislaan
naar huis wilde gaan, op o'e .LeUsvne-
rlaarbij met den buik tegen den rand van
den wagen teecht. l'huis gekomen, klaag
de hij over hevige buikpijn. Op medisch
advies werd hij maar het Sint Elisabeths
Gasthuis gebracht, waar li;j Dinsdagnws
Schilderkunst
Tentoonstelling E. R. D. Schaap
in da kunstzaal Smit
Getrouw© bezoekers van de expo
sities van Sint Lucas kenuen liet werk
van den voorzitter dezer schilderever-
eeniziiighonderd testen één et ellen
zij zioh bij het z-ien van zij a naam
reeds, een liJoeseinzwaren vruchtboom
voor. Schaap is een dtichterllijk schil
der en wat is voor den zoodanigen
aan (.rekkelijker dan de jonge lent© vol
belofte, als het rose en roomwit van
den bloei der appelaars en Icerse-
boomen liet kanten feestkleed om
werpt. Deze zin zou nog lang zoo
slecht niet klinken, zoo ze Tuinder
cliché ware. Doch ze past een wéinig
bii het werk van Schaap, dat ook vol
gens erkend recept bereid is. In het
beste werk zijner Veohtdorpen geeft
hü een bescheiden weerklank van Ba<=-
's goed-rond, forsch geluid, in het
meeicitóee] van het hier geëxposeerde
ik zou niet durven zeggen dat hij
mier beter werk maakte is
Schaap een eenigszins slordig impres
sionist. die bij al zijn enthousiasme
voortdurend zwak figuur maakt.
Oolc in zijn schilderkunst is Schaap
rhetovisch. Zooals hij ai-s vereeuigings-
voorzitfer zich aan het gebruik van
frasen in den loop der jaren moet heb
ben gewend dit is het gevaar bij
deze eere-betrekkingen zoo geeft
lui ook in ziin schilderwerk meer op
pervlakkigheid dan bezonnen out-
rqei'ing. En als men die oppervlak
kigheid dan. voor oprechte ontroe
ring wil laien doorgaan komt men tot
malie gevallen. Ik hoorde deu heer
Schaap het laatst bij Breitners eraf 't
woord voeren. Breitner was .oen groot
kujistenaai', ook volgens den heer
ri.ap. En als speciaal kenmerk van
dis grootheid meende de heer Schaap
te mogen meedeelen dat. Breitner zich
nimmer aan de wensohen van den
kuusthandel gestoord had. Wat die
ngelukkig-e kunsthandel in die rede
van doen had bleef eon raadsel voor
de nieuwsgierigen. daar de heer
Schaap zich over die wenschen niet
verder uitliet en naar ik vrees, niet
in staat zou ziin zich op meer con
crete. dus dori treffende wijze uit to
Die neiging om met een frase te Im-
poneeren vindt ge in h-at werk terug-
Het heeft een zwaai, etuis, maar het
is een zwaai in dc ruimte. Hoe liet zii,
zoo do grootheid van een kunstenaar
afhankelijk is van zijn onafhankelijk
heid van en tegenover den kunsthan
del, welnu dan i= de heer Schaap een
groot man. Als de kunsthandelaar
hem om een appelboom in bloei vraagt
en bii voelt zich to&valiiig juist go.nspi-
rsi'i'd op een kerseboom iu bloei, dan
heb ik de absolute zekerheid, dat de
heer Schaap zich niet van zijn kerse
boom zal laten afbrengen.
En dat is een verdienste d-ie men iu
den 'tegenwoordige!! tijd moeilijk ts
laag schatten kan. Er is maar één
ding eigenlijk, dat nog daarboven uit
gaat en dat is: zonder praatjes een
mooi schilderij maken. En dat doet de
hesr Schaap van tijd tot tijd, geloof
ik, óók wel.
Op de tentoonstelling bij den heer
Smit, hangen eenige werken die in dat
KL'iooI bevestigen.
J. H. DE BO.IS.
EXAMENS HOOFDAKTE. Dins
dag had het schriftelijk gedeelte van
da hoofdakte examens plaats. Daar
aan namen deel 162 heeren en 119 da
mes.
Onder-de opgaven waren de volgen
de onderwerpen voor een opstel over
methode van onierwïj-s en opvoeding:
1. Bij het. onderwijs in het, stellen
als onderdeel van het onderwijs iu
de Nederlandsche Taal ziin verschil
lends richtingen te onderscheiden.
Geef van deze een critisoh. overzicht
en vermeld tevens, hoe gij dit onder
wijs in een door u zelf te kiezen klas
se wenscht te geven.
2. Vrij algemeen zijn ds klachten
over toenemende tuchteloosheid der
jeugd. Wat kan de lagere school ter
bestrijding van dat kwaad doen?
3. Geef een overzicht van de geschie
denis van het rekenonderwijs in ons
land van Pestalozzi tot on dezen tijd.
De volgéiide sommen wejden opge-
gei en
1. Twee kapitalen, respectievelijk
groot f 12500 en f 18750, brengen sa
men in een jaar f 1625 inlorest op.
Verwisselt men de percenten der ka
pitalen, dan moeten zij een maand
langer uitstaan om samen dezelfde
rente op te brengen. Tegen welk
percent staat elk kapitaal uit?
Als t an een meetkundige reeks a
eerste, b de tweede en c de laatste
term is, bewijs dan, dat de'som gelijk
bc -
verleden:
is aai* Leidt hieruit ar,
b a
hoeveel termen genomen moeten wor
den vau de reeks 1. 2. 4. S. enz., op
dat de som groetu' zij dan 400,
3. Bewijs, dat de vierkantswortels
uit do termen van een rekenkundige
reeks niet een rekenkundige reeks
uien vormen, b.v, 7. 5, en 3.
■i. Drie nersonen handelen samen. A
met, f 10.030, B met 18.000 en C met
f '20.000. Van de winst, rgoot f 4200.
krijgt ieder eorst een gelijk percent
van z'jn kapitaal, terwijl de rost gelijk
wordt 'Verdeeld. A krijgt f 1100. Hoe
veel ontvangen B en C elk?
5. Van een regelmatige z.rszijdia-c
pvramtde is d? ziido van het grond
vlak 4 d.M, en dc loodrechte hoogte
8 d.M. Bereken het totaal oppervlak
tot op -1, rn.M2. nauwkeurig.
Voor Nederlandsche taal werden
de volgende onderwerpen voor ee;: op
stel opgegeven:
1. Mariken van Nimwegen.
2. Bato uit Hoofts treurspel van
dien naam.
3. Teun de Jager uit de 'minera
Obscura.
4. De beide hoofdfiguren uit David
en Jonathan van Haspels.
5. Het Christelijk karakter van Da
'Ccsfca's poëzie.
6. Een van de prozawerken van
Potgieter.
7. Wat ik in de moderne poëzie
mooi vind en waarom.
8. Een tooneelanel uit de twintigste
eeuw.
9. Arbeid en levensvreugde).
10. Straattypen,
11. Die niet ooghluijckc-n kail en
sien door de vinghern
Dient niet. te heerschen over stad
of kiudren (Spieghp.l).
12. De schippers leeren varen Niet
op do stille zee, maar op do felle ha
ren, (Cats).
Voorts moest een fragment uit Po
uters Heylïch Perte in hedendnagsch
proza overgebracht worden.
Uit ris Omstreken
HEEMSTEDE. te:
NED. PROTESTANTENBOND.
Dinsdagavond om S'A uur kwamen de
leden van dc afdeeling- Heemstede
B'ennebroek van den Ncderlanclschen
Protestantenbond in algemeene ver
gadering bijeen in het „Vereenigings-
lakaal".
-- icc-prcsident, dc heer j. A. J.
Smit, opende, bij ontstentenis van den
president, ds. A. Trouw, deze tweede
algemeene vergadering.
de orde we.rd gesteld de voor-
ziening in de vacature van -hei bestuurs
lid S. Joh. Guldemond (afd. Benncbroek)
die zich wegens drukke werkzaamheden
niet meer van zijn fuuctie kan kwijlen.
Zoowel door het aftredende bestuurslid
als door het bestuur werd de fceci A.
Koper van de Bcnncbroekscbe afdce-
ling aanbevolen; overeenkomstig deze
voordracht werd de heer Koper' bij ac
clamatie gekozen.
Bovendien stond op de agenda de
-'rkic-zing van ccs bestuurslid Ir, de
plaats van den secretaris, den heer
H. J. A. Bron, die medio Juli naar
Zwolle gaat vertrekken.
De vice-president, de heer J. A. J.
Smit, treedt al sedert eentgèn tijd als
waarnemend secretaris op. Het is dan
ook de wensch van het bestuur, da:
deze in dc opengevallen plaats zou wor
den benoemd. Het voorstel van liet be
stuur werd bij acclamatie aangenomen.
•Inmiddels had de president, ds. A.
de voorzittershamer overgeno-
deze benoeming uit het bestuur
us weder een zetel open. Met al
gemeene. stemmen werd in die vaca
ture gekozen de heer A. Rutgers, uit
het Bosch en Vaarfkwartier, waardoor
in een lang gekoesierdea wensch is
gemoet gekomen.
Bij de daarop volgende bespreking
.n het ontwerp Statuten en Huishou
delijk Reglement, dat ter visie heeft ge
legen, werd het door den -heer Rutgers
zlijk geacht, dat het bestuur,
oogpunt van nieuwe leden in
het bestuur te krijgen, en in tegenstel
ling met het in het reglement bepaal
de, niet dadelijk' herkiesbaar zal zijn,
itzondering van den voorzitter,
iris én penningmeester. Het be-
zal hierover in de eerstvolgende
bestuursvergadering een besluit ne-
Voorts wérd san het bestuur mach
tiging verkend nog kleine wijzigingen
te brengen, ook voor zoover de
autoriteiten in Den Haag c:t bij hef.
thvragen der Koninklijke Goedkeuring
enschelijk mochten achten. Bovendien
erd de secretaris gemachtigd de Ko
ninklijke goedkeuring aan te vragen.
Wegens buitengewone verdiensten
ïor dc afdeeling werd de scheidende
secretaris, de hoer H. J. A. Bron. op
voorstel van her bestuur tót eere-lid be
noemd. zoodat de afdeeling Heemstede-
Ben nebroek van den Ned. Protestanten
bond 'haar eerste eere-lid telt.
Bij de rondvraag werd de financleele
chikkmg met de Ned. Hervormde
Gemeente te Haarlem te berde ge
bracht, betreffende de vrijzinnig-her-
ormden, die in de afdeeling zijn opge-
.omenj doch tevens contributie aan de
Ned. Hervormde Kerk betalen. Komt
deze regeling lot stand, clan zal dit wel
licht een gedeeltelijke ontheffing van"
die contributie beleekcncn. De gedeel
telijke ontheffing -al, indien mogelijk,
bestaan uit de gelden, cke door deze
categorie aan de. afdeeling Hecïnstede-
Bennebroek afgedragen moeten worden.,
De Ncd. Hervormde Kerk te Haarlem
•heeft verzocht een lijs; van de betrok
ken vryzlnnig-hervórmden op te ma
ken.
Na eenige discussie, werd besloten
aan het verzoek te voldoen.
Voor het vaststellen der predikbeur-
(en-lijst 1924 werden uil dc vergadering
reeds de namen van ds. S. H. N. Gorter,
uit Rotterdam en ds. J. G. Frerichs, uit
Aardenburg, allen Doopsgezind, ge
noemd.
Officieus werd medegedeeld, dat de
rung
hei
,,Yc:
kaal" binnen korten tijd te wachten is.
De heer Rutgers achtte het zijn plicht
een woord van dank te uiten voor de
diensten, die het dames-koor bij de
godsdienstoefeningen bewijst.
"a het behandelen van eenige qnaes-
in geheime vergadering, werd de
bijeenkomst gesloten.
De vergadering was slechts matig
bezocht.