Brieven uit Berlijn
Rubriek voor onze Jeugd
Woensdag 25 Juli 1923
TWEEDE BLAD
(Van onzen correspondent).
QUO VADIS CUNO?
Laksheid of catastrofonpo-
lïtiolt? Da Levonsniiddc-
iensohaarsohto.
Berlijn, 21 Juli 1023.
Toen het ministerie Cuno optrad, werd
den rijkskanselier door mensehen van alle
partijen de aanbeveling op zijn v.'eg mee
gegeven, dat hij midden, in het economi-
'sche leven had gestaan en dus «jen goeden
kijk op de economische behoeften van csijin
tijd moest hebben, dat hij getoond had als
directeur-generaal van de Hamburg Ame-
rika-lijn een energiek man te zijn en dus
ook als rijkskanselier aieli wel opgewassen
eou tooneh togen de bezwaren op allerlei
gebied, die een vruo'htbare iggeeriing lot
dusver onmogelijk hadden gemaakt. Voor
al hoopte men, dat de nieuwe maar aan
het roer ongevoelig zou zijn voor de sleur
van 'de bureaucratie en dal hij met
ikraclltige hand de hinderpalen zou oprui
men, die de liecren bureaucraten aan de
normale ontwikkeling van de politieke en
eoonomisehe gebeurtenissen in den weg
leggein.
Indien ooit iemand de op hem gestelde
verwaohtingen niet heeft vervuld, is liet
de lieer Cuno geweest. We hebben reeds
maanden geleden in een brief Cuno als
den Cunctator betiteld, die in plaats van
to handelen, onderhandelde, in plaats
van daden, te laten zien, woorden liet
hoorea, in plaats vein op Le treden, aarze
lend stond a.f te wachten. Deze brief
doelde vooral op de politiek van de rijks-
jegeerin-g; thans willen we het spiel over
de politiek hebben, maar over liet leven
zelf vam het Duitsehe volk.
Het schijnt door de slappe leiding van
de regeering en door de verkeerde maat
regelen, door het heen en weer las'eeren,
afwachten en aam het verkeerde einde
aanpakken er thans werkelijk toe te zul
len leiden, dat het Duitseho volk weldra
tot vertwijfeling zal worden gebracht. Hen
krijgt den indruk, dat Ciino lieelemaal
geen man met eigen denkbeelden is, doch
slechts een soort ledepop, waarnam nu
eens do een, dan weer de ander trekt en
rukt, smet het resultaat,- dat hij afwisse
lend .in verschillende richtingen bewegin-
De buitenstaander ziet het
ziet echer wel de onbeholpen
m lijdt onder de opeenvol-
rzijdigheden zonder systeem,
echte „geheimraad" en nis
.•dragende raad" X. hem
beweginge
glmg van
Cuno is -
vroeger zijn
of amder wees, don interesseer de
hij zich ambtelijk opk daarvoor, vestigde
morgen „regeeringsraad" Y. zijn aandacht
op iets anders, dan had dit andere zijn
ambtelijke belangstelling. Het schijnt al
thans, "dat hij sedert jaren gewend is, zich
maar amderen te richten en telkens maar
een ander onderwerp.
Een tijdlang heeft de Eoergcscliiedenis
de gelieele aandacht van alle regeerings-
organen gevraagd en "daarbij kwam de
daarmee politiek samenhangende mark-
beweging. \Yo hoeven, op de ondersteu-
mingsaetie van do Rijksbank miet terug
te komen, het verloop en het ver-
loopen daarvan is genoegzaam be
kend. Tka/ns is echter weer zoo iets
aan den gang, maar terwijl vroeger de
Rijksbank deviesen in het buitenland
vooral op de markt gooide, om den dol laf
naar beneden te werken, concentreert zij
haar actie thans vooral in.het binnenland.
Hu is het waar, dat dé binmcnlandsche
speculatie im goede valuta een dor oorza-
ken van de daling der mark is dit
wordt van overheidswege steeds verklaard,
maar vam dien kant verzwijgt men de
waanzinnige bankbiljettenfabricatie
maar het is niet minder waar, dat ten
gevolge van de jongste politiek der Rijks
bank catastrofale toestanden dreigen te
ontstaan. 1
De Rijksbank is van. oordeel, dat het
publiek teveel deviesen eischt en staat,
nadat de vrije hundel in dit geliefdear
tikel door do deviesenverordeuing is op
geheven, slechts een zéér klein gedeelte
van het gevraagde toe. Ten deelo heeft
dit instituut natuurlijk gelijk, maar in
dien, gelijk Donderdag, van het aange-
ge vraag de bedrag miet meer dan een half
percent wordt toegewezen, on daar een
systeem van wordt gemaakt, kan zoo rum
de nijverheid als de handel ook maar in
bedriegelijke droomen aan imvoer denken.
Düitséhe hcoren van positie als de heer
Havenstein zijn al licht, geneigd, iedereen
maar hün hand to willen zetten. Zelfs als
zij tot speciale taak hebben, zich met de
economischs problemen van hun'.tijd be
zig te houden, komt de Duilsche "Wilhel-
minisèlle aap maar al te vaak uit hun
mouw kijken. \V"ie niet hooien wil, moet
voelen, is hun parool en zij vragen er niet
r.aar, of behalve die lastige aanvragers
"vam deviesen misschien ook liet gelieele
yolk onder hun strengheid lijdt.
Het was de taak van den heer Cuno.. te
zorgen, dat do deviesefi-verordening niet
het omgekeerde bereikte van wat ermee
was bedoeld. Een gewoon huis-, tuin- of
keuken-Duit seller iheeft, da deviesemveror-
denimg toejuichend, daarbij niets anders
gedabht,. dan dat de speculatie nu eens
lekker geen' kans meer zou krijgen, <3aï'
den schooiers, die. na Oostenrijk leegge
plunderd eu lecggespeouleerd te hebben,
moest lieden uit gewesten zuidelijk van
de Donau, die met hun vrouwen, uitgo
dost in do duurste stoffan inaar de laat
ste mode, behangen met edelgesteenten,
verkregen door sjacheren met edelvaluta,
■een eigen type in hot Berlijnsehe straat
leven vormen, eens een geduchte hak zou
worden gezet. 'Haar hel tegendeel is het
geval.
Niet deze valutajobbera dragon het na
deel van de mieuwe en strenge bepalingen,
doch do eerlijke handel en nijverheid en
liet groots publiek.
Donderdagmiddag Btel.de de Rijksbank
dén officioelem dollarkoers vast op 217.000;
dienzelfden dag was de slotkoers aiun de
beurs te New-York 320.000 en na beurstijd
zell's 303.000. Zulke spanningen zijn een
kans voor .de Balkaueezen, die Duilsch-
lamd valutariseh leegpompen.
Als je op een druk wisselkantoor komt
juiet vreemd geld in je baud, kun je ei
Iter -van zijq, d-iit een van de obscure
stallen; die door de hal sluipen, toeval
lig langs je heenstrijkt cri dau fluistert
zoo'n individu je toe: „Wollen Sie wocli-
scln, ich g6be 10 Brozent mehr!" Men
sehen, waarvan beltand kan zijn, dat ze af
en toe vreemd geld ontvangen, krijgen
dergelijke aanbiedingen in velerlei vorm,
rondom de beurs en aan de stations loe
ren ze maar buit. Dat zijn meestal kleine
vriendjes, lussebenpersoontjes en stroopop-
jes van de groole dobbelaars, die hun "een
paar kruimels toewerpen eu zelf de groole
massa vrcomd geld verzamelen. Het ge-i
beurt natuurlijk ook wel eens, dat zoo'n
bemiddelaarl.je z'u baas voor den gok
houdt, zélfs wel, clat hij zich geheel zelf
standig Weet te maken, maar in hoofd
zaak zijn het betrekkelijk weinige lieden,
die van allemarkten thuis zijn en in '1
groot het vreemde geld laten opkoopen.
En op zoo'n dag als Donderdag gaat dan
een felicitatie telegram nietje naar Amster
dam of Londen: „Tausend Grüsse unci
Küsso" is toch üieusch onschuldig. Maar
dat, of een andere tekst beteekent dan,
idat oj> sluipwegen duizend dollars en
ponden onderweg zijn en voor eenzelfde
bedrag marken kunnen worden gekocht.
Het valutakapitaal vermindert daardoor
nïet, het riiarkemkapitanl wordt enorm
vergroot,' ondanks provisie en ondanks
de ongelooflijkste braspartijen.
Maar onder de regeëring van Cuno, die
zoo graag redevoeringen voor de vereeni-
ging „De eerlijke koopman" te Hamburg
houdt, kan de eer.lijke koopman van de
Rijksbank geen deviesen krijgen. Manx de
vampyrs krijgeti Kun valuta toeh, juist
door do dwaze politiek van de Rijksbank
dienen ze ér geweldig aan en het Duil
sche volk geeft zoo zoetjes aan de onge
ile dollars en guldens en ponden af
de knechtjes vam de zwarte mammen en
de zwarte elegants vrouwen vaai den
Balkan.
De handel heeft geen deviesen en' miet
alleen stijgen de prijzen met den dpllnr,
doch ook stijgen 'ze thans wegens
gebrek aan voorraden. De groote pakhui
'zen zijn teil deelo leeg. De lelcgraaf heeft
zeker al wel gemeld, dut de leveusmidde-
lenhandelaars te Berlijn een protestverga-
dering hebben gehouden en hebben ge-
••onstateerd, dat, als de groothandel miet
ipöeclig in het bezit van deviesen wordt
gesteld, de verzorging cleiy bevolking mei
nsmiddelen gevaar loopt. Als scop-
zegt men natuurlijk lot ziclizelve,
dat de hoeren handelaars voorzeker fcn
Inste ook liet opzet hebben, extra hooge
prijzen te rechtvaardigen-. Maar een feit
het, dat de winkels van levensmiddelen
leeg zijn, dat de desbetreffende afdeelin-
vaai de groote warenhuizen een ga
pend vak .maast het andore vertoornen, dat
oudste leverancsr, di^ -ons zeker, al
het ook na sluitingsuur en over de
binnenplaats door een achterluikje het ge-
wenselite ,had verschaft, meen moest ver
kor,pen. Deze oudé en werkelijk eerlijke
koopman verzekerde ons, dat het geen
gekheid en geen speculatie vam. de le-
venamiddelenliandelaars- was, maar dat
als miet spoedig werd ingegrepen barre
nood voor de deur stond.
En in andere plaatsen is het al net zoo,
getuige de levensmiddelenopstootjes te
Bfeslau, waarvan de ochtendbladen heden
wisten te berichten. Dat is dus het re
sultaat van de „v-aste hand" vam den
heer Cuno, dat de sjacheraars het.nog
beter hebben dan vroeger, dat de prijzen
een duizelingwekkende hoogte hereikeml),
1) Een brood op de broodkaart kostte
Maandag 16 Juli 4200 mark, een week la
te begiinmen met Maandag 23 Juli
kost hét 11.000 mark. Voor eenige andere
artikelen geven we eveneens do vergelij
kende cijfers, échter tussclien Maandag 16
Juli en 'heden, Zaterdag 21 Juli, daar al
leen vau brood de prijs voor Maandag
reeds vast staat. Zeker is, dat de prijzen
van Maandag hooger, veel 'liooger zullen
zijn, dan die van vandaag.
prijs van
-16 Juli 23 Juli.
Rundvleeseh m. heen p.p. 38000 M. 54000 M.
Idem zonder been 46000 6800Ö
Biefstuk p. p. 68000 78000
Bo'-cr p.p. 50000 70000
Aardappelen p.p. 3000 4800
Een ei 2400 S400
Een komkommer 12000 32000
Een kropje sla 750 1900
Een pond tomaten 12000 25000
Een pond schol 14000 30000
Een liter melk 4000 4900
Een pak - lucifers 2800 4500
Ben klein klosje garem 2500 4500
'dat het' volk ztjiï zuinig opgespaarde
goede valuta kwijtraakt én de bona fide
handel geen levensmiddelen kan- invoeren
en werkloosheid dreigt, o.a. im de leder
industrie en bij do maalderijen. Eu dat
hongersnood dreigt, omdat de rijksbank
een verzameling van guldens en dollar
biljetten heeft aangelegd, liever dan er
graari en vetten voor te laten koopen.
Voor dit alles is de heer Cuno verantwoor
delijk. Een machtwoord va.n hem en een
andere koers wordt ingeslagen Hij spreekt
dit woord echter niet.
Waar stuurt bij liet schip van. staat
heen? Wil hij het op een' catastrofe aan
laten komen, om zelf in- de golven van
den chaos te verzinken, dien hij niet heeft
•kunnen tegenhouden of om den vijanden
van Duitsohland lieelemaal niets te laten
krijgen? Of heeft hij dat alles niet zien
-komen, staat hij zelf als „ahuungsloser
Engel" verbaasd óver wat het resultaat
van de „regecring van do doa-d" is ge
weest?
H. BI. KOELENSMID.
Raadseloplossingen
Raadsels ontvangen vam: Zeoroover 4
Bruinoogje 6 Do kleine Spoormim 6 P. J.
Oscliato 6 Bloemenivriendinmetjo 4 Zaan
dammer tjè 4 Karei V 6 Ddlc Trom. 6 Na
poleon 6 II ei dep 1 mi Ij e 4 Bruinoogje le
Heemstede 5 Kn-ngelijotje 6 Robinson 6.
Nieuweling is:
HIDLEGONDA REEME-R, oud 12 jaar,
Nieuwe Kruisstraat llr., 2de nieuweling
in de maand J.ull. De 10de. nieuweling
in iedere maand ontvangt een boek in
prachtband.
Vervolg van wedstrijd nummer 111
Te vens ver maak tehij mezijnk ooi.
„Hij is zoot am hijeé tuit u Wh an den hij
heetkee sje", vert eldejo ost met oen
'liijane tvoclit igeo ogenva nzij nvog elafsch
ei dn aan. IC eesjei 'eekoelt' wc-ltre urigges
temd tezij nwa mt.een lek kersch otel
tjegewe êktwit tehvo od lie tliijon
■imaar uit, wat'je bevalt. Waar zwem je?
En heb je al een diploma gehaald Het
doet ine plezier, dat je Het Gelukskind
zoo mooi .vindt.
•WILLY. Hartelijk damlc voor je
mooie ijsbeertjés.
KEES DE MOPPERAAR. Wel gefeli-
citeerd met je beterschap. Ga zoo voort
mijn zoonl Wat voelde je je wel geluk
kig, toen je weer in den Hout tippelde.
En moeder natuurlijk niet (minder,
kan me best -voorspellen, dat de raadsels
erbij inschoten. Toen je thuis kwam,
't zeker dads'ijk: maar bed. Dat boek
mag je houden, als een heritmeii-ng
de gezellige oügenblikjes, die ik r
je bed heb doorgebracht. Als ik weer thuis
ben, kom je je maar eens laten keuren.
Hoe is het me;, de nieuwe poes? Verder
van harte 't beste hoorl
ZEEROOVEK.' Wol bedankt voo
mooie kaart uit Marken. Was je niet
izeeziek in'do boller? Ik kan me bêgrij-
pen, dat je nog met genoegen aam dat
erdsta an. Metzij nkra aloo gjesk eekll j echoolreisje terugdenkt,
ijmezoo dro efpe inzen daan, dath etmewc BLOBMENKONINGEN. Je hoeft met
ekom.t ha rtewe dma ar denvo lgemdend te vragen, of poes het goed bij je heeft,
;tro khijaU aïdfg bijento en iks mid dag
suit'seli oól-k wanwlo oghij zoom -aarop
mijmsoTi ouder. Mijnko stjuf fro uw ze
tteeu bo rdjeet cnvo orhe mkla arna astmij
nbo rdeo ozat enweg6ze liig sam en tepe
uzelen. Ik me rktea] epo cdigd atjo oslgel
ijlen® dgeli addo ortebewe renda tkee sjege
zellighei dzo ubreai -genhe tdu urdeo olm
etla ngof -detim onev mans fam ili ewa ari
ktliu iswa slii ski e!d ne tzo ovee lva nke
esal sik. Wam neeri kopseh oolwa stippel
delce esna aTho two onvert rekda'ngi n.gh
ijna astt om zit tendon jon gst enspru it
deifa mil lieke esselie enoo gtehe bben
voors peelgo eden voor alvo orspe elgo
odd-a tglo mlö 'rnha deendo osmet gou-
denen zilver enlonik kersen twa seenf
eestvo oike esul shijza gda tvro ,uw Go
overtshe tsnaa endo osjevo orden da gha
aide. „Gaai aarlcrii kker enme tlie tki n-dze
izeda mto tke es."
Enk ees tik tcme tzijnpó otjet egendeeli
nnnen dek nikkers. Domk raai' det om
v-an pre. teen s 'toon ikl'liu iskwa mza tb ij
i.nz ijnk ooi me ttwe evandi eimoo iele nik
kers tes pel en. ,,Os tou tek ees," zo iik,
„jehe htdi eloni klcers vanhe tki nd weg
gep akt." Vlu gze tte hije ijnpo ot jesop
dege stol envoor werp en. Ent ko stte
mehe el walmo ei te he mdekni kkers afh
and igte mak enop zo keren da gwa sere
eninieu whu is geno otje gele om en, m.l. ee
nkra Henjó ngen. 't Wa seen jon genu
illlie torovo odings gest iclvt, daton-g eve
ere enu ur bui teiro msdo rpla gendej' on
gensu ithe tge sti eht mo es teninat uur
lijlce en amb acht leer enzoo do ende had
ier mandl versch ei do neva ndi
ïsim dele erge had.
wgo over tswa ser aio oï terg me
einge- no men, wan Ier Wasva akrn ai-so
orton dero okde zejon genst ond ha aroo.g
en schijn lijk mi ets aamhij wa sslu gcuun
vi'ie ende lijken Go overt sha dva ndend
irec teurvern om enda thij mi etal tij 'deer
lijkwa sma art zij 'ko et zij kees
delij kdeb esterna a
zonk rul lenjor
e tjamb' riinkon
i ske cszo ek daug
r 'kpla uts; da arza
mmet hos senk rul
:n oai vriend' elijkte
ien- del ijk wo ord.
Is in 'den jon gen,"
thij ste eva stte spel
lenjan. Brinlcwa sstug
geno vermen scheu i
hadh ij al tijde en v
„Er ste ekt iet szo e-
ze i ilcine evma "iunt
tsja ant woord deze: wieg oedis voorcli
eren he eft ge eens leèïi tein borst."
Enme the tvol stever tïó uwen li etze
oolcva ak kle inent om bijja hinde werk
plaat sin desch oon maak dag enwerd
Tomer melta fels to elen al heen gebra
ch-top een-van die da genge be urdeer iets,
da tin ij ine tgro ote dro efhe id ver vul
'dego oVerts was smor gensop een bo erde
rij ont hod en om eeng rooticar wei nante
nem en. 'Pa swas hij-we gofer worde en
karko ut voorhe m.geb ra chtjau.Brin ken
vro uw Goover tshi elpen oinhet hard
staf lad en. A' shet ho ut hij mais af gel
ad enga at vro uwgoo verts vlu g-na ar
bin nenen ha alt uit de hu is houd beurst
.wéék w-axt jes tovoorselr ijndo mail men
'heb henwei een est rafoc-i tjeverd diend.
Wan neerze ijidentün merwin kelis terug
gek eerds taat deibak ker juis tvo orde
jWordt vervolgd.)
Brievenbus
Brieven aan do Redactie van do Kin-
devafdeeling moeten gezonden worden
aan Mevrouw BLOMBERG—ZEE3IAN,
v. d. Vinneslraat 21rood.
(In do bus gooien zonder aanbellen.)
DE -KLEINE ZWEMgTER mag haar
schuilnaam houden. Natuurlijk mag je
nu. ook niet -de wedstrijden meedoen. Zoek
dik wordt. Er is ook een bloe-
meuvriendinnetje, kijk maar, een- trapje
lager, die krijgt .straks ook een briefje.
Gelukkig, dat de wond geheeld is. Die
jongen hcc-ft je zeker erge pijn gedaan,
hè? Naar welke tante ga je? En hoe lang
blijf je? JJc verlang nu al naar dien
grooten b'rief. Maakt de duiven-familie
hét ook goed? Bh zijn de eitjes al ultge-
m? Leuk, dat de grooten zoo mak
BLOEMENVRJENDINNETJE. Heel
veel "genoegen in Zaandam. Misschien ga
je wel heerlijk roeien of zeilen. Komt de
Zaan sell e familie ook nog bij jullie? Ben
je Zondag nog naar Wijl: -aan Zee ge-
En is de juffrouw deftig met de
aiito gehaald? Is Guurtja op de fiets ge-
aan?
ZAANDAMMERTJE. Als je lust èn
Biégénheid hebt, schrijf je me maar eens
aar de .Steeg. Misschien wil moeder deze
Rubriek wel naar je ioe sturen. Was het
Gerdessenfeest met zoo heerlijk als het
■eisje- naai: MarkenJullie hadden zeker
wel veel bekijks in Leiden met- die mooie,
.■sierde boot. Heb je in Wijk aan Zee
ooit nog gezwommen? Ik vond je kaart
Ook heel veel genoegen
toegewenseht op je uitstapje. Ik zal je van
uit de Steeg een prentbriefkaart sturen.
Ileb je de vorige nog bewaard? Je moet
-eens schrijven, of vader en moeder
goede reis hebben gehad. Als poes
gebrekkig werd, is het heusch goed,
dat jullie haar hebben laten afmaken.
DIK TROM. Neen jongen, het spijt
ie wel,, maar jij komt miet im aanmer
king voor een prijs. Alleen de 10de nieu
weling in de maamd. Gesnapt'?
ROBINSON. Ja. 'k heib wel eens meer
van die Indische vogels gezien van lioorn
gemaakt. Wat kunnen die inlanders zeld-
tam mooi weiken, hè. Gefeliciteerd met
1 mOoie rapport en je overgang. Je hebt
el een prettige- vacantie verdiend.
TRIPFELPOOT. Als jullie samen de
raadsels oplossen, (moeten ook de mamén
van beiden eronder st-a'an. Hoe is het me'
de tent? Is ze klaar gekomen? 't Was ze
ker Zondag im Haarlem ook eerlijk weer
voor Zandvoort.
KNAGEDI.INTJE. 'k Htb het hier
echt naar mijn ziih. Terwijl ik hier 'zit te
schrijven hoor ik het ruisehen van de
korenhalmen en af en toe komt de stoom
tram of de-trein die heerlijke buitenrust
verstoren. Wat heb je al een groote bln-
derenverzameliug. Wanneer ga je naar
Artis Of staat Zandvoort bovenaan op
het Urogvamma? Nog heel veel genoegen,
BRUINOOGJE TE HEEMSTEDE. Hel
doet ine plezier; dat -jij zoo'n zin hebt in
den dvoogwedstrijd. Is alles goed gelukt?
En waag je je ook nog aan de andere
wedstrijden? Als ik plaats heb, geef il: m
het slot van wedstrijd nummer 3. No
wol gefeliciteerd met moeders verjaarda<
Was het een heerlijk dagje? Zwem je nog
alle dagen? Leuk, dat jullie er een mei
gerie op na houdein, waar je zelf vc
moet zorgen. Krijgen de jouge duifjes
een veeren pakje? En-zijn de anderen
uit -het ei gekomen? Groeien de kuikentjes
HEIDEPLANTJE Er staat' geen
naam bij, maar als ik ma3r het schrift
kijk, vermoed ik, .dat het van jou is. Wat
jammer, aar hei sohoolreisje up zoo'h
war.men dag was. Prettig, dat je over
gaat. Nog wel gefeliciteerd met vaders
verjaardag. Gezellig, dat Heidebloempje
er ook was.
HOLLEBOON. Nog hartelijk be
dankt voor je mooie kaart uit Alkmaar.
Hebben jullie er veel genoten?
NAPOLEON. Heb ja Woensdag fijm
bruiloft gevierd Het weer is hier best, al
leen wat voel wind- Maar droog en miet te
:anm. Dat is al een heel voornaam ding.
Mevrouw BLOMBERGZEEMAN^
p/a.- Mejuffrouw VOERMAN,
Rijksstraatweg 5,
De Steeg,
23 Juli 1923..
Binnenland
Finantiëele moeilijkheden
eener W.V. tot exploitatie
van Volkswarenhuizen
Een bedrijfskapitaal van
I/2 millioen opgemaakt?
Draadloos wordt ons uit Rotterdam-
gemeld
Ongeveer twee jaar geleden werd te
Rotterdam, in een groot pand, een volks-
warenhuis geopend. Door de Sckeep-
vaartvereeniging „"2uid" en den -Cen-
tralen Tratisportarbeidersboad werd ge
zamenlijk de winkel ingericht, waarbij
d-oor de reeders ruim i'/S millioen werd
gestort. De winkel ging in het begin
goed en het doel, de prijzen te druk
ken, werd volkomen bereikt. Men was
zelfs zóó tevreden, dat -overgegaan werd
'o' het vestigen van eèn filiaal te Am-
sterdam./om ook daar de artikelen tegen
zeer lagen prijs voor de aibeiders ver
krijgbaar te stellen.
Thans venemen wij, dat hoofdzake
lijk door 'het Arasterdamsche filiaal de
N.V., die de volkswarenhuizen exploi
teert, in financieele moeilijkheden ver
keert, Het geheele bedrijfskapitaal van
!l/i millioen zou zijn verloren gegaan,
terwijl 'het faillissement reeds zou zijn
aangevraagd. De directie tracht een
faillissement te voorkomen, door met de
schuldeischers een regeling te treffen
omtrent de betaling van de verschillen
de rekeningen. Ook wordt een poging
gedaan óm een nieuwe Combinatie tc
vormen, Waaraan de voornaamste credi-,
teuren zullen deelnemen.
Gs Vioofpiannen
Een tegenspraak
De Haagsohe redacteur van De Maas
bode meldt
Bij informatie te bevoegder plaatse
is mij gebleken, dat 'het bericht van De
Telegraaf als zouden er tusschea den
gouverneur-generaal, mr. Fock, en deo
Minister van Koloniën inzake de Vloot-
plannen, ernstige moeilijkheden zijn ge.
:zen, slechts op fantasie berust.
'Het aftreden van den Indischen vloot
voogd, luitenant-admiraal W. J. G. Umibi
grove, kan niet beschouwd worden als
en bewijs van wrijving tusschen den
gouverneur-generaal en den Minister,
daar het vertrek van den vlootvoogd op
dit tijdstip in verband met het verstrij-
■an den termijn van 3 jaar, waar
voor deze benoemingen gewoonlijk ge
schieden, reeds lang te'voren vast-
stond.
Voorts werd mij nog verzekerd, dat
er geen enkele grond bestaat voor dq
meening dat van -den gouverneur-ge
neraal geen. medewerking zou zijn te
verwachten bij uitvoering van de Vloot
wet.
De R.-K. en de Vloot
wet.
Het I-Ibld, verneemt, dat het (bestuur
van de R.-K. kiesvereeniging in den
rijkskieskring 's-Gravemhagc dezer da
gen een vergadering zal belegggen,
waarin men een vóór- en een tegenstander
zal laten spreken over de Vlootwet. Het
bestuur zal daarna een motie opstellen.
Het schijnt, dat er in de kiesvereeni
ging een sterke actie gaande is tegen
de Vlootwet. Wij liooren tevens verlui
den aldus het blad verder 1 dat in
andere rijkskieskring-en actie van de
Roomscke kiesvereenigingen te ver
wachten is.
DE WERKVERSCHAFFING TE
LOSSER.
Op de vragen van het Tweede-Ka
merlid Albarda betreffende de moei-
lijkheden^ waarin d.e gemeente Losser
verkeert in verband met de kosten van
haar werkverschaffing, heeft minister
Ruys de Beerenbrouck mede namens
minister Aalberse geantwoord, dat de
toestand in de gemeente Losser in zoo
verre ernstiger is geworden, dat een
gedeelte der arbeiders, die tot dusver
re boven hun loon in marken een bij
slag van hun werkgevers ontvingen
van pl.m. f 7.50 per week en per ar
beider, thans, voor zooverre zij onge
huwd en geen kostwinner zijn, zooda-
nigen bijslag niet meer ontvangen.
Deze arbeiders zijn grootendeels jeug
dige leden vaii gezinnen,, waarvan Iiet
hoofd of (en) andere gezinsleden in
staat zijn in het onderhoud van het ge
zin te voorzien. Hun aantal is gering.
Aan de werkverschaffing te Losser
werken bijna uitsluitend arbeiders,
die voorheen werkzaam waren op tex
tielfabrieken te Gronau, doch wegens
inkrimping van de bedrijven werkloos
üiizB lacliiioek
Moeder: Jantje, er waren tweo
appels in de least en nu is er maar
één! Iloe komt dat?
Jantje: Wel, het was zóó 'don
ker dat ik den anderen niet gezien
heb!
HET WAARSCH UWINGSBORD
T-o u r i s t: Dit is een zeer gevaar
lijke plaats op den weg. Ik begrijp
niet dat hier geen waarschuwings
bord staat!
Gids: Er -heeft een hcelen tijd eeii
bord gestaan. Maar er gebeurde nooit
een ongeluk. En toen hebben ze heb
maar weer weggenomen!
zij'n geworden. In de laatste weken
zijn een 30-tal arbeiders, die op de
werkverschaffing werkten,weder - in
dienst genomen op textielfabrieken te
Gronau-
Het gemeentebestuur van Losser
ontving tot 3 Maart 1.1. een subsidie
in de kosten der werkverschaffing,
welke regeling laatstelijk hierop neer
kwam, dat Rijk en gemeente ieder
voor do helft droegen het verlies,;
voortvloeieiul uit de werken, welke
voor particulieren werden uitgevoerd.
Het kwam de Regeering gewenscht
voor, dat deze regeling werd gewij
zigd, omdat er aanleiding was te ver
onderstellen, dat de regeling tot on-
gewenschte gevolgen aanleiding gaf.
Het ligt nu in het voornemen, als
proef, een regeling, te treffen, welke
hierop neerkomt, dat het Rijk aan
.particulieren, welko werkzaamheden
(ontginnigswerk) door werkloozen uit
Losse laten verrichten, 70 pCt. der
werkelijk uitbetaalde loonen vergoedt,-
mits weer 70 pCt. van hetgeen door
particulieren voor dezo werkzaamhe
den wordt betaald, in 's Rijks schat
kist wordt teruggestort terwijl, voor:
de gemeentelijke werkzaamheden en
voor de kosten van het toezicht en de;
leiding van de Nedevlaudsche Heide
maatschappij eveneens een regeling
zal worden getroffen,'welke de ge
meente Losser financieel ..belangrijk
ontlast.
De vraag, of de gemeente Losser
sedert Maart 1923 geen Rijksbijdrage
in de kosten van haar werkverschaf
fing heeft ontvangen, wordt derhalve
ontkennend beantwoord,
WILDE JACHT. De Officier van
Justitie te Amsterdam h ooft aan dd
politie te W'eesp verzocht, den regee-
ringspupil A. S., die bij den veehou
der d. R. uitbesteed was, voor te ne-
leiden, aangezien diens gedragingen te
wenschen overlieten.
Toen de chef van de politie, de heer,
Krap, zich ten huize van d. D. vér-
voegde en aan S. het schrijven van
den Officier toonde, verzocht de on
der regeeringstoezicht staande jorure-
ling, of hij zich even wasschen en ver-
Ideeden mocht. Dit werd natuurlijk
toegestaan, doch de politiechef week
niet van de voordeur. Toen S. weer
beneden kwam wilde hij nog wel
graag den baas even sptreken. Ook diti
werd goedgevonden. De baas was op
liet erfEn niet zoodra had S. het
erf betreden of hij zotte liet uit alle
macht op een loopeu en vluchtte een
achterdeur uit De politiechef die hem
op de hielen gevolgd was, hem ach
terna! En toen konden liefhebbers van
athletiek een spaunenden wedstrijd
volgen, die de belangstelling van be
woners, zoowel als voorbijgangers na
tuurlijk in niet gei'inge mate trok. Tn
wilden ren ging het langs Bloemstraa^
Heerengrachfc, Muidei' Binnenweg,
fleerensingel, de Kerklaan in, waar
de vluclitteling nog steeds met den
niet meer jeugdigen politiechef op
slechts eenige „neuslengten." afstand
achter hem) zich trachtte te verber
gen op het erf van den heer N. Maar
ook hier verscheen de heer Krap, te
gen wiens pogingen om S. te arres
teeren, deze zïeh heftig verzette. La
ter kwam assistentie opdagen en 'toen
weid S. stevig vastgebonden, naar het
bureau aan de Nieuwstraat ge
bracht.
EEN NACHTELIJK DRAMA". Uit
Rotterdam wordt ons gemeldIn den
nacht van Maandag op Dinsdag om
streeks 4 uur, hoorde een surveillee-
rend agent in het Roode Land „moord"
roepen. Hij ging pand 12 binnen en
vond daar op de bovenkamer een vrouw,
hevig bloedend, met een ernstige hoofd
wonde op den grond liggen. Een met
bloed bevlekte hamer lag voor het bedj
De 31-jarige los werkman A. A;, die do -
vlucht^ wilde nemen toen de agent bin
nentrad, werd als verdacht van poging
tot moord gearresteerd. De vrouw werd
ia hewusteloozen toestand naar het zie
kenhuis vervoerd. Toen zij bij bewust?
zijn gekomen was verklaarde zij, dat den
lsatsten tijd meermalen twist tussohen
haar en haar man was voorgevallen.
Dezen nacht 'had hij, toen de vrouw nog
sliep, getracht haar te worgen. Zij was
échter wakker geworden eu daarop was
een worsteling ontstaan. A. had daarop
een hamer gegrepen- en zijn vrouw
daarmede eenige slagen op het hoofd
-.toegebracht. A.- zal wegens poging tot:
.1110 Crd worden vervolgd.
'euilietoiï
Geautoriseerdc vertaling naar
het Engelsch van
OTTWELL BIN NS.
De ma-te stoncl daar nog met zijn
geweer aan zijn schouder en terwijl
Dart-nell naar liem keek, klonk er
- weer een schob en voelde die Engelsch-
man dat er oen man bij zijn voeten
neerviel, llij keek om. liet was een
van zijn eigen dragers, die een kogel
in het hoofd had' gekregen. Toen hij
dab zag, werd hij razend van woede-
Zonder zich om zijn eigen toestand te
bekommeren begon bij op den moor
denaar te schieten. Hij lag nu languit
op den grond en: steunde op zijn elle
boog om heter te kunnen mikken.
Maar na zijn eerste schob zocht de
blanke een schuilplaats tusschen de
hoornen en een oogenhlik later merk
te de Engelschman, toen er een ko
gel in een van de pakken terecht,
kwam, dat hij nog steeds hot doel was
waarop do ander het lia<( gemunt.
Overal om hem heen werd nog 2
'vochten. De inlanders vochicn tegen
elkaar en het centrum van het ge-
vftcM vèéplaat.ct,! y.i«Vf -'wtflurevd,
terwijL er over den uitslag nog niets
te zeggen viel. Zijn aandacht was ge-
gieheel geconcentreerd op den man in
het bosch en als clezé af en toe schoot,
beantwoordde de gewonde man dade
lijk liet schot. Hij mikte op de flik
keringen in bet, bosch, in de hoop zoo
zijn onbekenden vijand te zullen ra
ken. Zijn hoofd draaide, er kwam een
waas voor zijn oogen, dab hij tever
geefs trachtte weg te vegen en de hoo
rnen voor hem schenen tc dansen. Hij
«vist- dat-hij steeds zwakker werd, en
voelde, dat "de man hem zou ontsnap
pen als hij niet vlug was. Hij legde
nog eens liet pistool, dat hij nu ter
nauwernood meer vast Ikon houden,
aan, en wachtte.'
Toen klonk er een schreeuw uit het
bosch aan den leant waarheen liij
keek.. Er 'Volgde oen schel gefluit en
even plotseling als ze hadden aange
vallen, verdween bet. overschot, van
den vijand tussclwii de hoornen. De
man met het geweeu- werd niet, me-er
zichtbaar, en toon de aanval ophield
kwam er een andere blanke met een
stuk or zes inlanders uit- het bosch te
Voorschijn. Dartnell zag hem komen,
riep iets tegen hem eu viel toen be
wusteloos neer.
.HOOFDSTUK II.
Een g o m e e n e streek.
Teen DartneJl bij kwam- stond de
vreemdeling over hein heen gehoggu
en er was een bezorgde uitdrukking
in zijn heldere, grijze oogen.
„Niet praten", zei de man, toen
Dartnell iets probeerde te zeggen. Ik
geloof niet dab u daartoe in staat is.
Li heeft een he&leboel bloed verloren,
en die schouder vaai u ziet er leelijk
uit'h
„Ik moet praten", antwoordde Dart
nell pp zwakken toon. „Ik moet we
ten
De ander stak waarschuwend zijii
vinger omhoog. „Ik hen -geen dokter,
maar ik stel me niet verantwoordelijk
voor de gevolgen als u zich to veel
vermoeit. Ik heb u zoo goed moge
lijk verbonden, maar dit is -een ellen
dig klimaat en u moet u voorlbopig.
maar liever kalm houden.
„Maar ik moet weten wat.
De vreemdeling-viel hem vlug in de
rede. „Ik zal u vertellen wat ik weet.
maar dat is niet veel. Ik kom terug
van 0211 handelsexpeditie in het bin
nenland cn vanmorgen had ik juist
mijn kamp opgebroken, toen ik on
geveer een mijl verder, c-en geweer
schot hoorde, on onmiddellijk daarop
lawaai en geschreeuw waaruit ik op
maakte, dat er iets niet in orde was.
Hel- geluid kwam uit de richting die
ik nemen moest; ik zette mijn men
seden aan en kwam nog net op tijd om
te voorkomen dat uw menschen alle
maal gedoc-d wérden. Ik heb eens met
uw dragers gepraat, 'maar ik moet
bekennen d/i.t ik niet-s begrijp van het
verhaal, dat ze mij vertelden. De in
landers in deze huurt zijn de blanken
goed gezind en ik kan me niet begrij
pen waarom u dagen lang ge'volgd
zou aijn, of waarom u aangevallen
zou worden. U is toch. niet toevallig
een van hun hoofden onderweg tegen
gekomen, is 't wel?"
Dartnell schudde het hoofd.
„Neen? Nu, ik vond liet. ook al niet
waarschijnlijk, omdat, u op jacht is
■geweest en geen handel wilde drij
ven, maar dat maakt de heele zaak
nog veel geheimzinniger. Een van uw
dragers 'houdt vol dat een van de, aan
val Iers een' blanke was.
„Dat is zoo", viel Dartnell hem vlug
in de rede. „Ik heb hem gezien en liij
heeft juist op mij geschoten".
,,U zult u wel niet, vergissen'*, ant
woordde de-ander peinzend. Een poos
je zei hij niets, maar zat zachtjes -voor
zich heen te fluiten, alsof hij eens
over de zaak wilde nadenken, toen zei
hij langzaam: „Het lijkt warempel
wel op een vendetta, tenzij het een
gewoon geval van gewapende bsroo-
ving is. Heeft, u misschien een vijand
in dit land, die u op deze manier uit
-den weg zou willen ruimen?"
Dartnell schuilde heb hoofd.
„Dan is het alleen maar een hei-oo-
vlng geweest De kerel wou zeker uw
boeltje hebben, en was vastbesloten
om het zicli le verschaffen. Hij
„Maar
„Niet praten ivoor ik het u zeg",
zei dö vreemdeling een beetje streng.
„Ik zal wel' praten en we zullen de
zaak wel oplossen, als dat mogelijk is.
Ik weet wel wat u zeggen wou. U wou
zeggen dat zulke dingen eigenlijk een
beetje uit den tijd aijm Maar dab is
niet waar, tenminste niet in dit land.
Er gebeuren rare dingen in het hartje
van Afrika, dingen waarvan de men-
sClren in Europa nooit droomen, en er
loopen hier tientallen menschen rond
die, als zo zich ooit in Europa ver-
toonder., onmiddellijk in de gevange
nis zouden worden geist-opt of opge
hangen zouden worden. Dat soort van
menschen beeft midden in een bosch
in den Congo niet veel scrupules; en
d-e 'PoTtugeasche ambtenaren maken
zich -geen zo.rgen over dingen, die
hen mót in moeilijkheden brengen
met hun regecring. Ik donk dat heb
dab is geweest een gewone bgroo
ving, door iemand die weinig res
pect- had voor een- menschenleven. Al
uw menschen -zouden doodgeschoten
zijn,- en als u niet terug gekomen was,
zou het weer een geheimzinnige ge
schiedenis te meer zijn, in dit vrcese-
Ujliiï land, en er zou gedacht worden
da-t de oorzaak koorts was, of beri
beri, of gebrek aan levensmiddelen-
voorraad. Het was een bof voor u dat
ik net in de buurt was'
Hij zweeg oen 0ogenblik, en vroeg
toen: „U zegt dab u den man die op
u geschoten heeft, gezien heeft, ver
tel me eens, had u hem al eens eer
dei' gezien?"
„Niet dat- ik weet", antwoordde
Dartnell. „Het kan wel zijn, maar hij
stond in de schaduw van de hoo
rnen en heb licht was slecht.. Ik.
„Zou u hem herkennen als u hem
weer zag?"
„Daar ben ik niet zeker van. Als
een man bezig is om op j-e te schie
ten heb je niet bepaald tijd om hem
eens nauwkeurig bp te nemen".
„Natuurlijk niet", antwoordde de
vreemdeling glimlachend. „Ik vroeg
het alleen maar uit nieuwsgierigheid
en liet doet er op "t oogenblik ook
eigenlijk weinig toe. De hoofdzaak is
dat we zoo gauw mogelijk de bewoon
de wereld trachten te bereiken, en een
dokter zoeken om dien schouder van
11 te behandelen",
„Denkt u heusc-h dat eeh dokter er
nog iets aan doen kan?"
Toen Dartnell dat, vroeg, kwam ep
een verlegen uitdrukking op het ge
zicht van den ander. Een oogenblik
aarzelde hij, en antwoordde toen lang
,.Er,is altijd wel een kans, en hoe
wel wonden in dit klimaat niet spoe
dig -gonezou
..Het is .heel vriendelijk van u", zei
Dartnell, „maar het geeft niets of u.
al probeert om mij op te beui'en. ïk
