HAARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
Rubriek van den Arbeid.
Bmaealaud
Onze LachBosk
'eiailleton
Ie men uit Moba
DONDERDAG 9 AUGUSTUS 1923 - TWEEDE BLAD
(Nieuwe reeks.)
No. 172
REIMS EN ZIJN KATHEDRAAL
De Kathedraal van Reims
Een vierjarig bombardement. Dc kroonprins te Reims. De bevrijding
door üen slag van de Mame. De bêschioting van de Kathedraal een tacti
sche fout. De gewonde Kathedraal. De brand van do Kathedraal in 1814.
Een deol der d<athedraal weer in die nst gestoldHet standbeeld van Jeanne
d'Arc. Barnum en Baily voor de athedraal van Reims.
Van alle verwoeste steden in Nooid-1
Frankrijk heeft geen enkele zoo- vee'
indruk op mij gemaakt als Reims, lier
was ten deele- door de uitgestrektheid
yan deze ruinc-stadJ waarin men straten
na straten en groote monumentale ge
bouwen nog geheel in puin ziet lig
gen, maar bovenal door haar geschonden
Kathedraal, waarvanvc£é gewonde torens
zich verheffen in het midden van de
stad als een blijvende aanklacht tegou
de krankzinnige menschheid.
Weinig steden hebben zoo door den
ooi log geleden als deze oude kroning s
stad! Vier jaar lang hebben de Drnt-
scliers voor Reims gelegen, vier jaar
lang zijn de vernietigende projectielen
van uit de forten La Pompelle en ic
Brimont op de Kathedraal en haar om
geving aan komen suizen, maar al die
jaren heeft Reims als'Yperen, Arms
en Verdun den vijand uit zijn poo.-ren
•gehouden, al dien tijd heeft de Fran-
sche vlag uitgewaaid in de #tad, waar
eens Jeanne d'Arc een Franschen ko
ning aan zich zelf en aan zijn volk te
ruggaf.
Reims beteekent als Verdun een eeu
wige glorie voor Frankrijk, want niet
minder roemvol dan de verdediging
van Verdun is het hardnekkig standhou
den voor Reims geweest. Reims bleef
Fransch. ook toen door het groote Mei-'
offensief- van 191S dc Duïtschc vloed
golf over de Aisiie en zelfs bij Chateau
Thierry over de Marne stroomde en het
schier aan alle kanten door den vijand
was omringd, het bleef Fransch, toen
het als een vooruitspringend schier
eiland van drie zijden door de Duitsche
aanvals-golven werd gebeukt. De torens
van de Kathedraal waren als de twee
bakens der Fransche hoop, die hoe
wel getroffen toch recht -bleven staan,
ook toen de stormen aan alle kanten de
kust bestookten.-
En toch zijn de Duitsohers gedurende
cenigc dagen voorbij het beeld van
Jeanne d'Arc getrokken, hebben zij de
oude kroningsstad een week lang in hun
bezit gehad. Het was in hét begin van
September 1914, dat de eerste Duitsche
troepen te Reims verschenen en er le
gerden op het plein voor de beroemde
Kathedraal. Eenige dagen later trok de
Duitsche kroonprins de hoofdstad van
Champagne binnen en vestigde hij zelfs
zijn hoofdkwartier te Reims. I-Iet Grand
Hotel te Reims zou een étappe worden
oP den triomfalen marsch naar de Tuil-
lerieën te Parijs.
Maar papa Joffre heeft het andeis
gewild. De slag aan de Marne brach:
de ontgoocheling en in haast moest de
kroonprins met zijn gevclg de stad van
de beroemde Kathedraal ontruimen «_.m
er nooit meer in teiug te keerea. Reei=
den volgenden dag trokken Fransche iu-
gers er binnen en zij zija er na dien dag
gebleven, honderdduizenden Duilsric
projectielen ten spijt! Doch dit bc'cc-
kende iegelijk het begin der mattel-ng
van Reims, want niet verder dan lot
dc forten waren de Duitschers terugge
gaan en van daaiuit begonnen zij reeds
eenige dagen later het bombardement
van deze oude, groote stad met haar be.
roemde Kathedraal, een bombardement,
dat pas eindigde, toen Foch met zijn
tegen-offensieven de bevrijding brar -t
Er is over dc beschieting van de
Kathedraal van Reims heel wat te doen
geweest. Van toevaltreffers kan geen
sprake zijn. Wanneer men op het fe.t
Brimoirt staat, het voornaamste fort, van
waaruit de beschieting plaats had, dan
ziet men heel de oude kroningsstad voor
zich, met in het midden! duidelijk tegen
de lucht_ zich afteekenend, de torens
van de Kathedraal. De Kathedraal, die
honderden malen tijdens het bombarde
ment word getroffen, is dus herhaalde
lijk om niet te zeggen voortdurend
met opzet onder vuur genomen. For
meel kon men het recht daartoe d--n
Duitschers niet ontzeggen. Een schen
ding van het oorlogsrecht was hei nici'
en uil een militair oogpunt was deze
beschieting van de Kathedraal, die nvd-
d-en in het vijandelijk front lag en als
cbservatiestelling den Fianscnen zelfs
tan belangrijk nut kon zijn, volkomen-
gerechtvaardigd. Maar zij was, laten wij
zeggen, uitermate onh.andig! Welk
een beau geste zou het van de
Duitschers zijn geweest, als zij dit
grootschc bouwwerk, een wereldberoemd
monument van oude cultuur hadden ge
spaard! Hoe zou dit door heel de wereld
gewaardeerd zijn gewordenWelk een
0 v e r w i n n i n g zou het voor de Duit.
schers zijn geweest, als zij na het bom
bardement op de ongeschonden Kathe
draal hadden kunnen wijzen! Maat
Ij op zou dit van de Duitsche legeraan
voerders, voor wie enkel de woorden
„militairenoodzaak" bestonden, vei-
wacht hebben kunnen wordenHet zot-
een 'daad van ridderlijkheid en bescha
ving zijn geweest in strijd met heel ':.un
mentaliteitWat beteekende in den
oorlog nog het woord cultuur? De
Duitschers hebben niet begrepen, dat zi>
met eiken steen, dien zij van de Kathc
draal wegschoten, zich zelf meer schade
deden dan dc kerk! Even hebben zij dit
in het begin gevoeld, verontschuldigden
zij zich over liet beschieten der Kathe
draal, de schuld hiervan afwentelend op
dc 'Franschen, die een observatiepost ip
den toren zouden hebben geplaatst. Lu-
ter vonden zij zelfs een excuus niet meet
noodig, paften zij cr lustig op los. Hp.d-
den dc Duitschers. een compromis met
den vijand aangegaan en de Kathedraal
tot onzijdig gebied verklaard, hel zou
in deze jaren van barbaarschheid althans
één kleine triomf der beschaving htb-
ben beteekend. Wanneer de Franschen
dat compromis geschonden hadden,
dan des te erger voor hen! De schande
zou geheel op de Frans.chen gevallen
zijn! Nu ricochetteerde'elk schot op ue
Kathedraal en trof de Duitschers harltr
nog dan de Franschen.
Ik zag 'de Kathedraal voor het eers*
tusschcn de opto ruïnes van andere ge
bouwen door. Machtig rees het monj
mentale kerkgebouw met ziin twee sta
tige torens boven de gewonde muren e
puinhoopen uit! Zóó grootsch en forsrh
is nog de Kathedraal, dat men van u-t
de verte nauwelijks ziet, dat zij geschon
den is. Maar wanneer men onmiddêllijx
voor dc kerk staat, dan treft wel diep,
wat daar in die oorlogsjaren aan god
delijke kunst verloren is gegaan. Als
voor het, stadhuis te Arras, kwam een
gevoel van opstand in mij over deze
ruwe schending van al-oude cultuur, was
1 mij tegen alles, wal
oorlog heet.
Misschien zullen enkelen van mijn
lezers glimlachen om een uitjng als deze
van iemand, die zelf de officiersloop
baan koos en nog altijd reserve-officier
is. Op mijn reis door Noord-Frankrijk en
misschien nog het meest voor de ge
schonden monumenten, omdat hun ver
wonding mij het meest pijn deed heb
ik herhaaldelijk gevoeld, dat oorlog
krankzinnige barbaarschheid beteekent.
Maar ook, dat hij de meest zachtzinni-
gen naar de wapens zal doen grijpen,
als een vijand het eigen erf binnendring'.
De grootste schade heeft de'Kathe
draal geleden bij het- eerste bombarde
ment in 1914, toen de houten steigers,
die voor de restauratie om een der to
rens waren geplaatst on welke ri.en ir
on vergeeflijke onachtzaamheid verzuimd
had weg te nemen 111 brand werden
gescholen en hel keikgcbouw in vlam
men zetten, bij welke brand alle be
roemde raamschilderingen zijn gespron
gen. Na dien dag zijn nog honderden
projectielen op deze praclit-kerk geval
len, hebben zij heele hoeken wegge
scheurd en ruwe gaten geslagen in het
dak. Maar zóó hecht en zóó solide was
dit middcleeuwsch bouwwerk, dat het
nog altijd ondanks zijn geschonden
staat daar oprijst in het midden van
hc: brcede plein als een wonder vaa
cudc architectuur.
Men is druk bezig aan de restaura
tie waarvan dc kosten op zco nul
hoen francs worden geschat wat nic
belet, dat een der zijvleugels sinds ver
leden jaar voor den dienst in gebrul c
is genomen. Een eenvoudig altaar is ia
het tijdelijke .koor geplaatst en oude.
kostbare gobelins, welke vroeger in ht£
midden der kerk hebben gehangen en
Tijdens h'ct bombardement in veiligheid'
waren gebracht, bedekken cé hulpmu
ren, die ter afsluiting van het hoofdge
bouw, dat in restauratie is, tusschcn
de zware met dc witte leliën beschil
derde pilaren zijn gemetseld.
In tegenstelling met de Kathedraal var.
Amiens staat de oude kroningskerk van
Reims midden 0p een breed, ruim plein.
Het is, of het kerkgebouw nog gioot-
'scher en monumentaler lijkt, doordat de
gebouwen om het plein alle nog in pu-n
liggen. Voor het midden van de kerk
staat het zwart-bronzen ruiterstandbeeld
van Jeanne d'Arc. Het beeld van de
Maagd van Orleans treft door het leere,
werkelijk maagdelijke van de figuur en
doet voor de hoog daarachter oprijzen
de kerk bijna fragiel aan. Ook dit beeld
is tijdens de ergste dagen van het bom
bardement in veiligheid gebracht. Do
Franschen. wilden niet, dat ook
Pucelle d'Orléans", die men sinds den
oorlog in Frankrijk als een heilige vc-
eert, getroffen werd.
Jammer is het, dat het plein voor de
Kathedraal ontsierd wordt door rond-
toer-auto's van Cook met afgrijselijke
beschilderde houten reclame-poppen en
door allerhande kermiskraampjes. waar
Duitsche Piekelhauhcn, kurassiershel-
men. doodskopkolbakken, granateo,
foto's, prentbriclkaarlcn en oorlogssou-
v-enirs worden verkocht. De omgeving
van de Kathedraal moest den Franschen
te heilig zijn om cr ten gelieve van Ame-
rikaansche en Etigelsche toeristen
Barnum en Baily te dulden! Die haddex
even goed een plaats bij het station
kunnen vinden. Daar bij de zwaar-ge-
wonde Kathedraal had ik niets dan
tufnes en het beeld.van Jeanne d'Arc
willen zien.
J. B. SCHUIL'.
Vestiging van buiteniandsche arbeiders
Rotterdamsche metaalbewerkers en het N-A.S.
Praeadviezen over vestiging van vreemde arbeiders.
Het Volk meldt:
Ter behandeling op de algemeens
ji'gadering der Vereeniging voor
Staatshuishoudkunde zijn vier uitvoe
rige praeadviezen uitgebracht over de
vraag: kan belemmering der vesti
ging hier te lande of in Nederlandsch-
Indiè van buitenlandsche arbeiders
geacht worden te zijn in het algemeen
belang
Het katholieke kamerlid dr. L. TL
Deckers acht in normale omstandig
heden zulk een belemmering niet in
het algemeen belang, maar wel indien
ue toestrooming van buitenlanders zóó
groot zon worden, dat zij den binnen
lands-hen arbeiders groot nadec-l zon
berokkenen en andere groepen der be
volking schaden. Het tijdelijk voor
deel der lagere loonen voor een be
drijf weegt niet op tegen hei nadeel,
velen anderen berokkend. Zelfs kan
liet voordeel later .blijken een nadeel
te zijn als de vreemdelingen het werk.
verlaten en opnieuw een beroep moet
worden gedaan op de eigen arbeiders,
wier beroepsliefde en vakbekwaam
heid verminderd zullen zijn en die dan
wellicht hun looneischen, om zich
schadeloos te stellen, zeer hoog zullen
opvoeren.
Baron van Ilardenbroek van Ainmer-
stol, bestuurder van het Verbond van
Faibrikantenvereenigingen, acht behou
dens uitsluiting van uit internationaal
politiek of lichamelijk oogpunt minder
gewensohte elementen, belemmering
dei' vestiging van buitenlandsche ar
beiders niet 111 het algemeen belang.
Zulke vestiging zal, gepaard aan de
volstrekt noodzakelijke „vrijheid vanj
arbeid" het hoogste effect sorleeren in
het algemeen belang.
Hel unti-revolutionnaire kamerlid
Smecjik heeft principieel niet
tegen alle beperkende maatregelen
bezwaar. De omstandigheden kunnen
van dien aard zijn, dat de overheid
wel «loet, wanneer zij de immigratie-1
vrijheid beperkt en liet verkeer op de
arbeidsmarkt aan regelingen bindt-
Echter moet men altijd op buitenland
sche represaille-maatregelen verdacht-
zijn en bijv. ermee rekenen, dat zelis
nu nog altoos -een vrij groot aantal
Nederlanders in Duiiseliiand werkt-
Het is daarom goed, vast te houden
aan het beginsel van wederkeerigheid.
Volgt men elders de gedragslijn, dat
vreemde arbeiders slechts worden toe
gelaten 11a de verklaring van een auto
riteit, dat tegen tewerkstelling met
het oog op de 'werkloosheid in bepaal
de nijverheidstakken geen bezwaar be
slaat, dan zouden wij ook ten onzent
die gedragslijn kunnen volgen. Het
verlangen der fabrikanten naar loon
daling is geen voldoende motief voor
maatregelen, waardoor de werkloos
heid hier te lande vergroot zou wor
den, zeer tot schade van de alg-eraeene
welvaart en van onzë publieke finan
ciën.
De vierde praeadviseur ten slotte,
liet soc.-dem. kamerlid dr. Van ctc-i
W aerden, komt in een betoog met een
groote hoeveelheid materiaal tot deze
algemeens conclusies:
1. Lit liet vrijhandelsbeginsel volei
niet onvoorwaardelijk d© wenschelijk-
heid van vrij werken van arbeids
krachten.
2. Altijd, wanneer buitenlandsche
arbeidskrachten tegen lager© loonen
helzelfd© en ©ven deugdelijk werk
komen verrichten, èn de werkloosheid
hier doen toenemen, is wering in het
algemeen belang, zoowel van "interna
tionaal als van nationaal standpunt.
De in Nederland geldende regeling,
dat pas-visa aan buitenlandsche arbei
ders slechts dan worden verstrekt,
wanneer de Arbeidsbeurs verklaart,
dat er geen bezwaar bestaat te
gen toelating met 't oog op den stand
van de arbeidsmarkt, is dus theore
tisch juist.
3. Wanneer buitenlandsche arbeids
krachten in Nederland hetzelfde en
even deugdelijk werk komen verrich
ten, en de werkloosheid niet doen
toenemen, is vrijlating als regel gc~
wenschli.
EEN RUMOERICE VER'
GADERING.
Op verzoek van den pachter van het
algemeen verkooplokaal Ie Rotterdam,
is Dinsdagavond te kwart voor elf do
huishoudelijke vergadering van de Fe
deratie van 'metaalbewerkers door de
politie met den sterken arm ontbon
den. Een deel der 300 bezoekers wa
ren handgemeen geraakt waardoor ve
len gewond werden en stoelen, tafels
en fietsen vernield zijn.
Omtrent het gebeurde in deze ver
gadering, deelde de heer Ch. Mark-
mann, secretaris van de afdeeling der
federatie, aan dc-n Rotterdamscken ccr
respondent van De Tel. nog het vol
gende mede: Aan de orde was de uit-'
sl3g van de referendum-stemming om
trent de afscheiding, van het N.A.S.
Het resultaat was dat de federatie be
sloot zich af te scheiden. Ook de af
deeling Rotterdam was in overgroots
meerderheid voor die afscheiding. In
de vergadering bevonden zich evenwol
echter eenige ïeden, die principieel te
gen de afscheiding waren, doch zich
desondanks niet uit de afdeeling wil
den terugtrekken. Het bestuur be
sloot daarop, bedoelde leden voot
royement voor te dragen. Hierover
moest nu door de vergadering worden
gestemd, De tot royement voorgedra
gen leden wilden ook aan de stemming
deelnemen. Toen lien dit evenwel Hoor'
het bestuur werd geweigerd, namen
zij een dreigende houding aan. Er
werd met stoelen gegooid en zelfs wer
den er messen getrokken.
De voorzitter besloot daarop de ver
gadering te sluiten en nog voor de
politie behoefde in te grijpen, was de
vergadering ontbonden.
Van hier en daar.
V/ERKVERSCHAFFING TE
ARNHEM.
In de a.s. raadsvergadering van
Arnhem komt een voorstel aan de or
de om 73 H.A. heidegrond ten zuiden
van den Koningsweg aan te koopen
voor 20.000 en deze to doen ontgin
nen.
Aanvankelijk hebben B. en W. ge
poogd méér heidegrond in de nabij
heid van de schietbanen op de Kcm-
perheide in bezit to krijgen, doch de
minister van Oorlog wenschte niet af
te zien van het gebruik van deze ter
reinen voor exercitie-doeleinden.
Rijkssubsidie voor deze werkver
schaffing, ten bedrage van 30 is
toegezegd terwijl de provincie een ren
teloos voorschot tot een even groot be
drag zal geven. Voor de ontginning
van liet teiTein stellen B. en W. voor
127.000 beschikbaar te stellen.
CONTRIBUTIE VOOR VAKYER-
EcNIGIHCEtJ EN DE FISCUS.
Volgens „De Maasbode" heeft de Mi
nister van Financiën thans voorge
schreven, dat de contributie voor vafc-
verec-nigingeu van het inkomen kan
worden afgetrokken als noodzakelijke
kosten volgens art. tO der wet.
DRAN KBESTRIJBING.
Woensdag werd te Groningen de
23ste algemeen© vergadering van de
Gereformeerde vereeniging voor
drankbestrijding gehouden.
Dinsdagavond werd in de Zutder-
kerk een wijdingssamenkomst gehou
den. waarin de predikanten Gispen
en Berkhoft voorgingen.
De afgevaardigden begaven zich
daarna naar het Concerthuis, waar de
ontvangende afdeeling hun een Ibe-
groetïngseara-enkomst aanbood. Deze
samenkomst stond onder (leiding van
dien voorzitter der afdeeling Gronin
gen, den heer H. Hcidinga.
Te half elf vond Woensdagmorgen
in liet Conceithuis de algemeene ver
gadering plaats die druk (bezocht was.
De voorzitter, dc W. H. Gispen,
opende de samenkomst met een korte
rede. Spr. gaf daarin een overzicht
van den stand der drankbestrijding.
Op zijn voorstel werd een telegrafisch
bewijs van medeleven gezonden aan
den secretaris van de vereeniging. den
heer J. Minderaa, die ernstig ziek is.
Nadat enkele mededeelingen cttor
bet bestuur gedaan waren, kwamen
de reeds gepubliceerde jaarverslagen
aan dc. orde. in verband waarmede
een drukke discussie volgde.
HOOI.
Door den overvloedigen hooioogst is
liet hooi in Friesland-zeer goedkoop.
Een koes eten (5000 pond) betaalt
men thans met 1 60. Voor twee jaar
betaalde men daarvoor 1' 175 tot f200.
Da haver, die voor veevoeder op
stam publiek verkocht wordt, is ook
spotgoedkoop, per vveüte 14 a 25 et. 1
DE EOGGE-OOGST.
Men meldt aan het LEbld. van de
Oostelijke zandgrondenDe rog-ge
oogst is hier in vollleu gang. Buitenge
woon snel is cht gewas in de laatste
dagen tot rijpheid en vollen wasdom
gekomen. Over het algemeen zijn de
halmen forscli en buitengewoon lang
en id© lage aren goed gevuld met flink
ontwikkelde zaden. Zonder twijfel zal
dan ook de zaad-opbiehgsl zeer be
vredigend zijn, Het maaien 16 zeer
vlot vetïloopeiï, hoewel de sikkel alge
meen dienst deed 011 dc machines weer
in onbruik geraakt zijn.
Het broodheren van den Oostelijkeu
plattelander geeft alle reden tot tevre
denheid-.
EEN LOCOMOTIEF OP HOL.
Op onverklaarbare wijze is op bet
stationseniplacement te Doetïnchem
Dinsdag een locomotief in beweging
gebracht en zonder bemanning in vol
le vaart de lijn opgegaan in de rich
ting Arnhem.
Gelukkig stond even buiten het sta
tion een goederenwagen op de baan,
waarop cie machine met groote kracht
botste. De wagon werd uit de rails ge
worpen en over de dwarsliggers voort
geduwd. Juist voor de spoorbrug over
de IJs'-l kwam de wagon dwars te
staan. Persoonlijke ongelukken liad-
dèn niet plaats.
DOODGEVALLEN.
Dinsdagochtend is do 13-jarige Jo
hannes I... van het dak der ouderlijke
woning in de Valeriusetraat te 's-Gra-
venhage gévallen.
Door den Eerste Hulpdienst werd
kii naar -het ziekenhuis vervoerd, doch
bij aankomst daar bleek de knaap
reeds te zijn overleden.
Allebei.
Praatgrage barbier (gereed om in te
zeepen): Zou l.' er iets op tegen hebben
even Uw mond dicht te doen-
Verveelde klant: Nee, U ook niet f
B 111 e r.
Zij: Het was meen ik 'n prachtig
concert. M'n stem vulde de zaal.
Hij: .Ta, ik zag tenminste velen
ervoor plaats maken.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
k 60 Gts. per regel. -I
NIJVERHEIDSRAAD.
De Nijverheidsraad heeft in zijn
laatste vergadering de besprekingen
over liet door de Commissie van Prae-
advies inzake de lootten en loonsver-
houdingen gedane voorstel, om door
een particulier instituut- loongegevens
te doen verzamelen, voortgezet- Deze
besprekingen hebben den Raad de over
tuiging geschonken .dat de totstand
koming van zulk een instituut geheel
van belanghebbenden zeli dient uit te
gaan.
Op een desbetreffend verzoek van
het Hoofdbestuur der Posterijen en Te
legrafie heeft de Raad bij dat bestuur
een tweetal voorstellen, waarvan hij,
de aanneming in het belang van het
internationaal postverkeer wensche-
lijk acht, ingediend, om deze ophet
111 1924 te Stockholm te honden acht
ste Congres der Wereldpostvereeui-
giug in behandeling te dben nemen.
Deze voorstellen betreffen het bren
gen van meer eenheid in de regelingen
■en de opvattingen, welke de postad
ministratie der verschillende bij de
postunie aangesloten landen over een
zelfde onderwerp hebben en het luclit-
postverkeer. De behandeling dezer
aangelegenheden heeft den Raad te
vens aanleiding gegeven, om zich tot
den minister van Waterstaat te wen
den, met het verzoek om de posttarie-
ven in het algemeen te verlagen.
Verder heeft de Raad er bij dezen
minister in het belang van verschil
lende bronnen van volkswelvaart met
name dat der nijverheid op aange
drongen, dat in de delegatie, die Ne
derland op genoemd congres zal ver
tegenwoordigen, behalve ambtenaren
ook andere personen, die de te behan
delen vraagstukken van het stand
punt der belanghebbenden zullen be
zien. worden opgenomen en dat, in
dien zulks tengevolge van internatio
nale regelingen niet zal kunnen plaats
rinden. aan de Nederlandsclie afge
vaardigden worde opgedragen, op heb
te Stockholm te houden congres een
voorstel te doen, waardoor een der
gelijke vertegenwoordiging voor vol
gende congressen mogelijk worde ge
maakt.
Naar aanleiding van een verzoek
van den minister van Arbeid, Handel
en Nijverheid otn een opgave te mo
gen ontvangen van artikelen der Ne
derlandsclie industrie, waarvoor van
het Belgische ontwerp-tarief van in
voerrechten nadeelige gevolgen wor
den verwacht, heeft de Raad aan de
vijf vereenigingen.' waaruit hij is sa
mengesteld, gegevens gevraagd, welke
ter kennis van dien minister zijn ge
bracht.
Een uit zijn midden benoemde sub
commissie heeft aan den Nijverheids-
raad een uitvoerig verslag over de Ka
mers van Kóóphandel en het Handels
register uitgebracht- In dat verslag
zijn tevera de wijzigingen aangegeven,
welke naar het oordeel dier sub-com
missie in de tegenwoordig© regeling
van die instellingen dienen te worden
aangebracht. De batiandeling van
dit onderwerp is nog niet beëindigd.
NIEUWE AFDEELING DER S. D. A. P.
TE ASSEN.
Naar aanleiding van de beslissing, ge
nomen in de op Vrijdag 3 Aug. j.l. ge
bonden huishoudelijke vergadering der
afd. Assen van de S. D. A. P. betreffende
de aanvaarding van een wcihouderszeiel,
werd Maandagavond een vergadering be
legd V3n leden, die TÖér aanvaarding van
een zetel waren. Men besloot, mede op
grond van vele onaangename gebeurtenis
sen der laatste maanden, uit de afdeeling
ie iTeden en cc-n nieuwe afdeeling te slich
ten. Staande de vergadering -.raden tach
tig leden toe. Besloten werd zoo spoedig
mogelijk officieel* erkenning door hc-:
Partijbestuur usn te vragen.
HET TWEEDE KAMERLID F. A.
MOEREL.
Dinsdagavond is, zoo meldt dc Msb.
de heer F- A. Moerel te Oudewater,
lid van de Tweede Kamer der Staten,
Generaal, die sinds eenigen tijd ern
stig ongesteld is. vaa de H.ïï. Sacre-
menten der Stervenden voorzien.
Geautoriseerde vertaling naar
het Engelscli van
OTTWELL BINNS.
15)
„Neen, als u goed kijkt zult u zien
dal er eeii luik voor het raam zit".
„O. is er een luik voor? En kunnen
we ongestoord praten?"
„Ja, ongestoord, en ik wil wel eens
gra: g weren in hoeverre je-mij of den
man mei wien je mij een uur geleden
hebt ztcti praten, van dienst kan zijn".
„Op deu man af!glimlachte Salno-
vo. „Zonder omhaal, zoóals ik zelf cok
zal zijn. ITet is de beste manier.
Hij nam een zwarte sigaar uit zijn
zak. stak hem aan en begon toen, te;-
wijl hij zijn gastheer strak arm keek.
..Meneer Pennington, ik wil u niet
verhelen dat ik. toen ik de moeite mua
om den wc t kei ijken naam van Gnstr.v
Baum te weten te komen, rtaarho
werd aangezet, door nog ïc-ts anders
dan alleen nieuwsgierigheid. Kennis
is macht, zooals u weet. en soms be
teekent liet geld, veel geld."
„Je dacht dus aran afpersing-I" viel
Pennington hem op onaangeuaruen
toon in de rede.
Salnovo haalde 'de schouders op.
„Dat is een Teelijk woord", zei hij
glimlachend. „Ik dacht aan verdere
betaling voor den vrij bij zondereu
d'ienst dien ik u bewezen had.... L'
herinnert zich nóg wel dat ik, voor
ik er in toestemde oui uw medeplich
tige to worden bij den aanval on de
expeditie van Anthony Dartnell, er op
stond, dat u mij vertellen zou welke
voordeelen er voor u aan zijn dood ver
bonden waren. U zei toen, dat er voor
tl uit volgen zou dat u een-groote en
waardevolle bezitting zou erven.
Ik stemde toe dat dit een afdoend©
reden was. waarom de man DarluèU
moest sterven, want ik houd zelf niet.
van menschen -die mij in don weg
staan. Neen!.. Ik was, zooals u zich
wel zult herinneren, Lereid om te
doen wat u vroeg, op voorwaarde dat
ik betaald werd...."
„En ik neb je betaald", viel Pen
nington uit.
,,Ja,' zei de handelaar kalm. „U
heeft m:j iets gegeven op afbetaling."
..Neen, ik heb je voldoende bz-
t iald,"' i'.cj» de antlec uii
,,.\oen! i.'at hezft u misschien ge
dacht, ma n- dat is bij mij nooit opge
komen, meneer Pennington. Ik heb er
steeds over gedacht als op afbetaling, 1
en uw zienswijze is alleen een kleine
vergissing vail uw kant, meer niet. En
toen ik laatst merkte dat. die schiet
partij ii\ het boseh waarschijnlijk
weer opgerakeld zou worden, besloot
ik dadelijk den Congo te verlaten. Ik
verkocht mijn zaak met verlies met
een enorm verlies, en wat was na
tuurlijker dan dat ik naar Engeland
ging om u te vragen mijn verlies goed
te maken uit het voordeel dat u van
onze samenwerking heeft gehad?"
„Ik heb cr geen voordeel bij ge
had!" viel Pennington hem bitier in
de rede.
„Tot nu toe niet", stemde Salnovo
toe. „Dat, heb ik vandaag ook pas ge
hoord. Er was een kleine misrekening
in uw .mooie plannet je, meneer Pen-
ningtou, nietwaar? U dacht"dat- u,
als Anthony Dartnell uit- den weg was
geruimd, ven zelf d<? erfgenaam van de
Priory zou zijn, is 't niet?"
„Natuurlij!:!"' antwoordde Penning-1
ton driftig.
„En u weid teleurgesteld. U hadt
n.ei gf dócht aan "uw nichtje—."
„Ik wist niet eens dat ze bestond!"
„Neen! Maar toen ze naar Darincil
kwam besloot u 0:11 van de situatie
te maken wat cr van te maken was,
en tl hes loot niet haar te trouwen, en
zoo ten slmte nog do baas ta werden
„Wie heeft je dat verteld?" vroeg
de ander.
Be handelaar glimlachte. „Die gee-
do babbel, de herbergier van de Gou
den Leeuw. Zooals u weet inleressee-
ren buileninenschen zich erg voor lief
desgeschiedenissen. E11 ten slotte was
liet niet meer dan natuurlijk, dat u
fneb de 111 eest cress a van Dartnell wil
de trouwen. Als ik in uw plaats was
geweest, zou ik precies hetzelfde ge
daan hebben.... Ik heb gehoord dal
uw plan goed opschoot en dat het er
naar uit zag of u succes zoudt hebben
toen de redding van Anthony Dart
nell bier uit zee uw plannen weer in
de war stuurde".
„Die man is Anthony Dartnell niet.
Dat weet je best, Salnovo. Anthony
ligt dood in het bosch in den Congo.
Die man is een indringer en leuge
naar".
„Dat geloof ik niet', antwoordde
Salnovo kalm.
„M at. bedoel je?" riep Pennington
verschrikt uit. „Dit man is Authony
niet, hij heeft het zelf gezegd, vandaag
nog. Ilij heeft het geheugen, dat hij
zoogenaamd verloren had. weer terug
gevonden en hij zegt dat hii bij An
thony was. toen deze werd doodge
schoten en dat enkele papieren, die
hij hij zich had, dorr mijn neef npii
hein waren toevertrouw:!. Dus je ziet
wel, Anthony kan hii niet zijn".
„Ik zeg cok niet dar hii het Is. Ik
moet wel bekennen, dat ik het dacht,
toen ik hem vanmorgen ontmoette eh
dat ik erg geschrokken ben. Hij lijkt
dan ook zoo buitengewoon op uw
neef. datMaar zijn oogen zijn an
ders. Ze zijn
„Ben jij dan de man die vanmor
gen door do auto is aangereden?" riep
Pennington verbaasd uit,.
„Ja, en ik beu er vreeselijk van
geschrokken. O neen. niet van de auto,
maar van de ontmoeting met uien
man met het verloren geheueeu, die
doorging voor uw neef. Ik dacht ook
dat hij de doode Anthony was en ik
was zoo geschrokkeu, dat ik als een
bang kind ben weggeloopen. .Ta, ik, die
toch vaak genoeg tegen wilde dieren
heb gevochten! Maar later zag ik hem
weer. Hij sprak me aan. Ik zag zijn
oogen, en wist dat hij iemanjl tpiders
was. In mijn verbazing riep ik dat
hardop, en ik zog het wonder gebeu
ren. Ik zag zijn geheugen opoêns te
rug komen. We spraken samen, en
ik zeg u dat hij geen leugenaar is.'
„Je schijnt er zeer van overtuigd te
zijn," spotte Pennington. „Misschien
zijn jij en hij...."
,,U doefchem onrecht", viel Salnovo
hem in de rede. .Ik heb geprobeerd
hem over ie halen met juij samen re
werken, maar iij wees rn ju voorstel-
j lea verontwaardigd inn.de hand. Hij
noemde me eo-i ellendige schurk
ccn benaming, die ipe niet bevalt. Hij
gooide me tegen den grond mi».
I die hem morgen heer van Dartnell
kon maken. Hij wil de Priory niet
hebben. Ilij is er mee tevreden dat uw
nichtje er meesteresse blijft."
„Dat zegt Helen ook", merkte Pen
nington op. „Ik wou bet niet gelooven
tóen ze heb zei.".
„Li kunt liet gerust gelooven", zei
Salnovo. „Het is niet- meer dan de
waarheid, en het is altijd verstandig
om de waarheid goed onder de oogen'
te zien. lie man, die zooveel op uw
neef lijkt- is geen bedrieger. Neen, dat
is -hij niet".
„Dat heb je al meer gezegd", spot
te Pennington; „maar ik zal er betera
bewijzen voor moeten hebben dan
jouw beweringen."
„Zijn eigen manier van doen be
wijst het al. Hij doet niets uit eigen
belang. Maar als ik er nu eens andere
bewijzen voor had, meneer Penning-
ton? Van dien babbelzieken herber
gier heb ik gehoord dat er nog een
andere mogelijke erfgenaam van de
Priory was, een die zelfs vóór uw
nichtje zou gaan. U hadt nog een
anderen oom behalve John Dartnell.
een die jaren geleden uit Dartnell is
weggegaan, en aan hem. en zijn erf
genamen werd de Priory toegewezen,
©i) nis zij niet te vinden waren, dan
kwam juffrouw Raymond eerst aan de
beurt. Ek als deze man nu eens dn
zoen was van uw oom, die zoo leng
geleden is weggegaan?
„Dan zou dat toch eerst nog bo-
wezen moeten worden antwoordde
