HAARLEM'S DAGBLAD
Brieven uit Berlijn
Buitenlandsch Overzicht
Rubriek van den Arbeid
Donderdag 30 Augustus 1923
DERDE BLAD
(Van onzen correspondent.)
DE KLEINE ELLENDE VAN DEN
OVERCANGSTIJD.
Berlijn, 27 Augustus 1923.
Ouze da»eii vormen een periode
van ovefjphe. We willen natuurlijk
hopen, dat liet een overgang naar be
tere tijden zal zijn, al zijn we daar
van nog niet zoo rotsvast overtuigd,
maar* in elk geval vertoont het tijd
perk van do laatste weken allo ken
merken van onvastheid, van een strijd
van verschillend© krachten, die eik
naar een eigen lichting streven en
hoeft het daardoor het karakter van
de vroegere periode verloren, zonder
een eigen nieuw karakter to hebben
verkregen.
Toch zijn er natuurlijk wel 'trekken
aanwezig, die erop wijzen, hoe het
komende gezicht er uit zou kunnen
ei en. Of dat inderdaad zoo zal zijn, is
alweer niet zeker. Eon dezer trekken
is de terugkeer tot een vasten waar
demeter en juist daardoor ontstaat
een wanorde, waarvan zelfs zij, die
midden in dit gebeuren leven, zich ter
nauwernood een duidelijke voorstel
ling kunnen vormen. Alle normen
worden plotseling verschoven. Nu
waren dat weliswaar normen, die
weinig normaals meer hadden, onze
op de papieren marken gebaseerde
waardemetóng, maar wo waren dan
toch zoo langzamerhand gewend ge
raakt aan de groote getallen en of er
nu een nul méér of minder was, ver
anderde niet zoo heel veel. De laatste
geweldige stijging van den dollar en
de opheffing van verschillend© devie-
zenverordeningen hebben echter de
noodzakelijkheid en de mogelijkheid
geschapen, om de napieren mark a.!s
waardemeter uit te schakelen. liet
tempo werd to dol en daarom moest
naar een vaste basis worden gezocht,
en de opheffing van genoemde veror
dening. die o.a. het factureeren in
vreemde geldsoorten verbood, maakte
de invoering van oen standvastigen
waardemeter eindelijk ook mogelijk.
We betalen nog wel met papie
ren marken, maar er wordt in papie
ren marken, alleen nog maar door de
verbruikers bij het betalen g e r e-
ken d. Elke verkocipor rekent in gou
den marken of dollars of guldeus, on
verschillig of hij boter, schoenen, pa
pier, kleeding. of arbeidskracht ver
koopt. De dollar, die in de dagen van
de markstabilisalie zijn aanzien bij
de massa leelijk had verloren, heeft
tenslotte het pleit, en thans definitief,
gewonnen; de mark ligt ter aarde.
Maar daarmede heben we nog geens
zins geregelde toestanden gekregen.
Integendeel. Nog nooit heerschte er op
elk gebied zoo'n warwinkel als tegen
woordig fa den,overgangstijd. En het
gevolg is allerlei persoonlijke en za
kelijke ellende. Zakelijk uit zij zich
vooral in vaak onzinnige toestanden.
De particuliere handel en nijverheid
hebben dé mogelijkheid gekregen, in
standvastige waarde hun prijzen, Ie
berekenen en ook do staats- en "ge
meentelijke bedrijven gaan dien weg
op. En wel met een vaart, die door de
ontzaggelijke deficitten bij de
spoorwegen was dc laatste raming
450.000.000.000.000 vïérhonderdvijftig
Ibillioen papieren marken geboden
schijnt, maar die het resultaat heeft,
dat Kijk, staat en gemeente thans de
ergste prijsopdrijvers zijn. Zoo kostte
een brief naar het buitenland op 23
Augustus nog 3000 mark, in deze week
60.000 en van Zaterdag af 200.000
mark, waarmede dan in uen Lijd van
tien dagen, gerekend naar de binneu-
landsche koopkracht van dé mark on
geveer op 20 Augustus, de vredesprijs
is bereikt. Met de spoorwegen gaat
het net zoo en de prijzen voor gas,
water en electriciteit hebben al lang
den vredesprijs overschreden. de
steenkolen, die in Duitschland gedol
ven worden, zijn ruim tweemaal zoo
duur, als die uit Engeland worden in
gevoerd.
Het gevolg is, dat Duitschland kort
voor de saneeringsactie op weg is, het
duurste land tér wereld to worden.
Want de verhoogde prijzen voor
vracht, voor stroom en licht, voor#
porti, do nieuwe belasting-en, zo wor
den alle op den verbruiker afgewen
teld. Natuurlijk met de noodigo op
centen. omdat men nu eenmaal toch
aan het verboogen der prijzen wie.
Daarin heeft e!lc koopman in den
loop der jaren de noodige oefening ge
kregen.
Maar het is heel mooi allerlei maat
regelen te beramen en te verordenen,
men moet de doorvoering ook mogelijk
maken. En de ten uitvoerlegging van
de holderdebolder getroffen bepalin
gen is allerbedroevends slecht voorbe
reid. De particulier heeft er de las-
sten van te dragen. En die zijn niet
gering. Waarihj komt-, dat we eigen
lijk in do laatste weken al genoeg zijn
geplaagd met groote en kleine zor-
gen.
We hebben verteld van den omno-
gehjken toestand thans vier weken
geleden. Alle ambtenaren en arbeiders
kregen hun salaris en loon uitbetaald
in biljetten van 5 en 10 duizend mark,
dikke pakken. Drie dagen later was
dat geld verdwerjen en stonden dui
zenden menschen voor de banken,
vooral de Rijksbank, te wachten, om
geld machtig te worden, waarmee men
iets beginnen kou. Want toen waren
er alleen biljetten van 5, 10 en 20 mil-
lioen mark. Een niemand wilde of kon
die wisselen. Gelijktijdig met de géld-
polonaisen hadden we menschenslan-
gen, die op aardappelen of een kwart
pondje vet uren stonden te wachten.
Dezo ellende is nog niet geheel ach
ter den rug. Maar thans zorgde'een
vriendelijke overheid ervoor, dat er
nog andere narigheden bijkwamen.
Vóór 25 Augustus moest liet derde
kwartaal belasting worden betaald en
wel moest het honderdvoud van de
totale belastingsom van 1922 aan be
lasting en het dubbele bedrag voor de
Rijn- on Roeracti© bovendien worden
betaald. In die dagen tusschen 13 en
25 Augustus werden de belastingkan
toren belegerd. Dagen lang konden fa-
mi'ies doorbrengen met iu de rij te
staan. Want niet alleen stroomde al
les naar de belastingkantoren, (nn
einde- niet nóg eens het dubbele U'
moeten betalen, doch tsvöne had de
'magistraat bepaald, dat de gasreke-
ningen wekelijks van te voren moesten
worden betaald en wel zoo, dat wie
dit niet deed. in de eerste week in
plaats van 8000 mark 60.000 en in de
tweede week in plaats van 60.1X10 er
200.000 voor den kub. M. moest beta
len. Dus ieder stroomde naar de wijk-
k-antoren der gasfabrieken en post
kantoren. En zoo kon men beleven,
dat terwijl de wouw des huizes in de
rij stond om aardappelen machtig te
worden en het dienstmeisje in een
andere rij trachtte een kwart pond
boter te verschuil kon, de heer des hui
zes 's morgens een paar uur aan de
Rijksbank zoek bracht, oni een cheque
te verpapieren, daarna een paar uur
in de slang van het belastingkantoor
stond te schelden oi> de lieve overheid
en vervolgens ecu nieuwe rij aan post
kantoor of gasbureau moest opzoeken.
Daarbij komt, dat. de heeren, die ach
ter de groene tafel alles zoo fraai we
ten t-e bedisselen, geen mogelijkheid
gaven, om de verschillende belastin
gen aan hetzelfde kantoor af to doen
zoodat de gekwelde burger, die v-ele
soorten belasting te betalen had, van
Pontius naar PiUitus werd gestuurd.
We hebben het zoeven alleen maar
over inkomstenbelasting en Roeractie
gehad. Die hebben we zelf aan twee
verschillende kantoren betaald, te za-
men een dozijn millioentjes voor het
derde kwartaal met het vooruitzicht
van hetzelfde nog twee-maal te mogen
doen. want onze fiscus heeft lak aan
.de C.regoria-ansche tijdrekening en
verdeelt het jaar in vijf en niet in
vier kwartalen. Nu, dat zaakje heeft
ons piecies vier uur en bovendien'
600.000 mark tramgeld gekost.
Er was niets van te voren georgani
seerd. En dat is ook met de post het
geval. Wel wordt beschikt, dat van
24 Augustus af een brief in de. stad
8000, naar buiten 20.000 en'naar het
buitenlland G(\000 mark kost, bedraagt
de prijs voor uaivtsckcnen 20.000 en
voor expresse bestelling 120.00() mark
zoodat en frunkeering van een paar
honderdduizend mark niets bijzon
ders is. maar er waren alleen maar
zegels van S en 20 duizend mark door
overdruk gemaakt, benovens heel©
mooie van 10.000. Maar die postzegels
waren er alleen maar theoretisch,
practïsch kon men ze krijgen, na óók
alweer uren lang in eindeloo/e men
schen slangen aau de loketten te
staan wachten, vaak te wachten tot
een jongste bediende zijn driehonderd-
twee-en-zoventig rembourspaltjes of
aaugeteekende brieven had afgegeven.
En dan kreeg men van do postzegels
an 10.000 b^». er nog maar zegge en
schrijve twee': We hebben thans nog
geldige zegels van 50 en 100 mark,
waarvan men er op liet oogenblik 80
resp. 40 op bet goedkoopste wat er is,
een briefkaart of drukwerkje zou
moeten plakken. Want dat kost 4000
mark. Maar zegels van boven de
20.000 zijn er niet en over een paar
dagen kost. geliik gezegd, een brief
naar Holland 200.000 mark. De post
schijnt bezienswaardigheden ju ge
stempelde enveloppen te willen kwee
ken of de mozaiektentoonstelling te
Potsdam concurrente ta willen
aandoen. En wi j. arm ex staa tsburgers
•ennen rond van slang tot slang, dan
sen de een© polonaise na de andere,
zonder er echter vroolijkor op te wor
den.
Maar dat is toch slechts do kleine el
lende van den overgangstijd', en alls is
het voor do betrokken personen
en daarin betrokken is haast ieder
niet aangenaam, al worden zo ér krib-,
bio- en zelfs revolutionuair van, zoo
als een belastingbetaler, die „Deutsch-
land, Deutsehland untcr alles
stond te zingen, deze bijverschijnselen
van den overgangstijd beteekenen
seen schrijnend' leed.
it is er echter wél en daarover
hopen we in een volgenden brief een
boekje open te doen.
H.. EL. KO'ELENSMID.
L8ÜBF8H Sfl KlESl
TOONEELN1EUWS.
De led-en van dc Kon. Ver. „TTct Ne-
derlandsch Tooneel", die aanvankelijk
hadden geweigerd de nieuwe contrar
ie reekenen, zijn thans ook met dr.
Royaards tot een overeenkomst ge
raakt, zoodat het gezelschap voor het
komend-c seizoen op volle.sterkte blijf'.
Alleen mevrouw Julia Cuypcrs, die te
gen i September ontstegjiad genomen,
zal niet meer aan de Kon. Ver. ver
bonden. zijn.
Men meldt, dat Antoinette Gcrrit-
goen deel meer uitmaakt van het
gezelschap „Die Haghespelers" en van
September a.s. af zal verbonden ziin
.n het gezelschap van Max Gabriel.
PORTRET VAN KONING WIL
LEM II. Wijlen P. F. Bergmans
heeft aan de gemeente Tilburg gelega
teerd ccn portret van Koning Willem II.
geschilderd door Nicais de Keyscr, in
i professor der Kon. Academie voor
Schoone KunsLen te Antwerpen, ridder
de orde V3n den Nederlantlschen
Leeuw. B. en W. zijn thans besloten h^s
schilderij te laten restaurccren en ver
doeken en hebben dit werk opgedragen
an den heer C. B. van Bohcmcn te
i-Gravcnhage.
MEVROUW ANNA STRONCK—
KAFPEL. Naar De Maasbode ver
rit heeft mevrouw Anna Stronck
Ksppcl haar benoeming tot hoofd-
leerares in den solozang (vacature-Jos.;
Tijssen) aan d-e muziekschool der Maat-
;chappij lot bevordering der Toon
kunst, afd. Rotterdam, aangenomen.
Burgerlijks Stand
VELSES. Bevallen: A. Aartson-
Kuiper, z., E. Schouwen aar-Martin, z.
Overleden: 'L. W. van Seliie, m., 4 w.j
v. <1. Wielen, vr. 26 j., echtgcn. van L.
H. J. v. cl. Horst.
OndertrouwdIC. de Boer en H. Stolk,
J. v. d. Berg on A. Nukoop, J. Unites en
If. C. M. v. d. II ij den.
Gehuwd: L. Hbeascn en M. W. J. Boon,
Het is veertig jaar geleden, dat
Victoria-Water
Oberlahnstein
hier te land© werd ingevoerd. De om-
van Victoria-Water is sinds ver-
duizeudvoudigd en gestadig neemt het
jebruik toe. Alieen het best© kan
populair worden. Voor huishoudelijk
gebruik aanbevolen in heclo l.iter-
schrosfflcèsclicn, iiïlicudsprijs 32 corn.
HOE DE BELCISCHE NOTA ONTVANGEN IS.
EEN WERELDCONCRES VOOR DE GROOTE PROBLEMEN.
HET INCIDENT TUSSCHEN ITALtö EN GRIEKENLAND.
Over dc quaestie der Duitsche schade
loosstelling is heden niet veel nieuws.
Het onderwerp in de wereldpers is,
thans
□e Belgische nota.
Over het algemeen is deze nota niet
gunstig ontvangen. Alleen de Fransch©
pers toonde zien Izooals v. ij in ons vorig
nummer al gemeld hebben) tevreden.
Britsche persstemmen.
D© diplomatiek© medewerker van de
„Daily Telegraph" zegt, dat de Bel
gisch© nota zeer teleurstellend is, aan
gezien zij- in weerwil Van de verwach
tingen bijna niets bevat dat opbou
wend kan werken. Ook maakt zij .geen
melding van het Eiigelscb© voorstel
tot bet laten schatten van Duitsch-
land's draagkracht door een interna
tional© commissie. D© korte passus
aangaand© bet vraagstuk der wettig
heid van de LSoerbezetling doet niets
anders dan Poincaré's standplint
misleidende argumenten herhalen. De
woorden aan hst P.oerprobloem ge-
wijd.zijn verwonderlijk vaag en zon
den uit de pen van Poincaré zelf kun
nen zijn gevloeid. Zij maken eon ein
de aan de verwachting dat Jaspar
met een concvcet voorstel tot geleide
lijk© ontruiming, in verhouding tot
do waarborgen die Duitschlund voor
de. stipte betaling zou kunnen geven
en tot rle betalingen zelf, voor den dag
zou komen.
De Belgisch© regee-ring heeft een
goed© gelegenheid laten voorb.jgr
aldus liet blad, om hare beu-ouden
waardige technische voorstudie om
trent- de manier, waarop Duitschland
tot betalen zou kunnen worden ge
bracht, tc publiceereu. Deze voorstel
len en studies, immers bevatten >!e
elementen voor een werkelijk opbou
wend systeem van betaling. De vraag
is of bescheidenheid do Belgische re
geering weerhield, dan wel of het de
invloed van Poincaré is, die .Taspii
verhinderde zijn plan te oponbareu
Het aan het slot van de nota uitge
sproken verzbek -op te houden met het
wisselen van nota's en over te gaan
tot het houden van vriendschappelij
ke eu vertrouwelijke besprekingen
lijkt merkwaardig veel op bet ver
zoek van Poincaré tot bel hervatten
der geheime diplomatieke behande
ling.
De „Manchester Guardian'' is even
eens teleurgesteld, omdat- het stuk in
hoofdzaak bestaat uit de beantwoor
ding van di© punten der B:itsche no
ta, di© in liet bijzonder betrekkin»
'hebben op Bslgic. De nota uit Brus
sel is hartelijker dan <lio uit Parijs,
doch in den grond komen do stukken
op hetzelfde neer. Het verschil ligt
de opvatting yan België, dat scha
devergoeding en veiligheid nauw sa
menhangen en dat liet vraagstuk der
schadevergoeding eer vereenvoudigd
zou kunnen worden als er werd vol
daan aan de waarborgen voor dé vei
ligheid tegen een nieuwen uanVafa
Hiermede is Poincaré het echter niet
eens en dus zou Btlgiè er goed aan
doen ccn nota dienaangaande na-te
Parijs to zenden. Het denkbeeld van
een hervatting van de besprekingen
kan door Baldwin moc-iliik worden
aanvaard, tenzij liij de zekerheid
heeft, dat dit denkbeeld ietwat meer
beoogt, dan het op d© lange baan
schuiven der beslissing of een pngins
om Engeland in een ongunstiger po-
'tïe t: brengen.
De officloele Engoischo
beoordecling.
In Engclschc kringen is men van mcc-
ing, dat hel herstelvraagstuk door de
jongste Fransche en Belgische nota geen
tap nader tot de oplossing is gekomen.
Een samenkomst BaldwinPoincaré
wordt nog steeds onwaarschijnlijk ge-
cht.
In^ welingelichte Britsche kringen
blijft men beweren, dat Parijs en Brussel
op den verkeerden weg zijn door hun
eischen op te tellen en daaruit te bere
kenen wat men van Dutischland wil heb-
in plaats van na ie gaan wat
Duitschland kan -opbrengen en dan een
schema van verdeeling vast tc stellen
wat ieder krijgen kan. Ook schijnt het,
dat Engeland niet bereid is te erken-
dat België nog steeds aanspraak op
de volle preferentie voor 2.5 milliard blijft
behouden, hetgeen een nieuw struikel
blok in de onderhandelingen zou kunnen
worden. Men wijst er hier op.dat zulk een
voortgezette preferentie voor Servië en
Roemenië, die eveneens onder den voet
geloopen, aanleiding zou -kunnen
zijn om ook dergelijke eischen te stellen,
ij van hun aanspraken op dc gewe-
Donau-monarchie hebben moeten
afzien.
Een wereldcongres.
Verzekerd wordt dat president Coolidge
mrnemens is het plan van den -overle
den president Harding om het volgend
jaar een wereldcongres voor d-cn vrede
bijeen te roepen te verwezenlijken.-
De moord op de Italiaan-
sche leden der Albnneesche
grenscommissie,
wekt veel verontwaardiging. Do Ita-
liaansche regeering zond een nota aan
Griekenland met- de volgende ©ischen
lo. het aanbieden van officieele
•eroutsehuldigingen in den incest uit
gebreid en vorm aan de Italiaansche
regeering, te o\ erliandigen aan de
Italiaansche legatie te Athene door
de hoogst© Grieksche militaire autori
teit
2o. li-et houden van een plechtdg-en
lijkdienst voor cl© slachtoffers van den
moord in de Katholiek© Kathedraal
te Athene, welke 'door alle leden der
geering moet worden bijgewoond:
3o. het brengen van eerbeu ijzen a?-n
de Ita'iaansch© vla» door de Grieksche
-loot in d© haven van Piraeus, waar
toe oen Italiaansch© vlootafdccling
zich daarheen zal begeven, en wel
door salvo's van 21 kanonschoten door
dü Grieksche schenen, die- gedijende
daze sailvo's do Italiaansche vlag op
hun eigen masten moeten hijschen.
■lo. heb instellen van een zeer ge
strengs ondorzeck door dc Grieksche
autoriteiten ter plaats© van den
moord, in tegenwoordigheid Van den
Italiaansob.cn attaché kolonel Perro-
ne, voor wiens persoonlijke veiligheid
de Grieksche regeering verantwoor
delijk wordt gesteld. Dit onderzoek
moet zijn aigeloopen binnen vijf da
gen na de aanbieding dezer eischen.
do. hel straffen vau alle schuldi
gen met den dood.
60. het betalen eener schadeloos
stelling van 50 millioen Italiaansche
lire binnen vijf dagen n3 de overturn
diging dezer nota.
7o. het bewijzen van militaire; eer
aan het stoffelijk overschot der slacht
offers op liet oogenblik van insche
ping te Prcvesa aan boord van ren
Italiaanech schip.
De Italiaansche regeering verzoekt
aan Griekenland ten spoedigste te ant
woorden.
De „Neue Freie Press©" meldt uit
Rome. dat de Italiaansche vloot thans
geheel gereed is our, iiit ta varen voor
groot© manoeuvres. Het schijnt dat
men er aau denkt van dc gelegen
heid gebruik tc maken voor een de
monstratie tegen Griekenland wegens
tftn moord Italiaansche officieren
der Grieksch-Albaansèhe grenscom
missie.
Do Italia-anscho bladen uiten zich
met groobe scherpte legen de Griek
sche regoering, die zij als zijdeling-
,eche. aanstichister van het bloedbad
aanduiden;
Te Milaan, Florence en andere groote
steden hadden antj-Grieksci.ie betoo
gingen plaats
De ..Corn©re della Sera" meldt d-at
te Milaan het wapenbord van liet
Grieksche consulaat word afgerukt.
Verspreid nieuws
UiT HF.T BEZETTE GEBIED.»
Niouv/e afsluiting van het
verkeer te Boehum.
Dinsdag is een nieuwe afsluiting van
het vevkcor verordend voor Bochum en
omgeving en wel wegens beweerde sabo
tagedaden. Hot tram-verkeer tusschen. Bo
chum en Gclsenkirehen is voor 14 dagen
Volgens een Wolff-bc-richt is over Bo
chum dc staat van belc-g afgekondigd we
gens het beweerde lastig vallen van toe-
schonken Franselie officieren.
De anti-separatistische inci
denten te MunohenGlad-
bach.
Wegens de incidenten te Mumchen-Glad-
öach heeft de hooge intergeallieerde com
missie de onmiddellijke uitwijzing gelast
van den burgemeester, den wethouder
voor de jiolitic en twee politie ambtenaren
dezer stad wegens onachtzaamheid bij de
handhaving der orde. Vier vakvereeni-
glngsleiders, die de ordeverstoorders aan
voerden, 2ij.11 eveneens uitgewezen.
Doodgeschoten.
Een belasting-assistent uit'Heme "is hij
reen poging om de grens tusschen het be
zette en onhezeile gebied te overschrijden
door de Fransclien doodgeschoten.
Op de spoorbaan DurenTrier is in den
secior Krill een Dui:schor gedood.
Optreden der Franschen
tegen houders van Engel-
scho passen.
Op het station TTominevstein (bij Voh-
winkel) hebben de Franschen vijftig per
sonen met Engelsohe geleibiljetten aan
gehouden. De Bngolsehe passen werden
verscheurd, de eigenaars ernstig mishan
deld. 011 maar liet onbezette gebied ge
bied gebracht.
De spaarbank van "Dusssldorf
bezet.
Woensdag alleen is te Dusseldorf
een bedrag van 431 milliard mark in
beslag genomen.
De spaarbank van Dusseldorf is
bezet daar het vermoeden bestaat,
dat zij dient- als filiaal van de Rijks
bank voor de betaling der bonen van
het niet-werkende Duitsche spoor
wegpersoneel.
Een Duitsche spoorweg in het
bezette gebied in bezit
genomen.
Woensdagmiddag is in don Eifel in
bet dorp Kali door de Fransch-Bel-
gisch regie de lijn KaliGemünd
och leidenHellentba], tot dusver door
de Duitsche spoorwegen geèxpoi-
teerd, zonder incidenten in bezit ge
nomen.
Verscherping der grensafslui
ting.
Dit Darmstadt wordt gemeld: De
jrensafsluiting is belangrijk vei-
icherpt- De Franschen zijn er op
eenige plaatsen toe overgegaan in het
onbezette gebied op te rukken om de
wegen, die in de onmiddellijke nabij
heid van het bezette gebied liggen,
bij het bezette gebied_ te trekken. Zij
hebben deze wegen hier en daar op-
gebrokefti zoodat het verkeer onmo
gelijk is gemaakt.
DE POLITIEKE STRIJD IN
JOEGO-SLAVIë.
Koning Alexander van Joego-Slavië
heeft de processie in verband met het
katholiekencongres te Laibach bijge
woond en werd door de menigte
stormachtig toegejuicht. Hij heeft hier
door van de oorspronkelijk zuiver
confessioneele gebeurtenis een poli
tieke manifestatie gmaakt en een ge
schikte stemming in het leven geroe
pen voor de onderhandelingen tus
schen de afgezanten der regeering te
Belgrado eu de leiders der clericale
Sloivoensclie volkspartij.
Hoever de overeenkomst tusschen
de beide (politieke partijen zal gaan,
kan thans nog niet gezegd worden,
manr het is waarschijnlijk, dat de hou
ding der Slowenen der Kroatische op
positie weinig vertrouwen inboezemt,
indien men deze kwestie wil beoor
deelen naar uitlatingen der hier
verschijnende bladen.
In elk geval heeft de regeering te
Beigrado reeds door de deelneming
van dcu minister van Eeredicnst aan
het Eucharistisch congres te A gram
getoond, dut zij het confessioneele
moment ook politiek weet te benut
ten. Wellicht gehikt dc oplossing van
het- nationalit?itenviv.agstuk op deze
wijze gemakkelijker, dan tot dusver.
Van hier en daar.
EEN ACTIE VAN HET CEKEELE
SPOORWEGPERSONEEL.
„Het Rechte Spoor" meldt, dat St.
Raphael van den B. A. N. S. het vol
gende schrijven ontving:
„In ouze Hoofdbestuwsvergadering
van 21 dezer kwam het tegenwoordi
ge, dreigende gevaar o.a. voor de in
voering van d© verbetering dor pen
sioenregeling voor het spoorwegper
soneel Ier sprake en was men alge
meen van gevoelen, dat thans ge
tracht moet worden tot een eensgezind
optreden van alle spoorwegvakvereenl-
gingen 1© geraken. Immers juist nu
de pensioenwetten aan de goedkeuring
van d© regeering zullen worden on
derworpen, nadat weer van alle zij
den geschreven werd over do finan
cieel èlochte toestanden hij de spoor
wegen, wordt bet Nederlandsche volk
verrast met de bekendmaking van het
verbijsterend© voornemen der regee
ring om met spoed het voorstel Vloot
wet in behandeling te nemen, voor do
uitvoering waarvan luidoris liet be
trekkelijke rapport, maatregelen van
socialen aard enz. maar moesten wij
ken.
Welke zeer nadeclige gevolgen zulks
zal kunnen liebben o.a. ten aanzien
var. het ontwerp pensioenwet voor het
spoorwegpersoneel, laat zich gemak
kelijk begrijpen. Wij vrcezen O.i. niet
zonder grond, dat de verbetering dei
pensioenwetten, waarvoor het perso
neel toch reeds zoo'n geweldig offer
heeft moeten brengen, daar of ge
heel van do baan zal raken, of tot een
verslechterden-vorm zal worden terug-
gebracht. O.i. kan daartegen niet
niet te veel kracht worden opgetreden
ei. zal al liet mogelijk© beproefd moe
ten worden om zulks te voorkomen.
Wij stellen ons daarom voor om, in
gemeen overleg met alle organisaties,
te komen tot een actie van het gelieele
spoorwegpersoneel. Gaarne zullen wij
uiterlijk Maandag 27 dezer van U ver
nemen, of Uw Bestuur iu beginsel tot-
een algemeen© samenwerking bereid
is, uaarna wij ons voorstellen aan-
stonds een samenkomst voor tl© be
sturen* der verschillend© organisaties
uit schrijven".
,,St, Raphael" antwoordde:
„In antwoord op uw uevenvernicld
Schrijven deelen wij u mede, dat wij
steeds tot samenwerking bereid zijn
jeweest, wanneer het betreft vu.k-
aclies. Dit standpunt wordt ook tbfins
nog door» ons ingenomen. Deze sa-
iwerking moet zich o.i. dan niet
beperken tot een onderdeel der be
langen, welke aan de orde zijn".
DE WERKLOOSHEIDSVERZEKE
RING VOOR 1924,
Iji „do Gids", orgaan van bet C. X.
V. lezen wij, dat liet dagelijksch be
stuur van dat vakverbond ©en brief
tot den Ned. werkloosheidsraad richt
te, waarin de noodzakelijkheid wordt
uiteengezet, dal dc Regeering ook
voor 192-4 een regeling treft voor nood
lijdende kassen, om liet mogelijk te
maken, dut de werkloosheidskassen
blijven funclioneeren en dat zij aau
-tha noodlijdende kassen, onder toe-
paalde voorwaarden een hooger sub-
jidie percentage dau 100 pCt. zal die-
leu te geven. Verder worden o.a. de
oigende opmerkingen gedaan:
Uitkeeringstermijn. Naar onze mee-
ntng moet wijziging gebracht -wor
den in de thans als regel geldende be
paling, .dat de in het eerste halfjaar
nitgeirokkenen (half nitgetrokkenen)
geen recht op uit-keering hebben in
het tweede halfjaar, indien niet se
dert het eind© der uitkeeringsperiode
weer '13 weken, zijn verstreken. Dezo
bepaling werkt o.i. onbillijk, daar
verzekerden, die enkele dagen minder
dan hun volle- uitkeeringstermijn in
bet eersle halfjaar hebben genoten,
direct weer in bet tweede halfjaar uit-
keering kunnen ontvangen, terwijl
verzekerden, die b.v. medio of einde
Juni uitgetrokken zijn, eerst weer
Tiidden September of begin October
recht op uitkeering hebben.
Wij erkennen, dat er bezwaar be-
■taat zonder meer te bepalen dat iede
re verzekerd© elk halfjaar het bepaal
de aantal dagen kan uitgekeerd krij
gen. Do termijn van 13 welven boven
bedoeld is echter te lang. Een inper
king daarvan tot 6 weken kan o.i. ze
ker gemotiveerd geacht worden en
komt aan billijke bezwaren tegemoet.
Uitkeering bij gedeeltelijk© werkloos
heid. Ten opzichte van uitkeering bij
gedeeltelijke werkloosheid wil het ons
voorkomen, dat de bepaling, dat eerst
recht op uitkeering ingaat, wanneer
de verkorting minstens een derde van
den normalen werktijd bedraagt-, wij
ziging moet ondergaan, iu dezen zin,
dat uitkeering kan worden verstrekt
over den tijd, di© dif verkorting van
den werktijd meer dan een zesde van
den normalen werktijd bedraagt.
Do bepaling, dat uitkeering en loon
niet meer mogeu bedragen dau 75
der normale weke-lijksche verdien
ste, zou dienen te vervallen, daar toch
gebleken is, dat dit nagenoeg uitslui
tend do gehuwden betreft. Bepaald
zou weer moeten worden, dat over den
tijd, waarover men uitkeering- ont
vangt, deze uitkeering niet booge:
mag zijn, dan 70 van het gederfde
loon.
HFT LEDENTAL VAN HET C. N. V.
Wij lezen in „de Gids", orgaan
van Het- C. N. V.:
De in dit nummer opgenomen kwar-
taalslaat doet zien, dat ook het twee
de kwartaal vau dit jaar het ledental
weer belangrijk terugliep.
Het ledcutal daalde toch van 5S.86C
OP 1 April '1923 (in den vorigeu kwar-
taalstaat was door cc-11 telfout abusie
velijk vermeld 58,960) tot 56.163 op 1
Juli 1923: een vermindering alzoo meE
2.697 of 4.55
Een drietal organisaties ging in le
dental vooruit 11.L de Belastingambte
naren met 4. de Grafische arbeiders
met 18 en de Mijnwerkers met 3 leden-
Samen gingen dus die Bonden met
25 leden vooruit.
Oe overige organisaties hadden sa
men een ledenverlies lo boeken groot
2.722. Hiervan kwamen voor rekening
van de Ambtenaren 16; Apothekers-
Assistenten 7; Bouwarbeiders 651: Dia-,
mniilbewcrkci's 1; Fabl'icks- c-n Trans-'
poriarbeiders 156; Houtbewerkers 125;
Kantoor- en Handelsbedienden 80;
Kleermakers 84; Landarbeiders 750;
Metaalbewerkers 195; Opzichters eu
Teekenaars 13; Personeel in Publ.
Dlonst 47; Posbpersoneél 1; Sigaren
makers 101; Spoor- eu Tramwegporso»
ncel 92; Textielarbeiders 67 en Yoe—
dlngs- en Genotiuiddelenarbeiders 46.
Dc terugloop blijft- nog maar aan
houden. Den vorigen keer spraken w©
de verwachting uit, dat dc groot© uit
tochten wel langzamerhand zouden
hebben plaats gehad, liet schijnt ecti-
ter, dat dit nog niet het geval is. De
terugloop van het ledental schijnt nog
niet tct staan te komen.
Uit de Pers.
DE VERLENGING VAN DEN
ARBEIDSTIJD.
„De Gids", orgaan van het C. N. V.
merkt op, dat, al betreurt*het blad
het dan dat de wettelijk© Slé-urendag
meer en meer tot de uitzonderingen
[gaat behooren, Indien het een econo-
"miscli© noodzakelijkheid is, dat door
de arbeiders, ook wat den arbeidstijd
betreft, al meer offers moeten worden
gebracht-, liet een dwaasheid zijn zou,
zich daartegen te blijven verzetten.
De vraag is echter: is er thans zuil;
een noodzakelijkheid?
Na dau ie liebben aangehaald ho©
de lieer Polak iu het weekblad vau
den AJgc-m. Ned. Diamanbbew'crkers-
bond schreef, dat als inderdaad dc
wettelijke maximal©, arbeidsduur liet
concurrentievermogen der Ncderland-
schc nijverheid ten opzichte van d©
buitenlandsch© belemmeren, laat staan
vernietigen, en dus groote werkloos
heid veroorzaken zou, het erger dan
dwaasheid ware, do betreffend© bepa
lingen f© handhaven; gaat het blad
•oort:
„Het is een moeilijk© kwestie, di©
maar niet met groot gebaar kan wor
den afgedaan. D© moeilijkheid wordt
nog verzwaard, nu uit ec-n dezer da
gen door het Internationaal Arbeids
bureau gepubliceerd overzicht blc-elc,
dat in (lie lauden, waar de „modern©'»
vakbeweging zulk eou grooten invloed
heeft, do werkelijke loönen dusdanig
zijn gedaald, dal zij nagenoeg gelijk
zijn aan de loonen van voor den oor
log. Pit betreft do volgende landen:
Groot-Britlannië, Frankrijk, België,
Italië, Zweden en Noorwegen, de Yer-
eenigde Staten. Canada en Zuid-Afri-
ks. In Duitschland, Oostenrijk en Bul
garije zijn de werkelijke loönen lager
dan voor den oorlog. Sieehts in Aus
tralië, Denemarken en Nederland zijn
de loonen over 't algemeen nog hoo
ter dan voor den oorlog.
Wanneer dit juist is, moét dit onz©
positie op de wereldmarkt wel ver
zwakken.
Wij staan hier voor een probleem/
dat ons ernstig moet bezig houden.
Wij zijn van oordeel, dat een on
derzoek móet, ingesteld worden naar
kelijke voortbrengingskosten,
bier en in andore landen. Van dc ar
beiders lean niet verlangd dat zij maar
zoo op beweringen der werkgevers,
dat arbejdstijdvcrlenging voor hun be
drijf noodzakelijk is, zuilen ingaan.
Met te controleeren cijfers en feiten
l aangetoond moeien worden, dut
het niet mogelijk ia het bestaande to
handhaven. De arbeiders hebben dunr
recht op. Daarbij moet ook onderzocht
of technisch onze bedrijven wel op ge
lijk© hoogt© staan met di© in het bui
tenland: of in dit opzicht geen belang
rijke kostenbesparing kan worden
verkregen.
Aan bet aantoonen met' feilen eu
cijfers, aan liet overleggen van deze
mn de arbeiders, willen de werkge
vers niet aan. Zij weten zich sterk, en
iedere verdergaand© „medezeggen
schap" wijzen zij onvoorwaardelijk ai.
Toch zal het daartoe moeten komen.
Do P.egcering zal. naar onze mee—
ning, moeten ingrijpen. Een goed
werk zou zij doen, door het instellen'
commissie, waarin zoowel do
werkgevers als de arbeiders vertrou
wen konden stellen en die op korten
termijn een onderzoek zou instellen
naar do bedrijfskosten in verschillende
'nriustrieën in ons land, in vergelij
king met de overeenkomstige bedrij
en in liet buitenland.
Moc-lit. uit dat. onderzoek blijken dat
onze industrie, in vergelijking met de
buitonlandsclie, in ©en te gedrukt©
'positie verkeert, dan zal geen enkel
verstandig arbeider zich willen ver
zetten tegen maatregelen di© dan blij
ken inderdaad noodzakelijk t© zijn".
DE WACHTGELDREGELING VAN HET
SPOORWEGPERSONEEL.
„Het Rechte Spoor" oppert eenige be
zwaren ineake de wachtgeldregeling voor
hol spoorwegpersoneel. Het blad schrijft
Wat zegt moil b.v. van den. toestand
a.an de lijm Leitien—HaarlemDaar worden
de sporen vernieuwd en de weg ver
zwaard, ©en werk dut wel een half jnnr
zal duren. De noodige arbeidskrachten
vrordeu gerecruteerd uit dc wachtgelders,
welke daartoe van alle karnen worden on-
getrommeld.
Zelfs voor de heeren van de N. V., d:e
zoo vol vertrouwen op een loyal© toepas
sing, de wachtgeldregeling iiebt^n toege
juicht, zal deze toepassing niet meevallen 1
Voorop werd immers gesteld, dat sleahts
zij op wachtgeld konden worden gesteld
die overcompleet waren, wier arbeid niet
meer noodig was f
Daar staan nu een 30-tal menschen, dio
aangesteld zijn zooals ander personeel,
die werken zooals .ander pcvsoneel, dio
hun verplichtingen hebben, zooals iwulcr
personeel, inaar dio geen rechten liebben,
geen verlof, geen -vrij" vervoor, goon pro
motie, geen overplaatsbngskosten, zooals
do andereu.
De wnchtgelders moeien een andere be
trekking. cc:: anderen werkkring zoeken,
mant de Direct.e ontneemt hun vrijwel
w;10,lt?^'-(3cr. °I' arhei.lïcon-
van werk, dan kan hij dat wel krijgen,
ni.-.nr hij ontvang: op de eerste plaats geen
toon en Icon: lxivcndïch de risico, dat hij
geen wachtgeld over die verlofdagen om-
Op deze wijze worden de wachtgelders
een soort pajsc-partou;'s, die men gebrui-
