Als Haarlem grooter wordt.
OM ONS HEEN
Hoe staat 't met
41e Jaargang No. 12339
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 8 September 1923
HAARUM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar eeii Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f 3.57'/>. Franco per post door Nederland f3,877>. Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustreerd
Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.571/,; franco per post f 0.65.
Directie, Redactie en AdministratieGr. Houtstraat S3, Post-Giro 38310
Telefoonnummers: Directie 3082, Redactie 600 en Administratie 724
ADVERTENTIES; Van 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiifn 'van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel- meer 15 Cents k contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren: J.C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOCM
Hoofdredacteur J. C. PEEREBOCM
Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuiden,
Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 3521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AAN ONZE WEEKLEZERS.
Wannoer op Maandag of Dinsdag
o»izo Couranit-rondbrengers hot Abonne
mentsgeld komen innen, is het voor hen
van groot belang, dat het gereed ligt;
wij verzoeken derhalve vriendelijk om het
gereed te houden, ter vergemakkelijking
van hun taak en tot verzekering van een
regelmatige bezorging.
DE ADMINISTRATIE.
Ageutia
Heden
ZATERDAG 8 SEPTEMBER.
Frans Halsmuseum: Historische ten
toonstelling.
Bioscoopvoorstellingen.
Concertgebouw „Modern", den gc-
iheclcn avond Jubileumsprogramma.
Bloemendag 1: 'Hotel „Duin
en Daal": Tentoonstelling werken van
Haarlemsche scnilders.
ZONDAG o SEPTEMBER.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein Plas
tische Dansmatinée Marjon Gray, half
drie.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein Het
Schouwtooneel met „Het wederzijdsch
huwelijksbedrog", S uur.
Stadstcnt in den HoutLaatste mid
dagconcert H. O. V., half drie.
Brongebouw Propaganda-vergadc-
ring der Federatie S. D. A. P. en Haarl,
Bcstuurdersbond, halt drie.
Fiaus Halsmuseum Historische ten
toonstelling, io3 uur.
Melkinrichting voorheen Van Brug
gen (in den Bout' Strijkconcert.
Café-Restaurant ..Lion d'Or", Kruis
weg 36, Concert van 8—11 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling van 2 u. nam. al.
Theater „De Kroon", Groote Markt
Bioscoopvoorstelling van 2 u. nam. af.
Luxor-Tlieater, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling van 2 u. nam. af.
Scala-Theater: Kleine Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling van 2 u. nam. af-
Atlanta-Bioscoop, ZijlstraatBioscoop
voorstelling van 3 uur n.m. af.
Bloemen daal: Hotel „Duin
en Daal" Tentoonstelling werken van
Haarlemsche schilders.
MAANDAG io SEPTEMBER.
Frans Halsmuseum Historische ten
toonstelling, gewone museum-uren.
Luxor-Tlieater, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cinema Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, S uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Scala-Theater, KI. Houtstraat 77:
Bioscoopvoorstelling, S uur.
Atlanta-Bioscoöp, Zijlstraat: Bioscoop
voorstelling, 8 uur.
Bloem endaal: Hotel „Duin en
Daal" Tentoonstelling werken van
Haarlemsche schilders.
Eenigcn tijd geleden zijn in Haarlem's
Dagblad artikelen verschenen onder
den naam van plekjes in Haarlem's om
streken, die na de annexatie tot Haarlem
zullen behoorendeze artikelen waren
versierd met teekeningen van den heer
H. Jw Wesseling.
Deze bijdragen hebben destijds zeer
de aandacht getrokken. Van verschillen
de zijden is ons gevraagd, of het moge
lijk zou zijn, overdrukken van deze teeke-
ningen te maken, opdai men die zou
kunnen bewaren. Wij hebben daaraan
voldaan en een klein albumpje gemaakt,
waarvan wij aan onze abonn-és cén exem
plaar gratis afgeven, wanneer zij dat
aan onze Tijdingzaal of aan. ons bij
kantoor te Velsen komen afhalen.
Toezending kan ia geen geval ge
schieden.
De afgifte duurt zoolang de voorraad
strekt.
Onderstaande bon moet bij de afha
ling worden afgegeven.
DE ADMINISTRATIE.
PpEa, a voor één exemplaar overdruk
jHyi J l^j ,,Als Haarlem grooter wordt"
GRATIS af te halen, zoolang de voorraad strekt.
Aan niemand wordt meer dan één exemplaar
gegeven.
DE ADMINISTRATIE.
No. 3228
Reisschetsen.
Personeel
Wie naar Zwitserland reist, weet,
dat jiii een dag of wat of een week of
wat met groote zorg bediend zal wor
den door mannen in zwarte rok en
z.varte o f witte das en jonge meisjes in
zedige kleeding. met aardige schortjes.
Sommigen beweren„de keilner in.
Zwitserland bestaat niet meer er is
alleen nog maar vrouwenbedienïng,'
maar die weten het niet. Het gaat ze
ker niet op voor de groote hoiois. Wel
heeft de vrouw in Zwitserland een
groot aandeel in de bediening, maar
den man verdringen kan zij nog niet.
En ik ben het ook niet eens met men
schen die beweren, dat wouwen-be
diening zooveel beter is. dan die van
den „onverschilligen brutalen" keil
ner ik heb nu al een keer of vier, vijf
in Zwitserland gereisd en nog nooit
een brutalen keilner ontmoet, wel
reizigers, die onhebbelijk waren tegen
over den keilner. De menschen zijn
niet onaangenaam, ale zij zelf in hun
waarde gelaten worden. Er wordt ge-
zogd. dat de mannelijke bediende tuk
is op fooien. Maar verstaat ook niet
de vrouwelijke de kunst, om schijn
baar ono'pzettelijk, precies zoolang bij
een tafeltje te blijven staan, totdat
„das Trinkgold" haar toegeschoven is?
In dat opzicht zijn ze precies eender.
En wie het hun kwalijk neem», be
denkt niet. dat deze menechen, die een
vermoeiend leven hebben, daarvoor
grootendecls betaling moeten vinden
in do fooien van de bezoekers.
Laat ons daarover maar ribt mor-a-
liseeren. Er is een tijd geweest, dat de
instelling van de fooi op sterven scheen
te liggen .Ze werd daarna levender en
levendiger dan ooit, Niemand wil haar
afgeschaft hebben, wie fooien entvan-
gon niet, en wie ze geven ook niet.
Zoolang er menechen zijn. die leter en
sne'ler bediend willen worden dan
anderen en daarvoor meer willen be
talen dan zij den leverancier feitelijk
schuldig zijn, zoolang zullen er men-
schen wezen, die daarmee huu stof
felijk voordeel doen.
Ik disputeer er niet mear over, ik
berust er in. En op reis zéker. De
zwaarste „Principienreiter" durf ik
zeggen, die terwiile van het beginsel
geen fooien geeft, geneest, zoodra hij
opmerkt, dat bedienden hem evenmin
opmerken alsof hij lucht was, als
„the invisible man" van Wells, of
wanneer zii niet kunnen nalaten on
der liet gestrenge oog van een zaalchef
zijn bestelling op te nemen, blijkbaar
de spier- on geestkracht missen, om
die van 't buffet af naar hem toe te
dragen.
Naar mijn meening is er ven ander
bezwaar tegen dec. keilner. Namelijk
tegen zijn belachelijk costuuui. Wie
durft toch, eens breken met de ctwazo
gewoonte om den man liet let-lijkste
kleedingstuk te laten aantrekken dat
wij bezitten (en dat zegt wat in een
mannengarderobe) de zwarte ;ok. En
hem daarbij nog te dwingen tot een
glanzend overhemd, een stijve boord
en een zwarte, soms zelfs een witte
das! Is het dan toch waar, ci-it onze
dwaaste gc-woontsn het taaiste leven
hebben? Of zou het soms zijn, cm den
café-restaurant- en hete!bediende te
onderscheiden van ds bezoekers Dan
bereiken we juist het. tegendeel,
vooral bii feestelijke gelegenheden,
want dan trekken wij ook het zwarte
buisje aan, dat smoking heet of
den verfoeilijken rok. beide met een
glimmend overhemd. Niémand lijkt
meer op een keilner, clan een be
roemd diplomaat op een feest, uitge
zonderd zij li decoraties.
Hoe verwonderd moeten menschen,
die nog gevoel voor humor hebben
overgehouden, opkijken wanneer zii in
een luie hui hun ontbijt op de hötel-
kamer hebben besteld en een man zien
binnenstappen in cie kleedij. die zij
zelf, de gasten. aantrekken b-.i feeste
lijke gelegenheden' En als zii ;!.<t niet
doen. wanneer bet dwaze van dien
thee. harde broodjer. en zacht-'ekookle
sieren aanbrengendeu feesteling hen
niet treft: dan moeten zij wel Let ge
voel van de tegenstellingen verloren
hebben. Want bedienende viouweu
«•"••ken i ih toch óók niet In bet feest
te.let van ilai.ics niet o'oote armen vu
een lagen lialsDie zijn V'el wijzer.
aarom can Jut dwaze costuuui van
lo mannen
Gelukkig is de directie van den ecl-
wagen in dèlreuien verstandiger. Die
verschaft haar personc-el korte donkere
huisjes met een vliegend wiel ol' zoo op
de kraag, waaraan het. onmiddellijk
te herkennen is. En toch oéhooren de
bedienden van Jen eetwagen lot de
zorgzaameten. Die schuiven den rei
ziger zelfs de afgepaste portie op zijn
bord: hii behoeft maarte gaan zitten
en te eten. Of is er iets verdacht., in
clie haast moederlijke zorg? Komt dn
niet alleen voort uit de ongesch iktheid
van den gast om zicli in een scliok-
kenilen. echiuddenden, zwza'.endeii
wagen zelf te bedienen? Kwade tangen
beweren, dat do maatregel genomen
is, om ai tv groote eetlust te matteen.
Er is dikwijls zoovéél liefhebberij, het
zelfde menu moet soms vier-vijimaal
aan nieuwe hongerigen worden opge
diend en de bergruimte in het kleine
keukentje is beperkt.
Als do suggestie niet meewerkte.
Als de aanwezigheid van zooveel kau
wende menschen om je heen niet den
indruk gaf van veel eten en drinken.
Als het menu niet zog zwierig c-er. half
ei met een augurk „hors dteêuvres"
noemde, een beetje bouillon niet- >,po-
tago Colbert", de rest niet versierde
met ©ven fraaie namen. A's do gast
alles wat hii krijgt. Vóóruit cp één
bord zag, wat zou hii dan in den regel
(er zijn enkele'gunstige uitzonderin
gen) het maal karig en duur vinden.
Maar ik dwaal af. namelijk van liet
personeel naar den eet wagen. En
daarin huist een reiziger toch juist
heel kort. Meer heeft hij te maken
met de bedienden m hotel on café.
Peip-oonlijk, zooais ik zei, heb ik mij
nooit over deze menschen, die hord
werken, een lange dagtaak hebben en
als liet druk ie, voortdurend in draf
worden gehouden, te beklagen. Het is
waar, dat zij soms niet verschijnen.
Althans in het hotel. Op de kafoer is
een bel. Niet altijd staat erbij, hoe
veel keer ie er op drukken moet om
den gewensohten bo zien verschijnen.
Soms komt het kamermeisje na een
maal bellen, soms na twee, ook we!'na
drie. zelfs wel na al deze poningen,
in liet geheel niet. Desgelijks ook de
keilner en de huisknecht. De gebruike
lijke volgorde is eenmaal voor den
keilner, tweemaal voor het kamer
meisje driemaal voor den huisknecht.
Ik weet van iemand- die de bel op
alle manieren probeerde zonder dat
het gewenschte kamermeisje kwam op
dagen toen daarna achtereenvolgens
zijzelf, huisknecht ©n kelim naar
zijn believen kwamen vragen, had hij
allang zelf zijn .waterkan uit oen
kraan in de gang gevuld. Maar boe
kan liet andersElk-3 gast schijnt te
denken, dat dit personeel :ofc taak
heeft, hem alleen te bedienen en de
waarheid is. dat zij een geheele ver
dieping. soms meer dan één voor hun
rekening hebben en dat al cle gasten
hen roepen op ongeveer hetzelfde
oogenblik.
Een van de merkwaardigste perso
nages" onder liet bedienend pnsoneel
is de portier
'Wie hem nooit noódig heeft is niet
waard in eon hotel te logeereu. Hij
weet al'es. kent, de uren van vertrek
uit zijn hoofd, weet wanneer musea
open en cliclit gaan, telefoneert, en te
legrafeert voor de gasten, aanvaardt
iedere opdracht, mits die behoorlijk
is, praat nooit met den een en gast
over den anderen.
Als liii in een groot hótel een onder-
portier en chasseurs onder zijn'beve
len heeft, dan is hij een groot man
en wil Herr Portier of Hcrr Portjee
genoemd worden. Tegenover do gasten
doet hii een beetje uit de hoogte, ten
zij do gast xegenover hem nog meer
uit de hoogte doet, 7ijn voorraad post
zegels is nooit uitgeput. Hii do( t alsof
hij niet let op de menschen. die voorbii
zijn loge komen, maar hii weet meer
van hun doen eu laten af. dan zij wel
denken.
Zijn collega in een klein hotel is
eenvoudiger. Als het hötcl heel klem
is of slechte rijden beleeft, viegt, hii
's morgens in zijn hemdsmouwem want
on zijn mooi gegalonneerde jas ia hii
zuinig) de stoeo. Een enkele c> »e tijd
heeft om zelf de bagage aan lö geven
aan het goederenkantoor, kan zich
wel eens vereisen in den vrachtprijs,
en dan biet in zijn nadeel- Hii spreekt
vers-billende talen, soms (wanneorhii
in Nederland gewerkt heeft) ook onze
taal. maar met een accent, d.it je do
haren te berge doet rijzen.
Al deze menschen. die in den zomer
in het eeue en 's winters gëwoonbjk in
het andere land bolderde miilen ver
der. hun broad venttenen, hebber, een
m-eilük en v-ma-tenj 'even
Het. is onbehoorlijk om tegen hen te
snauwen. Eu onverstandig cuV, Als
ze een enkele maai een aansporing
nood r b ebben, is het kalm ver/ook om
den gérant, te spreken. voldoende.
Maar in den regel is ook dat onnoo-
di.g-
Persoonlijk wil 'k verklaren, dat
men mij in ons land en in bet buiten
land gie-i bedient. Maar zij v ui dat
<r-e{ h-n ook -oor men^-h-m aan
ziet. En da-.r hebben z? «rtliik iv
J. C. P.
DE DERDE PONT TE VELSEN
ten waren, tenminste niet geregeld.
lien tijdlang heeft een Amster-
damsch pontje goede diensten ver
richt op drukke zomerdagen, maar
dat was maar een hulpmiddel. En
nti, nadat het drukke seizoen van
1023 voorbij is, ligt dan eindelijk de
„Wijkeroog" gereed om te varen.
Wie de Amsterdamsche IJponten
wel eens heeft gezien zal direct gelij
kenis ontdekken, en dan meteen weten
dat dit kleintje, dat zal varen tus-
schen de beide grootcrc zusters, heel
wat kan presteelten met haar beide
schroeven.
Wij gelooven en hopen dat in den
zomer van 1924 niet weer de lange
rijen wachtende fietsers en automo
bilisten noodig zullen zijn, die op over
zetten een half uur of langer moeten
wachten-
De „Wijkeroog" is een eenvoudige
stoompönt. Op het dek is in het mid
den een ruimte afgeschoten door twee
hekken, daar kunnen voertuigen staan
Langs beide zijden kunnen de voet
gangers een onderkomen vinden. On
derkomen is eigenlijk minder goed ge
zegd, want er is geen beschutting te
gen regen of kouden wind, alleen de
schipper op z'n hooge commandobrug
is tegen de grillen van het weer be-
Heel goed. De nieuwe derde pont
ligt al iu de ponthaven- Er is procf-
gestoomd en alles ging uitstekend,
maar de bruggen aan weerszijden zijn
nc>g niet klaar, dat duurt ten naaste
bij nog wel een maand. Wij maken
te\ens van de gelegenheid gebruik
om eens te laten zien hoe het vroeger
was.
Eerst de Yelser-voetbrug, na een
aanvaring verdwenen, toen de nieu
we ponten al klaar waren. De brug
was smal en kort, het kanaal was in
dien tijd nog niet zoo breed. Daarna
volgden de met een glazen kap over
dekte ponten. Het waren onhandel
bare dingen, op de eerste reis kwam
.een der pont.cn halfweg de Bevei-
wijksche ipijp aan den wal. Op een
der foto's kan men zien hoe de „Ken-
nemerland" in het remmingwerk van
de vroegere voetbrug vastgeraakt
was. Daarna zijn er kettingen ge
maakt over de vroegere scheprade
ren, de glazen kappen en de com-
De eerste pont, vastgeloopen
brug over het Kanaal. Men'ziet
en de commandobrug, die later,
dwenen zijn.
op liet remmingswerk der vroegere voet-
op dit plaatje nog de glazen overkapping
toen de ponr. langs kettingen liep, ver
schut. Twee groote booglampen kun
nen bij avond dienst doen. aan beide
zijden. De klappen worden bij het aan
leggen neergelaten, het is zoo eenvou
dig mogelijk. De tram hoeft er>". Iet
over, kan er trouwens niet op staan,
dus geeft ook geen vertraging. Over
een paar weken gaan wij varen met
de nieuwe pont.
De derde Pont-
De EMskwaekschoo!
voor Onderwijzeressen.
Het nieuwe gebouw voor
11 Sept. in gebruik genomen.
Zooals onze lezers welen, wordt de
Nutskiveekschool voor Onderwijzeressen,
die nu sinds vier jaar gevestigd is ge
weest in de villa van wijlen mejuffrouw
Koenen aan het Zuider- Bui'.enspaarne,
met het begin van den nieuwen cursus
ondergebracht in het fraaie woonhuis
van Mevrouw Enschedé.De Wit op de
Dreef hoek Hazepaterslaan.
■De Nutskwcekscheol werd in [S71 op
gericht en bestaat dus reeds 52 jaar. Zij
is langen tijd op de Raaks gevestigd ge
l-Iet nieuwe tehuis is belangrijk ver
bouwd moeten worden. Er .was bijvoor
beeld geen voldoende ruimte voor een
teekenzaaldaarom werd tüsschcn twee
vertrekken een muur weggebroken, zoo-
dat een flinke teekenzaal verkregen
werd.
De volgende weck wordt een begin
gemaakt met den bouw van een gym
nastiekzaal in den tuin aan den achter
kant tot dusver werd voor de gymnas
tiek gebruik gemaakt van het Zander-
Instituut, zoodat ook dit weer een be
langrijke verbetering zal worden.
Behalve de zooeven genoemde leekcn-
zaal bezit de school vijf klasse-lokalen,
een lokaal voor slojd en handwerken,
een lokaal voor natuurkunde, een direc
teurs- en een docentenkamer.
Voor den concierge is een mooie wo
ning in den tuin ingericht.
De directeur der school, de heer H.
W. Korenstra. ach: dit nieuwe gebouw
voor de Nutskwcekschool uitstekend ge
schikt. Hij deelde ons tevens mede, dat
het aantal leerlingen toenemende is en
thans icb bedraag'. Het gebouw van
wülen Mejuffrouw Koenen zou dan ook
nu reeds :e klein geworder. zijn. Veel
meisjes, die oorspronkelijk een kantoor
opleiding gcwenschl hadden, kiezen hu
weer hei ouderwijs wegens de toenemen
de malaise in handel en industrie. Er zijn
bijvoorbeeld vijftien nieuwe meisjes als
leerlingen aangenomen, die reeds in het
bezit waren van een einddiploma M. U.
L. O. of H. B. S. met 3-j. c. Voor deze
leerlingen wordt een afzonderlijke twee
de klasse ingericht.
Behalve de dircclcur zijn er veertien
leeraren en leeraressen aan de scha cl
verbonden.
Het nieuwe tehuis wordt Dinsdag 11
September in gebruik genomen.
Het Haarlemsche Post-,
Telegraaf- en Telephoon-
personeel
Tegen intrekking van art. 40
van het Bezoldigingsbesluit
Door, Je afdeeiing llua: cm van
den Céiitialen Bond van Vderl. Posi-
Telegrauf- en Telefoonneivj-i is lie
den onderstaand telegram. aan de Gen
trale Commissie voor georganiseerd
overleg in ambtenarenzaken gezon
den.
„Bestuur afdeeling Haarlem C. B.
P. T. 'i'. protesteert met klem 'teren
Rcgeorinpsvoornemcn art. 40 Bezo'di-
gingebesluit in t© trekkc-u, evenals te-
pen stopzetting periodieke verhoogm-
gen on dringt er bij uwe vergadering
met kracht op aan zich hiertegen ten
sterkste to verzetten. Zij wijst bij voor
baat alle verantwoordelijkheic. van
zich voor d© gevolgen van liet even-
tueel doorvoeren van dit voornemen.
Zii is van meening dat wanneer er
een te kort gedc-Kt moet worde.1 <ji' te
kort nic-t op een gedeelte van liet Xc-
derlandscïic. volk i.e. de R-jksaino-
lenaron doch op het geheele Xci- r
landrche Volk dient tc worden ver
haald.
