HAARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
Buiteniandsch Overzicht
De verborgen
documenten
DINSDAG 18 SEPTEMBER 1923 - TWEEDE BLAD
(Nieuwe reeks.)
No. 180
In het land der Millioenen
Het gokkende Duitscliland. Als de Mark sfecg! De jacht op don gulden.
Milliardairs zonder gold. De ellen de van een credielbrief in Dultschland.
Do invasie der millioenen, Hot noo dgeid. Het rekenen met de millioenen.
111.
Toen ik eens, een dec eerste dagen
tvan mijn reis, verbaasd over de weel
de, die ik overal om mij been zag,
aan mijn hotelier vroeg, hoe liet eigen
lijk mogelijk was, dat de Duitschers,
ondanks den achteruitgang van hun
geld nog zoó luxueus konden leven en
zoo vroolijk konden zijn, toonde hij
mij een „Börsen-Kurior" en zei la
chend: „Zoolang er nog gegokt kan
worden, is er geen zorg. Let u er
maar eens op: de helft van mijn gas
ton kijkt vroolijk, als de dollar geste
gen is. Dat bétèekent immers, dat hun
mijn fondsen en bankaandeelen woer
een paar duizend procent naar boven
zijn gegaan. Iloe zou je dan treurig
kunnen kijken? Voor vele Duitschors
is er geen grooter ramp denkbaar dan
dat de dollar zou dalen! Is er iets aan
genamere dan speculeeren, als je ze
ker weet, dat elke dag nieuwe winst
brengt!"
Mijn hotelier kende zijn gasten
goed! Hoe dikwijls heb ik later aan
zijn woorden gëdjiolit, als ik de gasten
op do nieuwe krant aan zag vliegen
en ik hen, de hoofden tegen elkaar,
over hun „Biörsen Kurier" gebukt
zag, zenuwachtig-gespannen (le kolom
men met de millioenen-getallen lans-;
zoekend naar hun Laurahütte, lum
Phönix, hun Mannesmann en Hapag.
En als zij dan zagen, dat het weer „in
orde was", dat Laurahütte, Phöni:
en Mannesmann weer een [paar dui
zend procent naar hoven waren
gaan, ontspanden zich de gezichten
waren zij geheel in de stemming
van hun „Sommerfrisohe" te geme
ten.
Het gokken, is in Duitscliland, voor
al onder de dames, een soort "sport
geworden. Ieder doet er aan mee, niet
alleen de bewoners van Berlin V
die in ons hotel logeerden, maar
de eenvoudiger menschen, 'tot mijn
eenvoudig schildêrtje en zijn zuster
uit Harzburg toe. Ieder in Duitscli
land speculeert op do daling van de
Mark, elk op zijn wijze en naar zijn
financieel© kracht. Is het niet in mijn-
fondsen of bankaandeelen, dan "is het
in deviezen. Het is één groote ^ilgc-
meene jacht op ponden, dollars en
guldens!
Het waren werkelijk niet de groote
speculanten alleen, die sip keken, als
de Mark zich verbeterde. De kellners
in mijn hotel te Schandau hebben
zich geen dag ongelukkiger gevoéld
dan toen de Mark plotseling steeg en
zij herademden pas, toen zij zekemeid
hadden, dat hun bespaarde deviezen
,\yeer in waarde naar hoven gingen.
Hat de hernieuwde daling van de
Mark niet veel minder dan een cata
strophe was, beteokende voor hen
niets. Speculeerde heel Duitscliland
niet a la baisse van de Mark en dus
van het rijk?
Alle Duitschers gokten, ieder tracht
te zich zoo veel mogelijk te dekken
voor de naderende, ramp. Los te ko
men van het waardelooze papieren
geld, dat was het eenige denken der
Duitschers. Wie den angst in Duitscli
land voor de papieren Marken van
nabij heeft meegemaakt, die weet
ook, dat een redres niet meer moge
lijk, de catastrophe, onvermijdelijk
was!
Hét was in Duitscliland anders al
les behalve gemakkelijk aan deviezen
te komen. De banken gaven geen
vreemd geld af zelfs op mijn kre
dietbrief, die in guldens was uitge
schreven, weigerden de meeste ban
ken mij Hollandsch geld uit te betalen
en de eenvoudig© Duitscher, die pon
den. dollars en guldens in zjjn porte
feuille wenscht© te hebben, moest
daarvoor meestal bij de vreemdelingen
aankloppen. Als Hollander kon je een
Duitscher geen grooter genoegen doeu
dan in Hollandsch geld te betalen en
Overal stonden altijd de menschen ge
reed om je Hollnndsche zilverbons en
muntbiljet Je tegen millioenen in te
wisselen. Alleen op dagen van kente
ring, wanneer de Mark na een hevige
daling neiging toonde tot stiioén. was
men wat huiverig voor hèt Holland-
sell© geld. Dan openbaarde zich de
zuivere speculatiegeest, de vrees om
te koopen op dagen, dat de „beurs
flauw was. Maar zoodra de tendenz
veranderde begon weer de jacht op
den Hollandschen gulden met ver
nieuwde woede.
Heel Duitscliland wordt thans meer
Udn ooit behecrscht door het geld.
Niemand denkt er aan iets anders dun
aan geld. Do dollarkoers is als een
„obsessie" voor iederen Duitscher.. En
ook de vreemdeling wordt onwillekeu
rig door de „döllarkooris" aangegre
pen. Hoeveel staat vandaag de dol
lar? heb was altijd weer het eer
ste, waarnaar je keek, zoodra je een
krant in handen kreeg. Ik heb nooit
zooveel over gold gedacht en gepraat
als deze 7 weken in .Duitscliland. En
je moést er ook wel aan denken, of
ie wilde of niet.
Om te laven had je nu eenmaal
Marken uoodig en ieder, die dezen zo
mer in Duitscliland heelt gereisd,
weet, hoe moeilijk het soms was aan
die millioenen stukjes te komen. En
dat, ondanks het feit, dat iedere Duit
scher niets liever deed dan jé van je
Hollandsche geld.pnllasben. Maar wis
sel maar geus op een bank, als de
brandkasten leeg zijn. Dagen lang is
de vraag, hoe jVh aan geld moesten
komen, onzi g.ootstê beslommering
geweest. Meer dan eens moesten wij
de grootste zuinigheid betrachten om
den avond te halen en gingen wji uit
armoede maar aan den wandel, om
dat wij niet meer dan «n paar dui
zend Mark hij ons hadden, een som,
waarvoor wij zelfs geen glas bier kon
den koopen. En datterwijl wij
met oen credielbrief, ter waarde van
een half milliard in onzen zak rond
liepen!
O, wat ik in Dui.tsohland soms dien
credietbrief heb vervloekt! Heb ik niet
op een avond te Dresden al mijn Mar
ken uitgeteld om te zien, of het mo
gelijk was nog een half purtje in een
café te blijven zitten en moesten wij
niet naar ons hotel terugkeeren en'uit
armoede om half 10 naar bed gaan,
omdat wij nog geen 8 cent in contan
ten rijk waren! En toén ik den volgen
den dag met mijn credielbrief bij een
bank kwam, vond ik een groot papier
op de deur aangeplakt met de vroo
lijk© mededeeling: „Wegens overvloed
van werkzaamheden gesloten!" Wij
zouden nog een heèlen dag van 8 cent
hebben moeten loven, als de ober van
ons liötèl niet zoo vriendelijk was ge
weest mij op mijn eerlijk gezicht en
misschien nog meer m vertrouwen op
mijn Hollandsche koffer met bagage
20 millioen Mark had geleverd!
Dank zij hem behoefden wij niet een
lieelen dag met een leege maag rond
te loopeu en kou ik 's, avonds weer
mijn biertje drinken.
Wij waren niet de eenigen, die in
Duitscliland aan geldgebrek hebben
geleden! Alle vreemdelingen hebben er
van kunnen meespreken, wat liet be-
teekende milliard-air te zijn .zonder
geld! Vooral de Amerikanen, die bijna
allen met credietbrïeven reisden, zaten
die dagen in de verdrukking. Tegelijk
met ons stonden voor de gesloten bank
2 Amerikaansche dames zonder een
Mark op zak. Zij hadden zelfs geen
geld om hun chauffeur te betalen en
moesten tenslotte evenals wij
leentjebuur hij den ober van hefcJiOtel
spelen om het tenminste nog één dag
uit te kunnen zingen. I-Iet was die
geldnood yooral meer nog dan de
angst voor troebelen die de Engel-
schen en Amerikanen uit Duitscli
land verdreef. Binnen een week was
het bekende sanatorium Der weisze
Hirsoli te Dresden, dat dn het begin
van Augustus vol gasten was, leegge-
loopen. De rijke vreemdelingen waren
allen uit armoede gevlucht.
Pas met de verschijning van het
noodgeld werd de toestand weer be
ter. Het was een ware invasie van
millioenen, die wii toen meemaakten.
Van alle kanten kwamen d'e papier
tjes met de millioenen aangewaaid en
wij kregen toen pas een goed begrip
van wat het woord i n f 1 a t i e voor
een land beüeekende. Plotseling zag je
overal nieuwe roocje, gele. groene,
witte en blauwe papiertjes, gladde en
geribde, effene, gestreepte, en
gespikkelde, kleine en groote,
echte en va Is olie, maai- ellc
papiertje, waarop slecht® ein M i 1-
1 i o n e- gedrukt of geschreven stond,
was goed! Waar het opeens vandaan
kwam. wist, jo niet! Je had noodgeld
van Dresden, Leipzig," Halle en Chem
nitz. van de spoor, de post, de Dresde-
ner Bank, do Arnhald-Bank, de Durin-
stadter Bank, van de centrale eleotri-
sclie. de gasfabriek, van particuliere
fabrieken cheques van firma's en
spaarbanken, waar je nooit in je leven
zelfs" van gehoord had, maar ïe keek
alleen maar, of er 1 millioen op ge
drukt of geschreven stond. En als dat
liet geval was, dan beteekende het voor
ieder. dat het papiertje op dat
oogenblik de waarde van 1 Millioen
Mark vertegenwoordigde/ dat was
vandaag 1 gulden, morgen 50 cents,
over een week een dubbeltje en over
een maand misschien nog een cent
Zoo'n heel onvoordeelig zaakje moet
het, dunkt mij voor de banken en de
fabrieken niet geweest zijn noodgeld
uit te geven, dat na één maand zoo
goed als al ziin waarde verloren had.
„Ik wordt suf van al dat rekenen
met honderdduizenden en millioenen
zei mij een Duitsch postbeambte te
Dresden en aan de wijze, waarop hij
dat zei. voelde ik. dat dit allerminst
als een phrase bedoeld was. Die post
beambte was niet de eenige. die er
over klaagdemen zag liet. de men
schen dikwijls aan, hoe zij door de
milUoenon-cijfcrs on al clie papieren
in waarheid versuft waren. Vooral
aan de kassa's en aan loketten, waar
geld om ging als op stations
en postkantoren was dit duidelijk
merkbaar.'De employe's hadden soms
zichtbaar moeite om hij al die getal
len en die papieren hun hersens tij el
kaar te bonden, Niet eens. maar her
haaldelijk is het mij overkomen, dn.t
ik te "veel geld terug-ontving en als ik
dan op de vergissing opmerkzaam,
maakte, kreeg ik telkens bij wij zo van
'excuus Een 'ahEwöorcÜF „Je raakï er
od het laatst ook geheel anee in de
warl"
Een van de groote nadeelen hier
van is, dat je in Duitscliland thans
veel langzamer geholpen wordtdan
vroeger.
Piles van tientallen menschen zie je
op postkantoren geduldig voor de lo-
ketteu wachten op de millioenen-af-
rekeningen van den man in liet hokje,
Nooit heb ik het zoo in ons land en
ook vroeger in Duitscliland gezien. Ik
zag. lioe beambte® papiertjes op pa
piertjes stapelden, des millioenen bij
de millioenen. de honderdduizenden
bii de honderdduizenden, de vijftig
duizenden bii do vijftigduizenden en
zoo in meer dan 10 variëteiten tot
de.duizenden toe. Als je dan het onge
luk overkomt zooals hetmij ge
beurde, dat een dame vlak voor ie
een heele boodschapmand met bank
papier leeghaalt en 10 millioen in pa
piertjes van .twintigduizend en zelfs
van duizend gaat uittellen, dan mag
ie ie gelukkig rekenen, wanneer je
na een half uur geholpen wordt.En als
je dan weet. dat de beambten bijna
nooit meer de wekelijks, soms da
gelijks veranderende tarieven uit het
hoofd kennen en dus alles moeten op
zoeken, dan zal men begrijpen, dat het
woord spoed in Duitsch land niet
meer bestaat. Ja, er is wel veel veran
derd in het Duitsclie Rijk.
J. B. SCHUIL.
Het brood dat het moest gegeten wordt, is FRANKEN's Melkbrood
DE FIUME-QUAESTIE WEER BRANDEND.
NIEUWE AVONTUURLIJKE PLANNEN VAN ITALIë?
NOC EENS DE QUAESTIE TUSSCHEN ITALIë EN GRIEKENLAND..
OVER DEN TOESTAND IN DUITSCHLAND.
De Fiume-kwestio
is door een onverwacht incident in ec
kii:ick stadium gekomen.
De Italiaarïsche regcering ontving
van De R-oli, den onder-voorzitter der
consiitueerende vergadering van Fit
een brief, mededeelende, dat de regee
ring- van Fiume haar ontslag had geno-
Naar aanleiding van den brief heeft
'de ministerraad het volgende besluit
genomen:
De raad, kennis genomen hebben
de van den brief, waarbij Do Poli ver
klaart, van de regcering der stad af
te zien wegens de abnormale omstan
digheden.- te Fiume, benoemt, in
wachting van de regeling van den
toestand der stad tot militair
verneur van Fiume d?n generaal vcfu
liet italiaansehe leger Gjardino, sena
tor van liet koninkrijk, met opdracht
do openbare orde te verzkeren en in
het. bestuur le voorzien.
Dit besluit is ter kennis gebracht
van de regeering van Belgrado en
van alle mogendheden.
Stefani seint den tekst van den brief,
van den onder-voorlzitter van dé cónsti-
tueerende vergadering van Fiume, die
sedert Maart 1922 het bewind voerde
over Fiume. In dien brief zegt De Poli,
dat toen hij in Maart van verleden jaar
verplicht was, om te vermijden dat een
•gevaarlijke anarchie zich meester maak
te van de stad Fiume, in zijn hoedanig
heid van onder-voorzitter der constituee-
rende vergadering het bewind over
Fiume in handen te nemen, hij veronder
steld had. dat zijn taak van korten duur
was en dat er spoedig een geregelde be
stuursorganisatie zou komen. Ondanks
dé teleurstellingen over den langen duur
der onderhandelingen ten aanzien van
het lot van Fiume bleef de stad vertrou-
1, dat 'Italië haar rechten in de Ila-
liaansch-Zuid-SIavische commissi^" zou
verdedigen. Ondanks den matcrieelen
teun van Italië en de schitterende
medewerking der Italiaansehe regeerin.g
verergerde de toestand der stad evenwel
op schier onhoudbare wijze gedwongen
wericloósheïdi, vertwijfeling der bevol
king over den kwaden wil van Zuid-
vië, da: ieder verkeerlusschen Fiume
zijn natuurlijk achterland belet, door
zelfs de gewone spoorverbindingen af .te
ijden en een vijandige en boosaardige
campagne, door gewetenlooze lieden ge
leid tegen ,,'het moederlijke werk van
steun, door Italië verricht".
Do Poli herinnert er aan, dat hij Mus-
olini reeds in het begin van dit jaar er
op had gewezen, dat zijn (De Poli's)
gezag voortdurend verminderde door de
zen pijnlijken toestand en dat hieruit
ernstige politieke gevolgen |konden
voortvloeien. De strijd1 der plaatselijke
groepen, die niet voor geweld terugdein
zen, heeft reeds van de straat de open
bare bureaux bereikt, waardoor het
fünctionneeren der diensten zeer moei
lijk .wordt gemaakt.
Dan wordt er in den brief aan herin
nerd, dat De Poli in Juni aan Mussolini
heeft verklaard, dat het hem moeilijk
viel zijn taak voort te zetten als er geen
spoedige -oplossing kwam. Thans echter
'heeft men pile hoop opgegeven, dat het
economische, en politieke leven der s:ad
zal verbeteren. De stad is verloren, zegt
De Poli, als de Italiaansohe regeering
zich niet van haar lot meester maakt,"
Op Italië is alle hoop van Fiume geves
tigd. Na het mislukken der langdurige
besprekingen meent De Poli te moeten
aftreden, daar zijn diensten geen nut
meer opleveren. Hij- besluit met te zeg
gen, dat- er na zijn vertrek geen enkele
andere autoriteit in de stad overblijft,
dan-de bevelhebber van het Italiaansehe
leger en dat de stad aan het eind der
maand zonder de noodzakelijke be
staansmiddelen .zal zijn.-
Van bevoegde Italiaansohe zijde wordt
\-erklaard, dat de stap der Italiaansehe
regeering inzake Fiume geen bedrei
ging beteokent van de directe onderhan
delingen tusschen Italië en Zuid-Slavië.
welke zullen voortduren alsof er niets
gebeurd is.
Terwijl tot nu toe de Volkenbond niet
kon ingrijpen in de Fhrme-quaëstie, heeft
thans door het doen registreeren van
de verdragen van Rapallo en -Santa
Margharita ieder der partijen het recht
een beroep te doen op den. Volkenbond.
Dit wordt te Rome een zeer belangrijke
•tap geacht en een duidelijke aanwijzing,
dat geen der partijen een gewelddadige
oplossing van de Fiume-quaestie
'ensclit.
De Italiaansehe regeering waoht nog
steeds op hét antwoord van Belgrado,
dat tot nu toe neg niét is ontvangen.
Het zal zeer waarschijnlijk nog eenige
rlagen duren, voordat het antwoord le
Rome zal binnenkomen, daar de Zuid-
Slavische .regeering heeft besloten, de
terugkomst af te wachten van den mi
nister van Buitenlandsche Zaken
\'insjitsj, die op het oogenblik te Genève
ertoeft en eerst Maandag vandaar zou
'er trekken.
Volgens Mussolini is de benoeming
an generaal Giardino te beschouwen
Is een wenk aan Zuid-Slavië, dat dit
land bij zijn onderhandelingen met Italië
rekening heeft te houden met den wer
kelijke»; toestand.
3 „Messagero" zegt, dat welke
stappen Mussolini ook doet, deze be
schouwd moeten worden als „maatrege
len voor. de humane en sociale verdedi-
van Fiume en niet als een vijande
lijkheid of als gewelddaden tegen Zuid-
Slavic."
FeuilletOH
Naar bet Engels ch
van
A. WILSON BARRETT.
(Geautoriseerde vertaling).
9)
„Ik heb mijn vader nooit weerge
zien, mijnheer Freek", ging bet jonge
meisje met bevende stem voort, „of
schoon hij ons dikwijls schreef. Eerst
waren zijn brieven opgewekt en hoop
vol. Hij had zijn uitvinding, een
nieuw systeem van turbines om scheeps
machines in beweging te brengen,
aan eenige personen verklaard, en
had er veel lof mee iugeoogst. llij
schreef ons, dat er een geheels om
wenteling in den scheepsbouw zou ko
men, en dat onze fortuin zoo goed
als gemaakt was. Na eenigen tijd wer-'
den zij:n brieven minder opgeruimd,
zelfs eenigszius bezorgd. De uitgaven,
benoodigd voor liet nemen van patent
op cle uitvinding, voor de modellen,
en voor andere dingen, waarvan» 111 '11
broeder noch ik iets begrepen, sche
nen heel groot to zijn, en hij had tot
dusverre nóg niemand gevonden, die
het noodige kapitaal om de uitvin
ding vruchtbaar te maken, kon of
wilde bezorgen. Ik vrees, dat ik dit
alles niet goed kan uitleggen giug
juffrouw Byron, als om vergeving
vragend, voort. „maar u moet mij
mijn onwetendheid niet kwalijk ne
men".,
„Ik weet er al even weinig, mis
schien nog minder van", zeide Char
les. „Maar ik weet, dat voor een uit
vinder de moeilijkheden beginnen, zoo
dra zijn uitvinding is voltooid",
„Dat was bij-mijn vader zeker het
geval", zeide juffrouw Byron droevig.
„O, was hij maar tevreden geweest
met ons vreedzaam leven in Florence.
Wij hadden geld genoeg voor onze be
hoef len. Zoolang, vader bij ons was,
wist ik nooit, hoe rijk of misschien
hoe arm wij vroren. Vader scheen
nooit moeilijkheden te hebben over
geld; maar toen hij eenigen tijd in
Engeland was geweest, en het verblijf
reeds vele maanden geduurd liad,
moest ik wel opmerken, dat in zijn
brieven dit onderwerp met bezorgd
heid werd aangeroerd. Ik voelde dat,
hoezeer hij zijn best deed,- dat voor
mij te verbergen, zijn inkomsten be
perkt werden, en dat zijn uitvinding
hem arm maakte, in plaats van hem
de middelen tot grooten rijkdom te
bezorgen. Toch schreef bii ons altijd
©ven dapper, en bleek hij nog slccds
vertrouwen te stellen in zijn uitvin
ding, zelfs nog meer dan toen .hij Flo
rence verliet. Op zekeren dag veran
derde de toon waarop hij schreef, en
in plaats van de bezorgdheid, die in
zijn brieven had doorgeschemerd, las
Ik er slecht® blijdschap en hoop in
en do zekerheid van succes. Eindelijk
scheen hij iemand ontmoet te hebben,
die niet alleen in zijn uitvinding ge
loofde, maar die tevens de middelen
en de macht bezat, om ze aan de we
reld bekend te maken, en er geld me©
le verdienen. De 2}an., dien hij tegen
over ons zoo uitbundig prees, was een
welbekend Cityman, Palzer genaamd"
„Palzer!" riep Charles ontsteld. „De
man dien ik gisteren ontmoette.
Juffrouw Byron knikte ernstig.
„Die ellendeling!" (zeide zij. „O,
hoe kunnen wij er aan twijfelen? Ja,
die man had met mijn 'vader kennis
gemaakt,, hij had zijn uitvinding ge
zien, had gehoord van de moeilijkhe
den, waarmede mijn vader le kampen
had, en liatl beloofd, hern te helpen.
Hij had geld, hij kende de menschen
tot wie liij zich moest wenden, hij
was zelf belrukken bij verschillende
groot© (scheepsbouwmaatschappijen,
en ten laatste had hij mijn vader ge
heel in zijn macht. Vader was geen
man van zaken. Met zijn lief éénvou
dig kunstenaarskarakter, iedereen
vertrouwend, moest hij wel ecu g--
ïuolykélijke prooi voor zulk een; man
0e' verdere afwikkeling1 vab
de quaestlo tusschen Crle-
kenland en Italië
heeft thans een kalm verloop,
Majoor Harence van het 2e regiment
lanciers van het Indische leger is be
noemd totBritsch vertegenwoordiger
in de intergeallieerdo commissie wel
ke toezicht zal houden op het onder
zoek van Griekenland naar de moor
denaars van den Italiaansehen gene
raal Tellini en zijn staf. Volgens het
plan van den Raad van gezanten van
13 Sept. zal de intergeallieerde com
missie hare werkzaamheden te Janiua
aanvangen en majoor Harence is op
weg daarheen van Konstantinopel.
Zooais reeds is medegedeeld, moet
de commissie binnen vijf dagen hare
eerste opmerkingen opstellen en sei
nen. In geval de moordenaars op dit
tijdstip niet zijn'gevonden, zal de com
missie rapporteeren hoe het onder
zoek naar hen door.de Grieksche re
geering is ten uitvoer gebracht; naar
dit rapport zal de Raad van Gezanten
beoorileelen, of de Grieksche regee
ring voldaan heeft aan artikel 5 van
de nota, welke de Raad van Gezan
ten op S Se.pt. tot haar gericht heeft
en aldus luidt: „De Grieksche regee
ring neemt op zich, te verzekeren,
dat het onderzoek naar de 'moorde
naars, ten einde deze voorbeeldig te
bestraffen, in alleopzichten spoedig
zal plaats vinden." Indien mocht blij
ken, dat de Grieksche regeering niet
van de vereischte pogingen had blijk
gegeven, om de moordenaars te ont
dekken, werd in 'het plan der gezan-
van 13 Sept. te kennen gegeven,,
dat door de geallieerden andere maat
regelen zouden kunnen worden geno
men ten opzichte van Griekenland
dat b.v. de Raad van Gezanten het
voorstel van 8 Sept. zou kunnen in
trekken, hetwelk bevatte, dat liet
Haagsche Hof van Internationale Jus
titie het bedrag der Grieksche scha
deloosstelling zou vaststellen, met het
oog op de uitspraak, waarvan de
Grieksche regeering bij de Zwitser-
3cHe Nationale Bank de som van 50
millioen lire beeft gedeponeerd, en de
Raad van Gezanten zou kunnen verlan
gen, dat de Grieksche regeering deze
som' terstond aan de Italiaansehe re
geering betaalde zonder zoodanige
uitspraak. In gezagbebbende kringen
te Londen geeft men de hoop te ken
nen, dat de Grieksche regeering bare
verplichtingen zal beseffen inzake het
vinden der moordnaars.
Albanië verlangt schade
loosstelling van Grieken
land.
Men verneemt, dat de Albanecsche
•egeering een nota tot de Grieksche
'ëgeering heeft gericht, waarin de be
straffing wordt geeiséht van den AJ-
baneeschen tolk, die aan den ver
moorden Italiaansehen generaal Tellini
'as toegevoegd en schadeloosstelling
wordt verlangd, "vast te stellen dooi
de Albaneesche regeering.
De Grieksche regeering lieeft geant
woord, dat zij haar uiterste best zal
doen om de schuldigen te straffen en
dat zij ër in beginsel in toestemt, scha
deloosstelling te betalen aan het ge
zin van den vermoorden generaal.
In Duitschland duurt de spanning
Een rede van den
Beisrschen premier
Zondagmiddag heeft de Beiersche mi
nister-president Von Knilling een rede.
gehouden voor de boeren in Tunlen-
hauseo Na-dat -hij had geconstateerd, dat
de regeeringswisseling te Berlijn in Beie
niet met vreugde is begroet en dat
in het -kabinet-Stresemann in ver
band met zijn sterk socialisüsohen grond
slag niet in dezelfde mate vertrouwen
kan stellen als in het kabinet-Cuno,
wierp Von Knilling de vraag op. wat er
zou gebeuren, indien de biilegging vau
het Roerconflict op een voor Beieren
inaannemelijke wijze tot stand zou ko-.
nen De Beiersche minister-president
crklaarde
Een ernstige crisis staat ons te wach
ten, en het is thans zaak, zich op alle
mogelijkheden voor te bereiden. De ge
dachte van een afscheiding van het rijk
t in Beieren ieder ernstig politicus
de hand Mocht de ontwikkeling der,
dingen echter tot een dictatuur van links
leiden, dan zou Beieren voor de vraag
rden gesteld, of het nog langer aan
rijiksgedackte kan vasthoulen. Dan
.1 niet Beieren zich van het rijk af
scheiden, maar het rijk zou uiteenvallen
door het toedoen van degenen, die het
Duitsche rijk aan het Aziatische bolsje
wisme overleveren.
Von Knilling verdedigde ook nog de
aderlandsche organisaties. Hij spoordo
deze organisaties aan tot eensgezind
heid, want er kunnen gebeurtenissen
voorkomen, die de eensgezindheid van
alle vaderland5Che kringen tot ccn ge
biedende noodzakelijkheid maken. Wij
kunnen niet uit de ellende geraken,
zoolang onze macht niet op een volks
leger steunt. Ook de 'beste huurlingen-
troep kan daarvoor slechts e'cn ontoe
reikend surrogaat zijn. De strijd tus^
schen links en rechts zal "vroeg of laat
moeten worden uilgevochten. Het be
hoeft daarbij echter niet tot een hloedi-
Onze Lachhoek.
A.Bij wie laat jii je boorden ©n
overhemden wasschen en strijken]
B.Bij Meijer
A.En bevalt jo dat goed
B. UitstekendVerleden week
kwamen van de zes nieuwe boorden
alle knoopsgaten terug 1
UIT DE SCHOOL.
O n d er w ij e e rJ an. wat is liet
meervoud van man?
Jan: Mannen.
Oaderw ijz e rGoed, en vaö
kind
Janf Tweelingen!
geweesb zijn, mijnheer Freek. Een tijd
lang scheen alles goed te gaan. Va-
der's brieven werden steeds opgewek
ter. Hij scheen werkelijk op het punt,
fortuin te maken. Ik herinner mij,
hoe hij''op zekeren dag schreef, dat
hij een kleine woning gehuurd bad,
waarheen bij ons weldra zou laten ko
men; dat de heer. Palzer het noodige
geld had gezonden om over de gehee-
le wereld patent te nemen en zijn
rechten te beschermen, en dat de uit
vinding weldra aan de markt zou ge
bracht worden.
„En toen kwam er op een morgen
ik zal het nooit vergeten een
vreemde, opgewonden brief van hem,
een brief, die 011s bang maakte, en
dien wij niet recht kouden begrijpen.
Er stond in, dat liij plotseling angst
had. gekregen, dat er iets niet in,orde-
was, dat hij in verkeerde handen Was
geraakt en bedrogen werd. Wij moes
ten blijven waar wij waren, en ons
goed gedragen, en altijd nog maAr hét
beste hopen. Als hij gezond bleef, zou
alles misschien nog wel terecht ko
men; wij moesten nergens over tob
ben, en afwachten. E11 toen, mijnheer
Freek, begon het geld, dat liiï altijd
zoo geregeld gestuurd had, zeldzamer
of in bet geheel niet te komen, en het
was gemakkelijk te begrijpen, dat
Het jonge meisje kon niets meer zeg
gen, en Charles keek haar vol mede
lijden aan.
gen burgeroorlog te komen; het-is vol*
doende wanneer de vaderlandsche be*
weging in Duitschland zóó sterk wordt»
dat de tegen-beweging geen kans meer
heeft,
Verspreid nieuws
UIT HET BEZETTE CEBIED.
Bezetting van een mijn.
Zaterdag namen de Franschen den
bedrijfsdirecteur en eenige ambtenaren
van de miju Consolidation bij Gelsen-
kirchen gevang'en en legden béslag op
schrifturen in het d-irectiegebouw. Zon»
dagochtend bezetten zij de cokesoveng
cn namen bezit van cle voorraden cokea
en kolen. Dn mijnwerkers besloten tot
een proteststaking van 24 uur. Tenge*
volge van dc bczettihg is Gelsenkirchea'
zonder gas.
DE ECONOMISCHE CRISIS IN
DUITSCHLAND.
uurterelletjes in ho{
bezette gebied.
In verschillende plaatsen in het be*
zette gebied zijn Zaterdag en Zondag
weer duurterelletjes voorgekomen, waar*
bij enkele winkels werden geplunderd*
Ernstige onlusten zijn nergens ontslaan,
maar bel gekeele karakter van de béwe»
ging wijst er op, dat deze opstootjes
slechts het begin vormen van ernstige^
ongeregeldheden, indien niet op eeni-
gerlei wijze paal en perk wordt gesteld
aan de steeds toenemende duurte.
Toeneming dor verkeers
moeilijkheden in West-
Duit:ch!and.
Dc verkeersmoeiijjitheden zijn opnieuw
toegenomen, doordat tengevolge van de
stijging van het Engelsche pond de prijs
der Engelsche kolen aanzienlijk is ver
hoogd, waardoor de bedrijfskosten der
tramwegen enz. weer veel hoogcr zijn
geworden. De tramtarieven in d© groote
steden in West-Duitschland zijn weer
met 150 verhoogd. In Dusseldorf,
Keulen en andere plaatsen bedraagt do
minimum-prijs 2.5 millioen mark, welke
prijs in verband met den afgelegdcn af
stand kan stijgen tot 3 millioen.
OOST EN R UK'S HERSTEL.
De minister van financiën Dr. Kien-
böclc deelde in een red© mede, dat
volgens d© over zeven maanden voor
gelegd© cijfers' de begrooting over bet
loopende jaar gunstiger zal zijn dan
aanvankelijk begroot werd.
Het begt'ocrtc deficit van 2600 mil
liard zal' niet bereikt worden. De Mi
nister deelde verder mede, dat in Oc
tober do exploitatie der staatsspoor
wegen aan de nieuwe onderneming
zal overgedragen worden.
Do Naiionalbank heeft een vermeer-
3ring der devisenvoorraden t© boe
ken.
Het saneeringswerk zal met vlijt
worden voortgezet.
Dezelfde minister deelde in een an
der© rede mede, dat dc regeering bet
uitgeven van zilveren munten over
weegt Ook de koperbronzen en nik
kelen munten zullen spoedig weer m
verkeer gebracht worden.
GENERAAL EPP ONTSLACEN.
De Beiersche generaal Epp, die tij
dens de radendictatuur Müncben 'heeft
bevrijd, is gedurende diens verblijf in de
Palts door het rijlcsweerministerie ont
slagen Bii de populariteit, die generaal
Epp in Beieren geniet, moeten er wel
zeer ernstige redenen voor dit ontslag
zijn geweest.
DE COUDLEENINCEN
VERBODEN
Naar de „Berl. Montagsposf' ver
neemt, heeft general Degoutte. hef
voorbeeld van de Rijnlandcommissie vol
gend, nog kort voor den afloop van dea
inteekeniugstermijn de Duitsche goud-
leening voor het bruggehoofd Dussel
dorf verboden. De opbrengst der intee-
keningen werd in beslag genomen.
VAN CAUWENBERCHE.
Senator Van Cauwenberghe, het ge-
..ozen Katholieke Kamerlid voor Me»
chelenLier, iet oudste lid' in jarea
•au den Senaat, is overleden.
«iU deukt, dat die man hem tot zijn
eigen voordeel had bedrogen en arm
gemaakt?" vroeg hij.
Juffrouw Byron sloeg haar betraan
de oogen op.
„Ik ben er zeker van", zeide zij.
„Ilij verleidde hem, om al zijn geld
uit t© geven, en toen hij hem eenmaal
in zijn macht had, ontstal bij hem
zijn uitvinding".
.VStond het. patent dan niet op zijn
naam?" vroeg Charles ontsteld.
Juffrouw Byron schudde het hoofd-
„Neen", antwoordde zij, „het stond
op naam van dien anderen man. 1-Ioe
dat gegaan is, weet ik niet. Ik onder
stel, dat het hem op de een of andere
manier gelukte, mijn vader wijs 1e
maken, dat het niet veilig voor hem
was zelf het patent te nemen, omdat
hij arm was en schuld bncl. Zooals
ik u vertelde, had ruijimvader geen
verstand van zaken; die man was rijk
en bij iedereen bekend, en mijn vader
stelde vertrouwen in hem.
Tdeji kwam er tip zekeren dag een
Ibrief, dat bii ziek was, dat wij ons
niet bezorgd moesten maken, maar dat
bij het noodiy vond, ons te waarschu
wen. Hij voegde erbij, dat alles mis
schien noe wel goed kon worden, als
hij bet nog maar een klein poosje kon
uithouden. Hij vertelde ons, hoe hij
altiid nog hoopte, den man, die hem
bedrogen had, t© kimden dwingen om
zijn buit terug te geven, maar da', iu
ioder geval, a's hij nog korlen tijd
gespaard»werd, zijn vijanden het on
derspit coude 11 delven, want hij.
werkte aan een nieuwe uitvinding,
een verbetering van de eerste, die ge
heel en al zijn eigendom zou zijn, en.
waardoor alles in orde zou komen. Ik
behoef u niet te vertellen, mijnheer
Freek, dat wij 111 dien tijd weinig om
die tijding gaven. Wij dachten alleen
aan ziin zoi&en en zijn gezondheid,
en wii smeekten hem, toch terug te
komen, of ons l© laten overkomen,
zoodat wij hem konden verzorgen. Aan
géld of schatten moest hij toch niet
meer denken.
„Gedurende eenig© dagen hoorden
wij niets, wat ons zeer angstig maak
te. Toen kwam er weer een meer op
gewekte brief. De plannen van zijn
tweede uitvinding waren rereed; hij
was er zeker van. dat zii dc eerste
even ver zou overtreffen, ais die eor»
ste alle vroeger© systemen overtrof.
Nu zou hij.de overwinning behalen iri
den strijd met zijn vijanden, met nen
die hem besto'en hadden. Hij had een.
.vriend •onden, die heel goed en be
hulpzaam voor hem was. en bii iioop«
te spoéd ig eens te kunnen overstek en
en een poosje bij ons te blijven. Dit»
was de laatste 'brief dien wij kregen,
mijnheer Freek. Eenig© dagen daf^na
©chreef ecu vreemde ons, dat vaaer,
overleden was."
„Overleden V' fluisterde Cliailes,
