41 e Jaargang No, 12356
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrtjdag 28 Septenrbe' 1923
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f 3.57'A.- Franco per post door Nederland f3.87'A- Afzonderlijke nummers f 0,15. Geïllustreerd
Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.57Vi; franco per post f 0.65.
U2TGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren: J.C. PEEREBGOM en P. W. PEEREBOOM
HooSdrodacteur: J. C. PEEREE300M
DirsctiOj Redactie en AdministratieGr. Houtstraat 93, Post-Giro 38SI0
TelefoonnummersDirectie 3082, Redactie 600 en Administratie 724
ADVERTENTIEN: Van 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents A contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
Bijkantoor voer Santpccrt, Veisen, Velserocrd, Wijkercog, IJmuicen,
Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Veisen, Telefoon 3521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
.VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
VRIJDAG 28 SEPTEMBER.
Stadsschouwburg Wilsonsplein
Het Schouwtoon-eel„De Spaansche
Brabander", 8 uur.
Schouwburg JanswegHerdenkings
avond 50-jari-g beet»»» der Vere&ni-
aino- tegen het mishandelen van die
ren voor Haarlem en Omstreken, 8
uur.
Iiuns'tzaal Peddemors, Kruisweg 66
tentoonstelling van.batikwerk, cera
miek en kunstglas, 10—5 uur.
Frans Halsmuseum Historische ten
toonstelling, gewone museum-uren.
Bioscoopvoorstellingen.
Bloem endaal: Hotel „Duin en
Daal" Tentoonstelling werken van
Haarlemsche schilders.
ZATERDAG 29 SEPTEMBER.
Stadsschouwburg, Wilsons,plein
Het Rotterdamsclio en Hofstad -too-
neelChou-Chou, 8 uur.
„Trou moet Blycken", Anti-alcohol-
tentoonstelhng- Opening 4 uur.
BrörigebouwTentoonstelling op
huishoudelijk gebied. Opening 3 uur.
Frans Halsmuseum: Historische ten
toonstelling, gewone museum-uren.
Luxor-Theater, .Groots Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling 2.30 en 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstelling 2.30 en 8 uur.
Cinema Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling 2.30 cn 8 uur.
Scala-Theater, KI. Houtstraat 77:
Bioscoopvoorstelling 2-30 en 8 uur.
Atlanta-Bioseoop, Zijlstraat: Bioscoop
voorstelling 2.30 en 8 uur.
Kunsteaal Peddemors, Kruisweg 66
tentoonstelling van batikwerk, cera
miek en kunstglas, 10—5. uur.
Bloemendaal: Hotel „Duin
eu Daal" -.Tentoonstelling werken van
Haarlemsche schilders.
Tegen salarisverminderiRg van
iiet Rijkspersoneel
Het n. o. e.
Woensdagavond vergaderde de af
deeling Haarlem Van het Nederlaudscli
Onderwijzers-Genootschap in de Nij
verheid. Allereerst werd do dreigende
20 korting op het salaris besproken.
Goedgekeurd werden de eerste pogin
gen onx te komen tot samenwerking
met de zustervereeniguigen en opge
dragen aan bet bestuur in overleg een
gemeenschappelijke buitengewone ver
gadering ook met de afdeeling Kenne-
merland voor te bereiden.
Aangenomen werd zonder stemming
i volgende ntotis:
„De aïdeeling Haarlem van het N.
G. in huishoudelijke vergadering
bijeen op 26 September 1923, kennis
genomen hebbende van de plannen der
regeering tot:
intrekking van art. 40 van het Be
zoldigingsbesluit Burgerlijke Riiks-
Ambtenarei) ten einde daardoor te 'ro
men tot een algemeene salarisverla
ging van het P.iikpersoneel en do on
derwijzers,
erjvlaart zich tegen de door de P. J-
geering voorgestelde maatregelen en
•rfSagt van ïiaar naleving der door
iaar zelf in een koninklijk besluit
'asLg'-elëgde 'waarborgen".
Het gemeentebestuur van Schoten
heeft advies gevraagd inzake vervolg
onderwijs. Het door bet bestuur in
gediende advies werd met- algemeens
stemmen gésanetioiiiieerd, evenals het
Haarlem's gemeentebestuur ver
zonden advies intake herfslvacantie
in de vroegere L'. L. O. scholen.
Ingezonden is ook een advies aan
Volksuniversiteit om wel voorberei
dende cursussen te organiseeren.
Verslag werd gedaan van de Oosten-
rij ksclie onderwijzers, opgewekt om
het Weezenfoluls te steunen en loten
te plaatsen voor bet T. B. C.-fonds.
Besloten werd den Nederlandschen
Kinderbond afd. Haarlem moreel cn
financieel te steunen.
Bij de rondvraag kwamen o.a. nog
ter sprake de circulaire over het pen
sioen en heb bericht over heb plaatsen
van leerkrachten in het zevende leer
jaar.
De Zakelijke Bedrijfs
belasting
Zal, wanneer straks de hegrooting
voor 1924 aan den Raad wordt voor
gelegd, heb fiscale onding, dat Zake
lijke Belasting op het Bedrijf wordt
genoemd, er nog op voorkomen? Dit
'is een© vraag, die vele onder den druk
der tijden gebukt gaancle industriée-
len, zich niet zonder spanning stellen.
En, zullen zij erbij denken, mocht
deze onbillijke heffing er onverhoopt
weer op gebraoht zijn, zal de Raad,
deze nieuwe Piaad, dan einde-
lijk inzien, dab eone belasting, aio
geen elkelen rechtsgrond tot basis
heeft, niet hahoort te worden gehand
haafd en daarom, beter laat dan
nooit, er zijn veto over uitspreken
Het gebeurde in andere plaatsen
zal hun wellicht lioqp geven. Van de
nog geen vijftig gemeenten in den
lande, die van de „bevoegdheid" tob
heffing eeuig'e jaren geleden gebruik
hebben gemaakt (de overige 1250 ge
meenten, waaronder finantiëel zeen
zwakkei bedankten voor do eer') kwam
men in vele tot het inzicht, dat
men beter deed. weer tot afschaffing
over te gaan- In Apeldoorn, Gronin-
gen, Goor, Hengelo, Hilvarenbeek,
Hilversum, Oklenzaal, Tegelen, Tiel,
Purmerend en Zuidbroek bestaat de
Zakelijke Belasting niet meer. Daar
naast zijn tal van plaatsen, waar het
verzet tegen deze belasting steeds toe
neemt.
Het Landelijk Comité van Actie
roert zicli geducht en krijgt voortdu
rend nieuwen steun,door deoprichting
van nieuwe plaatselijke comité's, do
samenwerking met Kamers van Koop
handel en andere instellingen. In Rot
terdam overweegt het Comité van
Actie het voorbereiden van een ge
meenschappelijk© daad, bestaande in
eene geringe loonsverlaging, waardoor
de belasting op den werknemer ver
haald wordt, gelijk in Hengelo des
tijds reeds gebeurd is. Wij vermelden
dit Slechts als bewijs, hoe fel de be
drijven tegen deze belasting gekant
lil*?-
De heer J. H. Schaper maakte m
de vergadering der Tweede Kamer van
24 October 1922 bij de behandeling van
de Stoomwet een aardige vergelijking.
„Het zou zijn als met den man, die
op de operatietafel niet liad ge
schreeuwd en daarna, toen de profes
sor Ihem met een speld prikte, wel.
Toen deze hem vroeg, waarom bij
daareven niet schreeuwde en hu wel,
antwoordde hij: omdat dit er niet bij
hc-ort.
Zoo is het ook met. de Zakelijke He-
lasting op bet Bedrijf. Zij hoort er,
naar recht en billijkheid, niét bij en
daarom wordt het hoog tijd, dat zij
verdwijnt.
feisk
Staflsiileiws-
PERSONALIA.
Tc l.eidcn is geslaagd Voor het
propacdeutisch examen voor civiel in
genieur de lieer IT. J. J. Engel geb. tc
Hillcgoin.-
Orgelbespeling, Groote
Kerk.
Voor zijn concert van Donderdag
middag had onze organist George Ro
bert andermaal een buitengewoon
programma, gewijd aan Bach, en met
medewerking van een paar solisten.
Evenals over drie weken speel
de do violist Jan Bresser, maar
ook de zangeres mevr. J. F. Verhey-
Noumeyer liet zich ditmaal hooreu.
De kennismaking inet deze vertolk
ster van een paar Bacli-'aria's en een
drietal door den groeten Cantor be
werkte liederen, was ons zeer sym
pathiek om het mooie, volronde lim
ine van haai-mezzo-sopraanstem. Het
is een genot naar dit edel orgaan te
luisteren, de kwaliteit van klank is op
zich zelf reeds muziek. Maar ver
zwijgen kan ik toch niet dat haar zin
gen nog menige tekortkoming aan
kleefde- Vooreerst is hare ademtech-
jiiok niet volkomen beheerscht, en dat
is een kapitaal punt bij een zoo volu
mineus organic dat veel meer van
longen en middelrifspier eiselit dan
e&u dumlare stem. Hierdoor kwam het
dat de voordracht soms onrustig en
de toon eventjes vlak werd, en dat de
bezieling, die er toch werkelijk was,
verzwakte, of liever, niet tot uiting
kon komen. Maar ook de^pgave
de aria's uit de cantaten '169 en 85 te
zingen, was nog om andere reden te
veel van do zangeres gevraagd. Tot
zuiver geestelijk aanvoelen dezer mu
ziek bleek zij nog niet gekomen.Zeker,
'haar zingen had verdienste, het. klonk
ook doorgaans liosl mooi, maar stond
te veel op zich zeil',' ik miste do
similatie met Bacil, het sentiment dat
ik hoorde was niet dat van hem.
Doch toen de zangeres de meer een
voudige liederen zong, kon zij oiis cn
dat punt alleszins bevredigen. Dc
geest van die volkstumlidlie zangen
vond volkomen weerklank in liaar
eigen gemoed en spontaan bracht zij
ze tot uiting en kleurde ze met de
heerlijke timbres van baar zeldzaam
orgaan. Dat gaf ontroering omdat zij
zelf ontroering voelde. En dat maakte
ondanks do tekortkomingen, liet zin
gen van mevr. Ver.hey-Neumeyer ten
slotte toch zeor sympathiek.
Jan Brosser toondo zijne kunste-
n aarsmees tor schap in de solovoor
drachten van de „Siciliano" uit df
Souto in g. kl. terts, eu de „Loure'
uit de Partita in E gr. t. Be zuiver
heid van intonatie bevredigde volko-,
men en een warm sentiment sprak
uit zijn bezielden toon. Bresser voelt
Bacil uitstekend aan, geen zoekelijk
sentimentaliteit of hol bravour geeft
lui, maar waardig mannelijk gevoel,
beïhéeèriclrb door technisch kunnen.
Meer is niet noodig om tot Bach door
te dringen en hem weer te geven',
maar ook niet minder,
De heer Robert speelde liét Choral
vorspiel „Komm Gott, Sc-höpfer, heil-
ger Geist" en do fleurige Fantasie in
G gf\ terts. Dit laatste,- -zeer dank
bare nummer kleurde bij met pen
treffende registratie.
Een zeer talrijk publiek was opge
komen om van dit buitengewoon
Bacliprogramma te genieten.
JOS.. DE KLERK.
Mond- 6ii Klauwzeer
Deze veeziekte komt nu in alle
deelen der Kaarleiamermeer-
plder voer
Mam wij vernemen, doen ziöli thans
vrijwel in alle deelen van dezen pefder
gevallen van mond- en klauwzeer
vóór.
De ziekfe dr;i<rt -tot heden een
goedaardig karakter. -
Sterfgevallen kwamen alhier on
der het vee nog niet voor.
A. KREYMGORG CO.
„Je moet maar durven! 1 fc zou je
danken! zegt Jan balie, wanneer
Iemand in den tegenwoordigen tijd- n-et
aandurft, iets to ondernemen, ie to
niegvvs te beginnen, in liet algemeen
dusblijk geelt initiatief en onderne
mingsgeest té bezitten.
Zóó zal ook welweer gesproken
worden over de firma A. lweym'borg
en Co-, die liet in dozen maiaisetijü
heeft aangedurfd, in da twee kapitale
kcereu'ijUizen aan de Groote ivlavkt
iSTrs 5 en 7, laatst bewoond cloor
ine juffrouw. Cronrmelin, een groote
heeren- en jonger,skleedingzaak te vee-
tiaen, nadat ba.de perceclen een zeer
b&langr.jke verbouwing hebreu onder
gaan. Dit gedeelte van de Groote
Markt is nu door dit 18 M. breece
pand, met zijn zes mooie etalagekasten
«ie reeds van verre dc aandacht trek
ken, zeer verlevendigd. De pui. van
donker brons,waarin in gouden let
ters de naam der l'inna eai ook liet
Koninklijk wapen prijken en de artis
tieke. stemmige achterwanden van de
étalages vormen met de groote spie
gelruiten oen bijzonder fraai geheel.
Van binnen ie het een iust door de
gezellige en sinaakvol.e verkoop-af-
dë&iingan., die van niet te liohto be
timmeringen voorzien zijn, te wande
len beneden de afdeehiigeh voor ge
naaide kleeding, bciinéterie, mede-
rtike'en op de eerste verdieping van
„ercecl No. 5 is de maateideeliug. dus
geheel afgescheiden van de con teel io-
aideeling. Deze inaatafdeelmg is langs
twee wegen té bereiken uit de conlette
tie-afdseluig lauga een ganiaklteUjJse,
breed© trap en van buiten lanzs een
.fzond-eiTijken ingang. Op de esrs/ê
■erdieping van no. 7 zijn de werk
plaats voor de kleermakers (hier is
p'aai's voor S a 10 personen) en de ka
mer, voor de coupeurs; ook is op deze
.„'dieping de woning van den chef.
Daarboven magazijnen, bergplaatsen
Hst rrc-lieele gebouw is schitterend
electriscli verlicht en centraal vev-
varnid.
"Wij vergaten noc te noemen ,óe drie
•uime paskamers, aardig „aange
kleed" met modeplaten en eveneens
pracht ig yerliciht. Achter de eigenlijke
confeebie-afdeeliiig voor heeren (er is
ook een afzonderlijke confectie-afdee-
ling voor kinderen) is het groote kan
toor. Ook de kinderklceding-afdeeling
Heeft eigr-n, kleine paskamers.
Da verbouwing is geschied naar
plannen van den architect, den heer
.T. van den Ban en uitgevoerd dooi
de aannemersfirma G. Melzolaar en
Zoon. Zii hebben inderdaad eer van
hun werk I.
Dat gezorgd is voor buitengewoon
groote voorraden opk gebied,
spreekt hij deze Tirana, die in bijna
allo groote plaatsen in deze provin
cies magazijnen hoeft (aoht dagen ge-
led'en word de vijfde groote winkel te.
Amsterdam geopend) vanzelf. Door
een scherpen, gecentraJisee-rden in-
koop kunnen goederen van uitsteken
de qualiteit tegen lage prijzen wor
den geleverd, zoo deelde de chef dei-
nieuwe Haariemsohe zaak. die ons
i'ondlei'dlde, ons mede.
Bij ons bezoek werd' ons nog een
attractie getoond, nl. dig duizend sier
lijke klokjes in verschillende modellen,
waarvan aan elk der eersteduizend
koo-pers eon exemplaar naar keuze sal
worden aangeboden. Een aardig re-
clamemidd'sl, waarmede d© firma ook
in andere plaatsen buiteng-CAvoon veel
succes heeft gehad. Men ziet. betde
geest van Jan Salie voelt zich hn deze
ondernemend© fiyma niet thuis.
SYNAGOGEDIENSTEN.
Ned. Israel. Gemeente.
Vanaf 29 September 1923:
Elsctriseh licht voor
miïssa
De meening van den heer
Gratama
LOOFHUTTENFEEST.
Sabbath: Vrijdagavonddienst bij
den Ingang te 6i uur.
Ochtenddienst te 8 uur.
Middagdienst te H uur.
Avonddienst te 7.22 uur.
TlïSSCIIENDAGEN.
Zondag: Ochtenddienst te 74 uur.
Avonddienst te 7.17 uur.
Godsd. voordracht Gemieloetli Clia-
sadiem te 8 uur in het gemeentcge-
bouw.
Maandag: Ochtenddienst te 6§ uur.
SLOTFEEST.
Maandagavond: Avonddienst te 7
Ochtenddiensten te 74 uur.
Middagdieilsten te 2 uur.
Dinsdagavonddienst te 7.15 uur,
"Woeusdagnvonddieiist te 7-13 uur.
Donderdag: Ochtenddienst te 7 uur.
Avonddienst te 71 nuf.
Talmoed Torah te 7 uur.
De Avonddienst en Talmoed Torah
op Donderdag, wordt in het. gemesn-
togebouw verricht. Alle overige dien
sten R'selliedrn l:r Synagoge.
In ons hu miliar va Zaterdag 15
September ontleenden we een en an-
'i' aan het tijdschrift Sterkstroom"
•er het gebruik van electriscli licht
,ar aan'siding daarvan hebben w.e
•de meeiiing van den heer G. D. Gra-
tama. den directeur van het Frans-
Halsmiiseuin, gevraagd. Hij achtte
electrischo verlichting uitstekend ge
schikt voor musea, die niets met kunst
te maken hebben. Uit. zijn ervaring is
hem gebleken, dat schilderijen tot he
den nog het best bij het oèwone dag
licht. tot hun recht komen: Toch heeft
de lieer Grata ma, toen liii eens in
Eindhoven was en een bezoek bracht
aan den lieer Philips, zeer verrast ge
staan over de uitwerking van een daar
uitgevonden kunstlicht, dat. imit&tie-
daglioht gencemd wordt. Bij zijn.be
zoek werd een brander met dat licht
'boven een schilderij geplaatstinder-
,ncl werd bet daglicht sterk bena
derd.
halve schilderijen, zijn er in het
Frans-Halsmuseum zeer veel andere
dingen die wél eiectrisch verlicht kun
nen worden, bij voorbeeld de uitgebrei
de collectie wapens en uitrustingen, ds
oude apotheek, de Costeriaua, enz.
Het aanbrengen van electrisohe ver
lichting in het museum zou
echter "een kostbare geschiedenis wor-
gezwegen nog van een mogelijk
brandgevaar, waarover d& heer Gra-
t-ama zich niet bevoegd achtte,
een oordeel uit te spreken.
TOOHEEl-VEF.EENiGIKG „JAC03
VAN LENNEP".
Do Haarlemsche Tooneelvcreeniging
,3ucob van Lsnnop'hield Donderdag
avond in de zalen van üiat cebouw
„Olympia'-' esn algemeene vergade
ring, wel.kp zeer druk was bezocht.
Te ongeveer half negen opende de
voorzitter de vergadering en herdacht
allereerst het overlijden van lmt med
bestuursi'd den lieer H. Willem Ben.
Op v-rzoek van den voorzittor verhie
ven zich alle leden e:n-oogsnblik van
'hun zi.plaatsen. Ingekomen was een
schrijven van de commissie vcor het
inzien der rekening en ver an tv
cling van het afgeloopen seizoen, waar
in do commissie mededeelde dat da
boeken en bescheiden van den pen
ningmeester in uitstekenden staat vu
ren. Aan. het bestuur werd hulde ge-
jbinclit voor het zuinig beheer.
Daarop verkreeg de heer W. .1- Kor-
als voorzitter van de commissie van
bijstand liet woord. I-lij bood naméns
de leden den tweeden prijs aan voor
den Internationalen Tooneelwedstrijd,
terwijl* cleze Veteraan in het vereeiu-
gingsLcyen namens de I.iedertalel
Haarl. Zahggehot esn zilveren medail
le voor den wedstrijd aan den voor
zitter ter hand stelde. De werkende
kring „Jacob van Lennep" bood als
nog een zilveren medaille aan voor
de best gespeelde bijrol.
Du voorzitter bedankte ln de aller
eerste plaats de leden voor deze groo
te medewerking, de commissie van bij
stand en in het biizonder de heeren
W. 3. Korte, F .Goulag eu W. Th. P.
Hóléwijn voor de moeite die zij zien
getroost hadden, om hun taak tot een
goed einde te brengen.
Nadat de voorzitter den wenseh had
uitgesproken, dat aan den vooravond
van dit lustrunijaar de leden zouden
genieten van het vele goede wat het
komend seizoen geboden zal worden,
werd de vergadering gesloten.
Het „Jacob var. i.ennep-sirijkje'-
bekend onder oen naam Jazz Band
„Don 't Cry" onder leiding van den
lieer Willy Versteeg gaf nu verschil
lend© nummers ten beste, welke zeor
in den smaak vielen, getuige het da
verend applauk
Een dansje sloot verder dezen go-
zelligén avond.
De jury yoor den Internationalen
Tooneelw'edsfci^jd is als volgt samen
gesteld: da heeren L. B. J. Mooi, let
terkundige, voorzitter; J. B. Schuil,
letterkundige en journalist, secretaris:
G. D. Gratama, directeur van het
Frans Halsmuseum; Dr. ,T. B. Schepers
leeraar aan nét gymnasium; plaats
vervangend jurylid: Jan van Domme
len, regisseur van „Jacob van Len
nep".
Ge iiitvMiiiü tier toek-
drukknnst
Tentoonstelling ra da ontwik
keling ra de boekdrukkunst
in Nederland
Dg Koster-qnaestie
POLITIEPERSONEEL. Het be
stuur dei' Haarlemsche Pólitiever&eni-
ging „Verbetering zij ons Streven"
is thans samengesteld als volgt: M.'
Janse, voorzitter. Van Zeggelenstraat
no. 16: C. v. d. Werff, secretaris. Van
Zeggelenstraat no. 16, Tj. Braaksma,
penningmeester Alb. Thijmstraat'no.
37. W". dc Koning, 2c secretaris: S.
Top, 2e penningmeester; G. v. Zon,
commissaris. Er is een vacature van
2rn voorzitter.
DE TRAMDEENST HEEMSTEDE—
LEI DEN.
Op de lijn Heemstede—Leiden
wordt, naar wij vernemen, met ingang
van 7 October a.s. een 70-minuten-
dienst ingevoerd. Ook de nu bestaan
de half uursdiénst, die werd onder
houden ais locaaldionst tusschen Heem
stcde-Hillegom, wordt een 70-minuten-
dienst..
Ket geringe passagiersvervoer nood
zaakt de tramdirectie dezen dienst te
wijzigen.
Belangstellenden in dc grnphische, dc
sier- cn dc nijverheidskunst 'hebben het
voornemen opgevat, een tentoonstelling
te organiseeren van dc ontwikkeling van
de boekdrukkunst in Nederland en we!
Ie Haarlem in de maand November in net
Museum van Kunstnijverheid; die hare
expositiezalen ter beschikking stelde.
Daar zoo wordt in een circulaire ge
zegd in. den loop der laaiste ecuwen
eveneens tentoonstellingen te Haarlem
zijn gehouden in verband met het feit,
dat Lourens Jansz. Koster in 142.5 ai=
toenmaals werd aangenomen dc boek
drukkunst had uitgevonden, mcenen zij.
dat de inzichten omtrent deze kwestie
zoodanig zijn gewijzigd, dat de tentoon
stelling met al hetgeen het Uitvoerend
Comité zich voorstelt, daaraan te ver
binden, al zal een belangrijke plaats
vorden ingeruimd aan Koster, niet als
:en Koster-feest, in den waren zin des
voords kan worden georganiseerd.
Het Comité bedoelt met deze tentoon-
itelling niet slechts dc ontwikkeling der
boekdrukkunst in Nederland te demon-
:n, doch ook en niet het aller-
de belangstelling levendig te
houden en aan te kweeken in het nog
steeds niet. tot oplossing gebrachte
vraagstuk betreffende de uitvinding.
De tentoonstelling zal allereerst de
oudste voortbrengselen van den Neder
landschen blokdruk en van den Neder
landschen boekdruk bijeen brengen,
voorzoovcr dit mogelijk is.
In aansluiting daaraan zal een keus
uit onze oude incunabelen en uit de boe
ken van het volgende tijdva'k vertoond
worden. Men zal een blik kunnen wer
pen in den zich geleidelijk wijzigenden
boekdruk cn de boekverluchting van de
zestiende eeuw. den bijbsldruk in d»
eeuw der Hervorming tot aan de ver
schijning van den Statenbijbel, den druk
van landkaarten en s'.ede-afbeeldingen.
de uitgaaf van orize reisbeschrijvingen in
den tijd van de ontwikkeling der groote
zeevaart met hun aardige afbeeldingen
van overzeesche volken.
Van den grooten tijd. de zeventiende
eeuw, zullen eijkele hoofdwerken worden
tentoongesteld.
Aan den druk der Hebreeuwsche en
andere Oostersche werken zal iets wor
den getoond.
Een volgend-s afdeeling zal den be.
schouwer een beeld trachten te geven van
de Hollandsehe uitvindingen op drukge-
bied in de zeventiende en achttiende
eeuw, van mannen als Bloemaer:, Blootc-
ling, Lutma, Le Bleu cn Ploos t an Am
is], d:e als uitvinders op liet gebied van-
den plaatdruk een hooge plaats innemen.
Voorts zal de aandacht worden geves-
;gd op cle uitvinding der stereotypie in
het begin van de achttiende eeuw, lang
voor dc nieuwe vinding, zooals die sedert
den aanvang der negentiende eeuw
wordt toegepast.
Na deze afdeelingen, die een historisch
beeld van de oudere boek- en prentkunst
"trachten te geven, zal een ruime plaats
worden ingeruimd voor den nieuwen
tijd, den boekdruk van de negentiende
en twintigste eeuw.
Naast den boekdruk komen de nieuwe,
procédé's, ds diepdruk staalgravure, ko
pergravure, enz., en de nog jonge roto-
gravuie, en de vlakdruksteendruk,
photo-liiographie, photogravure enz.
Daarbij ook bijzondere onderwerpen
.als druk van geldswaardig papier en
van muziek.
Een afzonderlijke afdeeling zal be
vatten literatuur, penningen en medailles
en herinneringen aan in vroegere tijd-
te Haarlem gevierde herdenkingen v;
de Coster-uitvinding,
Een catalogus is in bewerking, die.
voorzoovcr het den niet ruimen
voorbereiding toelaat, door korte, maar
heldere inleiding, door volledige be
schrijving van het tentoongestelde met
afbeeldingen en door toeg-evoegde opstel
len over vcrsc'/dlende onderwerpen, die
met de ontwikkeling van boek- en prent-
druk samenhangen, het bijeengebrachte
vor den beschouwer vruchtbaarder zal
trachten te maken.
In het Eere-Comité. waarvan de Mi
nister van Onderwijs, Kunsten cn Weten
schappen, Dr. J. Th. de Visser, lie: voor
zitterschap heeft willen bekleedcn, heb
ben mede zitting genomen cle Commis
saris der Koningin in de provin
Noord-Holland, J'hr. Mr. Dr. A. Roëll
dc Burgemeester van Haarlem, de heer
C; Maarschalk.
In het bestuur hebben zitting genonien
.Jhr, Mr. Dr. E. A. van Beresteyn, voo:
zitter, P. L. M. Ketting, algemeen secxi
taris, Mr. A. J. Enschedé, penningmec:
ter. Mevr. P. de Josselin de Jong, Dr. C.
P. Burger Jr. en J. C. Peereboom.
In het Uitvoerend Comité bekleedt Di
C. P. Burger Jr. het voorzitterschap e
heeft de heer J. W. Enschedé zich me;
het .secretariaat belast.
Het Algeméén Comité wordt gev
door dc reed'S genoemde bestuursleden
benevens de hccrcn P. Bausch, Mr.
Bruch, IT. Dicmer, C. A. J. van
hoeck, R. H. Driessen. Mr. M. Duparc.
Mr. H. T. D. D. Enschedé, A. W. Brem
zen. C. J. Gonnet. Dr. H. E. Grevc, F
H. M. v. cl. Griendt, I. II. Hesscis, Dr
N. G. van Huffel, A. D. Huijsman, Cora
Immig Jr., Sj. '.Jcsêurün de Mcsqi-im, S
S. Kortbuïs, Pa'.er B. Kruitwagen O. F.
M., L, Levisson, II. v. d. Masch Spakler,
B. Modderman, Dr. P. C. Molhuijsen, S.
Mouton, -Ar. Mouion, pi'.'. Peaaat,
Mr. Dr. A. A. van Rhijn. Mr.
J. G. Robbers. Jr., S. H. dc
Roos, Mr. J. F. van Roijen. J. D. Rut
gers v. d. Loeff, Air, A. E. von Saher,
Dr. J. E. M. Steick, J. L. Tackma. wier
namen een. waarborg zijn voor het wel-
slagen van deze buitengewone cn hoogst
interessante tentoonstelling.
Het ligt in de bedoeling van het be
stuur onder nadere goedkeuring van detj
Minister de tentoonstelling op 10 No
vember toegankelijk tc stellen.
Binnenland
Tegen verhooging van
üesi tabaksaccijns.
De belanghebbenden gaan een
actie voeren.
liet, étage)ijkscli bestuur van liet ver
bond. van venxiiiigingoii van sigaren-
kanten in Nederland heofu liet
atief genomen tot het. bijeenroe
pen van vertegenwoordigers van alle
bij do sigaremiijvesTieid betrokken
■ercenigingen en organisaties, in een
op 28 dezer to houden vergadering,
waar middelen beraamd zullen wor
den, welke kunnen leiden tot het niet
doorvoeren van liet. plan van den mi
nister, den tabakscoijns te verhoogen,
die, blijkens raming van de vermoede
lijke opbrengst, op het dubbel© van
thans zou komen.
in verband met de komende verga
dering wordt materiaal verzameld
waarmede men hoopt te kunnen anii-
too-nen, dat verhooghig van den ta
baksaccijns den genadeslag voor de si-
garen 11 ij verheid zou beteekeneu.
Op een toe den minister van finan
ciën door het verbond van vereeni-
gingèn «yan sigarenfabrikanten in Ne
derland gericht verzoek, toe te staan,
dat kistjes met n:glint of scharnier-
sluitir.rr, inilioudende l'J stuks sigaren
beneden den detailprijs van f 120 per
1000 s-garen, van een banderolle cm
do ltisfc mogen worden voorzien in-
p'laats van rle voorgeschreven stuks
gewijze xege's, heeft tbans de minis
ter voorloopig gunstig beschikt, mits
belanghebbenden zich met. een ver
zoek tot het departement van finan-
cicn wenden.
Ds zakelijke belasting op
hst bedrijf.
Dreigement van verhaal op
dé werknemers.
Namens 215 firma's is een adres
lan don gemeenteraad van Utrecht
•oriclit waarin, opnieuw verzucht
vovdt, de zakelijke bedrijfsbelasting
in te trekken. Mocht aan het verzoek
geen gehoor worden gegeven, dan zul
len do 011dertoekenaars in 1921, of, als
•t collectief contract dit belet-, in
25 de belasting verhalen op do
3us van Gent.
De oorzaak van dit content is, dat e
lit jaar tusschen dc geteelde suikerbieten
'Oei z.g. „drioïschie'.ers", als gevolg v.-o
iet koude weer voorkomen, De kwakte-;
fan liet gewas verslechtert hierdoor, zoo
Jat de voreeihgije sidkorfabrifcanteii ge
daartegen te moetvi
meenet hebben
v rij waren-
Zij iiebben aiu aan hare coniractante-n
doen weten, da: zij den prijs der beul-
wortcien niet i 0.55 resp. zes francs per
10C0 K.G. .vci-Jioogen, doelt alle eaadbie-
ten weigeren.
Do landbouwers gaan met dezen maat
regel niet aeeoord. Zij' merkon op dat
zij aan het verschijnsel jiiet de miiis.'e
schuld dragen, temeer «nar de bieten gé-
grocid zijn uit zaad, door de Tabrlekon
zelf verstrekt.
Volgens globale berekening zou de' door
de fabrikanten voorgestelde vergoeding
ongeveer i 15 bedragen, ter,vijl inderd.iau
het aiadeel op gemiddeld f 75 voor den
boer neerkomt.
■Het gévo'.g van deze verwikkeling zai
waarschijnlijk zijjr, dat liet begin van <l«
campagne, welke voor versclnliende sui
kerfabrieken op 4 October gesteld was.
eenigen tijd zal worden verschoven.
All. 48 vaa M Bezoldi
gingsbesluit.
D© Clenlrale Conimissie voor geói'éjj-
nisecrd overleg in ambieuaarsznkén,
aio rcids eerder aan de rcgceriug een
uitvoerigen brief zónd met verzoen cm
niet o vér te guau tot intrekking van
art 40, richtte thans andermaal tot
haar een brief.
D© strekking van den laatsteu brief
in aan de hand van gegevens van het
Centraal Bureau voor de Statistiek
te laten zien hoedanig in eenige groo
te gemeenten do loonen in particulie
re bedrijven volgens de collectieve ar
beidsovereenkomsten zijn in Juli 1923.
N olg- lis (len ovcrzichtssuiat is
slechts hst cijfer van den tuinbouw-
arbeider t? Amsterdam lager dun het
cijfer voor d© ambtenaren. Overigens
gaan de verlioudïngscijfers der mini-