Buitenlandsch Overzicht
Ld op'dm ÜUikm,
His Master's Voice Records
Schetsen uit Amerika
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSSDAG 31 OCTOBER 1923 - TWEEDE BLAD
Brief van Sebastiaan Nietsdoener
Over vacante Ministerszetels.
Als je niets bijzonders onthanden hebt
(nu ja, behalve de kippen te voeren en de
klokken in huis op tijd opwinden en
dan niet vergeten er een briefje bij te
leggen dat je 't gedaan hebt) als je dus,
wil ik maar zeggen door de daling van je
inkomen, er wel wat bij gebruiken kunt,
want wie nocpit me cén effect waar je
op vertrouwen kunt zooals vroeger op
Russen en Oostenrijkers dan is het
openkomen van tien nette betrekkingen
te gelijk een buitenkansje, waar je van
profiteeren moet. Ik had den vorigen
Vrijdag het bulletin van Haarlem's Dag
blad gelezen, dat de Vlootwet verwor
pen was en den volgenden dag in de
courant zelf,v dat al de Ministers afge
treden cn hun zetels dus vacant waren.
Heel duidelijk was mij dat wel niet,
want als de Vlootwet verworpen wordt,
kan de Minister van Marine wel alléén
aftreden maar enfin, de hccrcn zullen
gedacht hebben samen uit, samen
thuis en dat is een goed spreekwoord
voor een net oud-Hollandsch begrip.
Nog dicnzelfden middag ging ik op
onderzoek uit. Ja, ik wist dat het de
vrije Zaterdagmiddag was, maar voor mij
maakt dat niet uit, omdat toch de an-
dere middagen voor mij ook vrije mid
dagen zijn. Voor den man dien ik ging
bezoeken, kwam het er ook niet op aan,
want die is gepensioneerd en heeft dus
overvloed van vrije middagen en mor
gens. Hij heet Gort. Willem Hendrik Gort
en was mijn onderwijzer, toen ik tien
jaar was. Na dien tijd heeft hij me
altijd raad gegeven in moeilijke omstan
digheden dos levens.
„Meneer," zeg ik dus, „ik kom bij u
op informatie."
„Als ik van dienst kan zijnant
woordde hij heel vriendelijk.
„Er zijn tien ministerszetels vacant
en daar wou ik naar solliciteercn."
„Naar alle tien?" vraagt hij, en be
gint te lachen, alsof dat nu zoó'n
grapje was.
„Nee," zeg ik, „naar één, maar daar
•heeft u zoo niet om te lachen, 'k Heb
toch wel eens gelezen, dat de Minister
van Oorlog, behalve zijn eigen departe
ment, ook nog dat van Marine waar
neemt. Twee te gelijk is dus geen
kunst...."
„Dat kan wel, jongen, maar
daarbij kijkt hij me weer aan en begint
opnieuw te lachen „zou je wel denken,
dat je er geschikt voor bent?"
Dat lachen stuitte me wel wat tegen
de borst. „Waarom zou ik geen Minis
ter kunnen wezen? Moet je er voor van
adel zijn?"
„Dat komt wel voor, maar noodig is
het niet."
„Nu dan. Moet je er academische exa
mens voor doen?"
„Meestal hebben Ministers die wel ge
daan, maar 't wordt niet vereischt."
„Goed zoo. Moet je er dan andere
diploma's voor hebben, boekhouden,
schoonschrijven of zoo?"
„Geen enkel, je moet alleen maar
Nederlander wezen."
„Kijk eens aan, dat tben ik nou net
precies. Is 't niet toevallig? Wat ik niet
hoef te wezen om Minister te worden,
dat ben ik ook niet én wat voorgeschre
ven is, dat ben ik. Dat komt dus uit.
Mag ik nog vragen moet je er naar
sollicitecren? En waar?"
Mijn oude meester leek met het ant
woord wat verlegen. „Zie je, 't is een
Staatsambt, een Rijksbetrekking en sol-
liciieeren kun je eigenlijk niet, je moet
er voor uitgenoodigd worden
Ik vond het vreemd een 'betrekking,
waar je voor uitgenoodigd moet worden.
„Dus dan maar rustig zitten wachten, tot-
.dat er iemand komt? Maar hoe moet
die weten dat ik bereid ben, als ilc hem
niet vooraf waarschuw?"
„D'at is het nu juist," zei meneer Gort.
Ik vond hem lang zoo vlug van geest
niet als anders.- Vreemd toch, dat som
mige menschen zoo gauw oud en suf
worden! Juist wou ik hem om nadere
opheldering vragen, toen de deur open
vloog en de vrouw van meneer Gort
binnenkwam, al maar roepende „Gort,
Gort, kom 's gauw, de kat zit in den
boom en durf; er niet meer uit! Kom
toch dadelijk!"
„Ja, ja,- Anncmic, ik ben er al. Wees
maar niet zenuwachtig, ik haal je poes
uit den boom. Mijn beste Sebastiaan, je
ziet het, mijn plicht roept mi.i, boven in
den 'boomje neemt me niet kwalijk,
een anderen keer zullen ave het gesprek
wel hervatten."
Zoo stond ik een minuut later op
straat, terwijl mevrouw Gort aldoor maar
riep „kom toch gauw, Gort, het bees:
breekt zijn poolen nogEn dan de
stem van meneer er achter„wees maar
niet bang, Anncmic. ik kom al, ik
kom al."
'k Heb nooit van katten gehouden, ze
komen je altij'd op het oftgelegenste
oogenblik voor je voeten loopen. Voor
mijn part breekt die van de familie Gort
alle vier haar pootcn te gelijk..
Het geval liet mij geen rust. Tien
open zetels. En geen bepaalde vereisch-
ten, dan alleen dat je Nederlander bent!
Den heelen Zondag tobde ik er over,
's nachts kon ik er niet van slapen. Op
Maandagmorgen nam ik een kloek be
sluit, trok mijn zwarte pak aan, zette
mijn hoogen hoed op en spoorde naar
Den Haag. Aan 't station nam ik een
taxi.
„Waarheen, meneer?'' vroeg de chauf
feur.
Daar had ik nog zoo niet aan ge
dacht. Gort had geen tijd gehad om het
te zeggen, want dat wachten op een
uitnoodiging was natuurlijk maar gek
heid stel je voor, dat ik rit te wachten
ca mijn overbuurman, die aartsdomme
bluffer, intusschcn uitgenoodigd wordt.
Zou ik het den chauffeur zelf vragen?
Hij zag er nogal intelligent uit. Maar
neen, het stond wat mal voor een heer
met een hoogen hoed.
„Waarheen, meneer?" vroeg de man
Daar school mij te binnen, dat meneer
Gort gezeid bad, dat het een Staats
betrekking was.
„Naar den Staal, chauffeur."
„Waar is dat, meneer?"
„Weet je dat niet? Het 'bureau van
den Staat? Als je mij er niet heeu kunt
brengen, neem ik een andere taxi."
„Niet noodig, 't is al in orde," zei
de chauffeur, draaide den motor op en
we reden weg. Het duurde nog cl lang,
we reden zeker een kwartier of twintig
minuten wat woont mc de Staal ver
van 't station, zeg ik tegen me zelf, wat
is dat lastig als hij naar de Staatsspoor
Eindelijk staan we stil voor een klein
gebouw. Up den drempel staat een agent
van poiitie cc rookt een pijpje. Ik ga
binnen. Er hangt een lucht van tabak en
natte kleeren. „Wie moet u spreken?'"
vraagt de agent.
„De Staat," zeg ik.
,,'t Is hier een politiebureau," zegt
de man weer.
„Hoe is dat, chauffeur?" vraag ik.
„Ja, meneer," zegt de tman, ,als de
menschen niet precies weten waar ze
wezen moeten .breng ik ze altijd naar
een politiebureau of naar het Leger des
Heils. Dat komt altijd goed uit. Als"
liever naar 't Heilsleger wil
'„Ik heb met jc praatjes niets te ma
lleen. Hier is je geld en maak maar
je 'wegkomt."
Inmiddels was er een chef. een inspec
teur of zoo, uit een kamer gekomen
had gevraagd „wat wil die meneer?
„Ik wil den Staat bezoeken."
„Den wat
„Den Staat. Er is hier' toch zeker in
Den Haag een bureau van den Staat?"
„Gaal u liever naar liuis," zei de i
specteur overredend, „Toe, het is beter
voor u. Zal ik een taxi voor |U laten
bestellen?"
„Ik wil niet naar huis,'' zei ik, „ik
wil naar het -bureau van den Staat, of
van het Rijk. Als de Staat er niet
kan ik dan misschien het Rijk spreken?
Ik kom solliciteercn voor Minister."
„O, is het dat?" zei de inspecteur, „u
treft het buitengewoon. Qaar gaat juist
een bode van een Ministerie voorbij.
Vraagt u hem, hoe het met solliciteeren
voor Minister gaat, hij weet er alles van.
Van Puffelen, hoor eens hier, daar is
een mijnheer, die je spreken wil. IïiJ
zal graag je moeite vergoeden."
Zoo zat ik vijf minuten later met den
heer Van Puffelen in een taxi. die order
kreeg om langzaam rond te rijden tot ik
liet ophouden. Nadat ik mij had voor
gesteld, den Staat of het Rijk zelf te
spreken, was een bode juist niet mijn
ideaal. Maar ik moet zeggen; de man
gedroeg zich waardig en deftig. Hij was
veel statiger dan onze huisdokter, praat-
en beetje afgemeten, maar heel dui
delijk en was bijzonder beleefd,
,,'k Zou wel Minister willen worden,"
zei ik.
Dit scheen hem niet te verwonderen.
>,Mag ik vragen welk departement?"
„Is er nog verschil? In de positie be
doel ik en in het honorarium?"
„Volstrekt niet,'' zei hij, „allemaal heel
goede posities en geen verschil van sa
laris. Een soort collectief contract, om-
zoo te zeggen. Daar heeft u eerst
nenland."
„Een beetje alledaagsch, zou ik zeg
gen. -We leven toch al altijd in 't Bin
nenland!"
„Buitenland dan? Soms reizen. Veel
talen spreken, vloeiend Fransch, Duitsch
en Engclsch
„Liever wat anders," zei ik. Mijn
Engelsen is namelijk wat zwak en mijn
Fransch niet te best. Maar dat vertel je
niet allemaal aan een bode.
„Financiën dan?"
„Financiën? Het departement, dat tc
kort komt?"
„Inderdaad," zei glimlachend de bode.
„Neen, daarvoor ben ik geen gega
digde." Ik dacht riamolijk aan de moeite,
die ik heb om mijn eigen begrooting
sluitend te maken.
„Justitie?" vroeg dc bode,
„Dat is het departement, dat altijd
met boosdoeners te maken heeft? Dank
je wel."
.Kan Oorlog misschien dienen? Of
Marine?"
„Als anti-militarist kan ik aan geen
ia 'beiden denken."
„Onderwijs dan?"
„Wacht even, onderwijs. Maar wordt
daar geen onderwijsman voor genomen?"
„Nooit," zei dc bode en zijn trouw
hartig gezicht glansdo van vastbera
denheid. „Nooit. Altijd menschen uit
andere kringen des levens.''
„Waarom?" vroeg ik.
„Die slaan er onbevangen tegenover.
En 't hindert ook nietzij hebben toch
hun adviseurs."
„Laten we," zei ik, „voorloopig dan
Onderwijs aanvaarden. Een heel nuttig
departement. Wat is er verder?"
„Arbeid?"
„Is dat niet het departement, waar
altijd gepraat wordt over weinig, meer
ef veel arbeid?"
„Juist. Ik zie wel, dat veel arbeid u
niet past. Maar hoe denkt u dan ovxr
Waterstaat?"
Ik begreep, dal dit het departement
is, waarbij jc af en toe met hooge laar
zen aap in een drooggemalen schulkolk
moet staan. Niets voor mij.
„Koloniën?"
Dit was heel wnt anders. De gordel
a smaragd. Koffie, thee, tabak, suiker,
petroleum, rubber. Af en toe naar Iadië
te gast bij den Gouverneur-Generaal en
als die bruine gezichten je vervelen,
weer terug naar Nederland.
„Ja, Koloniën zou mij nel lijken. Is
anders nog iets?"
„Wij hebbcD," zei de waardige man.
vel eens gesproken over andere de
partementen, maar daar is het tot dus
ver bij gebleven."
„En voor hoe lang wordt een Minister
aangesteld?"
„Tot wederopzeggens. Als de Tweede
Kamer hem niet meer hebben wil, stuurt
ze hem naar huis."
„Zonder opzeggenstermijn?"
„Tot zijn opvolger benoemd is."
„Vreemd," zei ik. „Een keukenmeid
wordt nog met zes weken opgezegd."
„Een Minister is geen keukenmeid,"
zei de bode, waardig,
„Neem mij niet kwalijk. Pensioen?"
„Duizend gulden voor ieder vol jaar.'
Dit lachte mij toe. Daar ik juis!
door het porLier „Hotel de Witte Brug"
zag, liet ik stilhouden en bood, daar den
bode een verversching aan, die de r
statig aanvaardde en gebruikte. Ik
hem, dat ik beschikbaar was voor On
derwijs en Koloniën en dat een uitnoo
diging voor die twee departementen dus
tot mij gericht kon worden. Als de bode
daarvan kennis wou geven aan de be
trokken autoriteiten
„Het mogelijke zal gedaan worden,"
zei de man met een erast, die mij het
beste deed verwachten.
Ik drukte hem de hand en liet daarin
een ritselend papiertje, als vergoeding
tijdverlies, achter. Wij scheidden als
goede yriendea. Zoodra ik Minister ben,
zal hij promotie maken i cr zijn zooveel
eilanden in onzen archipel, waarvan ik
hem het bestuur opdragen knn..~
Nu zit ik weer thuis Cn wacht op
het bezoek van iemand, die mij komt
uitnoodigen. Als ik uitga, zeg ik aan de
•buren waar ik te vinden hen. Dc bezoeker
moet niet te vergeefs komen want ik ben
graag beleefd voor iedereen en in dezen
slechten tijd is het salaris ook niet te
versmaden.
Alleen aarzel ik nu en dan over de
keuze van Set departement. Koloniën is
aantrekkelijk, maar Onderwijs ook niet
kwaad. Zouden ze misschien vcrecaigd
kunnen worden? Je weet maar nictj Er
is toch ook koloniaal onderwijs. En dan,
misschien dubbel pensioen. Zoodra dc
uitnoodiging gekomen is (ik reken vast
op mijn vriend den bode, waardige man
als bij is) schrijf ik een tweeden Brief
over hoe het in zijn werk is gegaan. Als
Harmonie—Crescendo misschien vast
studeeren wil voor de serenade
DE STRIJD DER SEPARATISTEN IN RIJNLAND DUURT VOORT.
IN AKEN STRIJDEN TWEE REG EERINGEN OM DE MACHT.
IN SAKSEN IS EEN VOORLOOPIG MINISTERIE CEVORMD.
EENICE VOORTCANC IN DE QUAESTIE DER DUITSCHE
SCHADELOOSSTELLING.
De chaos in Duitschlacd duurt nog
ongestoord voort.
Wat i
het conflict (usschen
Saksen on het Duitscho
rijk
betreft, is men er nog niet in geslaagd
een oplossing te vinden.
De Saksische Landdag kwam Dinsdag
middag om twee uur bijeen, doch dc zit
ting werd onmiddellijk geschorst tot zes
De vergadering van de socialisten was
vooral van belang, omdat daaraan ook
deelnam het Saksische bestuur der Duit
sche sociaal-democratische partij. Tusschen
dit bestuur en de beide Rijksdagafgevaar
digden zouden ernstige verschillen van
meening zijn ontstaan, vooral ten gevdlge
van een verwijt van hot Saksische partij
bestuur, dat het Borlijusoho partijbestuur
de Saksische landelijke organisatie volko
men in dear steek gelaten iiceft.
Maar ook in ander opzloht heelt de
Saksische, partij het Berlijn sell partijbe
stuur de heftigste verwijten gedaan, in
het bijzonder over de houding der drie
sociaal-democratische ministers.
De moeilijkheden, welko zich voordoen
bij de vormingen van een nieuw kabinet
blijken zeer groot te zijn. Van een nieuw
kabinet-Zeigner schijnt reeds bij voor
baat geeu sprake te zijn en do burgerlijke
partijen weigerden bovendien een der mi
nisters, van het sociaal-democratische
communistische kabinet, in een iniouw ka
binet zitting te doen nemen.
De Saksische eoeiaal-democratie beschik:
echter niet over zooveel ministraie ele
inenten, dat zij aan dit verlangen van de
burgerlijke partij kan voldocd.
Bij al die zwarigheden voorzag i
dat men niet vóór zes uur tot een resul
taat zou komen. Men was echter vastbe
sloten de zitting niet te beëindigen en
desnoods zal de 'Landdag een nachtzitting
houden.
Do rijksweerbezetting van het Landdag
gebouw is '6 middags drie uur ingetrok
ken en vervangen door een politiewacht.
Ia de fractiekarner der communistische
partij weid. voor do rijksweer aftrok, nog
een zorgvuldig onderzoek ingesteld; de
militairen hadden nl. opdracht vooral
zoeken naar een geheim Sovjetbureau v
Brandler.
Naar van goed ingelichte zijde
wordt, heeft <Ie Rijksregeering op
vraag uit Dresden de verzekering gegev-
dat de rijkscommissaris zal worden terug
geroepen, zoodra de nieuwe Saksische
geering zal zijn gevormd.
Nader wordi geseind;
De Saksische Landdag kwam in den
avond bijeen om kennis te nemen van
de resultaten der fractievergaderingen,
De minister van Handel van het ee:
ste kaibinet-Zeigner, de sociaal-democraat
Fellisch, heeft de vorming van een nieuw
kabinet op zich genomen.
Lie-bmann, d-e minister van Binnen-
landsche Zaken in dc beide kabinetten.
Zcigner, zal wederom zitting nemen in
de nieuwe regeering, waarschijnlijk ook
als minister van Binnenlandscbe Zaken.
Ook de minister van Justitie, Neu, zal
in zijn ambt blijven.
De voormalige minister-president
Zeignei trachtte r.og ter elfder ure, te
zamen met den Dresdcnschcn politic
commissaris Menke een linksch-socia-
listïsch kabinet met steun der commu
nisten te vormen, hetgeen echter op den
INGEZONDEN MEDEOE^ClN'CEtf -
a 60 Cts. per rflgel. 1
ZIET ER
UIT
tegenstand der communisten afstuitte;
Het nieuwe kabinet-Feliisca zal ongc-
wïjfeld met ccq scherpe oppositie dei
communisten en Duitsch-nationalen tc
kampen hebben. Het nieuwe kabinet is
geheel bedoeld als een overgangskabi
net.
De sociaal-democratische partij heeft
:ch tot deze oplossing bereid verklaard,
daar op dit oogenblik geen andere mo
gelijkheid openstond.
Wel doen reeds geruchten over de mo-
gelijkheid van een burgerlijk-socialis
tische coalitie de ronde Cn dc steun aan
het kabinet-Felüsch door de volkspartij'
en de democraten zou misschien ah
■oorbereiding voor deze groote coalitie
opgevat kunnen worden.
Daarover valt thans echter weinig tc
zeggen, te minder, omdat bij de so
ciaal-democratische partij nog op het
laatste oogenblik door twee maatregelen
van den rijkscommissaris nieuwe ont
stemming is gewekt. De rijkscommissa
ris heeft n.l. juist Dinsdagmiddag nog
den sociaal-democraat Block, chef van
den berichtendienst der Saksische rcgce-
ring, en den hoofdredacteur van qc
Saksische Staatscourant, Bomhard Jol
les. uit hun ambt ontzet.
De zitting van den [Landdag was
slechts zwak bezet, de ministers uit het
kabinet-Zeigner zaten op hun plaatsen
als afgevaardigden, terwijl ook dr.
Zeigner aanwezig was.
De separatisten.
zotten hun actie nog voort.
In Aken is het thans rustig. Dec
kers is tot regeerinsscornmissaris be
noemd van de Rijnlnnclsche republiek
en zetelt nog in het regeringsgebouw.
Een bespreking met de redacties der
couranten heeft tot gevolg gehad, dat
deze weder uitgekomen zijn. Hun is
meer vrijheid vau schrijven gewaar
borgd. terwijl zijn verplicht zijn do
bekendmakingen der Rijnlandsche re
publiek op te nemen. Een dezer be
kendmakingen luidt, dat de Rijnland-
sche republiek door de Intergenllieer-
de Rijnlandcommiesie erkend is. dat
de staats- en gemeente-ambtenaren
daarom verplicht zijn de bevelen der
Rijnlandrepubliek op te volgen en dat
indien Dinsdag eventueel beambten
den ai'beid nog niet hervat hebben,
die maatregelen genomen zullen wor
den waartoe Deckers door de Rijir
landeehe republiek bevoegd is.
Een andere bekendmaking gelast
den winkeliers bun zaken overdag
minstens acht uur open te hebben en
te verkoopen tegen billijke prijzen.
Woeker zal zwaar bestraft worden,
terwijl de winkelier, die zijn zaak ge
sloten beeft, ook straf te wachten
slaat.
Deze „bevelen" der Rijnlandsche
republiek staan aan bet hoofd fier
couranten, doch liiken ironie, want
nagenoeg niemand gehoorzaamt er
aan. De winkels blijven gesloten en
daar waar men toevallig iets koopen
kan. vraagt men woekerprijzen. En
de staats- en stads-beambten gehoor
zamen nog steeds aan de Rijks-rogee-
ring. die thans in het Raadhuis ze
telt en onder de bekendmakingen der
Rijnlandsche republiek in de couran
ten afdrukt, dat- Deckers niets te zeg
gen heeft en dat de rijksregeering nog
steeds wel door de Intorgoallicerde
Rijnlandcommiseie erkend is en dus
de bekendmakingen van Deckers leu-
Weet U reeds dat vanaf 1 Nov. a.s.
DE WERELDBEROEMDE
ZEER BELANGRIJK IN
PRIJS VERMINDERD ZIJN?
Nieuwe prijslijsten met Catalogi en
{tdres van dan diehtstbijzijnden agent,
FRANCO op aanvrage bij:
THE AMERICAN IMPORT CIE,
Amsterd. Veerkade 22a - Den Haag
geus zijn. Eu tusschen beide regee-
ringou leeft- het Akenschc volk een
zenuwachtig bestaan, afwachtend en...
hongerend.
Do levonsmiddc-lenvoorzionmg is
danig in de war geloopcn en nooh do
Rijnlandsche republiek. Jioch do
Rijksregeering weten er iets aan te
veranderen. Tegen fabelachtige prij
zen wordt dat. wat er nog is, en wat
men over de Hollandschc grens krij
gen kau. verkocht.
Do milliarden Entwërtune maakt
dat 90 pet. der bevolking geen gsroed
gold meer heeft.
Loonen zijn niet. of slechts gedeel
telijk uitbetaald.
Wanneer de Rijnlandsche republiek
er in slagen kon 7.00 schrijft do cor
respondent van de Telegraaf voed
sel cn arbeid en rust te verschaffen,
zou haar aanhang weldra grc-3. rijn.
Doch veel kans is hiertoe niet. nu hure
leiders meestal met hun staf van
avonturiers alleen op eigen belang be
dacht blijken te zijn cn zii slechts
macht heeft op papier.
Do separatisten to Aken hebben
eeuigs proclamaties aangeplakt- In
één vau deze proclamaties kondigt
Deckers aan, dat dc Hooge lnt'.rge-
allieerdo Commissaris dc door de se
paratisten verkregen feitelijke macht
heeft erkend-
Op verzoek van den burgemeester
van Aken heeft de Belgische Hooge
Commissaris hem gemachtigd aan do
bevolking mee te deelcr. dat. nóch de
Hooce Iutergeallieci'de Commissie,
nóch de Belgische Hooge Commissa-
i-is stelling hebben genomen ten op
zichte van een erkenning dér Rijn
landsche republiek.
Het bestuur der socialistisch© par-
tij in België, dat Dinsdag vergaderde,
dringt aan op een streng onderzoek
naar de houding der Belgischo auto
riteiten 'ten opzichte der Rijnland
sche separatisten cn protesteert te
gen iedere vreemde interventie iu do
gebeurtenissen in het Rijnland.
Op enkele plaatsen wor'dt nog ge
vochten.
De eerste aanval 'der separatisten!
op Mayen werd door de bui'gerij af
geslagen, waarop do Fransohcn den
staat van beleg afkondigden.
Zij hebben 35 vooraanstaande civie
le ambtenaren uitgewezen.
Later verschenen opnieuw' bewa-".
pende separatisten vau buiten af en
bezetten de openbare gebouwen.
Beieren en het rijk.
De Beierschc ministerraad beeft zich
beziggehouden met de nota van de rijks
regeering. Heden zal dc Bciersclic gezant
Ervaringen van een Nederlander
II.
Een dag in de graanvelden van het Verre Westen
vinnig naar haar spangenoot, een
enormen Missouri muilezel, maar
haar opgewondenheid wordt prompt
bekoeld met een goedgemikten slag
tegen haar dij- Overal langs de ruiven
1 aanmalen de kettingen tot do stable
buck voorbij is en het eenige geluid
dat ik nu verneem is het malen van
de kaken onzer vrienden en -medewer
kers.
De waaier van zonnestralen boven
de sckerpget'ande kam der Sierra Ne
vada lost rich op en de zon zelf kijkt
over de bergen en bestraalt ons met
zijn nu al vrij belangrijke warmte.
Mijn oog valt op den eetwagen, na
tuurlijk ook op wielen. Een trapje
leidt naar de deur in den achterwand,
roojt kreukelt langzaam op uit den
schoorsteen. Rondom mij liggen mijn
lotgenooten. Zelden dicht bii elkaar,
omdat in de eerste plaats het gevoel
van persoonlijke vrijheid instinctief
is. ten tweede om de meer prozaïsche
reden dat enkelen do slechte gewoonte
hebben van te snurken.
Sommige mijner vrienden hebben
eenvoudige eigengemaakte kooien, een
of twee zelfs stalen ledikanten met
spiraalmatrassen. Die z'iin zii, die
door langen tiid van dienst óf vol
doende waardeering een dergelijk
weelde-artikel van den baas in bruik
leen hebben gekregen, óf wel dat ge-
erfd hebben van hun voorgangers.
Het meerendeel der mannen evenwel
brengt den nacht door. gerold in de
kens er. zeildoek. op het etroo. een
pakje met extra kleedingstukken on
der het hoofd.
's Morgens vouwen ze hun bed
dubbel om het stof er uit te houden
en 's avonds slaan zij het open. en
Het is eind- Juli en de tarweoogst is
in vollen gang. Het silhouet van den
rnajestueuzen Sierra Nevada bergketen
ten Oosten van ons steekt scherp af
"tegen het eerste grijze morgenlicht. De
sterren vei'minderen snél in helder
heid. De coyotes hebben de schelle fi
nale van hun nachtelijk concert ge
zongen en zijn naar hunno holen ge
slopen. Het is vrij koel en de lucht is
vochtig en mijn twee dekens geven
geen overvloedige warmte terwiiJ. ik
hier in het etroo lig, wachtend' op het
geluid van de oude, ijzeren, bout te
gen de ploegschaar, dooi' middel waar
van de kok het komen van een nieu
wen dag aankondigt en da-annede den
tijd oin op te staan en ons te kleeden,
het tuig te groieii op de paarden of
muilezels, die aan onzen zorg zijn
toevertrouwd en 'ons gereed te hou
den om op liet t.weede muzikale sein
het Irapjo van den kook- en eetwagen
op te gaan en ons om do lange tafel
te scharen.
Do eenige geluiden die op liet
oogenblik de stilte verbreken, zijn het
resultaat van de ..stable-buck's" ar
beid, Hii is al geruimeu tijd aan zijn
werk dat bestaat uit bet schoonhouden
van den grond rondom de lange vier
wielige ruiven en het driemaal daags
voeren van de dieren, die om deze
heen staan gebonden. Ik hoor het
knappen van de iizeren banden als hii
de eeno baal hooi na de andere open
breekt. Do viervoeters hinniken vo!
verwachting, slappen ongeduldig heen
©n weer, telkens omkijkend of het
hun beurt nog niet is. Zij watertan
den blijkbaar naar de eerste groote
hap van het zoete hooi. Een zenuw
achtige merrie bijt in haar agitatie
kruipen er weer in. Heel eenvoudig,
cok al is liet niet bepaald hygiënisch.
Niemand staat nog op. Wel schij
nen de meesten wakker te zijn en en
kelen liggen on eed achten to trekken
aan hun ochtendsigaret. Deze laatsten
slapen met tabakszak en sigaretten
papier onder hun hoofden. zoodat,
als zii 's morgens of zelfs gedurende
den nacht ontwaken, geen tijd met
zoeken behoeft verloren te gaan en zo
hunne longen zoo spoedig mogelijk
kunnen vullen met de rook van het
kruid, waaraan zij door lang en veel
vuldig gebruik verslaafd zijn ge
raakt.
Dan. plotseling, klinkt do gong en
als bloemen, of misschien beter ge
zegd, als paddestoelen verrijzen over-,
al gedaanten.'die zich bijna zonder
eenig oponthoud naar do ruiven en
hunne dieren begeven.
Waarlijk, hot neemt geen tiid om
zich aan te kleeden als men alleen de
schoenen uittrekt bij het naar bed
gaan on van „overalls" ou werkhémd
de knoopen maar losmaakt.
Ik geloof niet, dat er in dit. kamp
één man is, de kok niet- uitgezonderd,
die ondergoed draagt en wat nacht
hemd of pyjama's betreft, zouden deze
lui liever den gehceleu nacht i'ond-
laopen, dan 111 een dergelïjken dracht
te worden gezien.
Wij zijn uu tusschen onze beesten
en met roskam en borstel geven we
hun een zoogenaamde grooming. In
werkelijkheid echter doen we niet
meer dan schouders en nekken van
overtollig stof en los haar ontdoen.
Ze geheel schoonhouden is toch onbe
gonnen werk in dit land van stof en
zweet.
Naar gelang van hun humeur als
ze opslaan zijn mijn vrienden luid
ruchtig of stil. Sommigen zingen het
hoogste lied uit. anderen zijn somber
en hebben alleen ruwe woorden voor
hun viervoetige gezellen.
Maar deze laatsten hebben ook "liun
humeuren en karaktertrekkenwel
bekend aan hun verzorgers.
De slaparige langoor of hel rcoede-
locue paard wordt geborsteld en opge
tuigd in minachtende stille. Maar de
muilezel die gevoelig is Qm zijn ooren
en c-r op tegen heeft-, dat hem het
hoofdstel wordt omgedaan en er zijn
er maar al te veel. die daar niet van
gediend zijnof die het niet uit kun
nen staan om ouder den buik te wor
den geborsteld, of erger nog. om den
staartriem te voelendie ezel krijgt
een waarschuwend woord dat geen
leeg dreigement is. want de Wester-
sche skinner", zooals de drijver van
muildieren gewoonlijk wordt ge
noemd. heeft niet veel geduld en het
bloed komt to voorschijn onder iederen
scherpen slag vim zijn wreede
„blacksnake".
In weinige minuten gooien we de
kleeren op onze beesten. Sommigen
vau ons hebben 4 of 6 dieren, maar
de mannen die het graan naar de
schuren halen langs do spoorlijn ette
lijke mijlen ver, drijven ynn 5 tot 9
span. Alleen het eerste span, de „lea
ders worden bestuurd. Een van de
middenspannen, do .pointersis ook
speciaal afgericht zoowel als de „whee
lers", het laatste span, waan'on het
bij-de-handsohe dier bereden wordt
door den skinner.
De „leaders" zijn gewoonlijk vurig
en vlug. Een enkele lijn loopt van de
skinnershand naar het bit van de lin
ker leider en een dunne ijzeren staaf
verbindt de koppen van de beide voor
gangers zoodat iedere beweging die
de linker leider maakt oogenbhkkelijk
merkbaar is voor zijn buur. Aldus bt--
antwoordeu zij tegelijkertijd het lange
gestadige trekken aan de lijn met een
„haw-" of linkerdruai en een serie
korte rukken met een beweging naar
réchts of „gee". Een goed leidspan
werkt met succes alleen op de skinners
roep van „Haw!" of „Gee!"
Ieder dier heeft een naam en op het
hooren daarvan zal hot dier dan ook
altijd wat meer activiteit toonen. En
zoo leggen deze long-linespannen
hun langen stoffige» weg naar de stad
af. Langzaam maar zeker bewegen
zij zich voort, drie. vier zwaarbeladen
Wagens kraken achteraan. Het zware
stof in de diepe wagensporen spuit als
meel van onder de wielen en loopt te
rug zoodra een wiel is gepasseerd.
Mijlen van graan en sloppels, ..salt-
grass" prairiëèn en uitgestrektheden
wit als sneeuw met alkali-zout dat de
oogen doet branden, tot eindelijk hel
langverbeide doel is bereikt cn het uit
geputte span, met hangende tongen
en met het zweet op hunne flanken
drogenil in grijze plakkaten, de zwa
re wagens voor de deuren van de
graanschuur hebben gesleept, waar
na de muildieren, die veel beter voor
ziclizelf weten te zorgen dan paarden
zich neervielen op den grond 011 een
welverdiende rust geuiet?n«
Om naar ons kamp lenig te koeren.
De viervoetei's zijn opgetuigd en wij
verzamelen ons om den eetwagen om
ons toilet te maken. Een waterwageu
een bank met blikken waschpaniien en
stukken zeep, togen de wand van den
wagen een verweerd spiegeltje, oen
rolhauddoek en aan een touwtje een
vuile kom, ziedaar de samenstelling
van ons boudoir.
Ons toilet is nauwelijks gemaakt
als de kok naar buiten leunt en voor
den vorm een flinkeu tik op zijn ge-
improviseerde gong feeeft. We gaan
het trapje op eu naar binnen. Een
enkele van mijn collega's plakt een
nst sigaretpeukje tegen den kunt van
het huis. Deze zelfgerolde sigaretten
gaan dadelijk uit en het zou zonde
zijn een stuk weg tc gooien. Na liet
ontbijt komt het. weer te pas.
Het eetzaaltjo is lang en nauw,
maar na het noodigo gestommel zit
ten wc allen aan dc tafel en beginnen
met den universeelcn morgendrank
„koffie". Do tafel is. als ranchtafels
bijna altijd zijn, goed voorzien. Helaas
is da kwantiteit van het voedsel veel
beter dan de kwaliteit of liever beter
dan ue wijze waarop het door dén kok
werd geprepareerd. Er is natuurlijk
ham en eieren zoowel nis vteesch, ce-
braden naar gewoonte tot een dusda-
nigeu graad van taaiheid cn droogte,
dat het de zolen onzer schoenen com
pleet in de schaduw stelL Dnn ia er
havermout, gebakken uanlappelen,
wanne broodjes zoo Uit den oven. zoo
als iedere Amerikaansche huisvrouw
of kok 2e in een minuut of twintig
mengt, bakt en op tafel brengt, boter,
suiker en lrier en daar een blik gecon
denseerde melk met een paar gaatjes
er in gestoken om uit to schenken.
Do oudgedienden, d.w.z. zij die van
het begin van den oogst af werkzaam
zijn. hebben het grootste woord. Do
nieuwelingen luisteren cn vormen hun
eigen opinie. Aangezien het hlgr on
gemanierd is een man naar zijn naanï
to vragen ls de algomcenc en best©
methode om elkaar te noemen naar
de meest opvallende eigenaardigheid
van een man's bouw, haarkleur of Du
dergelijks. Zod zi.in er „Slims" cn
„Shorties" eu „Whitiescn „Rlftc-
kies" met een enkelen roodharige, dus
„Red". Ook is liet correct 0111, öordee-
lend naar dialect of vrijwillige mede-
deelingen, iemand to noemen naar do
stad of staat vanwaar hij komt, zoo-
dat „Bistons", „Frisr.os", „Alnbams'<
en „Tenessees" veelvuldig voorkomen*
Europeanen, dadelijk tc onderschei
den naar hun speciale uitspraak vnn'
het Engelsch heeien: „Oio" voor een
Zweed, „Dutch" voor een Duitschor,
wat- intussehen een algemeen gemaak
te fout. is, en „Frcnchv" voor een
Franscliman, terwijl een Italiaan niet
anders dan „Tony" schijnt te mogen
heelen.
Het sesorek interessant of niet [3
meestal vol sarcastische» humor. Do
Amerikaansche werkman leest in den
regel voel. Zijn vrijen tijd besteedt
bii veelal met het volgen van binnen-
landscho politiek,© aangelegenheden',
arbeidsvraagstukken enz. Het zwakke
punt van het grijs "dezer lieden is whis
key en vrouwen. Waren dio twee ver
leidingen er niet. dnn zou menigeen
dezer zwervers zich een sociale r.f ,;om-
mercieele positie van beteekenis ver
werven. Het feit is dut zo geen tehuis
hebben: ze reizen van een eind van het
vasteland naar het andore, gewoonlijk
hun vervoer stellend op vracht- en
