HAARLEM'S DAGBLAD
Buiteniandsch Overzicht
DINSDAG 6 NOVEMBER 1923 - DERDE BLAD
HET CONFLICT TUSSCHEN BEIEREN EN HET RIJK WORDT
STEEDS SCHERPER.
DE RIJKSRECEERINC NEEMT DE BEDREIGINCEN NIET aL TE
ERNSTIC OP.
ERNSTIGE DUURTE-ONLUSTEN EN JOD E N VER V 0 L CI N C EN TE
BERLIJN.
Hot conflict' lusschen
Beieren en liet Rijk
wordt steeds ernstiger,
De Berlijnsche bladen bevatten on
der sensationeele opschriften,zooals
„lihrhardfrs opmarsch naar Thürin-
gen" en ,.De zevende-November'als
Putsebdag", opzienbarende mededee-
lingen over de voorbereidingen dei-
in Noord-Beieren geconcentreerde
troepen. De ;',M-ontagsposfc" en de
„Montagmorgen", beide democrati
sch bladen, hebben bijzóndere' ver
slaggevers gezonden naar het hoofd
kwartier van -de'ze ongeregelde troe
pen, en deze vertellen in uitvoerige
artikelen wat zich 'daar- aan de'grens
tusschen Thüringen en Beieren af
speelt.
De opmarsch der rechts-radicale
organisaties, die thans geëndigd is,
heeft plaats gehad in de lijn Rodach
.Wiedenfeld CoburgNeustadtKro
nachHof.
Deze lijn is bezet door ongeveer 10,000
man, meest- jonge lieden, en er komen
nog eiken dag versterkingen aan.
Voortdurend stroomen nog nieuwe
krachten toe, onder wie veel werk-
loozen. Zij krijgen voeding en onge
veer 10 milliard per dag. Het- onge
duld van deze jonge lieden, die voor
een deel reeds weken lang aan de Thu-
rihgsche grens staan, blijkt uit een te
legram aan den' heer von Kahr, dat
Vrijdag op een massa-demonstratie te
Coburg werd' voorgelezen. In dit te;
legram werd den heer von Kahr ver
zocht-, het 'bevél 'tot don opmarsch zoo
spoedig mogelijk te-geven.
De „Montagspost" zegt, dat de jon
gelieden, die in Noord-Beieren zijn ge
concentreerd, z.cker niet het grootste
gevaar vórmen. De gewapenaen die
thuis op hun oproeping wachten, zijn
mannen, die voor den'oorlog geoefend
zijn én dén oorlog, kennen, en'wanneer
dezo worden opgeroepen, zullen zij het
grootste gevaar zijn.
Aan liet hoofd van de ge-
heelc beweging staat kapi
tein Ehrbardt,
'tegen wien de „Oberreichsanvalt",
zooals men weet-, een bevel tot inhech
tenisneming hectt uitgevaardigd, doch
wien von Kahr het verblijf in Beieren
heeft toegestaan, Reeds deze bijzonder
heid alleen is karakteristiek voor den
geheelen toestand.
In parlementaire kringen blijft hard
nekkig het gerucht loopen, dat inder
daad een ultimatum tot de rijksregee-1
ring is gericht, echter niet cl'oov den
heer von Kahr, zooals Zaterdag werd
beweerd', maar door kapitein Ehrliardt
iiï"zijn functie van generalissimus van
dij rechtsradicale stormtroepen. Een
koerier van Eln-hardb zou reeds te -Ber
lijn zijn aangekomen, om daar de uit
roeping van de militaire dictatuur' te
eischen.
Maar niet slechts in Beieren worden
oorlogstoebereidselen gemaakt, ook in
Pommeren, Mecklenburg, Oost-Pruisen
en.Silezië. In alle dselen van het land
hebben de rechts radicale organisaties
mobilisatie-bevolen ontvangen. In
Mecklenburg heeft Zaterdag een gene
raal wapenschouw gehouden over de
opgekomen manschappen en uit Jena
en~Weimar zijn bijna alle studenten
met onbekende bestemming verdwe
nen.
De houding van de rijks-
regoorlng.
In hel ïijk'sweermïnislerie loont men
zich over de berichten van de T'nuringsch
Beierscho grens niet o-ngerust, zonder dat
men eohler de zaak te licht opvat. Vol
gens de inlichtingen van het rijksweer-
mmistérie staat aan dc Beicrsoh-Thu-
ringsc'he grens aan Tkuringsohe zijde de
Thuringsc'ho lamdsp'olilie, bestaande uit
een kerm vali ongeveer 4 h 5000 man, ter
wijl aan Beierselie zij-de de Beiersche
'andpolitio staal, circa 7 ft 8000 mam sterk,
die beide zonder agressieve bedoelingen
de grens tegen den gevreesden opmarsch
van ongeregelde troepen besolwrmon. In
den rug van de Beiersche landspolilie
slaan de Ehrliardt-troepen, die vol
gens de hoogste eobattüig,' die het rijks-
weermimisterie ontving, en in tegenstel
ling met particuliere berichten, die zelfs
van 10.000 man spraken, 6lechts 1000 mun
slerk zijn. Deze ongeregelde troepen
trachten zich door het werven van aan
hangers te versterken. Het ontbreekt hun
echter reeds thans aan geid ou levensmid
dc'en voor de aanwozige manschappen.
Den indruk, dat het aantal gewapende
mannen veel grooter is, hebben de vrij-
scharen gewekt door steeds bedrijvig hoen
en weer te trekken. De Thuringsche re
geering verwacht, vooral in verband met
het gebrek aan geld van de -vrijscharen,
dan -binnen enkele dagen- hun aantal
sterk zal afnemen en schijnt de iandspoli-
;ie dan ook opgedragen te hebben, het
over de grens komen vaar Ehrhardt-man-
mem te beletten, maar verder zich zoo wei
nig mogelijk mee hen te bemoeien. -Ook
van de zijde der xijksregeering zijn de
noodige voorzorgsmaatregelen genomen
tegen eventueelo verrassingen. In Thürin
gen zelf ligt een infanterieregiment, vei'
der artillerie-, en cavalerie-formaiies van
de rijksweer, die voldoende worden go
acht om een Putsch van Ehrliardt af ie
slaan. Het aanwerven van vrijwilligers
ter versterking van 'het rijksweer, zooals
de republikeinsche bonden wilden en ook
in de democratisch© pers is gepropageerd
schijnt men in het ïijksweerministerie
niet gewemscht te achten.
De afgetreden minister Sollmann
heeft een rede gehouden te Berlijn,
waarin hij heb volgende zeide:
,,Ik ben uit de regeering getreden
omdat ik de overtuiging heb verloren
dab de leiders van de republiek nog
in staat zijn het volk te leiden.
Indien de Republiek lafhartig sterft,
dan zullen haar leiders de moorde
naars zijn.
Ik walg van de voortdurende ver
zoeningen met de vijanden van de re
publiek.
Als men 50,000 gewapende republi
keinen naar het Zuiden- avu. Tburi»-'
g-eu zou z.enden, dan zou dit het einde
beteekenen vau 't verraderlijke Beier
sche spook.
Heden wordt ons nog uit Berlijn ge
seind
Van bevoegde zijde te Berlijn wordt
verklaard, dat er geen reden bestaat,
zich te verontrusten over het bijeentrek,
ken van gewapende Beiersche afdeelin-
gen aan de grens van Thiiringen. Deze
afdeelingen zijn er van- in kennis ge
steld, dat -zij bij een opmarsch op onver-
zettelijken tegenstand der Rijksweer-
troepen zouden stooten. De Beiersche
regcering rekent er op, dat de benden
spoedig zullen uiteengaan wegens ge
brek aan - geld en levensmiddelen en
schijnt de landspolitie bevel te hebben
gegeven, te; verhinderen; dat de afdee
lingen van Ehrhardt de grens over
schrijden, maar overigens een gereser
veerde houding aan te nemen.
De opwinding In Eeieren
duurt nog voort.
De algemeene staa'.scorumissaris, Von
Kahr, heeft de volgende bladen voor
Beieren verboden Berliner Tageblatt,
Zeitung ara Mittag, Börsenkurier, Vor-
wiirts, Vessischc- en Frankfurter Zei
tung.
Dit zijn al de bladen die gewag ge.
ma'akL hebben van het zopgenaamde ul
timatum van Beieren aan de rijksregee
ring,
Crlucten In do Païtz.
Blijkbaar met het doel, de geheele
P'altz te veroveren, vielen Maandagmor
gen -vroeg benden separatisten het stad
huis vau Kaiserslauteru aan, doch wer
den teruggeslagen. Zij -konden slechts
ccn regecringsbureau bezetten, ofschoon
de- verdediging uiterst moeilijk was,
daar de Fransche bezetting de laatste
dagen- de- afweerposten liet verwijde
ren. Volgens het laatste bericht uit
Kaiserslautern trekken Fransche - mili
taire^ doof de straten en zuiveren die.
Te Edersheim en -Heckheim is de re
publiek uitgeroepen. Op een vergade
ring van -burgemeesters uit het district
Bingen werden met algemeene stem
men de door den separatistischen com
missaris van het district genomen be
sluiten goedgekeurd.
In de grensdistricten van het Saar-
gebicd -breidt de separatistische bewe
ging zich onder dé landbevolking snel
Te Bergzaxern, 'Kirchsheim en Ge-
morsheïm is de republiek geprocla
meerd.'
De vertegenwoordigers van idezc l
plaats stelden zich in verbinding met
leden der Hoogé Intergeallieetde Rijn
landcommissie eiv verklaarden dat zij in
-het belang van' de openbare orde zich
aansloten bij de Uitroeping van een
autonome Palts-republiek binnen het
kader d-er Rijnland-republiek.
Overal in Duitschland stijgt de nood
en wordt de ellende grooter.-
l
De werkloosheid in
Duitschland neemt toe-
De opzeggingen va'n arbeiders in de
West Duitsche industrie zijn bij het
begin van de week weer voortgezet.
In de Fabrieken van-Thyssen in Mühl-
heim wordt dooiv aanplakking bekend
gemaakt, dat op 10 November in ver
band met den financieelen toestand
der onderneming het geheele Jredrijf
zal worden stopgezet en dat niet al
leen de arbeiders,- maar ook het overi
ge personeel ontslagen zullen worden.
In het geheel ongeveer 25000 perso
nen.
Duurteonluston.
In verbaud der buitensporige ver
hooging van den broodprijs 140 mil
liard voor een brood! kwam het
Maandag te Berlijn iii den loop van
den dag.tot opstootjes, 'yolksoploopen
en plunderingen, vooral van bakkerijen,
slagerijen' en levensmiddelenwinkels.
In het z.g. „Scheunemiertel"werd
speciaal jacht gemaakt óp deviezenhan-
debars en opkoopers van „Schatzan-
wei sun gen".
Het kwam dikwijls tot zulke érnstige
botsingen, d-at de straten door met ka
rabijnen gewapende Schupos moest
worden schoongeveegd.
De Rijksregeering en de Pruisische
regeering hebben besloten, wegens de
ongewettigde en overdreven verhooging
van den broodprijs, bij de Berlijnsche
groothandelaars de meelvoorrad-en in
beslag te nemen.
Over
do ministercrisis
is niet veel nieuws.
Er is nog niet definitief beslist hoe
de plaatsen der socialisten in het mi
nisterie zullen worden aangevuld.
Naar da Berlijnsche blade/r melden,
zou de Oberbtirgermeister Jarres zijn
voorgedragen voor het ambt van rijks
minister van Binnenlandsche Zaken. Het
staat nog 11 iet vast, dat hijgde benoe
ming- a$n zal riemen.
President E-berc 'zou het voorstel van
Stresemann om den Rijksdag te ontbin
den, van de hand gewezen hebben.
Eon manifest dor Duit-
sche RijXsrogeorlng.
Met liet oog op d© moeilijkheden op
bintieniansdcha politiek gebied heb
ben de Rijksrogeerin» ©u do Rijkspt'e-
sideut eeu manifest tot het Duitsche
volk gericht, waarin o.m. wordt ge
zegd-
Zekere, zij het dan ook niet talrij-
ka kringen trachten, steunende op
den noodote-staud der bevolking, een
onwelt'gen druk op het staatsgezag
uit te oefenen en zoo mogelijk zelfs
een broederstrijd te ontketenen.
De Riiksrcgeoring is vastbesloten
een dergelijk streven met de uitersts
energie te bestrijden. Zij zal alle daar
toe noodige mnairegelen nemen.
Zal Duitsclilahd-over. den tijd van
overgang naar een waardevast© va
luta, ovor den tijd van ernstige work-
loosheid, economische moeilijkheden
en ecno ngehoorden buiteniandsch po-
litiekeü druk heenkomen, dan is een
voorwaarde daartoe, dat do rijkseeu-
hoid blijft behouden, alsmede orde cn
veiligheid in het binnenland.
Elke verlichting op het gebied der
buitenlundsche politiek is afhankelijk
vau de omstandigheid, dat de volken
die Duitschland willen helpen, niet
aan hot Duitsche volle wanhopen.
Zulk een vertwijfeling zou ook een
ernstige uitwerking hebben op de be
volking van Rijn en Roer, die tegen
gewapende separatisten de Duitsche
gedachte verdedigen.
Men moet beseffen, dat elke mo
gelijkheid om op buiteniandsch poli
tiek gebied iets te bereiken, definitief
verdwijnt op het oogenblik, dat jn
plaats van de grondwettige regeering
een of andere onwettige macht Duitsch
land in het buitenland zal - willen
vertegenwoordigen,
De Duitsche regeering bezit .de
machtsmiddelen elke Putsch mei .suc
ces tegen te gaan en de grondwet te
b:-schermen. Rijksweer en Schutspoli-
zei zullen, trouw aan. den eed, huay
pliclit .doen. De Rijksregeering ver
trouwt er vast op, .dat, indien haar
tegen ltaar wil de strijd zou worden
opgedrongen, hot ganschfi Duitsche
volk vastberaden zal opkomen voor
de orde in en den plicht van het Duit
sche Rijk.
Te Londen is een nota van Poincaré
ontvangen, welke de voorwaarden be
vat, waarop hij wil meedoen aan de uit-
noodiging aan Amerika deel te- nemen
'aan
oon onderzoek inzake da
schadeloosstellingen..
Naar men verneemt, is tic nota, waar
over door hel Britsche kabinet terstond
zal worden beraadslaagd, ontworpen op
d-3 reeds voorspelde wijze. Er is alle
reden om- aan tc nemen, dat de regee
ring der Vercenigde Stalen gaarne haar
steun zou verleenen bij een onderzoek
aangaande dc schadeloosstellingen, in
dien dc door alle Europeesche gealli
eerden tot haar gerichte uitnoodigittg
was gesteld in den vorm van het voor
gestelde ontwerp, hetwelk reeds is
goedgekeurd door Brutannië, België en
Italië. De quaestic schijnt thans hier
om te gaan, of 'Poincaré wil toestem
men in deelneming van Frankrijk aan
een onderzoek,' hetwelk naar de mee-
ning der Vereenigde Staten en der an-
dere geallieerden voldoende kansen be
zit, om resultaten van eenige waarde tc
verzekeren. Wanneer men niet tot een
overeenkomst kan geraken, heeft men
de keus tusschen het afzien van het
voorgestelde onderzoek zoomede van de
hoop, langs dezen weg verder te ko
men, of het instellen vaj een onderzoek
met uitgebreider volmacht en zonder
deelneming van Frankrijk. Voor het
oogen-blilc echter worden nog. krachtige
pogingen aangewend, om een overeen
komst tot stand te brengen, die' Frank-'
rijk in staat zal stellen, met de andere
geallieerden deel tc nemen aan -een
uitnood-iging aan Amerika en terzelfder
tijd zal kunnen maken, dat het onder
zoek geschiedt met eenig uitzicht op
nuttig effect,
Een Duitsche lecning
in Amerika?
In, gezaghebbende kringen té.New-
York wórdt medegedeeld, dat de ban
kiers verwachten, dat zij zullen ge
roepen worden om een Duitsche lee
ning te plaatsen aan het einde dei'
voorgestelde conferentie vau deskun
digen. Zij leggen er echter den nadruk
op, dat zij voldoende waarborgen zou
den eisclicn in den vorm van priori
teit op een pandrecht der Duitsche
activa, met zekerheid dat zulk een
leening plaats had op eenstemmig
verzoek van, en ten behoeve van alle
geallieerden. De bankiers in Amerika
vcrwachen niet, dat Frankrijk zulke
voorwaarden zal goedkeuren.
Verspreid nieuws
EEN CONFLICT TUSSCHEN ZUID-
SLAVIë EN BULGARIJE.
De aanslag op den attaché
van Zuid-Slavië.
Dé ministerraad van Zuid-Slavië
kwam bijeen, onder voorzitterschap
van don'koning. Na uiteenzetting van
deri buitenlandschen toestand cn be
spreking van het' rapport van dón
Zuid-Slavischen gezant- over het inci
dent tc Sofia, werd besloten een krach
tig gestelde nota naar Sofia te zen
den om volledige genoegdoeniug ts
eischen.
Yo'gens dé bladen zal deze stap cm
derstouna worden door de vertegen
woordigers van de Kleine Entente te
Sofia.
In de te Sofia overhandigde nota
wordt verklaard, dat de aanslag op
den Servischen militairen attaché van
politieken aard is. Gecisclit wordt:
lo. Verontschuldigingen en betui
ging van leedwezen wegens bet inci
dent door de Bulgaarsche regeering
aan den vertegenwoordiger van het
koninkrijk Servië te Sofia,
2o. Een betuiging van leedwezen
door den Balgaarschon minister van
oorlog persoonlijk aan den' militairen
attaché.
3o. Het brengen van eerbewijzen
aan de Servische vlag voor de legatie
door een afdeeling van 250 Bulgaar-,
sche soldaten met vaaudel.
4o. Een zeer streng onderzoek door
de Bulgaarsche autoriteiten, ten ein
de den" schuldige en zijn medeplichti
gen op te sporen, dio voorbeeldig'
moeten worden gestraft.
5u. Het voorleggen der (juaestïc
omtrent do nmterioele schadevergoe
ding wegens den aanslag op een per
soon en den Sor.vis.chen staat aan het
Mof van Internatonale Justitie in Den
I-Iang.
Voor de uitvoering der drie eerste
eischen wordt aan de Bulgaarsche re
geering een termijn gesteld van 4S
uur, ingaande bij de ovorhaudigiug
der r.otu.
Tevens wordt ter kennis der Bul
gaarsche regeering gebracht, dat z'.i
aansprakelijk zal worden gesteld voor
dergelijke incidenten in de tcekomsl.
EEN MOORD PR O CES.
Het proces tegen Gcnradi, den moor
denaar van Worofskv Soviet-gcdclcgccr-
de ter conferentie van Lausanne, is
Maandag te Lausanne aangevangen.
Stadsnieuws
Het eeuwfeest van het
Nederi. Genootschap tot
Zedelijke Verbetering van
Gevangenen.
De herdenkingsavond in den
Schouwburg aan den Jansweg
Maandagavond had in den schouw
burg. aan den Jansweg dc herden
kingsavond nlaats van het 100-jarig
bestaan van bet Nederl. Genootschap
tot-Zedelijke .verbetering dei' Gevange-
De schouwburgzaal .was helaas lang
niet gevuld.-
Uit den aard der zaak waren de Of
ficier en de Substituut-Offioier van
Justitie Mi-s. H-oycr en Vo.n Lbben
Seis en verschillende, leden van «0
rechterlijke macht- aanwezig, alsmede
do .Commissaris van Politie.
De" voorzitter van de afdeelinq
Haarlem van het Genootschap, Mr, .1.
N. J. E. Heerkens Thijssen; richtte
het eerst tot de aanwezigen het
woord.
Spf. .vergeleek hun bezoek aan den
schouwburg op dezen avond met een
bezoek aan een honderdjarige. Maar
dan.ontmoet men iemand, die. afge
leefd is. Niet zoo bij. dit honderdjarig
genootschap. Dit. ie geen oud, afge
leefd' instituut, dat op het punt staat
té verdwijnen, maar een instelling,
die oölc hu.nóg frisch en opgewekt is.
én zich": Meeds verjongd beeft". Ook nu
slaat zij weer gereed haar arbeid
voort tc zetten, ondanks de verander
de tijdsomstandigheden. 12 en 13 No
vember wordt het feest te Amsterdam
gevierd - dat zijn de officigele herden
kingsdagen. De afdeeling Haarlem
werd gesticht in April 182-t.
Er zijirtal van andere instellingen,
die hetzelfde doel beoogen aio'het Ge
nootschap. Alle komen zij krachten
te, lcort om hun arbeid naar behaoren
to-' verrichten... als het Genootschap.
Eutochzal.de reclasseeringsarbeïd tc
allen tiide noodig zijn.
Spr. herinnerde aan het vele door
de iubileerende vereeniging in de af-
afgeloopen honderd jaren verricht
aan haar reclasseering6arkeid, de
stichting van het Groot. Woudliuis en
zoovele andere instellingen. Maar -.
zonder geld kun het Genootschap niet
werken. Spr. las uit het reglemeiit do
zinsneden voor, waarin het doel van
het Genootschap wordt omschreven
en zeide toen: ,,Ook na 100. jaar kan
dit doel ,nog Weer aangevat warden..
Zeer moeilijk is dit eohler, nu het Rijk
bezuinigt op alle subsidies. Dit on
dervinden ook wij. Ik doe daarom een
beroep op de ingezetenen dezer ge
meente, oin ons bij ons .werk ie steu-
Spr. dankte tenc-Iotte.ee dames die
den avond' hadden voorbereid en <ie
jonge dames die door het verkoopen
van programma's en brochures en
-door het houden van een collecte pen
ningskes yotor bet Genootschap verza
melden alsmede mevr. Kaolhbve'n-Eyrè
Aehe, die dadelijk bereid wa.s gevon
den, d-e-zen avond haar welwillende
'medewerking te vcrJeeneu en de-goede
'zavik mét-Tiaar liefelijke stem te etéu-
nen.
Mevr. Koolhoven zong daarna op de
vaii haar bekende muzikale wijze een
viertal liedoren, waarmede zii veel
verdiend succes oogstte.
Hierna- was het woord aan Mr. J. H.
Sohultz van Haegen tot het houden
van een voordracht over ,,üe arbeid
van heb Genootschap voorheen en
thans."
Deze spreker herinnerde aan ae
stichting van heb "Genootschap door
het driemanschap SuringarWarn-
sinck-Nierstrasz en noemde daarna de
namén ven eenige personen die zich
voor de instelling bijzonder verdien
stelijk hadden gemaakt, als Ds. Lau-
rillard.
Spr. vestigde er vervolgens dc aan
dacht op, dat bet Genootschap bij het
verleenen van steun niet let op poli
tieke of godsdienstige gezindheid en
besprak de verschillende oorzaken die
tot misdrijf kunnen leiden -. armoede,
hereditaire belasting, drankmisbruik,
slechte kameraden cn een verwaar
loosde opvoeding.
Het is vaak zeer moeilijk, de men-
sche 11 wéér op het goede pad te bren
gen en 't is ook in vele gevallen een 1
ondankbaar werk, maar des te groo
ter is dan ook de voldoening, als het
slaagt.
De gevnngeuistoestancion zijn in ons
land goed, beter dan in Amerika, waar
altijd zoo over geroepen wordt, cn
vooral Haarlem hóeft wat de toestan
den in de gevangenis betreft, een uit
stekenden naam.
De inleider deelde nog het een en
ander over de werkwijze van het Ge
nootschap medede gevangenen wor
den geregeld bezocht, rapporten wor
den opgemaakt en aan den Reclassec-
ringsraad gezonden die ze, sonis met
toevoegingen, weer naar den Minister
van Justitie zendt.
Spr. eindigde zijn rede met hulde te
brengen aan de gevangenisbezoekers
en den wehsch uit te spreken dat het
Genootschap nu zóó goed financieel zal
gesteund worden, dab het op onbe
krompen wijze zijn arbeid kan voort
zetten.
Na de pauze maakte de penning
meester van de aid. Haarlem, de heer
W. Dyserinck, met de aanwezigen een
„wandeling in en door de Haarlem-
sche strafgevangenis op het doek", cl,
w. z. spreker vertoonde de door hem
zelf vervaardigde lantaarnplaatjes van
de gevangenis, waardoor in dit blad
in een artikel ovor het_ Genootschap
reeds het een en ander is gezegd. De
heer Dyserinck gaf de noodige toelich
ting in causerie-vorm. Met groote aan
dacht en in diepe stilte werden spre-
ker's uiteenzettingen gevolgd.
Tot besluit van den avond gaf me
vrouw Koolhoven nog drie mooie zang
nummers ten beste, waarna de voorzit
ter de bijeenkomst sloot met een harte
lijk woord.van dank aan de zangeres
cn aan allen, die tot heb welslagen van
dezen herdenkingsavond hadden mede
gewerkt.
TOT 'BEKENTENIS GEBRACHT.
Een twee cn dertigjarige schilder in
Haarlem, die als verdacht van inbraak
recherche" uit Bussum. zoo meldt het
Hold., tot ,\dc bekentenis gebracht, dat
hij daar in dea afgeloopen zomer hij
dr. Van Hcusden en bij de familie Wijs
op den Amersfoortschen Straatweg
heeft ingebroken. Gestolen gouden voor
werpen h3d hij bij een opkooper ver
kocht voor één gulden vijftig. Do vin
gerafdrukken vertoonden overeenkomst
met die, welke na cec inbraak In d&
villa „De Viersprong" van den heer
Dudok van rleel gevonden zijn.
Het Tooneel
's Ochtends, 's M i d-
dags ©n 's avonds
Het Hoistad-Too-
11 e 1.
„Donnez moi l'ainour, l'amour et
toujóurs l'amour!". Welke -theatercri
ticus het heeft gezegd, w©et ik niet
meer. Misschien was het Sarcoy, mis
schien oen ander! Maar zeker is het,
dat d© liefdenog altijd de bron is voor
al het tooneel.
Niccodemi geeft,ons niets dan de
liefde, 's morgens, 's middags en 's
avonds en daarmee heeft hij liet pleit
gewonnen. Want hoe zou een stuk, dat
enkel lusschen twee personen handelt,
ons heel een avond kunnen Ixieion,
als het niet over de liefde ging. De
roman van Fabio en Annie, hebben
wij hem niet allen eenmaal in ons leven
beleefd? 1-Iet sprookje der ontluiken
de liefde, het blijft immers-altijd weer
nieuw en wij geven er ons gewillig
aan over, omdat-wij het zoo van nabij
kennen. Tot zelfs de ontgoocheling der
liefde toe, die het volle zonlicht en
een reëele, .gezond© appetit niet ver
dragen kan. Was het piet reeds Mul-
tabnli, dié eens in wanhoop uitriep:
„En.zij snoot'haar neus. zij snoot h^ar
neus als ieder ander!"'Is het een
vrouw, dié wij bij rozengeur en mane-
sclrijn lief hebben gekregen, geper
mitteerd haar neus te snuiten al6
ieder ander?
Wanneer niet de liefde inzet van dit
blijspel ware geweest, dan zou Nicco
demi nooit bet waagstuk hebben kun
nen bestaan om ons heel een avond
met Fabio en Annie alleen te laten.
Nu liad hij von te voren reeds gèwon-
11 en spel! Maar. welk een Anni©
ook en welk een Fabio; niet waar?
Met was een avond van geest, van
charmo en dab v.-as het voornaam
ste, van poëzie! Wij verlangden heel
den avond niets meer op het tooneel
dan dez© twee! Het is wel een bewijs
van (1© bekoring ven Annie van Ees.
Cor van der I.ugfc Melsert, Niccodemi
011 d© liefde!
Een knap, geestig stuk, d-lt 's M o r-
g e n s, 's Middag s, 's a v 0 11 d s!
Want om heel een avond t© boeien en
te charmeeren enkel met twee perso
nen, het is waarlijk geen kleine, opga
ve, zelfs al roept men deliefde te
hulp. Hoe licht heeft Niccodemi zijn
stuk weten t© houdenWelk een dis
tinctie is er in dit blijspel met. zijn
geestigen dialoog en- tegelijk welk een
gevoelHo© zeer heeft Niccodemi bet
sprookje van de ontluikend© liefde
tusschen Fabio en Annie behandeld!
Was het niet een prachtige vondst,
(lat- onverwachte schot en' het plotse
ling, als onbewust hulp zoeken van
Annie 111 Fa-bio's armen! Hoe lief was
haar antwoord op zijn vraag. „Geef
mij een kus!" bang als zij was. dat
het rag-fijne van den liefdesdroom zou
worden verbroken. En hoe mooi ge
vonden dat lieve tooh niet senti-
menteele- tooneeltj© met den brief
ttih Fabio's moeder in III Em blij
spel, alleraardigst van vondst, van
bekoorlijke charme, van .prachtige dis
tinctie en fijn geestig van uitwerking
Hoe zelden kunnen wij dat alles van
een tooneclstuk zeggen!
Zooals bet .stuk, zoo was bet, spel
van Annie van Ees en Cor van der
I.ugt Melsert! Men hoort in den laat-
sben tijd wel eeus zeggen, dat „Anni©
van Ees altijd hetzelfde is!" Altijd
hetzellde? Zi© dan eens, hoe vol fijne
nuanceering haar spel in zoo'n rol als
Anni© in dit stuk van Niccodemi is!
Hos maagdelijk-jong en rein was zij
in haar ontluikende liefde voor Fa
bio in 1! Hoe fijn-geestig- was haar
spel met d© brieven 111 het begin van
II! Welke Hollandsche actrice verbe
tert haar dat lichte, natuurlijk©, pétil-
lante, hoogst komische spel! Als van
het, stuk van Niccodemi zou ik van
het spelvan Annie van Ees kunnen
zeggen: „Doé heb haar maar eens
na
Corvan 'dér Lugt Melsert weet in
zijn spel en zijn dictie denzeii'den lich
ten, charmeerenden toon te leggen als
zijn vrouw. Heb was dan ook van bei
den een volméakt samenspelZonder
dab .zou de opvoering van een blijspel
als ,,'s Morgeus 's Middags 's Avonds''
ondenkbaar zijn.
Een allerprettigst©" avond, die ons
geen moment te lang is gevallen! Eu
ho© kan- het 'anders? een zeer
groot succes voor Annie vau Ees en
Cor van der Lugt Melsert!
J. B. SCHUIL,.
STENOGRAFIE EN MACHINE-
SCHRIJVEN,
Bij do aan het Instituut „Mercu-
rius", alhier gehouden examens
werden de volgend© praktijk-diplo
ma's uitgereikt:
Stenografie „Groote", snelheid 130
lettergrepen: aan de dames: J. Wer
vers, H. J. 1-Iijmans, C. W. de Lijster,
F. C. Meelhuijsen, C. R. lluizinga,
W. J. van den Velden, allen te Haar
lem en E. Abbink t© Schoten. Mej.
II. J. Hijmans verwierf het diploma
„met eervolle vermelding".
Mi'.l-hinescbrijven, snelheid 40—75
lettergrepen: aan de dames: G. Bos,
F. Boelen, A. J. Schumacher, L. .1%
van der Werff, F. C. Meelhuijsen, B.
Geyl, M. Geyl, L. Sclimid, F. E. van
den Ban, A. Hacquebard, allen te
Haarlem, E. Stouten te Schoten, II.
Mock te Bloemendaal en J. G. E-
KLeber te Hoofddorp en aan d© bco
re n: L. Silvis, W. A. Arnoid de Ca-
lavon, J. van Gasteren, W. F. Voer
man, H, M. G. vau den Bosch, A- \V.
van der Steeg', J. Z. Verwaal, allen
t© Haarlem, N. J. Alles te Schoten,
tf. L. Prins te Overveen, G. L. van
Eyndhoven to Heemstede-, J. Wolt-
nian, P. Klcefstra, beiden te Heem
stede en W- lt. Hogenbii'k, te Bloe
mendaal.
Uit fis Omstreken
HILLEGOM
Gemeente r a a d. Vergade
ring van den Raad da- gc-mcente
Tlillegom, op Vrijdag, den 9 Novem
ber 1923, des namiddags te 2 uur.
Te behandelen onderwerpen:
1. Vaststelling'der notulen van dc
vorige vergadering.
2'. Ingekomen stukken.
a 60 Cts. per regel.
INCEZONDEN M E D ED EE LI N CEN
3. Aanbieding gemeenteverslag over
1922.
Aanbieding verslag Volkshuis
vesting over 1922.
5- Rooilijn ijzeren hek voor d© St.
Joanessohooi aan dc Mariastraat.
6. Plaatsen van ceno afsluiting J.
A. Gerritsen voor zijn nieuw ge
bouwd© p'er.ceélen aan den Stations
weg voor de rooilijn.
I, Verzoek van de Commissie van
Toezicht op den Tuinbouw winter-
ourstis om beschikbaarstelling von
een lokaal voor den cursus 1923/24.
S. Verzoek van A. C- Thürkow cn
J. de Geus, onderwijzers, om hun het
gebruik toe te staan van een school
lokaal voor een kinderzangkoor.
9. Vaststelling begroeting Burger
lijk Armbestuur over 1924.
10. Verzoek van den afgetreden wet
houder H. Veldbuijzen van Zanten om
in het genot te worden gesteld van
pensioen.
II. -Verzoek van het onderwijzend
personeel der openbare school voor
U.L.O. tot aanwijzing van een plaats
vervangend hoofd.
12. Verordening op.de heffing en
invordering van schoolgelden.
13. Aankoop terreinen t© tlillegom
ca te Sassenheim' voor do watertorens
der waterléidirg.
14. Regeling bezoldiging Vervolg
onderwijs.
15. Verzoek van het R.K. Kerkbe
stuur van St. Joseph 0111 ecu subsidie
van f 100 als bijdrage in kosten Jer-
volgondorwijs, cursus 1923,'24 voor
eigen rekening.
16. Verzoek J. G. Yennekool cn 3
andere onderwijzeressen 'aan de O.
School voor G. en U. L. O. em ver
goeding voor het geven van onder-
v ijs in de nuttige handwerken bulten
de gewone schooluren over 1920, 1921
en liet eerste kwartaal 1922.
17. oorstel van Burgemeester en
Wethouders tot onbewconbaarverkla-
ring van dc daarin aangewezen wo
ningen.
18. Reclame Hoofdelijk© Omslag,
primitief kohier dienst 1021/22.
Ondorwijs-zaken. Dc gemeente
raad krijgi in zijn vergadering van Vrij
dag a,s. vele zaken betreffende het on-
•dcrwjjs te behandelen. Het begint mei
twee verzoeken om gebruik van school-
lokalen, een voor den luinbouwwir.tcr-
cursus en een voor een kinderzangkoor
dat d-oor de lieeren A.. C. Thürkow en
J. dc Geus opgericht is.
Het on.dorwijzend personeel der open.
bate school voor U, L. ,0. heeft ver
zocht om aanwijzing van een plaatsver
vangend hoofd, waarvoor aanbevalen
wordt mej. J. J, Huuss.cn, legea een be-
(ooning van fico per jaar. Dan komen
de schoolgelden aan de orde, voor het
lager, uitgebreid Hger cu vervolg,
onderwijs, naar zcs klassen volgens het
inkomen,;
De bezoldiging voor liet vervolgonder.
wijs, volgens ccn besluit van den raad;
is door de onderwijzers niet aanvaard.
B. cn \V. stellen nu voor den ouderwij
zer f 104 per kalendcijaar ca per weke-
lijksch lesuur ie geven cn het hool'd
bovendien f zó per kalenderjaar en per
lesuur.
Het R.-K. kerkbestuur van St. Joseph
vraagt een subsidié van f 100 als bij-
drage in dc kosten voor vervolgonder
wijs voor eigen rekening. Het verzoek
is echter in strijd met de wet ca daar-
om wenschcn B. cn \V. het af te wij.
Vier onderwijzeressen aan dc Openb,
School voor U. L. O. vragen om ver
goeding voor het geven van onderwijs
in de nuttige handwerken buiten de ge
wone schooluren over 1920/1921 cn eer
ste kwartaal 19:2. Als het verzoek w.ordc
ingewilligd, geldt het tevens voor de
onderwijzeressen aan bijzondere lagere
scholen.
Dlvorse zaken. Het bestuur der
Joanrtesschool cn de heer Gerritsen
wenschcn een hek voor itun panden,
respectievelijk gelegen aan de Maria
straat en aan den Stationsweg.- Het
Burgerlijk Armbcsfuur heelt een be
grooting overgelegd tot een bedrag van
f 18.000. Vooris worden aangeboden
het gemeente-verslag cn het verslag der
volkshuisvesting over 1922.
De oorste cud-wethouder met pen
sioen. Indertijd besloot dc raad een
pensioncregcling in tc voeren voor de
wethouders. Dc lieer H. Veldhuyzcn
van Zanten is 4 September als wethou
der afgetreden na ccn vervulling dezer
functie van 10 Januari 1911 af. Op
een desbetreffend verzoek 2al hein f 033
per jaar uitgekeerd moeten worden.-
Grond voor tweo wotertorons. Het
waterleidingbedrijf heef: één waterto
ren noodig in deze gemeente cn één in
Sassenheim. Voorgesteld wordt grond
te koopen van den heer C. Nieuwen-
huis, gelegen bij de steenfabriek, tegen
ƒ3.50 per meter, cn tc Sassenheim van
Ds. Wesierhoff voor f icoo en bloc.
VEL SEN.
Bestrsting speelplaats R. K.
Jongensschool te Wijkeroog-
B. en W. stellen voor afwijzend te
beschikken op het verzoek van het be
stuur der R. K. Jongensschool to Wij
keroog, om dc benoodigda gelden uit
de gemeentekas te verstrekken voor
bestrating van de speelplaats dier
school. De kosten, wordt gezegd, voor
het ophoogen en verharden van een
speelplaats kunnen niet worden begre
pen onder verbouwing of verandering
van inrichting van een gebouw als be
doeld in artiitel.T-2. lc lid, der lager-
onderwijswet 1S20. liet terrein vol
doet bovendien aan de eischen die ge
steld kunnen worden aan het doel
waarvoor het thans bestemd is,
Straat te V/ijkeroog.
Voorgesteld wordt aan de woning-
bouwvcrccniging Vclsen vergunning te
verleenen voor het aanleggen ynn een
straat te Wijkeroog. bij de Noorder
laan. Tevens wordt geadviseerd de
stukken van die straat te noemen:
