HAARLEM'S DAGBLAD
Buiteriiandsch Overzicht
Pers-üverzle&t
Lettoren en Knust
Siaösïiiews
ZATERDAG 10 NOVEMBER 1923 - DERDE BLAD
IS DE PUTSCH IN MUNCHEN AL MISLUKT?
BIJZONDERHEDEN OV
DEN TOESTAND.
OVER DE LEIDERS.
MET Z.G. ULTIMATUM VAM POINCARiS AAN DUITSCHLAMD,
DE FRANSCHE POLITIEK JEGENS DE DUITSCHERS.
Zoo ooit, dan is inu met recht van
oen chaos in Ouitschland
te spreken.
Do „Vorwüïts" is een der weinige blu-
den te Berlijn, dio reeds gelegenheid had
in een hoofdartikel de berichten uit Mu>iv
chen 4e bespreken. „Zeker is", aldus
schrijft het blad, „dat de nationale re
volutie echt Munchenscbvara den
„Biii'gcrbiüukellei;" is uitgegaan en da;
een achate van
de ongelooflijkste hansworsten
een uicuwe regeerung tracht to vormen,
ï'ien grap, die, naar wij 'hopen, nergens
anders in Duitsehiand dan in de z.g.
„Urdnungsteile" en in het werkelijke gek
kenhuis Beieren mogelijk is.
Da rol van van Kahr, aldus do „Vor-
warts" is inog niet duidelijk. Hij ia, zooals
men uit den inhoud van zijn rede moet
opmaken of heeft hij zich maar zoo ge
houden? niet in de samenzwering in
gewijd geweest. Hij schijnt toén echter
toch de regeerimg, die hem tot zijn ambt
koe:i. benoemd, maar dapper verraden te
hebben. En van (Lossow heeft voor de
tweede maal zijn eed van trouw gebroken.
Natuurlijk is de vraag van belang, hoe
ver de relaties van Hitler zich naar het
Noorden uitstrekken en of de door hem
ingestelde ïijksregeering buiten Muiriehen
door iemand ernstig zal worden opgevat.
Vuorloopig kunnen wij ons- dat niiet
voorstellen. lm het algemeen hellen wij
tiver tot de meening, dat het niet een door
het geheels rijk verspreide samenzwering
betreft, maar een lokalen Putsch te Mun-
ehen, die ook daar op sterken tegenstand
zal stuiten. Men behoeft slechts aan de
verhouding tusschen Beiersehe Voiltspar
tij en Ludendorff to denken om dat te be
grijpen. Berichten omtrent Pufsoh-pogim-
gen zijn uit geen andere plaatsen iti
Duitsehiand ontvangen, en er zijn tot
dusver ook nergens ernstige voorbereidin
gen opgemerkt. Bedenkelijk moet het
hcelen, dat' de rijksweer, bezig met de ont
binding van do „honderden" het voorge
schreven einddoel, de Thuringsche grens,
nog" niet had bereikt. Want met een op
treden van Enrhardt moet men in elk ge
val rekening houden.
„Br moet voor gezorgd worden", besluit
de „Vorwarts", dat de Munohensohe hans-
worsten-comedie niet een bloedige trage
die voor geheel Duitschlamd wordt. Vijf
jaar lang heeft de republiek verdragen,
dat de misdadigers van het oude regime
en hun volgelingen, bedeesde bekrompen
menschjes en halfvolwassen jongens, haai
voor den gek hebben gehouden.Moge de
achtste November te Munchen haar -:~
deiijls doen ontwaken
Het welslagen van een onderne
ming Langt voor een belangrijk deel
De leiders
af.
.s wat van de leiders der Beiersehe
actie t© verwachten?
Do Franltf. Zeiluiig schreef in een
beschouwing over den verloren groot
ten oorlog:
„Do Duifcscher gevoelt wel voor
trroote karakters; thans snakt het
Buitsch© -volk in zijn ongeluk naar
hen. Een groot karakter heeft de
kracht sterk of soepel te zijn, al naar
gelang het heil van het vaderland dit
vereischt. Tot verstandige soepelheid
behoort vaak meer moed dan tot een
poso van kracht. Wij hadden slechts
karakters voor do grooto pose der ab
solute overwinning, niet voor de moei
lijkheden van den harden strijd om
het leven. Zoo verklaart zich de starre
strategie, 't theatraal-onoprechet be
gin van den duikbootoorlog. Na de ne
derlaag het oude spel; geen kracht tot
het zich loskoopen door „Erfüllung";
wel zeer veel nationale phrasan maar
weinig offervaardigheid. Den moed
om oen elastische, eenvoudig Duit-
sche politiek te voeren hebben wij nog
steeds niet.
Hechts wachten thans de Putsclns-
tisohe leiders.
Kennen wij uit den oorlog niet het
eigenaardige van hun karakter, de
eerzuchtige stijfhoofdigheid, en de
nutteloosheid van hun heldendaden?"
Dat'
Ludendorff en Hitler.
niet alle leidende personen in Beie
ren achter zich hebben, blijkt o.in.
wel uit een brief van den aartsbis
schop van Miinchen, kardinaal Faul-
habc-r, aan den rijkskanselier, waarin
hij weliswaar pleit voor een federa
listische verhouding tusschen de ver
schillende Duitseho landen, nianr
zich nadrukkelijk verklaart voor de
grondwettige methode om daar toe te
komen en hartstochtelijk waarschuwt
tegen do geweldmethode.
Even duidelijke taal sprak dezsp
dagen de vroegere Beiersehe premier
graaf Lerchenfeld in het orgaan van
de Beiersehe Volkspartij, de „Augsb.
Postz." Ook hij acht een wijziging
van de grondwet noodig in federalis-
'tischen zin. Maar ook hij keurt ge
weld af. Hij bespreekt dan on ironi-
schen toon do Beiersehe „Ordungs-
zello" en uit twijfel of liet staatsgezag
en constitutioneel belc-id in Beieren
werkelijk wel in zoo'n hoog aanzien
staan. Nadrukkelijk wijst hij de ge-
weldpolitiek van de z.g. strijdhon
den af:
Deze miskennen slechts al te zeer
de over het algemeen in hot Duitsche
volk werkende krachten en nog meer
do buiteulandsche politieke verhou
dingen, over welker boteékenis geen
woord behoeft tc worden gezegd. Het
gevaar ligt voornamelijk in het in-
tegralisme der beweging, in do orien
teering op ..alles of niets'1; in het
verlangen dat uitsluitend mbsoluufc
nationale" mzenen, zullen regeeven;
iz. een grenzenloos optimisme, dot in
een onbegrijpelijke lichtzinnigheid
ontaardt, waarmeclo dezo lieden do
bestaande machtsverhoudingen bckij-
ders op bekende voorbeelden Trotz-
ki, Knmel Pasja, Mussoüne komt
men er ook niet; do Duitsche positie
is immers totaal anders. Voor do B.
olksparfcij is do liju duidelijk aan
gegeven; afwijking van inconstitutio
neels acties eu van elke met de chris
telijke beginselen Strijdige geweldpoli-
tiek, welke speelt met burgeroorlog en
bloedige onderdrukking van anderer
mcening. Voor ons bestaan er slechts
volksgeuooten in dezen tijd van nood
en gevaar, méér dan ooit. Mogelijk
verdwaasde volksgenooten, maar toch
altijd Duitsche volksgenooten. liet
volk en in de eerste plaats de B,
Volkspartij moet van de re ges ring
een duidelijke houding eischén ten op
zichte van begeerten der strijdorga
nisaties. Van het standpunt zoolang
N'ing onzen wil doet zijn wij
haar getrouw, moet Lerchenfeld niets
hebben. Ten slotte maakt hij de op
merking, dat de centralistische op
vatting allerminst een specialiteit is
"an het Marxisme ,maar dat zij ook
'ondspookt in de hoofden der lechts-
radicalcn: men moet zich daarom niet
verbeelden, dat men deze politici met
federalistische voordeelen ook maar
eenigszins zou kunnen tevreden stel
len dab lieefb voor hen niet d3
minsts waarde.
Het avontuur al mislukt.
mislukt
Vrijdagavond ontvingen wij het vol
gend telegram uit Berlijn;
Volgens raededeeling uit Wuerzburg
kan de Putsch in München als mislukt
beschouwd worden. De vroegere poli
tic-president en aanstichter Pöhner h
gearresteerd. Alle openbare gebouwen
in München zijn in handen der recht
vaardige regeering. Ludendorff en Hit
ter zouden, alleen zich verschanst heb
ben in het ministerie van overleg.
Beieren en Munchen zijn rustig en
staan aan de zijde der rechtmatige ie-
gcering, De rijksweer blijft de rcgce-
ring getrouw.
Nader is nog mede tc deelen:
De Putsch in München behoort al
weer vrijwel 'tot het verleden.
De eerste aanval der Putschisten is
door de Rijlcsreg.ecring' afgeslagen.
De rljksweertroepen zijn namelijk
Vrijdag München binnengerukt en .na
een gevecht', waarin aan beide 'zijden
eenige slachtoffers vielen, is het aan
de rijksweer gelukt de overwinning
behalen. Ce hoofdieido-, generaal I
tiendorff, is gevangon genomen in
ministerie van ocrlog. Er bestaat in de
berichten tegenspraak of Hitier ook
gevangon genomen of gevlucht is.
To Serlljn.
In Berlijn is alles rustig De regce-
ringswijk om de Wilhelmstras se was
door cerl sterke politiemacht afgezet.
Vrijdagochtend is deze afzetting weer
opgeheven. Trans worden de regee-
ringsgebouwen en andere - belangrijks
gebouwen, zooals het postkantoor door
Schupo-mansohappen bewaakt.
Ingevolge de vorderingen der ïijks
regeering rijden de treinen naar Beieren
lechts tot aan de Beiersehe grens. De
treinen uit Beieren zijn Vrijdagmorgen
op den gewonen lijd te Berlijn aangeko
men, daar zij reeds uit München ver-'
trokken waren toen de Putsch begon.
De economische orisls
in het bezette gebiod.
n interview heeft Stresemann er
op gewezen dat, terwijl cle geweldige da
ling van de mark het gevolg is van de
Frtnsche Roerpolilielc, Duitsehiand op
den duur onmogelijk ruim twee milli-
oen werkloozen in het bezette gebied
uit de rijksmiddelen kan onderhouden.
Met de huidige financieele saneerings-
maatregelen bewijst Duitsehiand, dat
het de laatste krachten inspant om het
volk en den «laat te redden. Frankrijk
verlangt van de volkomen vernielde
dustrie in het bezette gebied na-betaling
van de kolenbelasting. en betaling
viezen, wat niet mogelijk is. Bovendien
neemt Frankrijk voortdurend de onder
steuningsgelden van de Duitsche regee
ring voor de noodlijdende bevolking u
beslag. Duitschland's financieele kracht
heeft grenzen; de geweldige sommen
voor de millioénen werkloozen kan
Duitsehiand niet lang meer opbrengen.
Breken hongersnood cn anarchie in het
bezette gebied uit, dan valt dc verant
woordelijkheid op de Fransche autori
teiten.
Uit Dusseldorf wordt geseind:
De nieuwe verordening van de regee-
ring, volgens welke de winkeliers bij
de berekening der prijzen hunm
volgens de vreemde betaalmiddelen
slechts den officicclen "middenkoers
Hér lijn tot basis mogen ncpien, terwijl
zij zelf gedwongen zijn een veel kooge
ren koers te betalen, heeft ten gevolge
gehad.dat opnieuw een groot aantal
kels gesloten is, waardoor de schaarsch-
te aan levensmiddelen een ongekende
hoogte heeft bereikt. Dientengvolge
zijn in verschillende steden in het Roer
gebied opnieuw ongeregeldheden voor
gekomen. In Neuss hebben de werk
loozen. wier aantal door de uitsluiting
der bedrijven .dagelijks toeneemt en die
slechts een geringe ondersteuning krij
gen, verschillende winkels geplunderd,
zoodat de politic, bijgestaan door dc
brandweer moest ingrijpen. Zij
dwongen herhaaldelijk van de
gebruik te maken.
nsehe démarche te Berlijn geeft1
eenigszins audero verklaring dan
daaromtrent oorspronkelijk in de
house pers gegeven had. Het wits
1 ultimatum en ook geen officieclc
mededeeling aan do Eerlijnsche regee-
ing, doch clo Margeri© had slechts op
dracht gekregen aan personen, wanr-
llij dit geVr'enscht aohtle, of dia
hem er naar vroegen, en natuurlijk in
de eerste plaats den kanselier,.mede te
deelen dat dit het gezichtspunt der
Fransche regeering was. Het was 'be
doeld als een. medodeeling, die den
democraten en republikeinen in
Duitsehiand het hart onder den riem
moest stoken. Daarom mocht Frank
rijk in dezen handelen bulten do
bondgenooten om, hetgeen onbehoor
lijk geweest zou ziin als liet een ulti
matum gegolden had.
In hot officieels commentaar wordt
•erder gelegd, dat de nota voort
bouwde op hetgeen Poincaró Donder
dag in Never» heeft gezegd over het
onderscheid dat gemaakt moet wor
den tusschen de twee Duitschlandeti.
datgene hetwelk revanche wil en dat
gene hetwelk de nakoming van hot
erdrag wil, tusschen de industriee
ion, aie zich schandalig verrijken ert
erklieden, die niets liever willen
dan arbeiden.
Terwijl in de officieels pers dezo
stap van Poincaró nog juist enkele
uren vóór do Münchensche gebeurte
nissen geprezen wordt, omdat zij,
naar gezegd wordt, bewijst, dat Frank-
•ijle geen „politique du piro" na
streeft en Duitsehiand niet in den
chaos Werpen Wil, wordt de démar
che bij do uiterst- rechtsche en uiterst
ltnlcsche pers met veel reserve bespro
ken. Rechts gevoelt meii natuurlijk
niets voor die democratische begins©-
I'ertinax verklaart dan ook
gemelijk dat 'Frankrijk er heeleniaal
niet cp vooruitgaat wanneer het na
tionalistische Duitsehiand schuil gaat
achter de regeering van z.g. demo
craten en socialisten. Het eenige ge
volg van een aanmoediging dezer
partijen is dat men hen dan eventueol
beloonen moet met een verzachting
van de uitvoering van het vedrag van
Versailles. Geeft men hun dio niet,,
dan zijn ze al heel gauw weer gedis
crediteerd bij bun landgonooteu, geeft
men zo wel, dan bezorgt men Duitseh
iand een prachtig chantagemiddel.
Daarom is hot eenige wat Frankrijk
te doen heeft, zich zoo gauw en goed
mogelijk to organiseeren in het Rijn
land en liet Roergebied, uit een oog
punt vün de veiligheid en de schade
vergoeding en verder niet trachten te
intervenioeren in do Duitsche aange
legenheden, waaraan men toch prac-
tisch niets kan doen.
Links n de „Ere Novelle" bereid
Poincaró to prijzen omdat hij Frank
rijk laat optreden als bewaker van
het oude, democratische ideaal. De
Quotidien" oordeelt echter dat Poin
caró, door aldU3 te handelen buiten
de geallieerden om, een groots ver
antwoordelijkheid op zich genomen
heeft. Zeer fel is de socialistische „Po
pulaire", die schrijft: Wat is dit VOOT
eeil Pontius Pilatus-gebaar'? Vroeger
toen. de Duitsche republieken een se
rialise macht vertegenwoordigden en
toen' ze waarlijk aangemoedigd had
den moeten worden, heeft Poincaró
nooit een onderscheid gemaakt tus
schen -twee Duitschlanden. Thans wil
hij alleen maar'zijp verantwoordelijk
heid ontgaan en zich schoonwasschen
maar dit is uiterst gevaarlijk, want5
niemand weet tot welk militair in
grijpen deze betooging ons nog nood
zaken kan. De- „.Toumé© Tndnstrielle'
die de zaak nuchter van zakensiand-
nunfc bekiikt, oordeel', dat het nogal
tegenstrijdig is zich tegelijk in het
Rijnland neutraal te verklaren, to
protcsfoeren tegen heb dictntorium en
mee te doen met hst protest der goal-
lieerden tégen den terugkeer van den
Kroonprins, Wanneer we nu de repu
blikeinen in Duitsehiand gaan steu
nen, oordeelt het blad,.dan is dat 'o
allerbeste middel hen zoo gauw m,
vlijJc in de ooven hunner nieiiebnr-
:rs te discrediteeren.
sche economie toegebracht door het
dictaat van Versailles bleven buiten
beschouwing, evenzoo de zuiver eco
nomische waarde der afgestane gebie
den
SCHOTEN.
Gevonden voorwerpe n.
Terug te bekomen bij T. v. Gulik,
Brouwersstraat 4, ec-n lap rood-zwarte
stof B. Solieffer, Madoerastraat 4,
een spiritusbrander A. Roemers, Tu-
gelastraat 13. een netJ. Beets, Mid
denweg 3. een zwarte hond-, A. v. d.
Putten. Rijksstraatweg 72, een dek-
V. Molemciker. Brandstraat 9,
eenige papieren betreffende jnelkon-
derzoekJ. v. d. Linde, Spaanecho-
aartetraat 24. een riem; J.
Breekijzer. Van Sillerr.straat 7. een
hond; V/. de Vries. Gen. CrOniéstraat
33. een merklap: J. Kraker, Colenso-
straat 50 rood, een bruin hondje1).
Dijkstra, Gem-da Wetstraat 26 rood,
rozenkransB. Roggeveen, Kloos
terstraat S7, een portemonnaie met
inhoud: H. ter Horst. Gen. Botha-
straat 76, een gouden vingerring en
zijden sjaal J. Jonker, Colenf-n-
at 33 zwart, een ring met sleutels.
Aan het politiebureau, een pet. een
handschoen, een schrcefeleutel cn een
•ozenkrans.
SCHOTEN.
Be begrooting voor 1924
en het gemeente-
persosieei
De loorten van het gemeente-
personeel
betrouwbaren bron vernemen wij",
linnen enkele dagen een vergadering
het georganiseerd overleg voor ainb-
en 0:1 werklieden in dienst der ge
meente zal worden gehouden, waar een be
spreking zal plaats helibcn over de ar
beidsvoorwaarden van het personeel in
verband met het sluitend maken der Be
grootlng voor 1924.
Man deelde ons mede, dat de gemeen-
raadslcden deze vergadering kunnen bij-
Of het College van B. cn \V. zich reeds
Ui meening gevormd heeft over het al of
iet behouden van de bestaande arbeids-
Dorwaardon, kon men ons nic-t mededoc-
Ovci
He
wordt uit Parijs a
delabïad nog gemeld;
IK officieel cc--.".ment"
k aan Cuitschlsnri
.nu 't Alg. Ilnn
Verspreid nieuws
TOESTAND IN CRIEKENLAND.
een overzicht van den toestand
in Griekenland na de spoedige onder
drukking der beproefde contra-revolu
tie door eeno afdeeling militairen
prijst de Times do verstandige hou
ding, door de leiders der politieke par
tijen in de crisis aangenomen eu deelt
de meennig, door Vemzelos te kennen
gegeven, .dat een gewelddadige con
stitutioneel© verandering de symp
fchie van het buitenland met Grieken
land geheel vervreemd zou hebben.
Hoewel het een hoopvol teeken ach
tende, dat staatslieden met zulke ver
schillende inzichten als kolonel Gona-
tas, Zaimis, Hallis ©u Triandafylla-
kos samenwerken om dien terugkeei
tot normale toestanden to bevorderen,
■die volstrekt noodzakelijk is voor het
welzijn van Griekenland en het vei
ijdelen van de intrigues van zijne bu
tenlandsche vijanden betreurt d
Times de ontzaggelijke bitterheid der
partij-politiek, welke hunne inspan
ningen dreigt tc niet te# doen. De
Grieksche verkiezingen zijn*op 2 Dec.
vastgesteld en de Times is benieuwd,
,,of de raadgevingen en het voorbeeld
van gematigde staatslieden, cle aan
sporingen 'van buitenlandsclie vrien
den van Griekenland, die de gevaren
begrijpen, waaraan oneenigheid het
bloot stelt on de druk van financieele
en .economische krachten de overhand
zullen hebben op die waanzinnige
hartstocht naar «wraak, Deze is som
tijds gezwicht voor die andere Griek-
sch© hartstocht der vaderlandsliefde.
De partijstrijd was betrekkelijk
gedurende de conferentie van Lausan
ne zooals hij dit is geweest op andere
momenten, die vo.or Griekenland nood
lollig waren. Het is cene ijdele hoop,
dat hij opnieuw lot zwijgen zal wor
den gebracht tegenover de huidige.
varen en de huidige ellende van Grie
kenland".
WAT DOOR DUIT3CHLAND BE
TAALD IS,
Uit Berlijn wordt gemehk De Mun-
cliener professor voor natiouanl-eco-
nomio, Lujo Brentaiió, geeft in eeno
brochure de resultaten van een
keurig wetenschappelijk onderzoek
over hetgeen tot heden door Duitsch-
hmd als schadeloosstelling is opge
bracht tot einde T.I22 en wel de te li
Uit tie (jmstreken
HET TAPVERBOD OP ZONDAG-
MORGEN.
Onlamgs besloot de gemeenteraad tot wij
zigimg VHn de algenieeue politieverorde-
on bepaalde, dat het verboden is
koffiehuis- en caféhouders om des
Zondags vóór 12 uur sterken drank te ver
koopen, toe te dienen of te verstrekken en
voorwerpen met minder inhoud dan
L. niet in liun café voorradig mogen
sluitingsu
namen, dat dezn hnnaUng a.s.
n werkingtreedt. Er lieemctir.
stemmiir.g onder de caféhouders,
Raad wel deze bepaiing van
overnam, maar niet.die van het
ur om 12 uur.
HEEMSTEDE.
AANBESTEDING BÓUWVËREEN!
GING „DE HAEMSTEDE".
Vrijdagmiddag had in het gebouw
au Christelijke Belangen 'd-e aanbeste
ding plaats van cen-en-dértig volkswo-
Ingen en twee winkelhuizen van het
istuur der woningbouwvcreeniging„Ue
Haemstede'1. Er waren at inschrijvers,
e als volgt inschreven
J. Turkcnbuig cn Zonen én C. Tur
kenburg, te Heemstede, voor f 118285 i
A. Hoekeina, -te Haarlem, voor f 99.397;
J. Smit, te Haarlem, voor f 97899F-
Langcndijk, tc Beverwijk, voor f 109300:
J. Palernotter cn Zoon en Z. N. Ha-
gemeyer, te Amsterdam, voor f 108900
P. Rozcnhart en W. Houtkooper, ie
■.mstede, voor f 127997; P. H. Stroc-
te Amsterdam, voor f112332; G
Graaf,-Halfweg, voor f129369; D
Kampen, Bloemendaal, voor
f ii0200; Joh. van Schagen ft Zoon, tc
Haarlem, voor f 107446J. H. Smit. tc
Alkmaar, voor f102100; Gebroed
7an der Putten, te Heemstede, voor
f 100509; Jac. Sival, tc Zandvoort, voor
f 79.300kr. Hoogevorst, te Alkmaar,
voor f 101900G. Eysker, te Ileemstc-
toor f113800; Firma Jac. Bakker en
Co., tc Haarlem, voor f 106000J. B.
Visser, te Heemstede, voor f150985;
Boerrigter en Houtkamp, tc Haarlem,,
voor f 93992 I S. L. Blom en T. J.
Vries, te Haarlem, voor f126000;
Rinks, te Santpoort, voor f :1900c en
Gebroeders A. M. cn D. P. Joustra,
Haarlem, voor f 106000.
Laagste inschrijver was dus de heer
Jac. Sival, te Zandvoort, voor een som
van f79.300. Dc gunning van het t
is door het bestuur in beraad gehou
den,
VELSEN.-
Disrenbesoherniing. Vrijdagavond
gaderde de afd. Velseii en Omstreken der
Ned; Ver. tot bescherming van dieren. De
opkomst was vrij goed.
Na uilvoeringo bespreking werd beslo
ten 3 propagandavergaderingen te houden
met lichtbeelden. De uitvoering hiervar
za! aan het bestuur worden overgelaten
De voorzitter brengt in herinnering di
moeilijkheden verbonde-n aam de totstand
koming vam het asvl. Thams was men
ver gevorderd, dat men met den heer J.
Bruins een contract kofi afsluiten,
bij dez® voor eigen Tekening hot asyl
exploiteeren.
27a uitvoerig® discussie werd besloten
het contract miet te aanvaarden', daar
meende, dat dit te bezwaarlijk was
d® tfdctdiaig cn voorloopigdoor te gaan,
cooals nu geschiedt.. Getracht zal worden
van dè.gemeente eCn vergoeding te krijgen
voor het pijnloos afmaken, daar zij tot nu
ook -voor dit werk aan den veearts vergoo
ding moest geven, ook wil men een bazar
organiseeren waarvoor ccn commissi® werd
benoemd, bestaande uit do dames Mun-
aiikWalsmit en Ott,
plantjes uitgereikt, waarvan 1200 naar
do tentoonstelling werden opgezonden.
Dankt werd gebracht aan het gemeen
tebestuur cn particuliere personen,
voor den verleenden steun en hulp op
de tentoonstelling. Het verüenen van
plantsoenen is in Haarlem van zoo
goed nis geen beteekenis, dank zij het
werken der FJoraJia-Vcrecniging cn
den steun der onderwijzers. De hoop-
werd tenslotte uitgesproken, dat dc
pers ook in het nieuwe jaar haar
steun zal verkenen.
Het verslag werd onder dankzeg
ging goedgkcurd, evenals dat van de
penmngmeesteresse, mevrouw Van
Voort VaderMctslar.
Aan dc .penningmeestercsse werd
onder applaus décharge verleend. IJe
voorzitster bracht aan mevrouw Van
Voorst Vader voor het schitterend be
heer der penningen.
Dc hceren H. Cariee en J. Bekker
werden bij acclamatie als bestuurslid
herkozen.
Dc voorzitster bracht de wcnschc-
lijkheid naar vore n, om het bestuur
uit te breiden, wegens de vele werk
zaamheden, aan dp keuring der plant
jes cn aan d.e tentoonstelling ver
bonden.
Als nieuwe bestuursleden werden bij
acclamatie gekozen de dames mevrouw
OzingaVan Dusseldorp, mejuffrouw
T, Dozy, mejuffrouw E-. Engelenberg
en de heer H. \Y, G. Dix,
Voor Vrijdagavond had het bestuur
111 de Sociëteit Vereeniging een le
denvergadering uitgeschreven t«r be
spreking van een voorgenomen lee
ning. Niet om hunne toestemming to
■agen, daar do macht in deze en nn-
sre aangelegenheden door do leden
aan een College van Geconnnitteer-
n is overgedragen, maar om I11111
er de aanleiding tot en de bijzon
derheden vu de leening medtd-elin-
■n te .doen.
Dio aanleiding is. dat het nieuw©
gebouw met ziin inrichting in ronde
ciifers f 270.000 heeft gekost, terwijl
beschikbaar was een bedrag van f 210.
Het overig© is gevonden uit een hypo
theek tegen 5} procent on t 10.000 hij
de Ilnarlemscho Bank opgenomen gel
den, waarvan over f 5000 is gedisno-
d. De leenin? nu sfrokt tot aflos-
vau dezo hypotheek, zij is-ver
deeld 111 400 obligaties, elk van f 150,
'enlekos; van 1 Juli 1925 af zulleu elk
jaar, zoo mogelijk, 10 obligaties h pari
-■nlcn afgelost.
Indien een hooger bedrag voor af
lossing beschikbaar is. kan liet meer
dere worden aangewend tot inkoop
van obligo tij.' bij inschrijving of op
-in wijze, mits beneden pari.
.dien op 1 Januari 1950 van do lee-
niet minstens f 30.009 is afeelost,
znl het geiieele nlêdan resteerende be-
alsmede de bowijzeh van deel ge
rechtigdheid, opeischbaar zijn, daar
het bestuur van oordeel is, dnt wan-
een som van f 30.000 na 2ö laar
niet. zou. ziiti afgelost, do Sociëteit
blijkbaar haar reden van bestaan ver
loren heeft. Dezelfde bepaling geldt,
indien op 1 Januari 1975 niet minsten?
f 60.000 is afgelost
ij elke obligatie .wordt namelijk
een bewijs van deelgerechtigdlicid ten
bedrage van f J50 afgegeven, welke
bewijzen, zoodra do leening is afge
lost, in de \vln?t van de Sociëteit deel-
geréchtigd v-oreïen daartoe zal dan
da winst- eu verliesrekening jaarlijks
st worden met een bedrag van
hoogstens f 6 voor elk nog in omloop
zijnd bewijs van deelgerechtigdheid.De
Societe.it, Verschillende uitgaven voor
zen bij -janrlijksche loting in te lossen
tegen eon bedrag van f 150 per stuk.
Bij liquidatie van do Sociëteit zullen
eerst do onafgolosto obligaties en daar
na dé. bewijzen van doe!gerechtigdheid
voor een bedrag van f 150 per stuk,
krachtens-do verlesnde hypotheek pre
ferent zijn.
Do lsenir.g, evenals de bewijzen
van deelgerechtigdheid, worden gega
randeerd door een hypothecair ver
band op cle vaste goederen van de So
ciëteit,
Do bedoeling van deze leening is,
ontslagen te worden van do betaling
van rento en de verplichte aflossing
der nu aangegane hypotheek in het
belang van do exploitatierekening der
Sociëteit verschillende uitgaven, voor
al do lichtrekening en hot personeel,
ziin in het nieuwo gebouw tegenge
vallen, zoodat het bestuur .zou vreo-
zen \oor een tekort van ongeveer
f 5000 over het jaar 1924, zoo de 'bo
vengenoemde maatregelen niet ge
troffen werden. Overigona heeft liet
bestuur de beste verwachtingen van
den bloei der. Sociëteit, die than? -400
leden telt
EEN VOORDEEL
Maar dit huis is zoo verschrikke
lijk vochtig F' zei iemand die een huis
wilde huren tot flcn huiseigenaar.
j), maar dat is juist een voordeel
antwoordde dc eigenaar. „Vochtige
huizen behoeft u niet tegen brand
schade tc verzekeren I"
Dame; En dan. dokter, wilde ik
nog vragen of u spoedig uw reke-
ng wilt zenden.
Dokter: O noen, mevrouw, dat
kan vooreerst nog niet. U moet eerst
nog wat sterker worden!
Onze L3chhoek.
FLOR! A-V ERE EN I GING
In een der zalen van het gebouw
„De Nijverheid" hield de Floiia-Ver-
ecniging voor Haarlem en Omstreken
Vrijdagavond een algcmeene vergade
ring ouder leiding van Mevrouw De
Bi ill NachcniusStork.
Dc secretaris, dc heer H. Carlee,
skcnen prestatiën. Deze bedragen te- j bracht hei jaarverslag over 1923 uit.
*aal 55.917.303.851 coudén marken. Al- Dit was in een öptimistischcn toon ge
ls ludircete nadoelen, aan de Duit-1 sie'd in het afgeloopen jaar zijn 3000
HULDIGING DR. C. HOFSTEDE
DE GROOT.
De bekende kunstcriticus dr, C.
Hofstede de Groot is Vrijdag 00 jaar
geworden.
Namens het huldigiugscomité, waar
in ook de heer C. 'Maarschalk, burge
meester van Haarlem zitting heeft,
vervoegde zich een deputatie bij den
jarige, te zijnen huize aan den Lan
gen Voorhout.te Den Haag. De voor
zitter, Groningen's burgemeester,
deelde hem in een toespraak mede,
dat de talrijke vrienden en vereerders
van Dr. C. Hofstede de Groot het pian
hebben opgevat, diens portret tc doen
schilderen. Hij verzocht den jubilaris,
zelf den kunstenaar to willen aanwij
zen, door wien het portret zal worden
Spreker bood aan Dr. Hofstede dc
Groot een album aan met do namen
van hen, die tot dit huldeblijk hebben
bijgedragen. De eersto bladzijde
draagt^ da handtcekening van 11. M.
do Koningin, tot wier leermeester
Dr. Hofstede de Groot heeft behoord.
Op de tweede bladzijde heeft H. M. de
Koningin-Moeder hare handtcekening
geplaatst.
In den loop van den dag kwamen
vele personen don zestigjarige per
soonlijk geluk wensehen en ontving hij
tal van schriftelijke en telegrafische
gelukwenschen.
po gemeenteraad van Groningen
heeft in ziin laatste vergadering met
steun
ter ge-
tiOsten verjaardag
van Dr. Hofstede de Groot aan de
nieuwo Kade langs het Reitdiep, die
de zgn. schildcrbuurt omsluit, den
naam van Dr. C. Hofstede de Groot
kade te geven.
ROND DE KABINETSCRISIS.
Naar aanleiding van ae driestar van
de Standaard die wij in ons vorig over
zicht vermeldden, waarin werd opge
merkt dat 11 1922 bij de vorming van
het tweede kabinet-Ruys over de Vloot-
vet is gesproken en werd gesproken
an een in zee-gaan op een vooraf
wercengekomen program, concludeert
e hoefijzercorrespondcnt van 't 11 b 1 d.
dat het aannemen van het Vlooiwetont-
werp een deel heeft uitgemaakt der
coaliuë.ifspraak, waarop het kabinet ia
1922 werd gereconstrueerd.
Hij dringt er op aan, dat nu eens
precies wordt gezegd wat cr is afge-
De juiste inhoud van het ac«
coord van 1922 is naar zijn mcening
daarom van zooveel belang omdat al
léén daarop dc houding van dc tien dis.
sidente Roomschcn kan worden beoor
deeld en alleen dóórna kan worden
gezegd, of de antr-reyolutionnaircn
thans terecht in politieke doleantie
zijn gegaan. En dit is weder beslis
send voor de redelijke mogelijkheid
eencr nieuwe rechtsche kabinetforma
tie, volgens onze meeniDg dc eenige,
die voor een politiek-parlcmentnire iq
aanraking kan komen.
Wet dit laatste belangt, merkt hij op,
houdt „Dc Standaard" nu wel vast
aan de bewering, dat er een Kabinet
behoort te komen (en dan liefst onder
leiding van mr. Troelstra!) uit de meer
derheid, die de Vlootwet afstemde, maat
dit is nauwelijks meer dan een politiek
aardigheidje. Het blad weet natuurlijk
heel goed, dat die meerderheid zuiver
negatief was en tot geen enkele posi
tieve gemeenschap in staat zou zijj.
Bovendien hebben minsieas cenigcn
van de tien Roomsche tegenstemmers
uitsluitend de Vlootwet, of zelfs
maar de urgentie van die' wet wilien
afwijzen. Een deel van dc tien mogen,
nnar we reeds ondersteld hebben cn ge
lijk nu ook dc heer Van Vuuren heeft
verteld, mede zijn geleid door afkeer
van de financieele plannen van minister
Colijn, voor den heer Van Schaik. die
zich uitdrukkelijk homogeen verklaar
de met de Regeering. en zeker ook
voor anderen, geldt dit niet.
Er is dus in het wezen der coalitie
sedert 26 Oct. mets veranderd dan
alleen haar houding op dat cene punt;
de Vlootwet. YVaar blijft nu de zoo
vaak geroemde Christelijk-politieke ge
meenschap als die door een Vlootwet-
stemming opeens kan ophouden tc be.-
staan?
Maar er is een bepaalde afspraak
geschondcnl
Jawel, dat 2cgt nu „Dc Standaard",
Maar welke was dan die afspraak? Wat
zeggen dc Roomschcn van deze be-
I sckuldiging? Zijn dan tnr. Van Schaik
c.s. zulke buitengewone domooren of..
zulke onbetrouwbare lieden, dat ze eea
deugdelijke geformuleerde afspraak
dienden? Wat moet men, na de ont
hulling van „De Standaard", van die
n Roomschen nu toch denken?
Het is waarlijk geen onbescheiden
verlangen, dunkt ons, wanneer men
agt, dat ons nu eindelijk eens dc
politieke bodem van het tweede minisie.
ne-Ruys en van zijn meerderheid van
60 man worde blootgelegd.
Opdat de kiezers kunnen beoordee-
len, of de „afspraak" is „geschonden''.
,aar do schuld van deze crisis
schuilt.
De Vrijheid, orgaaa van den Vrij-
heidsbond, schrijft
zsten nog twee mogelijkheden,
een nieuw, gaasch anders samengesteld
coalitiekabinet of een zakenkabinet. Bij
dit laatste behoeft men niet per se aan
een extra-parlementair ministerie te
denken; als dc onderlinge verhoudingen
het toelaten, kunnen ook politici, dig
onze Volksvertegenwoordiging sinds
jaar en dog ccn rol spelen, daarin zit-
ting nemen.
Men zou misschien nog wel zoo
goed van een „Kabinet, niet berustende
op dc antithese", kunnen gewagen, lie;
uitgangspunt voor den formateur van
zoo'11 ministerie zou het volgende moe
ten zijnde Vlootwet is verworpen,
vermits een groot deel der Tweede Ka-
nier het inconsequent achtte alleen op
het gebied der landsverdediging het
tegendeel van een bczuinigingspoli-
tiek in tc luiden. M. a. w. versobering
en afsnijding van al het overbodige
behoort zijn leuze tc zijn, en hij moet
het niet gelijk indertijd De Geer, die
toch vaa zoo goeden wille was, giooten-
decls bij woorden laten. Ihj moet men-
schelijkerwijze gesproken dc zekerheid
hebben, dat spoedig dc ontzettende te
korten zijn weggewerkt. Dc taak vaa
zoo'n formsteur ;s stellig moeilijk; bo-
vcnmenschclijk schijnt zij echter a priori
niet. Als de Kamer inzicf? welk lands-
belang op het spel staat» zal zoo'n ka-
binet bij vrijwel alle politieke partijen
steun kunnen vinden, al moet men in
dit opzicht van dc sociaal-democralcn
of communisten niet tc veel verwach-
Mochtcn dc omstandigheden niet toe
laten, politici, die den jongsten tijd een
actieve rolia ons staatkundig leven
hebben gespeeld, ia ons kabinet op te
nemen, dan zal men naar bekwame man
nen buiten de Volksvertegenwoordiging
moeten omzien, zonder zich akelig-
nauwgezet af te vragen of zij wel lot
ccn politieke partij behooren eu zoo ja
tot welke. Ais zoo'n kabinet meer te
genkanting van de Volksvertegenwoor
diging ontmoet dan redelijkerwijze ver
ondersteld kan worden, rest nog het
paardenmiddel der Kamerontbinding.
Aangezien zoodanige ontbinding we
gens ccn votum ccaer kleine gemeng
de meerderheid tegen urgente bezuini
gingsmaatregelen vermoedelijk ten ge
volge zou hebben, dat -in verschillende
r.::cn cp barsten
verschillende frac.
ontstonden, zullen c
tics, op lijfsbehoud bedacht, wellicht
tegenover zoo'n ministerie een veel wel
willender houding aannemen dan me
nig psssimisf .ycrwaeht,
