HAARLEM'S DAGBLAD Wat de Raad doet in Bioeniendaal Buiteniandsch Overzicht Üiimeniand D£ VONDELING MAANDAG 19 NOVEMBER 1923 TWEEDE BLAD Toekomstplannen. Nog al tijd verwarring. Suppletoi- re begrooting met een niet- geaecepteerd standje. Nog ©ens vervolgonderwijs. Bc- grootingswee. Er heerschfc nog steeds verwarrinl over do manier waarop de ingekomen stu'kken behandeld worden. B. on W doen hun be6t om het den raadslede: naar den zin te maken, maar telkens meer wijkt do raad zelf van den iut- gestippelden weg af. Bezen keer o.a- floor te gaan spreken over dingen, die nog niet eens door B. en W. zelf on derzocht waren, waardoor rlie er niets over konden zeggen, liet mag waar zijn dat sommige dingen eenvoudig lijken, zij zijn het daarom nog niet. In plaats van het in het dagelijbsch bestuur te wanrdeeren dat dit, geen stukken achterhoudt, die te laat inge komen zijn, maakt de raad het zelf voor B. en W moeilijk door te willen bepalen of een stuk al of niet voor behandeling vatbaar is. Wanneer een of ander raadslid niet voldoende inge werkt is in een raadsstuk, wordt hem beleefdheidshalve verdaging Van dat stuk toegestaan. De raad dient dat ook te doen tegenover B, en W. Tweemaal heeft de raad Donderdag zich met de toekomst beziggehouden. De eerste maal. was bij een verzoek van iemand die wilde bouwen bij het Hofje van Stoel. Op het terrein dat daarachter ligt kan in de toekomst een slratencomplex worden gemaakt, men hield er een uitgang voor open. Het tweede_ geval was dat van het dorpsplein in Bioeniendaal. In ons blad ie dat eenige dagen geleden al omschreven. Wat in de openbare ver gadering van den raad over deze aan gelegenheid is gezegd is wel naar wij vermoeden een weergave van het be sprokene in de geheime zitting over lieizelfde onderwerp. Zeker, zei men, liet'zou mooi zijn, het aanzLen_va.il de gemeente zou er op vooruitgaan Bloo- mendaal zou er in de toekomst beter door worden, maarmen vond het ten leste ookvoor de toekomst beter in een Bioeniendaal te wonen zonder dorpsplein en zonder hooge belasting, dan omgekeerd. De over de ze zaak adresseerende heeren moesten maar in de bladen lezen- wat er ge zegd was, ook over het indienen vau een ander plan. Wat wij konden be luisteren was, dat elk pïan dat mooi. is. zal slagen, mits het geen geld uit; 'de gemeentekas vergt. Men heeft de' bedoeling, men heeft het elkaar haast, op handslag beloofd, dat er voorloopig; niet geleend zal worden, omdat alles» wat. aan rente betaald moet worden, voor do gemeente extra geld is. Die geest moest in meer gemeenteraden heersclien, het gebeurt dikwijls clat ec-n uitgaaf goedgekeurd wordt, om dat men er toch voor kan leenen". tiet vervolgonderwijs kwam voor dt_ tweede maal op het tapijt, nu met een advies van de plaatselijke school commissie. ..Toch handhaven, trots het slechte resultaat" was het advies. En zoo zal gebeuren. In dezelfde veigadering waar d,e be grooting voor 1924 werd aangeboden, werd den raad ook een suppletoire begrooting voor 1923 gepresenteerd. Dra men niet met z'n geld toekomt, gebeurt in de beste families. Onge woon is dat dus niet, to apprecieereu is dat het'nog maar de eersto supple toirs was in 1923. Do hoer Ctto had zin een breed betoog op te zetten over suppleloire begrootingen en alles wat daarmee annex is. Stel u voor, 't -geld was al lang en breed uitgegeven en nu komt men achterna vragen of de raad de begrootiug wil goedkeuren. Zoo erg was het evenwel niet, zei de heer Laan, als de _raad buiten de bo- grooting om bij sommige raadsbeslui ten uitgaven doet, moet hij ook geen aanmerkingen maken wanneer de no ta daarvoor gepresenteerd wordt. Des heeren Ctto's betoog was daarmee voldoende weerlegd. De volgende rede was evenwel n) weer in den oven, bij de aanbieding van de begrooting voor het volgende jaar. De behandeling eerst door B. eu W.., ïn drukken, dan behandeling door de financ.ieele commissie, dan door B. en W. en de commissie samen, daar na door 'den raad zelf, noemde do heer Ot-to te omslachtig. Zijns inziens moest de volgorde zijn 1. B. en W.; 2. fin. commissie, 3. B. en W. en fi- nancieele commissie, 4. afdrukken. 5. behandeling in den raad. Alleen ver plaatsing dus van het di'uikmomont. Er zijn veel wegen die naar het doel leiden en veel manieren om vast te stellen wat de gemeente in eeuig jaar te ontvangen en uit te geven heeft. De Bloemendaalsohe practijk is: één dog voor de behandeling van de begroo ting. Wanneer bet daarbij blijft doet hot voorspel er weinig toe. Volgepraat wordt die Decemberdag toch wel. Misschien gaat het gepraat wel weer lijken op „gedaas", de kwalificatie dïe de voorzitter Donderdag op een ©ogenblik aan de discussie gaf. Do be doeling om iets bijzonders moei en duidelijk te zeggen is in de raadszaal te wnairdeerèn, maar wanneer de ver gadering er tweemaal te lang om duurt, wordt dat vervelend. Kort en krachtig, laat men trachten zich dat eigen te maken. v. O. POlNCARé MEENT DAT DE TIJD VOOR CONCESSIES AAN DUITSCHLAND VOOREIJ IS. THANS MOET VAN DUITSCH- LAND DE NAKOMING VAN HET VREDESVERDRAG V/ORDEN AFGEDWONGEN. VERSCHIL VAN MEENIN G TUSSC HEN FRANKRIJK EN ENGELAND OVER NIEUWE SANCTIES TEGENOVER DUITSCHLAND. BELCIÖ BEMIDDELT. EEN BELANGRIJKE ZITTING VAN DEN RAAD VAN GEZANTEN. EEN SCHERPE AANVAL VAN LLOYD CEORCE Op POlNCARé, Een" nieuwe reda van Polncaró wil zeggen: een cieuwo waarschuwing aan: het adres van Duitschland. Ku hield d« Fransohe minister-presi dent voor liet republikeinsclie comité van- handel, nijverheid en landbouw 'n rede. Hij wees allereerst op de gunstige positie, waarin Frankrijk vorkeert. Het oefent thans toezicht uit op toet voornaamste mijngebied en de groote 'wapenfabrieken van zijn vroegeren -vijand, die op het oogenblik len prooi is 33n do nationalis tische hartstochten en het heimelijke voor nemen koestert, revanche te nemen. Voorïs verklaarde Poincaré, dat het uur tot het doen van ooincessies' voorbij is. Het vredesverdrag zal goedschiks of kwaad schiks worden uitgevoerd. Duitschland den tijd en de gelegenheid laten, een nieu wen aanval voor te bereiden, zou een mis daad zijn ten opzichte van toet nageslacht die wij niet zullen begaan. In ons -vorig nummer 13 al gemeld, dat maarschalk Poch verklaard toeeft over tuigd te zijn, dat Duitschland zich mili tair weer herstellen wil, zoodal, oen krach tige controle op militair gebied door de ge allieerden noodig is. Poincaré neemt deze wonsch blijkbaar 'ter harte 1 Maar de goalliócrden zijn weer niet oonsgezfnd. Hei. is zoo wordt uit Londen in een telegram aan de Telegraaf gemeld op verzoek van de Britsche regeering, dat de vergadering van den Gezanteniaad, die Zaterdag zou plaats Jiébben,» tot Maandag 15 uitgebeld. Volgens „Reuter" heeft de Britsche rogeoring dezen stap gedaan in de 'hoop, dat als gevolg van een diplo matieke notawisseling, die op dit' oogen blik tusschen de geallieerde hoofdsteden plaats toceff, een gemeenschappelijke for- mulo bereikt zal worden betreffende de kwestie van den terugkeer van den ex- kroónprins en de kwestie van de goallieer de militaire controlecommissies in Duitsoh- land. 'Iri een geval geloofde men, dat een uit stel zal leiden tot een gematigd inzicht, en dat overhaaste daden, die later betreurd Zouden worden, tzullen 'worden, voorko- I.n goed ingeliohló kringen wordt ver klaard, dat de Britsehe regeering. bereid is, bij Duitschland een' protest in te die nen betreffende den terugkeer van den ex-kroonprins en het verzet tegen de her vatting van de geallieerde militaire con trole op de Duitsche bewapening eu de munitiefabvicagc. Evenwel is> Groot-Brit taimtö niet bereid aaui die protest-nota clausules toe te voegen, waarin Duitsch land met verdere sancties wordt bedreigd ingeval het aan de eischen niet onmid dellijk voldoet. Terwijl toet thans onmogelijk is '0 voor spellen of men in staat zal zijn «eu com promis to bereiken, staat wel vast dat alle 'pogingen worden gedaan om, een toenade ring tot stand te brengen tusschen de ge zichtspunten van Groot-Bricurniéen Jta- lié eenerssijds en Frankrijk en België an- Me, Keil!, ondersecretaris van buiteu- ■landache 2akcn in Engeland, heeft zich in een rede te Cambridge u;tg>.-:a:on over don buitenla-ndscben toestand- Hij. zoide, dat do grootste zorg der regeering was, hoe zij -een ongestoorde alliantie niet Eugclands bonügenooten uit den oorlog kon banflha- ven. De regeering hpópto van harte dat cr geen -verwijdering zou komen tusschen Gngoiaod en zijn I-'ranschca, bondgenoot til aangezien hij sprak op een.oogenblik, dat de toestand bijzonder moeilijk was, wilde hij slechte zeggen, dat hij zelfs thans, ofschoon et redenen waren voor orustjgen, twijfel', weigerde de hoop op te geven dat Frankrijk, ook -nu Engeland in staat, zou stellen, 'met dat land samen te werken, onder handhaving van Engulands eigen behangen cn do richting, die Enge land do juiste acht. In verband met de jongste verklaring van generaal Smuts «oide Mc.'Keilj dat de regeermg Smuts' goloof volkomen'deelde, dat de beste hoop voor do toekomst van de wereld lag in samenwerking tusschen het Britsche Rijk en de Ver. Staten. De i'êorüig was er even -verlangend maar ais Smuts om deze samenwerking zoo ver reikend on hartelijk mogelijk te maken door een methode, die voor de Amerikaan- sehe regeering 'aannemelijk zou zijn. De tegenstelling is dus weer Frankrijk— Engeland. De Belgische regeering tracht langs di- p'.oui-atieken weg de verschillende stand punten met elkaar m overeenstemming te brengen, hetgeen zoo wordt er bij ge meld thans niet gemakkelijk is. Toch is nog-niet alle hoop verloren,dat het een heidsfront dor geallieerden tegenover de Duitsche legeerin® zal worden gehand- Het zal dus heden con belangrijke zit- tiiog van de Gezanteiiraad worden. Als Frankrijk het niet eens wordt met Enge land zal het blijkbaar zelfstandig verdere tappen tegenover Duitschland doen. Nieuwe Duitsche gobicden bezetten f Do zergen dor Duitsche regoering. zijn vele. Er zijn niet alleen de conflicten met (le geallieerd-en, maar ook da verwik kelingen binnen de eigen grenzen. Te Berlijn Lebben belangrijke on derhandelingen tusschen de regeering den raad van vijftien (vertegenwoor digers van het Rijnland) plaats gehad. Een definitief resultaat werd niet be reikt, zoodat de besprekingen heden, Maandag, zullen worden voortgezet. Het ziet er niet .naar uit, da;t de on derhandelingen tot. een resultaat zul len komen, tenzij men het dan als een resultaat wil beschouwen, dat de rijksregeoring len slotte 7.00 iets zegt Wij kunnen er ook niets meer 1 doen: „Zie maar hoe jullie jezelf redt". Naar de Telegraaf-correspondent 'erneemt, gaat het inderdaad in -die richting. Zooals reeds eerder gemeld is, heeft de rijKsregetnng van het ere- diet, dat zij zou krijgen door de nieu- rentenmarlc, 100 hillioen afgestaan voor steun aan de werkloozen in het Roergebied^ maar tegenover de gewel dige werkloosheid beteek-ent dit slee lit; een uitstel van veertien dagen van do volkomen stopzetting der steunverlec- ning, waartoe de regeering principieel reeds lang, heeft besloten en waaraan zij zal. moeten vasthouden, omdat ver dere financiering van dien steun'door het rijk tengevolge zou hebben dat de rentenmark in minder dan geen tijd denzelfden weg zou op-gaan als de pa. pi erin ark. Dezen weg zal heb wel op gaan. doch men kan het "bezwaarlijk dien weg opjagen, en zoo is reeds het denkbeeld geopperd om, nu de onder handelingen met- Frankrijk zijn mis lukt, aan het Rijnland een meer uit gebreide provinciale autonomie te ver- leenen met een 6oor.t economisch* direc torium aan het hoofd. Men zou daarbij niet denken a-an een politieke zelfstandigheid van het Rijnland, doch de bedoeling is maar om van het Rijnland als provincie de mogelijkheid te scheppen door eigen beleid, door eigen belastingheffingen .en misschien door een eige-fi geldsoort het dreigende gevaar het hoofd te bie den. Men redeneert, daarbij, 'dat door deze Wijze van doen tevens ook de politieke gevaren zouden kunnen worden bezwo ren, önisfcaa.11 door de weigering van Fransc-hen om met' de rijksregee- rin-g te onderhandelen, doóh ïiiplaats daarvan besprekingen te voeren met verschillende vertegenwoordigingen ■an organisaties en groepen, die ten slotte toch in de eer-sle plaats voor hun eigen belangen opkomen. D e separatistisclio onlusten. In het Zevengebergte, het heuvel land tusschen Bonn en Honnet, w-a-ai- tueschen een geheel e reeks van kleine stadjes ligt-, heeft een „veldslag" plaats gehad tusschen d-'e inwoners en separatisten. Een groot,e troon separatisten, die «nigen tijd geleden door de Belgische bezctbingsautoriteitcu uit Crefeld was uitgewezen, had het op de bewoners van het Zevengebergte voorzien, eu zoo trokk-en zii in kleine groepen de verschillende stadjes binnen, waar zii levensmiddelen en geld gingen rrpuï- reorc-n, waarvan de bewoners niet-s moesten hebben. Do burgoi'6 cn boeren vercenigden zich tot een zelf weer. die hoofdzakc- liik was bewaneud met bijlen en toen do separatisten eon aanval deden op Honuef, werden zii bii den Aegidien- berg door de inwoners ontvangen en- ontstond een verbitterde strijd,.waar bii de separatisten, hoewel zii van vuurwapenen waren voorzien, erooto vorliezcn leden. Tot 1111 too zijn bij do separatisten i-1 co oden en een s roef- aantal gewonden opgegeven, terwijl de zelf weer slechts 1 dood© en 1 zwaargewonde verloor. De separatis ten namen daarop de vlucht eu trok ken 7jch 111 het Zevengebergte terug, waar zij zich in de bosschen schuil houden. Do Fr arische bozctlmgsautoriüeiten hebben een. compagnie soldaten naar Monhef gezonden 0111 do orde en rust te herstellc-n Volgons een B.T.A.-bericht, lieert later opnieuw een gevecht -tusschen de bewoners van het Zevengebergte en dc separatisten plaats gevonden daarbii vielen acht dooien en eon zes tigtal gewonden. Door de Fransche troepen werden ouge'yeëv duizend separatisten ontwa pend. De Duitsche regeering heeft in een nota geprotesteerd tegen (te Fransch© ondersteuning van de Separatistische beweging. Dit protest klopt evenwel met met bovenstaand bericht, waarin immers geconstateerd wordt, dat de Frau- schen de separatisten ontwapend heb ben. In den Engclschen verkiezings strijd worden belangrijke redevoe ringen gehouden. Zaterdag vvas het bijvoorbeeld een merkwaardige dag daar Lloyd George, Churchill, Amory en Sir John in vergaderingen het woord hebben gevoerd. Sedert de liberale hereeniging hield Lloyd Ceorge. zijn eerste openbare redo te Nort hampton, waar hij geestdriftig werd ontvangen. Hij merkte op, dat het land bij de laatste verkiezing den raad wan de linksc'iie. ertremisteu verwierp, terwijl liet niet het groo- te gevaar bereft© van de rechtsche extremisten, die alle bekwame man nen, eeu uitgezonderd, uit do conser vatieve partij hadden gejaagd, ten einde de reactie-politiek te doen zegevieren. 'Vervolgens sprekende over de rede van Poincaré en mot name over dc kwestie der Entente, zeide Lloyd George, dat Poincaré de arme En tente-baby een wokelij'ksch bad in zwavelzuur had gegeven, ten einde haar rein en monter te houden. Hoe kan het arme wicht groeien onder zulk e;n behandeling Gvoot-Brittannic zoo vervolgde de oud-premier is thans '11 quantité négligeable in den raad van Euro- peoscho staten. De Britsche voorstel len werden verworpen en er ge - beurde niets. Groot-Brittannie telde niet mee. Het- was de moeite niet waard Groot-Britbajrnië te raadple gen! iyt is vernederend en omdat do tegenwoordige regeering een chaos veroorzaakte, tracht zij nu d© aandacht van het volk af te leiden. In Amerika wordt, arm do houding van Engeland eenvoudig deze nit- logging gegeven, dat het bevreesd is- voor de Fransch© vliegtuigen. Doch ons onverschrokken volk' vreest niets cn niemand, heb heeft slechts de vrees voor God in de harten. (Toe juichingen.)' Lloyd George betoogde vervolgens dat de premier verdeeldheid brengt in zijn eigen Kabinet en dat- dc mo tieven., voor zijn protectiepolitiefc aangevoerd, van dag tot dag wisse len. I-Iij wees er verder op. dat een eventueel in te voeren tarief rf.et alleen in (le eerste maanden niets zou uitwerken, daar het eerst voorjaa.r bij liet parlement in be handeling zou komen, doch de wer' loosheid zelfs verergeren daar buiten landschc goederen, die zoude-n wor den belast, voor dien tijd in groote .massa Jn het, land zouden worden ingevoerd. H'j- herinnerde fan de uitlating van Bonar Imw, nl-.dafc de voordeden van een wijziging in het fiscale stelsel op het- oogenblik niet zouden opwegen 'tegen de nndeolen, dio de olirust erdoor verwekt, zou den medebrengen. Invoering van eer tarief zou. de werkloosheid niefc di rect verminderen, doch wel den han del verontrusten. Lloyd George leverde verder de volgende vernietigende critf.ek op ck regeeringspolitiek tegenover de Do minions: „Wat is", zoo vroeg hij. „de poli tiek van de regeering tegenover de Dominjions? Wij hebben een grooti Rijksconfercntie gehad, waar het waarachtige verlangen bestond om heb Rijk te versterken door het be vord&ren van de handelsbetrekkin gen, Maar 'heeft de regeering voor dit doel niets beters dan 'de voor stellen door den president vati den. Board of Trade to voorschijn ge bracht? De kreeftein-blik, rivier kreeft en krabbetjes! (Gelach.) Het rijk irioet bij elkaar worden gehou den door kreeften! (Gelach.) (Geroep de mir/isterbauken van 1!") Heelemaal niet. Dat is de heelo quaestie- Er is een voor keursrecht voor geconserveerde ri-' •ierkreeft. Maar voor geconser veerd lamsvlees oh uit Nieuw Zee land, voor geconserveerd schapen- vlee6ch uit Australië daarvoor niet-! .Voor geconserveerd© zeckreefb •el.Waai' ligt toch 'b verschil Zit 't. ..c:n in het- blikt fOelach.) Het is kctellappcrspolitiek" (Gelach.) De Engeleclie Arbeiderspartij gaf een manifest uit, hetwelk baar ver- kiezingsprogrom lxvat- ln dit manifest wordt allereerst s tg es te ld, dot- protectie? geen middel legen de werkloosheid. Het program verklaart zich voor iri te rnal,ionnie samenwerking door mid del van eon versterkten eu verg root-en Volkenbond. Het plan van een heffing ineens wordt aldus omschreven De kanselier van de Schatkist eener arbeidere-regecriuR zou een niet tc- rugkeorende. progressieve kapitaals- heffing opleggen voor kapitalen boven de 5000 pond sterling, welke dan uit sluitend zou dienen tot aflossing der oorlogeschuld. Verspreid nieuws DR. WiRTH. In verband met de ziekt© van dr. Wiri.li wordt no» vernomen, dat hij ©enig© dagen geleden door een ze nuwaandoening werd getroffen. Zijn toestand werd nog verergerd door hartzwakte. Door do hem behan del ente geneesbeeren wordt thans evenwel medegedeeld, dat.Wirth's toe stand weer aanmerkelijk is verbeterd, zoodat direct levensgevaar niet meer bectoat. EEN VERVOLCINC? Do afgezette Saksische 'minister president, Zeigner. heeft zoo wordt Berlijn .gemeld zich in zijn functie n?.n ernstig© fouten schuldig gemankt-, die waarschijnlijk tot een vervolging zullen leiten. Onze Lachhoek. Ga jo graag naar school. Jantje? Ja. mevrouw, maar het liefst naar de Zondagsschool Zoo? En waarom? Omdat ik daar maar eens in do week naar toe hoef! Een advocaat was er in geslaagd, ,'cijspraak voor- zijn cliënt- te verkrij gen. Onmiddellijk seinde hij hem: „Het recht heeft getnompheerd!" Per ommegaande ontving hij hot antwoord: „Ga dadelijk in hooger be roep Pers-OverziGlit INCEZONDEN M E D ED EE LI N C E N A eo Cts, por regel. DE OPDRACHT AAN MR. KOOLEN. De Telegraaf keurt de rich ting waarin door de opdracht aan mr. Kooien thans naar de oplossing der crisis blijkt te worden gestreefd, als een h.i onjuiste a.f. Het blad schrijft: Ztj miskent den uitelag der stemming op 26 October; zij negeert het meest frappante feit dier stemming; do op positie van een juist genoegzaam ster ke fractie der Katholieken om het ka binet t© doen vallen. Zij neemt do uit spraak der Kamermeerderheid voor kennisgeving aan, maar bestendigt d© politiek van het kabinet-P,uye, door als redder in den nood een dorgeueu te begroeten, die dit kabinet steunden. Zij is daarom, indirect, de scherpste veroordeeüng van Ruys' bravour-po- litiek: indien deze kabinetscrisis, dhy uit een Vlootwet,orisis voortkwam, door ©eu Vlootwetvoorsfander op te lossen wordt geacht, welnu, dan had die crisis voorkomen kunnen worden; dan had de ministerie de portefeuille- Kwestie- niet behoeven en dus niet nio- gen stellen, Door dozö opdracht wordt-, onge acht of zij te vervullen blijkt, do aan bieding van het ontslag der demis sionaire ministers rechtstreeks ge desavoueerd. De Nederlander is van mee rling dat voorshands betwijfeld mag worden of met het verleenen van de opdracht aan mr. Kooien de crisis als liet ware is opgelost. „Mocht het den heer Kooien geluk ken aldus het blad voor do op lossing der meest brandende kwesties (financieel horstel, beveiliging van Indië, onderwijshervorming, socialo verzekering) ecu formule te vinden, die,-zoowel ds uïteeuloopeude begeer ten in eigen groep, als de wenschen der Anti-revolutionairen en Christelijk historischen bevredigt dan blijft nog liet politiek bezwaar der A.-R. te gen den gevolgden gang van zaken. Ook zal het feit, dat de Kabiuetforma- teur weder eeu "R-oomsch-Katholiek is zeker aan Ckristelijk-liistorisellc zij de en ook bij de A.R. het, toetreden tot eenig nieuw samenwerken niet ver gemakkelijken". Het U. D. laat, zich onder meer als volgt uit: „Mr. Kooien, do ervaren parlementariër, de man dio hoog© ach ting geniet als Kamervoorzitter en do geheimenissen der politiek als geen ander leent, is voor d© oplossing dezer crisis aangewezen. Het kon wel eens wezen dat hij. wiens komst- zonder re clame is aangekondigd, met kalm be leid do kracht praesteerde waarin ont- stnimiger politiek© temperamenten hebben gefaalcL De opdracht aan mr. Kooien is ©en geruchtlooze oplossing van deze geruchtmakende crisis. Item zal tot taak gesteld zijn de radicale bezuiniging in te voeren, die het heen gegane Kabinet verzaakte, maar óók. ito zoo noodzakelijke maritiem© verde diging van rijk eu koloniën t© verzor gen op beleidvoller en tnct-iscber Wijze dan zijn voorgangers het vermochten De N. R. Crt. oordeelt: „Indien het- Kabinet, dat mr. Kooien bijeen zoekt do klippen weet to ontzeilen, waar in den grond der zaak liet kabinet-Ruys op gestrand is. en dus met een zij het beperkt- program voor de Kamer komt aar daaromtrent dan ook open- a r t i g is. dan zal het, dunkt ons, do komende jaren onbevreesd tegemoet kunnen gaan, mits het maar parlemen- toir is 111 dezen zin, dat het voor de gedachten, die iu het program worden ontwikkeld, in de Kamer bij bepaalde groepen een© meerderheid vindt". Bij het bericht over de opdracht aan mr. Kooien teekent de Rotter dammer, het auti-rev. orgaan, al leen het volgend© aüD: „In verband met dit bericht vestigen wij er de aandacht op, dat, naar wij meenen te weten het door de A.R. Ka merclub van af den aanvang der cri- ingenomeu etandpmij, dat zij on der de huidige omstandigheden haar medewerking aan de vorming van een rechiscli Kabinet zonder meer niet zal kunnen verleenen, nog altijd geen wij ziging heeft ondergaan". OUD-MINISTER DE CEER OVER HOOFDSTUK I DER STAATS- BECROOTING 1924. Jar. mr. D. J. do Geer, oud-ininis- tcr van Financiën, heeft „Een voor- locpige memorie van antwoord" ge- publiceerd op het Voorloopig Verslag van a©^ Tweed© Kamer over Hoofdstuk I der Staatsbegrooting 1924. Hij heeft dit gedaan omdat in dit stuk ©enig© opmerkingen worden ge maakt, die iu het bijzonder den voor laatst afgetreden Minister van Finan ciën (dat is de in Augustus afgeiredo- ne) betreffen. Eil hij wenscht© nu d© ministerieel© verantwoordelijkheid in dier voege uit t© breiden, dat hij ook na zijn aftreden daarop eenig bescheid geeft. „Voor de Regeering is dit uiter aard niet ten voile mogelijk, schrijft, hij, terwijl 't hier toch zeker een open baar belang betreft". Onder meer gaat de. heer de Geer in den roede <1© Vlootwet-quaestio na. Uit dit gedeelte van het vlug schrift hier het volgend©: „De wenschelijkhrid van uitstel eener wettelijke regeling als in het ontwerp voorgedragen, zou, meen ik, meer algemocu zijn ingezien, wan neer niet in tal van hoofden zich de gedacht© van liet „alias of niets" -- dat wil' iu dit ge ral zeggen „vlootwet- Urgentie, of nihilisme" hnd vastge zet. Mcd© onder den invloed van -ie ontwnpeniiigspropaganda hebben ve len zich het besef opgedrongen dat, wanneer niet, met 1 Januari 1924 de vlootwet- werd ingevoerd, de ncutrali- teitsliandhaving in Indië was priisce- geyen en de marine kon worden geli- qiiïdoerd, liet is dun ook ten deele de schuld der ontwapeningsmamien, dat het vc- maklm!ijker is, b.v. een aanhangige middelbaar onderwijswet of wet op do gezondheidsdiensten uitgesteld te krij gen dan een vlootwet. Bij de ©erste speelt niet een rol d© vrees voor een duurzaam prij-, gbven van het belang dat door het betrokken ontwerp be hartigd wordt-. Behalve door de out- wapeuii-.gspropnganda is de „alles- of-niets" gedacht© govoccl door 'n zeer overdreven vrees voor het verloop van het marinepersoneel. D© beschikbare gegevens toonen over tuigend aan, wat trouwens iu den te genwoordige 11 tijd allerminst bevreera dend is, dat velen zich t© dien aan zien noodeloos onger ust hebben laten maken. Overigens had wel mogen worden bedacht, dat het gevreesd© verloop door niets sterker gevoed kan worden dan door de verkondiging der „alles-of-niets"-lheorie, zoo' de vloot wet verworpen werd. ir'euDileïOïj Vertaling nnur het Eugelsch van GENE STRATTON PORTER. HOOFDSTUK XV^I. Spróetueus stelt zijn leve 11 in d w a a e s c li a a 1. Ilet was moeilijker dan Mc Lean gedacht had om bij den boom tv kó men. Aan den Oostkant buiten het bcscli, kou do ploeg er het dichtste bij komen, maar, nadat zo bij het eind van den oostelijkcn ingang waren ge komen, bleet er nog een mijl ondoor dringbaar hakhout over groote én kleine hoornen en boschjes van aller lei soort. Op verschillend© plaatsen moesten ze iels op dén vochtige» bo dem brengen, om een stevige 11 onder grond te .vormen voor (io zware ladin-. gen. Het duurde'eenig© dagen voer do weg naar den mooirn ouden boom klaar was eii z© hem konden vellen. Gedurende het zaneri stond Sp 'ort- neus den weg nf te kijken. IHj was eer der bij den boom geweest dan do ploeg en had het blauwe lint.er afge nomen. Keurig opgevouwen -lag het nu op zijn hart. Hij hoopt voel troost te vinden bij dat lint-, ah hij de vol gend© maand naar de stad ging om met zijn werk te beginnen. H'ij zioU dan over dezen zomer kunnen ilroo- men; het zou alles veel gemakkelijker maken. Als Lij gekleed was zooals an der© mannen, dan wist hij nu al waar hij dat kostbar© stukje lint zou ber gen terwijl hij aan het werk was. Het zou hem geluk brengen ©11 hij zou het altijd bij zich drogen t-e•herinnering aan d©a dag, waarop ze hem haar rid dsr had genoemd. Wat zou llij hard werken ©n o, wat verlangde hij er naar om te zin gen.. Ala hij d© verwachtingen van Mc Lean maar niet teleurstelde cn het meifije trotsch op hem kon maken". Als liij eens een echte ridder zijn kou! Hij begreep met waarom ze niet ge komen was. Ze had immers willen zien, clat do boofn geveld werd. Als ze niet gauw kwam, zou ze to laat zijn. Hij hacl haar toch gezegd dat het- vanochtend klaar zou zijn en ze had gezegd dat ze er zeker zijn zou. Waar ©al was zo nu juist vanochtend to' laat? Mc Lean was naar de stad gereden. Als llij ©r geweest was, zou Sprcet- nous eévraagd hebben of hij do man nen wou laten ophouden tot ze kwam, maar hij durfde het de ploeg niet te vragen. Hij had eigenlijk niets over hen te zeggen, ofschoon hij wel dacht dat de mannen zouden doen wat hij vroeg; maar llij was te verlegen om er too to kunnen besluiten cn hij wachtte tot het werk zoo goed als af- gefo'open was. Z© waren klaar met za gen en harde bijlslagen .weerklonken toen de Baas kwam aanrijden. Hij vroeg dadelijk naar het meisje. Toen Spróetueus vertelde, dat ze er nog niet was, gaf de Baas dadelijk be vel om den boom met rust t© laten tot zij er was, Toen do mannen achteruit gingen, schudde clo top van den boom die ver boven do ander© uitstak, iu den wind. Er klonk een dreigend ge kraak aa.11 den voet, de machtige stam trilde cn vlak in de lijn waar hij neer moest vallen werden de takken, uit el kaar geduwd en verscheen, het.lachen de- gezichtje van het meisje. Do mannen kreunden -van schrik en toen ze do angst op hun gezichten zag bleef ze stil staan, keek op en begreep wat ©r aan de hand was. „Naar het Zuiden!" schreeuwde Mc Lean. „Loop naor het Zuiden!" Tiet meisje was hulpeloos. Het was duidelijk dat ze niet wist waar het zuiden was. Do boom schudde weer. Do mannen van do ploeg bleven onhr- I wegel ijk staan, maar Spróetueus 'sprong langs don boom en ronds -zoo Ihard hij icon. Hii greep liet meisje best len werkte zich door de struiken heen. j Do stam stqnd al schuin toen een boom daar in dc buurt een oogenblik Zijn val stuitte. Ze zagen dat Sproet- neus ergens over st-ruijcelde en met hot meisje in zijn armen voorover viel. Do mannen gilden van angst cii Mc Lean bedekt© zijn gezicht. Spróetueus stond dadelijk weer op, met het meis je in zijn armen en worstelde verdor. be huitensto tukken raakten hen al aan toen ze zagen dut. Sproetneus het meisjo-zoo ver mogelijk van zich af voorover in den modder gooide, ilij sprung- haar achterna, om haar li- ciiaani niet hot zijne te bedekken ©n keerde zich half om, om te zien of z© nog'in gevaar waren, eu met uitge strekt© armen bereidde hij zich voor op den schok. Do takken bedekten heil volkomen en de aarde trilde on der den outzettenden schok. Me Lean en Duncan rendeu er heen met bijlen eu zagen. De rest van de ploeg volgde en ze werkten radeloos. Hot duurde een eeuwigheid voor ze iets van het blauwe jurkj© van het meisje zagen eu dit gaf hun nieuwe kracht. Duncan viol naast- haar op zijn knietin eti schepte met zijn han den d© modder onder haar weg. Een paar seconden later trok Iiii haar on der do takken uit verdoofd en be nauwd, uitte* niet gevaarlijk gewond- Snroctnéüs lag e»:n eindje verder on der den liconi en er lag een zwar® tak op lieni- Zijn oog-11 waren 'wiid open. llij was volkomen bij kennis. Duncan wild© probeeren. hem er onder uit t© halen, maar Sproetneus hield hem tegon. „Mij kun jo niet bewegen", zei hij. „Je moet do tak afzagen en wegdra gen. Ik weet'het zeker. Twee mannen haalden vlug de gt'oo to zaag. Z© gingen onmiddellijk aan 't work eu al heel gauw konden ze do tak wegnemen eu lag Sproetneus vrij. De mannen bogen zich over hem heen en wilden hein oplichten, maar bii gaf hem eon teeken dot 2© weg moesten gaan. „Laat rn© eerst ©en beetje uitrusten voor Jullie ine aanraakt", smeekt© hij. Toeii keerde hij zijn hoofd 0111 tot hij heb meisjo zag, die niet haar jurk het vuil van..haar gezicht wreef. „Probeer eens om op te staan!" vroeg hij. Mc Lean greep het meisje vast, en hielp haar overeind. „Denk je dat ja iets gebroken hebt?' hijgde Sproetnous. Het jneisjo schudde het hoofd en ging door met het vuil af te wrijven. „Kijkt h eens of u iets vinden kunt. méneer", vroeg Sproetneus. Het meisje het zich door Mc I.er.n betasten 011 hij verzekerde. Sproetneus (int zy niet ernstig gewond was. liet I 10M af cn er kwam een zochten glimlach op zijn gezicht. „Gelukkig!" fluisterde Ivj met lioe- sche stem. Het meisje liep weg van Mc Lean. „En hu jii Spcoetuiius!" riep ze uit. „Nu is het jouw beurt. Sta eens op!" Er kwam een pijnlijk© uitdrukking op het gezicht van don jougen. Toen werd het meisje doodsbleek. Ze greep zijn handen. „Spróetueus. sta op!" Het was half bevelend, half sniee- kend. „Kalmpjes afin! Laat me eerst wat, rusten!" smeekte Sproetneus. Zo knielde naast hem neer. Hii sloeg zijn arm om haar hoen en trok haar naar zich toe. ilij keek Mc i eau zoo sineekend aan, dat de Baas haas tig naar hem to© kwam en aan dep anderen kant naast hem neerknielde. „O Sproetneus!" riep Mc Lean uit ..Dat niet! Wc kunnen toch wel wat voor je doen! Het moet! Laat eens kij ken!" Hij probeerde zijn' klecren los t© maken, maar zijn trillend© vinvers schoten 7.00 weinig on dat het meisje heul wegduwde, en zelf de borst van den jongen bloot maakte. Ze keek er oven naar. sloeg toen do kleeren er weer overher-11 legde haar arm on der zïjnhqofd. Sproei neus keek haar ..Zie je wel?" zei hii. Het meisje knikt© zwijgend. (Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1923 | | pagina 5