HAARLEM'S DAGBLAD
Buiteniandsch Overzicht
Rubriek van den Arbeid.
Uit de Offisirsten
ALGEMEEN
HANDELSBLAD
WOENSDAG 28 NOVEMBER 1923 - DERDE BLAD
ALBERT HEEFT AFCEZIEN VAN HET SAMENSTELLEN VAN EEN
NIEUW DUITSCH MINISTERIE,
EEN BURCERLIJK KABINET IN BEWERKINC.
MOEILIJKHEDEN INZAKE DE WERKKERVATTINC IN HET
ROERGEBIED.
De mlnlstorcrlsis iq
Duitsohlaivd,
die eerst bijna opgelost edheen, is nu
weer verward. Dr. Albert heeft den
rijksp resident de opdracht tot het vor
men van een zakenkabinet teruggege
ven, daar hij geen kans ziet eraan 1e
voldoen.
De Berlijnscho correspondent van,
de Telegraaf seint:
Albert, hoo verhevigd ook met zijn
eervolle opdracht en hoezeer ook ge
neigd om het in hem gestelde vertrou
wen niet te beschamen, heeft ten slotte
toch moeten inzien, dat er voor de
vorming van een kabinet nog iets an
ders noodig is dan goede wil, en heeft
zijn ijverig stroven moeten besluiten
met een boodschap aan president
Ebert, waarin hij, met een beroep op
de partijpolitieke moeilijkheden, ver
klaart geens kans te zien er iets van
terecht te brengen.
En intusschen zijn, heelemaal onaf
hankelijk van de kwestie of Albert rin
taak opgeeft of niet, de partijen voort
gegaan met onderhandelingen over de
mogelijkheid om oen plaats te vindon
vooaeen burgerlijke coalitie met inbe
grip der Duiisch-Nationalen. Hierin
toch ligt de eenig overblijvende kans
voor een parlementair kabinet, aan
gezien de geschillen tusschen de so
ciaal-democraten en de Duitsche Volks
partij zich zoo hebben verscherpt, dat
vooiioopig van een samenwerking tus
schen deze beide partijen geen sprake
kan zijn en de democraten en het
Centrum hebben te kennen gegeven,
dat zij een kabinet wenschen met de
sociaal-democraten, maar zonder do
Duitsche Volkspartij.
Tegen drie uur Dinsdagmiddag was
de Centrumleider Marx nog bij Ebert
en al heel kort daarna hadden de lei
ders van de burgerlijke arbeidsge
meenschap d.w.z. van de Democmten
het Centrum en de Duitsche Volks
partij, een bijeenkomst, waaraan ook
j}e Duitsch-Natiouale leiders Hergt en
^raafWestarp deelnamen.
Het Centrum en do. Democraten heb
ben hier tegenover dè Dultsch-Natio-
nalen nog eens goed de puntjes op de
i'B gezet.
Erkenning Van do grondwet van
iWeimar, voortzetting dor Rijn- en
Roerpolitiek in do riclting Strese-
mann, opgeven van het denkboeld, het
Verdrag van Versailles ongeldig te
verklaren en ten slotte .geen verder
'gepraat over do opheffing van de
groote coalitie in do Pruisische regee
ring. Men ziet er de Duitsch-Nationa-
lon blijkbaar op aan, dat zij harde
koppen en zachte gewetens hebben.
Plet kan zijn, dat deze eischen, waar
van de inwilliging voor de Dultsch-
Nationalon niet veel minder beteekent
dan een volkomen prijsgeven van hun
program, alleen maw gediend hebben
om den Duitach-N'alionalen het samen
gaan onmogelijk te maken en daar
door een andere combinatie te zoe
ken.
Indien dat ïutrtgetjo nl heeft be
staan, clan hebben de Duilscli-Xatio-
nalen het toch doen mislukken door
ten slotte mede te deden dat zij zelfs
hij deze eischen kans zien tot samen
gaan, en dat, wat lnm angaat, de
mogelijkheid val; een burgerlijke ka
binet niet is uitgesloten, al zjs.1 het na
tuurlijk heel wet moeite kosten om
hen te houden aan de afspraak om
trent de Pruisische coalitie.
Zouden zij den al dien tijd voor
niets tekeer gegaan zijn te-gen den so-
ciaal-democratisclhen invloed in de
Pruisische redering?
Intu:sschön is het ze-er wel (moge
lijk, en van goed ingelichte zijde wórdt
dit ook bevestigd, dat do leiders van
de Arbeidsgemeenschap het den
Duitsch-Nalionalen mogelijk hebben
gemaakt een verklaring af te leggen
ln zoodanigen vorm, dat zij niet, al
te bindend wa».
Met dut al is nu de aangewezen
weg, dat een man van liet Centrum
rijkskanselier wordt en de politici la
ten den wedstrijd nu gaan tusschen
Braups en den Christelijken valcvor-
ecnigingslsider Ste-gerwald, den vroe-
geren minister-president van Prui
sen. De .laatst» is tot op dit oogeiibitit
favoriet,
Later wordt nog gemeld, dat de
Duitsch-Nationale Rijksda.gfractie na
een bijeenkomst met de middenpartijen
een vergadering heeft gehouden, waar
aan ook Ilelfferich deelnam en waar,
naar 't schijnt, menig li.ard woord is
gesproken. Men is er echter in ge
slaagd zijn verklaringen en beloften
zóó in te kleeden, dat voorloopig de
vorming van een burgerlijk bloc is
verzekerd.
Na een zeor langdurige discussie.
Vereenigde de fractie zich met de can-
didatuur-Stegerwald. Ten aanzien
van de moeilijkheid der Pruisische re
geering heeft men een oplossing ge
vonden en verklaard hetgeen in elk
geval een terugtocht van de Duitsch-
Nationalen beteekent dat men ook
in Prui3en zal streven naar een bur
gerlijke coalitie mot inbegrip van rl»
Duitsch-Nat ionalen.
Zoo is inderdaad een formuleering
gevonden, waarmee ieder vrede kan
hebben, daar toch naar iets streven
nog heel wat anders is dan iets eischen
ln elk geval hebben do Dultsch-Natio-
nalen de wijziging ir. de Pruisische
regecring als voorwaarde voor - hun
mee-doen laten varen.
In een communiqué, hetwelk de
Dnitsch-Nationolon ra hun vergade
ring uitgaven, deelden zij, behalve het
voorgaande, mede, dab onderhande
lingen gevoerd worden oveir de vor
ming van een burgerlijk bloc die knr.s
op succes hebben en dat zoo otogelijk
heden nog mei den Rijks'»; "gident
over e-m rrg?i".iiig-S.tegerwald onder
hrmcleld zal worden.
Het Cent ruin heeft lot dr Ftv-
semann gewend met liöt verzoek om
in een kabinet-Stegerwald ole minis
ter vau Buiteiilauüsche Zaken op to
treden en, daar dit ook de wensch is
van de democraten en de Duitsche
Volkspartij, is het zeer waarschijnlijk,
dat ook de Du'itócli-.Nationalen zich
I;ierbij zullen aansluiten.
Tot zoover deze correspondent.
Zelf ontvangen wij nog het volgen
de telegram uit Berlijn:
De rijkspresident ontving den Cen
trum-leider Marx, die hem het voor
stel der burgerlijke partijen in over
weging kwam go ven tot vorming van
een kabinet op den grondslag van een
burgerlijk bloc. Het Centruf svilde
echter niet dat Jarres rich candidaat
zou stellen van kanselier en moet even
als do democraten slechts met de
Duitsch-Nationalen in een kabinet
willen treden op voorwaarde, dat de
ze zich ondubbelzinnig voor de Grond
wet van Weimar en voor do republiek
verklaren. Als Contrura-candldaaf
van de functie van kanselier wordt de
afgevaardigde Sbernerwald genoemd.
Met de quaestie der Duitsche schade
loosstelling vlot het slecht.
De zifting van de Commissie van
Herstel waarin over het memorandum
van de Duitsche regeering inzake
d9 Belgische monopolie-
voorstellen
beraadslaagd zal "worden, is tot Vrij
dag verdaagd. De Engeleche gedele
geerde Brad1 bury is naar Londen afge
reisd om zijn instructies in ontvangst
te nomen.
Naar de „Daily Telegraph" meldt, zal
de nieuwe situatie, die ten aanzien van
het schadcvergoedings- en Roerpro
bleem is ontstaan, heden in een confe
rentie Van Engelsche ministers en ex
perts van de departementen van Bui-
tenland^che Zaken, Financiën en Jus
titie worden besproken. De „Daily Te
legraph" verklaart, dat de nieuwe si
tuatie ontstaan is ten eerste door de
.verklaring van de Duitsche delegatie
in de dezer dagen gehouden zitting van
de Commissie van Herstel betreffende
de „onwettigheid" van de Roerbezet
ting en ten tweede door het sluiien van
overeenkomsten Huisschen de Roer-in-
dustrieelen en de ingentcursmissie.
Uit Italië.
Het Italiaansche kabinet besloot het
parlement te vragen om een verlenging
van de buitengewone bevoegdheden
welke verleden jaar aan de regecring
werden verleend. De vorm, waarin dat
verzoek zal worden gedaan, wordt over
gelaten aan Mussolini. Deze gaf in den
kabinetsraad een overzicht van de bin
nen- en buitenlahdsche aangelegenhe
den, hetwelk ditmaal niet werd bekend
gemaakt.
Er hcerscht groote voldoening over
de waarborgen, die Italië ontving voor,
de levering van steenkolen uit de Roer,
Het „Volta-agentschap" deelde in ede,
dat Italië in December niet minder dan
aoo.ooo ton steenkolen zal ontvangen en
na is Januari rijn volle aandeel.
Uit het Roergebied.
Noor u.U de kringen der mijneigena
ren vernomen wordt, bestaat de oplos
sing der geschil-punten in de overeen
komst der mijnclirecties met de Fran-
echeu daarin, dat alle hoeveelheden
kolen on cokes, met de nevenproduc
ten, die sedert tie uitbreiding der Roer-
bezetting in Januari 1923 door de
Fransehen zijn weggevoerd, op reke
ning der schadevergoeding worden af
geschreven. De hoeveelheid is neg niet
nauwkeurig vast te stellen doch zij
zal gemiddeld ongeveer 150.000 ton
per maand bedragen. Daarentegen
eischen de Ireze11ings-mogendheden dat
alles wat tot dusver aan belasting is
gerieven en vorder geheven zal worden
in de pandenkas zal worden gestort
en niet op rekening der schadevergoe
ding zal worden geschreven. Hiertoe
behoort in de eerste plaats de kolen-
belasting. De berekening der belastin
gen zal geschieden volgens den Parij-
sefhen koers in Fransdhe francs, op
een gemiddelde basis va-n 1 goudtnark
gelijk 4.25 fr. In het algemeen bere
kent men do lasten voor den mijnbouw
die hieruit voortvloeien op ongeveer
120 millioen goudmark per maand.
De mijneigenaren blijven van mee
ning, dat zonder de medewerking der
arbeiders de overeenkomst niet zal
kunnen worden uitgevoerd. Daar de
verlenging van den arbeidstijd echter
op heit verzot der mijnwerkersorgani
saties is afgestuit en ook de Fra.nsolien
togen een verandering van den Werk
tijd door principioele afschaffing van
den n-Chturendog zijn, wil men trach
ten door vrijwillige overuren de pro-
Iductie te verhoogen. De ervaringen,
die men hiermede echter tot dusver
heeft opgedaan, zijn niét geschikt om
van dit systeem groote verwachtingen
te doen koesteren.
Tusschen de vertegenwoordigers der
mijnwerkersorgauisaties en der ambte-,
narenbonden zijn te Dusseldorf bespre
kingen gevoerd over de vraag, op welke
wijze het den mijnwerkers en ambtena
ren mogelijk zou zijn de overeenkomst
tusschen de mijneigenaars en de geal
lieerden uit te voeten.
Van de zijde der arbeiders werd de
vraag opgeworpen, op welke wijze de
volledige inbedrijfstclling der spoorwe
g-en en de regeling van het goederen
vervoer door de Fransche regie mogelijk
zou zijn.
De" Fransche gedelegeerde verklaar
de, dat-de Franschen cr zooveel moge
lijk naar streefden het verkeer te her
stellen, doch dat voorloopig het aan
stellen van nog meer Duitsch spoor
wegpersoneel niet mogelijk was, omdai
ten gevolge van de tijdens het lijdelijk
verzet gepleegde sobatogedaden de
technische voorwaarden voor een ïn-
d'enstncm'ihg op groote schaal mei
het oog op een normaal gocderenver-
schen weden beoordeeld, verklaarden
dero laatsten, niets te zullen doen om
de werkloosheid te doen toenemen,
maar nopens de bestrijding daarvan
geen voorstellen te kunnen doen.
De gedelegeerden der arbeiders en
ambtenaren verklaarden daarop, dat
verdere-^besprekingen in dit geval over
bodig waren.
Het resultaat der besprekingen is, dat
noch de mijnwerkers, noch de employé's
der mijnen aan de uitvoering der over
eenkomst tusschen de Franschen en de
mijneigenaars zullen medewerken.
Verspreid nieuws
DE ENCELSCHE VERKIEZINGEN.
In het geheele land hebben thans cau-
didaat-stellingen voor de algemeene
verkiezingen plaats gehad. Uit de
tot nu toe te Londen ingekomen ver
slagen blijkt, dat 50 candidaten onbe-
'streden zijn gekozen. Van deze zijn 35
conservatieven, 11 liberalen, 3 leden der
arbeiderspartij en 1 nationalist.
De candidaten zijn als volgt verdeeld:
529 conservatieven, 454 liberalen, 434
Labour-candidaten, 7 conservatieven die
voorstanders zijn van vrijhandel en 16
onafbankclijken, waarbij zich nationa
listen, communisten, proliibitionisten en
een Sinn Feiner bevinden.
Een van de voornaamste van hen is
Whitley, de speaker voor het Lagerhuis,
die, ofschoon hij thans geacht werd tot
geen partij te behooren, toch als een
aanhanger der liberale partij wordt be
schouwd, waartoe hij behoorde, alvo
rens hij president werd van het Lager
huis, Een ander is O'Connor, de beken
de journalist, die „de vader van het
Huis" is en zitting heeft voor het dis
trict in Liverpool.
Alle leiders der partijen zullen moe
ten strijden voor hun zetels en in som
mige gevallen zal de strijd moeilijk
zijn. Baldwin heeft een- liberalen tegen
stander 'bij het Bewdley-district van
Worcestershire, doch zijn zetel wordt als
verzekerd beschouwd, daar hij bij de
vorige verkiezing een meerderheid van
meer dan- 5000 stemmen boven den libe
raal verwierf. Asquith, de leider der li
beralen, zal voor Paisley 5 tegenstan
ders hebben een arbeider, een conser
vatief en een coöperatief. Bij de vorige
verkiezing had hij een meerderheid van
slechts 316 stemmen boven den coöpe
ratieven candidaat, die zijn eenige te
genstander was. Dit zal dus een zeer
belangwekkende strijd worden.
De zetel van Lloyd George voor dq
stad Carnarvon is gedurende vele ja
ren onneembaar geweest en het is lang
geleden, sinds hij werd bestreden, maat
ditmaal zullen de conservatieven tegen-
candidaten stellen. Een nederlaag van
den ex-premier wordt evenwel als onmo
gelijk beschouwd.
Ramsay Macdonald, de leider der ar
beiderspartij, die bij de vorige verkie
zingen een conservatieven en een natio-
nalistïschen liberalen candidaat sloeg,
1 zal nu rechtstreeks moeten strijden met
den conservatief, daar de liberale can-
f didaat zich heeft teruggetrokken. Bij
de vorige maal bedroegen de op hem
uitgebrachte stemgicn minder dan de
gezamenlijke stemmen op zijn tegen
standers. Zijn vooruitzichten, om zijn
eenigen tegenstander thans te slaan,
schijnen niet al te schitterend.
Een belangwekkende strijd zal plaats
hebben te Berwick, waar mrs. Philip-
son, vroeger miss Mabel Russell, de
bekende actrice, om den voorrang zal
dingen met een andere vrouw', mrs.
Penny, die candidaat is gesteld voor de
arbeiderspartij. Mrs. Philipson was een
der drie vrouwen, die zitting hadden in
het vorige kabinet.-
DE SEPARATISTISCHE BEWECINC.
1 Do bevolking van Düreu, zoo meldt
een radiogram uit Berlijn, poogde Za
terdag de separatisten te verdrijven,
doch clcze laatsten waren zoo zwaar
gewapend met handgranaten en kara
bijnen, dat zij zich na een Moedigen
strijd in hun stellingen konden hand
haven.
Omtrent deze botsing meldt het B
T. A., dat de anti-separatisten c.a
100 man sterk, een aanvul deden op
een se-paratist.ischen i post in een glas
blazerij. De separatisten hadden drie
.dooden en elf gewonden.
De controle op de werkloozen.
Moeten de werkgevers in de controle worden
ingeschakeld?
Wij vinden in het. Tijdschrift van
den Nederland sc hen werkloosheids-
raad opgenomen de praeadviezen van j
de vereeniging van gemeentelijke
werkloosheidsfondsen over de vraag:
Moet de controle op de werkloozen
verbeterd worden door de werkgevers
op de een of andere wijze in de con
trole in te schakelen, waarbij aange
nomen kan worden, dat de werkgeiVótu
in de verzekering bijdragen? Zoo ja,
op welke wijze?
De eerste pracadviseur, de heer Jac.
D akker, betoogt dat het hem voorkomt
dat bijzondere bepalingen omtrent een
nauwer inschakeling van de werkge-1
vers bij de controle op de werkloozen
dan de reeds bestaande of op grond
van een clausule in het advies van de
gezamenlijke vakbonden aan den
werkloosheids-raad te stichten meide
werking bij de invoering van werkge-
verssubsidie, niet geboden zijn.
Bedoelde clausule bevat: Naast de
vaststelling vart de reglementen is van
belang de controle op de naleving dier
reglementen. Deze controle moet plaat
selijk geschieden. In deze plaatselijke
organen zouden wij den werkgevers
een plaats willen zien ingeniimd en
dezen organen het recht willen geven
uit keuringen te wraken. Daardoor zou
den werkgevers een redelijke en reëele
medezeggenschap in het bestuur der
verzekering zijn gegeven'.
De tweede praeadviseur, de lieer .1.
O.' Kersing, geeft- als zijn" meening te
kennen dat, zou het tijdstip aangebro
ken zijn, waarop de werkgevers ver
plicht zijn hun aandeel in de millioe-
nen-offers der georganiseerde arbei
ders tot bestrijding van de gevolgen
der werkloosheid bij te dragen, dan
zal ook de vraag rijzen, of en in hoe
verre het huidige controlestelsel wij
ziging behoeft. Nu het er uit zic-t, als
of de werkgevers niets willen weten
van een evenredig aandeel hunner-
ijds in de kosten dor werklooSheids-
'erzokoring, zon het z.i. praemafuur
te achten zijn, een antwoord op deze
vraag te componeeren.
Intusschen zou, eindigt hij, door de
bevoegde organen kunnen worden
overwogen of en in hoeverre het wen-
echelijk en noodig is door uitwisseling
van elkaavs practische ervaringen, op
tactische wijze de maatregelen van
controle uit te breiden, of te perfec-
tioneeireu, waar daaraan behoefte
mocht bestaan. Dit zon een werk van
opvoedkundige waarde óók voor vele
werkgevers kunnen zijn, omdat liet
zou kunnen leiden tot betere waardee-
rmg van hetgeen te dezer zake door
de georganiseerde arbeiders en de or
ganen der Overheid reeds is gedaan.
En wie weet, of deze gewekte waar
deering de bereidwilligheid der werk
gevers tot het. dragen van een redelijk
aandeel in de losten der werkloosheids
verzekering niet tot uiteindelijk gevolg
zal hebben
De dorde praeadvigeur, de heer A.
van der Steen, oordeelt dat. bij de con-
trole op de werkloosheid de medewer
king der werkgevers absoluut on
misbaar is en dat zonder die
medewerking deugdelijke controle on
mogelijk is. Hij gaat na in een breed
betoog de verschillende phrasen van
de controle op de werkloozen en geeft
dan aan of en zoo ja, hoe de werkge
vers thans medewerken en of die me
dewerking moet worden verbeterd.
Tenslotte maakt deze praeadviseur
melding van een onderzoek, dat hij in
60 van de grootste gemeenten instel
de naar do medewerking die van de
werkgevers wordt gevraagd bij de con
trole op de werkloosheidsverzekering.
In 9 gemeenten werd die mede-wer
king in het geheel niet gevraagd; in 1
gemeente werd dio medewerking wel
gevraagd voor de steunyerleening,
maar niet voor de werkloosheidsver
zekering; in 7 gemeenten worden we-
kclijksrite loonopgaven verstrekt; in 4
gemeenten worden alle ontslagbewij-
zen opgevraagd; 111 6 gemeenten wordt
door middel van circulaires de aan
dacht "nn de werkgevers er op geves
tigd, dat z'i door gebruik fe maken
van de arbeidsbeurs een goede cout
le bevorderen; in 11 gemeenten wordt
mondeling, in 5 gemeenten schriftelijk
en in 14 gemeenten zoowel mondeling
als schriftelijk inlichtingen ingewon
nen bij de werkgevers en in 1 gemeen
te geschiedt alle controle rechtstreeks
door den gemeentelijken controle
dienst.
Deze praeadviezen zullen alle aa
de orde komen op de Donderdag 13
December te Amsterdam te houden
jnairlijksche algemeene vergadering
van de vereeniging van gemeentelijke
werkloosheidsfondsen.
Van hier en daar.
CHR. NATIONAAL VAXVERBOND.
Settrwri, arbeidsinspecties én bevol
kingsregisters.
5. dat de macht van den dienst der
werkloosheidsverzekering en arbeids
bemiddeling sterk dient te worden uit
gebreid.
ln een begeleidenden brief dringt
de bond er bij den minister op aan, de
instructie van den dienst der Werk
loosheidsverzekering en Arbeidsbemid
deling, hangende het eventueel in te
stollen onderzoek, dusdanig to wijzi
gen, dat in gevallen waarin buiten
iandsch technisch personeel door Ne-
derlandsche werk ge vc-re wordt, aange
vraagd, alvorens pasvisa te doen ver.
leenen of verlengen, het controleerend
technisch personeel van de arbeidsin
spectie moot worden opgedragen dcce
gevallen te onderzoeken.
DE UITSLUITING IN DE TEXTIEL
INDUSTRIE,
Van do uitsluiting in de Textiel
industrie weinig nieuws. Uit Enschedé
wordt gemeld, dat daar Maandag al
les een rustigen loop had mi dat zich
geen incidenten voordeden.
Alleen op en bij de organisatiebu
reaus was het ecu drukte van belang.
Daar worden nu de uitgesloten leden
ingeschreven. In de kringen der ar
beiders keerschto er algemeen voldoe-
ting over dat het meereudeel der pak-
lerij-aiheiders het werk niet had her-
'aL
In de fabrieken rust titans zoo goed
als alle arbeid. Hier en daar worden
nog enkele reparaties uitgevoerd en
een enkele fabrikant heeft de gehuw
de arbeiders terug laten komen orr
fabriek schoon te maken. Dat is even
wel alles.
Op een. bestuursvergadering van het
Algemeen Nederlandsch Vakverbond
met. algemeene stemmen besloten de
textielarbeiders, behoorende tot het
A. N. V. zoo krachtig mogelijk finnn-
tieel te steunen.
Varia.
Volgens de Maasbode moeten bespre
kingen gaande zijn over e-en fusie tus
schen den Ned. R.K. Fabrieksarbai-
derebond en den Ned. R.K. Lederbe
werkers bond.
Te Veeie-rveen zijn ingaande 1 De
cember ongeveer zestig arbeiders der
aard a ppelmeel f abriek \Vesterwoldo
ontslagen.
Inzake het contract in de bouw
vakken is het tusschen de patroons en
gezelleuorganisaties in Friesland nog
niet tot overeenstemming gekomen.
De patroonsbonden in het hout-
bedrijf hebben het collectieve contract
aan dè arbeidersorganisaties opge
zegd. De werkgevers achten wijziging
ln de arbeidsvoorwaarden noodzake
lijk.
Het orgaan van den Bond van ho
tel- café- en restaiirantpersoneel meldt
dat de opheffing van het rijksplaceo-
ringsbti.reau voor het hotel- en kotfie-
lruisbedrijf wordt overwogen.
De raad van Middelburg besloot
tof invoering van de 43-urige werk
week voor het gemeentepersoueel;
Te Utrecht is een sociale conferentie,
gehouden voor da hoofdbestuurders
van de bij het Christ. Nationaal Vak
verbond aangesloten organisaties,
waarin mej. mr. E. C. van Dorp, lid
der Tweede Kamer, haar standpunt
ten opzichte van do economische vraag
stukken heeft uiteengezet. Zij behan
delde o.ra, de volgende stellingen:
Alles wat het bedrijf benadeelt, be
nadeelt den arbeider. -Afgedwongen
looneverhoogingen strekken derhalve
slechts uitzonderingsgewijs ten bate
van do geheele arbeidersklasse.
Gelijk te stellen met het loon zijn alle
uit keeringen, die het bedrijf ten bate
van d-en^ arbeider belasten.. De sociale
verzekering moet derhalve beschouwd
worden in dit licht-, dat zij geen direct
economisch voordeel voor cle arbeiders
klasse oplevert, maar alleen de moree
le voordeelen van een gedwongen ver
zekering.
Bij de beoordeeling van de invoering
vau den achturigen arbeidsdag moet
men in aanmerking nemen, dat z"
het levensonderhoud van de arbeider
klasse met ongeveer 20 pCt. heeft doen
dalen.
De groote en abnormale huidige
werkloosheid wordt voor een groot
deel veroorzaakt door onjuiste loon-
oischen in verband met andere op de
industrie gelegde lasten en aöhturi-
gen arbeidsdag.
Steun demoraliseert, en in een maat
schappij, waar het private eigendom
te eterk wordt aangetast, gaat do
beidersklasse economisch achteruit
door gebrek aan kapitaalvorming.
Overheidssteun behoort, uit een mo
reel en economisch oogpunt alleen in
aanmerking te komen: a. voor die al
gemeene belangen, welker behartiging
zonder dien steun door kortzichtigheid
zoude lijden (b.v. onderwijs); b. voor
diegenen, die niet in staat zijn hun le
vensonderhoud te verdienen
Werkloosheidsverzekering kan alleen
dan geen bron van nadeel scheppen
voor de arbeidersklasse, wanneer een
scherpe controle bestaat door de werk
lieden onderling. Overheidssteun is
derhalve een gevaar, daar het de con
trole verslapt.
Op de rede van mej. Van Dopp volg
de een uitvoerig debat, waaraan o.a.
deelnamen prof. dr. J. R. Slotemakev
de Bruine en mr. A. D. van Rhijn.
die als gast de vergadering bijwoon
den.
DE BUITENLANDSCHE WERK
KRACHTEN.
De Bond van Technici heeft een uit-
voerigen brief geric-ht tot den minister
van arbeid, handel en nijverheid, waar
van de conclusies zijn:
1 dat de belangen der Nederlnnd-
sclie hoofd- én handarbeiders zeer
ernstiggeschaad worden door vreem
de, inzonderheid Duitsche werkkrach
ten in Nederland.
2. dat de officieele gegevens van de
tewerkstelling van vreemde arbeiders
ten eeneiunale niet juist zijn.
3. dat arbeidsbeurzen geen bevoegd
heid bezitten, te beoordeelen of een
werknemer die zich opgegeven heeft,
geschikt is. den door den werkgever
geëisrhten arbeid to verrichten.
4. dat voor de beoordeeling van den'
Ie Verrichten arbeid innige samenwer
king noodzakelijk is, tusschen arbeids-
BLOEMENDAAL.
De financieels toestand
dsr gemeente.
Een onderhoud met den heer
J. C. Laan.
De toestand op het oogenblik
goed, maar zuinigheid is
geboden."
Naar aanleiding van het verschijnen
van de gemeentébegrooting en het feit,
dat volgens de raming te Bloemendaal
volslaan zal kunnen worden met
bedrag aan hoofdelijken omslag van'
f 600.000 (3 berekend naar een be
lastbaar inkomen van f zo.000.000)
hebben wij een onderhoud gebad me:
den heer J. C. Laan, onlaügs benoemd
tot wethouder der gemeente.
Wij vroegen den heer Laan, hoe de
financieele toestand der gemeente op
het oogenblik is.
,.Op 't oogenblik is die toestand
hécl goed," antwoordde de wethouder.
„Er is hier een hoog belastbaar inko
men en wij hopen thans met het heffen
van '3 daarvan te kunnen volst
Maar....: Bloemendaal, is een hoogst
eigenaardige gemeente. Wanneer 1
twintig van de hoogst aangeslagene
gemeente zouden verlaten, zoudca wij
ons spoedig gedwongen zien de 3 2"
brengen op S! Het is dan ook in
allereerste plaats gewenscht dac wij de
menschen hierheen lokken en hier
houden dooi laga belastingen. U moet
denken de meeste menschen die hiei
wonen, zijn niet gebonden aan het wo
nen te Bloemendaal. Er zijn hi- r onge
veer 300 forensen uit Amsterdam en de
trek om te gaan wonen in de plaats
waar men werkt wordt, ook al ondi
den drang der tijdsorastandighedc
steeds grooter. De forenscnbelasting 7.
nu wel e- n wijziging ondergaan, maar
op het oogenblik bestaat de bepaling
betreffende het betalen van 2/3 :n de
woonplaats en 2'3 in de plaats waar
men werkt nog in volle kracht. Bloe
mendaal moet kunnen concurreeren
met goedkoope plaatsen als Heemst-de.
Laren, Wassenaar. Buiten ontbeert men
nu eenmaal het een en ander en de
dingen moeten dikwijls veel duurder
worden betaald dan in de stad, nood
zakelijke vervoermiddelen voor een be
zoek aan de stad kosten g-.-ld. Wan
neer wij tegenover deze bezwaren geen
lage belastingen kunnen stellen, lokken
en houden wij de menschen hier niet.
Vóór alles moeten wij zorgen, dat rente
en aflossing minder worden. Bloemen
daal betaalt op het oogenblik aan rente
en aflossing 2/3 van den hoofdelijken
omslag. Dit is te veel. Altijd maar lee
nen acht ik dan ook niet alleen i
de gemeenten, maar ook voor het Rijk
een groot gevaar. Er moeten geen
nieuwe schulden worden gemaakt, alle
overbodige luxe is in dezen tijd uit den
booze. Het is hoog noodig, dat de ge.
meentebesturen zuinig worden en bij
het bepalen der door hen uit te betalen
salarissen en loonen rekening 'houder»
met de salarissen die in het particu
lier bedrijf worden betaald. Ik geloof
dat de gemeenteraad van Bloemendaal
nu ook wel gaat begrünen (en dat.doe;
mij genoegen) dat bczulnieieg drin
gend noor'ig K niet door hef drukken
vau de arbcidcrslooncn maar door yec-
INCEZONDEN MEDEOEELINGEtf
A 60 Cis. per regel. 1
wordt te Haarlem en om
streken tusschen 57 uur
bezorgd, met volledige
beurs. Het ochtendblad
tusschen 5H—uur-
Abonnementsprijs f 6.10
1 per kwartaal.
Agent voor Haarlem. Overveen,
Bloemendaal, Heemstede, Aerden-
hout en Schoten
Fa.A.VERNOUT
Haarlem - Warmoesstr.10
lenging van den werktijd. En dan ho
pen wij, dat de wet op het Lager On
derwijs spoedig zal worden gewijzigd,
want het stichten van scholen, zoodra
cr maar veertig kinderen voor gevon
den worden, kost aan de gemeente veel
geld."
„Vindt u, dat op 't oogenblik nog
geld aan verbeteringen in de gemecnia
moet worden besteed?" vroegen wij.
„Neen," antwoordde de heer Laan,
„absoluut niet. Alles is hier perfect in
orde. Ik moet dan ook zeggen, da; er
in de laatste jaren aan overbodi
ge luxe (behalve den aanleg van den
Zeeweg, die alleeo aan ien;e en aflos
sing jaarlijks f 100.000 kost) geen geld
is ui:gegcven. Ik heb mij daar altijd
met hand en tand tegen verzet en zal
dat blijven doen. Gelukkig heeft het
pLn voor het aanleggen van een dorps
plein enz. voor f85.000 geen gunstig
onthaal bij den Raad gevonden. Het
had jaarlijks f 10.000 Sten rente en af
lossing gekost! Zulke dingen zijn niet
voor dezen tijd. Ik kom altijd maar
weer terug op den cisch van den zaken
man (en een gemeente moet mijns in-
ziens bestuurd worden als een „groote
zaak" 1zorg, dat rente en aflossing
minder worden, dan kan hel belasting
percentage laag blijven Dit moeten wij
zien te bereiken, dat wij zeggen kun
nen als de groote kapitalen de ge
meente uitgaan, kunnen wij tóch onï
laag percentage handhaven. Als het
eenmaal zóó ver is, kunnen wij er aan
denken (en dan zou ik er ook zeer zeker
voor te vinden zijn) den inwoners meer
genoegens aan te bieden, de gemeente
te verfraaien, nog meer wegen ie ver.
breeden enz. Maar op het oogenblik is
het daar de tijd niet voor.
Wanneer een gemeente van 12000 in
woners (eigenlijk maar 10.000 als men
d^ verpleegden, ambtenaren enz. van
i het Provinciaal Gesticht er aftrekt) een
begrooting heeft van ruim f 1.700.000,
dan behoeft er mijns inziens niet zoo
heel veel te gebeuren (ik noemde al het
vertrekken of overlijden van bezitters
van groote vermogens) of er komt een
kink in den kabel en als het lage hef-
fingspercentage niet meer kan gehand
haafd blijven, dan is het eind van de
verhoogingen vaa. dat percentage niet
Wat hier ook veel geld kost, vervolg
de de heer Laan, dat is het onderhoud
der wegen ér> mijns inziens zou alleen
het feit dat Haarlem bij annexatie van
onze gemeente 130 K.M. weg méér te
onderhouden zou krijgen, een herwaar
voor Haarlem ziin om to annexatie over
;e gaan. Misschien zou Haarlem dan
wel méér belasting moeten gaan heffen
in plaats van minder en- wanneer daar
door dan de bezitters van groote ver
mogens „wegliepen", zou de annexatie
voor Haarlem eerder ccn „strop" dan
een voordeel zijn 1
Ik kan besluiten met te herhalen, zoo
eindigde de wethoudervoor elk ge
meentebestuur dat zich zijn verantwoor
delijkheid bewust is, ook voor he; onze,
is zuinigheid over de geheele linie een
dringende c-isch. Wij stellen óns nu
wel, na raming, voor dat een heffing
van 3 voldoende zal zijn, maar ik
vrees wel eens dat het niet zal mee
vallen, ook al in verband ni"t he; feit,
dat door de malaise zooveel kapitalen
in den jongstcn tijd belangrijk zijn ver
minderd."
Ds. J. C. van Dijk. In de feestelijk
versierde zaal van de Christelijke Jon
gemannen Vereeniging te Den Haag
heeft ds. T. C. van Dijk. die gelijk men
weet als predikant naar Bloemendaal is
vertrokken, met een hartelijke toespraak
afscheid genomen van de. Vereeniging,
aan welke hij sedert eenigen tijd als
voorzitcr was verbonden. In een kern
achtige toespraak wees hij op de zware,
maar schoonc taak van de Vereeniging
an wekte hij op tot volharden in het
werk.
HEEMSTEDE, -
De Eendracht. Het bestuur van de
Pluimvee- en Konijnenverecniging „De
Eendracht'' te Heemstede, hield Woens
dagavond een vergadering met de com
missie van bijstand voor de op 1 cn 2
December a.s. te houden tentoonstel
ling. Bij 't nazien der inschrijfbiljettcn
bleek, dat er niet minder dan 500 die
ren ingeschreven waren. Ook is er door
den heer E. Lohmann, te Heemstede,
met een mooie collectie Angora-katten
ingeschreven, waarvan enkele exempla
ren pas uit Engeland geëxporteerd zijn;
Als ccn bijzonderheid deelde men ons
mede, dat dit hier te lande op slechts
ccn enkele groote tentoonstelling ge
schiedt. Dit is dus een bewijs voor dc
vooruitstrevendheid van het bestuur van
„De Eendracht". Tevens zullen cr ook
nog verschillende stands van kippen
voerders en pluimveebcnoedigd'ncden
worden ingericht.
Cevonden voorwerpen. Terug te
bekomen bij Van der Horst, Meerweg
3. een koralen halsketting P. Voorder-
haak. Iepenlaan 33, een rijwieltnsehje j
De Jong, Cloosterweg 37, een geel-grij-
ze hond Waldkottcr. Raadhuisplein 23,
een zilveren damesketting, Bureau van
Poluie, Raadhuis, een blauwe hand
schoen Hulshof Pol. Wec-ii-cu'.s'.iw
