OM ONS HEEN De Winkelsluiting St. Nicolaascadeau aan den Raad VIJF WONDERMENSCHEN. 41e Jaargang No. 12414 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 5 December 1923 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) f 3.57'A. Franco per post door Nederland f 3.871/.. Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.57'/>; franco per post i 0.65. Directie, Redactie en AdministratieGr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810 Telefoonnummers: Directie 3082, Redactie 600 en Administratie 724 AOVERTENTIENVan 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Bij abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents III per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuiden, Directeuren: J.C. peereboom en p.w.PEEREBCOM Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 3521 Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM EERSTE BLAD Heden. WOENSDAG 5 DECEMBER. Luxor-Theater's Middags en 's avonds concert. Concertgebouw „Modern". .Tean Louis Pisuisse en zijn gezelschap. Bioscoopvoorstellingen. DONDERDAG 6 DECEMBER: Kon. Ver. Het Ned. Tooneel: 7e Volksvoorstelling: Groote Stadslucht, S uur. Concertgebouw Modern: Jean Louis Pissuisse en zijn gezelschap. Lusor-Theater's Middags en 's avonds concert. Cinema Palace, Groote Houtstraat: Bioscoop-voorstelling, 8 uur. Schouwburg De Kroon, Gr. Markt: Bioscoop-voorstelling-, 8 uur. Scala-Theater. KI. Houtstraat 77 Bioscoop-voorstelling-, S uur. Luxor-Theater. Groote Houtstraat Bioscoopvoorstelling, 8 uur. Atlanta-Bioscoop, Zijlstraat: Bios coopvoorstelling 8 uur. No. 3260 Behandeling van misdadigers Het honderdjarig bestaan van het 'genootschap tot zedelijke verbetering van gevangenen, heeft de aandacht weer co-na gevestigd op een verstan dige behandeling van misdadigers. Het is niet overdreven om te zeggen, dat nog maar weinig inenschen liet nu heerschende strafstelsel met geest drift kunnen verdedigen d'e meesten brengen het niet verder dan tot de verzekering, dat zij de twee toepas singen, geldboete en gevangenisstraf, niet bewonderen, maar geen betere we ten. De geldboete, zonder twijfel prac- tisch als 6braf voor kleineovertre dingen en dus zelf ook gering, wordt onbillijk, zoodra zij een som van eeni- ge beteekenis vormt en dus alleen ctoor den bemiddelde betaald kan wor den, terwijl die onbemiddelde wel ge dwongen is. haar „af te zitten." De gevangenisstraf schiet volkomen te kort voor zoover haar doel is, ue men- eclien van het kwaad af te schrikken en dus het aantal misdrijven te ver minderen er worden in dezen tijd wel scholen en kazernes buiten ge bruik gesteld, maar wie heeft ervan gehoord, dat een gevangenis kon wor den gesloten, omdat de straft.iid van den laatsten bewoner was afge'loo- pen. Dit behoeft ons trouwens ia- 'fc gè heel niet te verwonderen. Toen in vroegere eeuwen veel griezeliger straf fen werden toegepast., pijnbank, eee seling, allerlei andere lichaamsstraf- - fen tot den Koning der Straffen, de doodstraf, toe, kon niemand vermin dering in de (misdaad opmerken, om. die eenvoudige reden, dat de boosdoe ner het kwaad volbracht in opwin ding, woede of andere tijdelijk© gees telijke stoornis en dus niet kalm rede neerde over misdaad en bestraffing, of wel in koelbloedigheid het misdrijf plegende, er op rekende dat de ge rechtigheid! hem niet ontdekken zou. Dit is een van de redenen, waarom de folterkamer en het schavot zijn afge schaft, zij beantwoordden blijkbaar niet aan hun doel. Als dat nu in on zen tijd ook het geval is met de ge vangenis, zou or dan ook niet reden bestaan om do gevangenis op te rui men'? Of althans het gebruik tot het uiterste te beperken? Ik weet wel, de gevangenisstraf heeft niet alleen ten doel, wraak uit te oefenen namens de gehoonde maat schappelijke orde on dengene, die han.r overtrad; zij wil hem ook de gelegen heid geven tot inkeer te komen, met liullp van buiten, van geestelijke, on derwijzer, gevangenisdirecteur en m de derde plaatszij wi.l hem een zeke ren tijd buiten de gelegenheid stellen om opnieuw kwaad te doen. De tweede reden nadenken in een zaamheid' met moreelen steun van welmeeneude menschen, is natuurlijk van beteekenis, maar als wij er goed over nadenken, moeten we ons tocli af vragen, of dat nu juist binnen dikke steenen muren gebeuren moet. En of daarvoor een periode van vijf jaar in afzondering (het maximum van de celstraf) noodig is. Ik geloof, dat de toevallige misdadigers vóór de ont dekking va.u hun misstap en tijdens de behandeling bij het voor-toopig onder zoek en op de openbare zitfcin- al zoo danig gepijnigd worden, dat het ge dwongen nadenken in de cel overbo dig wordt. Zal het op de gewoonte misdadigers, de dieven en roovers van professie, wel invloed hebben? Met allen eerbied voor de goede bedoeling schijnt de opsluiting voor den een overbodig en voor den ander-nutte loos. Het zou onbillijk zijn. te verzwij gen dat dit strafstelsel van gevangen houden laat ons zeggen in de eeuw van het bestaan der vereeniging xot zedelijke verbetering van gevangenen, veel verstandiger en menschelii- ker geworden is. Ofschoon de eenzame opstuiting wel knauwend is, houdt zij toch den bestrafte buiten de dikwijls verderfelijke aanraking met anderen, die vroeger, toen alle straf fen in gemeenschap werden onder gaan, van de gevangenis een dieven school maaktede opvattingen zijn in het. algemeen barmhartiger geworden en de poging die nu gedaan wordt om aan de gevangenen een speciale ge- vangeniscourant te verschaffen is een typisch kenmerk van het nu heer- schend inzicht, dat men do gevange hen niet meer a's- het ware herme tisch van de buitenwereld afsluiten wil. Toch is dit maar een kleinigheid, vergeleken bij de twee groote verbete ringen die wij in de laatste jaren heb ben gezien de berechting van mis drijven door kinderen en de voor waardelijke veroord'eeling. Er is nau welijks iets verkeerders te bedenken, dan jonge lieden, die niet of nauwe lijks tot oordeel des onderscheidt: waren gekomen, te gewennen aan het leven in de gevangenis, hen daarmee zoo vertrouwd te maken, dat het niets afschrikwekkends meer voor hen had. De tegenwoordige -berechting heeft onderwijs en opvoeding ten doel en bereidt dus den jeugdigen overtreder voor tot een ordelijk en nuttig leven in de maatschappij. Gevangenisstraf evenwel belemmert daarin den boosdoener soms voor zijn geheele leven. Wij gevoelen nog veel te weinig maatschappelijk, om de straf die hij ondergaan heeft, te be schouwen als-het einde van zijn lijden. Het is onbillijk", klaagde op zi.jn sterfbed een man die indertijd een stap had begaan, „dat nadat do rechter die namens de 'maatschappij recht spreekt, mij drie jaar straf heeft opgelegd, de maatschappij zelf er nog dertig jaar heeft bijgedaan." Het feit dat iemand gezeten heeft wordt schijnbaar wel vergeven, maar nooit geheel vergeten„de gevange- nislucht neem je mee, waar je gaat", zei een andere veroordeelde, dio na zijn. misstap een voorbeeldig leven ge leid had. Dit alles is onverstandig, wreed en onnoodig. Wij moeten naar betere methoden zoeken en daar niet tegen opzien, omdat onze geestelijke traag heid van het oude stelsel liever geen afscheid neemtnaderhand blijkt im mers dikwijls, dat wat zoo gevaarlijk scheen, inderdaad zoo ijselijk niet was. Persoonlijk .ben ik volstrekt, niet geneigd, in een somber en - hopeloos determinisme aan te nemen, dat de insch het product- is van de tekort komingen van zijn voorouders en van de ongunstige omstandigheden waarin hij geplaatst is persoonlijke ver antwoordelijkheid moet wel degelijk worden aangenomen. Maar voor den een zeker meer, dan voor den ander. Gedeeltelijke ontoerekenbaarheid is dus zeer zeker een factor, waarmee ekeping dient te worden gehouden. In het strafrecht geschiedt dit als systeem nog niet zoo heel lang en hoe hebben in '.en beginne zij, die de oude bedeeling hingen, niet gesmaald en gespot over de misdadi gers, die voortaan zonder uitzon do zing zouden worden vrijgesproken, ornaat het mode zou worden, den be- klagenswaardigen zieke, niet den schuldigen misdadiger in hem te zien. De ervaring is. anders. De Neder- landsehe rechter neemt maar niet werktuigelijk de ontoerekenbaarheid aan. Maar hij heeft zeker met men- schelijke zachtmoedigheid geoordeeld over wie indertijd voor hun daden niet geheel verantwoordelijk konden wor den gesteld. Zonder twijfel is dit een stap voor uit geweest. Er zullen in de toekomst nog wel andere schreden gezet worden naar de ideale bestraffing van misda digers, die opvoeding en verbetering zijn moet. Bij elke gelegenheid zul len onhèilslcraaiers bet einde van maatschappelijke gerechtigheid en openbare veiligheid verkondigen, maa-r al dat geroep kan niets anders be wijzen, dan cat hun harsen-kronkels te verdroogd zijn, om den klank van dc nieuwe gedachten jn zich op te ne men. Er is geen enkel systeem dat stand houdt. Er is, zou ik bijna zeggen, geen enkel systeem, dat stand mag houden. In een levend organisme, zoo als een maatschappij van levende men schen, is het blijkbaar telkens noo dig, oude opvattingen door nieuwe te vervangen. Wie ze niet cleelen wil, moet dan maar in zijn pruilhoek blij ven zittende samenleving stoort er zich niet aan en gaat haar ontwik kelingsgang. Natuurlijk zijn deze opmerkingen niet nieuw. Er gebeurt niet - iedere veertien dagen iets op dit gebied en dat is ook goed, omdat een verstandi ge evolutie niet anders dan langzaam kan gaan. haastige- proefnemin gen doen veel meer kwaad, dan goed. Ik vond aanleiding tot het boven staande in een artikel in de „Weten schappelijke Bladen" van September, over behandeling van misdadigers in Amerika. „Rechtbanken voor strafza ken moeten worden", zegt de schrijver „en zijn reeds op vele plaatsen, kli nieken voor de bestudeering van de redenen, die tot 'misdrijf leiden en van de passende behandeling van ie- deren misdadiger, op zichzelven be schouwd". Deze .opvatting kan tot niets anders leiden, dan tot uitbreiding van het in stituut der voorwaardelijke veroordee ling, waarmee in ons land nog pas een voorzichtig begin is gemaakt. „Daar dit stelsel" (namelijk van toe zicht door een reclasseerings-ambte- naar) „een beproeven is, slaagt het dikwijls niet", zegt de schrijver, „maar lang niet zoovelen blijven on verbeterd als na het hartbrekende en buiten de samenleving stellende feit eener veroordeeling tot gevangenis straf". In den Staat New-York werd in 1921 met 78.-2 procent van personen op wie toezicht, werd uitgeoefend, succes behaald en daar dit aantal 19.452 bedroeg, kan gezegd worden, dat er aan vele duizenden goed werk is gedaan. Over een langeren ter mijn waren in dezen zelfden Staat 70 procent geheel gerehabiliteerd, daar zij niet meer misdaan hadden, In den Staat Massachusetts beliep dit per centage over geruimen tijd 80. Yoor de onverbeterlijke 30 cn 20 procent zal wat anders gevonden moe ten worden en het is best mogelijk, dat de gevangenissen nooit geheel gemist kunnen worden. Ma^r er zul len er dan veel minder zijn, de over blijvende zullen minder op een berg plaats gelijken, dan op een verplegings inrichting of o.p een werkhuis. waar nuttige arbeid valt te doen. Wij kunnen ira; iiief-s niet hopen op een maatschappij zonder bezinksel. Het is goed, in deze dingen niet sentimenteel, maar wel om barmhartig te wezen en zoo weinig mogelijk toe te geven aan een gevoel van' wraak, dat de verhouding van den misdadiger tot de maatschappij nooit verbetert, integendeel. Ten slottehet is goed, nu en dan over deze dingen te spreken, omdat wij niefc op wat er bereikt werd, moe ten inslapen. Heb moet nog altijd anders en beter en het zal zoolang de wereld draait anders en beter moeten worden al - behoeven wij maar niet zoo dadelijk te dwepen met een in stelling, als de Amerilcaansche recht banken voor verhoudingen in het huis gezin dat d: rechter zich ook al mengen zou in do intimiteit der fa milie, past in onze Hollandsche be grijpen vooralsnog niet. Vooralsnog want wie durft er met zekerheid voorsnellen, wat nader hand zijn of niet zijn zal J. C. P. Stadsnieuws ONZE ST. NI COLAAS-TENT O ON- STELLING. De tentoonstelling van speelgoed en kinderkleeding, vervaardigd of afge staan door deelnemers aan onze Ru briek voor dc Jeugd, is wederom een groot succes geweest. Niet alleen wa ren wij, dank zij den ijver en gulheid van onze kleine medeburgers, in staat, honderde mooie stukken speelgoed aan de Haarlem sell e ziekenhuizen te zén den, waardoor tal van zieke kinderen een gezellig St. Nicolaas- of Kerstfeest zullen vieren, maar de entrees levérden nog een bedrag van 63 gulden op, wel ke wij heden aan de Vereeniging tot Bestrijding der Tuberculose in Haar lem en Omstreken hebben afgedragen. De kantoor- en handelsbedienden ijveren voor een 7-uurssIuitlng Het bestuur van de afdcelins» Haarlem van den Alg.' Ned. Bond van Handels- en Kantoorbedienden besprak op de laatste bestuursvergadering de maatregelen wel ke genomen dienen te worden tegen den aanval van de Haarlemsehe midden-stands organisaties op de verplichte winke'slui- Het constateerde, dat de winkelbedien den nog steeds behooren tot die groepen van werknemers welke niet vallen onder de Arbeidswet, terwijl voorloopig van de regeerimg geen maatregelen zijn te ver wachten, welke de winkelbedienden té gen een overmatig 'amgen arbeidstijd be schermen. De verplichte winkelsluiting geeft te dien opzichte nog eenige "bescherming en moet daarom ook gehandhaafd .blijven. Zelfs dient de vraag te worden gesteld in hoeverre een ,7 uur sluiting in Haarlem doorvoerbaar is. Als inzet van dc actie voor de handha ving van de verplichte winkelsluiting zal een manifest worden uitgegeven aan de winkelbedienden, waarin zij worden op. wekt in en met de organisatie den aanval van de middenstandsorganisaties af te GEMEENTERAAD. De agenda van den raad van lieden is aangevuld met de volgende punten PUNT 10 A. Voorstel B, en W. verkoop grrond on der Haarlemmérliede c.a. (gedrukt stuk no. 362). PUNT 10 B. Voorstel iB. en W. aankoop grond onder Schoten (gedrukt stuk no. 363). SCHOORSTEENBRANDJE, De brandweer rukte hedenmorgen uit tot het blusschen van een onbe duidend schoorsteenbrandje aan de Spoor wegslraat. Nu gij Raad vandaag vergadert Juist op den St. Niklaasdag. Spi-eekt het zeker wel van zelve, Dat ik u wat geven mag. Rijna 3 dozijn geschenken Zijn ecu armen rijmelaar Niets te duur en daarom was ik Met mijn pakjes spoedig klaar, 'k Stuur u elk een blik gezondheid, (Gij begrijpt; alleen de w e n s c h), Die toch ook de grootste schat is Voor een knap Raadsheerlijk mensch. Sterke spieren, flinke pezen, En een onversaagde maag 'Gun ik dus u dames, heeren. Op St. Nicolaas heel graag. Zenuwen als kabeltouwen Zijn daarbij van 't grootst belang, Op dit zeer voornaam, artikel Zing ik dezen zenuwzang De Nervus R.edcnatïca, De Nervus Amendatiea, De Nervus Motiatica, De Nervus Luisteraticn, Moog krachtig bij u blijven, Dan kan onze Redactin Nog vaak over u schrijven. TOM DE RIJMER. Een geschenk voor de Koningin Zaterdag maakten wij melding van een geschenk, door den Sultan van Boelangan (Borneo) dé Koningin aan geboden ter gelegenheid van Haar 25- jnrig- regép-ringsjubileum. Hierbij ge ven wij een afbeelding van dit ge schenk. De personen die er bij staan, zjin de ciseleerder en dc gieter. Zooals bekend, is hei fraaie kunst werk vervaardigd in de kunst-, brons- en mctaalgicterij „De Kroon", alhier. VERT.OF DRANKWET. Burgemees ter en Wethouders vain Haarlem brengen ingevolge art, 37 rler Drankwet ter open bare kennis, dat is ingekomen een ver zoekschrift van M. J. Muijlnert, om ver lof ingevolge art. 34 dier wet, tot het ver koop uitsluitend van. alcoholvrijen drank voor gebruik ter plaatse van verkoop ir. den winkel en de theesalon van het per ceel aan de Groote Houtstraat No. 134. BEKROOND. Op de nationale P luimvee (en to on stelling te Heemstede behaalde, het Hoenderpark Ajoh" te Haarlem met een inzending Barnevelders en Rhode Island Reds, twee eerste prijzen en twee eere-prijzen. Met een inzending Patrijs leghorns zwarte Minorca's en Koekoek Plymouth Rocks. tweede prijzen. PERSONALIA. Op een drietal voor onderwijzer aan een o.l.s. te Amsterdam komt als nummer een voor de heer A. P. Kïeft lie Hoofddorp, T_n den novellenwedstrijd, uitgeschre ven door het weekblad de Indische Post behaalde mevrouw Mario C. van Zegge len te Haarlem den derden prijs (f 150') ^7 In het voormalige sociëteitsgebouw „Trou moet Blycken" in de Groote Houtstraat zijn thans vijf wondermen- sehen te zien. Hierboven geven wij van dit gezel schap een afbeelding. Het is inderdaad een wondere com binatie. het is zoowel gezocht in het lange, als in het korte, dikke en griezelige. Eerst maken de bezoekers kennis met twee d. erge',,. Prinses Frou-Frou is eeti 16-jarig meisje, niet langer dan 62 c.M. Ilaar record in 't kleine ordfc nog geslagen door haar metge- el. de 18-jarige prinses Elizabeth, die .jaar 50 c.M. haalt en niet meer dan 21 pond weegt. Deze twee kleine ar- tisten weten, hoewel het Duitsch haar moedertaal is, zie wu verstaanbaar te maken. Elisabeth zingt zelfs een aardig cabaretliedje. De dansnutn- niertjes van deze twee zijn ook ver dienstelijk. Marianne Friedricb is een Deenschq reuzin die 2 meter 15 c.M. meet. Zij is pas 19 jaar, zoodat er wel kans is, dat. ze nog wat grootcr zal worden. De 25-jarige dikke Bertha weegt 41S pond. Tiet is niet noodig dat er een weegschaal gehaald wordt om dit te bewijzenOok dit is een Duitscho. Wonderbaarlijk is de verschijning van Marianna, het. Gorilhuueisjo uit, Zuid-Afrika, dat hoofd cn handen nis I een gewoon mensch heeft, maar wier lichaam verder doet denken aan een Gorilla-aap. Deze 5 wondermenschen bin nenkort komt er nog een zesde, ook een „zwaar gewicht"-nummertrek ken veel belangstelling. Aankoop van grond in Schoten door de gemeente Haarlem. 104.780 c.A. grond voor de volkshuisvesting. Verbreeding van den Middenweg Elders in dit nummer vinden onze lezers een raadsstuk, waarbij B. en W. den Raad in overweging geven, te be sluiten tot den aankoop van gronden, bchoorende tot ,,'t Huis te Znanen" van den heer C. J. A. Bredius, te Schoten, voor den- prijs van f 2S0.000. Blijkens de toelichting dient deze aankoop voor de volkshuisvesting en verbreeding van den Middenweg. Voor hen, die zich mochten afvragen, waarom de gemeente I-Iaarlem grondeD in Schoten wil koopen, diene de mede- deeling. dat ons gemeentebestuur, we gens de aanstaande grensuitbreiding van Haarlem, waarbij Schoten bij onze gemeente gevoegd zal worden, deze gronden bijtijds in bezit 'wil hebben. KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN. •De agenda van de vergadering van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Haarlem cn Omstreken te houden op Vri] dga 7 December 1933. des avonds c- 7 uur in het gebouw Kruisweg 70, Haarlem, luidt: g 1. Notulen. 2. Ingekomen stukken en mededeelingen. 3. Goedkeuring verzonden adressen t.w.: 1) san den Raad der Gemeente Haarlem in aansluiting op het adres, der Kamer van Koophandel van 25 Ootober 1923; 2) aan de Radon der Gemeenten in het district der Kamer, inzake verkoop van gemeentewege. 4. Subsidieaanvragen, of lidmaatschap b, Museum Haarlem; Kunstnijverheid te c. Bureau voor Uitvinders te 's-Graven- hage. d. Centraal Normalisatio Bureau to Delft. e. Algemeene Nederlandsehe Vérecni- ging voor Vreemdelingenverkeer te 'e-Gra- venhage; f. Vereeniging Binnenscheepvaart con- gres te Amsterdam. g. Vereeniging „Nederland in den Vreemde" ie .Amsterdam. 5, Voorstel Bureau, inzake nenoeming Commissie van Toezicht voor Bureau van Adviezen voor den Middenstand. 5. Voorstel Bureau, inzake benoeming Commissie tot onderzoek der geloofsbrie ven. verkiezing leden Kamer van Koop handel. 7. Rapport Commissie Verkeer on Ver voer, inzake schrijven van Burgemeester en Wethouders van Bennuhrock, betref fende stopplaatsen voor autobussen. 8. Rapport Commissie voor Verkeer en Vervoer inzake nieuwe verordening op het sluiten van alle niet Rijkswegen in Noord- ilolland. 9. Concept-schrijven Commissie Ver keer en Vervoer van de Staatscommissie voor het Vervoervraagsluk. 10. Concept-schrijven Commissie Winkel bedrijf aan den Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid, inzake arbeidstijd bakkerijen. 11. Advies Commissie Winkelbedrijf, in- zake rapport Middensta.ndsraad, betref fende handeldrijvende ambtenaren. 12. Voorstel Commissie Winkelbedrijf, inzake adres Haarlemscho Winkeliersver- eeniging, betreffende winkelsluiting. 13. Rondvraag. 14. Besloten vergadering. WETEN EN WERKEN. Op Maandag 10 December a.s. zullen de gewone jaarlijfcsohe lezingen van dc ver eeniging „Welen en Werken" weder be ginnen in het gebouw van Zang en Vriend schap in de Jnnsstrant. Als eerste spreker zal hierbij, optreden de heer Dr. ,T. J. Hoek met het onder werp „Over de grondslagen, der draad- iooze telegraph ie. Een aardig hoekje op de tentoonstel ling van de Rubriek voor Onze Jeugd,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1923 | | pagina 1