HAARLEM'S DAGBLAD
Verpachting van den Stadsschouwburg'
Dit üe Omstreken
Buitenlandsch Overzicht
Blnnenlanö
DONDERDAG 13 DECEMBER 1923 - DERDE BLAD
(Slot.)
Is de Stadsschouwburg werkelijk zoo'n
tiuur paardje, dat verpachting gestold
dam, dat deze voor de gemeente een noe
menswaardig financieel voordeel zou op
leveren noodzakelijk of gowonsoht is
Gaan wij de verliezen der laatste twee
jaren de ceizoenen, waarin de schouw
burg het meest intensief werd geëxploi
teerd en de vorraakelijkheidshe!.*.-:ing op
20 was gestald na,'dam zien wij voor
het seizoen 1921/1922 een nsulv.saldo
vam 1930 gld., cn voor het seiz-..,, .yzi'ZS
een nadeelig saldo vam (7937 gld
Vocht het seizoen 1923/1921 is het ver
lies begroot op 16.000 gulden (1) en wan
neer wij letten op het zeer slechte schouw
burgbezoek van deze eerste innaaiden, dan
ia liet wel -bijna zeker, dat hot verlies
voor dit jaar niet te hoog is geschat. Voor
e--n deel is dat verlies te wijten aan de
geringere inkomsten door het zeer s'echte
schouwburgbezoek, maar voor een belang
rijk doel ook aan de hoogere en nieuwe
uitgaven, die op den schouwburg druk
ken door de verpliohto bijdragen in het
eigen pensioenfonds en Weduwen en Wee-
zeufonds vam het personeel, welke laatste
(bijdragen waarschijnlijk ook bij de ver-,
pachting op de gemeente 'gallen blijven
drukken.
Gaan wij nu eens na, wat voor fin on
tlede voordeelen de Stadsschouwburg aan
de gemeente op'evert, dam zien wij voor
pm-someele belasting «en post van 2975
gid., vam welk bedrag de gemeente toch
zeker wel 1500 gulden ontvangt en voor
straat- en zakelijke belasting op het be
drijf ongeveer 630 gld. totaal dus ruim
2100 gld. Met dit bedrag zal in ieder ge-
va' de verliespost moeten worden vermin
derd. Ook ie de uitgave van S 2269 aan
verlichting een som, die weer in de
gemeentekas tc-rugvloeit niet als zuiver
verlies voor de gemeente te beso.houwe.n.
Het verlies voor de gemeente is in wer-
ke'ijkheid ruirn 2100 gulden minder dam
d6 begrooting aangeeft en zal dus voor
waarschijnlijk 14000 gld. be
drage
Maar er is nog ©en belangrijke post,
waarmee rekening moot worden gehouden
en dat i« de post vermakelijkheidsbelas
ting, die het saldoverlios verre over-
treft. Aan deze belasting werd in het eei-
cocn '21/'22 23665 gld ontvangen en in het
afgeioopem seizoen 23614 gld. Waarschijn
lijk zal ook de post verm-akelijkheidsbe'as-
limg dit jaar door het geringere schouw
burgbezoek aanmerkelijk lager worden,
maar bijna roker zal hij. toch ook nu het
bedrag van het verlies overtreffen. Men
kan dus moeilijk volhouden, dat do ge
meente aan den Stadsschouwburg verliest.
Ook mag bij de kwestie der 'verpachting
miet worden vergeten, dat bij gemeente-
exploitatie steeds moer rekening met de
gemeente, wat betreft de baten van de
vermake'ijkheidsbelastiing, zal worden ge
houden dan bij verpachting. liet is meer
malen voorgekomen o.a. bij uitvoeringen
vam opera's dat de schouwburg op een
avond verlies leed, doch dat de directie
'dat .verlies durfde dragen, omdat zij wist,
dat de gemeento door de groote ontvangst
aam- vermakelijCheidsbelasting.. ten .slotte
fooh nog winst maakte. Om het eens po
pulair uit te drukken: het eene gemeen
tepotje leed een gering verlies, liet andere
maakte een groote winst; het resultaat
was op zoo'n avond een niet onaanzien
lijk balig sa'do voor do gemeente.
Het spreekt vanzelf, dat een pachter uit
sluitend met zijn, eigen, zaak rekening zal
houden en nooit ter wille van dc- gemc-enle
een verlies zal willen dragen.
Ook bij het geven der volksvoorstel'in-
gen en de 6Óhoolmalmees is 6teeds de
grondgedachte geweest: de schouwburg
lijdt een gering ver'ies maar de gemeente
maakt dank zij de belasting een
kleine winst. En hiermee kom ik op een
der belangrijkste verliesposten voor de
gemeente Haarlem, die als vanzelf vastzit
ten aan een verpachting van den Stads
schouwburg: mot de volksvoorstellingen
en de sohoolmatinoes is het dan godaan!
Want er is geen sprake vam, dat een pach
ter hiermee door kan gaan. Hij zal toch
niet ter wille van het publiek verlies
willen lijden. Aan het instituut der volks
voorstellingen, dat in Haarlem bloeit als
nergens anders, wordt dus bij verpach
ting de doodsteek gegeven. En zeer waar
schijnlijk ook aan de schoolmalmees. Zij,
die er over te beslissen hebben, mogen
nog wol eens ernstig bvj zich zelve .nagaan
of tegen dit groote culturee'e verlies de
zeer dubïeuse winst van een paar duizend
gulden opweegt. Mocht de gemeente toch
willen doorgaan volksvoorstellingen te
laten geven, dan zal zij daarvoor naar alle
waarschijnlijkheid meer hebben te beta
len dan eij uit de verpachting voordeel
haalt.
Dit is voor mij wel een der belangrijk
ste en meest piinoipieele redenen, waarom
ik persoonlijk sterk tegen verpachting ben.
Haarlem staat in Nederland aan de spitst
met zijn vele volksvoorstellingen. Ik voor
mij geloof aan de cultureele waarde van
goede volks- en schoolvoorstellingen en met
mij zouden ongetwijfeld duizenden Haar
lemmers het betreuren, wamneer dat in
stituut door de verpachting vam den
StadssoliouwbuTg een ontijdigen dood
moest sterven.
Maar er zijn nog meer redenen, waarom
ik een verpachting van den Stadsschouw
burg voor het tooneelkven in Haarlem
fataal zou achten. Wij hangen dan in.
Haarlem op tooneelgebied geheel en al van
den pachter af. Deze pachter zal het
spreekt vanzelf slechts één doel heb
ben, namelijk zoo veel mogelijk winst
te maken. Als deze pachter nu eens «en
niet, erg kieskeurig man is, wat dam? Dan
hebben wij alle kans, dat Bleeke Bet,
Rooi©. Sien. Schele Mie en Karei, m'n Pa
rel hun joyeuse entree in onzen officier-
len schouwburg zullen maken. O zeker, de
pachter zal de betere gezelschappen on de
goede stukken niet weren, want dan zou
hij zijn eigen zaak te gronde richten, maar
ik bon toch huiverig voor do kans op do
beruchte „Regenboog-series" in onzen
Stadsschouwburg
De gomeen'o Utrecht ik erken het
"onmiddellijk is met haar verpacht:
zeer gelukkig gewepsl. Er waren indertijd
voor do directie van Het Schouw tooneei
groote belangen verbondeu aan de beschik
king over een vasten schouwburg in ons
land, waar zij geregeld kon spelen. 7,ij
heeft bij haar exploitatie steeds rekening
gehouden met de artistieke cischeii. Adam
cn Eva uit „De Paradijsvloek" behoefden
niet het terrein te doelen niet Rooic Sic
(11 Dc finatnciccle commissie noen
een verlies van bijna 20.000 gulden, tenvi
dc begroeting 16.000 aangeeft, Hoe zij an
dit \cijfer.il komt, is mij r.ict duidn'.ijk.
on „de toffe jongens van het 7de". Maar
toon Hot Schouwtooncel don schouwburg
tn Utrecht pachtte "was het ecu heel an
dere tijd en ik betwijfel zeer, of de di
rectie thans op dezelfde voorwaarden
den schouwburg zou huren. En ook mag
:iet verhelen, dat meerdere bestuurders
d i let'am en vereen igingou in Utrecht
nadrukkelijk hebben verzekerd, dat
het huren van don schouwburg aldaar zoo
bezwaarlijk was in vergelijking met Haar
ook do leden vrnn Crerner, die er
pas zijn opgetreden, weten c-r van mee te
'preken da', «ij een verpachting bepaald
in het nadoel van de dilettanten-vereeni-
(tagen achten.
Wat voor-pachter zal er eventueel in on
zen schouwburg komen Een slechte paeh-
kan in één jaar meer bederven dan in
»n weer is goed te maken. Men infor-
>re eens in Arnhom naar do resultaten
de vroegere verpachtingen van de
ïheeschenkerij op Sonslieekl Een theater
is geen theeschenkerij zal men zeggen!
Het is v-am hoogere waard© en daarom
men met de verpaohting van een
schouwburg nog veel voorzichtiger.
Hoe zal de pachter het gebouw, onder
houden? Zat het bedrag, dat hij daarop
misschien uitspaart, niet met rente later
door de gemeente terug betaald moeten
worden IIoo zal het gaan met de ge
leidelijke uitbroiding van de decors? Zal
een pachter dezelfde medewerking voor
levering van requisieten van de leveran-
-s hebbon als de gemeente? En zaHbtj
opvoeringen van de aam kleeding even
1 werk worden gemaakt? Wamneer ik
donk aan het verschil van de opvoeringen
den schouwburg aan den Jansweg en
den Stadsschouwburg dan vrees ik liet
ergste. Zal een pachter in de eerste plant;
dcaiken aan het publiok? Hoe zal het bij
voorbeeld gaan als de pachter weet, dat
contract afloopt en wat ook moge
lijk is niet vernieuwd zal worden Wij
herinneren ons allen nog den desolalen
toestand van de Verecniging «onige j'aren
geladen. En wat zal er gebeuren, als eon
paohter door to groot verlies zijn ver
plichfingen niet ten volle ma kan komen!
"•ri goed geëxploiteerd stadstheater is
stadsbolang Het behoort tot den aan
trekkelijkheden van een groeiende 6tad,
bezit van zoo'n theater is werkè'ijk
wol conigc duizonde guldens waard, even
goed als eon musoum of oen stadsbiblio
theek. Men zij voorziohtig met het bezit
al is 't tijdelijk uit handen te geven.
De toekomstige paohter zal misschien een
uitstekend exploitant ook op artistiek
gebied blijkon te zijn, maar de stads
schouwburg 15 een te waardevol taelituut
om .het in de hoop op een paar duizend
gulden minder verlies aan gevaarlijke
proefnemingen te onderwerpen. Dc ge
meente in 'n paar ton misschien ia het
iets minder aan vermakelijkheidsbelas
ting. Is het dan te veel verlangd, dat zij
oen klein deel van dit bedróg offert aan
het tooneel, i.e. aan haar schouwburg, die
ten slotte zijn ronte al is het dan niet
i geld in ruime male opbrengt?
En ten slofte nog een opmerking! Hel
voorstel van verpachten komt op ccn zeer
ongelukkig moment, want do- verliespost
is miet t© wijten aan onoordeelkundige
exploitatie doch aan den sleoliten tijd. Zij,
lie inschrijven voor da verpachting, zullen
net die slechte-tijden en da ongunstige
ixploitaUecijfers vam dit jaar rekening
houden; zij zullen daarop hun boreke
oingen maken en de pachtsom zal voor
de komende jaron dus minimaal zijn.
Komt er een betere tijd, dan zal de
pachter cn miet do 6tad dnarvgm liet voor
deel trekken. En erger dan thans kan
het haast miet worden I
J". B. SCHUIL.
BEVERWIJK.
POLITIEBERICHTEN. Op ver
zoek van do Haarlemsehe recherche
is in een logement aangehouden J. v.
L. en J. S., die verdacht werden
van diefstal van drie harmonica's.
Procesverbaal werd opgemaakt te-
ggn H. W. terzake valschheid in ge
schrifte.
Op verzoek van de Alkmaarsche po
litie is bij een bewoner W. in den pol
der een revolver met 15 scherpe pa
tronen in beslag genomen. W. had de
revolver van v. d. B. gekocht, die we-
een zware mishandeling-pleging
in de gevangenis te Alkmaar zit.
Procesverbaal kreeg N. R. wegens
overtreding van de politieverordening
Aangehouden werd' A. J. die nog
x f 5 moest betalen of 2x5 dagen
hechtenis moest ondergaan. L. is naar
Haarlem overgebracht.
RAADSSTUKKEN. Acht leden
van den raad, dus de meerderheid,
hebben een voorstel ingediend om wel
tot afschaffing van den vaeantietoe-
slag over te gaan, maar dan aan die
genen die minder dan 2000 verdie
nen een loonsverhooging te geven ge
lijk aan 'den vacantietoeslag in 1923.
ZANDVOORT-
Lijst van onbestelbare brieven en
briefkaarten tijdv. 25 Nov.10 Dec.
Brieven BinnenlandBureau de Te
legraaf, Amsterdamda Vries M.
AmsterdamSchulze fik E., Drieber
gen Wal Tj. v. d„ Arnhem Wiieho
man L. II. A. Nieuwkerk a.d. TJsel
Brieven Buitenland: Gita J. M. Ve
netië.
Briefkaarten BuitenlandGehving
Hugo, New-York.
HILLEGÖM.
GEMEENTERAAD.
De Gemeenteraad Vergaderde onder
leiding van Burgemeester Wentholt.
De heeren Hoogmoed en van Hou
ten waren afwezig.
De geloofsbi'ieven van den beer
-Toll. Sehrama werden onderzocht en
in orde bevonden, de raad besloot
hem als raadslid toe te laten.
Het verzoek van den Hillegomschen
Bcstuurdersbond omtrent aftrek van
contributies voor vakvereenigingen op
het belastbaar inkomen werd voor
kennisgeving aangenomen.
Afwijzend werd beschikt op hqb ver
zoek van denzelfdén Bcstuurdersbond
om gratis brandstoffen te verschaffen
iaan werkloozen, men voelde er wel
wat voor om reductie te geven op
brandstoffen voor behoeftigen.
Ook werd afwijzend beschikt op het
verzoek om subsidie aan de R.K.
Verecniging voor Moederachapszorg
te Heerlen.
De verecniging „Kracht door Oefe
ning" kreeg j 156 subsidie voor zaal-
huur, de heer Loerakkor had dit ver
zoek bij dc begrooting willen behan
delen.
Twee aandeden zullen genomen wor
den in do N.V. Centrale Ammoniak1
fabriek te Weesp.
Aan den heer S. Weber werd vrij
stelling toegestaan op de verordening
olkshuisvesting voor den bouw van
en woonhuis in den Vennipperpol
der.
Ged. Staten hadden opmerkingen
gemaakt over de verordening betref
fende de schoolgelden. Het raakte dc
laagste klassen van do Chr. Burger
school.
B. en W. stellen voor de wijzigin
gen aan te brengen maar er ontstond
een sterk verzet, men veronderstelde
dat deze school een standenschool Is
of zal worden. De heer Vermeer pleit
te voor de Chr. Burgerschool, de
stemmen staakten, het punt komt dus
nog eens in behandeling.
De circulaire vr.r> de Kamer van Koop
handel te Haarlem over verkoop van
Gemeentewege werd ter zijde gelegd,
Een regeling van het gebruik van het
noodslachtgebouw door particulieren
werd goedgekeurd.
Do raad besloot tot opheffing van
het vervolgonderwijs wegens onvol
doende bclangs.elling op de Openbare
School," in. een officieuss vergadering
was hier over gesproken .en nu werd
er nog .eens óver nagepraat.
Alleen de Heer Fijma stemde tegen
de opheffing.
In lie rondvraag informeerde de
heer Loerakker naar de begrooting en
naar de werkverschaffing aan werk
loozen. De heer Klaver wilde de 'kade
van de nieuwe Haven bestraten en po-
litie-toèzicht op liet verkeer in de
hoofdstraat bij de Meerstraat. De heer
Selhorst verzocht de straatlantaarns
's morgens langer te laten branden-
wat volgens wethouder de Vreugd al
geregeld was. De heer Fijma infor
meerde nog eens naar de commissie
voor publieke werken. Ten slotte wer
den eenige belastingzaken behandeld.
ER KOMT OPPOSiTlE VAN DE ARBEIDERSPARTIJ IN ENGE-
LAND TEGEN HET VOORNEMEN VAN HET MINISTERIE-
BALDWIN OM VOORLOO PIG AAN TE BLIJVEN.
EEN ARBEIDERSRECEERIN G IN AANTOCHT?
DE NIEUWE KOERS IN DUITSCHLAND,
AMERIKA EN HET HERSTEL VAN EUROPA.
Het besluit van
het Britsche kabinet
voor het Parlement te verschijnen,,
heeft een einde gemaakt aan tal van
gissingen ten aanzien der naaste toe
komst. liet .Parlement is tegen 1 Ja
nuari bijeen geroepen, doch de for
maliteiten van het beëedigen der le
den en do verkiezing van den speaker
zullen verscheidene dageu .in beslag
nemen, zoodat het waarschijnlijk onge
veer een week later zal zijn, voordat
liet Lagerhuis zijn eigenlijke werk
zaamheden zal hervatben met het aan-
hooren van de Troonrede en het adres
van antwoord:
De Engelsche bladen melden, dab
gc-enerlei coalitie of zelfs overeen
komst mei de liberalen in het voorne
men ligt.
De premier zal in acht vacatures in
ziju ministerie moeten voorzien, waar
van zeven tem gevolge van geleden ne
derlagen bij de verkiezingen en een
wegens aftreden. De „Morning Post"
meldt, dab het waarschijnlijk is, dnt
de eerste minister in het moerend cel
dezer vacatures .zal voorzien voordat,
liet Parlement bijeenkomt. Vofêens
och onlangs aangenomen wet behoe
ven leden, die binnen negen maan
den na een ontbinding een bezoldigd
ambt der Kroon aanvaarden, zich"
niet aan een nieuwe verkiezing te on
derwerpen,
Er worden natuurlijk tal van gis
singen gemaakt over den weg, dien
Baldwin zal volgen, wanneer het Par
lement weer bijeenkomt. De „Mor
ning Post" verwacht, dat het regee-
ringsprogram, dat zal worden aange
boden, zoo weinig mogelijk aanleiding
zal geven tot meeningsverschil. Het
kabinet heeft gisteren niets Lesloten
over den vorm van de rede van den
Koning bij de opening van het parle
ment.
Da „Times" zegt, dat terwijl aan
den eeuen kant er velen zijn, die de
voorkeur geven aan een rede, waarin
niet wordt, geeproken over geschilpun
ten, aan den anderen kant wordt ge
voeld, dat de rede zich moet bezig
houden met de tariefherziening en dat
dadelijk een beslissing moet worden
uitgelokt over Baldwin's politiek en
de oplossing vnn het vraagstuk van
de werkloosheid. In deze kringen
voegt do „Times" er aan toe wordt
er op aangedrongen, dat de rede ook
een medodeeling moet bevatten over
de ratificatie van de besluiten van do
jongste.Rijksconferenlie en de econo
mische conferentie en een voorstel tot
indiening van een wetsontwerp tot ver
wijdering van eenige anomalieën uit
het huidige kiesstelsel.
Tegen bet besluit van Baldwin en de
zijnen om aan te blijven, komt
oppositie van de arbeiders
partij.
Nadat de conservalievo reseering
besloten had in functie te blijven, be
raadslaagde de uitvoerende commis
sie der arbeiderspartij over de door
haar in te nemen houding. Na een
langdurige bespreking werd de vol
gende resolutie aangenomeu „De na
tionale uitvoerend© commissie der ar
beiderspartij verheugt zich, dat dc
parlementairo arbeiderspartij de of-
ficieele oppositie zal blijven iu heb La
gerhuis, en geeft als hare meenipg te
kennen, dat mocht de noodzakelijk
heid zich voordoen tot het vormen
eener arbeidersregeering, de parle
mentaire arbeiderspartij onmiddellijk
de volle veran t woordel ijkheicl voor de
regeering van het land behoort te
aanvaarden, zonder zich in te laten
met «enigen vorm van coalitie."
Er werd voorts nog een resolutie
aangenomen, waarbij Henderson,
secretaris van de partij en den staf
van het hoofdkwartier, verzocht werd,
terstond te beginnen met het maken
van allo. rioodigo financieel© en an
dere schikkingen voor een nieuwe al-
gemeeno verkiezing, welke ...de gewich
tigste zal zijn in de geschiedenis der
partij."
Deze resolution werden vervolgeus
goedgekeurd door de vergadering van
het congres van vakvereenigingen
Men verneemt, dat de uitvoerende
commissie der arbeiderspartij zich uil-
sprak ten gunste van het denkbeeld, de
eerste gelegenheid te bant. te nemen,
•lie bestaanbaar is met de constitulio-
noele gebruiken, om liet conservatieve
ministerie ten val te brengen in welk
gcyal. naar men meende, aan do ar
beiderspartij al? voornaamste opposi
tie-partij verzocht jou worden een re-
geei'iug te vormen. Ten einde evenwel
den val der conservatieve j-egeering te
weeg.te brengen, zou de arbeiderspar
tij de hulp der liberalen behoeven en
deze afhankelijkheid dter arbeiders van
do liberalen geeft de grootste belang
rijkheid aan de pohlick der liberalen.
Voor liet tegenwoordige verklaren de
liberale kringen zich beslist niet alleen
tegen een coalitie van eenigeu aard,
maar ook-tegen het verstrekken van
waarborgen van eenigen aard aan een
andere partij. Kortom, de liberale
partij is, naar het schijnt, besloten,
de meest, volledige vrijheid van hande
ling te behouden, zoodat zij aan een
der andere partijen haron steun kan
verleeueu of dien onthouden, naar
mate zii verlangt.
De politieke correspondenten der
bladen hebben verklaard, dat de ze
ven leden der regeering. die hun zetels
verloren bij de verkiezingen, hunne
function voorloopig Zullen behouden
en dat er geen sprake van zal zijn .te
trachten zetels voor hen te bekomen,
voordat de vergadering van het par
lement op 8 Januari heeft plaats ge
had. Het is rnoeeliik, dat alsdan stap
pen gedaan zullen worden, om de ver
kiezing teweeg te brengen van Sir
Montague Barlow, minister van Ar
beid. wiens aanwezigheid «oor zijn
partij wenschelijk wordt geacht, met
liet oog op het feit, dat de quaCstie
der werkloosheid ongetwijfeld een be
langrijke rol zal spelen.
De Londensche correspondent van
do „Vorwiirts" heeft een onderhoud
geiliiad met Ramsey Macdonald, die
hem o.a. het volgende zeide;
„Wij hebebn ons 3ttcces in de eer
ste plaats te danken aan den goeden
su nuttigen arbeid, dien wij in dit
jaar als' officieels' oppositiepartij
Hebben verricht. De velen, dio op La-
bour-candida-ten hebben gestemd
wilden in zekeren zin een votum van
vertrouwen voor de oppositie uitspre
ken, De verkiezingsleuze van de re
geering „afschaffing van den vrij
handel", is een geweldig geluk ge
weekt voor de liberalen. Onder elke
andere verkiezingsleuze zouden do
liberalen nog meer verloren 'hebben
dan in November 1922."
Ten aanzien van de naaste toe
komst was Macdonald zeer gereser
veerd. Slechts over één punt liet hij
zich zeer beslist uit toen hij zeide:
„In geen geval denken' wij ook maar
één oogenblik aan" een coalitie tus-
sc-hen de Labourpartij en de liberale
partij."
Do correspondent teekent hierbij
aan, dat hot motief voor deze hou
ding ligt in d© overtuiging, dat de
Labourpnrty na nog ©enige algeniee-
no verkiezingen over do absolute
meerderheid in hot parlement zal
kunnen beschikken, terwijl zij als ic-
gcaringspartij slechts kans beeft op
achteruitgang. Intusschen wordt niet
van do hand gewezen de mogelijkheid
van 'n zuivere arbeidersregeering als
minderheidsregeeiring die een scherp
omlijnde taak zal hebben bij de uit
voering waarvan zij zich stilzwij
gend do medewerking althans van de
liberalen zal moeten verzekeren.
Er schijnt met de nieuwe regeering
inderdaad
een nieuwe koers In
Dultschland
gekomen te zijn in dc regeeringspoli-
tiek. Dezo nieuwe regeering is nog te
jong dan dat uen thans reeds precies
haar koers zou kunnen volgen, doch cr
doeu zich verschijnselen voor. welke
wellicht zouden kunnen gelden als
aanwijzingcu van dc richting, waarin
de regeering Marx in de buitenlandschc
politiek gaan wil. Die verschijnselen
wekken zoo meldt de correspondent
van Dc Telegraaf te Berlijn den-
indruk, dat men totaal heeft afgezien
van alle pogingen tot groot-doen, en
dat men onder den druk van den zeer
zeker precairen toestand van het land,
integendeel vervallen is in een staat
van pessimisme, dien men niet kan,
maar vooral ook liever niet wil verbloe
men tegenover het buitenland.
Uit zulk ecu pessimisme zou men bij
voorbeeld kunnen verklaren het kop
pige vasthouden van de regeering aan
de verlaging van het levenspeil der
ambtenaren tot een werkelijke ondta-
gclijke situatie, hetgeen natuurlijk in
het buitenland een diepen indruk moe,
maken, Uit diezelfde politiek ook is de-
uiterst deemoedige en pessimistische
houding ic verklaren, welke de Rijks
kanselier heeft aangenomen tegenover
vertegenwoordigers van de huitenland-
schc pers, die hij Woensdagavond bij
zich had genoodigd, om hun eenige
uiededcelingen te doen.
In het kort komt het door den Rijks
kanselier, dr. Marx, in deze bijeen
komst besprokene hierop neerDe re
geering is voornemens in een oproep
te verklaren, dat Duitscblands krachten
zijn uitgeput en dat het zelfs met de
grootste zuinigheid in de uitgaven en
ruci de uiterste gestrengheid bij de bef
fing \an de belastingen, niet meer bij
machte is, zichzelf te. helpen.
De rïjksregcering acht het oogenblik
lor zulk een oproep, welke waar
schijnlijk aan den Volkenbond zal wor
den gericht, gekomen nu in hét buiten
land en zelfs in Frankrijk, de totale,
uitputting van Duitschland wordt er
kend.
De besprekingen over het verkrijgen
van credieten, welke in dc laatste pe-
e van de regecring-Stresemano
werden begonnen, zijn op dit oogen
blik geschorst. Men hoopt echter, dat
Stresemann, die juist voor dit doel de
portefeuille van Buitenlandsche Zaken
heeft aanvaard, er in zal slagen deze
onderhandelingen binnen den konst
mogelijken tijd weder op te nemen. Een
•erliduing van den financieelcn toestand
■an het Duitsche Rijk door een uit
breiding van de circulatie van de Ren-
tenmark acht dc rijksregeering onmo
gelijk. De Rijksbankcredictcn strekken
reeds zoo ver, dat zelfs de betalingen
over December, welke gebaseerd zijn
op de aan bet rijk ter beschikking ge
stelde Rentenmark-bcdragen, niet meer
ogelijk ziin, indien geen bijzondere
bronnen van inkómsten komen. De re-
geerig zal dan ook,niettegenstaande den
sterken aandrang van de ambtenaren en
zelfs van gehecle politieke groepen en
partijen, niet kunnen afzien van alles,
wat leiden kan tot bezuiniging.
Het drukken van meer papiergeld, vh
op basis van de Rentenmark-emissie
werd vastgesteld, zou slechts leiden tot
herhaling van de inflatie, ook vau
ueuwe valuta. De regeering zal
zulks dan ook onder geen voorwaarde
taan,. In bet kader van deze medo-
deelingen, noemde de rijkskanselier
een aantal belastingen, welke zeer di
rect in het economische leven »an
Duitschland zullen ingrijpen. Deze zul
len echicr niet voldoende ziin om het
onnoodig te maken, dat Duitschland
zich wendt tot h«t buitenland, gerepre
senteerd in den Volkenbond, van welk
tituut de rijkskanselier verklaarde het
betreuren, dat het niet een A'olken-
bond was volgens het ideaal, dat men
zich daarvan mocht denken.
De circulatiebank van
het Rijnland
Woeusdagmiddae werden de onder
handelingen over cie oprichting van dc
Rheinisch-Westfalische Goldnoten-
bank. tussohen do Duitsche bankiem
groep en vertegenwoordigers van oe
Fransoh-Belgische groep te Keulen
roort.sèzefc en ten einde gebracht. Op
alle punten werd overeenstemming
verkregen, zoodat de statuien werden
opgesteld. Deze statuten zullcu ihans
aan de Duitsche regeering en aan de
Rijnlandcomm issie worden voorge
legd.
Te Keulen werd do eerste zitting ge
houden van
het Rijnland-Comité
van Zestig
Dit comité werd gevormd bij wijze
van orgaan, door middel waarvan de
meening van alle lagen der Rijnland-
sche bevolking kon worden kenbaar ge
maakt. Verklaard we-rd, dab de Duvt-
srhe regeering tot dusverre geweigerd
heeft het Comité eenige politieke
competentie te garandeeren en liet za 1
waarschijnlijk min of meeT 't karakter
van een Debating Club dragen. Het is
in ziin samenstelling uitermate poli
tiek. want alle partijen van do
Duitsche Nationalisten af tot de Com-
muniisten toe, ziin erin vertegen
woordigd, Evenzoo bevat het vertegen
woordigers uit d© ïtflor-industrieön
van Suchas. Stinues, Kloekner.
Vogler en Krupp von Bohlem In de
jongst© zitting waren alle leden pre
sent en er werden vertrouwelijke be
sprekingen gehouden.
De voorbereiding voor de samen
stelling der commissiea. dio de quaes-
de Duitsohe schade*
loossteHing
zullen behandelen, duurt voort.
Volgens te Washington ontvangen
berichten zal aan Duitschland het lid
maatschap worden toegestaan van
de commissie inzake den toestand cl er
Duitsche financiën en het in evenwicht
brengen der Duitsche begrooUng. doch
niet van de commissie inzake de ka-
pitaalvlucht uit Duitschland. Blijkens
een verklaring van het Vi ïtte Huis
Stelt men zich voor, dat er twee com
missies züJlem bestaan en dat de uit-
noodiging der Amerikaansche deskun
digen rechtstreeks dooi' de commissie
van Horstel zal geschieden.
De Amerikaansche regeering ver
wacht, <lat het voorgestelde onder
zoek van groote waarde zal zijn met
't oog op haar rechtstreeksch belang
ais schuldcischeres en voor het econo-
lisch herstel in Europa.
Engeland heeft aan de Amei'ikaan-
scho regeer ins zijn wenBch tc kennen
gegeven, dat Amenkannscke deskun
digen aan het onderzoek zullen deel
nomen en ook Duitschland vestigde de
aandacht der Amerikaansche regee
ring op deze zaak dpor te verklaren,
dat het de deeIuem'n- van Ameri
kaansche deskundigen op hoogen prijs
zou stellen, daar, naar het verwachtte
deze werkwijze een bclangmke stap
ruit zou beteekenen m de richting
vrtu de oplossing der kwestie van het
economisch herstel.
T© Londen is de officieele bevesti
ging ontvangen van de mededeeling,
tc Washington gedaan, dab de regee
ring dor Veroenigde Staten gunstig
gezind Is ten aanzien van
deelneming van Amerl-
fcaansche experts 1" do
commissies
welke door de Commissie van Herstel
ingesteld zullen worden. De volgende
stap zal thans vcor do C„ v. H. daarin
bestaan, een datum te bepalen voor
een spoedige bijeenkomst.
Men.acht het zoo goed als zeker, dat
die bijeenkomst nog vóór Kerstmis zul
plaats vinden. De C- v. II. zal dan de
twe© commissie? benoemen, waarvan
eene do middelen zal onderzoeken
voor het in evenwicht brengen der
Duitsche begroeting eu voor de st&bili
seering der DuiUche valuta, de an
dere voor het instellen van een onder
zoek naar den uitvoer van Duitscb
kapitaal naar het buitenland.
De benoeming van de Briteche
experts, zal de taak zijn van Sir
John Bradbury, den Britschen verte
genwoordiger in do C. v. H-
De Amerikaansche pers juicht deze
beslissing van de regeering der Ver-
ecnigde Staten toe,
Uit Parijs wordt nog geseindDe
Amerikaansche toehootvier Bogan
heeft de Commissie van Herstel mede-
ged'-e'd van Washington mededeeling
te hebben ontvangen, dat de Ver-
eenigde Staten er tn toestemmen zich
door een toehoorder te laten vertegen
woordigen in dc twee commissies van
expert?, belast, met bet instellen van
een onderzoek naar d-^n financieelen
toestand van het Duitsche rijk.
Verspreid nieuws
DE DUITSCHE GELD
POLITIEK.
Het Duitsche rijkskabinet besloot,
uti hernieuw© breedvoerige gedachten-
wisseling over d'cn toestand in d© bc-
zotle gebieden de reniemnrk daar of
ficieel niet in t© voeren, wegens het
gevaar van inbeslagneming, en daar
zij in et bezette gebied tot dusver
niet is -'uudeerd.
Teg i de oprichting der Rijnland-
sche „t-'rootenbank" hooft het kabi
net ernst re bezwaren. Voor oen d&-
:slissing wordt genomen,
vestte worden opgelost, of
een toekomstig© Duitsche
'culatiebank zal .worden
fiuitieve
moet de
d© bank i
centrals
opgenomen.
De ondersteuning der gedeeltelijk
werkloozen moet noodzakelijk worden
opgeheven. Bii de ondersteuning der
govaugene» en ballingen moet nog
krachtiger dan tofc dusver naar beper
king gestreefd worden.
De Rijkst-ring streeft or naar om
ter leniging v. -i d© oudraajtliike toe
standentct "1 vau het bedrijfs
leven. tor h'-.-.o 'Mig der gevangenen
en den terugkeer der ballingen, kort
om ter oplossing van alle vraag
stukken het bezette gebied betreffen
de. zoo spoedig jno"©Hjk te komen tot
rechtstrezksclve onderhandelingen met
de bezettende mogendheden.
UIT GRIEKENLAND
De verkiezingen zullen op IC De
cember worden gehpuden. Dc staat
van beleg zal niet worden afgekon
digd en de censuur niet weder inge
voerd worden.
DE REVOLUTIE IN MEXICO.
Heb revolutionaire hoofdkwartier
doelt mede ec-n draadloos bericht I©
hebben ontvangen, dat het. garnizoen
van Tampico zich niet de revolutionai
ren heeft voreenigd. Indien dit be
richt juist is, hebben de rebellen de
geheelo kuststreek in hun macht. De
algemeen® opmarsch naar Mexico-
city is begonnen. De rebellen zijn
reeds halverwege de hoofdstad geua-
derd.
ONLUSTEN IN OOST-PRUISEN?
Volgens berichten uit OosLPrui?en
staat een separatistische beweging,
aangewakkerd door grondbezitters, op
het punt in die provincie uit Ie bre
ken. Do beweging zou tegen het Rijk
en vooral tegen Pruisen gericht zijn,
dat tegenwoordig door de socialisten
wordt bestuurd.
HET HANDELSVERDRAG TUS
SOHEN AMERIKA EN DUITSCH
LAND,
Omtrent de grondslagen van het
op 8 December to Washington getee-
ken.de handelsverdrag tusschen de
Vereenigde Staten en Duitschland
vernemen wij het volgende
Den groudslo.g van het verdrag
vormt de beiderzijdsche meest begun
stiging. Het verdrag gaat veel verder
clan de zuiver economische en heefti
ook betrekking op juridische, bescha
ving?-, en andere aangelegenheden.
In het verdrag wordt o.a.. geregeld
Het overschrijden der grens, de immi
gratie, het verkrijgen eu overdragen
van roerende en onroerende eigendom
men de uitoefening van handel en
industrie, toelatinc en oprichting van
maatschappijen, deelneming daaraan
en belasting daarvan, in- en doorvoer,
de quaestie der handelsreizigers en
het verzenden van monsters Een inte
greerend deel van het verdrag vormt
een uitvoerige consulairo overeen
komst.
Het verdrag is gesloten voor den
duur van 10 jaar. Na afloop van .de
zen tijd kan liet worden opgezegd met
een termijn van een jaar.
ZAKELIJKE BELASTINC OP HET
BEDRIJF.
In tegensteling met andere gemeen
ten, die althans denken aan een af
schaffing van de zakelijke belasting op
het bedrijf, besloot dc raad van Goor
met G3 stemmen deze belasting weder
in te voeren.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kon. besl. no. 21 is, niet in
gang vau 1 Januari 1924, aan de
hoofdcommiezen der telegrafie A.
'an der Ham en II. J. Wiudsant. en
met ingang van 17 December 1923
aan den directeur vau hot post- eu
telegraafkantoor te OversChie A.
Kwak. op hun verzoek, als zoodanig
ol ontslag verleend; en is, met in
gang van 16 December 1923, aan de
commies der posterijen en telegrafie
H. W- A. M Groeneveld, op haar
verzoek, eervol ontslag verleend*
zulks in verband mot zoodanige ver
andering van de inrichting vau 'naar
dienstvak, dat hare werkzaamheden
•erbodig zullen Worden.
Dij Koninklijk besluit no. 22 zijn
benoemd.
met ingang van 16 December 1923:
tot directeur van het post- en tele
graafkantoor te Doetinchem N. C. A.
Hakbijl, thans directeur van het
posta en telegraafkantoor te Doorn;
mét ingang van 16 Januari 1921:
tot- directeur van het postkantoor te
Maastricht P. C. Ising, thans direc
teur van het postkantoor te Venlo;
tot directeur van het post- en tele
graafkantoor to Driebergen S. Wil-
lemmer, thans directeur van 'act
post- on telegraafkantoor t© Zundcrt:
tot directeur van het post- en tele
graafkantoor te Ne©de A. J. Absil,
thans directeur vau het pest- en tele
graafkantoor to Markoio.
