HAARLEM'S DAGBLAD
Brieven uit Berlijn
Binnenland
De Rijksfinanciën
De Kabinets-crisis
Onze LachhGck
Donderdag 27 December 1923
TWEEDE BLAD
kerstdrukte.
(Van onzen correspondent).
Berlijn, 20 December 1923.
Wat niemand drio -weken geleden
nog had durven hopen of verwachten
is toch gebeurd: We beleven dit jaar
een haast normale drukte met zelfs
een tikje vroolijkheid in de dagen voor
Kerefcmis. Iedereen, -winkeliers en pu
bliek, had reeds gerekend op dood
stille weken; terwijl vroeger reeds eind
November een geweldige reclame voor
'de kooplievende burgerij begon, was
daarvan geen sprake, omdat de win
kels en warenhuizen heel goed wisten,
dat het groot© publiek toch niet in
staat zou zijn ve©l te koopen. Bij den
algemeen verwachten kleinen onuet
dacht niemand aan veel reclame en
wat zelfs in de oorlogsjaren niet is
geschied, het groote warenhuis van
Werihein) maakte niet eens de gewo
ne Kerstétalage. Dat was altijd een ge
beurtenis, vooral voor de kinderen.
De groot© lichthal van het gebouw
aan do Leipzigetrstrasse was dan her
schapen in een sprookjeswereld van
met vernuftig mechanisme bewogen
poppen en dieren. Ik herinner mo, er
een bakkerij in werking te hebben ge
zien, een Oostersch tooverland, Hans
en Grietje in verschillende tafereelen,
Roodkapje aan het boodschappen doen
met een schrikaanjagenden wolf. En
in de andere gebouwen van de firma,
aan den Moritzplafcz en in het Noor
den waren andere sprookjes te zien.
Heel Berlijn ging er met do kleinen'
heen en wekenlang bewoog zich vroeg
tot sluitingsuur een onafgebroken
slang van groot en klein bewonderend
p.uhjiek langs al dat schoons.
In het vrëeselijke jaar 1923 had
Wertheim het geld voor de kostbare
reclame niet over. Want er zouden al
leen maar kijkers zijn gekomen, die na
langzaam to zijn vooruit geschoven,
langs het kostbare moois den naasten
uitgang hadden opgezocht, zonder,
c-ven naar boven te wippen om in de
speelgoed afdeeliug te kijken, wat het
hart van de spruiten het meest in:
verrukking bracht, om het dan den
volgenden dag gauw te gaan koopen
ei. op Heiligen avond onder den Kerst
boom te leggen.
En nu komen de koopers toch. Zon
der reclame, zonder tooverlanden. Hot
is al dagenlang druk in de winkels
der binnenstad en van het rijke Wes
ten.
Het wonder is bewerkt door de ren
ten ra ark en de daling der prijzen, nu
men co- eindelijk in is geslaagd, dit
nieuwe betaalmiddel te staibilïseeren
en daardoor vertrouwen in verdere
stabiliteit te wekken. Of dit liet geval
zal kunnen zijn is een vraag, die
thans niet beantwoord hoeft te wor
den; hot vertrou/wfcn bestaat nu een
maal en de suggestie der kleine cijfers
en van het tooverwoord ..Preisabbnu"
doen de rest. Ook waar van. goedkoop
te niet gesproken kan worden, ver
beeldt men zidh, dat iets goedkoop is,
dat enkele marken en pfennigen kost
en geen billioenen meer.
De winkeliers maken goede zaken
en ook oip de Kerstmarkt is liet, voor
namelijk in de middaguren tusschcn 4
en 6 een gedrang en bedrijvigheid,
dio aan vroegere, betere tijden herin
nert.
Die Kerstmarkt !s ook een feest voor
do jeugd en voor de volwassenen be
hoort het eveneens tot de vaste ge
woonten. om daar eens rond te slen
teren. Eigenlijk zijn er twee, op 'de
Leipzigerplatz en in de Frankfurter'
Allee, laatste is wat airmelijker en
ligt ooi; in de volksbuurt, de eerste is
eleganteren wie geen kist heeft,
hij Wertheim een half uur te wachten
voordat hij geholpen wordt en nog een
half uur aau de cassa te staan, kan op
de Leipzigerplatz óók terecht,.
Op beide trottoirs staan de kraampjes
naast elkaar en liet is er a.ls in 'den
winkel van Sinkel in het rijmpje, dat
we in mijn jeugd zongen, er is van al
les te koop. Het is als van ouds, maar
toch is deze Kerstmarkt anders, haast
zou ik zeggen degelijker en ernstiger,
dan in vroeger jaren. Het is bij voor
beeld merkwaardig, zooveel boeken
stalletjes als er staan, daar in de open
lucht, soms tot heusch heel aardige
hoeken win keltjes in miniatuur for
maat herschapen. Nu is er geen stad,
waa.r op straat zooveel boeken worden
te koop aangeboden, als juist Berlijn
De vliegende boekhandelaars zie je in
alle straten en op alle pleinen. Maar
bijster goede zaken doen ze in den
Ia afeten tijd ook al niet. Vandaar dat
ze nu op de Leipzigerplatz probeeren,
of liet volk der dichters en denkers in
de Kerstdagen ook behoefte heeft, aan
geestelijke genietingen en behalve,
nu-Htice en practisclie geschenken en
Feuilleton
DEROMANVANEEN
PRINSES
Naar het Engelsch
van
C. N. en A. M. WILLIAMSON.
23)
,,Het is aun mij om uwe Majesteit
te bedanken. Wilt u uw auto heb
ben?"
„Ja".
„Ik zal er om telefoneeren. Over
zes minuten kan de chauffeur er mee
hier zijn. En UW aide-de-camp? Wilt
u
„llem heb ik niet noodig, dank u.
Ik ga liever alleen".
Zeven minuten later stond de groo
te witte auto voor de deur, die den
toegang was tot de appartementen van
den keizer, en de keizer stond er op
te wachten.
Hij had nu nog tijd genoeg om ziui
plan ten uitvor te brengen, nl. om
aan hot station te Kronburg d n
Orient Express te nemen en zich later
in den treiij, naar dc Mowbrays te he
geven. Wat er daarna gebeuren zon,
daar viel vooruit ni'.ts van te zeggen,
lekkernijen voor de tóngïie ook denkt
aan 'het geestelijk voedsel voor hen,
die in de termen vallen, een Kerst
cadeau te krijgen
De nuttige en practische geschenken.
Ja, deze schijnen met Kerstmis 1923
te sullen overwegen. Want legdo is
liet aantal kraampjes met dassen en
jumpers, pantoffels en zakdoeken, ga
ren en band, portefeuilles, vulpenhou
ders, veters en schoensmeer en zeep,
toiletartikelen en wat je ook maar be
denken kunt, tot lampen, petroleum
kacheltjes en koffers toe. Voor de
eigenlijke Kerstboomartikelen echïjnt
men daarentegen niet veel van'deze
markt te verwachten. Wel zien we
enkele stalletjes met zilveren sterren
en guirlandes, lametta en bonte gla
zen bollen, wel loopen eenige kooplie
den met wonderknnrsjes naast venters
met ratels, piepertjes en luchtballons
rond, maar ze zijn ver in de minder
heid; de degelijkheid wint het en over
al kun je hoeren, dat een -warme on
derrok voor moeder de vrouw, een
paar „bequeme Latsehen fCir Ihren
Ollen", een goed boek ..das beste
Weihnachtsgeschenk" is. Ook de kra
men met „Lebkuchen" en pepernoten
zijn niet erg talrijk, daarentegen is er
veel aanbod van appels en noten,
merkwaardigerwijze tegen veelvouden
van de in de bladen genoteerde
..Richtpreise", en boven alles van
chocolade. Het is haast onbegrijpelijk,
waar dat ineens alles vandaan komt
en wie er allemaal meo venten. Op
de Leipzigerplatz staan de chocolade-
verkoopers haast mannetje aan man
netje voor, naa-st en tusschen ds stal
letjes met een soort van maïs op deu
huik, soms niet mee.r dan een eenvou
dige kartonnen doos en c-en paar ta
bletten in de hand: ,,Wér kauft noch
die gut© Milchchokolade, zwei Tafeln
fiir eine Mark". En als je dan door
loopt, staan ze weer in de Leïpziger-
strasse en bij dozijnen in de Friedricïi-
strasse en Unter den Linden, je ziet
zo aan alle stations en aan de tram
halten, terwijl de banketbakkerswin-i
kels toch ook moeten leven, althans
alle ook met verlokkende étalages'
probeeren koopers te krijgen en een
tablet ook voor 50 pfennig verkoopen.
Het zal daarmee wol zijn, als met 'de
talrijke verkoopers van gecondenseer
de Xielk en cornedbeef Ze hebben al
maanden lang voorraden liggen en
sieeds meer gehamsterd in de hoop,
dat de prijzen, nog meer zouden stij
gen. Doch nu deze hoogstens stabiel
blijven en gewoonlijk neiging lot om
laaggaan vertoonen, al sterk z ij n
gedaald, komen de voorraden te voor
schijn en probeert men er nog wat
voor te krijgen.
Met dat al is het op den Leipzi
gerplatz en in de Frankfurter Allee
een vroolijke drukte en in deze dagen
alleen kan men in Berlijn zien. wat
in alle Hollandsehe steden schering en
inslag is: dat de menschen midden
over de straat, loopen. Anders blijven
ze braaf op de trottoirs, die hier dan
ook gemeenlijk veel breeder zijn, dan
bij ons, maar nu kunnen ze niet meer
allemaal op de toch al (Ioot de stalle
tjes smaller geworden trottoirs plaats
vinden en dezelfde moeders, die in
normale tijden met een „Nicht auf
dem Damm!" haa.r kroost zouden weg
trekken, als het maar waagde, één
voet buiten het gebied der voetgangers
te zetten, loopen in de „gnadenbrin-
gende Weihnachtszeit" een eind daar
naast, alsof er geen automobielen of
trams bestonden.
Het is zeker nog nief do Kerstdrukte
van vroeger, die we dit jaar beleven,
maar dank zij de veranderde omata.n-
rlighcrk-n is er toc.h wel wat opleving
m heb algemeen en vooral waar het,
goeri eigenlijke luxe geldt, kan men
over den gang van zaken toch nog ta
melijk tevreden zijn. De omzet over
treft in elk geval vele malen de oor
spronkelijke verwachtingen. De win
kels voor luxe dingen blijven echter
keg, horloges, sieraden van goud of
andere edele metalen, ju weeier,tapij
ten en kunstvoorwerpen worden zoo
goed als niet gekocht en terwijl in de
warenhuizen op den vorigen Zondag
den ,,73ilveren Zondag", het reeds een
angstig gedrang was, en a.s. Zondag,
den gouden", waarop de winkels ook
's middags open mogen zijn het een
nog angstiger drukte belooft te wor
den bij speelgoed en speciale Kerstar
tikelen en bij de „gebraucliliche Ge
schenke", blïiven de zalen voor weel-
de-a rtikeienleeg.
Dit is een teeken des tijds en wiist
erop. dat we nu uit het een beetje
opleven van den handel geen voorba
rige conclusies mogen trekken. Er
wordt zeer zeker veel gekodht. Maar
honderdduizenden in deze stad zullen
niets kunnen koopen en andere hon
derdduizenden draaien elk papiertje
van een renbemark 'driemaal om voor
zij het uitgeven. En zij moeten dan
ook weten, hun geld wel besteed te
hebben.
Welbesteed zijn daarom ook de vele
liefdegaven, die in deze week naar de
liet hardst lijdende gebieden van
Duitschland en ook naar Berlijn van
uit ons vaderland zijn verzonden. Veel
al zullen zij in handen komen van
menschen, die als ze al mee hebben
gedaan aan het levendig maken van
i de straten in deze dagen van Kerst-,
drukte, langs de winkelramen hebben
maar Leopold wist, -dat heit 'meisjo
hem had lief gehad en hij hoopte dat
Lady Mowbrav op zijn (hand zou zijn.
De eenige manier om van Slot Lyn-
dalberg aanr Kronburg te komen was
langs den weg; er was geen spoorweg
verbinding tusschen de twee plaatsen.
Maar de stad en het kasteel waren
ongeveer acht mijlen van elkaar ver
wijderd en totdat ze in de voorsteden
kwamen, kon de groote auto in min
der dan twee minuten een mijl afleg
gen.
Maar de politie had helaas strenge
maatregelen genomen, en Leopold kon
daar niet over klagen, want hij had
er zelf zijn goedkeuring aan gehecht.
Eenmaal werd hij aangehouden en hij
zou zeker niet hebben mogen doorrij
den als hij zich niet bekend had ee-
maakt als de keizer, de eigenaar van
de eenige ongenummerde auto in
Rhaetia. Het kostte hem vijf minuten,
en net toen hij zichzelf gelukwenschte
met de uitstekende qualiteit van de
banden, die al weken lang goed wa
ren gebleven, klonk er een knal ais
van een pistoolschot, en sprontr er een.
Maar hii kon geen ti>d verknoeien
aan reparafe, en Leopold reed doort
on de velzen en erkende d° waarheid
vnn hel oi'<L snrekwoo'd: Haastiee
sp-'VJ is ze'dui goed.
Met een-sescheurde b»n<l kwam de
auto om vijf minuten voor twaalf aan"
het Centraalstation te Kronburg. Lco-
geloopen mei bitterheid en weemoedi
in het hart, omdat voor hen geen
feestvreugde met deze Kerstmis was
weggelegd. Voor hen was de Kerst
drukte geen vroolijke drukte, maar
een beetje vroolijkheid zal ook in hun
harten intrede doen, als de pakketten
uit Holland komen helpen om den
druk der tijden wat te verlichten.
H. BL. KOBLENSMLD.
Overzicht over de jaren 1910—1924
ln de „Sociaal-Economische Kro
niek" over het derde kwartaal van
1923 komt een overzicht voor om
trent de rijksfinanciën over de jaren
19101924.
Achtereenvolgens wordt over elk
dezer jaren medegedeeld de totale
rijksontvangsten en -uitgaven met
voor- of nadeelig slot voor den g©-
v-Lnenf (biVitenglewonen en crisis
dienst, alsmede voor het leeinug-
fonds.
Tct en met 1921 zijn deze cijfers
definitief, die over 1922 zijn nog
slechts voorloopig, terwijl over 1923
en 1924 met begrootingseijfers moest
worden volstaan.
Onder dit voorbehoud blijkt, dat
over de periode 1910 tot en met 1924
de gewone dienst een nadeelig saldo
zal opleveren van 133 millioen, de
buitengewone dienst van 1174 mil
lioen en de crisisdienst vnn 1258 mil
lioen. terwijl uit het leeningsfonds
een voordeelig saldo mag verwacht
worden van 118 5 millioen, iu totaal
een nadeelig saldo vormende van bij
na 2447 millioen gulden.
Tot dekking van dit nadeelig saldo
is tot nu toe een bedrag van 1936
millioen geleend, de vlottende schuld
buiten rekening gelaten.
Van de geraamde 851 millioen uit
gaven voor 1924 komen voor reke
ning van het departement van: On
derwijs, Kunsten en Weten-schappen
157 millioen; Marine 43 millioen; Fi
nanciën 142 millioen; Oorlog 63 mil
lioen; "Waterstaat 130 millioen; Ar
beid, Handel en Nijverheid 73 ii.il-
lïoen, terwijl voor den dienst der
Nat. Schuld nog 1S6 millioen is uit
getrokken.
In 1924 zijn voor den gewonen
dienst geraamd (in millïoenen uit
gedrukt): de ontvangsten op 548.0,
uitgaven 656.9. Buitengewone dienst:
ontvangsten 40.8, uitgaven 112.0. Cri
sisdienst: uitgaven 85-5. Totaal ont
vangsten 682-2; uitgaven S50.8" en na
deelig 168-7 millioen.
DE KUNSTENAAR IN DEN TREIN-
Hij reist altijd in een doorgaanden
wagen heel vooraan, want daar
komt geen controleereud treinperso
neel; stapt altijd op 't nippertje in
een volle Coupé en maakt de reis
Den HaagLeiden tien, vijftien ma
len op een dag. Steeds heen en weer.
Listig verborgen, hangend onder
zijn jas, zijn broodgevend instru
ment, in dit geval zijn viool. Angstig
vertroeteld, als ware het een teer,
vatbaar kind. Nauw beeft de trein
zich in beweging gesteld, of hij haalt
zorgvuldig zijn viool van onder de
beschermende jas te voorschijn;
streelt vaderlijk het kopje van zijn
trouwen kameraad, beluistert tok
kelend de klanken der snaren. En
zonder eenig verzoek, zonder eenige
waarschuwing, klinkt plots door de
ratelende, schuddende coupé een
droefgeestige, sentimenteel© melodie.
Daarna, als om zijn somberen ge
moedstoestand te verdrijven, speelt
'hij een bekende, vroolijk rag-time.
En dat herhaalt zich da.n in vijf,
zes coupé's. De reizigers grijpen
reeds naar kleingeld, maar droef
geestig schudt hij het hoofd: nu niet.,
hij leeft, nu voor zijn kunst. Straks,
als hij zijn programma heeft, afge
werkt, dan komt hij wel vragen of
't spel u heeft mogen bekoren. Geld
vragen doet hij nooit, hij is immers
Kunstenaar. Maar wel houdt hij be
leefd den hoed in de hand, als hij
langs u komt. En hij trekt hem niet
weg, wanneer ge, uw appreciatie in
materie omzettend, er een kleinig
heid inwerpen wilt. Ook een Kunste
naar moet immers leven! En bi)
iedere gave schudt hij droefgeestig
het hoofd, zoo als alleen hij dat doen
kan en zegt: ik dank u zeer. Dan
gaat hij in een eenzaam hoekje zijn
oogst natellen.
.Reeds verscheidene keeren trof ik
hom in mijn cohpé aan schrijft 'Jo
seph Gompers in de Tel.; en geraakte
een dezer dagen met hem in gesprek.
Hij, steeds droefgeestig kopsolmd-
dend, klaagde over de slechte tijden,
die hem dwongen een dergelijk baan
tje ter hand te nemen, dat nauwe
lijks genoeg opleverde om van te le
ven, naar hij meende. En hij telde
zijn „recette". Plotseling in een op
welling van vertrouwen, zegt hij t.ot
mij: een sleciite reis vanmorgen,
slechts drie gulden en zeven en der
tig cent ontvangen, een slecht begin.
En ik bereken zijn uurloon. De
pold holde naar binnen, zonder er
zich óm te bekommeren of hij herkend
werd of niet, en was verbaasd dat hij
niets zas van de drukte die er ge
woonlijk op het perron heerscht voor
het vertrek van den belangrijken trein
van den dag.
„Is de Orient-express te laat?" vroeg
hij aan een controleur, die hem niet
herkende.
„Neen, meneer. Precies op tijd. Vijf
minuten geleden vertrokken".
„Maar hij hoort toch pas om twaalf
uur te gaan?"
„Volgens den zomerdenst, meneer.
Vandaag begint de winterdïenst, op
den eersten October. De Orient Ex
press vertrekt nu om 11.50".
Een onberedeneerde woede tegen '1
noodlot kookte in den keizer. Ifij re
geerde dit land, en toch scheen alles er
samen te spannen in een complot om
zijn dierbaarste wenschen te dwars-
boomen.
Een paar seconden bleef hij sprake
loos staan, met een gevoel als* hij
tegen een blinden muur was aange
gooid en er niet om heen kon komen.
Maar lang duurde hef niet, want
Leopold ken vlug besluiten.
Allereerst informeerde hij naai den
r-?7n v-in ,je cmd waar -te Ori«>»t
Exrres« het «©rst slo^'e. Over drP.
uur. vernam ws de trein in F©l-
garde, he: lnat<c© station voor de
grens van Rhaetia.
reis Den Haag—Leiden duurt drca
twintig minuten en hij legt dien weg
tien a vijftien malen per dag af.
En ook ik peins over zijn slechte tij
den. De Kunst wordt slecht be
taald.
neoerland en de volken
bond.
De bij het verdrag van Lausanne in
gestelde commissie van dea Volken
bond te Athene heeft twee commissies
aangewezen voor dc uitwisseling der
krijgsgevangenen tusschen Griekenland
en Turkije en de overbrenging van de
uitgewezen bevolking uit deze landen
Tot voorzitter van een dezer commis
sies is de heer C. \V. F. baron Van
Lynden. te 's-Gravenhage, benoemd.
Baron Van Lynden vertrekt ter instal
latie van dc commissie reeds dc vol
gende week naar Athene en vervolgens
gaat hij naar Klein-Aziif.
crieksche onderschei
dingen.
Op voordracht van den Griekschcn
gezant beeft de Grieksche rcgecrir.g
het commandeurskruis van de Orde
Georges I verleend aan I'rof. Dr. D. C.
Hcsseling te Leiden en het ridderkruis
van dezelfde orde aan den beer Al-
bert Vogel.
Prof. Hesseling neef: reeds vele ja
ren belangrijke diensten aan het Helle
nisme bewezen door zijn studiën en pu
blicaties in "net Oud- cn Nieuw-Griekscb.
En ziin metrische vertaling van een op
het eiland Kreta gevonden O::.!-Griekse!»
drama, het offer van Abraham behan
delend, schonk tien heer Albert Vogel
dc gelegenheid dit tooneelstuk te doen
vertoonen.
de zakelijke bedrijfs
belasting te 's-cravenhace.
Nu B. en W. van 's-Gravenhage b-.j
de algemecne gemcentebcgrooting naar
aanleiding van de verlaging van dc ver
makelijkheidsbelasting hebben terugge
nomen hun voorstel om voor \0-i—=5
de zakelijke bedrijfsbelasting niet te
heffen, is een vijftal raadsleden voor
nemens bij dea betrokken post op dc
begrooting dit voorstel weer in te die
nen. Deze raadsleden bchooren tot ver
schillende fracties van den Raad.
stichtinc van een tubercu-
leuzen-kolonie in noord-
holland.
Op een te Amsterdam gehouden ver
gadering van de Ned. Vcrccniging van
Schoolartsen en de Vereeniging voor
gemeentelijke geneeskundige verzorging
deelde de voorzitter, de heer L. Heyer-
mnns, mede, dat ernstige plannen in
voorbereiding zijn om met particulier
initiatief en overheidssteun iets tot
stand te brengen'voor de ondersteuning
van hen die uit het sanatorium ontsla
gen zijn.
1 Een kolossaal terrein in Noord-Hol
land is voor dit doel afgestaan cn voor
het nemen van een proef beschikbaar
gesteld. Gebouwen en waterleiding zijn
op dit terrein aanwezig, dat dus met
geringe kapitaalsuitgave in exploitatie
kan worden gebracht. Een particuliere
vereeniging van grooten invloed heeft
zich beschikbaar gesteld om deze proef
neming te leiden. Wil dus in deze voor
ons volk hoogst belangrijke proefneming
niet alles op den rug van de overheid
neerkomen, dan moet medewerking van
alle zijden gezocht worden.
De voorzitter deed uitkomen hoe deze
onderneming, die voor de tuberculose
bestrijding van een zeer groot belang
genoemd mag worden niet den naam
moet dragen van nazorg doch van nabe
handeling. Dit moet niet alleen als een
naamsverschil worden opgevat, doch
ook van een belang voor den Raad van
Arbeid en de Rijksverzekeringsbank,
daar de behandelden beschouwd kun
nen worden als vallende onder art. 99
der Invaliditeitswet.
Een commissie is reeds samenge
steld om de kosten der onderneming te
berekenen wel zullen deze hooger zijn
dan in een gewoon sanatorium, doch de
moeilijkheid der onderneming zit niet
in de verpleegkosten maar in dc zorg
voor het gezin, waarvan de man in de
kolonie is opgenomen.
Wanneer de proef in Noord-I-Iolland
slaagt kan men verwachten dat deze in
meer deelen van het land zal worden
nagevolgd.
Naar het Hbld. verneemt wordt in
deze mededeeling gedoeld op het Dia
mantbewerkers Koperen Stclcnfonds
„Nieuwe Levenskracht'', hetwelk be
reid is op zijn landgoed „Zonnestraal",
de voormalige Pampahocve aan den
Loosdrcchtschenweg te Hilversum,
deze proef te doen nemen.
Zooals men weet is dit terrein, onge
veer zoo groot als twee cn een half
maal het Vondelpark te Amsterdam,
destijds aangekocht door het Diamant
bewerkers Koperen Stelenfonds om
daar een sanatorium voor T. B. C.- en
zenuwpatiënten in tc richten. Ten ge
volge van den slechten toestand in de
diamantijverheid kon van dit plan niets
kernen en heeft het bestuur van het
fonds, waarvan de heer Jan A. van
Zutphcn voorzitter is. dat reeds zoo veel
ter bcstrijdng van dc T. B. C. n Ne
derland gedaan beeft, zich bereid ver
klaard in deze richting bet terrein zijn,
bestemming te geven.
Zijn eerste gedachte was om een
extrntrein te nemon en tfcm express-
troin te volgen; maar daarvoor moe
ten tegenwoordig ook in Jlhaetin al
lerlei formaliteiten vervuld worden.
Het bleek al heel gauw dat hii vlug
ger den volgenden trein kon nemen
naar Felgardo, die over een half uur
zou vertrekken en er maar een uur
later dan de Oritnt Express 20u aan
komen.
Leopold tra-htte zijn somberheid
van ziclt af te zette» en zich niet te
laten ontmoedigen. Toen hii telefo
neerde naar het. hotel, waar de Mow
brays gelogeerd hadden, vernam hij,
dat ze vertrokken waren. Toen schrec!
hij een telegram- „Mejuffrouw Helen
Mowbray, reizende van Kronburg naar
Parijs met Orient, Express, per ad: es
Stationschef Felgardo. l\ smeek u
den trein te Felgards te \erlateu en
op mij te wachten. Vol? u zoo spoedig
mogelijk. Zal een uur na u in Felgar
do aankomen en hoop u in Leopold-
hotol te vinden." Zoo ver was hot een
voudig genoeg. Hij had haar zijn
plan en zijn wensch geseind en als
hii met een van zijn onder lanen te
doen had gehad, zou dit meer dan vol
doende zijn geweest om de uitvoering
van ziin plan tc verzekeren. Maar he
i-sas was Helen Mowbrav ceen onder
daan van hem cn zo had ook eon
teeltenen van onderdanigheid gege
ven. Het wüe dus doelloos om te voor-
De knoeierijen bij den
bouw van het Leidsche
Ziekenhuis.
Een goede vangst,
Uit 's-Gravenhage wordt san de
Tel. gemeld:
Het vermoedon, dat de arrestatie
van den expediteur en aannemer v.
T. elhier. leiden zou tot de eindelijke
ontwarring van 't kluwen van bedrog
en knoeierij bij den bouw van bet
nieuwe Academisch Ziekenhuis ge
pleegd, schijnt bewaarheid te zuilen
worden.
Naar wij vernemen heeft v. T die
in de jaren, waarin hij voor den bouw
materialen vervoerde, in goeden doen
is gekomen, circa een ton aangeboden
als men hem met rust liet. Nu hij een
maal in handen der justitie is. ver
wacht men, dat hij ook zijn vele me
deplichtigen, zooals de menschen aan
wie hij de materialen, bestemd voor
den bouw, tegen lagen prijs in handen
speelde, en de leveranciers en opzich
ters. die voor een deel van den buil
de malversaties door de vingers zagen,
eau d© justitie bekend zal maken.
I v opzichter de G. alhier, die tege-
1 .n t hem in hechtenis werd geno
me 1 en later weder op vrije voeten
werd gesteld is zooals wij reeds
mededeelden nu op zijn aanwiizing
ook reeds weder aangehouden even
als v, D. alhier. Eerstdaags worden
nog meer arrestaties verwacht.
II. COPIJN. ln het diaconesscn-
huis te Utrecht is na eeno operatie
overleden, op ruim 81-jarigen leeftijd,
do bekend© nestor der tuinarchitecten
If. Copijn vnn Groenekan.
DIEFSTAL. Bij de Nederland-
sche Bank (kantoor Breda) werd eeni-
gen tijd geleden duizendgulden ver
mist. Aanvankelijk werd niet aan dief
stal gedacht, meldt het „Dagbl. van
N.-Br."
Dezer dagen evenwel, werd weder
om 300 gulden vermist, waarop men
vermoedens kreeg dat een bediende
der bank dit gold zou hebben verduis
terd.
Vrijdagmorgen is de verdachte,
iemand vnn 18 jaar. wonende te Prin-
cenhage, van zijn bed gelioht.
Nader verneemt het blad, dat hij
heeft bekend in November ji. ook een
bankbiljet van f 1000 te hebben weg
genomen. In het geheel heeft hii des-
halve f 1.100 ten nadeele der Neder-
landsehe Bank gestolen.
Het onderzopk heeft reeds uitgewe
zen, dat do jongeman het grootste deel
van liet geld te Antwerpen verbrast
heeft, waarheen hij zich gewoonlijk
per auto liet brengen.
Thans een opdracht aan de
rechterzijde in de Tweede
Kamer
Het Haagsch© Correspondentie
Bureau meldde Maandag:
II.M. de Koningin beeft door b©-
middo'ine van de heeren Mgr. YV. II.
Nolens, Mr, V. H. Rutgers en Mr. J.
Schokking aan de rechterzijde in de
Tweede Kamer opdracht gegeven tot
vorming van een kabinet..
Tot zoover deze mededeeling.
Volgens het Centrum zijn de drie
partijen der rechterzijde tot avereen-
stemming gekomen over de te volgen
gedragslijn.
MET DEN TREIN MEEGESLEEPT
Een 43-jarig koopman uit Schie
dam zou op het perron te Lelden in
den reeds in boweging zijnden trein
naar Rotterdam stappen. Terwijl hij
het portier met de eene hand zou ope
nen, stiet ©en koffer in zijn andere
hand tegen den wand van den wagon,
waardoor de inan viel en tusschen de
treeplank en het perron door den trein
werd meegesleurd over een afstand
van pl.m. 25 M. Met ingedrukte borst
kas is hij opgenomen en naar hot
Academisch Ziekenhuis vervoerd. Zijn
toestand is ernstig.
EEN JUYVEELENDIEF GEARRES
TEERD. Naar de correspondent-
van do Tel. te Eindhoven verneemt
heeft de Belgische politie te Antwer
pen zekeren van B., ongehuwd en on
geveer 30 jaar oud. pluimveefokker,
\roegor wonende te Woensel, laatste
lijk te Antwerpen, gearresteerd als
verdacht van een belangrijken diefstal
van jtnveelcn en edelgesteenten, waar
van de waarde op circa 20.000 francs
wordt geschat.
prof. slotemaker de bruine.
Het Eerste Kamerlid prof. dr. J.
R, Slotemaker de Bruine heeft, aan het
Volk meegedeeld, dat hem van de mo
gelijkheid, dat hij prof. Aalberso ais
minister van Arbeid zal opvolgen,
niete bekend is.
spellen of ze aan zijn verzoek zou vol
doen of niet.
Toen h.ij het voor en tegen naging
moest hij wel erkennen, dat zij het
waarschijnlijk niet zou doen. tenzij
hij er nog een dringende reden aan
toevoegde. Maar wat kon dat zijn?
Wat kon hij nu ter elfder ure nog zeg
gen, dat haar niet alleen zou overha
len om in Felgardo op hem te wach
ten, maar dat ook hem aanleiding
kon geven om nog een laatste poging
bij haar te wogen, als hij het haar in
persoon kwam uitleggen?
Terwijl hij daar met zijn pen in de
hand stond, herinnerde hii zich op
eens een sprookje, dat hij in zijn jeugd
herhaalde malen gelezen had. Het was
eon verkapte waarschuwing tegen wei
felen, cn toen hij een jongen was had
hij vaak tegen zichzelf gezegd dat hij
niet, zooals de Prins uit dit verhaaltje,
door aarzelen een geschenk van de go
den zou laton voorbijgaan.
Het verhaaltje dat hem in de ge
dachte kwam, had als held een jonge
prins, die naar het buitenland ging
om zijn fortuin te zoeken en van een
van de goden, die hij ging bezoeken,
drie bctooverde citroenen ten 2«.-scheu-
ke kreeg, die bij naast een zekere fon
tein nio'-s; opensnijden- Hij gehoor,
zaamdo ann de bevelen: maar toen er
nit tie eerste citroen een snoezige fee
sprong, en om een dronk water vroeg
verloor de jonge man zijn tegenwoor-
*t was zijn schuld nieti
stekende rappcr.on U-.c Fr::s oike w
c»eebr3o3ittotdat het plotse!ing an
ders werd ea de rapporten '.n een» buiten-
C„Hcc komt dat r.u. Friisf" rroty vader
,,'t Ts de schuld vin d-:i onderwijler".
rei Frkï. „die heef', di-r. >rcen die naast
zxiij rat een andere p'.aat 1 pvjrevco 1"
modern.
Zij: Heb je er op tegen dat ik rookf
Hij: O r.cvii. 5a genitrt ;c g«n«. Ik ben
incezonden mededeelincen
a 60 Cts. per regel.
Een roofmoord te
Culemberg.
Een bejaard landbouwer vermoord
Zijn zuster ernstig verwond
Te Culemborg is in den nacht van
Zondatr 113» Maandag do ruim 70-jari-
ge landbouwer Th. van Wiggen, aio
met zijn zuster aHoen aan den Ach
terweg aldaar woonde, overvallen en
met spadeslagen gedood. Zijn zustor
is. oveneens door spades!.'!gen ernstig
verwond naar het ziekenhuis te Cu
lemborg overgebracht. Haar toestand
is echter zeer ernstig.
Van andere zijde meldt men aau
de N. R. Ct.
Ongeveer ©en kwartier huiten het
dorp. aan den Achterweg, woonde de
70-jarige A. van Wiggen met zijn
ruim 60-jarig© zuster iu eon eigen
huisje, dat rn» ongeveer 100 motor vau
de naburige boerenwoningen verwij
derd staat. Gedurende den morgoö
waren verschillende personen, waar
onder de postbode en ©enige leveran
ciers aan de deur geweeet. doch zij
hadden dc woning gesloten gevonden.
Toen. tegen den middag het huis ge
sloten bleef,stelden de omwonenden de
politie van het zonderling") geval in
kennis, daar men do zaak geenszins
vertrouwde.
Tegen drie uur is do politie loon liet
huis binnengedrongen. In do woning
vond zij lir-t lijk van don 70-iii.rigcn
man. terwijl diens zuster érnstig ge
wond bleek te zijn. Bij nader onder
zoek kwam aan het licht, dat vermoc-
deliik twee personen gisteravond om
streeks ll uur. toen de bewoners zich
nog niet ter ruste hadden begeven, heb
huisie ziin binnengedrongen. Zij heb
ben met een spade den ouden man
drie ernstige wonden ann het hoofd
toegebracht, aan do gevolgen waar
van hii overleed.
De vrouw werd vermoedeluk mot.
een ander voorwerp, ernstig aan hot
hoofd verwond. Zij werd ljewuslëloos
gevonden en naar het ziekenhuis
vervoerd. Daar zii nog niet tot be
wustzijn gekomen is, kon zij nog mot
gehoord werden.
De indringers hebben zich meester
gemaakt van al liet aanwezige geld,
waarvan hot bedrag echter nog met
bekend is.
De politie weot nog met., beo do
moordenaars dc woning zijn binnen
gekomen. Geen enkel spoor van braak
werd gevonden en zooals gezegd
de woning was vanmorgen gewoon go-
sloten. Tiet was bekend, dat do oud©
lieden een spaarpo'-ic hadden, van d©
daders is geen spoor ontdekt. Lenigen
tiid geleden is in dezelfd© woning win
poging tot inbraak gedaan, die oven-
wel mislukte.
Nader wordt nog gemeld:
In verhand met- den moord mot roof
bij den landbouwer van Wiggen ia
Maandagavond het parket van 11 el
naar hier gekomen.
Hot onderzoek duurde dien nacht
tot half drio. Do sectie van hel lijk,
dat vreeselijk verminkt was, ge
schiedde door di'. Hulst; uit Leiden,
en dr. Hoek© Hoogeboom. uit Culem
borg. De hrer van Ledden ïlulseboa
uit Amsterdam is tot Dinsdagmiddag
half vier met het scheikundig onder
zoek l>ezig geweest.
Met behulp van een politiehond
heeft men een belangrijk© aanwij
zing gekregen. In een bed "l'ti gelds
waardige papieren cn sieraden ge-
Vonden en op de thectatel in de huis
kamer is ©en doosje met f J82i) gevon
den Toch meent, men dat er ©cn
flink bedrag is gestolen.
digheid van geest. Terwijl hii ver
baasd zat t© staren, verdween de feo;
en met de tweede citroen ging het al
net zon. Toen had hij alleen nog maar
de derde citroen over van de rave die
hij gekregen had. en toen do Prins
hem door midden sneed, was het. meis
je, dat er uit kwam, nog zooveel
mooier dan haar zusters, dat hij haar
door zijn aanbiddende bewondering
bijna weer verloor, zooa'.s hij de an
deren had verloren.
„En ik heb na mijn vrees over do
schil van den laatsten citroen", zol
Leopold b'j zichzelf. ..Laat ik d«»z©
eenige kans, die ik neg over heb. niet
verliezen'.
Den vorigen avond had hij tred acht
dat 't niet mogelijk w. s om moer van
een meisje te honden, dan lv: toen van
Helen Mowbray hield, maar nu hij ten
volle besefte hoe groot het gevaar wag
dat hij haar zou moe-ten verliezen,
merkte hij, dat zijn Ii<-fJo nor veel ©tl
veel groot er was gewordem
Hij had het een opoffering gevon
den ioen hii haar ©-n morganatisch
huwelijk voorstelde. Nu scheen er een
stom in zün ooren te r-grren: ..P©
prijs dl© ie b-v-d. was nbf eenoog. Is
h" antwoordde* ..H©t is alles.' Ik zal
alle< reven en het toch n et als een
opoffering beschouwen. Dat is liefde
en lets minder is ceen liefde".
{Wordt vcrvolgd.J
