11
Haarlem-Schoten
Voor Schoenen: Presburg
Goed. Chic. Goedkoop.
Rubriek van den Arbeid.
PU KOI,
Tïc ffemeonschnp tusschen Haarlem
en Schoten is, in afwachting van «1e
atffchcclo unificatie, weer inniger ge
worden, en Mr. Hccrkcns' Thijsscn
vormt dc trait-d'union.
„Weer", zeg ik, want den eersten Mei
1776, toen <lc stad Haarlem de am
bachtsheerlijkheid Schoten kocht, werd
do band tusschcn do beide gemeenten
van tegenwoordig al heel gauw toege
haald. In die dagen vormde dc lieer
Philip Jacob Du try het verbindings-
teekea tusschcn onze stad en haar nieu
we heerlijkheid. Duiry was schout van
Soho'.cn, zooals destijds de dorpsbur
gemeester heette, maar hij was er secre
taris en bede bij, cn vcrccnigue dus,
evenals dc huidige burgcinccster
houder, meer dan een waardigheid
zijn persoon. Oppervlakkig bekeken, be
staan er nog Wel nicer punten van over
eenkomst tüfschcp den achttiend'ceuw-
schen en den hcdendaagschcn toestand;
inaar bij nad-r inzien, blijkt die over
eenkomst slechts schijnbaar en alleen
ha onderscheid wezenlijk te zijn.
Dit leert een nauwkeurige vergelij
king. In dc vergadering van de Vroed
schap van den eersten April 1776
mm denke bfj liet lezen van dozen da
tum niet aan een Aprilsbooêschap
deelt do pensionaris, de heer Zeebergh,
namens regcereiule burgemcestcrcn me
de, dat dc heerlijkheden Schoten, Akèa-
dam, Ilaarlenn.i ilicdc cn Iiofambacht
te koop waren. En hij herinnert er aan,
dat „dc acquisitie dier Heerlijkheeden
vit Jioofdo van dcrzelvcr gcleegenlheid
en d«; geanolarcerdheid. bijzonder van
'Akc.tdam met hel Territoir van Haar
lem, altooi met reede voor deze Stad
was gcconsidcrc.-rd als oenc allerwen-
schcüjkstc zaak". Di: alle= komt dus
hierop neer, dat dc onmiddellijke nabij
heid, narin «leze ambachten met be
trekkin g tot dc stad gelegen waren,
haar als 't ware uitDoodigde er de hand
op tc leggen,
Burgemcestcrcn behoorden de toe
gangswegen tot de stad in hun macht
te hebben, bouwtoezicht te kunnen uit
oefenen. maar b .-venal moesten ze kun
nen waken, dat do belastingen op het
plaftckind niet zoo laag werden, dat
men daarin aanleiding kon vinden -ich
te vestigen niet in, «loch even buiicn
'de r-ind. De „acquisitie" van Schoten is
„uit hoofde van dcrsclver gelecgentr
heid" voor Haarlem ook nu nog „eene
allcrwcnschelijkstc zaak". Een gemeen
te, die gedwongen wordt buiten haar
grenzen te ticden, zet natuurlijk net
eerst haar voet op buurmans erf, cn tot
den wonscli om in tc lijven draagt nog
altoos het belastingvrangstuk het zijne
bij. Maar hier houdt de overeenkomst
met den ouden toestand dan ook op.
In die Aprilvergadeving van de Vroed
schap deelde de pensionaris nog méde,
dat burgemcestcrcn „bij ingenoomen
Information ontivaai waren geworden,
dat de voordeden der gezegde goede
ren, bestaande in het Schouts en Secre
taris Aznpt, een rijkelijken Interest van
«le som van 25000.die voor koop
prijs gcüiscbt wierd, konden opleeve-
ren". Aan deze hoopvolle verwachting
beefi dc werkelijkheid r.iet beantwoord.
Dc heerlijkheden zijn in 1S51 niet zon
der verlies verkocht. En nu, belooft de
nieuwe grensregeling, ik bedoel de in
lijving van Schoten, voor Haarlem een
goudmijn te worden?
De grensregeling! Ziehier weer een
punt van overeenkomst. Men sprak vroe
ger van „liihictscheidingé", maar dit
brengt in dc zaak geen verschil. Het
ging er om het grensgebied tusschen
Schoterbosch, Schoten en Zanen vast
tc stellen, cn ik spreek er hier over,
omdat de Ilaarlcmsclie burgemeesters
in hun hoedanigheid van ambaditshee-
ren van 'Schoterbosch, bij de zaak be
trokken zijn geweest. Zij hadden er
Order too gegeven, en wie „haar groot-1
edelachcbaarhcdens" in het gezelschap,
van Abraham Vostcmian en Pieter
Marlens, onderscheidenlijk heer van
Zanen cn1 van Scholen, aan den arbeid
heeft gezien, herinnert zich, hoe juist
in dezen tijd. Zijne Doorluchtigheid van
MecklenburgStrelitz, Adolf Frederik,
de vierde van zijn naam, door zijn
staten reisde, en hoe zijn koetsier zich
een- en andermaal naar het portier toe-
kierde cn zcidc „Ho! bier is 't uit!"
Zoo'n „doorluchtigheïdjer" kunt ge nog
worden, indien go maar schrijft op een
advertentie, waarbij u een heerlijkheid
„met titel" te koop wordt geboden, en
geef mij dan het archief in bruikleen,
om hoi te raadplegen en u van uw heer
lijkheid en van uw voorgangers-titulair
te kunnen vertellen. Het verhaal van de
Schotergrcnsrcgeling is ook uit zoo'n
atchicf opgedolven, precies'honderd en
vijftig jaar is 't geleden, dat de gebeur
tenis plaats greep ik houd er van
gedenkdagen tc memoreeren. Op een
dag in October van 't jaar 1772 kwamen
de hoeren bijeen op de hofstede „Over
ton", waar een kaart van 1564 hing. Ze
waren vergezeld van twee gezworen
landmeters, cn het is niet moeilijk u
voor to stellen, hoe het. gezelschap past
cn meet cn vaststelt. Het werk eischtc
grondige voorbereiding, maar ten-
slotte, zoo verzekeren de landmeters,
„zijn door ons de limietscheidingen be
paald ende seven bouten palen geset
ter sehcydingo der Anitbagtshcerlijkhe-
den Schooien en Zaanen". Daarna wer
den de palen wit geverfd, en „de vier
groote met groot klapmutsen en dc
«trio klijnc met roodc koppen". Einde
lijk werden «le namen der heerlijkbeden
er op geverfd en „deselve genommert
van het Spaarcn af met dc cotnmers
1—7 ingeslootcn".
Vier jaar later kocht Haarlem het
aldus begrensde Schoten met de drie
andere ambachten voor f 22000.uit
haaien van vrouwe Margaretha Elisa
beth Loot, weduwe van den heer Pie
ter Martens. Zij was er bij den dood van
haar vader, den 23"-ten November 1743.
medo „verlijd ende geinvestieert", cn
de lezer, die bij deze woorden aan het
grafelijk tijdperk denkt, begrijpt met-
ren. «lat het hier met een eenvoudige
eigendomsoverdracht niet kon afloo-
pen. De achttiende eeuw kende geen
graven meer, ninnr dc grafelijkheid, het
geheel der grafelijke rechten, was er
nog. en aan dc grafelijkheid waren dc
heerlijkheden leenroerig, aan de Staten
van Holland dus, die opvolgers in de
grafelijkheid waren, 't Was in dezen
tiid nog zoo ivat niiddelecuwsch. men
had ook nog een „lu-er Stndihouder van
de lecnen enne Leenmannen des
Graaff'-lijkheids van Holland", en hier
schien vindt ge dit verhaal wat lang
dradig, maar in die „behoorlijke solem
niteiten", die in overoude taal aan over
oude gebruiken herinneren, ligt toch
hcusch iets bekoorlijks. Wij heben voor
plechtige handelingen geen tijd meer,
wij zijn er tc nuchter voor en spreken
van onnoodige rompslomp. Eerlijk ge
zegd, vrouwe Margaretha Elisabeth
wierp ook geen stroohalm weg om tc
laten zien, dat zij afstand deed van baar
verkochte goederen. Ze deed niet anders
dan overkomen van Amsterdam naar
Haarlem om doof notaris Nicolaas
Gallé een volmacht te laten opmaken,
waarbij ze aan den heer Bauco Roelof
van der Meulen, procureur van de
respectieve Hoven van Justitie, veroor
loofde in haar naam te verschijnen voor
den reeds genoemden stadhouder. Zoo
kwam 't, dat de vrouwe van Schoten
den toden Mei 1776 in ha bekende no-
ariskantoor haar naam zette onder een
olniacht. Op een weck na was 't juist
wintig jaar geleden, dat Pieter Tcylcr
in ditzelfde heiligdom ztin handtccke-
plaatste onder rijn testament
Gallé was toen 24 jaar oud en al vijf
jaar notaris. Ik zeg dit even, omdat
men wel eens beweert, dat dc jonge
man tc jong was om notaris te kunnen
zijn.
Burgemeesters van Haarlem hadden
iets dergelijks te doen als mevrouw
Loot. Do gekochte heerlijkheden be
hoorden tc worden verleid op een sterf-
man, „die in den name ende van weegen
deeze stad zal moeten doen hulde ende
belooven manschap", Ze gaven commis
sie op den heer Jean Gisbcrto Decker,
raad in de Vroedschap cn rcgcercnd
schepen dezer stad, die in Den Haag
verrichten, hetgeen na stijle locaal zal
orde cn kon de leenbrief worden opgc-
geeven en quyt te schelden". Mis
maakt en aan die van Haarlem worden
gezonden, cn de heer Decker was verleid
met een „onvcrsterffelijk erfleen" cn
lus voor 't oog heer van Schoten gc-
rorden. On versterf clijk! Schoten zou
dus voor altijd aan Haarlem blijven, en
daarom geloof ik stellig, dat het een
maal tot Haarlem zal terugkeeren om
dan niet meer van gescheiden te
woiden. Oude liefde roest niet en staat
de gebeurtenis der achttiend'ecuwscht
•erecniging niet in de „leenregisteren
gcdesignecrt"a Kan dit ooit uitgowischt
worden
Nu was 't zaak om zoo gauiv moge
lijk „opening te bekomen van den tc-
genivoordigcn schout". De pensionaris
de secretaris bezochten hem en ont
vingen een giinstigen indruk van den
burgemeester. Ze stelden aan liet stads
bestuur voor hem voorshands in zijn
bediening te laten, omdat ze bevonden
hadden ..dat desselfs directie en den
toestand van zaaken aldaar op veel
beeter cn gereguleerde! voet was, dan
zij zig in den beginne badden voorge
steld". Over 't algemeen, stelde men in
schouten geen vertrouwen, en het doet
mij genoegen te kunnen vermelden, dat
die van Schoten e«m gunstige uitzonde-
dag maakte. Ook was hij in staat aan
het einde van het loopende jaar vierhon
derd gulden ter thesaurie te betalen.
Zoo was de band gelegd. Dutry
kreeg een vaste aanstelling cn de werk
zaamheden konden hoginncn rekening
an schout, secretaris en bode, van
amimecsters en aüderu hoogivaardïg-
hcidsbekleeders „gedaan, gehoord, ge
rekend, opgenomen en gesloten". Ook
do moeilijkheden daagden op. Een der
eerste betrof de „voordeden der Turf-
n" te Schoten.
Maar ik zou u alleen vertellen, hoe
reeds vroeger Haarlem en Schoten in
nauwe betrekking tot elkander hadden
gestaan.
H. E. KNAPPERT.
INGEZONDEN M E D ED EE LIN GEN k 60 Cts. per regel.
Pers-Overzicht
om „met halm, hand ende
baar heerlijkheden „op te draag.
inde'1
DE NIEUWE OPDRACHT TOT
KABINETSFORMATIE.
Gelijk reeds is gememoreerd is het
laten fonneeren van een kabinet niet
door één, maar door meer formateurs,
op zichzelf niet absoluut nieuw. In de
uwe CrL doet dr. E. van Raaite
een beroep op de historie, die twee
antecedenten te aanschouwen geeft van
opdrachten, waarmee meer dan'één
persoon belast was. Hij schrijft
In 1849 kwam in de September
maand een einde aan het ministerieel
leven van het bewind, waarin De Kcm-
pcnacr en Donker Curtius de leidende
staatslieden waren geweest. Welnu, de
Koning verzocht het duo Licht en Don
ker, zooals men destijds spottend in de
pers over de combinatie Donker Cur
tius en Lightcnveld schreef, een nieuw
ministerie te willen vormen. Toen deze
hcereu tot dc ontdekking kwamen, dat
zij niet zouden slagen, noodigden zij.
daartoe door het staatshoofd gemach
tigd, een ander tweetal, met name Thor-
bccke en Nedermeyer van Rosenthal,
uit om voor de formatie van een kabinet
tc zorgen. Gelijk thans blijkbaar de
hecren Sdhokking, Nolens en Rutgers
per order van Hare Majesteit dc op-'
dracht aan de rechterzijde moeten ge
ven, hebben Donker en Licht zulks ten
aanzien van Thorbecke en Nedermeyer
van Rosenthal moeten doen. Jntusschen.
het „per order" clement ia de opdracht
aan meer dan één persoon mogen in
iS49, gcliik nu, aanwezig geweest zijn.
toen waren het tenslotte slechts twee
hcereo en niet een combinatie van
groepen, die zich van het hun gegeven
mandaat hadden te kwijten. Eer die
formatie gelukte, had men nog heel
wat moeiliïkhcdcn te overwinnen, maar
tenslotte slaagden de twee formateuis
en zoo is dus het eerste ministerie-
Thorbecke (deze was tenslotte de hoofd
persoon in dit kabinet) een voorbeeld
van een na de Grondwetsherziening van
184$, door meer dan één persoon sa
mengesteld kabinet.-
Er is in het jaar 1848 zelf en wel in
de dagen, die aan de Grondwetsherzie
ning voorafgingen en waarin Koning
Willem II niet h<t oude regime gebro
ken had, ook nog van een formatie door
meer dan één persoon, n.l. liefst door
een commissie van vijf, sprake ge
weest.
De Koning had met het zittende mi-
nisterie gebroken, teneinde met den
meesten spoed tot een radicale hervor
ming van ons staatsbestuur tc kunnen
overgaan en nadat hij eerst zelf ge
poogd had ecnïge ministers hij elka.u
le brengen, gaf hij tenslotte aan «le
staatscommissie van vijf, die de Grond
wet sherz'cning moest voorbereiden, tc-
Groote Houtstraat 88
vens de opdracht een kabinet tc for
ceren. De heeren hebben rich ook
met dit, geenszins gemakkelijke onder
deel der hun opgedragen taak bezig
gehouden, maar inmiddels wees de
Koning zelf een formateur aan, z66 dat
deze, graaf Schimmelpenninck, over
eenkomstig zijn verlangen, geheel en al
de vrije hand in zake dc formatie moest
hebben. Zijn betreffende eischen heeft
Willem II nog aan de commissie voor
gelegd, welke hierop aan Zijne Ma
jesteit een brief schreef, waarin ze als
baar oordeel uitsprak, dat de formatie
van een ministerieeen taak was,
in welker volvoering één man.... wei-
ligt oneindig meer kans heeft te sla
gen, dan een meerderheid van perso
nen."
Het is nu wel het oogenblik oni deze
woorden nog eens aandachtig over te
lezen èn te overwegen.
De voorbeelden van afwijkingen, van
bovengestelden regel datceren van heel
wat jaren geleden en wel van een tijd
stip, waarop het parlementaire stolsel,
nog in dé windselen lag. .Dat echter
tbhns niet aan écn, doch aan nmer per-
;oncn de opdracht tot kabinetsformatie
vordt gegeven, geeft naast andere ver
schijnselen van bedenkelijken aard, wel
licht mede grond om ons af te vragen,
of wij niet aan het sterfbed van dal-
zelfde stelsel staan.
Het Huisgezin:, een 'R'.-K. or
gaan, merkt op
De rechterzijde kabinetsformateur
Het is een vreemd geval. En het spreekt
vanzelf, dat het vreemde van het geval
tot allerlei commentaren noodt cn
noopt.
De kabinetsformatie gelukt ditmaal
of ze gelukt niet. In het laatste geval
laten de voorzitters der drie rcchtschc
Kamerclubs, door wier bemiddeling dc
koningin zï<& tot de rechterzijde wendt
die de kroon het advies tot deze iet
wat zonderlinge manier van kabinets
formatie hebben gegeven, haar een ta
melijk vreemd figuur slaan. .Men moet.
dus aannemen, dat de kabinetsformatie
zal gelukken. Maar was dan deze on
gewone weg en methode noodig ge
weest? Ilad de koningin dan niet recht
streeks, zoóals bij dc twee voorafge
gane pogingen, den een of anderen
staatsman met de formatie kunnen be
lasten?
Er moet natuurlijk een reden zijn,
waarom dit niet gebeurd is, waarom van-
den gebruikelijken weg is afgeweken.
Heeft men door dezen ongewonen stap
de rechterzijde willen beduiden, dat dc
koningin h=>ar optreden in het belang
des lands oordeelt en zij zich aan den
ensch der koningin niet kan en mag
onttrekken? Maar behalve dat die
wensch der koningin ook op andere
wijs ter kennis van de rechterzijde ware
tc brengen geweest, een oneenige rech
terzijde wordt niet op verlangen «lei
koningin eensgezind. Als de zestig n:c\
van plan zijn elkaar te verstaan, zulten
ze elkaar ook niet verstaan, als ze ver
nemen dat de koningin het graag zou
zien. Er meet dus een andere reden zijn
geweest;
En het blad meent dan, dat deze re
den is, dat de koningin, „indien bet dc-
missïonnaire kabinet in hoofdzaak zou
terugkeeren", moeilijk den heer Ruys
de Beerenbrouck voorbij had kunnen
gaan, terwijl de rechterzijde zelve de
formatie kan opdragen aan wien ze wi.l
Het blad besluit 1.
Daar men moet aannemen, dat de
heele zaak aan de rechterzijde beklon
ken was voordat aan de koningin het
advies was gegeven, dat tot dc nieuwe
opdracht leidde, moet thans wel vast
staan, wien de rechterzijde de kabinets
formatie zal overdragen. Een sprong in
het duister is van de voorzitters der
rechtsche Kamerclubs niet te verwach
ten aan een nieuwe mislukking zullen
ze de koningin niet blootstellen. Dc
zaak is derhalve in kannen en kruiken.
Nog eens, anders mag van het beleid
der drie clubpresidenten niet verwacht
worden.
Maar fraai en elegant kan deze me
thode van kabinetsformatie niet worden
genoemd. En wij hadden, indien inder
daad bij de drie rechtsche partijen de
stellige wil aanwezig is om samen te
werken en aan die samenwerking uit
drukking te geven in een recihtsch ka
binet (als het anders mocht zijn, ware
het een dwaze en ergerlijke comedie),
toch nog liever op andere manier de
klip ontzeild gezien, waarop we boven
doelden.
onze jeugd een goed voorbeeld zijn en
haar stalen in den levensstrijd.
Het is in liet belang van uw vrien
den. Geen dag in het jaar waarop zoo
veel hartelijke gelukivenschen worden
uitgesproken als op den Nieuwjaars
dag. Maar ook geen dag waarop uit
vriendschap, zooveel zwakke broeders
ten val worden gebracht. Een wezen
lijke vriend is hij, die het beste uit ons
weet te voorschijn te halen. Dus is de
drank geen vriend. Want die weet het
slechtste uit ons te voorschijn te ha-
Ion en die ontketent het beest in den
mensch. Drink hem niet en schenk
hem niet.
Het is in het belang van de maat
schappij. Is het eigenlijk geen schan
de in dezen tijd van veel zorg en werk
loosheid dezo onnoodige en schadelijke
dingen to gebruiken? Alle gebruik is
thans misbruik. Daar leed en zorg
alom groeien en het dagelijksch brood
schaars is, daar is het koren dat God
geeft te goed om hot te verstoken tot
jenever.
liet is in het belang van de kerk.
Geen ding dat zoo de kerken ontvolkt,
als do drank. Laat liever de kerk de
kroeg er onder werken, dan de kroeg
de kerk.
Het is in 't algemeen belang dat het
jaar nuchter in zet. Doet ge mee? Een
offer hoeft het u niet te zijn. Want het
ts óók in uw eigen belang. Menigeen
heeft voor zijn lichaam en zijn ziel ei
spijt van gehad wanneer hij den eer
sten dag van het jaar de drinkgewoon
ten had gehuldigd. Niemand had er
spijt van, adt hii, als een it ij en onaf
hankelijk mensch het jaar nuchter
was begonnen en den ernst van den
Oudejaarsdag niet had verdoezeld
door de lichtzinnigheid van den
Nieuwjaarsdag. Begin met God. Begin
lus zonder bedwelming
Hier vallen uw eigen belang en hel
algemeen belang heerlijk samen.
Het Bestuur der afd. Haar
lem van de Nationale Christen-
Geheolonthoudersvereeniging:
W. P. T. OVERMEER, Voorzitter
T. P. VAN DER LEER, Secretaris
Kerk en School
aard zijn, adt zij financieele Hulp van
der Overheid kunnen ontberen.
4. De plaatsing der te werk te stel
len werkloozen geschiedt in onder
staande volgord©:
a. gehuwden of ongehuwden, die
allen onder een door hot R'ijk gesub
sidieerde stoiinrogi:>lmg (hier dus de'
Noordzeeviasehors).
b. gehuwden of kostwinners, die
uitkeering ontvangen uit een werkloo-
zenkas.
c. do overige gehuwden of kostwin
ners.
d. ongehuwde nief-kostwinners, die
uitkeering uit een werkloozenkas ont-
Ougohuwden niet-kostwiuners, die
geen uitkeering krijgen uit een wc-k-
loozen'''a= mogen slechts na overleg
et hef Ministerie te werk gestold wor
den.
5 3 .Ti>nuari tP?-l nms- geen hoo
ver loon uifbetaald worden dan 3? fze-
•n en derfitr) cent per unr (thans 40
rent.).
Een horloge gestolen.
Donderdag werd bij de politie aan
gifte gedaan van «liefstal van een hor
loge. Verdacht werd een der leveran
ciers, dlo dien morgen' aan de deur
waren geweest. Met gelukte de politie
den dader (niet een der verdachten) op
to sporen.
TJMUIDEN.
Politioboriohton. P. S., wenende te
Wijkeroog deed aangifte dat zijn groen-
tenwagcni door den melkwagen van S.
was aangereden, waardoor de groentan-
wagcm nogal beschadigd werd. De poli
tic stelt een onderzoek in.
Ten mulode van A. S. caféhouder te
Wijk aan Zee, werden van zijn biljart-,
staande in een locaal van den caféhou
der V. to Wijkeroog, biljartballen en 10
bi'.jnrtstokken ontvreemd. Door de poli
tie wordt een onderzoek ingesteld.
A. C. J. kreeg proces-verbaal wegens
d ie ren m islian d cl ing.
Gevonden voorwerpen: port-emoimaie.
zilveren penning, postduif, anaband.
huissleutel, zakdoek, handtascöje, me
daillon, zwart portemonnaietje, bontje,
horlogeketting, ceintuur, pakje nieuw da
mesondergoed.
VOORSCHOT RIJKSVERGOEDING AAM
BIJZ. LAGERE SCHOLEN.
De Minister van O., K. en W. brengt
in do „St.Crt." ter kennis van de bestu
ren der op 1 Jan. 1924 bestaande bijzon
dere lagere scholen, die aanspraak heb
ben gesmakt op de rïjksvergoedmg, be
doeld in art. 97 der L. O.-wet 1920:
dat overeenkomstig het bepaalde in art.
7. tweede lid, van het K. B. van 4 Sept.
1923, zoolang het voorschot der Rijksver-
coeding voor het jaar 1924 nog niet is
vastgesteld, vóór het eind van e'.ke
maand een voorloop ig voorschot za'
worden betaalbaar gesteld, ten bedrage
vau een twaalfde gedeelte, van het voor
schot over het jaar 1923;
dat de betaalbaarstelling van dit „voor
mr.pïg voorschot" desgewenscht zal ge
k-ehicden per post-giro, indien het ver
langen daartoe is to kennen gegeven, zoo
dra betalingen op deze wijze weder mo
gelijk zijn en met inachtneming van zijn
circulaires van 12 Oct. 1923 en van 27 Oct..
1923 en in de overige gevallen per betaals-
rol, betaalbaar ten kantore van den Rijks
betaalmeester, onder wiens airibtskring
do gemeente behoort, waar de school is
gevestigd;
dat t-ot ontvangst van dit „voorloopig
voorschot", voor zoover de betaalbaar
stelling niet per post-giro is geschied, hel
bestuur vóór het eind vau elke maand zich
kan vervoegen ten kantore van den
Rijksbetaalmeester of van den betrokken
.Rijksontvanger, alwaar over de gelden
kan worden beschikt;
dat op het „voorloopig voorschot" zoo
mogelijk zal worden ingehouden hetgeen
bij voorschot over 1922 te veel wordt ge
noten. ingevolge de beschikking, waarbij
de" definitieve Rijksvergoeding over dat
jaar werd vastgesteld.
üit de Omstreken
Van Ingezonden stukken, goplnntst of
niet geplaatst, wordt de kopie don inzender
niet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer mbrlek stelt ae
Redactie ziek niet aansprakelijk.
BEGIN HET NIEUWE JAAR
ZONDER ALCOHOL.
Geachto Redactie.
Zeer zult u onze afdeeliug verplich
ten, uioo u (onderstaande waarschu
wing in uw geaent blad wilt Opne
men, opdat zii Lome onder een zoo
eroot mogelijk getal van inwoners van
Haarlem en omstreken. Wij betuigen
u daarvoor onze erkentelijkheid.
Op den Nieuwjaarsdag worden hoel
wat plannen gemaakt, heel wat be
langen overwogen. Ieder denkt onwil
lekeurig aan wat het jaar hem bron
gen kan. Voor éen algemeen belong
willen we uw aandacht vragen. Een
uit vele. Maar ecu dat heel belangrijk
is en waaraan ieder kan meehelpen.
Begin het jaar zonder het drinken
en schenken van alcohol.
Dat is in het belang van uw gezin.
Do tijdon zijn or niet naar om roeke
loos met het geld 0111 to springen. So
berheid is noodig. En do tijdon ziin er
niet naar om roekeloos met heiligo be
ginselen om te springen. Ernst en
waardigheid zijn noodig.
I lot is in het belang van do Jeugd.
I.ntcu onze jongens en meisjes wat an
ders zien op den Nieuwjaarsdag dan
do dwaze cn slechte drinkgewoonten.
Lal en w zien dat de onderen «l«n inoed
hebben hiermee to broken. Het zal voor
ZANDVOORT.
Rijkssubsidie w 0 r k ver
se h a f f i n gr.
Door den Minister van Binnronland-
soher Zaken en Arbeid is aan het col
lego van B. en W. bot'ioht, dat ten be
hoeve van de wer.rkzaamheden, ter be
strijding der werkloosheid uit te voe
ren ('liet egaliseeren van duinterrein)
25 van Rijkswege vergoed zal wor
den. Het subsidie wordt geacht te zijn
ingegaan op 1 November 1923 en zal
eindigen 1 Maart 1924- De Miuisfcör.
heeft aan het subsidie een aantal voor
waarden verbonden, waarvan de voor
naamste zijn, dat de werkloozen mos
ten intresclireven zijn en blijven bij de
Arbeidsbeurs.
2. De te werk trêstolde arbciderd
moeten arbeid al of niet aangeboden
door de Arbeidsbeurs aanvaarden.
Bij weicerin? moet de tewerkstel
ling onmiddellük einden. 3. G<>en ar
beiders mogèn gen'aatst worden, wier
eigen of gezin5inkomsten van dien
Gemengd Nieuws
Herstel der ond-tilnlatimr
in Beieren
Haar de Duitschc bladen uit Mun-
ehen vernemen, heeft de Beiersehe re-
geering besloten, met ingang van 1
Januari wederom do titels ,,Oekono-
mierat", „Landcs-oekonomierat",
„Kommerzienrat' en „Geheimer Kom-
merzienral." weer in te voeren. De
titels ,,JustLzrat", „Sanitafcsrat",
„Baurat' „Profeszor" en „Gehei
mer Regierimgsrat' waren zooals be
leend, reeds ingevoerd.
Be verloving van prins
Erik van Denemarken
Met betrekking tot de verloving van
prins Erik met Louise Booth, wordt
nog gemeld, dat de koning van De
nemarken in den op 21 December j.l.
"ehouden ministerraad heeft verklaard
dat Prins Erik van al zijn rechten als
troonopvolger afstand heeft gedaan,
alsmede van zijn titels „Koninklijke
Hoogheid" en „Prins van Denemar
ken".
Als Deensch prins van koninklijken
bloede, zal hij den titel van „Hoog
heid" behouden en de koning heeft
hem bovendien den titel verleend van
graaf van Rosenborg, zoodat hij en
zijn toekomstige echtgenoote den titel
zullen dragen van H.H. prins en prin
ses Erik, graaf en gravin van Rosen
borg, Zijn afstammelingen zullen ech
ter slechts den titel voeren van gra
ven an gravinnen van Rosenborg.
Naar verluidt, zal het huwelijk in
Ottawa in allo stilte worden voltrok
ken.
Op kt Kerstfeest
gestorven
Na een reis van 70 mijlen over ijs
cn sneeuw is te Nome (Alaska) een
Eskimo aangekomen met het bericht
van den dood van „vader" Ruppert,
een priester, die bezweken is tijdens
zijn Kerstreis naar het Springs-
Vieeshuis in de buurt van Pilgrimri-
De honden zijner slede bespanning
waren op verschillende plaatsen opge
vangen, cn ten slotte vond een hulp
expeditie het lijk van den priester
vier mijlen van do plaats, waarheen
hij zich had willen begeven. Over het-
lijk stond Mink, dc aanvoerder der
sledehonden, die zijn plicht tot het
laatste toe vervulde. Hij gromde
woest -en boet naar de mannen, toen
zij dichterbij kwamen. Slechts met
groote moeite slaagden dezen er in
den hond van het lijk tc_ verwijderen.
Hot trouwe dier was uitgeput van
honger en dorst, maar, het had da
gen lang do wncht gehouden.
„Vader" Ruppert zou Kerstge-
schenken brengen naar het afgelegen
weeshuis, en voerde een 50-tal pakieg
en surprises op zijn slede mee. Hii
was een der meest beminde geestelii
ken uit de streek. Men vermoedt,
dat de bonden op bet verkeerde' snoor
van een rendier zijn gekomen, en toen
een wilde jacht zijn beginnen, met
bet gevolg, dat de meesten hunner los
rijn geraakt, en de bespanning ver
strooid is geworden.
Van hier en daar.
TIJDSCHRIFT VAN DEN NED.
WERKLOOSH El DSRAAD.
In de Decemberaflevering van het
„Tijdschrift, van den Nederlandsohon
Werkloosheids raad" een artikel van Dr.
M. G. Lovenbach over „Werkloosheids-
zorg en Maatschappelijk Hulpbetoon",
waarin deee de stelling verdedigt, dat
werklooshcidszorg, inclusief het onder
deel workloozenondersteuning, orincipieel
iets anders is dan maatschappelijk hulp-
betoon (armenzorg).
De schrijver grondt zijn meeuing voor-
namelijk op hn: verschil in oorzaak en
I rechtsgrond, dat er turschen «'«ze beide
bestaat. Dij werkloosheid '.:gt dc oorzaak
z.i. in liet algemeen u!c'. in individueele.
omstandigheden, do«sh zij is daar van eco-
nomischon aard en vloeit voort uit den
eeonomisohen bouw der maatschmpij.
Bij armenzorg is dit niet het geval.
Mr. II. J. Morren vestigt de aandacht
op „Een belangrijk vonnis" inzake dt
wet op de arbeidsovereenkomst, waarbij
uitgemaakt is, dat bepalingen ia een
collectief contract, waarbij werkgevers
zich verbinde.n in bepaa'de periodes van
het jaar geenarboiders te ontslaan, nie
tig zijn. ï)e lieer Morren meent, dat dit
vonnis in strijd isfmet de bedoeling van
bep.i
als do genoemde helpt handhavc:
INCEZONDEN MEDEDEELINCEM
a 60 Cts. per regel.
«Winterhanden
DOOS 30, 60, 90 Cent-
Bij Apoth. en v Drogisten
H,a,m tebnek A.Minium),.Zr»,
R.K. METAALVEREENIGING,
De R. K. Werkgever meldt, dat op eert
czor dagen gehouden vergadering van
de R.K. Mesaalvereenigins dé verlenging
an het bindend besluit i.e. stakingeu en
i'.sluiting in eerste lezing werd behan
deld. De vergadering veieenigde-' zich met
het bestuursvoorstel, om voorloopig den
termijn van geldigheid met drie maan
den 'e verlengen. Vóór het verstrijken
dien termijn stelt het béstuur zich
enkele wijzigingen in liet besluit
de goedkeuring der leden tc onder
werpen,
EEN WAARSCHUWING AAN LOSSE
ARBEIDERS.
Dit Rijsscl wordt aan do Maasbode ge.
meld:
Dagelijks molden zich aan het Neder-
'andsoli consulaat alhier losso .arbeiders
die meenen hier iverk'. genoeg te
kunnen vi-nden. Niets is minui or waar
dan dit. Er is hier wel werk, maar nlleon
voor gespecialiseerde arbeiders bijv. op
perman, cn alleen in deze noordelijke
streken voor arbeiders uit dé textiel-»
zer-, glas-, meubel- en bouwindustrie.
Losse arbeiders kunnen alleen aango-
omen worden iiu de kolenmijnen.
Men moet voorts niet denken, dat hcE
•er goedkoop is. Integendeel, Dille
(Rijssel), is duur. Het indexcijfer van
EÜJé is, evenals voor heel bel Dep. du
Nord. 4.50, en voor de rest van hc6
and 3.75.
DE TAXISTAKING TE AMSTERDAM.
De chauffcursveroeniging Bewust Si re
in tc Amsterdam heeft nu ook voor de
luxe-verhutuinrichtingen van de kleine
pair::.,s do staking geproclameerd, zoo
dat er nog 40 nieuwe stakers bij zijn geko
men; de betrokken chauffeurs zijn vrij
wel zonder uitzondering 'lid van Bewust
Streven. Deze vereeniging heeft van mr.
Van Zanten bericht ontvangen, in ant
woord op een tot bem gerichten brief»
dat hij, gezien de stand van het conflict,
geen verdere etappen kan nemen.
DE LOONSVERLAGING BIJ HET
SPOORWEGPERSONEEL.
Tm een dienstorder van dc uirootio deï
Ned. Spoorwegen, wordt o.m. opgemerkt
ter toelichting van de loonsverlaging van
het spoorwegpersoneel:
,,Do bestaande loonregeling, neergelegd
in het R. D. V. 1921 (S.S./I-I.S.), sluit
zich niet meer aan bij de tegenwoordige
omstandigheden. Niet alleen zijn de loo-
:ien in de particuliere nijverheids- cti
landbouwondernemingen aanmerkelijk
gedaald, waardoor de thans bij de spoor
wegen betaalde bezoldigingen over het
algemeen vér daarboven uitsteken, maar
ook zijn de kosten van levensonderhoud
scdeTt eir.de 1520, toen liet geldende R.
D. V, tot stand kwam, in beduidende
male afgenomen. Er is dus alleszins aan
leiding om het loonpeil ook bij de spoor
wegen to herzien en dat bij de gewij
zigde omstandigheden té dóen' aanpas
sen". .- -.
Naar aanleiding daarvan schrijft het
„Hold." in zijn' nummer van Vrijdag
avond:
Van een poging, om de loonon van het
personeel tot een sluitpost der bcgrooting
te maken, is afgezien van het feit, dat
ook na deze verlaging dor loonen een
sluitend budget voor onze spoorwegen'
nog iaing miet bereikt is dus geen;
sprake.
Hot 6taat nog niet vast of do vermim
dering vmn de persomeolkosteoi zal ge
vonden worden door 10 loonsverlaging,
dan wel deels door een hoogoro bijdrage
voor pensioen of door het doen verval lm
van de gratificatie van vier dagen loom
voor geen ziekteverlof .gedurende een
'heel jaar, in welke gevallen de eigenlijke
loonsverlaging tot bijv. 7 zou kunnen
worden beperkt. Hierover wordt tusschen
directie en personeel «nog nader overleg
gepleegd.
Zoo zal dus hoogstwaarschijnlijk bij de
spoorwegen een loonsverlaging bereikt
worden, die niet als sluitpost is aange
kondigd ook niet als zoodanig be
doeld maar die oen zeer noodige be
zuiniging beduidt. Het blijkt nu wel,
hoe jammer het is, dat de staat niet op
dezelfde wijze tewerk gegaan is, door to
wijzen op de mogelijkheid van loonsver*
Sag ing met een beroep op indexcijfers eü
verlaagde loonen in andere bedrijven.
Voor een demissionair kabinet was het
natuurlijk moeilijk zulke maatregelen te
nemen; nu de crisis zoo. lang duurt is
te meer te betreuren, dat een maatregel
die op 1 .TtMiiiari had kunnen werken, mu
waarschijnlijk eerst maanden later .tot
uitvoering zal kunnen komen.
Varia.
Bij hel R. K. Vakbureau is tot en
met 22 December aan steungelden voor
de Textielarbeiders in Twente een to
taal bedragvan rum f 18000 ingekomen.
Op een bestuursvergadering van het
N. A. S. is, naar wij in „De Arbeid" le
zen besloten wanneer er minstens 1000
abor.nés zij,, een maandschrift uit te ge
ven ter „algemeens ontwikkeling van het
kader en de leden der onafhankelijke re-
volutionnaire vakbeweging".
Het ledental van St. Raphac-l bedroeg
op 1 October 12814 tegen 13266 op I
Juli 1923.
Op de pannenfabriek der firma De-
rieka c-n Geldens to Druton is' aan een
30-tal arbeideïs het werk opgezegd. Men
werkt nu nog met enkele krachten.
N.V. „DE TIJDGEEST"
Trekking van 109 nummers
ten overstaan van Notaris A. G. MUL 1Ê
VU.IJDAG 28 Deoember 1923
Prijs van t 209.10462
Prijzen van t 90 (eigen geld.)
2 27-17 51.01 G4S7 9-S05 12161 13=541 16-128 18829
37 3070 555:1 6592 10169 12172 136-14 16453 18832
117 3351 5574 7221 1030412181 13311 16529 18950
>ïv; 5:11 ingc rjv,: i-1.-121
■'W 74 .471i i' X2 1 1 -i |u-oi
807 4206 5771 7SG1 10794 13171 15975 17776 19253
906 4-952 5S62 8513 10827 13193 15996 17942 19490
1133 -11SD 5897 8543 10S55 13318 IlTöó 17951 19707
hl" 4 1 77 -s I-.-']uw,-,7
1710 4,75 bi57 0777 11533 13-184 16286 18088 19922
I.ÖJ 45Sb 0229 9790 11920 13520 10330 18010 20810
