HAARLEM'S DAGBLAD
BEURSOVERZICHT
GEWIJZIGDE DEPOSITO-RENTE
Hoe gaat het met de Haarlemsche
Volksuniversiteit?
ZATERDAG 29 DECEMBER 1923 TWEEDE BLAD
KALME MARKTSTEMMINC.
CUNSTICE VERWACH TINGEN VOOR 1924.
SUIKER- EN OLIE-WAARDEN EN HERSTEL.
INCEZONDEN MEDEDEELINCEN a 60 Cts. por
2 1—28 December 1923.
In de afgeloopen berichtsweek, -wel
ke door verscheidene vacantiedagen
werd onderbroken, waren de omzetten,
althans vóór de feestdagen, zeer mi
niem. 'een verschijnsel dat zich steeds
om dezen tijd van het jaar herhaalt.
Toch was de marktstemming niet on
gunstig en kouden voor verschillende
fondsen nog hoogero koersen worden
bedongen, hetgeen vooral omiddellijk
na de feestdagen tot uiting kwam,
toen, niettegenstaande de sterk oploo-
pcnde prolongatie-rente, voor ver
schillende fondsen goede vraag viel
te constateeren, welke behalve aan de
algemeen gunstiger politieke opvattin
gen. te danken was aan de vaste hou
ding der prcducteumarkt. Meer en
meer dringt de opvatting door dat de
politieke verhoudingen iit Europa spoe.1
dig een meat normaal aanzien zullen
verkrijgen en eindelijk de schadcver-
góedingskwestie afdoend geregeld zal
worden Hiertoe zal, naar verwacht'
wordt, Amerika krachtig medewerken
door het verstrekken van een belang
rijke leening aan Duitsehlnud, waar
door de regeling der finantieele kwes
ties zeer zal worden vergemakkelijkt.
Op het vooruitzicht hiervan en mede
door de hervatting der werkzaamhe
den in het Roergebied, begint ook de
handel iets te herleven, hetgeen o.a.
blijkt uit de hoogere noteering voor
verschillende stapelproducten en de
betere houding der vrachtenmarkt. Al
schijnen de vooruitzichten op een af
doende regeling der schadeloosstelling
indien men de courantenberichten
raadplec-gt, niet zoo hoopvol als do
beurs wel wil doen polooven en wordt
door heb publiek, door de ondervin
ding geleerd, nog niet. onvoorwaarde
lijk geloof gehecht aan een spoedige
regeling, toch mag niet uit het oog
worden verloren dat de beurs over
fijne voelhorens beschikt en steeds be
langrijke gebeurtenissen vooruit voelt
aankomen, hierbij in belangrijke ma
te geholpen door hare ter beschikking
staande kanalen, die haar informaties
toevoeren, waarover het publiek niet
beschikt. Zeer waarschijnlijk zal dan
het nieuwe jaar de zoo lang verbeide
opleving van handel en nijverheid te
zien geven, zoodab de gedrukte hou
ding waaronder de beurs in het eindi
gende jaar gebukt ging, tot liet verle
den zal gaan. behooren. Het afgeloo
pen jaar heeft aan fondsenhouders
niet veel reden tot tevredenheid gege
ven. Wel kon in den aanvang van het
jaar eene verbetering intreden, doch
deze ging s|#ed.ig door de Roerbezet
ting weder verloren en al kon nu en
dan een korte herleving intreden, over
het algemeen was voor handel en in
dustrie het afgeloopen jaar ongunstig.
Gelukkig kon door de rijzing in ver
schillende koloniale producten, zooals
rubber, koffie, thee en suiker een te
genwicht gevormd worden, waardoor
verschillende noteeringen in de prijs
courant, een niet onbelangrijke verbe
tering konden ondergaan. Ons land
heeft in zijne koloniën een zeer waar
devol bezit, hetgeen thans, nu overal
malaise heerscht, eerst recht tot uiting
komt, daar de inkomsten hieruit ver
kregen, er toe konden bijdragen de
gevolgen der crisis belangrijk te ver
zachten. Niet in het minst konden do
inkomsten uit de suikerplantages in
het nfgeloopnn ja.-i.r hiertoe bijdragen
Op een belangrijke stijging van Cl en
suikerprijs, konden suikerwaarden een
beduidende rijzing ondergaan, welke
in do laatste maanden slechts dooi
een gering reactie werd onderbroken.
Op grond van do groote hoeveelheid
suiker uit oogst 1924 thans reeds te
gen bevredigenden prijs verkocht,
blijft de stemming voor deze waarden
gunstig.
M ij laten hieronder, ter vergelijking
een lijstje volgen van de laagste en
hoogste koersen in dit jaar.
Cult. Mij. der
Vorstenlanden
Hand. Vctfr.
A'dam
Java Cultuur
Poerworedjo
X. Ind Suiker
138 200 3/4 1S1 3/4
370 .512 499
291 426 337 1
66 1/8 119 1 2 111 7
295
In de afgeloopen week warén sui-
kenvaardea cploopend, op de hoogere
prijzen voor Cuba-suifcer te X. York.
Behalve een betere stemming voor
aand. Singkep tin, die 134 5.8 uoteeren.
tegen 133 12, vallen van Mijnbouw
waarden niet veel variaties te vermel
den.
De koersfluctuaties waren voor de
j voornaamste fondsen in hei afgeloopen
jaar;
h. thans
94 1/2 91
56 1/2
Aeguator
Oosi-Borneo
Redjang Lebong
nkep tin
130
114
- 149 7/8 134 5,S
oor Koninklijke Petroleum kon in
de laatste dagen, na de reactie, welke
de laatste weken was ingetreden op
bet tegenvallend interim-dividend en
de onzekerheid over het al of niet
doorgaan van den verkoop dor aand.
Anglo-Persian, een verbetcoing intre
den .op de rijzing van den olieprijs te
N-^ork, welke vergezeld ging van be
richten over verminderende productie.
De productie van ruwe olie in de V.
S. bedroeg in de week tot 15 Decem
ber gemiddeld 1.943.000 barrels per
dag of 62000 barrels minder dan in de
voorafgaande week en 337000 barrels
minder dan het maximum van 8 Sep
tember.
Voor Geconsolideerde Petr. bleef de
gunstige stemming aanhouden op
grond van de betere verwachtingen
omtrent de exploitatie der olieterrei
nen, nu de Roomcsnsche regeering
een tegemoetkomende houding aan
neemt en door verschillende bepalin
gen de winst-mogelijkheden heeft doen
toenemen. Bovendien circuleeren ge
ruchten over een voorgenomen intro
ductie te Parijs, hoewel ons deze ge
ruchten in verband met het verbod
van kap it aal-uitvoer, hetwelk neg
steeds in Frankrijk bestaat, zoer on-
"rschijnlijk lijken.
HARPLEM
BEVERWIJK
Mel 1 dag opzeg
1 maand
3 maanden
6 maanden
1 jaar vast
1 Jaar mot 1 Jaar
Spaarboekjes mei 4
prolongatie keer*
rentevergoeding
en Koffie 92 192 1 2 187
Oost Java Rubb. 177 267 23{.
Voor Soheepvaartaandeelen domi
neerde gedurende bijna liet gcheele
jaar een zeer ongunstige stemming wel
ke gegrond was op het groote aanbod
van vrachtruimte, waardoor veelal
tegen verliesgevende prijzen moest
worden gevaren, waarvan het opleg
gen van groote hoeveelheden scheeps-
ruimte het gevolg was. Gelukkig
schijnt thans een betere tijd voor de
scheepvaart aan te breken. In plaats
van een moordende concurrentie te
voeren, schijnt, het in de bedoeling te
liggen door tariefovereenkomsten een
meer winstgevende exploitatie moge
lijk te maken. De lioll. Stoomboot
Maatschappij gaf hiervan reeds liet
voorbeeld, terwijl ook omtrent de
transatlantische vaart besprekingen
gehouden worden. Hieraan is het aan
zienlijk koersherstel, naast de geringe
erbeiering der vrachtprijzen der
laatste weken te danken.
Do koersen waren in het afgeloo
pen jaar:
1. h. thans
IIoll. Ara Lijn Ï2 135 1"1
Holt. Stoomboot 14 1/4 47 33 3 4
J ava-China-Japan-
lijn
CS 1,2
Unie
3 7.8 IS
99 1.8 99 IS
122 1/2 122 1
123 107 1'
136 1491:
Kou. IIoll. Lloyd
Kon. Xed. Stoom
boot 43
Xed. Scheepvaart
Unie 93
Xievelt Goudriaan 68
Mij. Nederland 121
Mij. Triton 73 iw wu
Mij. de Maas 55 1/4 941.2 94 3 S
In tabaksaandeelèn is, na een krach
tige opwaari6Chè beweging op gunsti
ge verwachtingen der yocrj aarsin-,
schrijvingen, spoedig een beduidende
reactie gevolgd, toen bleek, dat slechts
voor enkele voor Amerika geschikte
partijen, mooie prijzen bedongen kon
den worden. De laatste weken is de
belangstelling voor deze aandeelen, nu
•oorloopig geen belangrijke mededec-
123 3 4
29 3,1 591/2
Turgcns 35 71 1,2
X. Ind. Portland
Cement 66 120
Werkspoor Si 11 10» 1,2
Philips lampen 2211 1 279 3 1 i
Am Industrieeie aandeelen w
op grond van de gunstige toesla
welke op industrieel gebied in d
heerschlcn het grootste gedeelte van
liet-jaar, met tusschentijdsche reacties,
goed gevraagd, waardoor de koereen
belangrijk konden opjoopeii. Tegen
het einde van het jaar trad een daling
t» de minder gunstige toestanden
iuropa, hoewel de laatste weker
«r een verbetering kon intreden,
rond van de te verwachten belas
tingverlaging en de hoop op een spoe
dige regeling der schadeloosstelling.
De fluctuaties der voornaamste
fondsen waren:
De koersfluctuaties waren in het af- hingen te verwachten zijn, sterk fngt-
getoopen jaar: krompen. De hoop blijft echter geves-
- T h. thans tigd op het economisch hei-stel van
/i®-F.? *271/® 389 3/4 Duitschland, welk land als afzetgebied
•oor tabak van groote heteekenis is.
173 1/
t het
h.
Geconsolideerde
IIoll. Pefcr. 103 180
Tairakan 164 1/2 240
Phoenix Oil 73 94
Rubberwaardeh moesten i„ llC0 J3iU
?o»o°Pe" j'1 ar' 1,a aanvankelijk do in'-Deli Mij.
I Jti «aangevangen rijzing te hebbenSenemba-h zze vv. zou
voortgezet, later een groot deel derl Voor thee aand eel en heeft, op grond:
koersverbetering prijs geven, van de belangrijk opgeloopen Iheeprij-
De koersen waren:
1.
Arendsburg
Deli Bat. Mij.
283 1/2
68 1 '2 354 3/4 306
'43 1 2 34D 295 1/2
toen de verwachte prijavePbetering,
op grond der restricfiebepa.lingen uil-
bleef en de ruibberprijs, met het oog
op de toenemendo voorraden en het
Uitblijven van belangrijke aankoopen
door Amerika, eene reactie onderging.
Deze week konden deze aandeelen iets
verbetereu op een geringe afname der
voorraden te Londen, welke vergezeld
Ring van een geringe prijsverbetering.Meïa-ngbong
Niettemin blijft de cultuur, bij
productieprijs van circa 40 et., e:
verkoopprijs van circa 75 cent
zeer •winstgevend.
De koers variaties waren vooi
voornaamste fondsen:
1. h.
Amelerd Rubber 119 178
Deli Bat, Rubber 67 99
Indische Rubber 151 1/2 249
Kendang Lemboe 144 232
N. Ind. Rubber
zen in het afgeloopen jaar, van tijd
tot tijd groote belangstelling bestaan,
waardoor verschillende aandeelen aan
zienlijk konden monteeren.
De fluctuaties in de voornaamste
aandeelen waren als volgt:
1. h. thans
Banjoewangi 77 129 1/4 1231/2
"187 337 323 1,2
•12 '132 1/2 124 1/2
99 12 181 172
>70 1/4 395 360
ste weken in de noteering
aandeelen uitdrukking we
De koersvariaties der
fondsen waren:
nn Berkei's
Patent
Calvé Delft
Centrale Suiker
I'iirness Stokvis
Gouda kaarsen
Hcemaf
1.
12 I'S
van divei
d gegevej
115
Comm. Steels
Studebaker
Anaconda
Am. Smelting
1.
than
87 3 4 111 104 1
96 3/16 162 1/2 113
109 81 I'S
53 12 70 02 1,2
Ant. Sporen konden belangrijk in
koers verbeteren op de sterk toegeno
men ontvangstcijfers, welke verschil
lende Maatschappijen in de gelegen
heid stelden het dividend «e verhoogen
of de betaling te hervatten.
I. h. thans
Atoh. Topeka 100 1/8 109 78 104
Baltimore
Chesapeake
Erie
South Pacific
Sou bh Rail
Union
-41 5/8 66 1/4 63 1/8
66 3>4 79 3 4 76 1 2
10 1/2 23 1/16 93 1 2
88 1/2 9815 16 93 1/2
25 1/8 40 I 4 39 1 4
130 149 1/8 138 34
Financieels moeilijkheden
Wat de eerste helft van dit seizoen bracht, wat de tweede
helft belooft
Plannen voor den volgenden winter
Xederlandsche Staatsfondsen had
don voorbijgaand te lijden onder de
ees voor de waardevermindering van
den gulden. De koersvariaties waren
dientengevolge zeer belangrijk, hoewel
tegen hel, einde van liet jaar niolte-
g-ustaande do prolongatie-venlo tot
6 opliep, de koersstand niet ongun
stig kan genoemd worden.
1. li. thans
Nederl. 98 102 9/16 99 5/16
5 Nederland
1918 85 1/8 9515/16 S7 7/16
Nederland
1916 84 93 1/4 SG 7/1G
N. Indië
1915 80 1/4 96 ft/4 90 1/8
Rongga
en eenSedep
t nog. West Java -60 85 60
Voor Uollandsche industrieeie waar-
or da den was de Roerbezetting noodlottig,
terwijl ook de heerschende malaise
thans [langen lijd een z waren druk heeft uit-
148 0/8geoefend. De hen-vat,ting der werk-
77 1/2zaamheden in het Roergebied en de
208 3/4 verbeterende economische toestanden
1S5 (openen ook voor deze aandeelen gun
stiger, waaraan dan ook in de laat-
Kérk ea School
GEREF. GEMEENTEN. Beroepen te
Goes ds. M. Hofman to Rfjsson.
Bedankt voor het beroep naar Kalama
zoo (Mich. N. Amerika), door ds. B. van
Neerbos, pred te Teniieuzen.
'old
Wij ktuiuen niet anders zeggen
dan: uitstekend.
Springlevend, niettegenstaande
het besluit van de regeericg om alle
rijkssubsidie in te trekken. Niettegen
staande het besluit van den Raad
van Haarlem om do subsidie der ge
meente niet te verhoogen. Wij
betreuren deze besluiten zeer en kun
nen ook niet vinden hoezeer wij
de motieven ervan moeten billijken
-- dat zij het bewijs zijn van een
wijs en vooruitziend overheidsbeleid.
Wij willen echter de Kerststemming,
waarin wij nog verkeoren als wij dit
schrijven, niet. troubleeren door te
gunn piekeren over de finantieele
misère van de Y. L". üat is iets voor
do Januarï-maand! De cursussen
do V. U. zijn een succes geweest, ook
weer in dit afgeloopen trimester.
Dat is nu de hoofdzaak. Blijkens
mondelinge en schriftelijke uitingen
van cursisten uit zeer verschillende
maatschappelijke groepen en van
zeer onderscheiden godsdienstige
richting wordt ook nu weer links en
rechts met groote dankbaarheid te
ruggedacht aan wat de V. U- ge
boden heeft, Kn dan zegt ons opti
misme ons. dat er te ceniger tijd iets
op gevonden moet on zal worden om
onlt financieel de V. I'. die bestaans
zekerheid te verschaffen die zij mede
zoozwr behoeft!
Vóór de Kerstvncantie waren er
1053 cursisten tegen 93» in net over
eenkomstige tijdperk verloden jaar,
67 4 voor-verleden jaar en 722 drie
jaar geledon. Eu dat terwijl hot nau-
ta! cursussen zeer tot onzen spijt
maar om boven reeds aangeduide re
denen! niet onbelangrijk af
nam, moest afnemen: n-1. van 11
op 8. En let nu cen3 op do bezoek
cijfers! Niet alleen op de bioscoop-
cursus „dat "s maar plezier!" zegt
Robbertus Nurks maar ook op
andere leergangen van eerstbedoel
de» cursus waren nl. op de eerste
les 322, op de zesde 288 deelnemers
aanwezig. Maar laten Robbertus on
zijn neof Batovus Droogstoppel ook
eens kijken naar den leergang van
Dr. Berkelbach van den Sprenkel,
waarbij op den eersten avond 130,
op den zesden nog 122 deelnemers
aanwezig waren of 11 aar dien van Dr.
Colenbrander, waarbij ingeschreven
waren 111 cursisten, terwijl op den
vijfden avond nog 102 zaten te luis
teren, of naar dien van Prof. v. d.
J'luym. op wiens eersten S3 en zesden
avond 80 toehoorders tegenwoordig
waren. Waren al die menschen be
geer ig naar „halve wijsheid"? Wa
ren het allemaal pedante kwibussen,
die voor de sjeu al die stroom van
voor hen toch maar onverteerbare
kost over zich heen laten gaan, blij
als ze zijn van „naar do Volksuniver
siteit, toe te gaan?" Voor mij ligt een
schrijven van een dame, die zich ex
cuseert geen contribueerend lid van
'de V. U. te kunnen worden wegens
'naar a.s- vertrek naar liet buiten
land, doch. die uit erkentelijkheid
voor wat, een der cursussen haar
gegeven heeft, vraagt of het Bestuur
een gift-ineens aanvaarden wil. Daar
hoor ik nu weer een of andere -Rob
bertus of Batavus, die mü toegeeft
dat, de V. U. voor. „dames" is,
(looli bestrijdt dat zij iets wezen kan
voor. invullen maar. Meestal
w.ordt dan .gezegd: voor liet
volk. F.n ook deze gemeenplaats
zal de een den ander nog wel vaak
napraten, wanneer men maar geen
notitie nemen wil van de statistieken,
die uitwijzen, dat, pl.in. 50 van
het aantal cursisten gerecrutecrd
Wordt uit personen die niet, anders
genoten dan Lager Onderwijs.
Laten we nu nog even nagaan, wat
dc V. U. het publick biedt voor de twee
de helft van dezen winter. Vooreerst
er een biografische» cursus van Drf
Japikse, die achtereenvolgens gespro
ken heef: over Napoleon ea Prins Wil
lem I. Nu zal het gaaa over Johan de
Wilt, waarnaar door verscheidene van
Dr. japikse's cursisten reeds zoo lang
reikhalzend werd uitgezien. Dan zal de
heer Frits Gerhard, die verleden jaar
in he: Prinsenhof zoo'n mooie tentoon-
telling van amateur- en kunstfotogra-
phiecn organiseerde, welke door 240
personen bezocht werd, zijn leergang
over Fotografie van den vorigen winter
voltooien, welke cursus op zichzelf ook
een afgerond geheel zal vormen. Ook
de heer Porticljc, de inspecteur van
Artis, is hier ter stede lang geen onbe
kende meer. Deze voordrachten, die
zoo belangwekkend zijn zoowel door het
piitig-persoonlijke ervan als ook door
de degelijke wijsgcerige geschooldheid
van den spreker, zullen besloten wor
den door een gezamenlijke excursie
naar Artis! De gelegenheid om den Am-
sierdamschen Dierentuin te bezichtigen
onder leiding van den schrijver van het
zoo gerenommeerde Artisboek, doet z-clt
hier op niet aüedaagsche wi-.:c voor en
zal zeker niet weinig er tue meewer
ken, om de Haarlemsche natuurlief
hebbers naar Teyler's Aula te trekken,
evenals verleden jaar. Resten nog be
halve dc gewone Werkcursusscn in
ometileer van Dr. Haak, Scheikunde
Electriciteit van h. Voorzanger, Rela-
iteitstheorie van Dr. v. d. Berg.
de Faustcursus van Drs. G. Ra?. Zie.
hier weder eens een leergang, waarbij
het bestuur van de V. U. het kunst
stukje durft te ondernemer, om meer-
ea minder ontwikkelden gelijkelijk iets
bieden: een cursus over het wereld-
roemde dichtwerk van den Duit-
scfaen poëet, dat toch door meer- ca
'nder-ontwikkeldenzoo weinig
ezen is! J.aat de „ontwikkelde'*
die dit artikeltje bij ongeluk eens leest,
zich maar eens eerlijk afvragen: heb ik
Goethe's Faust wérkelijk gelezen? En
".ndien ik het gelezen heb, heb ik het
dan werkelijk gelezen?
Waarlijk, het kunststukje is zoo
kunstig niet, op de keper beschouwd,
er maar een docent is, die hef
wil halen. En een docent is de
heer Ras.-
Tenslotte nog een enkel woord over
een bijzonder plan van het bestuur van
de V. U. Gedurende tal van jaren
een vier- of vijftal wil het een reeks
leergangen inrichten over verschil
lende onderwerpen en door verschei
dene sprekers te houden, doch alle meï
Haarlem en Omstreken als middelpunt.
Ditmaal zal worden aangevangen met
'ier avonden van Dr. C. te Lintum, uit
's-Gravenhage, over„Ontstaan en
groei van ITaarlem en zijn omgeving"»
na vier avonden zullen volgen van
Prof. Dr. J.- Prinsen, uit Amsterdam,
„Eenige letterkundige figuren in
Haarlem op de grens van Middeleeu
wen en Nieuwen Tijd", Het volgends
seizoen zullen onderwerpen van ande
ren aard naarvoren komen, b.v. „Folklore
Kennemerlacd", „Geologie van Ken.
ncmerland in verband met ziin flora en
fauna", „Het huidige Haarlem proble
men van een tegenwoordige groote
d", „De groote bedrijven in Haarlem
omgeving dc ijzer- en staalindustrie»
het drukkersbedrijf, de bloemencultuur'1
enz. enz. Ieder die een „liefhebber" is,
zal in dit rijtje wel iets hebben aange
troffen, dat van zijn gading is. Ilom zou
den wij "echter iets willen zeggen be
denk dat deze cursussen als een gohcel
gedacht zijn. Tracht ze van den aan-
■ang af te volgen! Wat kunnen b.v. alle
onderwijsmannen veel aan deze avonden
hebben, 0111 hun lessen weer eens wat
:c frisschen, gesteld natuurlijk
dat die lessen wel eens een opfrisscher-
tje behoefden! Welk een prachtige ge-
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Dit is een wekelüksche bijdrage.
Wekelijksche bijdragen in een cou
rant hebben een groot voordeel. Het
best.ant hierin, dat je op de vijf an
dere dagen ceen bijdrage behoeft te
leveren, Ze hebben evenwel ook een
nadeel, namelijk dat de stof voor je
bijdrage niet altijd voorhanden is op
't oogenblik dat ie die noodig hebt,
bijvoorbeeld er gebeurt iets heel grap
pigs op Zondag, iedereen praat er
over en wanneer het weer Zaterdag
geworden is heeft het komische zijn
aardigheid allang verloren en is zoo
oudbakken geworden als de boterham
bij het. ontbijt op den 27sten Decent
bêr.
In miiu volgende bijdrage kan ik
het dus moeilijk hebben over den
Nieuwjaarsdag, die dit iaar voorvalt
op Dinsdag, zoodat op Zaterdag nie
mand er meer aan denkt. De Oude
jaarsavond valt op Maandagavond.
Derhalve ben ik genoodzaakt, die mo
menten vandaag samen te bespreken,
hetgeen daarom zoo moeilijk is. dat je
voor den Oudejaarsavond achteruit
en voor den Nieuwjaarsdag vooruit
moet zien. De natuur heeft onze oogen
hiervoor evenwel niet uitgerust, het
eene kan hoogstens rechts en liet an
dere links kijken 011 dan moet ie nog
het voorrecht hebben scheel te zien.
Vroeger was dat anders: in lang vct-
vlogen tijden moet de mensch. naar
de geleerden verzekeren, een derde
oog 111 zijn achterhoofd gehad hebben,
nia^ar toen Je ondankbare mensch daar
geen gebruik van maakte, heeft de
natuur er maar een gordijntje voor
gehangen en sedert dien Ind is het
rudimentair overblijfsel (ontliou deze
uitdrukking goed. want je kunt er 1»
gezelschap een schitterenden indruk
mee maken) is het rudimentair ovci-
blijfsel bii de menechen onder hun
haar verborgen Behalve bii oude
in den schouwburg.
Wij ziin dus wel verplicht om.
wanneer wii wat we 7.00 noemen een
terugblik willen slaan, ons om te kee-
reri wat lasfic eu "evaarliik is, voor
al op de Groote Markt, waar altiid
minstens één autobus gereed staat je te
Dus keeren wij ons bij voorkeur
niet om en lierooven daarmee ons zelf
van profiteeren van de lessen van het
verleden. Onthou ook deze uitdruk
king goed. ten gebruike in groot ge
zelschap. Lessen van het verleden.
Uit dit een cn ander blijkt, dat ik
op dit oogenblik in een tevreden stem
ming in een stemming van evenwicht
verkeermocht ik vanavond met
iemand van meening verschillen, dan
zal dat zijn gemoedelijk, zachtaardig
en vriendschappelijk. Bijvoorbeeld,
wanneer ik zeg het niet eens te we
zen. dat- alle Oudejaarsavonden en
alle Nieuwjaarsdagen dezelfde zijn.
Neen, de belangrijkste Oudejaarsavond
is die van overmorgen en de gewich
tigste Nieuwjaarsdag verschijnt op
den dag daarna.. Het tegenwoordige is
immers altiid van do grootste beteo-
kenis. Kunnen wij nu nog iets goeds
o'oen met 31 December (192i2 en
1 Januari 1923? Natuurlijk niet. En
3! December 1924 is nog ver, evenals
1 Januari 1925. Laat 011s dus bii het-
tegenwoordige blijven en zien, wat wij
van 31 December 1923 en 1 Januari
1924 kunnen maken.
Ik geloof, dat ik op een idee geko
men ben voor deze twee dagen. Er zón
tal van bonden en vereenigingen. die
ergens boos over ziin. ergens tegen im
gaan. Zelfs wanneer zii zeggen, dat zij
ergens voor zijn. moeten ze in werke
lijkheid ergens tegen wezen; de ver-
eeniging voor plaatselijke keuze is dus
tegen den alcohol, de bond voor be
scherming van dieren tegen de mis
handeling. en zoo voorts. Positieve en
negat.i-- - polen zijn dus veel dichter
bii elkaar, dan wij meestal wel beden
ken. Dus wil ik een Bond van Tevre
denen stichten, die op dezen Oude-
iaars-avond toonen moet wat hii is,
door op verschillende manier zijn
dankbaarheid te toonen.
Laat ons dut, gij die met mij le
den van den nieuwen Bond wilt
worden, een adres van dankbetui-'
ging zenden:
aan den tandarts, die in onzen
mond borende, vijf minuten daarna
ons de heerlijke gewaarwording
schonk, dat wij iient den rug konden
toedraaien;
aan de directie van dc train, die
meermalen te laat komen do ons
oefende in geduld, die een kostelijke
eigenscihap is;
aan den modernen componist, die
ons de stilte daarna ifeed waardeeren
als nooit te voren:
aan den schoenmaker, die een
spijker door de zool heengeslagen
hebbende, ons bij onze thuiskomst
het genot van dc spijkerloozc rust
deed smaken;
aan den post- cheque- en giro
dienst, die ons do overtuiging schonk,
dat niet wij alleen in 1923 domme
dingen hebben gedaan:
aan de besturen van gemeenten,
die sneeuw lieten opruimen, zoódait
wij zonder bezwaar over straat kou
den gaan, wat prettig is in 't leven;
aan de besturen van gemeenten,
die geen sneeuw lieten opruimen, zoo
dat wij ons moesten inspannen om
niet te vallen, wat een nuttige oefe
ning is in 't leven.
Er zullen nog wel meer meusdhen
zijn. aan wie wij adresseu van dank
betuiging kunnen zenden, maar
voor een jongen Bond van Tevrede
nen is dit voorloopig genoeg. Hard-
loopers doodloopers, zegt liet. spreek
woord! En er zijn inderdaad vereeni
gingen. waarvan je. nadat zij drie
maanden bestaan iiebben. niets meer
hoort. Ik zeg dat niet .uit ontevre
denheid, integendeel, wij' moeten in
onzen Bond daar tevreden mee we
zen, omdat als iedere vereeniging
iets deed. de daadwerkelijkheid ia
de wereld al te overstelpend worden
Dus moeten we ons er ook aan
gewennen, onze boosheden in liet
oude jaar achter te laten. Vooral
die op den fiscus. Het is waar: hij
stuurt ons hooge belastingbiljet
ten, maar hij kau het ook niet el
pen. Bovendien hebben de meesten
van ons die ook nog niet betaald.
Als voorzitter van den Bond van
Tevredenen /want ik reken er na
tuurlijk op voorzitter te worden)
moet ik dus ook wel miin lioos-
1 heid vergeten op den trampassa
gier van minstens honderd kilo, dio
zijn voet pardoes bovenop den mijne
zette; bovendien heb ik tweo minu
ien later, per ongeluk, met mijn
cigaret een gaatjo in zün nieuwe
regenjas gebrand.
Wie zei daar, dut allo Oudejaars
avonden aan elkaar gelijk zijn-:
Heb ik niet twee jaar geleden een
eigenaardige ontmoeting in deu trein
gehad, die naderhand nooit meer
voorgekomen is! Het was een paar,
niet jong ineer, ook nog niet oud.
ik denk zoo om cn bij de veertig. Zij
waren op reis naar familie en ver
keerden in de beste stemming. De
man sprak Duitscn en dc vrouw
Hollandsch, maar hot vreemde -was:
haar Hollandsch was niet t)ost cn
zijn Duitsch niet onberispelijk.
Langzamerhand 'Mok hun goede
stemming voorbij. Het gordijn vun
slecht humeur daalde over hen pooi
en plotseling sprak do man Hol
landsch en de vrouw Duitsch -- hij
goed Hollandsch en zij goed Duitsoh.
Zo kibbelden, ze mopperdon. Toen
kwamen ze langzamerhand weer tot
verzoening en op eens verviel hij weer
'111 zijn gebrekkig Duitsch en zij in
haar stumperig Hollandsch. Toen
was het duidelijk. Zoolang zij elkaar
goedgezind waren, gebruiWleai zij
beiden do taal, dio do andere hot
aangenaamst was om te hooron.
Laat ons hopen, dat zij beiden in "het
nieuwe jaar dagen. Weken eu maan
denlang de taal zullen hebben £c-
bruikt. waarmee zij niet goed te
recht kouden.
Dit is een terugblik, want liet ge
beurde twee jaar geleden. N'ti een,
vooruitblik.
liet geval dat hierboven beschreven
werd, is zeker zeldzaam, maar Duitsch
hooreu 111 een trein is niets buitenge
woons- Integendeel. Je hoort het nok
op straat, in do lunchroom in het
restaurant, in deu schouwburg de
vorige week zaten wij met ops tweeën
in een autobus naar IJmuiden en vijf
tig procent van de passagiers sprak
Duitsch.
Als dat nu zoo doorgaal. zal gauw
meer dan de bclff Duitsch snreken en
dan zullen wij al!enp»nl Dui'sch mce-
"te taal. Jc moe' alleen wal durven,
zoo in den geest van den zwemmer,
dio voor het. koude water staat, er niet
goed indurft en opeons, platsch, hals
over kop er in springt. Zoo is het ook
met de Duitsche taal. Je begint maar.
Is er eenmaal een begin, dan moet liet
vervolg wel komen eu eindelijk het
slot, Biivoorbesld» jo ontmoet onzen
schouwburgdirecteur en jo vraagt:
„Tag. llerr von Gas'ern, geht es gut
mit dom Schauburg?"
Dc heer van Gasteren haalt eens
diep ndoai en antwoordt dan met zijn
Hnuwmefstor-slem: „Es schickt. Ilerr
Fidelio, es schickt. Noch allzeit gross?
Last von der Malaise. Gegensputh,
Gcgensputh, überall wo wir keiehen.
Die Schreiber hnben auch kei» Lust
in Schrcibeu und von den Stücken
tind Broeken muss es kommen. Nun,
Tag, ich muss nach mein Kantor!"
„Halten Sie sich flink", zeg ik dan.
IIij stapt naar het Wilsonsplein. ik
maak oen wondoling langs het Bron
gebouw. Das Brunngebau. „Keich
zeg li< tot een voorbijganger, „al dio
Heeken stellen weit offen". Het is toe
vallig een Duitscher, hij kijkt mij
scheef aan en zegt: „versehtn joe nicli.
gni kunt Hollcndisch reden, sjptreek
ick selir goei". Wij zetten ons gesprek
voort, maar het duurt geen drie mi
nuten of wo begrijpen elkaar in t ge
heel niet meer. „Bi» zuröcksehen", zeg
ik en ga weg. ..Ta-'", zegt hij. Het is
een vreemd verschijnsel, dat allerlei
vreemdelingen hun eigen taal niet l-ost
verstaan. Ik was in Engeland in 't
voorjaar, maar de Engelschen hielden
zich alsof ze mijn Engelsch niet begre
pen. Zooiets vind ik flauw. E11 toen ik
boos begon te worden en tegen den
kruier, die mij maar niet henriipen
wou, in goed, rond Hollands,-h zei:
„nee vader, je houdt mij niet voor do
gok", toon wenkte hij een agent van
politie en als ik niet gauw: „nou, adie
samen", had ?e/«'-id. was ik misschien
nog in den politiepost terecht geko-
tnrn, die zo „de polios" noemen. Po-
lies! II; vraag je waarom. Is pol i-
t i e niet veel duidelijker? Als dio an
dere volken maar Xc-derlandsch wil
den Ieeren. dan veretonden we mekaar
dadelijk. Maar nee. ze zijn c/gauwn;
en willen niet naar goeien raad lutrfc-
Ya
•preek ik niet. Dot ken-
allemaal. Ben ik niet
met iemand, die geen woonl Duitsch
verstond, een jaar geledén in Duitsch
land geweest'? Hij zag er wat togen
op en had mij gevraagd, of ilt op Vols
liet woord wou doen. We komen iii
het douane-lokaal, eon van de ambte
naren spreekt hem wat onvriendelijk
toe en daar opeens barst mijn vriend
uit: „Was wiellt gai, Schnurrebnrt
ick hab nichts quaads in mein koffer!
lok houd main Mond nicht vor jan.
Begrepen?"
De man van de douane begreep hot
zóó goed, dat hij den opperdounnci
ging halen en samen zouden zo mijn
vriend misschien in eon cachot gestopt
hebben, wanneer ik niet verzekerd had
dat hij heel zenuwachtig was en het
zoo erg niet bedoelde. Met groot"
moeite kreeg ik miin vriend weer vrij;
en toen we eindelijk samen in deit
trein zaten, zei ik: „hoor cans, beste
jongen, het is een wonder, zóó gauw,
als jij Dnilsch hebt- geleerd: nauwe
lijks hen jo over de grens, of jo kent
het. Dat komt zeker van do atmos
feer".
„Heb ik het niet flink gezeid?" vroeg
hij trotsch.
„Pracht!?. Maar het is t o goed. Ja
moet het niet br-ter willen doen. dan
<!o Duitschers zelf, daar houden 79
niet van. Wo moeien dus een l*v-lir«
toegefelijk wezon. Laat dus 't Duitsch
sproken maar aan m:j over". En daar
juist do kellner van dc» restauratie
wagen voorbijkwam, zei ik. zon maar
voor de vuist we?: ..bewahren Sio für
uns ein cuten Zn fel!
„Jnwoh!". //i hij en lachte. Waar
om begrijp ik niet.
Als wij in Duitschland reizen, zijri
daar zeker 99 procent Duitschors ot\
1 procent vreemdelingen.
Als er Duitschers in Nederland ko
men, moe ten het toch maar niet meer
dan 50 procent wezen. Do Hollanders
moeten in Nederland toch maar lie
ver de groote meerderheid hehtvm-
..Die Mèhrerkeit". zesgen do Duit
schers".
Maar over den Bond van Tevrede
nen moeten de lezers maar pens den
ken. Tot tien Januari bestaat er gele-
