Letteren en Kunst Dit de Omstreken Schetsen uit Amerika De S.D.A.P. en de kabi- nets-crïsis. Een bijeenkomst der leiders. Bijeenroeping der Kamer? Gelijk reeds gemeld werd, kwam jEerdag de Sociaal-democratische Ka merfractie bijeen, ter bespreking van den door de crisis ontsta tien politicken toestand. Naar ons daaromtrent ter oore kwam, schrijft de Telegraaf, namen aan deze vergadering, welke vele uren duurde, ook de Eerste Kamerfractie der S.D.A.P. en de redactie van „Het Volk" deel. De besprekingen liepen allereerst over de situatie, geschapen door de derde mislukking, die der opdracht aan de rechterzijde, en de consequen ties, welke daaruit voor de sociaal democraten konden voortvloeien. Uit het nu wel evident gebleken feit, dai de rechterzijde onmadhtlg is lot vorming van een kabinet en de sa menhang der coalities verbroken is. concludeerde men tot do mogelijkheid dat de Kroon opnieuw het advies der leiders van de h.nksch© fracties inwin nen en de vorming overwegen zal van er-n gemengd neutraal kabinet, hetzij parlementair, hetzij extra-parlemen tair. Zijn we goed ingelicht., dan bleef men zich algemeen vereeïtigCn me', do strek king dor verkiaring.--n, reeds bij de be handeling der Vlootwet, in do Kamer en daarna in ..Tiet- Volk" afgelegd door mr. Troelsirn. in zake de prmoi- piciel© bereidheid der sociaal-democra ten iot aanvaarding van regeer inga verantwoordelijkheid. Do kansen op Kamerontbinding en nieuwe verivierin- pen werden mode in dit verhand on der de oogen gezien. In den breed© is voorts, naar wij Verder vernomen, d« vraag besproken, of de gang van zaken aan de volks vertegenwoordiging geen aanleiding behoort te geven lutren invloed op ecu bespoediging van de oplossing der cri sis ie doen gelden en voorts aan do afwikkeling van urgente en acbueelë zaken haar medewerking mot verlee- nen. Een poging om tot bijeonrooping der Kamer te geraken werd trou wens reeds voor vier weken van deze zijde onder nomen fop 11 December ter gelegen heid der Kamerzitting, waarin liet noodwetje Fleskens werd behandeld). Het daartoe door een aantal sociaal democratische Kamerleden ondartco- kend verzoek lag gereed en do indie ning werd reeds met den voorzitter, mr. Kooien, besproken. Aan dit voornemen is toen. naar wij sneeneu te weten, op aandrang van laatstgenoemde geen gevolg gegeven, daar b.v. in zake hot voorgenomen ont slag aan gehuwde ambtenaressen een geruststellend communiqué in uitzicht werd gesteld en voorts wijl men meen de, dat de behandeling der wet op de middelen toch eerlang een samenkomst der Kamer zou noodig maken. Vrij algemeen bleek men overtuigd, 'dat een bijeenroepiug der Kamer te meer gewettigd was te achten nu het parlement door de laatste opdracht feitelijk reeds in de oplossing der crisis was betrokken. In dit verband tegenover het Neder landsche volk do verantwoordelijkheid vast te stellen voor hot sleopend ver loop dor crisis, kwam, zoo verzekert men ons, velen in liooge mate ge- venscflït voor. Nog gingen stemmen op tob iliel. orga- niseoren eener openbare landelijke ac tie tob ditzelfde doel. De beraadslagingen over do kwestie der bijeenroeping van do Tweed© Ka- mor waarvoor, naar men weet., een door tien leden ingediend verzoek vol doende is zullen, naar ons nog ge meld wordt, in een Dinsdag a.s. te houden voortgezette vergadering wor den llervat. OPLICHTING. Dezer dagen ver voegde zich bii verschillende nering doenden te Almelo een werklooze bouwvakarbeider een lus*, pressntee- rende. waarop gelden werden ge- miagd voor ae worlclooze bouwvak arbeiders, en welke was voorzien van een stempel en del oiïderteeikonhigi van het, bestuur der werklooze bouw- vakarbeiders. J>*» politie stuitte do collecte, waarna bleek, dat de werk looze bouwvakarbeider uitsluitend voor zich zelf collecteerde, de stom- pel niets anders was dan de afdruk van een gulden en de onderteekening namens het bestuur valscll was. CEZANT VAN NISPEN. De Ttomeinsche correspondent van de Tijd seint: De toestand van den Nedcrland- schen gezant bij den H. Stoel, jhr. !|ir- O. van Nispen tot Se.venaer, en van zijn echtgenoot©, is steeds voor uitgaande. De patimten kunnen als genezen worden beschouwd. OP ZIJN VROUW GESCHOTEN Na -sea mejemingsverschil over de kinderen heeft een werkman in zijn woning aan de Van Hogeudorpstraat te Amsterdam niet een revolver zijn 39-jarig© vrouw in den ru® gescho ten. I>© man richtt© daarna het wa pen op zichzelf en bracht zich een ernstig© wonde aan het hoofd toe. Heiden werden naar het gasthuis ®e- broern. De man is er erger dan de vrouw aan toe. PERSONEEL VOOR DE ACCOUN TANTSDIENSTEN IN NEDER- LANDSCH-INDIb. Bii Eon. besluit van 31 December zirn o.a. vastgesteld d© volgen-die rege len betreffende de opleiding m Ne-; denand en d© daarmede verband hou dende uitzending van personeel voor d© rv'cioutantsdiensien m Neder- landscn-Xudië Art. 1. Naar gelang van do behoef- u?.nen door onzen minister van Koloniën voor d© accountantsdiensten m Nederlandscli-Lndiië in opleiding genomen worden personen, die 3o. in het bezit zijn van a. een der getuigschriften, vermeld in de artikelen 11 en 12 van de Hoo- ger-onde-rvvijswet b. liet- einddiploma van een hoogere burgerschool met vijfjarigen cursus in Nederland of Nedc-rlandsch-'Indiè c. het einddiploma van de Alge- meene Middelbare School in Neder- landscli-Indië, afdeeling A II of 15; d. liet einddiploma ecner Hoogere Handelsschool in Nederland of Ne- derlandsch-Indië of een daarmede ge lijkgesteld getuigschrift van bekwaam heid t-ot de studie aan de Nederland- sche Handelsliocgeschool te Kotter- dam of een andere gelijkwaardige in richting voor hooger onderwijs, ter be oordeeling van onzen voornoemden minister; 2o, door den geneeskundigen raad van het departement van ko'oiiiC-n lichamelijk geschikt zijn verklaard voor den Indischen dienst- 2. In bijzondere gevallen, ter be oordeeling van onzen voornoemden minister, kunnen ook anderen dan <le hïervoren bedoelde personen, die aan de Nederlandsche Hantelshoogeschonl ie Rotterdam of-andere gelijkwaar dige inrichtingen van hooger onder wijs. eveneens ter beoordeel in? van dien mïuïster, sludeeren of aldaar de studie aanvangen, in opleiding wor den genomen mits zij overigens vol doen aan de hierboven sub 2c». gestelde voorwaarde. Art. 7. Do onnoliclaal-avnhtenarcu voor do Indische accountantsdiensten verbinden zich, ten genoegen van on zen minister van koloniën, om in do gevallen, omsohreve in ori overeen komstig de bepalingen van Ons be sluit. van 17 December 1921 no. 16 (N-ederlandsch Staatsblad np. 1356. In disch Staatsblad 1922, no. 271. terug te betalen hetgeen voor en in verband met hunne opleiding aan hen of te hunnen behoeve uit de Indische geld middelen zal ziin voldaan, vermeer derd met 15 ten 100. Art. S- Onze minister van koloniën is bevoegd om afwijkingen van geringe beteekenis van do bepalingen van dit besluit toe te laten. Art. 9. De bepalingen van dit be sluit worden geacht, in werking te zijn - e-ri reten op 1 September 1923. INGEZONDEN MEDEOEELINCEN a 80 Cte. per regel. Bij aankoop van een doosje zonder verzekeringsbiljet, zal Uw winkelier U dit binnen enkele dagen verstrekken. EEN VALSCKE BANKBILJETTEN- FABRIEK. De te Amsterdam gevestigde z.g „Yalschë geldcentralerechtstreeks staande onder den procureur-gene raal en waaraan eonége uitstekende krachten der centrale recherche werkzaam zijn, heeft wederom een aardig succes te boeken. Eenigen tijd geleden werden !e Eg- r in Tsjecho-Slciwakije een mun en <i;e verloofde 'gearresteerd wegens ne; uil- geven vnn valsclie Nederland&ciic bankbiljetten van rijf en twintig gul den. De vrouw werd aangehouden toen zij het vier er. twintigste val-i-ho biljet in dis piaats had gewisseld, haar voorraad bestond in totaal u;l 27 biljetten. Zij vertelde uit Chemnitz in Saksen afkomstig te ziin en 111 den trein naar Eeer het geïd Ie hebben ontvangen als koopsom voor hare ver kochte juweelen; zij reisde met haar verloofde.-die aan liet station op haar wachtte- (Nadat de man was aange houden, werd dooi- de politie te Chem nitz geïnformeerd of de vrouw in hot bezit van juweelen kon zijn geweest, dit. bleek niet het.geval. I-Iet tweetal viel drrn ook spoedig door de mand en verklaarde cle vulsche biljetten lp hebben ontvangen van •«■.'keren Schramm, te "Barmen woonachtig. Dc Valsche geldcenfcralo Ie Prua.". die met de Nederlandsche in verbin ding st-a-at, waarschuwde de laatste, waarna onmiddellijk eenige ambte naren der Centrale recherche net ar Barmen vertrokken, om. met mede werking der poüti© aldaar, liet on dorzoek naar de herkomst der vnlscbe -biljetten voort te zetten. Een huiszoe king bij Schramm gehouden, leverde niets op, doch kort. daarna kwamen twee jongens san de politie eeni®o val schë Nederlandsche bankbiljetten brengen, door ben in de nabijheid der woning waar de huiszoeking word gedaan, gevonden. Schramm wci-i daarna aangehouden en bekende ten slotte met zekeren Gruner de fabricage der valsche biljetten te hebben ter hand genomen. Een inval in de woning van Gruner leidde tot de ontdekking der fabriek, de voortgezette instruc tie bracht de politie op Jict spcor van nog tal van handlangers van de val sche muntersbende en het am tel ge dane arrestaties is zo<> groot, dat inet reden mag worden verwacht, dat aan dit bedriif een einde is gemaakt. Zoo heeft de samenwerking van dc Tsjecho- Slowaaksche en dc Nederlandsche Valsche-geld-central en" weer tol de ontdekking geleid van een der fabrie ken van va'sch geld. eon actie die in het algemeen belang gestadig wordt voortgezet. ALGEMEEN NEDERLANDSCH VERBOND. Op de dezer dagen gehouden Groep- raadsvergadering ontwikkelde de voor zitter het volgende werkprogramma: a. Bevorderen, dat do Nederland sche gedacht© ook op .lo Volksuniversi teiten wordt behandeld; b. Het onderwijs op de Lagere School, vooral dat in vaderlandshhe geschiedenis in nationfllo richting stu wen on daarvoor vertelavonden voor schoolkinderen inrichten; c. Onderzoek instellen nnnr hetgeen buitonlandsche studie- en leerboeken over ons land en zijn geschiedenis meedeelen; d. Het tegengaan dor Duilscho in dringing in den Nederlandschen han del, in de eerste plaats door een on derzool; in t© stellen naar dén om vang van het kwaad. OVERLEDEN. De smokkelaar K. S. 1e Nieuw Weerdïnge, die door dc kommiezen in het been werd ge- vLoten, is in het ziekenhuis to Gro ningen aan de verwondingen over leden. DE BEVROREN WATERLEIDING. De A.mh. Crt. schrijft": 't Zal je gebeuren! Hadden we 'm maar afgesloten. Koe krijg ik nou water voor d« thee f Eu voor de kinderwascb 1 En voor en voor een veelwg ger.de beweging naar de inrichting met waterspoeling. As we d'r eene heet -water over go mt Waar haal jij heet water Tan daan Allemacliies Do mogelijkheden, waartoe eoo'cn te- ï-oron kraan kiwi- leiden, dTongen mu eerst tot de hersens van de meid door, „Wacht es!" Een lumineus idee flitste door roevrouw's brein: 'C Fonteintje in de gang! Marie was a! weg, draaide het fontein- kraantje naar links tot hert niet verder on, naar recht« iot het niet verder kon. Bevroren! k'.onk het neerelaohtig. En de badkamer? Nieuwe hoop, nieuwe teleurstelling. Ook de badkraan gaf geen druppel, evenmin Is de kraan boven. Was meneer er nou maar! verzucht- de meid met rotsvast vertrouwen in de ■superioriteit van het eterke geslacht. Die zit al zoowat met den trein m Ctrecht. Nieuwe stilte. Ü6 hersens werkten, uit water moest er zijn. Wat is nou sen huishouden zander water) Dus wa ren mevrouw en de meid de volgende uur in de weer met een petroleum- kachel, die op de onmogelijkste plaat- vn haar warmte moes', verspreide®, met brandende kaarsen, die de leidingbui zen verb-'.ten lot ze bijna smolten en da muren blakerden met vettig roetzwart, met stoffers, waarmede de buizen be klopt werden tot de kaiic van de muren sprong. Maar wat ze deden en wat ze probeerden, de kranen bleven pertinent weigeren ook maar één druppel water vrij te laien. Het o-nt-biji met een glas warme melk ging oog, maar eten koken zonder water, dat was zelfs Marie te machtig en dus werd er later op den ochtend aan- gebeld bij de buren met het vriendelijk eiv.oelc van mevrouw boven of ze een mmerije water mocht leenen, want de waterleiding was bevroren. Zoo sukkelde men den (big door en voot het eerst in 'innr leven leerden de beide vrouwen de waarde kennen van het nat waarmee Hollandsehe huisvrouw gewoonlijk roekeloos omspringt alsof het totaal waardeloos is- Vaten wasschem werd puzzle, handenwassclien een luxe, angstvallig werd iedere verspilling van het kostelijke vocht vermeden. Toen meneer 's avonds terug kwam van e ic:s rond hij thuis ©en gedrukte, neer- slaehtign stemming. Uitvoerig deed me "rouw hem verslag van de ramp. vertel e van aiie nrsiuktc pogingen om de ::dmg Ie ontdooien. Toen zij uitverteld l.ad, «fond meneei zwijgend op, dnaide zwijgend af in don keider endraaide de hoofdkraan open, die hij den vorigen avond alvorens naar bed te gaan, had afgesloten, van we.sen vooizichltgheidsmaatregel hij vrouwlief, die ai ter ruste was, onkun- gasverstikking. Een commensaal, die inwoont bij eou zestier-jarie-e vrouw in d© Spui straat 11. te Amsterdam, ontdekte Zaterdag bij zijn (huiskomst te circa, ynf uur dat zijn hospita in de achter kamer la? en zeer benauwd adem haalde. In de kamer welke in verbin- fhnft staat met de keuken do deur daarheen stond open hing een ster ke easludht. Do man z-etle een raam open en trachtte de vrouw, -'■> blijk baar bewusteloos was. melk in te gie ten. Toen hij daarmee bezi® was, zag bii. dat ecu ander© inwoonster, een 75-jarig© vrouw ineengezonken tegen de knst lag. Hij riep de hulp van buren in, die de politie waarschuwden en den Geneeskundigen Dienst. Uit het onderzoek bleek, dat de vrr.mv van 75 jaar reeds dood was. De andere vrouw is naar een clcr gast huizen vervoerd. Voor haar leven be staat geen direct gevaar. Waarschijnlijk is een zeer primitie ve verbinding fusscben gasleiding en komfoor defect, geraakt, waardoor gas ontsnapt. Het gasteest cl is door de 4 politic in beslag o-enomen. GEEN DRIJFZAND IN DE STAATSMIJN HENDRIK. Vaai de directie der Staatsmijnen verneemt, de correspondent, van cle Tel. t© Heerlen, dat de onderzoekin gen geen drijfzand op onverwachte plaatsen in het Staatsmijn veld Hen drik hebben aangetoond. Van sohsde, die de Staatsmijnen hierdoor zouden kunnen ondervinden is dus geen sprake. ONDER EEN TURFHOOP BE DOLVEN. Te N.-Schans (Grolt.) werd de arbeider V'. "VViebrands on der een turfhoop bedolven. Hij werd zoodanig verwond, dat hij naar bet, Groninger-ziekenhuis moest vervoerd worden. BRANDSTICHTING UIT WRAAK Te Een (Gem. Norsr) is de groote landbouwschuur van M. Wiering ge heel afgebrand. Een ïrroot© partii hooi. stroo en turf gang verloren. In verband met dezen brand werd te 15-jarige dienstbode door de politie in veriioor genomen. Ze bekende den brand uit wraak te hebben gesticht. VERBRAND. Te Öldëiuliever (Dr.) is de wed. Bazuin die alleen thuis was in brand geraakt. Ze is daarop naar buiten gevlucht, foen haar zoon tnuis kwam vond hij zjjll moeder buiten dood. HULDIGING HUBERT CUYPERS. Er heeft zich een comité gevormd tot huldiging van Hubert Cuypers, die 26 Dec. 1.1. 5U jaar is geworden. Bedoe ling is den jubilaris een stoffelijk hul deblijk aan te bieden met een album met liaudteekeningen der deelnemers. Het comité wil den jubilart3 dat hul deblijk overhandigen op een concert, dat tevens als een openbare huldiging van Hubert Cuypers is gedacht. Dit concert is bepaald op Dinsdagavond 15 Januari in de groote zaal van het Concertgebouw te Amsterdam; daarbij zullen de „Christelijke Oratorium Ver- eeniging" en de „Schola Cantorum", van welke vereenxgingen Hubert Cuy pers directeur is, benevens eenige so listen hun medewerking verleenen. Onder leiding van Jen jubilaris zal de ,,C. O. V." eenige fragmenten uit do oratoria „Judas Makkabaeus" en „Der Messias" van Handel, „Schola Canto- rum"' eenige Gregorïaansche hymnen, een deel uit d© „Mïssa Papae Mar- celli" van Palestrïna, Cuypers' werk voor gemengd koor a cappella „Su per flumina Babylonis", een jongens koor eenige Gregorïaansche zangen en Ottd-Nederlandsche liederen uitvoeren. Ook bevat het programma nog een werk voor orgel en eenige liederen vnn Cuypers; aldus geeft het conoert een hoewel niet volledig, dan toch over zichtelijk beeld van zijn beteekenis als toonkunstenaar. Na afloop van het concert zal er gele genheid ziin, den jubilaris persoonlijk geluk te wenschen. VELSEN. Een BCjiaafcszon'dag. Na de goed geslaagde wedstrijden op Zaterdag Jieeft de mooie Zondag die er op volgt in ruime mate ple zier gebracht voor degenen die van schaatssport houden. Wij hebben het zelfs op mooie zomerdngeu, wanneer half Amsterdam naar wijk aan Zee gaat, niet zoo druk gezien op den weg langs het Kanaal in den Velsev- polder. Van Santpoort af kwamen cle menschen dwars over het land, alle slooten hielden, dus; recht door zee! Een stroom wandelaars ging langs den weg die naast het. Kanaal loopt naar de ijsbanen op het ondorgelno- pen polderland, terwijl de autobus ondernemers die een wagen te mis sen hadden op het traject IJmuiden- TJsbaan. een goeden dag maakten. Niet honderden maar duizenden ge noten van het glijdeD op de smalle ijzers, wat geen wonder is, wij zijn Ervaringen van een Nederlander CALIFORNIÊ VERSUS HOLLAND Iets van het maatschappelijk en huishoudelijk leven Als men na een lang verblijf in Ame rika weder mar Bolland terugkeert, zijn er natuurlijk ettelijke dingen die opvallen en op het zien of ondorviu-1 den waarvan men zegt, of liever denkt: ,,0, ja, dat is waar, dat doen zo hier zóó", of onwillekeurig: „Nou, dut. zouden wij in Amerika toch anders' doen". Van tijd tot tijd ouk slankt men een slillo verzuchting gonuuigd met een tikje ougoduld of minachting, zoo-' als: „Jonge, jonge, wal zijn zo hier nog achterlijk". Met dat al zijn we blij Holland weer eens terug te zien. Eu wat is natuur lijker. Er is maar één Holland en voor ons die er onze kinderjaren sleten, zijn er herinneringen aan verbon den die ons een intimiteit, oen ver trouwdheid met dit plekje uarde geven die wij nooit zullen voelen in eonig an der doel der wereld, hoewel wij ook van ons tweede vaderland mogen gaan houden. En dit vertrouwelijke gevoel is niet noodzakelijkerwijze beperkt tot herinneringen r:-*;rt den S:. Nïeolflas- tijd met letterbanket en speculaas, noch aan wintersche smulpartijen van onze echt Hollandsche gerechten en ook nog met aan zomcrvneanites t-n fietstochtjes; och neen. het is meer om dat het nu eenmaal „thuis'' is en da' je al die kleine karaktertrekjes en eigonaardigheidjes dio j© Hollander maken gemeen hebt met de menschen rondom je. In»"-tnctief snnp jo nut] mentaliteit, omdat dezo fiindajncntool met die van jezelf correspoiidfcrt. Dat alles voélt en apprecieert men wanneer men nu oen ntuo'-igheid van jaren uit het buitenland terugkeert. Maar tegelijkertijd motak<-•• ••p,n- dc gevoel van thuis zijn. begint zi«;h «•en steeds toonemende wroveligheul merkbaar te^mnkinmct alias dat nutt in den vrc-f-mda zag n. Ecnerz ;.ls vin den wn.a'.lnn l riilzeltvinl vOi'Otldcrd p'Ion dal- ai x\rakolii'-aieid wij clvvo- jicn zijn Dij wio de metamorpheeo plaats vond, ondcriijds treft. Holland ons als vreeselijk conservatief. De nou we'straatjes en peuterige pleintjes die ons vroeger zoo breed rn ruim toalekcn do gebouwtjes die vroeger paleizen waren, de treinen dio we nu bokken wagens noemen met htm bekrompen appartementjes, houten banken ruidcleleeuwgche verlicht mg, cm nog niet te spréken van liet huialijko clria- klassensysteem; do gewoonte van inen ten oin in het midden van de straat foopen, ook al is er ruimt© genoeg op cle trottoirs, de ellendige klinkers (zie Rokin'1, de slechte illuminatie en in dit verband de Kakerstmnt b.v., de eerste winkelstraat des Jands. waar et na acht uur 's avonds donker ge- ..oeg is om ongezien ecu moord of in braak fe plegen, deze en bondord an dere kleinere dingen. Ik kan niet- na laten nog even het onverpakte brood en de melk met het lage minimum vet gehalte te noemen. Maar één eigenschap is cr die meer eft dan a! der» voorgaande, cên. die. vooral na een langdurig verblijf in een democratisch land nis Amerika wrevel wekt en een dagelijks weder nd© bron van ergernis vormt ei s het standsvervchil-begrip. Dc moedwillige verdoeling der mensch- heid in lionderd maatschappelijke ca- en. waarvan de een altijd e«-r ie beter is dan dc andere. En het streven om toch vooral niet te wordeü aangezien voor iemand van minderen stond dan dio vut» welken zichzelf verbeeldt 1© zijn. En al.' je <w dan een poOa uil l»ctit geweest en je hebt geleefd midden van osn vol!; waarvan, met d© gvnvone uit: derinaeti. de rijken zich niet beter non -dan da nnneu en dezen dan ook n:©£ de belecdiaing .landoen van ze r.ls hunne tnindèrëii le behandelen; dan begin je do standskwesli© heel n-i.-hi tehnnwen en je vrangt je soms af; „Wat is dit ophouden van stand eigenlijk 1" Door velen en we! in de eerste plaats door hen, die niet beter weten, maar ook door degenen die willens en we tens voorstanders van bovengenoemd wanbegrip zijn en dat in praktijk brengen, wordt hot opbonden van stand als iets noodzakelijke be schouwd. Zou men hun vragen naar het waarom van hunne handelwijze, dan zou het meerenöcel mot eon mond vol tanden 6taan of alleen schouderop halend kunnen zntwoorden- „Nou. wat wou je dan' Je moe! je eland loCll ophouden". Een enkels is er die cr zich heeft ingedacht en dezen dan. de principieclen, spreken ongeveer als volgt: Onze nauwlettend© zorg voor het ophouden van onzen stand is juist wat. ons voor degeneratie behoedt, On ze herhaalde uitroepen zooals: „Dat kun je niet doen. wat zullen do nion- schett zeggen" en ..Pas op flat de bu ren het niet zien", onze angst ftul we met een hoed of jas van verleden jaar voor schandaal zul lm loope-u, onze weigering om naar deze of gene slads- wijk te verhuizen met het eenige maar voor ons voldoend© excuus dat we daar niet kunnen gaan wonen, ons opzien tegen zelf naar don slagerswin kel of tiaar een gToeiit©ustnl!©.tj< gaan of ons fruit op de markt te koo- pon inplaats van alles aan de tb bezorgd te krijgen; ons nemen x ©en dienstbode of e-n ..hit" omdat' Inch waarachtig zelf de 'sleeden buiten niet kunt gaan kloppen", en ettelijke meer van deze gevoelens, vormen, zoo zeggen deze doelbewuste stondonhon- ders. het bolwerk «usschen omzelf er onze neiging om af te dolen op do» maatschappelijke» ladder, t-rgo laceren stand te worden. Maar ©rn schamele redeneering. Al-of dc z.g. werkende stand beschaamd moest ziin voor z .n bestaan. Eu alsof r.ijn goed© manieren en opvoed: moet afleggen, wanneer men naar i minder dure straat verhuist. In werkelijkheid zijn deze gezegden uitvloeisels van vree» om voor miiulcr te worden aangoraen don zs anarnc zonden zijn of liever uit hun afschrik van het openbaren hunner werkelijke j fiuancleeli en sociale posit ie. Ziin ze ann lager wal. dan mng de wereld, dus de buren, dit niet kunnen vermoeden on komt de huisbaas v daag om do huur. terwij! zr mor; pa? luin ma.'indsiliii is in huilden li gen. clan moeien zo ecu doodgewoon igezichl zetten en een goede uit vb Izooken, b.v. „mijnheer is niet Llniis" o' liever nog „Goh, daar heb ik de heel© huur vergeten, morgenochtend ral ik dadelijk even bij de bank aan lappen en dan breng ik bot wel. Dag mijnheer". Boem gaat de deur clan cn met kloppend hart wenden ze zicll af. ,.Hè hè. hij zei niets, scheen het voor heel natuurlijk «aan te .nemen zelfs". En dan lachen ze zuurtjes tegen el kaar. Beu ilc ingenieur en buiten werk, dan moet ik liever met vrouw rn kin deren honger iijaen dan een baantje a's tramconducteur of iets dergelijks aannemen. Absoluut eerlijk werk moet ik dus weigeren omdat ik nu eenmaal voor do huren niet mag bekennen dat ik een stap op den ladder van den „stand" gedaald ben. Dus moet ik een hoogs huur beta len, een meid houden en 30 of 40 moer voor levensmiddelen dokken, omilnl ik buren hob, want had ik dir. Wiel dn:! zou ilc niet aarzelen om zelf even vleesclt of groenten (e halen, (,1e kleeden le kloppen of gedurende eeni- gen tijd in een eenvoudig, goedkoop huisje te trekken. Dit stnndóphauden dus. dat zoo met gloed maar zonder hensche logica ver dedigd wordt, is in werkelijkheid een excuus voor den luiaard ont to luie ren. liet is de muur, opgericht door vrienden en tradities, waartegen alle moedige pogingen van de werkelijk aTnbilieuze-n moeten afstuiten. VY,:t non-sns dut cn man aan waardigheid zou verliezen omdat hij 's winters sneeuw goal scheppen lie ver dun te leven van familieg-iven. of dot d© vrouw zich verlagen 'zou door naar boodschappen thuis te brengen in een net en het bezorgloon in haar zak te steken. Standophosiden. ons zei? voor gok houden, ons rijker trachten voor le 'doen dmt we zijn. Het is even derfeliji; als en nauw verwant aan fooien geven. De?.© werken clknai de hand, maken den nederige slaaf vnn den fooigever, hij dio hem ont vangt. Eu ze zijn beide menschen met ©venvoal reolit n© bestaan. Hij die z.g, het minst is wat sooiaal stains betreft is misschien qun /ielswnerde veel ]u gei' te schatten, dan zijn financieel .«cpei'ieur'medemcnscb. Op de 'ram sl uipend ee-Li A nun 2| cent. omdat R' A een kaartje af. scheur: en Imt bent overreikt Dit k»nrti<- kos; 10 cent c-n A belanll een vrijwillige, belasting vnn iO waaf- jvoor hij krijgt een eerbiedig: „Dank 'u wel, meneer" cn'ecn tik van B aan gevoel en terwijl hij daar zit of aan -en riem hangt want zijn 12,cent ge- ;en hem lang niet altijd het recht/ op een zitplaats, reflecteert hij ge noeglijk en zelfvoldaan op zijn vrijge vigheid en de dankbaarheid zoowel als de zonder twijfel nu-voor-eeuvvig-aan- lrfm-vcrknochtheid van „zoo'n man". B verpandt zijn persoonlijkheid, ver patst ziin waardigheid als man voor 21 cent. maar de groote fout ligt bij A, die begint mei. B. op het verkeerde standpunt te plaatsen, n.l. op liet standpunt dat B's persoonlijke onaf hankelijkheid stilzwijgend koopbaar is en dat B's positie in de maatschap pij hem de mindere maakt van A. er go dab B in stand idem zooveel tre den lager staal, dan A op de sociale trap, liet is misselijk. Neen, hoe heerlijk staan we dan np dat punt tegenover elkaar in Amerika, waar van dat soort neclerbnigcnde serviliteit geen sprake is maar de een gelijk is aan elk onder, waar een tramconducteur u in verba zing aan zou staren als ge hem ©en fooi 'raohtte te geven, waar, vooral in de kleinere plaatsen, bankier en arbeider elkander bij den voornaam noemen en gezellig op den troiioir- baud zitten te pralen over alles en nog wat. 'Vaar men zijn hoed alleen voor dames afneem', en iedere vrouw een dame is. Natuurlijk, er zijn overal uitzond ringen en zoo heeft Amerika ook ziin ..snobs", maar gelukkig zijn schaars W e stellen er prijs op o:n les zooveel mogelijk zelf te doen. In het- voorbijgaan haal ik 's avonds even vleesch en vóór ik thuis ben zie ik in den tuin al een wascK hangen van wal ben je me. Mijn vrouw is nog be zig niet opgestroopte mouwen. Cn w'hst met uots op het, heldere linnen. kinderen komen me tegemoet op bloo- tc voeten, bruine voeten, droog en na- tww!Ijk niet zooals voeten dio dag in dag uit in kousen en schoenen zbten Opgesloten Niet dat ze blootsvoets loo- peu omdat het gezonder is. maar om do eenvoudige reden dnt ze dan geen sokken of schoeisM nood ie hebben wat toch altijd zooveel minder op hei huis houdelijk budge; betreken'. De kinde ren van den bankier loopen ooi; blcols- voele en die van den burgemeester ook. Gaan zelfs zoo naar school, 'I'och zijn huil vaders in goeden doen en behoe ven de financieel© zijde heusch niet in overweging te nemen. Ik onmoet do kleuters 's morgens wel. Met z'n drieën op een paard, zonder zadel, hun lunchtrommeltjes in de hand, stoppend hier of daar om te kijken nnnr dingen die kinderen interessee- rr'.ï. Allen tegelijk roepen ra dun „Ho!" tegen Star en die gehoorzaamt goedig. Hij weet wei wat hij opzijn rug heeft cn laat zich na schooltijd cl an ook kalmpjes langs een hek lei den. zoodnt. zijn jonge vrienden eerst op oen paaltje en dan op hem kun nen klauteren Ben ik in een winkel en heb ik geen geld genoeg op zak, dan trok ik mijn chequeboekje uit. Dat krijg ie al hob je maar 50 dollars op de bank cu je kunt te allen tijde een deel of .ia geheel© kapitaal wegschrijven. In een der omliggende steden, het. komt. er niet, ep_ afl-h waar, in magazijnen waar ik nooit eerder geweest ben, sölnïjf ik zonder vragen ec-n cheque voor o' voor 10') dollars, net wat i'.; beta len moet en die wordt zonder aarze len geaccepteerd. De banken moedigen bet tian en de menschen vertrouwen olkaar. misschien juist omdat hoi zoo gemakkelijk is misbruik van dnt ver trouwen te maken. Er zijn natuurlijk cok individuen voor wie dal niets be- teekent, maar als de- Amerikaansbha rechter straft, straft bij veel zwaar der dan cle Earopeescne en dat feit houdt veelal hen terug die anders n'?r, zouden aarzelen eens anders imam te teekeuen of een waardslooze cbeq/o schrijven. Het chequesvsteem is zen der twijfel ook de reden waarom men hier bijna nooit hoort van diefstal of inbraak. In de steden gebeurt dat neg wel. maar her platteland is wat dm, be--reft absoluut veilig. De huizen hier in Galitorniö zijn dag en nacht open en toegankelijk voor een ieder die ze zon willen binnengaan. Deuren en ra men gaan feitelijk alleen dicht gedu rende den winter. Den geheelen lan gen zomer staan ze wagenwijd open. Gaasdeitren en horren in Je l'.ozünen houden vliegen en muggen buiten. Dc keuken is steeds open en daarmede d© rest Min het huis Men zou ©r niet aan denken zijne deuren i© sluiten als men uil gaat. Komt dc kruidenier ter- wij! men afwezig i>. dan gaat hij, zoonis liii (rouwens steeds doet. naar binnen en stnneli alles on de keuken tafel. Boter of vet doet hij in de üs- knri, net als cle slager dool met liet vleesch, wanneer hij komt en niemand thuis Lrcft,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1924 | | pagina 6