Een plan tot bereiking van den
wereldvrede.
Stadsnieuws
Muziek.
41e Jaargang No. 12461
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
vrijaag i reDruan is«
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f 3SP/,. Franco per post door Nederiand f 3.671/,. Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustreerd
Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.57'franco per post f 0.65.
Directie, Redactie en Administratie Gr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810
Telefoonnummers: Directie 3082, Redactie 600 en Administratie 724
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren: J.C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM
ADVERTENTIEN: Van 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents k contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmulden,
Beverwijk, enz., enz. Drlehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 3521
DIT NUMMER BEST-..T UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Agenda
Heden
VRIJDAG 1 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Het Schouw-
icooeel, ..Krokodil!vtje", 8 uur.
Gein. Concertzaal. Concert gemengd
koor „Onder Ons", S uur.
Concertgebouw ..Modern", Raaks:
Optreden van verschillende artisten.
Bioscoopvoorstellingen.
Schoten: Vergadering van den
gemeenteraad, 7.30 uur.
ZATERDAG 2 FEBRUARI.
Stadsschouwburg: N, V. Comoedia:
De terugkeer van l'eter Grim", 8 uur
Schouwburg Jansweg: F. I. V. O.
Toonoela/vond met bal, 8 uur.
Concertgebouw „Moderu" Raaks:
Optreden van verschillende artisten.
Cinema Palsce. Cr.Ilor»str:..v.
Bioscoopvoorstelling 2.30 en 8 uur.
Theater „De Kroon" Groots Markt
Bioscoopvoorstelling 2.30 en S uur.
Luxor-The ter. Groot. UoutetrnAt-
BioscoopvoprsteUinnr 2.3") en 8 uur.
Scala-Theater. Kleine Houttfraat:
Bioscoopvoorstelling 2.30 en 8 uur.
Atlanta-Bi oscoc-p ZiiKtrn.it- Bios
coopvooVstelüng 2 30 on 8 uur.
De wereldvrede peen utopie
Een brochure van en een onderhoud met
den heer Jan Sol.
„Hei kardinale pun'. dat niet ui: het
oog 2na4 worden verloren bij pogingen tot
verzekering van den wereldvrede is: dat
he; Recht no. S:g hee.'t de Macht,
om xick te Vuwton doen gelden. Dat wil
keggen: Er moe: een Macht worden ge-
schapen in dienst van internationale
rechtspraak, in hoogste ln*4«atio wn
„Hof van Internationale Justitie", om f.'-
hoorxaatiilieid to waarborgen aan de uit-
epraken van die uistellirig."
Zoo begint de heer Jon So'., te .Luster
dam. eeu uiteenzetting van rijn plan tot
(Mireiking van den wereldvrede, welke u-.:-
«etizetting door hem wordt geg^Ten Sn den
vonn van een brochure, die hij aan ver
adiillrii'le Staatshoofden, premier», mini»
ter» van bultenlandfche zaken en politici
van j aam in vaeacbillende landen heeft
gewilder, zoodot «iu van zijn plan kou
gezegd worden, dat het wereldkundig i?
gemaakt, in ieder geval spoedig wereld
kundig aal worden.
Do heer Sol do overtuiging toegedaan,
dat zijn plan veel eenvoud gor eu prac-
ti«-h t e'.er uhvoerbaar L dan hot l>«-
Ifr'-oode antwoord op dc pTijevr-iag van
Ehv.rd Bok. Dit antwoord toeh berust
geheel op den br-"taanden Volkenbond en
'lere Volkenbond heeft, zo.aia do heer
Sol kt zijn brochure zegt, „voldoende blij
ken van onmacht door verdeeldheid gege
ven. om de naar. vnedc. orde en weerkoe-
rende welvaart snakkende wereld naar
andere nldd-tleri te doen omrleri om dil
allee te bereiken.
8 1 h o
f d l
lichaam!"
Voorloopig naar de meenïng van den
User Sol, aan wiena brochure wij ook de
volg-iide bijtonderhadon over zijn plan
omleenen. n">odig een Bond van weinig
nat an on wel van natiftn die reed» blijk
gaven elkander op het punt van den wo-
r. M vrede te verst.van. Een kern du* voor
eon liieren a'c-meenen volkenbond. De
Verc-i igdc Staten van Noord Amerika,
Engeland, (met zijn Dominion») Noo
gen. Zweden. I>.'item*rken en Neder!
a\» beh-'.*cnd« tot de meeat bMOhaafde en
niet i-g.r'ogzudxige etaien. «ouden, om
zen kern te vormen een of- en defensief
verbood moeten «luiten. Deze bond moet
*i -h allereerst tof Frankrijk wenden en
het vooraleilon zijn legermacht te beperken
tot bijvoorbeeld. de sterkte van de Enge!
whe, waartegenover,de bood zich verbindt.
Frankrijk te zullen beschermen legen
eventueel oorlogsgevaar. Na de ••httng
van zulk een bond zouden Frankrijk,
g - en Japan bij voorbeeld zich caarao
bij deze kern aansluitsn. Die bond moet
de beschikking hebben over «en gezamen
lijke troepenmacht, waarvoor de leden
elk een contingent moeten leveren: Ame
rik*. Engelard. Frankrijk cn Japan eik
2C0.OTO mar. Nederland. Belgiff, IVnemar-
ken enz. elk 2S.OOO mar. (afgescheiden van
de koloniale legers, noodig voor het hand
haven der orde in dn kolomen). Voo:
gezamenlijke reernacht zouden bedoelde
Landen eveneen* elk een zeker on'.in
moeten levczcn (ook weer: afgescheiden
van de «-"hepen voor eventueelc actie
de ko'.onifcn). Deze beide machten mo
uit beroepsmi'.
Zulk een bond kan «en natie die
Jogszurhtige, onrechtvaard-lgc dingen zou
willen doen, bedreigen en als 't j
afstre.ffe Ilij zou de kern kunnen zijn
voor «en langzamerhand te vormen uit
breiden wereldbond, waarin echter aJlé-
naüón zouden worden opgenomen, die
zich onvoorwaardelijk onderwierpen aan
de beginselen, door den oorspronkelijke»
hond vastgesteld. In de eerste plasty -van
de uitspraken van het „Hof van Interna
tionale Justitie".
Dit Hof moet word on samengesteld op
de volgende wijze:
De natiën. die den bood vormen, benoe
men «Ik tén lid en één plav'sTervangend
lid. Door den ministerraad in elk land,
voorscz.-:en dooT be'. hoofd van den staat,
wordt «en dr'ivl (mtosehen vijftal) opge
maakt. waaru't bij stemming door alle
rechtgeleerden van dien
Slaat, i'-n iid en -Wn plaatsvervangend
lid W'ir-loo gekozen. zóó. «lat hij die de
«'c-i men op zich vereenlgt. iid.
de tweede pto.v.-vervangend lid. de derde
(vierde en vijfdcl in alemmenaantal suo-
«euleve!ijk Invallers of substituten rijn.
liet Hof moet uit zeven leden bestaan.
Ts dit getal nier hereikt doordat er min
der dan zeven volken tot den boind beboo-
ren. dan benoemen de gekozenen de ont
brekende leden, die echter tot een andere
atie moeten behooren dan zij. Beeiaat
e i-j:i<l uit meer dan zeven volken, dor.
tos; elke natie, volgens de boven om-
:i:rov«, methode, éét. ltd en één plaats-
irv.u.gezid lid en wordt elk jaar geloot,
cike zeven '.eden en plaatsvervangende
ien voor dat jaar zitting hebben.
Bij de berechting van Mil internationale
quaestio worden de belangen van oen volk
iwhariigd door een rechtsgeleerde, aanga
dat
Bij de berechting van een zaak, waarbij
liken, het Hof vertegenwoordigd. he-
ukken zijn, treden de verleg euwoordi
•r» van dat volk tijdelijk uil bet Hof cn
nemen i,j hun plaats recht «geleerden zit-
g, door de overige Joden van het Hof te
v.i-n v!volkan die door lien geacht wot-
don hij dn te behandelen zaak geen betoog
hebben.
D-mr In verwachten J», dat het Hof van
x.irna:i. i:nle Justitie onmogelijk aüe ge
billot i, die z-tob zul lei. voordoen, kan
berecht'».:, zou het zelï aüwn do belang
rljl'-.te cn m.jcilijksta qutcstira kunnen
behandelen. \'oor minder belangrijke zou
'ien eenige ..Internaii-.r.alo Rechtbanken"
WOOtcn worden in het loven geroepen, on-
Euv.-cr op dezelfde wijze „omen to atollou
a's het Hof. Van dc uitspraken dezer Recht
banken zou hoog er beroep bij het Hof mo
gelijk zijn.
Het gevolg van het sluiten van don
Bond cn dc verder daarmede in verbond
Maande genoemdo maatregelen zou zijn:
dat volken, die van wereldmacht droomen
minstens van machtsuitbreiding zou-
:i gaan taaien, dat m« geweld tiic:-
mxt to bereiken waa cn. dat het dps dwaas
u zijn, nog geld weg '.o werpen voor
bewapening. Na korten ÜJd zou de zoo 1h--
g-oidc algcinoeno ontwapening
volgen: automatisch, als een zeer natuur
'ijkc zaak.
K:i dAn is dc «ijd gekomen ter volvoe
ring van het bokendc plan van Prof. van
V'olIcnhoTCninstelling van oen inter
nationale politie (leger cn vloot)
Want cr moet «n macht zijn. "m do
uitapraken van het Hof van Intcrnalloixilc
Justitie te doen eerbiedigen,
T'.: zoover di*. beknopte overzicht van dc
brochure van dcn heer .Sol.
Wij zijn eer.e mee dozen
dostichter" gaan prawn ci
volkomen bereid, nog oeni
«onderbeden mede te dceli
Do bzarangcr Jan Sol
go-u onbekende-. Me?nr»s"<
dc. Maar te dc lvi"<:«
t Sol het optreden in 't
even en zich geheel S-v
wijd: hij -a n.i. eigenaar v
croo:e volksapoUteók op de
nieuwen
i vonden hem
igc nadere bij-
ia te Haarlem
i werkte hij ato
..Toonkunst'
Jaren heeft do
publick cr aan
:i zijn zaak ge-
•vi de bekende,
Rozengracht te
Al peinzend over het zijn inz.lcn» etceds
dreigend oorlogsgevaar cn over do alge
rncene el'endc en daarmede in verhand
brengend het feit, dn', president Coolidgr
n;e!s wil w- :<-n van den Volkenbond In zijn
tcgenwoordigeji vorm; ook donker.d aan
den moreelen invloed dien Nederland ia dc
r«-n zou kunnen oefenen cn aar. de j -ngs:-
relzcn van de Konwigin naar dc Scondi
rav s-rho rijken en Engeland (iets wat
vroeger nooit gebeurd is), kwam do lieer
Sol cr toe. zijn r.lan in e'kavr Ie
en te zeggen.Als i k machthebber was.
.'ou ik he'. x66 doem
..Ik heb," y.o vertelde hij or.?. ..Frank
rijk er ui: gelaten omdat dat land mijns
:r.z:«ns door zijn eigenmachtig optreden
voortdurend bezig dra bod m 't hon
derd te sturen en Duitschland. omdat dit
«erst in eigen hui* „op orde moet komen'
door regeling zijner binnen buiten
Undsclic aangelegenheden, vdórdat he
w<-er een rol kan spelen In internationale
zaken al« die. welke de bond zou moeten
regelen Mochten Frankrijk en Dniteebland
binnenkort tot overeensleuiming geraken
cn zou «en bond. als door mij bedoeld,
worden opgericht, dAn zou misschien
direct ma de oprichting Duiischland
ozena's Frankrijk kunnen worden uitge-
noódigd zich aan te sluiten onder de dan
vastgestelde voorwaarden
Ik geef toe, d3t mijn plan diep Ingrijpt
in de bestaande toestanden, uvaar hier
gcldi: „Au* grands ma'ux !e# grands
r«mède=." (Tegen groole kwalen eterke
geneeemiddelerj.)
Toen '-k bezig wa? mijn wereldvrcde-plan
op te bonwen heb ik aan Bok eers: ge
schreven en daarna getelegrafeerd of ik
niet mee kon doen, maar ik kieeg tele
grafisch antwoord: „Only American olti-
zens eligible peace award." Dus Bok w:!de
niet van zijn voornemen afwijken: slechte
Amerücaansche burgers kon dan aan he'.
l-eantwoorden var. zijn prijsvraag me
doen. Hoe dwaas is toch deze beperkby
Wal komt het er op aan of een llotte--.'
of «en Amerikaan de wereld uil de ellende
helpt I
Ik hc-N t»-n besloten mijn plan
s-ih.ilc.-..»* k'aataboofden, politici
:crs i*j tvonteo to zenden. Ik i
aan o.-.-.; Soningin. ca i/> Enge toch»
veralig aan den Kouicg van Engeland,
president C.voüdgc, generaal Smuts, I.'.oj-J
George. Baldwin en anderen.
Van verschillend» van hen ontving
bericht van ontvangst, al of ni«t verge
zeld van uitingen van 6ympiuhie
Reeds don dng nadat ik de brodiure!
vqnonden had kreeg ik antwoord tj
zc.u M-r.-ier van Bulte»"and»eii« Zaken.
Jhr. Mr. Dr. Van Karncbeek. die verledoo
jaar voorzitter ran d« Vo!kenbond*«'«rga
Jerinp i» gowi'.'fDe Mint'ter berichtte
mij «n dat deed mij genoegen dat hi
met belangstelling van den inhoud had
keunie f-nomen. De Amerikannsahe ge
zant in Nederland, de heer Tobtn, oolir«ef:
„Uw plan heef. mijn volle aandacht ge
had eu een diepen indruk op mij ge-
„Van prosident Coolidge kreeg ik alleen
lierlch: van ontvangst," ging d« heer Sol
voor:. „Toen ik begreep, dat liij i-.;ot op
het p'nr. wilde ingaan, vroeg ik Minister
Van Karneïw-ck of hij zich niet geroepen
«Mc, he'. initiatief in dezen te riemen.
Op deze vraag heb Ik geen antwoord gehad.
T.loyd George zond ook alleen bericht var.
ontvangst en Wilson rond mij hei pUrm
rrug inct de mededeoling, dat hij geen
ijd had om er kennis van «c nemen. Kr
war.ti zooveel van die plannen! Ilct is
duidelijk da'. Wilson sympathiseert met
het bekroond* antwoord op Bok's prijs-
vr.vac. <Int geheel gebaseerd i» op den Vol
kon bond.
Dc Koningin !i«l mij langen tijd nadat
ik het plan gezonden had weten, dat gcren-
vyeerd wn» naar Ruitenlnndsohe Eakcn,
f.li-c'.iiig Juridixchc Zakem.
De heer J. Stanford I-ldwords, Atneri-
kaansoh vioo-ooneul te Amsterdam, schroef:
„Uw plan hevel eenige zeer goede denk
beelden. Ik hoop dat hot do een of andere
samenwerking tuwdben do volken zal ie
woogbrengra wont nicie is op het oogen-
blik miir noodig."
..Dit moet ik ti joven vertellen," ein
digde do hoer Bo'. „SmUlg en Baldwin
hebben mijn plan gelijk ontvangen «n Ik
cr zeker van dat der.o belden toon
overleg gepleegd hebban. Eenigen tijd la
ter toch sohteef Smul* in zijn af*che!d*-
hricf in do Time-?: „Wij kunnen do zaak
den wereldvrede best blaenen zon dor
I'r.wkrijk, wij: Engclsohftn en Amerika
nen en c «i i g c andere volk en 1",
En Baldwin z<.ido in «cn speech in 't Ligcr
IIu_«: „Wij kunnen dun wereldvrede he-
reiken met Amerika en eénigo an-
doro landen." Lloyd Georgo heeft
vroeger wol gesproken van samenwerking
tussclien Engeland en Amerika, maar deze
gelijktijdige bijvoeging: „cn ocnigo an-
duro volken" door twee mannen van in
vloed, dio heiden mijt* plan ontvangen had
den, spreekt voor mij boekdoelenI"
Do hoer Sol heeft nu Zijn brochure go
stuurd aan dc New York World, het blad
dat scherp gekant is tegen het bekroonde
antwoord op Bok's prijsvraag, mcl ver
zoek hot plan nf to drukken en et propa
ganda voor t« maken. Er moet nu worden
afgewacht wat dil blad doen zal.
„Mijn plan moet, dunkt mij, in Ame
rika in don smaak vallen," xoi do hoer
Sol on» siog, „het is logisch, praollsoh
kort en daar houden do Yankees van I"
„Nil deeperamdutn, »ed periculum in
moral" e tont als motto boven dc broahui
•■•ij behoeven niet te wanhopen, maai
i* gevaat in uitstel. Van het een zoowel
al» van het ander de heer Sol ton diep
ste overtuigd. Hij meent dat. als or niet
ieto gedaan wordt, eerlang mirachien wel
zeer spoedig, een nlcuwo oorlog, veel ver-
s-riirikkolijk'-r nog dan dn zoogenaamde
„grooto oorlog". Europa zal teisteirn en hij
w:l deze ramp keeren. Moge hel hem ge
lukken 1 Mogen de feiten een ontkennend
antwoord govcn op zijn vraag: „Ia de
reldvrede een utopie!"
HAARLEMSCHE TOONEEL-
WEDSTRIJD.
„Sonja", van Jan Fabrlclus.
Wij herinnoren cr aan dat Dins-
dap 5 'Februari, do oudste tooiux.-l-
verocnirrins „door Inspanning I.'it-
spanning" met bovengenoemd Muk
ann do l»eurt is van optreden.
Voor <itrzo gelegenheid worden spe
ciaal Indische décors vervaardigd,
<le titelrol is in handen van onze
bekende dilettante incjF rancten
Bnsqiict.
Terocht iieeft de Itoer J. B. Schuil
al eens geschreven, met wedstrijden
ziet men de vereeniringen altijd in
hun Zondagscho pak. Wij verwach
ten dan ook weer een zeer groote
belangstelling.
DF. MOTORBRIGADE. De mo-
torbrigede maakte proces verbaal op te
gen een motorrijder, die Donderdag
mei ccn snelheid van 40 K.M. op de
Droef reed.
TRAM ONTSPOORD. Donder
dagavond omstreeks 7.30 uur reed op hei
Stationsplein een tramrijtuig uit de
rails. Oorzaak was een ntocr. die verlo
ren was door een anderen tramwagen
cn die in dc rails was blijven liggen
Tc S.i5 uur kon he: ont:.poorde rijtuig
weer vertrekken. De dienst kon gedu
rende dien tijd geregeld onderhouden
worden.
ONLEESBAAR.
Onlangs ontvingen wii een circulai
re. waarop vier ha-ndteekeningen ston
den.
Niet één van dc vier wa-s leesbaar.
Kn wanneer de vier luunen niet
ook aan 't hoofd van de circulaire
gedrukt hadden ges-taan, dan
wisten wij nóg t wie de ondertee-
kenaars waren.
Men zegt, dat- sommigen in een
onleesbare handteekening iets deftigs
vinden je moet hun krabbel maar
kennen
Wij zouden zeggener is niets def
tigs. in. Wel iets lastigs en ook iets
slordigs
ABONNEMENTEN TOONEN
Onze tramdirectie heeft den con
ducteurs opnieuw op het hart ge
drukt. om aan de abonnés telkens
wanneer zij meerijden, te verzoeken
hun abonnementskaart te laten zien.
Hut is niet plezierig. Vooral niet
n den winter, wanneer de ahonné
eerst twee handschoenen most uit
trekken, dan zijn overjas ios!f:t»pen.
daarna zijn colbertje openmaken eu
ten slotte uit zi.in binneuzak, of erger
nog uit een portefeuille uit bin-
nzak, de kaart opdiepen. In den
mor gaat dat allemaal gemakkelij
ker. Maar is dit een reden om de
donducteurs boos aan to kijken en te
pruttelen over „dat gezanik" oJ zelfs
wel een ander woord te gebruiken,
it aan een onweer doet denken:
Natuurlijk niet. Maar de conduc
teur doet het onk niet voor zijn ple
zier. liet wordt hem opgedragen en
als Lij het niet doet, krijgt l ij moei
üjklieden. Bovendien is het. (och ook
wel redelijk dat een abonné, van de
tram gebruik makende, het bewijs dat
hij al vooruit betaald heeft, vertoont,
zelfs al lijkt het. zonderling dat hij
daartoe soms vier- of meermalen per
dag verplicht wordt en daarvan twee-
.f driemaal tegenover denzelfden con
ducteur.
Laat ons nog niet aan knoeierijen
an het publiek denken (al komen die
óók voor) manr alleen aan de moge
lijkheid, dat. do abonné vergeet zijn
kaart uit 'Ie 66DO jns in de andere
over te steken. Als dat gebeurt en de
conducteur vraagt niet naar dc
kaart en er komt epn controleur op
dcu wagen, dan heeft de conducteur
het verdriet er van en nir-t de abonné.
DerhalveIaat. ons blijmoedir de
kaarten tonnen en niet. mopperen op
de conducteurs. D 1 e kunnen hefc in
elk geval niet helpen.
Voor de wcrklooze leden met hun
-rouA'cn. aangesloten bij d«n Haarlem-
schen Bestuurdersbond, werd Donder
dag in den schouwburg aan den Jans
weg ccn onlspannnigsmiddag gege
ven, die niet minder rttcces had dan de
eerste, waarop de familie Spcenhoff op
trad.
Thans had de bekende, en gunsrig
bekende, llaarlemsche Jazz-Band „Don
'1 cry" leider dc heer Willy Versteeg,
belangeloos dat waren trouwens &llc
medewerksters en medewerkers de
taak op zicli genomen, den middag
met vroolijkc muziek op te luisteren.
ITet beroemdste lid van dc „bende"
behalve dan de leider, dc heer Jac.
Kolderie, conférencier en cabarcftier.
Hii had natuurlijk ziin praatje klaar en
wist de mepschen flinlc aan 't lachen
Ie kri'gcn óók met zijn goed voorge
dragen liedje?. F.r was ook een enkel
■ig liedje onder, dat niet minder
succes had.
Mevrouw GimbréreVan Delden
rong met frissohc stem op ongekunstel
de wijze korte liederen, die alle luide
den toegejuicht. De accurate begc-
h-idir.g was „in handen" van mcj.
Misset.
En dan Professor Antoninil Hij deed.
als al. ijd, de toeschouwers weer ver
steld staan van zijn geniale goochel
kunst tn lachen om ziin geestig praat
te. Het is werkelijk biina bovennatuur-
li-.k w.v deze goochelaar te zien geef
En toch is 'l zoo natuurlijkals je
't maar weet. Maar in dat weten zr:
h«: 'm ju'Stl.
Te half vijf gingen de aanwezigen
welvoldaan huiswaarts.
Vermelden wij nog, dat de „vrien
den" uii den Jazz Band den heer Kol
derie een geweldig verlepte krans en
een onnoozel „potje bloemen" aanbo
den. De. aldus gehuldigde toonde zich
zeer ontroerd. Hij zal intusschen .vel
hebben gedacht..Van ie vrienden
moet jc 't maar hebbenGelukkig
was 't maar een „Jazz Band grap"!
De Toonkunstenaarsbond had zich.
welwillend bereid verklaard eenige opea
plaatsen in den Jazz Band te vervullen.
Uitgaan
Schouwburg Jansweg.
Zondag 3 Februari komt in den
schouwburg Jansweg het gezelschap
van den Frascati-schouwburg te Am
sterdam, directie PctroBeukman en
Jo Gosschalk. met „Dolle Lotte", blij
spel in 3 bedrijven, door Otto Swart en
Rema.t. schrijvers van „De Kribbebij-
tcr" tn „Baron Ilaberniks". Dit blij
spel had in Amsterdam enorm succes.
„Dolle Lotte" wordt gespeeld door
Koba Kuitcrt. Verder optreden van Tine
v. ri. Werf. Walter—Smith. Pctro
Beukman, Nelly Gïjswijb, Karei Veen-
stra, Jo Gosschalk.
Teraardebestelling
dr. M. Wolff
Donderdagmiddag te half twee,
werd op de Israëlitische begraafplaats,
aan den Rijksstraatweg Haarlem—
Halfweg, teraarde besteld, het Hoffe
lijk overschot van Dr. M. Wolff, in
leven oud-voorzitter dc-r Ned. Israë-
lïetische gemeente en oud-leeraar aan
het gymnasium alhier.
Zeer veel belangstellenden woon
den de plechtigheid van de teraarde
bestelling bij. Onder hen zagen we
den opperrabijn A. S. Onderwijzer te
Amsterdam, prof. dr. G. C. v. Wal
sen'., en den rector san hei gymna
sium, Dr. C. Spoelder.
Nadat de verschillende ceremoniën
in de kapel op de begraafplaats,
hadden plaats gevonden, nam de heer
S. Staal, voorlezer van de fsraëlieti-
sche gc-meente te Haarlem, het woord.
Zijn rede had tot grondslag het woord
,,En het was wanneer Mozes zijn
hand opgeheven had, dat Israël mach
tig was".
Met dezen Mozes vergeleek spreker
den overledene, den energieken, veel-
zijdig-ontwikkelden mensch, op wien
Moeg al. aller oogen gevestigd wa
ren; omdat men in hem zag. dengeae
die de Joodsche gemeente steun zou
geven, die de Joodsche gemeente be-
voordeelen zou, en dengene die onder
de jeugd, de Joodsche wetenschap
brengen zou. Spreker schetste den
overledene, als den man, die al zijn
krachten wijdde aan zijn godsdienst,
die zittung had gehad, in velerlei be
sturen van godsdienstigen en liefda-
digen aard en die tenslotte, eigen
voordeel, steeds stelde beneden dat
van anderen.
Besluitende zeïde spreker: „Zijn
kinderen traden allen in zijn voetstap
pen en zijn trouwe aanhangers van
liet Jodendom. Moge God troost en
balsem gieten in huil harten".
Na deze rede, trad de rabbijn S.
Ph. de Vries, naax voren, om aan de
nagedachtenis van deu overledene
eenige woorden te wijden. Hij schil
derde dezen als'den. kloeken man, van
heb recht, die slechts boog voor God
en godsdienst, die voorging het go-
heele Jodendom, dat, hij sterk, proof,
mooi en heilig, als eoa éénheid tot bet
zijne maakte. Hij was de man, die er
naar snakte anderen van ziin weten
schap te doen genieten, de manj dien
de kinderen van de godsdienstschool
lief hadden. Was hefc niet zonderling,
aldus spreker, dab die kinderen, dien
uiterlijk, zoo stuggen man, zoo be
minden?" De rabbijn de Vries memo
reerde voorts de hulp die hii van Dr.
Wolff, altijd heeft ondervonden, en
eindigde met te zeggen, dat alle da
den en werkern van dezen mensch,
die een hartstocht'had, voor waarheid
en recht, stonden in het teeken van
de „vreeze Gods".
De rector van het Ned. Tsr. Semi
narium te Amsterdam, L. Wagenaar,
stelde in een zuiver licht, de beweeg
redenen, die dr. Wolff, hadden ge
leid tot het besluit, zich van de theo
sofische op de letterkundige studie te
gaan toeleggen.
Ook sprak hij uitvoerig van de
vriendschapsbanden die hem met dr.
Wolft hadden verbonden.
Als vierde spreker trad de rabbijn
Ricardo, op, die den overledene den
man noemde, die arbeidde met lief
de, toewijding, vuur, en energie.
„Mij is het" aldus spreker, ,,een be
hoeffce hem te danken, dien wij zoo
missen zullen."
Mr. B. E. Asscher uit Amster
dam, als voorzitter van de Centrale
en permanente commissie toekende
Wolff als een veelzijdig ontwikkeld,
en vurig Zionist.
De heer Glazer, namens den ker
kerand, van de Israëlietische ge
meente te Haarlem, het dr. WoTff-
fonds, en het armbestuur, bracht den
overledene dank voor ziin omvang
rijke werkzaamheden.
De rector van het Haarlemsche
Gymnasium, dr. C. Spoelder, bracht-
den tijd in herinnering, waarin
Wolff, aan het gymnasium verbon
den was. ,.IIij was voor de jongeus
de man van plicht en deugd."
Tenslotte voerdn nog het woord,
de heer M. Prins, voorzitter van de
Israëlitische schoolcommissie, de
heer Lessing, voorzitter van de gods-
dxensiige instelling „Gemieloet Chas-
sadim dr. v. Essen, huisdokter eu
vriend van den overledene, en de
heer de Jong, voorlezer van de Ned.
ïsr. Gemeente te Zand voort-.
Te half vier. nadat door de fa
milie, geestelijken, vrienden. colle-
?aVn leerlingen, de kist onder het
zand bedolven was verlieten de aan
wezigen de ïsraëlietische begraaf
plaats.
JUBILEUM HOTEL „R0YAL",
Mea schrijft ons
Op 1 Februari 1014 verwisselde het
van ouds bekende hotel :;de In Stati.m"
van eigenaar en werd herdoopt in Hotel
„Roy.il". Onder leiding van den heet
An;. Meyer onderging het hotel aan
merkelijke veranderingen gastvrij bood
de nieuwe eigenaar twee lokalen aan
het Comité voor Belgische vluchtelin
gen. Met deze onbaatzuchtige daad ver
wierf de heer Ant. Meijer ccn groo'e
populariteit.
Als vakman wist hij bij uitnemend
heid, cat de hotelhouder ernstige plich
ten haddat de renommee van de
plaats zijner inwoning voor een groot
deel van hem afhangt! Waar toch i$ de
vreemdeling beter thuis, dan in de rad
waar hij vindt den hóteiicr, die hem in
zijn moedertaal kan toespreken? Wie
kan dot beter dan Ant. Meijer? Tal
loos zijn de bewijzen van Engelschcn,
Amerikanen, Fraasa'nen, Belgen ca
Duitschers, aic na terugkeer in het va
derland hun tevredenheid betuigden
over hun verblijf in Haarlem! Fransche
bloemen kweekers gaven zelfs den naam
van het hotel aan ccn nieuw gewonnen
bloem. Haariera'heeft ien eenenmaleden
naam van bloemenstad, maar ook de
stad van Frans Hals; bierdoor gevoelen
duizenden intc-llrctueelen, over de were'd
verspreid, de behoefte om onze stad
te bezoeken. Wanneer dan ook velen
dezer :n het Hotel Royal" een onder
komen zoeken, dan is di; te wijten aan
den naam .dien Meijer zich in het bui
tenland verwierf. Nimmer gaat er een
Kerstfeest voorbij of hij ontvangt onder
allerlei vormen geschenken van oud-
hötelgasten. Veel is in dc t:cn laatste
jaren iD het Hotel Roval" veranderd,
alles ten goede. Het zal Hotel „Royal"
aan b«langstelling op dezen dag niet
ontbreken gaarne spreken wij den
wenseh uit, dat de heer An:. Meijer nog
vele jaren de kracht en den lus: mag
hebb;a om de vreemdelingen op de
meest sympathieke wijze te ontvangen,
VEREENICINC „DE TULP".
Wij lezen in Kweekersblad
On Maandag 4 Februari a.s„ des na
middags te 2 uur. zal op dc bovenzalen!
van „De Kroon". Groote Markt, te
Haarlem, plaats vinden een vergade
ring, welke tof doel heef: om te ko
men tot oprichting van een Vcreeni-
ging van Tuplcnkweekers, met den
voorgestelden naam van Vereeniging
..De Tulp", groep van de Algemeeae
Vereeniging voor Bloembollencultuur.
Tot bijwoning van deze vergadering
zijn nhgenoodigd alle Ttilnenkwee-
kers. die tot den datum van de verga
dering voorlonnig ziin toegetreden, cn
ten bewijze daarvan de betreffende
aanmeldingskaar' hebben geteekend.
Welkom ziin voorts alle Tttlnenkwee-
kers, die deze vergadering willen be
nutten om zich op de hoogte der plan
nen te siellen. Er zal gelegenheid zija
om Z'ch als lid aan te melden.
VAN MEINEED VRIJGESPROKEN
Dc TT&„selw rechtbank heeft vrii-
gesp'oken ,T. "FT. v, K.. zonder beroep
te R'ornendnal. beschuldigd van
meineed in een civiele Procedure voor
de Haa.vsrhe rechtbank.
H. 0. V. LEDENDONCERT.
De bijzonderste attractie van dezen
avond bestond in de eerste uitvoering
van het. tweede cello-concert der Am-
sterdemsche componiste Ilenriëtte
Bosmans. Dit nieuwe werk werd op
gedragen aan Mej. Frieda Belinfan-
te, celliste der H. O. V., die er dus
als soliste mee optrad.
Na de mooie belofte, dio Henriëtte
Bosmans verleden jaar alhier, en ook
te Amsterdam met haar eerste cello
concert (door Loevensohn voorge
dragen) gegeven had, Was er reden
om met belangstelling dit nieuwe
werk te leeren kennen.
Zonder omwegen, het is mij tegen
gevallen. Zeker, het. is interessant
dat een jong mc-isje 'dergelijk ernstig
werk aandurft, cn er ook betrekke-
Juk in slaagt. Wat er aan te kort
komt (het is n.-, deze herhaalde po
ging duidelijk te formuleeren), is een
gebrek aan concentratie, aan logica,
aan ruimte voor den horizont harer
fantasie. Dat een componist 2ich
subjectief uit, daar is niets op tegen,
integendeel alles pleit cr voor, de
vraag is maar wat hij te debiteeren
heeft, of het belangwekkend genoeg
is om aanvaard te worden, en of de
wijze waarop hij zich uit., spanning
genoeg kan houden. Mej. Bosmans is
van een bij uitstek lyrisch geaaide
natuur; geen wonder dan ook dat ha
re muziek zing* in vriendelijke,
smachtende of melancholische klank
beelden. Dat alles is in zekere mate
nog als verdienste berekenen, vermits
de innerlijke ontroering bij 't, corn-
poneeren ten overvloede blijkt. Maar
nu het werk de gestalte geven waar-
m deze emoties aannemelijk gemaakt
worden daarin schiet de ionee com
poniste te kort. Het. materiaal over
zien. den bouw logisch optrekken,
den climax bereiden. bet conflict
brengen, om ten slotte het vooropge
zette idee te laten zegevieren of.... te
laten ondergaan, enfin, de architec
tuur van oc compositie, is voor de
toondichteres vooralsnog een to zwa
re opgaat.
Voorbeelden van zwakke conceptie
in dit 2e concert zijn er genoeg. Neem
ik b.v. het slotdeel Allegro gioco-
so". Na een paukenslag zet" het solo
instrument. het giocoso-thema In, het
wordt afgewisseld door een zwak
georchestreerd tuttidaarop gaat
de ce'lo-solo aan 't mijmeren, thema
dat docr het rkest overgenomen
wordt, doch weldra verlaten voor een
herneming van be. ..Gïocoso" «Inn
hooren we weer pen mntabu pur *e,
iets later met viool solo er bij. het
..Giocoso" duikt wppt op in hei or
kest, weer gaat de cello n->n 't
mijmeren, tot een Allegro ce-te bet
slot brengt, Hor wel nn bet ..O-nenso"
driemaal aangeheven wordt. krijgt
der Satz toch niet een opgewekt, gui
tig of blij karakter. De melancholi
sche tussehenzinnen domineeren al
les. En dat is hoofdzakelijk hieraan
te wijten dat dc componiste haar tho-
