HAARLEM'S DAGBLAD
Zandvoortsche Brieven
Behandeling van
Nederlanders in Frankrijk.
De laatste Avonturen
van den Rooden
Pimpernel
VRIJDAG 8 f:EBRUARI 1924 TWEEDE BLAD
De trouwkamer
Zoo algemeen kan de thans h«er-i
schende maluiso niet zijn, of mei dc
trouwerij gunt het lust. In (lil locll
geenszins buitensporig amoureus©
(iorp wordt zoo ongeveer éc;n huwelijk
per week „gesloten'' en de heer Steen,
ambtenaar bij den burgerlijken stand
en belast met het voltrekken dor ..lx -
talende huwelijken waarbij iiij de
voltrekking der niet-betalendc <xht
vereenigingen maar meteen yoor zijn
rekening noemt begeeft zich zao
ongeveer vijftig maal per jaar naar de
trouwkamer om de plochUgJwid te
leiden, die er op bedacht i* maat
schappij in geordend verband te hou
den.
liet is waar. dat niet alle honderd
joncheliugen cn maagden, die per
jaar de hooge stoej) van het Raadhuis
bestijgen, van onvcrvalsdhlen Zo rul-
voort-vhen bloede zijn. Of het ..defti
ger" 16 don wel goedkoop» om hier
in Zand voort in den echt ie treden dan
in de. hoofdstad des lands, zou ik u
niet kunnen zeggen. Maar een feit is
het. dal zelfs uil het eenvoudige „ju"
van menig bruidegom een herkoniM
valt af te leiden, die herinnering
wekt aan da Ooudabloemdwar.enri .'ii.
I)e huwelijk-lust wordt, naar men
wel wil bewaren, ook aangewakkerd
door sociale muatregclen, zoo-.Ua <l;e
betreffende ondersteuning. Jongeman-
nen. die g©cn „papiertje vun den
burgerlijkeu stand" kunnen toonen,
plegen niet in de eerste plaats in aan
merking te komen voor steun van ge
meenteweg® en het gerucht wil, «Int
menigeen in een trouwboekje den
sleutel ziet. die hcan d-: nlgwncene «ii-
derstcuningskas opensluit welk
woord ik, tuaichen two© Imakje*. even
contradictio-in-terminis-serig vind als
het woord ..afstijgen", waarmede men
de wielrijders op zekere god cc', te n van
den openbaren wtg aan Mn plicht
herinnert, waaraan zij ziel» nooit
gaarne onderwerpen
Hoe dit zij. zoo ongeveer 50 maas
per jaar wordt de trouwkamer ter.
Raadinnze voor haar eigenlijke be
stemming ontsloten.
De trouwkamer!
Het is nog niet zoc lang geleden,
dat er oen trouwzaal was Als zon
danig deed dienst de groote Raads
zaal, waar twee portretten san den
wand, beido van Anno Do 1583 en
eigendom van het Oude Mannen- cn
Vromvcn-G.iethuis, als het ware re
ed nccren. Zij worden gczeg.l e< 11
lieer van Drcderodo cn ren J.n-k-
vrouwe De l-'avauge to verlin-ldcu
en daar beide liet ondênóurift AI T
S K 33 dragen, ligt het voor de
l.snd, dat zij herinnering zijn nua do
plechtijro Huwelijksverbintenis cp
gelijken leeftijd van dozo hooggebore
nen, wier namen nog voortlevon ook
in dit dorp in naar lwsn vernoemde
wegen. Men heeft mij gezegd, dat
deze edele stouw® do vierde bruid
zou zijn fow.--.-st van den geconl-T-
feiten edelman, maar ik wang het
dit, met Iwt oog op zijn leeftijd, in
twijfel te trokken.
Deze portretten zijn op hout pe-
schildend ik mag niet zeggen op
paneel, want men onderscheidt z«or
duidelijk in elk portret vier planken,
die neiging vort oenen hun oorspron
kelijk verband te verbreken. De fa
meuze „tand «ba tijds". daarbij
waarschijnlijk geassisteerd door do
«•«•ntralo verwarming, die heetcind is
de raadsvergaderingen ©enigszins be-
hogelijk te maken. heeft d«® portret
ten niets van hunne kleur, maar wel
\an inir.r.e gaafheid doen Inboeten.
Ze z-jn afkomstig van een ongetwij
feld h.-üiiel shilder, die echter 'vel
nauwelijks tot de groot© moesters
l:an hebben beinoord. gek-t op de ar
moedige warmte van bijvooroeeld <1©
wapenktoeden, die juist zoo gereed «t
aanleiding hadden kunnen zijn tot
picturalen gloed. Maar eerbiedwaar
dig door hun ouderdom zijn ze zeker
en men zal. al dwingt don ook do
tijd tot zuinigheid, wel niet mogen
nalaten ze in handen te stellen van
con bekwamen restaurateur in
welken geest, naar ik meen te we
ten, ook rocd» i- geadviseerd aoor
ter zake kondigen
In deze trouwzaal werden de hu
welijken gesmeed, toen iiet. thans
v0or deze bezigheid bestemde ver
leek nog dienst deed alB distributie
lokaal. Maar nadat het gedaan was
mol. do broodbonnetje* en do steen-
koolrnntsoenem werd dit vertrek
ontruimd on toen het hoerenhuis
van dr. Gerke Sr. eigendom was ge
worden van dc Gemeente, dio er
wat takken van dienst naar kon
overbrengen, werd li-et oudo omeu-
l.lemont uit de Raadszaal naar dozo
kamer overgebracht- Ik moet hierbij
annteekenen, dan bij dit transport
de wethouderlijke zetel"» zijn zoek
geraakt c-n dat nu nog manr om de
lange tafel staan geschaard de stoe
len, waarop vroeger de burgemeester
cn zijn zeven raadsleden plechten
zitting te nemen.
De trouwkamer „prijkt" met een
eveneens uit de Raadszaal afkomsti
ge lichtkroon, die men maar wijzer
had gedaan met op de vendutie te
«turen, ilet is een foel-leelijk ding
en ik vermoed, dat liet nooit dienst
nc-eft bel loeven te doen en op «lie
wijze cr in geslaagd is ongemerkt
zijn bestaan in deze omgeving voort
t? zetten. Zijn banaliteit volt nog
■neer op ann wie zoo net. liet oog ver
kwikt heeft aan de fraaie koperen
kroon, die, afkomstig uit. liet, Oude
Mannen- c-n Vrouwen-Gasthuis,
hangt ouder den lichtkoepel in do
gang en waarvan het alleen maar
jammer is, dat men haar heeft inge-
ncht voor eleci.nsc.il gebruik
De paartjes, dio de trouwkamer
binnentreden, Worden aanstonds
riendelijk begroet door het licht,
Hetwelk door het groote rnnm van
gekleurd, in locxl gevat glas binnen
vult. liet provinciale wapen o»i dat
oer Gemeente teek enen er zich kleu
rig in af. Men zou do kleur der (leu
ren. die nu wel wat to veel ann r.ho-
colado doet. denken, gjusrii© nudciw
wwischen, maar verkwikt zic.li, zoo
men do pracht, vim oudo meulicli-n
weet te vvaardeeren. aan do waar
lijk sierlijke secretaire en aan de
framo boekenkast, woll-e beide men.
J-elstukken rotusacben -wel eens mo-h-
ten worden opgc-kii.ipt-
Mijn grootste bewondering gaat
jT1 ",l nnar df' houten kist.
dienaar een moer harmonieus milieu
erlangen. Zij is te-pen-
me sierlijke decoratie, om
in het dorp--wapen cn zij
-naieve opschrift: „Dit is
di geme-.ne Anne kist van Sant-
voort. Anno 1679."
""V ,r''kl onl® »•»-
•l.du m«c la hm c«v„tu tnmw.
IJ,® '!e ..oltoek-mng vnn r.-n ca.
cbolot den 2ten Februnrv 1762 tus-
rl 0,1 u '®'k ,lAn Zro aan
trand God ree ven; groot 61 voet 6
duim. Ik heb mi; de moeit® gegeven
eens op te zoeken wat men onder
„cacnelot te verstaan heeft ,-n
^,.<!??r '""l 4.® ®®i. c.
spreekt® ondernent, dal liet.
levend zoogdier js dat.
alvisch gelijkt, maar
schijnt ta
«eeld niet
elimineert i
draagt het
cliulot'
een in de
veel op de.n
veel woester
V"""® »i'iw
wel (Ie eer verschaft hebben
.on?.1?,! eeliik «l«t ook
S. T tk' '"""when het geval is. al
houdt ditar die CTOoUicid gemeenlijk
muider direct vorh.nid met licJiumt-
hike afmetingen.
Hetzelfde zeemoustor vinden wij
n^r tweemaal «feebeeld op con ander
prentje, «lat evoneena den wand van
de trouwkamer versiert.
AU ons ooir is te gast gegaan aan
«cn .raaien wit marmeren schoor
steen met zijn tegelplateau van blau-
w i® ruitertjes, kan het zich verder ver-
lustifen in den aanblik van een drie-
tul kleurig© en fleurige doeken van II
Valkenburg, eon bekwaam on "cvoc-
lie schilder. die liior vroeger ge
woond hoeff en wiens doditer deze
schilderijen nu onlangs de jraneente
heeft Wi geschenke eeeeven. Jl.-t zijn
twee mtcrieura en oen binnenplaatsje
uit het Oude Mannen- en Vrouwen-
Gasthuis en ze dragen alle het stem
pel van een kun<% en warm palet.
Gaan we verder d<m wand mot. liet
oog af. dan vinden we "on oude af-
beelains' van „Het Zeebad Hui? te
andvoort", dat ons het tegenwoor
dige Groot Badhuis doet herkennen
niet een manege aan de landzijde on
eon wat kinderachtig weggetje, waar
in nu wel niemand meer den Hoogcn
Wee zou zien. Een onder prentje stelt
het Groot Badhuis voor in den tijd,
toen er nog tweespanen voor plachten
stil te houden tegenwoordig kan het
al niet vee! minder dan met 10 P.K.
Niet fraai van kleur, maar toch
gaarne gezien om oen eorhiedwuar-
«ligo herinnering, is liet i>oitrel van
Jan Snijer, blijkens liet onderschrift
omroeper van 1857191-1. Dezo Jan
Snijer. die eenige jaren geleden be-
griven is met zoo groote statighei'l
als maar weinig hooggeborenen bij
hun laats ton gang ten doel valt, heeft
de kork als koster en ouderling de ge-
m een te als ororocpor, klokluider,
nachtwacht en in nog tal vun andere
Intrekkingen gediend, Men kan bin
nenkort een voorstel tegemoet zien,
om liet nog ongenoemde plein bij Puk-
véld. waarop hij hier staal afgebeeld
met zijn koperen bokken, naar hem te
vernoemen liet Jan Snijerplein een
voorstel, dat stellig wel van algemeone
instemraiue kan verzekerd ziin.
Zoo ziet de tegenwoordige trouw
kamer er uif,. Huwelijlcslufilige paar-
tjee. die nog even in de gang w orden
opgehouden, vinden er gelegenheid de
■meren herinnering te beschouwen
de plechtigheid van de eerste
steenlegging van dit Raadhuis, welke
eel's te steen gelegd werd op 11 De
cember 1911 .door J. Beeckman, bur
gemeester. In goud op marnier vinden
zii nog opgL-teekond. dal bet Raadhuis
werd gesticht onder het bestuur van
burgemeester Decckman. do wethou
ders F. Zwaan en Jl>. van der Werff
en de raadsleden J. Bakkenhoven, A-
C. F. BOckrnann, If. M. baron Collot
d'Escury. Jb. Koning- Kzn.. M. Ko
ning, A. van der Plas. F„ 8<dmap, Jb
Slagveld en C. W. van Toom borgen en
den secretaris P. L. de Vriea Hoovelon
van dezen ziin ook al weer van pints
verwisseld' En twee hunner, do hoe
ren Slagveld en Büokmann. heeft de
gemeente nog niet lang geleden voor
goed moeten missen.
Doch eerlijk gezegd, ik betwijM
sterk of de trouwlustige paart es in
den corridor wel veel oog hebben voor
d<>ze gebeitelde lieiênneriugen san
vroeger bid. nocll voor d 11 boven «le
deur der Raadszaal aangebrachtén ge-
deiiksteen, die uiting moet geven aan
de dankbaarheid dor uitgeweken Bel-
die bier van 1914 1918 een
blijkbaar op hoogeti priis gestelde
gastvrijheid mochten vindon.
Zij hebben oog voor and/ue dingen
cn hunne wia«-.bleii verwijlen nv-or
bij dc toekomst dan bij h"t verleden.
A! is hierop dan ook wellicht een uit
zondering gemaakt door het, paartje,
dat zich enigen tijd geleden in den
echt üet- verbinden, toen dc bruidegom
de acht kruisjes al achter den rug had
en 'Ie bruid haar taehfclwt.Pii verjaar
dag bliimoftlig teg'-nioei schreed,
Alles en alle® ongezellig is de
trouwkamer niet. E11 «I* u soins ook
eens eep kansje wilt wogen - dc
stoep ie wat hoog, maar gansch niet
oii"eroakkelijk.
En breed genoeg voor twee.
JUTTER.
Binnenland
Aan den Minister van Buiten-
landsche Zaken inlichtingen
gevraagd.
De correspondent, van Het olk te
Amersfoort doet in het nummer van
«jut blad van Woensdagavond om
uitvoerig verhaal van een lwhandc.
ling dio twee Nederlanders M. do
Groot en Z. Eikelboom in Frankrijk
•zouden hebben oridoryÓBÜw. Beiden
waren eerst in Reims gowc<st. Doel),
aldus vei lelden ze:
,.0ns geld raakte op en we besloten
naar Parijs tc gaan, doch we hadden,
geen reisgeld. Daarom namen wo
etui perronkaartjo en stapten daar
mede in den trein, doch dit is ons
duur te staan gekomen, wat straks
blijken zal-
I11 Vermis kwam de conducteur
en moesten we uitstappen. We wer
den naar den chef gebracht, en io«:n
werden er eenigo gendarmen ontbo
den. die ons arresteerden. In het po-
litieburenu werden we achter slot m
grendel gezet en den volgenden dag
werden we geboeid nnnr Reims over
gebracht en daar in de gevangenis
opgesloten.
Kerst na 8 dagen werden we voor
den rechter van instructie geleid; de
overbrenging van dc gevangenis naar
het gerechtsgebouw geschiedde j»er
celwagen.
Toen de rcditercominissaris mij
passeeron moest, waarbij ik h«?m in
den weg stond, kreeg ik een dag in
liet gezicht, en werd mij het woord
,'hodte" toegevoegd. Het bleek, dat-
ze ons voor Duitcchcrs hielden, want
vingen ten mi riste af cn too liet
woord „Allemand" op.
"'.1 het verhoor voor den rechter
Instructie werden wc weer naar
do gevangenis teruggevoerd. Wo wor-
«len daar eomtijd» ergerlijk mishan
deld. Begrepen we ict« niob good, dan
c-rden we geelagen. In dc govangonis
moesten wij eiermandjes maken en
wie or geen 24 per dag maakte kreeg
geen warm eten. Zoo heb ik eens in
3 dagen geen warm eten gelind, niets
anders dan een korst brood mot (vat
.vater. Wij luidden ontzetbondon hon
ger. Ik heb zelfs wat voering uit
mijn pet. opgekauwd. Ziet u mijm na
gels eens. Ook dezo heb ik van den
honger opgegeten.
In de gevangenis werd ook ons
hoofdhaar afgeknipt en ik hen cr
eens geschoren met een broodmes.
Wo werden eens geheel naakt otider
sproeier gezet en kregen in
strenge vorst een kond bad.
Eens gebeurde het. dat ik een
pamnetje soep van mijn kameraad
aanpakte en daarvoor wei-den mij
een aantal slagen toegediend. Dit
'duurdo zoo tot 23 Januari, dus 40
dagen. Toen moesten we voor do
rechtbank verschijnen. Doch 's mor
gens. voordat we naar liet gerechts
hof werden vervoerd, liet men ons
eerst nog een kwartier geheel naakt
de binnenplaats loopen en daar-
werden we per celwagen wegge
voerd en tolkens wanneer we den
celwagen verlieten, werden we aan
elkaar geboeid. Noor do rechtbank
gekomen werden we veroordeeld tot
40 dagen gevangenisstraf met aftrek
van voorarrest. 'We hadden de 40
dagen reeds in voorarrest doorge
bracht en waren dus vrij.
1 de gevangenis teruggekeerd,
werden we ontslagen, doch door een
•ochercheur eerst nog medegenomen
naar het bureau, waar ons signale
ment is opgenomen. Toen Waren we
weer vrij. Wc besloten zoo 6nel mo
gelijk naar Holland terug te keeren
11 na veel omzwervingen kwamen
e in St. Quentin. Daar werden we
door een Hollandsche vrouw gastvrij
ontvangen. We waren te uitgeput
om al 'net voedsel, dat ons werd
voorgezet te kunnen verdragen.
In Charleroi werden we door «eni
ge Hollandsche kameraden van reis
geld voorzien en vandaar gingen we
via Roosendaal weer naar huis
terug.
De vaders van deze slachtoffers
nebben een audiëntie aangevraagd
btj den Minister van Justitie, ten
einde deze mishandeling door de
FYnnsoh© .Insi ilio ter kennis van ie
regcfiring to brengen.
Voegt de correspondent daaraan
toe:
Do hoer Schaper- lid van 'do Two©-
de Kamer, heeft ann den minister
van buitonlandeclic zaken de vol
gende vragen gesteld:
1. Is do minister bereid, ©en onder
zoek te doen instellen naar do wijze,
waarop twee Amersfoorteche ingeze
tenen. namelijk M- de Groot en Z.
Eikelboom, bij Jiun zoeken naar
werk in Frankrijk, in het bijzonder
door de autoriteiten te Vermis, zijn
behandeld
2. Indien blijkt, dat deze behande
ling onrechtmatig of afkeurenswaar
dig was- wil dan do minister daar
tegen opkomen!
3. Wil de minister van fan en
der modedeeling doen aan de Kamer?
Wijziging der Radenwet
Geen Secretaris meer bij den
Raad van Arbeid,
Ingediend is een weisontwcrp tot wijzi
ging der Radenwet. De praciijk heefc nl.
Asnge-irezen, dat van «y-n bepaalde behoefte
der Kaden van Arbeid Aan een secretaris
niet kan worden gesproken. Diens dien
sten kunnen evengoed worden verricht
do„r een ambtenaar, gelijk trouwens be
reidit bij 14 Roden liet geval is.
Daarom wordt thans voorgesteld het
oiiibt van secretaris in do Radonwet
doem vervallen, waarmede een beepnring
van rond I 37.000 zal worden Verkregen. Oi
do ambtenaar die dit werk voor
verrichten een bijzondere vergoeding za!
krijgen, kan aan het oordcel van eiken
Raad, onder eontrolo van den Vereelte-
ringsraad, worden overgelaten, maar die
vergoedingen k«Mnen dan meer vooi
rekening van her Rijk.
HET CONFLICT BIJ DE HAAGSCHE
TRAMWEGMAATSCHAPPIJ.
Tusscben der. burgcmecotcr cn de orga
nisaties ie ©en bespreking gevoerd over de
roe«!s ingevoerde arbeidsverlenging bij dc
If. T. 11. Naar het Haagseiie Volk ver
neemt, heeft de burgemeester bij deze
bespreking toegegeven, dat een arbeids
week van 52 uur als te lang moet worden
beschouwd.
Hij voegde er editor «an toe dat het ge-
moen'.ebcstuur te dezer zake geen bevoegd
heid heeft, eenige pressie op de directie
te oefenen, oaar deze formeel recht
heef: tot verlenging van den werktijd.
12 van het arbeidsreglement biedt de
.genheid daartoe. Het eenige wat «ie
burgemeester kon toezeggen was, bij de
«iir<«".ie van de n. T. M. eenige soepelheid
bevorderen inzake «le verlenging van
den diensttijd.
Dinsdagmiddag zijn de organisaiie-be-
siuren ten tweede male bij den heer Pa-
:ijn ontboden, waarschijnlijk ter bespre
king vam do roeultaton van een gehouden
conferentie tusschen den burgemeester en
do directie.
Naar de Residentiebode len 6ta«Uiuize
vernam, zijn de on<lerhandclmgen nog
afgeloopen en zal andermaal oen con
ferentie met do directie der II. T. M.
plaats hebben. De wethouder hoopte im de
raadszitting van Maandag eenig gunstig
resultaat te kunnen vermelden.
WERKLOOSHEID EN Dl
Bij dé inlijving van de
gebleken, dat in het
Zwolle zich niet minder
plicwtigen vrijwillig 4ieton
cavalerie, die een zooveel
biedt. Bedoelde
kwamen daartoe door de v<
werkloosheid.
ENSTPLICHT.
lichting 1934 is
inlijvingsdistrict
dan 120 dienst-
indeelan bij de
langeren dionst-
dienstpli<ïhtig«n
©r hen dreigende
Dingen die niet ledereen weet
0E HOOGOVENS.
Hoogovens zijn torenvormige bouw
werken van 18 a 20 SI. hoogte, ze
zijn uit vuurvaste steen gebouwd cn
worden versterkt door ijzeren ban
den. Iets beneden het midden is de
ronde binnenruimte het wijdst, naar
beneden vernauwen de wanden zich
sneller dan naar boven. Als dc oven
eenmaal brandt, dan houdt men liet
vuur jarenlang, soms wel 12 jaar,
brandende. Warmteverlies wordt zoo
tegengegaan, omdat op deze manier
al de ontwikkelde (varmte dienstbaar
wordt gemaakt aan het doel. dat is
het ijzer ann het erts onttrekken.
lJzor is de belangrijkste grondstof
dio bestaat. Zonder ijzer is het le
ven. zooals het nu is, niet denkbaar,
Kr is letterlijk niets, dat niet door
ijzer of aan ijzer zijn bestaan te dan
ken heeft. Zonder ijzer zakten (leu
ren uit haar hengsels, balken, bin
ten, latwerk, planken vielen uiteen,
als men do spijkers verwijderde, even
als de zolen der laarzen, dc muren
van huizen verzakten zonder dc
kers. Het bouwen van hulzen, brug
gen. treinen, schepen, auto's enz.,
zou zonder ijzer buitengesloten zijn.
Zonder de ijzeren banden waren de
wielen van de zware wageDS niets
waard op den steenen weg, evenmin
als de paarden zonder hoefijzers.
Die voorwerpen, die geen ijzer aan of
in zich hebben, zijn toch '"eer ge
maakt met werktuigen of machine-
rién. die van ijzer zijn. En ten slotte,
hij gemis aan ijzerdeelen zon het men-
schelijk lichaam zoodanig verzwak
ken. dat het ten onder zou .gaan.
Bij een zoo veelvuldig gebruik
moet het ijzer natuurlijk in groote
hoeveelheden voorkomen in de na
tuur. Dat is dan ook het geval, alleen,
de natuur levert het niet zoo voor het
gebruik gereed, maar houdt het be
sloten in gesteenten, ertsen. De
mensch moet het daaraan onttrekken.
Dit geschiedt meestentijds door ver
hitting der ertsen in de bovengenoem
de hoogovens.
Wanneer de hoogovens beginnen te
werken, worden ze voor een flink deel
met cokes gevuld, is de onderlaag
verbrand, dan wordt beurtelings een
laag ijzererts en eon laag brandstof
aan de bovenzijde ingestort, totdat
de ruimte geheel gevuld is. Wagen
tjes op rails op een langzaam stijgen
den weg voeren de erts cn de cokes
Aan den voet van den hoogoven
werkt een machine die een krachtigen
luchtstroom .in den vuurgloed blaast,
waardoor een snelle verbranding en
een felle hitte wordt verkregen, waar
door het erts gedeeltelijk vloeibaar
wordt.
De warmte, die door de® opgaanden
luchtstroom wordt meegevoerd, en ook
door de wanden wordt opgenomen, be
reïdt hot zich in de hoogere lagen
bevindende erts. voor op den vuur
proef. Tiet verliest zijn watergehalte
en wordt reeds op een dusdanige wij
ze verhit, dat de latere enorme ver
hitting snel kan tot stand komen. Be
halve dat, hebben er ook andere ver
anderingen Sn samenstelling plaats.
Deskundigen onderscheiden vijf sta
dia in de vervaardiging in de hoog-
"vens van ijzererts tot gietijzer.
Door de geweldige hitte gaat niet
alleen het ijzer in vloeibaren vorm
over, maar ook andere stoffen. De
eigenlijke smelting heeft in de twee
onderste lagen plaats. Daar het ge
smolten ijzer zwaarder is dan de an
dere gesmolten stoffen, drijven deze
ip het ijzc-r en kunnen gemakkelijk
erwijderd worden, hetzij dat zij af
gestreken worden, hetzij dat zij over
een daartoe bestemden rand jn den
bak vanzelf wegvloeien.
Het gesmolten ijzer wordt op be
paalde tijden afgetapt, meestal om do
twaalf uur, het aldus verkregen giet
ijzer is bros en hard en bevat 2.3 A 5%
koolstof. Het wordt gegoten in vor
men, die gemaakt zijn van zuiver
zand. waaraan leem is toegevoegd om
samenhang te verkrijgen. Men mengt
er ook dikwijls wat steenkolengruis
onder om het scheuren der vormen te
voorkomen wanneer dat gruis name
lijk in aanraking komt met het heeto
ijzer, verbranden die steenkolendecl-
tjes, waardoor tal van gaatjes ont
staan, waardoor de gassen kuDnen
ontsnappen.
De vormen of gietkasten zijn bak
ken die gevuld zijn met het hierboven
genoemde mengsel- daarin wordt een
model gedrukt, dat aan den onderkant
den vorm heeft, dien men aan het.
gietsel wil geven. Is die vorm er goed
in uitgedrukt, dan wordt er het vloei
bare metaal in uitgegoten en na be
koeling heeft men een stuk gietijzer
van het verlangde model. Dit is do
eenvoudigste manier van gieten. Moei
lijker is net, wanneer men met geslo
ten vormen werkt. Daartoe heeft men
twee gietkasten noodig, die met de
zand vlakken heel nauwkeurig togen
elkaar moeten sluiten. Men gaat on
geveer op dezelfde manier te werk als
bij de open gietkasten, maar alles is
veel bewerkelijker en moeilijker.
Daar men dezelfde gietkasten voor
dezelfde vormen kan blijven gebrui
ken, leveren ze bij veelvuldig gebruik
ruimschoots hun rente op. Het eerste
dan honderd volgende. Daarom kun
nen de fabrieken de massa-artikelen
ook zooveel goedkooper leveren, dan
een enkel voorwerp op bestelling.
Gegoten ijzer kan evenwel niet her
steld worden, is het stuk of is er een
stuk afgestooten, dan kan het niet
weer heel gesmeed worden.
De tweede vorm. waarin we bet ijzer
gebruiken, is als smeedijzer. Dit wordt
verkregen door giet- of ruwijzer voor
een groot deel te ontdoen van do kool
stof of andere bijmengsels als man
gaan en silicium. Men voert daartoe
door het ges .olten metaal een lucht
stroom, dan spreekt men van friEschen
of men behandelt het met ijzeroxyd
(d.i. temperen). Smeedijzer 5s niet zoo
hard als gietijzer en niet bros, het
laat zich gemakkelijk persen en druk
ken tot nieuwe vormen. Zware gladde
walsen maken er platte platen van.
hoekige of ronde leveren palen of pi
laren van den vereischten vorm. Men
kan hc-t ook tot draden trekken door
steeds kleiner wordende blokgaten.
Do smid smeedt het aaneen zonder
tussohenstof;
Staal, de derde vorm, houdt wat
koolstofgehalte betreft, het midden
tusscben ruw- of gietijzer en smeed
ijzer. Het vereeniet de hardheid van
het eerste met den samenhang van
het. tweede-
Men bereidt bet uit gietijzer on de
manier waarop men het smeedijzer
maakt, waarbij bet proces dan op het
juiste moment wordt afgebroken of
men gloeit het ontkoolde smeedijzer
met koolstof, waardoor men dus de
vereischto hoeveelheid koolstof bij-
voegt.
Het heeft één eigenschap, die beide
andere missen, men kan bet nml. har
den. door snelle afkoeling cn het om
gekeerde, ontlaten, door langzame ver
warming.
TIENDE NEDERLANDSCHE JAAR
BEURS,
Aangaande de voornitzwhten van de in
Maai: a.f. te liouden Tiende Nederland-
sclie Jaarbeurs kan medegedeeld worden,
dat, niettegenstaande door het aanbrengen
nieuwe jnonsierkaraers en tafelvlaklcn
do expositieruimte in het Jaarbeursge
bouw aanmerkelijk uitgebreid is, aliu be
schikbare rnimte in het gebou": aiu reeds
verhuurd is. Deze week is een begin ge
mankt me: het opmaken der houten mon
sterkamers op het terrein Vredcnburg, al-
oveneens het aantal deelnemers dat
der vorige beurs reeds heelt overschreden.
NHD. BAKKERSBOND. - Voorloopig
.1 weder als voorzitter van den Neder-
landschen Bakkersband optreden de heer
Fred. C. SUihle,
DE TYPHUS EPIDEMIE TS EDAM
GEÖINDIGD. Uit Edam wordt aan de
Tel. gemeld
De typhus-epidemie alhier ka® thans
alg geëindigd worden beschouwd. De laat-
patienten zijn nu. hersteld. Het verbod
tot het verkoopen van ««(gepasteuriseerde
melk is ook opgeheven.
DOODELÏ.TK ONGELUK. Woensdag
middag struikelde te Amersfoort de 29-
jariee zoon van den meubelmaker P. bij
het versjouwen van booinen. Hij kreeg
daardoor o-en boom op zijn lichaam waar
door zijn ruggegraat werd gebroken. Na
een kwartier is de ongelukkige overleden.
IIET BEGINT ALDc kerkeraad
der Ned. Herv. Gem. te Runflo heeJt
kerkvoogden en notabelen verzocht de Wok
niet te verzetten, als de zomertijd' weer
wordt ingevoerd.
DE HULPACTIE VOOR OOSTENRIJK
STOPGEZET.
Met het oog op de i-n Oostenrijk ingetre
den verbetering der economische toestan
den, heeft het E.K. Huisvestingscomité
besloten de hulpactie voor Oostenrijk etop
to zetten, teneinde daardoor nog meer dau
thans reeds het geval was, alle hulpver
leen img to ooneentreeren op die landen,
waar de nood het groots; is.
HET TWEEDE KAMERLID JUTEN.
liet Tweede Kamerlid IV. J. F. Juten
is thans zoover van zijn ziekte hersteld,
dat hij nu en dan een kleine wandeling
Feuilleton
L'it It et Engelse li van
BARONES ORCZY.
(Nadruk verboden).
25)
Ware Bertrand niet verdivemen.
dan zou zij bij het zien van dit alles
eerder aan een behendigen inbreker
gedacht hebben, dan aan een gehcint
genooteelTup lot redding vnn roeko-
looze, in nood verkocread© jongelie
den. Pcpita uitte luide haar verba
zing. „Hoe ia hfifc in 'a hemelsnaam
mogelijk?" herhaalde zo telkens. In-
tusschen begon ze vol ijver de glas
scherven in do slaapkamer haror
meesteres op te Tapen, waarhij ze,
nu linar long eenmaal loe was, niet
moed© werd, 'nnar veronlwnnrdiging
nib te spreken over -lcn <-n' csriianm-
den kerel, die ongetwijfeld door de
een of andere toevallig? omstandia-
iieid, die later wel aan het Iie-H zou
komen, in zijn poging tot diefstal was
gestuit.
„Meneer Bertrand was vastbesloten
om weg te gaan, de stakkerd!'' zei ze
op beslisten toon: „nadat je hem aan
het verstand had gebracht, dat hij je
door zijn verblijf alhier in gevaar zou
brengen. Hij heeft stellig door de
voordeur een goed heenkomen ge
zocht. terwijl Jij je me' die moord©
nnarsl-endo onderhield!. Moge dc g<ie-
de hemel hun de gerecht© straf niet
onthouden!"
Uil (le laatste woorden kunnen w©
opmaken, dot Pepitn geen revolntion-
naire denkbeelden uil haar vehoorte-
land Andalusië 'had meegebracht.
Door al de gebeur ten is? en van den
nacht zoowel als door het onophoude
lijk gekakel van haar oude dienstbode
der uitputting nabij, zoud Tlteresia
Calmrrus de trouwe ziel. die nog
steeds voor zich heen prevelde, einde
lijk naar bed.
HOOFDSTUK XT1.
Chauvelin,
Theresia had op Pepita's verzoek,
om haar meesteres eerst nnar bed te
mogen brengen, alvorens zij z:lf ziclt
ter ruste he?af, afwijzend loschikt.
Ze wilde niet naar bed, zo wild© na
denken.
Ze hoorde Pep'fa nog een poesje
met haar slependen tred in het ka
mertje heen en weer loopen. maar
eindelijk was alles toch stil. De klok
van den ouden St. Roch sloog drie
uur. Er was dus niet veel meer dan
een half uur sinds liet vertrek barer
Sasten verloopc-n. Het had Theresia
©en oneindigheid toegeschenen. Het
•revoel, dal er iets geheimzinnigs in
haar huis had plaats gevonden, hrhl
haar toorn opgewekt en al haar hei
melijk© vrees weggevaagd.
Maar was er eigenlijk wel iets ge
heimzinnigs gebeurd.' Of was Pepi
ta's verklaring van de zaak ten slotte
teelt de juiste?
Citoyenne Cnharrus, niet in staal
tot stilzitten, liep van het oangetje
naar de keuken, van do keuk.cn naar
haar slaapkamer, van haar slaapka
mer naar de vestibule. Toen zc iu de
vestibule stond, meende zo iemand bij
de voordeur te hoorei), Haar hort be
gon een weinig sneller to kloppen,
maar ze was niet hang. Ze geloofde
niet aan inbrekers, en bovendien kon
zii Pepitn, die licht sliep, gemakke
lijk 1e hulp roepen,
Ze ging dus naar de vQOfdeur en
opende die. Uit. den lichten kreet,
di.-n zii uif te, klonk fineer verhnz.iiie
dan vrees. In haar nnolito! jkon be
zoeker had zij Ckoycn Ghauvelin her
kend: en zün verscltiining op dit
oogenblik kwam haar niet zco vreemd
voor, aangezien zij di© in verband
meende te moeten brengen met de ge
heimzinnige omstandigheden, waar
voor zij nog steeds een verklaring
zocht,
„Mag ik binnenkomen, Citoyenne?"
vroeg Chauvelin fluisterend. „Het is
wel een ongewoon uur, maar het is
voor ec-n dringende aangelegenheid".
tlij stond oj» den drempel en zij
enkele schreden van hem af in de ves
tibule. De vetkaars, waarvan nu nog
maar een klein stukje over was, wierp
een vreemd schijnsel over het bleeke
gelaat van het eens zoo beruchte lid
van hel Schrikbewind, op de fletse
oogen en den scherpen gebogen neus.
die hem het voorkomen van een roof
vogel gaf.
„Het is laat", mompelde z.e vaag.
„Wat is er van uw verlangen?''
„Er is Iets gebeurd", antwoordde
hij, nog steeds fluisterend. „Iets, dat
u persoonlijk betreft. Eu voor ik er
met Citoyeu Robespierre over spreek".
Bij het hooren van dien zoo geduch
ten naam, week Theresia eenigo
schreden achteruit.
„Komt it binnen", zei ze korter.
Hij trad binnen, en ze deed de deur
zorgvuldig achter hem op slot. Toen
ging z.e b-rm voor naar hel salon,
waar ze dc lamp wat opdraaide. Zc
nam plaits cn beduidde hem haar
voorbeeld te volgen.
„Wat is er gebeurd?" vroeg ze.
Alvorens te antwoorden tastte
Chauvelin met duim en wijsvinger
scherp als dc klauwen van een gier
in zijn vestjeszak en haalde er een
netjes opgevouwen stukje papier uit
te voorschijn.
„Toen wij uw woning daarstraks
verlieten, Citoyenne. mijn vriend
St. Just en ik droegen den armen
Couthou, en Robespie re volgde ons
op den voet ontdekte ik dit stukje
papier, dat Si Just, toc-n hij den
drempel overschreed, op zü had ee-
schopl. Een onbekende hand moet
hel onder de deur doorgeschoven heb
ben. Nu raap ik altijd alle stukjes pa
pier, die ik zie liggen, op. Er zijn mij
reeds zoo vele door de handen gegaan
die vnn overwegend belang bleken le
ziin. Onopgemerkt door de andereu.
bukte ik mij en raapte het op".
Hij wachtte even, toen, overtuigd,
dat de schoon© vrouw hem haar on
verdeelde aandacht wijdde, vervolgde
hij mot zijn gewone, oentonigo stern-
„Ofschoon ik i,n mijn ihart over
tuigd was, Citoyenne, dat dit billet-
doux voor u bestemd was, begreep
ik, dal ik. als de vinder ervan, er
ornig recht op b.ad. om -
„Ter zake, Citoyeu. hid ik u". viel
Theresia in, trachtend door een ver
toon van ongeduld en vermoeidheid
den angst te verbergen, die zich op
nieuw van haar hart had meester ge
maakt. „U vond een briefje aan mij
geadresseerd en u las het. Nu komt u
er mee hier, vermoedelijk, omdat, het
uw wensch is, dat.ik van den inhoud
kennis neem. Maakt u dan wat
haast", voegde ze er nog wat onge
duldiger aan toe. „Drie uur in den
.nadht is geen uur voor onaoodig ge
praat".
Als antwoord vouwde Chauvelin hét
briefje open en las hardop:
„Bertrand Moncrif is een jonge
(lwaas, maar hij is te goed. om tot
speeltuig te dienen voor een vrouwe
lijk© panter, hoe schoon zij ook moge
zijn. Dus voer ik hem mede naar Enge
land, waar hij in de armen van zijn
lankmoedige en getrouwe geliefd® wel
dra de kortstondige, dwaze verliefd
heid zal vergeten, die hem bijna onder
de guillotine heeft gebracht en hem
tot een werktuig van Theresia Cabar
rus' zelfzuchtige grillen maakte".
Zonder de minste emotie of verras
sing te toonen, had Theresia naar den
inhoud van het raadselachtige briefje
geluisterd. Nu Chauvelin ophield met
lezen en haar met zijn vreemden glim
lach het papiertje overreikte, nam' ze
het van hem aan en beschouwde het
zwijgend. Ze trok slechts even de
wenkbrauwen op, hetgeen een arglis
tige uitdrukking aan haar gelaat gal.
(Wordt vervolgd.)
