Congres S. D.A. P. en N.V. V.
D a eercte dag*
Ia het -.Broogebouw te Ha&rietn
is Zaterda^uiidü.i, 2 uur het cor.zTes
begonnen ua S I). A. P. en NT V.
V-, ter b-elumdelicg van het rapport,
uitgebracht door de commissie van
X. V. V. er. S. D. A. P. betreffende
..Bedrijfsorganisatie du Medezeggen
schap*'.
He: Congres werd gepresideerd
door den heer 11. S («nbuis.
Hij opende de bij-
eeokoinst en zei-
de dat dit con
gres bijeen komt
-u ©en tijd van
reactie, waarin
stonu geloopen
wordt tegen alle
sociale wetten. In
een tijd waarin do
werkgevers trach
ten, do werkne-
a: rs op alle mo
nk© wij ten te drukken. Maar go
ng. zeiJa spreker, zal onverzwakt
lijven gericht tegen arheidsverlen-
g. Met a.le kracht ea energia za!
•"tea worden ..rge~-uien teg.-n ar-
idsvcrs'i hterlr.j:. Het gaat oru
i leisure eSschen. Daarvcoc is dit con-
res, de arhridet» willen medezeg-
ensehap in de bedrijven. De aard
van het congrts is een demonstratie
van onzen wil tot opbouw.
Sprekende over do onderwijsver-
s'-ïchtering. zeide de heer Stenhuis.
dat de arbeiders zich daartegen met
alle kracht zullen verzetten. Op doze
vergadering zal dan ook een woord
van protesr. tegen de regeering wor
den gespreken -n wol in d* avondzit
ring door den heer Ossendorp. Voor
de uitwerking van her program toch
L> een goed cntwiklelJe arbeiders
klasse noodig. Xa een woord van
welkom werd het congres" door den
voorzitter ..historisch congres" ge-
noen 1. to r reoper.d verklaard,
lii.j *"-'»|l De heer J. var.
r jden Tempel
i begon hierna zijn
1 inleiding over het
rapport. Hij reide
zich niet in de-
J tails te rullen be-
Allereerst gaf
:f spreker een uifc-
Jf-enzetting van de
B werkwijze var. de
commissie. Het
5 rapport is tot
i stand gekomen
J. v, d, TEMPEL, door de samen
werking van alle commissiele-
den, die zonder uitzondering
allo vergaderingen hebben mee
gemaakt. Tot he* eigenlijke onder
werp komende, zeide spreker, dat het
vraagstuk: Medezeggenschap door
dea drang der tijden naar voren is
gekomen. Medezeggenschap 13 noo-
dig en in meer slgemeenen zin dan
tot heden. Hoe meer de arbeiders
klasse zich ontwikkelt, hoe meer zij
da principieel® inmanging in de be
drijven wil. Thans zijn de arbeiders
nog onmondig. Br is een ontzaglijke
verspilling van productieve kracht m
het z.g.n. vrije bedrijf. Die onnion
digheid in bedrijfsaangeiegenheden
wordt onduldbaar naarmate de ar
beidersklasse in ontwikkeling toe
neemt en de arbeidersklasse ia de
politiek meer wordt erkend.
Het rapport wordt verdeeld in drie
deelen, In de eerste plaats de mede
zeggenschap in engeren zin In ons
lazid kennen we het z.g. RoomSCb-
kathoiieke bedrijfs.-adeasie'.sel. Maar
dit soort stelsel voldoet niet. Want
deze instelling bestaat r.iet uit mede
zeggenschap in elk bedrijf afzonder
lijk. Vóór alle» moet gestreefd wor
den naar medezeggenschap in ieder
afzonderlijk bedrijf. Een buitenge
woon belangrijk punt Is de verhou
ding tusschen de nieuw te scheppen
organen en de vakbeweging. De ar
beidsvoorwaarden moeten zooveel
mogelijk worden vastgesteld tusschen
werkgevers en de vakorganisatie Op
dit punt betaat principieel verschil
en wel met de groep onder leiding
van professor Veraart. Het stelsel
Teraart werd door spreker gecriti-
eeerd- Wij, aldus de heer Var. den
Tempel, verkiezen vrij overleg en
wettelijke inmenging. Natuur
lijk brengen veranderingen nieuwe
plichten mee. Wat betreft de onder
nerniagsraden, deze worden gekozen
door de arbeiders zélf, maar uit een
candidatenlijst, door de organisatie
sftmeDges'eld. De samenstelling dier
onderneamigsrade- werd door den
heer Van den '.'cmpel besproken en
wel in het 'rijzonaer de verhouding
tusschen hand- en hoofdarbeiders. Mc-
dezegg»njelu.p is meer bedoeld al3
medezeggenschap in het bedrijf zelf
dienen van advies in financieele en
andere aangel genhedenbij naam
looste vennootschappen arbeiders ia
den raad vzn commissarissen. Voor
dl: punt zal zeker een ontzaglijke te
genstand zijn te overwinnen, En toch
mag n-i reeda gevraagd worden of
het niet gewensoht dat groepen
buiten de arbeld-rrk's se r aande,
zich e?n3 nader rekenschap geven
van dezen pisch. Want de vennoot
schappen zijn niet. znoals ze raceten
zijn Daar toch fcebben de anadee'sen
ders en vooral de kleine, weinig te
zeggf-n. Zou het voor hen niet goed
rijn,' a's in den raad een paar flinke
arbeider «vertegenwoordigers komen I
Menschen. die zullen letten op den
vooruitgang van de onderneming zélf.
Met de meerderheid van de commis
sie w.os de heer van den Tempel het
eens. dat de ondernemingsraad ver
gadert en moet zonder den werkne
mer. zoowel om principieele ai-s om
pracrisch© redenen. ".Vat zal er anders
van de discussie in den raad terecht
komen Ais tweede punt werd be
handeld de regeling van de bedrijfs
organisatie. Bij die bedrijfsorgani
satie staat de commissie ver wet
telijke regeling. De commissie is.
eer.s'^m-nig vm me-ninz- dat een
wettelijke regeling volstrekt onont-
b*»r" ie en r.e verkiezen boven een
Uitvoer1" wer.J de «amerstcihng der
bsdrijfsraden besproken, die uit der
tig leden zullen bestaan. De beteclce-
nis van dern bedrijfsorganisatie i=,
dat het producenten en consumenten
belang It beschouwd uitliet oor
punt van a'gemeen belang. Re*, doej
i.- de grootste cn doelraatic-te pro
duet ie ie verkrijgn
Spreker wees op de geweldige
sequentie die deze bedrijfsorganisatie
moet hebben voor de socialisatie.
Hierna werd overgegaan tot ue me
dezeggenschap in het overheidsbe
dnji en het geiueensehapsbedrtji. De
ze medezeggenschap is volkomen in
analogie met die '..0 het oartuulier
bedrijf.
Ais laatste puts: bchacdeide de heer
van, den Tempel de regeling \\m het
öeheer van het gemeenschapsbedrijf.
Het- rapport wijkt h.er a£ van het so-
«aalisatiorappori. In J-* eerste
plaats wordt in dit rapport Voorge
steld, dat de arbeidersvertegenwooi-
digers zullen worden gekozen uit het
personeel uit candid&teuüjsteu, door
de vakorganisatie voorgesteld. Het
tweede verschilpunt is, dat do samen
stellers van uit rapport het personeel
I vertegenw oordigers in den Raad van
'Beheer willen geven. De l.edrijfsge-
nooten moeten niet alleen zijn de on
dergeschiktea, maar ook de medewer
kers. Xa Je behandeling van deze
punten werden door spreker nuj en
kele opmerk-.nge., van algcmccoen
aard gemaakt ea ga: hij een histo
risch overzicht van oen loop der vak
beweging.
Het oude, zei spreker, n.l. dat wc
niet .vegder konden komen tot mede
zeggenschap vver de arbeidsvoor
waarden. heeft opgehouden tc be
staan. Wo worden we] teruggedron
gen, maar tot de tijden voor 1014
dringt men ons niet terug. Ons wacht
een groote tn.-ik. We vertrouwen dat
dat dé arbeidersklasse het idéalisme
en verantwoordelijkheidsgevoel zal
bezitten, deze groote taak tot een
g--ed einaï te br cgen We moeten
dio taak vervalk 1. anders vervlak
ken we of tot radicale partij van
burgerlijke allures die slechte'uit is
op partieele verbetering of we wor
d;n eer. partij van verzet van revoln
tionn&iro phrasen.
Xa deze inleiding sprak de heer F.
L. Ossendorp. in plaats van in
<le avordzitting. over onderwijsver-
slechtering De arbeiders mo-ten
zich tegen verslechtering verzetten
De arbeiders kiegen het onderwijs
bij mondjesmaat. Do eigen kinderen
van de eigen klasse daarentegen
kregen wel onderwijs in voldoende
mate.
In 1920 leek het alsof er verbete
ring zou komen. Maar toen werd
reeds gesprok.-n over het duro on
derwijs en noodzakelijke bezuiniging.
En spoedig ging het teeug naar den
vroege ren toestand. Spreker criti
seerde het beleid van minister Co'.ijn.
De arbeiders hebben juist goed on
derwijs noodig. Velen van ons, zeide
spreker, weten wat het is, niet vol
doende onderwijl ontvangen tc heb
ben. Voor ons. die een groote toe
komst tegemoet gaan, is het noodig,
dat het enderwijs tot een zoo hoog
mogelijk peil wordö opgevoerd. En
Colijn sprak het uit. bet minimum
van ouderwijs za! door den Staat ge
zeven worden. Als Colijn zijn zin
.u-ijgt, zal het onderwijs voor de ar
beiders j.annenonderwijs" worden.
Want Colijn voelt niet vee! voor een
ontwikkeld proletariaat. Maar er be
staat nog een conventie van Wash
ington. De kinderen mogen niet
voor hun 14 jarigen leeftijd aan den
arbeid. Er komt een hiaat van -2
jaren. Dat is Coiija t© groot, maar hij
weet er raad op en daarom moeien
de kirftleren een jaar L-ter naar
school. Maar d.u kaï. niet.
Het is verlies in geestelijk en mo
reel opzicht. In verband met een en
ander wees spreker op den slechten
toestand der bewaarscholen in ons
land. Daarom is het plicht dat er
voor gezorgd wordt, dat van gemeen
tewege bewaarscholen worden opgo-
riïht. De heer Ossendorp sprak tegen
't weren van de gehuwde vrouw uit 't
onderwijs. Het plan is onderwijs te
laten geven door meisjes va de U.
L. O. na een half jarigen cursus. Dat
gevaar i3 nog grooter dan een jaar
opschuiven. Xa een opwekking tot
strijd besloot de heer Ossendorp zijn
rede.
De heer Lindeman sprak na
mens de lithogTafen en de fotografen.
Spreker had gedacht dat het mogelijk
zou zijn, eenize veranderingen in het
rapport aan to brengen en het heeft
hem teleurgesteld dat dit niet het ge
va! is.
Hij was van oordeel dat de mede
zegzenschao niet eeruer kan komen,
voor en aleer de rakvereenigingen
zélf zijn versterkt. Uitvoerig ging do
heer Lindeman in op het rapport. Het
was hem liever geweest dat het in
tensief in plants van demonstratief
werd behandeld.liet eigenlijke werk
had reeds uitgevoerd moeten zijn.
Practisch is aan het werk nog niets
gedaan. Verder moet. de zaak niet
nolitiek, maar nuchter behandeld wor
den.
De volgende spreker was de heer
Santifoor van de Partijfedera
tie Rotterdam. Hij betoogde dat het
wonscheüjk is, uit het rapport te
schrappen groepsraden en groepsver
trader in ven. Wel is soreker voor on
dernemingsraden en hoogstens voor
vergaderingen van den ondernemings
raad.
De heer Van Meurs sprak na
mens de Werklieden in Overheids
dienst. Volgens dezen spreker is het
niet juist, dat de directeuren van het
bedrijf geen zitting hebben in den
ondernemingsraad. Ook enkele ando-
ie punten in bet rapport werden ge-
critiseerd.
Hierna werd gepauzeerd tot half
acht.
De heer Stenhuis heropende otn
half acht het congres.
De eerste spre
ker was de heer
P. H i e m s t r .1
die het woord
voerde nauicn3 de
landarbeiders.
Volgens spreker
kan dc -taak der
andarbeiders in
den onderne
mingsraad zeer
nuttig zijn. Zij
oefenen een be
drijf uit, dat zeer
geschikt is voor
advies en toe
zicht in en op U t bedrijf. Het is
voor ieder bedrijf apart r.iet mo
gelijk een ondernemingsraad tc heb
ben. Daarom zou spreker gaarne
zien dat er een complex bedrijven
werd genomen eu dat üeze samen een
ondernemingsraad konden senoemen,
die dan ook medezeggenschap had.
De heer Van Noorden van, deu
Siagersgezelienbond maakte er aan
meriting op, dat hat rapport niet
voorziet in de beboette van de werk
nemers in het kleinbedrijf. In dit be
arijf, waarin vee! werknemers zijn.
heerscht een groote chaos. Voorts wil
de neer an Noorden dat do be
drijlsondernemingen ook bedrij'sou
derzoek kunnen «atenjnstelkn.
De heer - o n 0 t e ij n voerde het
woord namens de typografen.
Hij was 0.1:1. vftn meening dat de
za;.,: niet voldoend» was voorbereid.
Uol. de heer Poii9i«ijn éfferde het be
zwaar dat liet klem bedrijf wordt los
gelaten. Andere bCzwnyfn tegen het
rappor*, werden door-den spreker ge-
opperd.
De heer Dela Bella van de han
dels- en l.fi!)fco*bedi-'rideïi voerde o-k
hei woord. Hij besprak d>* positie der
hoofdarbeiders in verbah.l met hot
rapport. Hi: zou de commissie in over»
werinz willen geven, twéé vc-rtegen-
v.oordizers van do hoofdarbeid'rs In,
den ondernemingsraad te laten b*no?
men. Eón v»or het technisch* en één
voor het administratief gedeelte.
Professor B o n 3 o r redacteur von
de Socialistische Gids verkreeg daar-
na het woord. Hij merkte op dat bü
dit proces niet is gelet op twee groote
ontwikkeling?!'-roomingen in het ar-
oeidsproCss, ni. de mechanisatie van
het groot-bedrijf eu specialisering
san de leiding iji de bedrijven. Men
heeft de beteekenis van de leiding in
dit rapport te kort gedaan. Het is vor
der foutief dat de ondernemingsraad
zonder den bedrijfsleider kan vergade
ren.
De voorstellen in het rapport ver
vat zullen de po-it:© .an d n bedrijfs
leider onmogelijk kunnen maken. Zoo
zullen h.v de arbeidere e<-n b kwaatn
bedrijfsleider, dien ze niet 1 ;den mo
gen er uit kunnen verken Er ont
breek: neg iets in het rapport. Niet
sterk geneea* is nl. tot uiting gsbracht.
dat de uitbouw van het collectieve
contract ds eerste voorwaarde is voor
do medezeggenschap.
De heer Smit van de handels- -*n
kantoorbedienden besprak de ons!tie
van hoefd- en handarbeiders n
de verhouding tusschen deze heide ca-
tegorieün. Don hoofdarbeiders mo t.
evenals den hanarl.e.d-rs de gedachte
worden bijgebracht, dat een gez.i-
menlijken vijand h^)hen. nL het kapi
talisme.
Ir verband m-*t dm onderneming»,
raad zeide spreker, dat de ho.fdarbei-
der niet alleen zithr.z moet nctne**.
voor zich zelf. mai.r v->or alle arbei
ders Hoofd- en handarbeiders hebber,
hetzelfde belang.
De hee* B. J.
Stapel® vo>rd
'f wo -rd vo>ir d n
Centralcn N":-der-
laodschén Ambte
narerbond. Hij .e:
de. dat onde.n s
het feit dat in d>
commissie nic-
mand van het over
hei<!spers-.'n%'''l zit
tinz had. d brian
g-n van dit fierso
rse*l goed zijabo
hartlgd.
G. J. v. STAPELE
De heer M u I d e r, sprekende na
mens de fabrieksarl.eiders, betoogde
dat de va organ s i» net rcciit inoet
hebben te kunnen besluiten, da'. Ee-;n
onder neming? raad wordt ingesteld,
als daarton geschikte pcrson.-n ont
breken. Verder wa» spreker tecen de
Instelling vari gro- psraden.
Hij pleitte '.oor opneming van de
arbeider: in den Baad van Beheer
De volgende spr k r was de heer D e
Boer san d.- afdeelinjr Leeuwarden
Hij achtte dit rapport den rorst»>n
stap op den weg 'Ier economische
düz-r-'genschap. Hij wa» er tegon dat
de ondernemer wordt ui'g^slnt. n '.tui
den ondernemingsraad en er voor. d-if
de nrh-ider in den Raad van Be'-er
ka n komen.
In het landbouwbedrijf mo;t d© bo*
drijfsnrzan.Aatie kom n.
Do heer Schutje» voerde h-1
woor-J voor de handels- en kantoor
bedienden. Hij zou gaarne weten hoe
de commissie zich het tegengaan van
he* doorvoeren van het filiaalwezen
denkt.
De heer Kieviet .art do 'rans-
portarbeiders me»nde dat voor de va
rensgezellen «I-zelfde weg moet wor
den gevolgd 0I3 voor do andere nrb ri
ders.
Do heer Woudenberg waar
schuwde tegen e n overschatting van
do directe verwachtingen.;
De heer I n 't V o 1 cl van dc fedeia-
tie Rotterdam wees cr op dat het
vraagstuk in quaestlo voor de Neder»
landscho arbeiders geheel nieuw is.
Er i3 nog weinig tijd geweest dit rap
port te bestuderen.
Hij meende dat aan den Centraal-
economischen Raad wel wa' moer zelf
ftandigheid mhg worden gegeven. Het
ledental van den bedrijffrand achtte
hij wel wat te groot.
Ook andere punten werden door
«preker nog aan een bwprekiff^r onder
worpen.
Do heer M a s e r e e u w. redacteur
van „Het Volk", zeide het rapport te
hebben gelezen ea het wetsontwerp
dat er bü is gevoegd.
Dat ontwerp is er om aangenomen
re worden, maar zoover is het neg niet
Hi j opperde bezwaren. Zoo .staat er in
tiet rapport dat de ondernemingsraden
vergaderen in 0* onder werktijd. Dat
laatste is voor vele b drijven een be
zwaar. Nadat deze spreker het woord
had gevoerd werd het congres ge
schorst tot Zondagmorgen necec uur.
DE TWEE O E OAC.
De heer J. H. Schaper opende
Zendag de morgenzit:in? van het
congres om half tien.
De hoer Vv ibaut was de eerste
reker. Hij ging in op de door prof.
Honger gesproken woorden. Juist bij
de sterker wordende techniek is me
dezeggenschap noodig. Spr. vestig'
do aandacht op de noodzakelijkheid
van een goede leiding. Door de 'ace-
ren Bongcrr-- Woudenberg en Mose-
reeuw is gezegd: ,.zo kunnen liet
niet", maar dan zuilen do arbeiders
l.et wel loeren. In wat de heer Matu
re ruw zeide. is zeker wat waarheid.
Maar als het ovcrieg er is, zullen cle
moeilijkheden verdwijnen als sneeuw
voor de zon. Besproken werd het
verschil tusschen het rapport der'
commissie eu het social.satin rap
port: zeker, er is een belangrijk ver-
schil- maar niet zoo sroot als het is
uitgemetenSpreker achtte het.
groepsbelang den grootsten vijand
\an heit gemeenschapsbelang. Ten
slotte zeide dc heer Wibau*. zooveel
vertrouwen en optimisme te hebben,
dat ti:- c->looft. da* tl® arbeider, d<*
moeilijkheden die hun te wachten
staan, zullen weten te overwinnen.
001 tot medezeggenschap te komen
De seeretar.s-rapporteur van de
commissie. Mr. G van den
Berg h verdedigde het rapport en
dUnde den talrijker sprekers van
antwoord.
rssclientiids deed de heer Stén-
huis do mode/deeding, da't Mr P. J.
Troelstra door ongesteldheid verhin
derd was te spreken ©ver: .,De poli
tiek© verhoudingen en do bedrijf*-
democratie
Iedere debater werd afzonderlijk
doof den heer v. d. Bergh l.oant-
v <>ord- Spr weerlegde de argumen-
t-.-nldoor velen hunner naar voren ge-
briciit. Zoo werd uitv< .-rig de quaee-
tie: ..bedrijfsorganisatie be-sprmop
De bezwaren t*«en hot aantal leden
van d* bedri 'sradeu noemde <ic
heer Van d°«i Borgh ongegrond. !fr
zullen, zooals is gezegd, geen iX'O le-
d®n komen in den Con.-aal Econonii-
?<hen raad. maar een 100-tal. Dit is
o»k noodig. Dan noemde hij het on
juist. dat in <1® ondernemingsraden
door do bedrijfslriders zitting geno
men moet worden.
Het. rapport loopt niot uit op een
verzwakking van do vakvereenighi-
&er.. in tegendeel, op versterking.
In een korto pauz® deed do voor
zitter het voorst®!, net congres ineens
te doen voortduren tot huif twee.
om dan to sluiten. Ook al. omdat d®
!»®r Troeletra toch niet -on spreken.
Do heer Van den Bergh. zün rede
vervolgend, zeide nu tot de hoofd
zaak to komen, n.l het vraagstuk
van do medezeggenschap in de lei-
ding. En zijn bezwaren geuit dat de
nderneniinaraad 'al'een het rer!it
heeft var. advies en dat hij in do lei
ding ook gexui besliasendo stem heeft.
\dvie» is voldoend®. Do werkgever*
moeten wol degelijk do adviezen ann
h00ren en er is oen echeidsgorecht om
gerezen quacsties to beslechten.
Hot advies In de leiding is oen
Huioling voor do nrhoiders om later
nog verder te gaan. Komend© Tot het
gemeenschapsbedrijf ploit'o nii \oor
d® medezeggenschap 111 «!o leiding
van dit bedrijf Spreker.do over do
madezoggensc! tip m shot algemeen
:nde de heer Van deu Hergii dat tr
'.els argurnerten vóór zijn aan te
vceren en dat or tegen geen argu-
n.onton werden aangevoerd ilij
sprak tenslotte de hoop uit. dat bet
-ungre? zich in gröote lijnen met
ie< rapport zou kunnen veroenigen.
Do heer Stenhuis ,oer>ie ver-
agens het woord- Het onderve-p
van dezen spr-kcr wis ,Tie strijd
der vakbeweging in verband met d?
bedn.fedemocratie" Jaronlang. zei-
V J neor ftonhu«* heeft onder de
nr heide rs
- oe meening peiieersdiL
ciaf. de overgan? van het eociaüsnie
nnnr het kapitalisme volkomen auto
mat :*ch lou geschieden. M-t d»z - co-
dacnte moet gebroken worden. Fr
werd gedacht dnt er nietj ander» U
cc« zou zijn, dan dc ©uteigenaars
t- onteigenen.
M«T 15 5crJne^«0. zich oen heldere,
k.are gedachte i® v..rtnrri. w.t g-:eu-
r- n zou al.» het proletari 1 t e*n r^oda-
nsg® machtspositie zou bezitten, dat
net zijn principieel® bedcylingen r.,:
het d.in ook voor e®n deel. zou kunnen
verwezenlijken Thans is het anders.
Nu s-:llen de arhehk-rs medezeggen-
»chap en bcdrijfeirga-iaatie. F.r is
een ovolutionnairc met »y.n revoiution-
naire bedoeling De hcerschend® klas-
f1'' V*^- kapitalisme, heeft vele tekort-
kc-m.ngeu. Het heeft verzuimd na den
oorlog voor de voeding van hot volk te
zorgen. Het !s tekort gek-vmen in dc
voorziening m den woningnoo^i. Gotde
pfoductio en distributie werden ver
nietigd door de verschiliende econo
mised® rruiasen. Daardoor verdween
dn bestaanszekerheid. Europa verkeert
nood. meer dan ooi: te voren H«t
Rap:t.'-asm© heeft de arbeider-- willen
beschuldigen, dat zu d® oorzaak wa-
ren van de crisis. D« arbeiders werden
bnchtndigd niet t© willen werk. D®
beer dienhuis ging uitvoerig den tce-
stzind der laatst® jaren na.
kersrhillende economische verscliijn-
se.en beliandeMe spr. Wat. zeido liij,
heef: het kapitalisme h.v. gedaan om
do economisdi© verhoudingen tusschen
Oost- en West-Europa te herstellen 1
Gemeen werd op de hcerschende
wernloosheid Verder hoe dero werk
loosheid oorzaak is geweest, dnt
slechts GG aan productiemiddelen is
geproduceerd, van wat had kunnen
worden geproduceerd. Het kapitalis
me kan voor de arbeiders, zelfs ni-1
door de betere techniek, geen goeie
maatschappij geven. Er zijn een aan
tal menschen. die kunnen werken en
geen werk hebben. Dan t9 er een groot
aantal, -lat wil werkt, maar niet vol
doende verdient om te kunnen leven.
Tenslotte 9 -r nog een groot aantal
menschen dat in het geheel niet w»ri:t.
Lr moet medezeggenschap en bedrijfs
organisatie zijn. En dan moet cr ko
men een hechte samenwerking tus
schen hand- en hoofdarbeiders. 2e
moeten een eenheid vormen.
Spr. besprak vervolgens het nat der
ondernemingsraden. Het zou een uto
pie zijn te gelooven. dat de werkge
vers bona fid© zouden medewerken
met de arbeiders om tot verbetering te
komen. Een harmonisch® samenwer
king is een droombeeld. Daarom moest
er zijn een actieve, strijdende vakbe
weging De vokvereeni gingen rijn
over hun oude organisatie heet:ge
groeidNiettegenstaande den druk van
de laatst© vier jaren zijn zo een orga-
nisiitio geworden, dio nic-t meer tevre
den is met medezeg?-?rcschnp in de ar
beidsvoorwaarden. Wenachelfk is sa-
menw-r' ing met de Rr-orns^h-Kntho-
lieko arbeiders. Reed© zijn de eerste
lorkenen waar te nemen van een be
tere conjunctuur. Nogmaals legde spr.
den nadruk er op. dat de arbeiders
voor d" verbeterincrea moeten s'rijden.
De medezeggenschap mopt cr kom-rn,
want de onmondiglirid der arbeiders
mag niet langer voortduren. Wo wil
len. zei spr.. de democrat'® in h?t eco
nomische leven. Het kapitalisme moet
gedwongen 'Korden to' dc erkenning
van de econom;6clu! democratie. Lnnvs
evolutionnïirén «eg moeten de verbe-
t®ringen komen, niet door revolutie cn'
dictatuur. Een dictatuur als in Rus
land is onmogelijk, doar de toestan
dcu iu Oost-'en Weat-Eui'Opa geheel
van alkander verschillet*.
Spreker achtte de arbeiders be
kwaam genoeg er» in staal lot mede-
zeggenschap. Aan het slot van zijti
red wekte hij op tot strijd en volnar-
diug en organisatie „Wie het socia
lism-: mint. het kapitalisme haat, hij
ivt-rke, dug aan dug!"
De heei Schaper bracht dank
aai: de commissie vo- r haar gced en
degelijk werk. In het bijzonder aan
den secretaris den heer van den
Bergh. We kunnen, zeide spreker,
naar huis gaan in do overtuiging, een
goed werk te hebben gedaan Do theo
retiscbo grondslag is gelegd voor ©en
betere samenleving. Ook onder de
Roomseh-Katholiek-:u - ouder leiding
van Prof. Ver aardt zijn beginselen op
gekomen, waarover te spreken valt.
Spreker is overtuigd, dat met goeden
wil met de moderne Roomsch-Katho-
liek.i arbeiders kan worden gewerkt.
Wij zijn bereid tot deze samenwerking,
aldus de hoer Schaper. Er is malaise,
cr is ««1: slecht toestand. Maar de
tijd der arbeiders komt weer Propa
ganda onder d® jongeren is noodig Zo
moeten opgevoed worden to: een
nieuw» arbeidersklasse.
Hierna werd fcet congres gesloten
Pers-Overzicht
HET .ViLGEMEENE l<OI,ITIEKE DB
BAT. Over he*, gcéiadigd* a'^emeene
po'uiok® dabat in de Tweede Kamer
schrijft de Kamer -Overzichtschrijver van
het Ilbld.:
Wat de algemeen® politiek betreft, is
f.i-leken dat do Kegeeru^ zich xeer
"•«Hl» rechis orienieert, Ver. den link
when airhar.5 heeft zij trouwens reeds
de vrijsinsi^-demeeratcr. verloren, die
rich fehiax hebben om rao hun sonver
aeoMoiee^ af-lwalimr !*m0- ie keereti
naar de poeiti® waarin aij *:eh op bon
ïvualc voelen: de r.jipos:!in 't 1^
preefde eeaelsehap der S. D. A. P. M
nlrter Colijn heeft, tegenover de eritiek,
rijn p!aa kucv.en baniibavep (sij het da.
d'»or hemzelf <v-n weinig gebavecd)
dsar er jeen enke! ander bruikbaar plan
van rechutreekeehe becusiifinf tejtei»
over werd gesteld. Maar op $:uic van
politiek perspectief heeft do heer Drc»
«••lliuys ren hee! ws; breeders en dlepet»
vore geploegd. E.i dat w.h. in he: he«le
debat, ei^en'ijk nc« het bel&c^rijktte.
Rechtszaken
MELKVERVALSCHING Een vee
houder uit Broek in Waterland, die
aan <1* melk water had loe^e-
voeg'I is door den Kantonrechter te
Purmerend 0>t li dagen gevangenis
straf veroordeeld.
BRANDSTICHTING. D© recht-
bai.'-. t® Groningen veroordeelde den
ar! -! ID. O. te Delfzijl tot een
Jaar rcvjngejiiss'raf wegen? brand-
stlchting in zijn woning, ten einde d«
assurantiepremie in zijn bezit tc krij
gen.
letteren en Kunst
INHOUD VAN TIJDSCHRIFTEN.
In „Xederiaadscii Fabrikaat" wordt
::i een artikel „Voorkeur voor Neder
!anda«h Fabrikaat" geheke'd dc on
versehiliigLcid dia nog veeta! wordt
betoond bij het plaat 'en \*»n bvete!
lir.gen cn op trachten in h<-t buiten
-and, zonder dat werkelijk van to vo
ren ia onderzocht of zulks niet even
goed hier te lando had kunnen g~
schleden.
Ftoralia" geeft een speciaal Del
phinium en Phloxnummer. He» laat
rien hee deze vast© planten zich uit
nemend ieenen tot tuinversicring
Verschillende tuinbouwkundigen ge
ven wenken aangaar.de den kweek er
van.
In het Tijdschrift der Ned.
Maat» \o©r Nijverheid cr» Handel
het slot ru de bespreking van het
leven en werken van Henry Ford
"n technisch economisch op»te! over
het gebruik van denrelfden stroom
voor kracht en voor verwarming «*n
-en artik'*! over Verk-»r*propagan
da Toor Nederland en Amerika.
In ..Caedll.v" schrijft Jos. de
Klerk een en ander over nieuwe
Vlavmschc uitgaven op muzikaal ge
bied.
In „Avic-.iitura" een bijdrage
-•ver het rersrhil tus«rhen de Neder
'nndsehe en de Engelsche witte leg
horns.
In ..administratieve arbeid" een
vervolgartikel van prof ilr. A. S.
Holwerda over «1® grafische roetbo
de in de statistiek.
Binnenland
De loonsverlaging van
het spoorwegpersoneel.
Oo »»ed. Verecnlgtng
Do Ned. Vereoniging van Spoor- en
Tramwegpersoneel houdt Dinsdag 26
dozer te Utrecht e?n buitengewoon
congres om ©en besHt ing over de voor
stellen ta nemen.
TYPHUS IN OOSTZAAM.
Naar Het Volk vernoemt heerscht
op het ©ogenblik in Oost zaan en in
Broek ®n Waterland in vrij eterke
mat© typhus
Vanwege den Gemeentelijken Ge
neeskundigen e-.i GezondPeidsd-oust
zijn in verband hiermede krachtige
maatregelen -'•troffen die behalve cle
bestrijding der ziekt® ook beoogen
uitbreiding er van te voorkomen.
Beftalve <iat op het oog.-ohlik ©Jl©
melk uit dit gebied van gemeente
wege wordt opgekocht en «epasteu-
rise-rd, is een strenge controle inge
steld ten eindo cr voor t« waken, dat
melkbussen ®n groenten ir. slootwa
ter zouden worden schoongemaakt.
Voorls zijn dez® week in Oostzmn
450 kinderen ingeónt.
DOOR HEN MOLENWIEK
GEGREPEN.
De 7-jarige ior-zen II., te Nedor-
weert. klom spelend®-wij* oj> den mo
len van Van B. Hii werd door d--
molenwiek gfigrep»rondgeslingerd
en weggeslingerd, IIvl kind werd dood
)pg nomen.
INCEZON E tl f,'. "PEDEELINGEN
k eo Cts. per rogel.
Uit de Communistische
Partij.
Wijnkoop door de Exekutieve
te Moskou ter verantwoording
geroepen.
Naar Het Volk weet mee te deelen,
-ft de h -r Wijnkoop vjn de Exe-
cuticv»} Moskou t< legrnfisch de uit-
no «i.-.-:rg oiitvóngtt», persoonlijk naar
Moskou t© komen, tra ©inde zich al-
Jaar tverantwoorden U-u opzicht©
ui -r® kl --•■•ft-u. die <iocr of
naznens de oppositie bij dit college ziju
v.'id over dr waarop ook na
i«-i o--iï'> ::izri;oen, do oj>pc©itie door
de paiu altijd wordt be-
lumd- l i
Do li-.:- Wijnkoop heeft eveneens
ilegrafisch geantwoord, dat hij Ne
derland thans niet k:.n verlaten, met
hoi oef lal partijvongi'-s, dat- op
2') Maar: te Rotterdam zal aanvangen.
aar hei blad verneemt, heef: d®
part ij-secretaris daarop dezer dagen
ecu tel-: gram uit Moskou ontvangen,
waarin d«- lieer Wijnkoop zonder
rno» r naar Moskou v -r t ontboden en
voor-j opdrac!.: gegeven, in Do
Tribun® t© publicceren. dat het partij
congres om deze reden tot nader aan-
Xam d© cpzal d« heer D©
Ka,', ziel: t®.- bij -mr.g van bet con
gres naar Moskou begeven.
EEN KIND VERBRAND.
Een 4 12 jarig kindie van den
r.ior.l.asdelaat H wonende aan
•ie Sehool-.tra-i!. te 11 -i-cndaal. ge-
raakt® Woenwlaj, ia cn onbewaakt
oogeubiik bij d- kachel komend, in
brand. Het kind i> Zaterdag aan de
Ix-komt-n brandwonden in het zieken
huis „Charit&s" bezweken.
Een schipbreuk op de
Schelde.
Ce bemanning gered.
Uit H ioswcsrt wordt aan de TeL
gemeld
li» .,-:>iIucIm zeebcot „Aïsimina M.
Embiricosdie met ceu lading eraan
op weg was van Bu»-n< Aires naar
Antwerpen, is Vrruugavood op de
Wester Schelde ten Zuid-Oosten van
Bath omhoog gevaren.
Ondanks ae pogingen van vier sleep-
booten. silo uit Antwerpen, mocht het
niet gelukken het schip weer vlot te
hrengi-n. I)®» avonds t® half acht brak
liet doormidden.
D© bemanning. b> «t.iand© uit onge-
veer HO !©aen. werd daarop dtor <io
«leepbootea overg-n- n-.en. zoodat. er
geen menechenleven» zijn t© betreu
ren.
DUUR VOER. - Tr Kaalt® bad «f® land
bouwer O. v.« varkoch: «n hiervoor f ISO
aan bankpapier oni*afcjr«-.. Tliu:»««4o-
o*n wilde hij zijn vrouw d® portefcudl®
'aloci optxrget:. b>r»t la! bij ta;k»-i-.«
•chler voedMl g««ven. To*, zlja schrik
moe«i bij b®rsierkei dat t.jn portefcuill©
verdwenen wa». D® toer hold* tc»-n naar
het varkenshok os» te aten of ra «oma uit
.-! -j zak gevallen Diar gekomen zag
tiij nog !:r-e ren varken liet la.vtite bank-
'-•ilje». van f 25 naar binnen warlA®.
MKN BR.VSTIO AUTO ONGELUK. - D©
Belse" maakt me.ding van #©n
«ni 1 auto-ongeluk, dat dezer dagen op
ien Br- :i weg sr. de Vuurt van M«r-
irsi plaat» had er w ;-eri U aar «en
Ked-r ir. -U*hen ehauffeur. Deze reed in
d® richting aan Antwerpeti. »n hij een
wandelaar, r-n tin -svs: M Jaar. omver
ree! ,'nrt ;r, r-ï'ir kwijt
en de ter. I e.kn!t. waar
gaawerkera bezig waren. Een var deren,
rets man van ZJ Jaren, werd ereneen* t®.
-en deei gr ,r i gereden. Het eerst® alacht-
offer overleed spoedig ca de aanrijding.
D® chauffeur eteerd. Hij ha weer
de in gang gered.n t® hebben,
maar getuigen beweren het tegendeel.
r.oND VOOR STAAT? F'BNSIÖNNEE-
RINO. D* jaarvergadering van den
Bond vrvir 8Ualspcnicinneering wordt
dit jaar gehouden ta Amsterdam op 22 Jutl
DE JACHTWET. - T>® Jachtwet 192J
reedt 1 Maart a.a. In werking.
t>E MELK WORDT OOEDKOOPER. -
Ve: ügang van 1 Maart zal de melkprij®
is Amsierdam met 2 cts. per Liter wor
den verlaagd.
JAARBEURZEN. Tot lid van hot
alsomcen bestuur van d® Vcreeni?ing
tot het houden van inrbcurzcn in Ne
derland is door de Idenvergnderim?
benoemd dc. heer dr. W. Lulofs, di-
rerteur der Gemeente Floctricitcita-
werken ie Amsterdam.
EEN ANTI-MILITAIRIST-JE. - De
Utrcchtecbe Courant vortelt als „his
torisch":
't Gebeurd© dez® week iu een der
scholen te Utrecht. De pvmnastiekon-
dorv. ijzer had de les aangevangen, de
leeri-nvea hadden eeuige oefeningen
gcrnunktriloen plots-ling ©eti der lcer-
lin^-n, -li® den leeftijd van 16 jaar
reeds h".d t - r op den on-i rw.jzer
toetrad met de nootden: ..Mijnheer,
't i* mij onmogelijk langer aan deze
oo'enintfen mee t.- doen want ik be-
Si' li e 1» de/é slecht® als cm drillen t<»t
tr.ilit.air cn mijn an'i tnilitaristisch ge
moed komt daartegen op".
VcrPa/.inp hij en ouderwijzer. di«
den vnisren tra'btfo duidelijk te ma-
k- Ti dat deze Irrw.-n uilahiitend ten
doel hebben, de ontwikkeling van het
lichaam Maar niets mocht baton.
Het jonge ciönsch bleef zich verzet
ten.
En nan ziin vriendjes verklaarde hij
triomfantelijk: „Als zo me later sol
daat willen maken, va ik lekker voor
z."3 maanden naar Srhevoningen. Maar
aan -en hongerstaking doe ik niet
mee"..
