Hoe Jean Bergoin naar de West ging
Stadsnieuws
De HAMIT
VOOR DE VROUWEN
ZOUT.
Blpnenlani
li.
Ziehier dan de toegelegde afbeel- I beide tijden een rijweg, vier rijen
ding van de plaats der ontmoeting: boomen. Op den achtergrond de poort,
'het Houtplein naar een teekening van |rechta een paar herbergen.
F. C. la Fargue. Een wandelweg, aan
Het verhaal van Bergoins lotgeval-
Je :i wordt thans vervolgd
Daar zat de Haarlemsche Jongen
dan in Amsterdam, in een kamertje
waarvan tic deur aan de buitenzijde
met een dubbel slot. en twee erend !s
gestoten was, en waar het daglicht
binnen viel door twee booge vensters,
van „diefijzers" voorzien: de vogel
was gekni[>t. Toen hij van den eer
sten schrik wat bekomen was. zag hij
rond, en ontdekte, dat zich in dit
somber verblijf nog vier jongens be
vonden, ongeveer van zijn grootte.
Drie hunner lagen op den grond, op
stroo, in een doffe apathie weggezon
ken „zijnde door droefheyd ouyten
staat om te kunnen sprecken". Maar
de vierde was nog niet overmand, hij
was spraakzame- en venelde zijn lot
genoot, dat hij op de laatste kermis
was opgelicht door iemand, die hem
een plaats als tromp-etter op een bui
tenplaats had beloofd. Hij woonde in
Utrecht, wear zijn- vader s'adstrom
petter was die was heel ziek toen hii
wegging er. of het nu kwam van de
h;rioner?::c .'er doorgestane angsten,
dat kan :k niet. zeggen, inaar plotse
ling hield de tromnetterszoon op. hil
snikte en kon riet meer. Geen woord
werd er meer gesproken, den heelen
lanzm dog. en Jean rin? op ziin stroo.
fced liegen zonder eten of drinken zo-
kragen te hebben en hij sliep totdat
hij gewekt werd door een mansper
soon, die veel leek op ziin gsstheer,
maar hij had geen pleister op ziin
wang en was slecht gekleed. Ook was
hij zoo vriendelijk niet meer als gis
teren, hij zei niets, maar bracht zijn
slachtoffer naar een hok, vlak bij
diens eerste gevangenis, en dit hok
kreeg maar een beetje licht door een
vierkant gat. dat ook al van dikke
ijzers was voorzien, en de deur werd
achter hem gegrendeld. Hier heeft de
jongen eezeter, zes wo'-en lang. heeTe-
masj alleen, en in al dien tijd heeft
h" niemand gezien of gesproken, dsn
alleen den persoon, die hem tweemaal
deavs. z';n maal bracht, droog rogge
brood met dnnnelre-. zoo naar door
een gat naast de deur. "t Zou maar
voor een maand r:n. had de vrra-n-
Behng op het Hontple:n gezegd rim
-,,e-nige a'Sires" v-or h«m te doen!
Nu. ..affaires" had Je.m verricht.
Sat ws3 waar. maar van ganrah an
deren aard dan ht: zich had voo-rre-
ste'd. Iferhaald»lük had h;l zijn be
waker gevraagd of hij een naar nor
oer dag mocht hahben om buiten riïn
hok wat beweging te nemen, hetgeen
hem eindelijk werd toegestaan en van
nu af wordt, de gevangene dagelijks,
naar zijn gissen omstreeks zes unr,
naar beneden gebracht, waar hij ge
dwongen wordt ,.e»nige huy»d;ensfen
fe doen". Daarna mag hij wat gaan
wandelen op de plaats en in een daar
achter gelegen tuin, tusschen hooge
muren „rondsomme met ijzere pen
nen, tor grootte omtrend twee vinge
ren lang, bezet totdat het donker
begint te wprden en hij weer naar bo-
vcu ;ri/ iclit en „als vooren" opgeslo
ten wordt.
Als voren. In troostelooze een
tonigheid ringen do dagen voorbij, de
Jongen voelde zich verlaten, hij ont
moette slechts menschen, die hii niet
kon verstaan, omdat ze in een voor
hem onverstaanbare taal spraken
Misschien bracht dit hem wel op 't
idee om zrn cipier mee te deelen. dat
hij Fransoh en Duitsch kon schrijven,
en werkelijk scheen het of dit voor
recht hem de deur van zijn cel zou
openen. Jenn moest een paar proeven
van bekwaamheid afeggm. men liet
hem wat schrijven, en her gevolg was,
dat de vreemdeling beloofde hem op
oen oorlogsschip re zullen bezorgen.
Op e.-n oorlogsschip? Maar dat was
de afspraak niet. d e voorwaarde was
niet genaakt! En op ziin weigering
krees hij ten antwoord, dat „zij 't
wel met hem maaken zouden".
Zoo brak do 27ste Mei aan. 't NVns
Zaterdag en de jongen, in wien de le
zer ongetwijfeld eenigszins belang
stelt, was cp de gewone wijze naar
beneden gebracht. Hij zou niet moer
boven komen. N'a zijn avondwande
ling beval men hem zijn hok weer op
te zoeken, niemand ging met hein
mee. Integendeel, zijn bewaker verliet
eensklaps het huis, hij haa de voor-
deux open laten staan „ter breedte
van omtrend drie vingeren". Een uil-
noodiging om t« vluchten? Jean hoor
de zijn vijand „sloffenover de straat
hel geluid stierf weg. toen gebeurde
het Zachtjes opent by de deur wat
verder, neemt zijn pantoffels in de
eene en de panden van z ;n rok in de
andere hand, slaat rechtsaf en loopt
met een vaart tegen een huis aan „al
waar de slop off poort toeliep en
stujrtte, alzop hij door de duysterni*
en vrees niet konde zien". Hij bevindt
zich weer in het doolhof.
Hij weet nog precies hoe hij er uit
gekomen is: „dat hij daar wederom
koerende, zijn gevangehuys voorbij en
een off twee poortjes U doorgeloopen,
en alzoO eyndclijk is gekomen op e>-n
breede aan hem onbekende weg; dat
hii vervolgens die geheele nagt vol
schrik en vrees als hij maar ie's hoor
de, door de stad, de eene grart op en
de andere neder, is geloopen. totdal
hij met het aanbreeken van den dag
aan een poort komende, van den
schildwacht he©ft vernoomen, dat hij
aan de Utrechtse poort was". Do
vlucht wa» gelukt, Jean was vrij maar
neg niet thuis.
Hij durft niet thuis komen. TTI1
dwaalt rond buiten de poort, loopt
bij de boeren binnen en vraagt om
een stuk brood, 's nachts slaapt de
zwerver in een schuit. Tot T/oensdag-
middag, het zal vier uur geweest zijn,
toen hij besloot zijn woonplaats mam-
weer op to zoeken. De Utrechteche
poort in, Amsterdam door, de Haar
lemsche poort uit, de vaart langs, na
dert hij Huarletn.
Even voorbij Halfweg valt de onge
lukkige neer, hij kan niet verder,
„door honger, dorst en loopen afge
mat". Eon boer, die voorbij komt.
ontfermt zich over den landloopor,
neemt hem op ziin wagen, brengt hom
binnen onze stad. 's Avonds is de jon
gen bij zijn vader terug.
Dit dramatisch verhaal heb ik op-
geleekend uit den mond van «nijn
held zelf, zooals hij het aan hoeren
diakenen van de Waahch Gerefor
meerde gemeente vertelde, toen zij
den 2den Juni in een buitengewone
vergadering bijeen waren. Jean, oud
ruim 17 Jaar, was de zoon van Daniel
Bergoin, een vluchteling van Fransch
Zwitsersche afkomst, die van de Waal-
sche diaconie ondersteuning genoot.
Het ligt dus voor de hand. dat diake
nen zich ann de zaak gelegen lieten
liggen en den teruggekeerden Jongen
in verhoor nomen. Ze noodigden l:em
uit, „in allee de waarheyd te zeggen,
zonder zig met eenige omwegen, veel
min onwaarheden op te houden", en
al had hij heel wat omwegen gemaakt,
aan liet eind van zijn verhaal geko
men, kon hij verklaren, „hetzelve ol-
zoo de eenvoudige en waaragtige
waarheyd en hem overgekoomen te
zijn".
Een ernstig geval. Was hier nan
een ronselaar zijn prooi ontgaan? liet
zou niet vreemd zijn, indien de ver
gaderde diakenen aan deze mogelijk
heid dachten. Juist in dezen tijd gin?
het bemannen der oorlogsschepen met
groote moeilijkheden gepaard. Menig
maal bleek het onmogelijk een vol
doend aantal matrozen to verkrijgen,
zoodat het Amsterdamacho college zich
reeds verplicht had gezien het ontbre
kende getal aan te vullen met tuchte-
lingen uit het rasphuis, die. na vol
brachten dienst, kwijtschelding van
straf ontvingen, zij het met handha
ving van "r. vonnis der verbanning. Ik
zeg met, dat een dergelijke maatregel
het moreel van 's lands vloot verfioog-
de, maar dat hij wijst op een te kort
aan zeevolk, en dat de ronsel ar ij daar
uit garen tracht te spinnen. Hoe dit
zij, ronselaar of niet. de man met de
pleister moest opgespoord worden, en
diakenen vingen het onderzoek ann.
Het verhaal van Jean gaf enkele aan-'
knoopingspunten: om te beginnen kon
misschien de l'trechtsche stadstrom-
potter inlichtingen geven.
H. E. KNAPPERT.
Do algemeen» winkelweek
ïfcsss «ijn de ïcorbereHingwi voer da
Algemeene Winkelweek in een zoodanig
stadium gekomen. <i*t ook hierover eeni
ge zaededee'.ingen. zij het da® ook var.
voorloopigen aard. kanr.ea gedaan worden
Eenige koeren reeds heeft de Commis-
si© voor de A goto eene Winkelweek var
gaderd. heeft in de® breede over de ver
6 oh ii lende organisatieplannen beraad
slaaed en deze cijn than» in «enigszins
vasten vorm ter goedkeuring voorgelegd
aan de Hoofdcommissie van Uitvoering.
Hulde brengend aan d« zeer actieve
wijze, waarop door deze commissie de
zaken zijn aangepakt, heoft d« hoofdcom
missie bericht, dat zij in hoofdzaak de
voorgelegde plannen ten zeerste toejuicht.
Da Commissie voor de Algemeen© Win
kelweek heeft cu de dagelijkaohe bestu
ren de* diverse Straat- en Buurtvereeni
gingen aangeschreven en uitgenood igd
rot een gecombineerde vergadering, welke
zal worden gehouden op Woensdag, den
2en April des avonds te half negen xr. de
bestuurskamer van het Geen. Concertge
bouw.
Voorgesteld wordt da behandeling op
deze vergadering der navolgende punten
en de commissie vraagt aan de nijgenoo
digde vereenigirigea hierover reed» tevo
ren ledenvergaderingen te willen hou
den. opdat de dagelijksche beet uren op
de gecombineerde vergaderingen ru"sc
versehijr.en met behoorlijke mandaten.
Voorgesteld wordt:
1. De Algemeene Winkelweek duurt
evenlarut als de Middanstandstentconslel-
lin™, n.l. van 24 Mei tot en met 2 Jur.i a.s.;
2. Algemeens deelneming heteekent, dat
'aan deze algemeene winkelweek alle, zoo
wel kleine als groote winkelzaken deel
nemen s
3. Algemeen sal tijdens deze periode
verzocht worden te vlaggen, d.vj. m alle
straten en eoowel door de particulieren
ala door de winkeliers;
4. De* avond» sullen de étalages
- alle licht prijken, minsten» tot elf t
5. De étalage» zullen op p «wande wijze
en In overeen j: aitng met den «i*ch van
het artikel met bloemen versierd worden:
Da kaarten, welke in keurige anifcr
me uitvoering, door de zorgen der hoofd
commissie en der oommissie slg. winkel
week. tullen verstrekt worden aan alle
deelnemers, rulle® zichtbaar ia de étala
ge» worden aangebracht, dat is van de
«raat af duidelijk te zien zijn;
7. Aan alle deelnemers wordt verzocht
-lat zij in die week uitkomen met «oc
mogelijk de nieuwst© en. als het mogelijk
la, met nog o®bekende artikelen;
8. Indien mogelijk, sullen de diverse
bedrijven *n werking moeten vertoond
worden;
9. Bevorderd moet worden het voor ge
zamenlijke rekening en zorgen der be
woners over de straten «pannen van keu
rige en. aan te stellen eisehen beant
woordende, doeken met opschriften, als
b.v.Bezoekt „De Hamftl"; Beziet onze
Etalages! Koopt in Uwe Woonplaats 1
10. Aa® elke deelnemer zal een blij
vend© herinnering, in de® vorm van een
diploma, verstrekt worden:
11. Onderlinge wedstrijden, die veelal
een bron vormen va® groote ontevreden
heid en onaangenaamheid, zullen riet ge
tolereerd worden.
H«t Bloemenfeest.
H-t bestuur der Vereeniging tot Ver
fraaiing van Haarlem en omliggende Ge
meenten en tot Bevordering van het
Vreemdelingenverkeer heeft aan de hoofd
-ommfcwle van uitvoering medegedeeld
da» ta de vereenietre een reorganisatie
olaaU vindt, dat deze half April haar be
slag za! hebben gekregen en dat dan oti-
mlddellifk het voorstel, htzake het Bloe
menfeest in behandeling zal worden ge
bracht.
MR. H. PH. VISSER 'T HOOFT.
Wij vernemen dat de toestand von Mr.
H. Ph. Visser 't Hooft langzaam voor
uitgaande ia.
Optochten op Zondag
Een motie een den Raad
De raadsleden J. A. Bcholl* T. Jonste®,
mej. W. G. va® Vliet, W. Ko-ppsn en M.
A. Rcicalda hebben e«n motie bij den
Raad ingediend, waarin de wenschel:;k-
h*ld wordt uitgesproken, dat ook op Zon
dag betoogingen en optochten met vaan
dels «n muziek kunnen worden gehouden,
als tenminste zorg wordt gedragen, dat
daardooT geen verstoring va® godsdienst
oefeningen word', veroorzaakt. Omdat
burgemeester ook ca de uitspraken va®
den Baad weigerachtig blijft, toestemming
te verleenen.
Adressanten vew-oeken den Raad daar
om te besluiten, de commissie, bedoeld tn
art. 166 der Gemeentewet uit te noodigen,
een zoodanige wijziging va® art. 80 der
Alg. Politie Verordening te ontwerp on, dat
voortaan de daarin bedoelde vergunningen
in plaats van door den burgemeester, door
B. en W. kunnen worden verleend.
VOORORACHT VAM OEM HEER
T. B. ROOROA.
De heer Roorda zal Vrijdagavond,
28 Maart, in de Rotonde van het
Paviljoen te Haarlem een voordracht
met lichtbeelden honden van zijn, in
het voorjaar van 1923 volbrachten
tocht door Xed°rlandjch Indië. Deze
voordracht zal behalve een uiterlijke
afschildering der reis. tevens vooral
kunst- en cultuur-historische opmer
kingen bevatten en daardoor de toe
hoorders aldus dieper in de cultuur
van de bewoners doen doordringen.
JUBILEUM.
26 Maart a.s. zal do beer J. n. Wife.
machinist oen da Chemische Wasscherij
en Ververij va® de firma Lottgerlag aan
da Amstcrdamsche Vaart den d.-.g herden
ken, waarop hij vóór 121'2 jaar bij ge
noemde firma ln dienst trad.
KUNST AAM HIT VOLK.
Da heer Ir. J. B. van Loghcm schrijft
Na onkel© bijeenkomsten van vaitegen-
woordigers der Haarlemoche arbeiden met
jie van de kunst- en wetenschappelijke
lichamen, zal thans de vereeniging „Kunst
uo bet Volk" opgericht worden.
Het doel der vereeniging zal niec al
leen «ijn een bond te vormen tusecher.
genoemde groepen, maar ook, waar die
groepen te kort sohieteu, solfatandig naar
voren te komen met kunstuitingen van de
beate soort. Deze kunstuitingen sullen te
gen een zoo gering entree toegankelijk
zijn, dat breede lagen onzer samenleving,
die tof heden geheel of ten deele verste
ten waren va® kunstgenieting, in de ge
legenheid gesteld worden hoogere cmt-
rikkeling en geestelijke verheffing deel
achtig t© worde®. Men moet daartoe lid
worden legen een contributie van f 0.50
per jaar. Wij nemen echter aan, dat velen,
die het doe! sympathiek vinden, of daar
toe tinsacieel in staat zijn, een hoogere
contributie sul'.en betalen. Wanneer het
ledental daartoe in staat stelt, wordt aan
'ie leden maandelijks een tijdschrift ge
r-raden, woar-.n kunstuitingen en belang
rijke vereenigjng«xaken worden opgeno
men. Het spreekt vanzelf, dat reed» eer.
irogromma is opgemaakt van de uitroe
ztgen en tentoonstellingen, waarmee reeds
de volgend© maand wordt begonnen, won-
tenmrnst© de Haarlemmers aiet or.
lien!oen voor Amsterdam en Delft, waar
de kunstvereenlgingen met gelijke strek
king thane een le iental van IO.CCO en 2000
hebben. Aon de oprichtingsvergadering,
die Zaterdag 29 Maart te half tien plaats
heeft, sal een lezing met lichtbeelden
va® Ir. J. Gratama. architect te Amsiar
voorafgaan. Het is ni«t toevallig, dat
architect ia uitgenodigd om bij de
inwijding te «preken. De architectuur Is
de moeder van alle kunsten. In Usur ko
men de volksuitingen van een tijd het
sterkst en het volkomens» naar voran. De
bouwkunstenaar ie machteloos zonder den
1, zonder den dadendrang van een
D© hopelooae arohiteetuurverwilde-
ring in het laatst der vorige eenw gait
«amen met den ondergang der bourgeoisie.
De gezonde architectuuruiungen, die wij
thans hier en daar aanschouw»n, zijn de
voorboden van een krochtg« en nieuwe
olksuittng. die de loatrt© resten der
bourgeolekunst tal verdrijven.
De heer Gratama zal de opkomvt en or.
iergang van verechiller.de tijden bespre
kan in verhand met d« grootere of klei
nere volkskracht dier tijden. Dit heigrln
tal door lichtbeelden van architectn!-
•childer en beeldhouwkunst verduidelijk:
worden.
Het Is -hans sa® de Haarlemmer» otn
te laten zien. dat er werkelijk leven in
hen is. etJ dat tij verlangen nsar ontwik
keling tot h« renirien van kunst. D*
zroote opkomst bij d» Wing van de®
•♦er Grvama over ..Kunst en Cultuur"
al van dit verlangen een bewijs kunnen
Naar wij vernemen Is do <oe*iand van
den heer T. C. A. Bólger, tandarts alhier,
steeds zorgelijk.
VRIJWILLIGE BURCERWACHT.
Aan de loden ia hekend e«sna:vkt:
le. dat de schietoefeningen te Over-
vecn weder zullen aanvangen op Za-
terdae 12 April a.e. en duren tot be
rin September. Zii tullen wonden ge
houden de* Zaterdagemiddfttri van
3—5 unr er. Zondagsmorgen* van
1012 uur. behalve dc vierde Zondac
an iedere maand.
2e. gedurende 'ie zntnerOefeningW
zullen ge en schietoefeningen met
marea- eai cvlindergeweer in de Stftde-
doe! -n wordm pebouden. de^e zullen
mifadiea eindigen op DotsJordag 3
April a.s. en weder aanvangen den
-rslen Dondert! w na liet cindipon der
oefeningyi te Overveon
3e. op de aphifdbnnen zal zoowel
!vuur als nersoneel booef.-nd wor
den. F.r zu'ii'n geen apart* dacon
voor r>la.ite©liike wedstrijden worde?,
gehoudenDe priiren zullen worden
toe-gekend naar een gemiddelde van
3 serie*, zoowol voor tijd- als perso-
neelvuur
4e. er zal een Kring- en Provinciale
wedatriid worden gehouden, volgens
dezelfde regeling «Ju verleden jaar. De
hieraan deelnemende schutters zullen
worden uitgekozen en geplaatat in de
klaas© waarin zij gerangschikt ziin of
worden ingedeeld, in verband met de
behaalde resultaten tot den dag der
rndeeling. De Nationale eind wedstrijd
wordt dit jaar wederom niet gehou
den
5e. van het begin der schietoefe
ningen tot 1 September, kan elke
schutter mededingen naar den titel
van Koningwchutter le of 2e klasse,
zii ontvangen daarvoor vanwege den
Bond van Burgerwachten een bijzon
ier kruis met lint
6e. voor het peval dit Jaar wederom
schietraardigheidsproeven zullen wor
den afgenomen, zól dit op het sohiet
ter rein bekend worden gemaakt;
7e. leden. di« wenschen deel te ne
men aan een vierdoagsch© afstands-
marach te voet in de maand Juli en
(of) aan een vierdaageche afatandarit
ner rijwiel vermoedelijk in Augustus,
kunnen zich daarvoor oogeven ten bu-
reele Burgerwacht. Kruisweg 70-,
8e. tot beëindiging der winteroefe-
ningen zal op 3 April a.s. des nam. te
7.30 uur een schietwedstrijd met
marga- en cylindergeweer naar
keuze worden gehouden in de thans
electrisch verlichte zaal van de Stads-
doelen, waaraan door ieder lid der
Burgerwacht Haarlem kan worden
deelgenomen. Groote deelname zal
zeer op prijs worden gesteld.
HET REVOLUTIONNAIRE i MEI-
COMITé.
jVan mededoelingsn van dit comité,
voorkomende in „De Arbeid" ont-
leenen wii het volgende
Wij willen den 1-Meidag dit jaar
ook vc*>r de kinderen tot een bijzon
deren dag maken. Op de gecombi
neerde bestuursvergadering is o»n
oommissie tot het organiseer en van
een kinderfeest benoemd. die out
thnns haar plannen heeft meegjdeeld
Deze bestaan o.a. uit een gezamen
lijke wandeling naar de duinen, war.r
wedstrijden om priizen gehouden
worden en versnaperingen n';t*
deeld. Bij slecht weer gexJiicdt d:'
allee in een zaal waar als -Mc-u
het feest een inarionettan tueatiT
wordt vertoond.
Zout als genot- en als voedings
middel. Waarom het noodig
is in onze voeding. Plant
aardig en dierlijk voedsel.
Wanneer er over de zoogenaamde
genotmiddelen wordt gesproken, wordt
tiet zout er heel vaak bij gerekend.
In zekeren zin dient het in onze
keuken ook als genotmiddel, waar
het bijvoorbeeld gebruikt wordt om
den smaak van het gerecht wat meer
te doen uitkomen, wat dikwijls bij
melkspijzen het geval is. Velen, wier
smaak niet zoo fijn ontwikkeld is,
dat zij dergelijke kleine verschillen
proeven, zullen het dan ook achterwe
ge laten omdat het verder niet noo-
lar dat het zout enkel als genot
middel zou worden gebruikt, is een
dwaling waaraan niemand zich «.-hul
dig zal maken. Want wanneer »ij be
denken in welk© groote hoeveelhe
den het zout in <lt-nui»houding wordt
verwerkt, dan zal men zelf de gevolg
trekking wel kunnen maken, dat dit
zijn oorzaak niet vinden kan in het
feit, dat iedereen zoo op het gebruik
van zout gesteld is uit een oogpunt
van smaakdo hee!o beschaafde
wereld zou dan feitelijk oad zout vcr-
laafd zijn
Veel belangrijker dan, als genotmid
del alleen, is het zout voor onze voe
ling, wij mogen zelfs wel zeggen da'
het voor ons menschen, die over het
algemeen een gemengde voeding heb
ben, dat wil zeggen, dat wij van
plantaardig en vnn dierlijk voedsel
leven, een noodzakelijke Ieven»behoef
te is.
Door langdurige onderzoekingen zijn
de geleerden tot do conclusie geko
men, dat vleeschetende dieren min
der behoefte aan zout hebben, ja,
soms zelfs bepaald een afkeer van
toonen, dan plantenete.ide. Het vee
in de prairiecn van Xoord-Amerika
bijvoorbeeld, houdt zich bij voorkeur
op bij zoutbrnnnen of od plaatsen
r zoutbeddingen roor den dag ko
men. om het tc kunnen eten, en zoo
gaat het met alle planteneters.
Maar i da menschen i« bet al pre
es hetzelfde: onderzoekingen op dit
gobicd hobbcn bewezen dut de wilde
volken, die uitsluitend van de jacht
bestaan en nog ge« n landbouw ken
nen, ook geen zout gebruiken, terwijl
de plantenctende het wel do©n. On
derzoekers bij deze vleeschetendo
menschen voelJen zelf ook ge©n b--
hoefte ann zout in den tijd. dat zij
bij zulke stammen woonden, terwijl zij
het toch vroeger wel gewend waren
geweest, kwamen zij echter ver in
de beschaafde wereld, dan gebruiken
zij weeT zooveel zout als vroeger.
Kwam zoo'n wilde stam in en ver
der ontwikkelingsstadium en ging zij
zich toeleggen op vredelievender din
gen zooals de landbouw, in plaats vnn
de jacht, dan kwam tegelijkertijd ook
haar behoefte aan extra toevoeging
van kenkenznut.
En nu de verklaring hiervan. Elk
levend weren herat een zekere hoe
veelheid zoogenaamde -lizouten en
deze zijn voor onze lichaamsverrich
tingen van vee! belang. Het spreekt
dus vanzelf dat ons voedsel die kali-
zouten ook moet bevatten, zoodat er
steeds versche aanvoer is om de
function goed te doen plaats hebben.
De wetens-map heeft echter ook ont
dekt, dat de toevoer van kalizouten
keukenzout aan hot lichaam onttrekt.
dit moet daarom ook geregeld
aangevuld worden. Onze voedings
middelen bevatten ook keukenzout,
maar het is nu de vraag o.' dit vol
doende is.
Alle dierlijke voedsel nu bevat zoo
weinig k.alizouten en zooveel keuken
zout, dat het verlies dat het ce.rstc
in ons lichaam noodzakelijk veroor
zaakt ann keukenzout door den nieu
wen toevoer geheel gedekt wordt. Ge
heel anders is het echter hij het
plantaardige voedsel, waarhij d - hoe
veelheid knlizoufen zoo groot is in
verhouding tot .dio van het kenken-
zoiit, dat do laatste hef verlies tn het
lichaam door de kalizonten onmegeliik
dekken kan. En zoo ontstaat bij de
nlnnteneters do behoefte nan extra-
toevoering van keukenzout, oen hel
natunrli'k iets dus, voorn! bij men
schen dio weinig vleesch en veel
plantaardig voedsel gebruiken.
Onwillekeurig komt nu do gedach
te iu ous op, dut o us vee in de weide
het dan toch blijkbaar niet zoo erg
best heeft: het leeft uitsluitend van
plantenkost, maar het zout ontbreekt
by het koeienmaal. Toch is dit zoo
verwonderlijk nietjuist gras en hooi
bevatten weinig kalizouten, waardoor
er dus geen extra-toevoeging van
keukenzout noodig is, cm de hoeveel
heid hiervan in het lichaam op nc-il te
houden. Een dergelijk verschijnsel
zien wij bij rijst, dat ook zeer weinig
kalizouten bevat, waardoor een voe
ding zonder toevoeging van zout
van buiten af mogelijk is.
Aardappels en brood daarentegen
bevatten veel kalizouten en vragru
dus ook veel toevoeging van keuken
zout. Het is daarom ook niet te ver
wonderen, dat menschen die hoofdza
kelijk van deze beide levensmiddelen
bestaan, hun maaltijd rijkelijk met
zout bestrooien, al zal het dan ook
iemand, dio meer vleesch en rijst eet,
riiwel oneetbaar toeschijnen.
Dat het gebruiken van zout intu*-
sehen ook een slechte gewoont» kan
worden, is wolbekendwie er altijd
ecl van gebruikt, heeft ?-p den duur
steeds meer noodig om zijn a f ges t- nip
te smaakzenuwen nog wit van den
smaak te laten proeven. Maar in de
meeste gevallen gebruiken de men
schen zooveel zout in hun voedsel als
er voor hot gobrutk in hun lichaam
noodig ia
Het menu voor deze week bestaat
uit:
Vleesehkoekjee,
■Stamppot tan raapstelen.
Vijgencompote.
By dezen maaitijd wordt veron
dersteld dal er nog wat koud vleeseb
van den vorigen uag over is, dat in
■le vleetchkoekjc» wordt verwerkt,
terwijl er door de stamppot van
raapstelen in plaata van vleesch witte
boenen worden verwerkt. Het is dan
:n zeer stevig maal dat in deze kou-
temperatuur nog heerlijk zal sma
lle koekjes worden bereid van:
3 on» vlccichreeten.
een ei,
wat peper en nootmuskaat,
een uitje,
een 1/2 eetlepel gehakte peterselie,
ongeveer "O gram brooa zonder
korst,
Id.L bruin van jus met water,
40 gr vet van jus,
paneermeel,
wat pikante saus.
Het fijngesnipperde uitje wordt even
n het bruin van jus gekookt, hierin
het brood, geweelct, waarna het ge
klopte ei, peper, nootmnikn.it. do
fijngehakte peterselie on het fijnge
hakte vleesch met le pikant© tottt*
orden toegevoegd. Van deze ma*-
worden ongeveer acht, gelijke,
latte koekjes gemaakt., deze door w at
_i en paneermeel gehaald en in do
koekepan aan beide zijden mooi bruin
gebakken,
Voor dc stamppot worden de witte
boonen, ongeveer 3 d.L. ta wee zes
geret en daarna in hetzelfde water
gaargekookt. Intusschrn worden de 4
bosjes raapstelen in fijne stukjea ge
sneden, eenige malen flink tn ruim
water gewasachen en mot weinig ko
kend water en zout opgezet Is dit
ook gaar dan worden onder in do
Ean de rauwe, gcichil.'e en in stuk
en gesneden aardappelen gelegd met
zooveel water dat zo halverwege on
derstaan, hierop de raapstelen ©n ten
slotte de boonen en het vet. Dit alle
wordt gaargekookt gedurende een
half uur. door elkaar gestampt en on
«maak afgemaakt. In plaats van wit
te boonen kan rijst er ook heel goed
door verwerkt worden.
Het dessert tenslotte is zeer eonvou-
diggewone, gedroogde vijgen wor
den gewnsschon en met zeer weinig
water, oen stukje pijpkaneel, do
schil vnn r'n halven citroen en een
eetlepel suiker gedurende oen uur
znoht gekookthot kan daarna warm
of koud gogeten worden.
E. E. PEEREBOOM.
OE OVERWERKVERCUNNINCEN.
Aan de Memorie van Antwoord op het
afdelingsverslag der Tweede Kamer is
nog het volgende aangaande de over-
werkvergunnmgen ontleend
De opvatting, dat aanvrageu on over
werkvergunningalleen voor inwilli
ging in aanmerking bchoorea ie ko
men, wanneer het verzoek wordt ge
daan door werkgevers en werknemers
in overleg met de vakvereenigingen. is
in lijnrechten strijd met de door de wet
aan den minister en do Arbeidsinspec
tie gegeven bevoegdheid en verant
woordelijkheid. Hoe gaarne de minister
zich door de belanghebbenden laat
voorlichten en Imct hunne wenschen
rekening houdt en hoezeer hij ann het
overleg tusschen partijoa groote waarde
hecht, ten slotte moet Mj op eigen
overtuiging en verantwoordeli?'kheid
een beslissing nemen, desnoods teren
den wensch van een der partijen. De
minister betreurt de noodzakHiikraid
ran afwijkingen van de 48-urige werk
week, doch betreurt niet. dat bij terra
het oordeel der arVidersvakverecnigin-
ger.. dit middel heeft te br---mra
om het ernstig bedreigd- b-dr::c=l'. -
te versterken, hetgeen niet in -1» _'raf.
ste plaats aan de b-trokfcea arbeiders
en aan de geheele arbeidersklasse ten
goMe komt.
De leden, die betwisten, dat de hicr-
bedoelde werktijdverlengingen leiden tot
beperking van de werkloosheid. slu:t©n
hun oogen voor de werkelijkheid. Hei
aangehaalde voorbeeld van werkver-
meerdering hij Wilton doet zich bij zeer
vele dergelijke vergnnninge* voor en
herhaaldelijk wordt het voortduren der
•ersrunning afhankcliik gesteld van dc
gebleken toeneming der werkgelegen
heid. Bij voortduring worden gevallen
voorgelegd, dat belangrijke export-or
ders In concurrentie met landen met
hooge invoerrechten alleen din kunnen
worden aanvaard, waaneer, nadat de
looncn verlaagd zijn, ook door werktijd-
verlenging de kostprijzen dalen. Niet
te ontkennen valt, dat ook hierbij de
loonsverlaging -en factor van betee
ken is is en de minister zou dan ook
gaarne zien. dat dergelijke maatregelen
tusschen de betrokken partijen worden
overgelegd. Doch ook wanneer dat
overleg te wenschen overlaat of niet tot
het juiste resultaat leidt, kan de minis
ter rich verplicht achten om een werk-
tiidverlenging toe te staan.
In het algen.ran moeten verzoek
schriften van arbeiders om aan een
onderneming een overwerkvergunning
te verleenen, critisch worden bezien.
Meermalen komt het .or dat dc mi
nister particuliere brieven kriigt van
arbeiders, die hem onder gehcimho't-
ding raededcelen, dat zij slechts nood
gedwongen zulk een verzoekschrift tee
ltenden, zonder het er mede eens to
zijn.
VROUW TN BRAND GERAAKT.
De 76-iariEO mevrouw E. v. P.N
wonende nan den Noordsincel to
Rotterdam, geraakt© in brand. En-
kol© vonken uit de piit» v«n Liar ni.cn
vielen on hanr japon en in 'cottc-i ti-d
stond de oude Ir-nt, ?n Iwht.' laaie.
Met veel moeite pelulrte he< den htiis-
r-noot en de vlammen t« dooven. wanr
na de vrouw met zeer "r-t- brand
wonden over het eeheele lichaam,
naar het ziekenhuis mo©«t worden
-.•ervo©rd. In levenseevaarliiken toe-
«tnnd werd zii drar opgenomen.
DE ONDERHANDELINGEN MET
RUSLAND.
Jhr. ntr. Snouck Unrgronie en d©
heer Pentenor van Vlisringen, die
voor Nederland de he.aprekiiisen te
Berliin hebben gemoerd met vertegen
woordigers dor Sovjetrececring zijn
in don Haag teruggekeerd.
