Het Koninklijk Hoogovenbedrijf te IJmuiden Stadsnieuws 41e Jaargang No. 12507 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 26 Maart 1924 HAARLEM S DAGBLAD t 'mé ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd Ifjj ADVERTENTIESVan 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. 8cj is (kom der gemeente) f 3SP/,. Franco per post door Nederland f 3.871/,. Afzonderlijke nummers l 0.15. Geïllustreerd I abonnement aanzienlijk rabat Twaalfstuivers-advertentifin van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0-57*/t; franco per post f 0.65. Ill per plaatsing, elke regel meer 15 Cents k contant; bniten het Arrondissement dubbelen prijs. Directie, Redactie en Administratie Gr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810 Telefoonnummers: Directie 3082, Redactie 600 en Administratie 724 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Directeuren: J.C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM Hooldredacteur J. C. PEEREBOOM Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, WIJkeroog, IJinuldonJ Beverwijk, enz., enz. Driebuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 3521 DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN. EERSTEBL AD I! e d e n. WOENSDAG 26 MAART. Concertgebouw ..Mcrfern". Raaks Jcan Louis l'isuisse en süu kamera den. Gebouw Olympia: 811 uur dans- feest- Firma Wed. L. <le Jong, Groote Houtstraat. Demonstratie met <k- .wonderbakpan. 2.30 uur. Bioscoopvoor=t'. Hingen. DONDERDAG 27 MAART. Stadr-s hcrow-burg Gastvoorstelling Euueu Burg- „Nur ein Traum", 8 uur. Schouwburg Jansweg: Ned. R»is- vereeniging Lezing met lichtbeelden, door Er lib t Meier. Gemeentelijk© UanoertzaAlLeden concert II. O. V. 8 uur. Concertgebouw „Modern", Raakt, Jean Louis Piauiase en zijn kamera den. Firma Wed. T. de Jong. Groote HoutstraatIXuuoustratie roet d« won der bakpan. 2 uur. Cinema Pal te-, Houtstraat: Bioscoop-voorstelling, 8 uur. Theater „De Kroon" Groole MarM Bioscojp-voontelling. S uur. Luzor-Theater. Groote Houtstraat» Bioscoop-voor?telling. S uur. Scala-Theater. Kleine Hout^raalt Bioscooi»vootstalling 8 uur. Bloemend gal: Raalieverga- dering. 2 uur. In middenstandswoningen 16 langza merhand eenigo keus gekomen. De oude quaestie dus van vraag en aanboil. Het zal wel daaraan zijn toe te schrijven, dat hijvoorbeeld in Scho ten een nieuw vak bezig is te ont staan. de straatverkoop van huizen. Zooals uit sommige kleedingmapa/ij- de nanroeper te voorschijn schiet, voorbijganger* die naar de eta lage turen, uit te noodigen binnen te komen, zoo worden in Schoten eenigs- zins doelloos rondwandelende men- schen, wanneer zij aandachtig naur huizen staan tr kijken, aaugeklampt door personen, die vragen „of mencet *orns een huis zoekt, dan kunnen zij hem dienen". MiJn zegt, dat cr op die manier menige transactie toteland komt, waarvoor laat ons dan maar zeggen de „aanrooper", de provisie in den zak steekt. Of deze agenten deskundigen ijnl Misschien soms wel, allicht soms iok niet. In ieder geval hebben zij »le taak op zich genomen huizen aan den man te brengen van iemand, die hen daartoe heeft aangeste'd en wiens per- ceelen solide kunnen wezen of niet. Hierin ligt. natuurlijk een gevaar. Aspirant-huizenkoopers hebben als re gel geen verstand van huizen en let ten gewoonlijk meer op dg buurt, de verf, het licht en de afmeting van de kamers, dan op de soliditeit van den bouw. „Je staat er versteld van", zei ons een deskundige, „hoe lichtvaardig de menscheu soms huizen koppen" En daarbij soms ook nog tc duur, want de straatagent moet. zijn provi sie hebben en wie anders zou die be talen, dan de koopers i Er wordt over geklaagd, dat agen ten soms de klanten wegvissohèn van de deur der bona fide makelaars, nog vóórdat zij dezen hebben kunnen b«; reiken. Deze beschuldiging kunnen wij niet controleeren wel ligt het op onzen weg. het publiek aan te radeo de straat-agenten voorbij te gaan en bever raad en voorlichting te vragen bij makelaars, die verstand van hui zen hebben en bij wie men bovendien goedkooper terecht kan, omdat zij gebonden zijn aan de cenige provisie die gevorderd mag worden: één pro cent van den verkoop. Een rondgang over de terreinen slaan klein mannen met spa- don. Boven, over het dek, loopen met hare tien op het hoofd de don kere. slanke en gespierd© Spanjolen D© ..crijper" ?aat omlioo? en neemt zijn last mee langs een brug. nog ver der. tot. boven .1- opslagplaats, waar de diverse soorten erts liggen. Een andere grijper zorgt w eer voor een ge- liike verdevlin? der massa's over het terrein. De crtshoeveoiheJon worden ver volgens noar gewapend betonnen trechtervormige bunker-ruimten ge transporteerd. Onder deze ruimten loopt een soort spool v eg daarvoor bestemde wagens van bijzondere con st ructie. massief en log van vorm. vaneen de ertshoudende grondstoffen op. die tenslotte als eon ..mélange", door middel van met kabels opgetrok ken lorries bijna loodrecht omhoog gaan naar den mond van >kn hoog oven. De zakken kantelen boven voor over, en storten hun inhoud naar be neden En beneden 1 We klommen naar de basis van den ovenden voet, die natuurlijk een ge weldige middellijn heeft. Rondom den oven loopt eenige mo tors boven het vlak waarop men staat, een ringvormige koker. van proote doorsnede. Door dez.e ronde buis. en haar zijkanalen wordt de lieele lucht, onder in den oven geperst. De ookes'agen worden dus verhit. Verschillende verbranding8-process6n volgen elkander in de cokes- en ertsla gen op. Het ijzer smelt uit en is nan den voet van de ovenkolom, aftap baar. In zeer eenvoudige bewoordingen schetsten we hier den gnug van zaken. Men begrijpt, dat vele bijkomeude omstandigheden de quoestie moeilij ker maken. dan ze hier lijkt te ziin. Om de 4 of 5 uren tapt men iizer af. Daartoe wordt een met klei dicht- pestopt pat. dat voor een in zand go- maakte goot uitkomt, ot>engesloken. Hc-t vloeibaar ijzer loopt door bet ka naal, in zand gevormd, naar een uit- gestrekt terrein, waar men, weer in zand. de gietvormen maakte. Zoo ver krijgt men na afkoeling, groote ijze ren ramen of kammen, die ongeveer den vorm hebben van een groote lad der. Deze kammen worden machinaal gebroken, in baren ijzer ter lengte van ongeveer een meter. Onder de breekmachine staar eön wagon, die liet ijzer onmiddellijk naar de opslag plaatsen voert. In de afgeloopen weken, produ ceerde de oven ongeveer 200 ion iizer Per dag. Binnenkort zaJ echter de productie opgevoerd worden. Nederlandsche gieterijen zijn in de eerste plaats afnemers. Het over s/hot gaat voorname]i ik naar Ame rika. De bijmengsels of slakken, die nog in den oven. op 't gesmolten ijzer drij ven. worden afzonoerliik, langs een tweede kanaal afgevoerd en daarna opgeslagen. De bestemming van deze verhandel bare bijmengsels is nog niet vastge steld. Ze zullen binnen niet al te lan gen tijd, natuurlijk een belangrijk on derdeel van het commercieele bedrijf vormen. Naast de hoogovens staan de groo te cylindervormige hooge voorwar- mers, waar de naam zegt het al_ ook door middel van het productief maken der uit den oven vrijgekomen gassen, de lucht die onder in den oven geblazen moet worden, „voor verwarmd" wordt. Op de techniek van deze processen zullen we niet ingaan. Voor den leek is bet een indrukwek kende pang daar onder langs die to rens. Hier en daar zie je door een cirkelrond gat in lance spiralen de "it- en rossip-trloeiende gasmassa bliksemsnel cïreuleeren... Eenipe honderden meters verder staat de „Centrale" met de kracht- installaties. turbines voor de samenge perste oven-lucht enz., en er naast het ketelhuis waar ook weer een gedeelte van het in het bedrijf cewonnen gas productief wordt gemaakt. HET EERSTE KIEVITSEI IN NOORD-HOLLAND. Het eerste kievitsei, p vonden in Noord-Holland, is Dinsdag aan de Ko ningin aangeboden. NED. HERV. KERK. Aan het ver slag van de voozjaarszitting van het Algemeen College van Toezicht op het Beheer der Kerkelijke goederen en fondsen van de Hervormde gemeenten in Nederland, die Dinsdag te Den Haag is geopend, ontleeren wij deze mede- deeling Het plaatselijk reglement van de kerkvoogdii te Haarlem b aan het AI- gemen College gezonden, met de be doeling, dat dit reglement zal dienen als model voor andere plaatselijke regle menten. PERSONALIA'. Voor het examen apothekers-adsis- tente is geslaagd mej. M. H. Bakels, te Hah riem. COÖPERATIE VOORUITGANG. Door het bestuur der coöperatie „Voor* uitgang" ia aan de leden medegedeeld, dat het een contract heeft afgesloten met een fclcediugmagaaijin opdat de leden van deze coöperatie op bijna alle artikelen een reductie ontvangen vam. 8 DE FILM „DE DORPSSMID". De film „De Dorpssmid", bewerkt naar Longfellow's hekend gedicht „The Village Bit». smith", die van Vrijdag a.s. af ia het Luxor Theater alhier zal vertoond wor den. heeft in verschillende plaatsen van ons tand een zeer goede pers gehad. De Ambemsche Courant schreef: „Dit spe'; is geen onnatuur, geen „foo- neel". De film is vooral in de eerete be drijven, waar het leven der dorpskinderen hoofdzaak is, doortrokken van een blij- moedigeo levenslust, van een prettige on gedwongenheid." De Utrechtsche Courant spreekt van ,.e,-n energieke poging, toomeel en film te doeu eamengaan." Het Overijselsch Dagblad zegt: „De ar? tiesten hebben het familiedrama niet ge. speeld maar doorleefd". De Prov. Overijselsche en Zwolsche Courant prijs het uitstekende spel van Wil liam WaiiLng, die de rol van den smid vervuld ia dese boeiende film. De wandeling wordt voortgezet. Vóór ons liggen de complexen van laboratorium, cokesfabriek, waterto ren, het electrisch bedrijf, dat zich uitstrekt naar boven, naar links cn naar recht?. We komen langs de in aanbouw zijnde tweede giethal (voor atraks, als ook de tweede oven-kolos sus gaat werken) en eindelijk ook langs het gebouw van gewapend beton waar dc cokes gebluseht wordt. Eerst weer een eenvoudig overzicht van deze afdeeling. Do kolen, geleverd door Holland- solio, Duit.schc ("en binnenkort Engel- silie) mijnen, komen langs verschil lende enorme bunker-jnrichtingen eindelijk in kamer-ovens, waarvan er 30 naast elkander staan. Deze ovens zijn ongeveer 3 meter hoog. 11 meter lang en één meter breed. Door mid del van een huizen- en kanalenstelsel wordt de kool verhit. Is de verhitting ver genoeg doorgevoerd, dan opent men de deur van den oven. Aan den achterkant van den kameroven staat ren groot toestel, dat in één beweging den inhoud daarvan voor zich uit duwt. zoodat deze als een gloeiende kolom in den er onder klaar staan- den waggon valt. Juist werd in onze tegenwoordig heid zoo n oveu geledigd. Langzaam schuift de ontzaglijke rood-gloeiende cokes-tablet naar bui ten, stort brekend, rookend, lawaaiend in don wagen, die langzaam vooruit- rijdt, en, als hij geheel gevuld is met do hitte verspreidende compacte donkerrood woruendo massa, rijdt, naar een betonnen overkapping, waar van boven uit, koelwater stort. Eeni- ge meters hooger komen de dikke ge weldige stoomwolken naar buiten rol len. De cokes worden na deze blussching naar een tweede koelinrichting ge transporteerd cn vandaar naar de bunker-plaatsen en naar den steeds doorvjetenden hoogoven. Op deze manier worden 10.000 ton kolen per maand verwerkt. Evenveel ruimte zou nog besteed kunnen worden aan de beschrijving van do wijze waarop door het geheele werk heen „gekoeld" wordt. We wijzen nog op de aanwezigheid van den watertoren met een zout- en een zoetwater-reservoir. Dan zijn er nog de gebouwen waar de bijproduc ten van ie gasfabricage gedestilleerd worden, de stroomtransformatie-in- riohtingen, enz. enz. Wc moeten er nog wel de aandacht op vestigen, dat de Koninklijke Hoog- o» ens ook clectricitcit aan de pro vincie leveren. Maandagavond ging bijvoorbeeld in Beverwijk plotseling het licht uit. Op het provinciaal net was storing. De „Centrale" van het hoogovenbe drijf nam toen een deel der voorzie ning voor de provincie over.... Uet was ongeveer half twee toen we van den lieer Ingen-Housz afscheid ge nomen hadden en weer langs de zwar te sin tolwegen in de bosschen aan ..gene zijdc van het Noordzeekanaal" reden. De groote, hooge monumenten van deze industrie warennog slechts als nevelige silhouetten zichtbaar cn gin gen spoedig totaal te niet aan den einder. ARBEID IN MELKINRICHTINGEN. Dc minister van Arbeid heeft ver gund in het tijdvak van r April 1024 tot en met 31 Maart 1025 aan hoofden of bestuurders van melkinrichtingen te Haarlem dat in hun onderneming door arbeiders van 16 jaren of ouder, in af wijking van het bepaalde in art. 24 der Arbeidswet rpio, en bovendien door mannen, i-i afwiiking van liet bepaalde in a it. 22. derde lid, dier wet. arbeid wordt verricht, onder eenige voorwaar den, die in „St.-Ct," no. 60 worden mee gedeeld, s- INTERNAT. TOONEELWEDSTRIJD „JACOB VAN LENNEP". De vijfde wedsirijdavond der Haar!. Tooneelvereen. „Jacob van Lennep" zal plaats hebben op Maandag 31 Maait in den stadsschouwburg. Dan zullen de Belgen in het strijdperk tre den en wel de Tooneel vcreer.igmg „Da vrijheidsliefde" te .Antwerpen, met het Indische tooneelspel „Blank en Bruin'' in drie bedrijven door. Ma- resco Marisini. 14 dagen na dezen datum zal de jury een en ander beoordeelen, waar na Zondag 27 April de olficieele prijs uitreiking zal plaats hebben, en Maan dag 2S April daaropvolgend het Adrians ensemble uit Den Haag in de Gemeentelijke Concertzaal voor de Ie- den zal optreden gevolgd door een groot slothak Uitgaan ALS JE MAAR N VERLEDEN HEBT. Zaterdag 29 Maart a.s. zal de N.V. Hei Schouw tooneel, directie Adr. v, d. Horst en Jan Muscli in den Stads schouwburg wederom opvoeren het alle records slaande lachsucces „Als je maar 'n verleden hebt", met Jan Musch en Ko van Dijk in de hoofd rollen. WAARSCHUWINC. Dc Commissaris van Politie alhier, verzoekt ons het volgende te plaatsen^ De commissaris van politie te Hel- levoctsliiis, verzoekt den commissaris van pnlirie te Haarlem, belangheb benden te waarschuwen tegen de flesscJientrekkersprakti ken van Jan Holms te Ilellevoetsluis. Bedoelde per soon noemt zich nu eens practizijn, dan weer uitgever of hypoiheekbe- zorger enz. enz., en gébruikt, om zijn slag ie slaan, voor zijn corresponden tie, briefpapier met bedrukte hoof den, uls: ,,J. Holm's advocaten- en practizijnskantoor"; ,,J. Holm, be drijfsleider der commanditaire ven nootschap Voomsche Druikkerij en UitgeversmaatschappijAgentuur cn Correspondentiebureau" ,enz enz. Uit de klachten die de laatste dagen zijn ingekomen, blijkt dat reeds velen gedupeerd zijn. De commissaris van politie alhier, waarschuwt iedereen, geen goederen af 10 geven aan", of op ie zenden naar .1. Godvliet, geboren 1 Maart 1899, tc Haarlemmermeer, slagersknecht, zonder vaste woonplaats, doch opge vende te wonen te Heemstede. Kogel straat C\ vóór inlichtingen ingewonnen te hebben aan zijn bureau, Smede- straat 9, afdeeling Justitoneele dienst TE YL ER FEE-ST. Dinsdag werd in het T.uthersch weeshuis het jaarlijkscb Teyl er feest, gehouden. Medewerking verleende de bekende •ui in Haarlem reeds beroemde goo chelaar, professor Antonini. De avond slaagde dan ook zeer. Het spreekt van zelf dat de ingezetenen van het weeshuis ook getracteerd wenden. V De Postchèque- en Girodienst De terugbetaling der saldi Hoe men te werk moet gaan Ia ons nummer van Dinsdag drukten wij den inhoud van een dienstorder af, die door den directeur-generaal aan de directeuren der postkantoren is gcron- den. met betrekking tot uitbetaling der saldi van jiostgiro-rekeningen aan de rekeninghouders. Dc rekeninghouders onder onze le zers hebben uit dc bewoordingen van dere dienstorder misschien niet duide lijk kunnen opmaken, hoe rij thans te werk dienen tc gaan, wanneer ïij hun saldo wensehen uitbetaald te krijgen. \V:j vóllen dit daarom hieronder duide lijk maken. In de eerste plaats haalt men bij het postkantoor ter plaat-e een aanvraag- formulier tot voorwaardelijke uitbeta ling. dat in duplo moet worden inge- vuld. De daarop voorkomende VTagen 1, a en 3 moeten beantwoord worden, terwijl 4. 5 en 6 oningevuld kunnen blijven. De/c laatste vragen luiden: 4. Bedrag waarvan uitbetaling wordt geviaagd (mag niet meer bedragen dan rjr, van het onder 3 opgegeven totaal). 5. Reden, waarom uitbetaling wordt gevraagd. 6. Welke zekerheid kan belangheb bende stellen, (Aard der zekerheid, na men van borgen enz.). Deze drie opgaven behoeven echter niet meer gedaan t« worden. In plaats daarvan moet in de ruimte achter vraag 6 worden ingevuld ..accoordverklaring ingezonden", natuurlijk alleen, wanneer dit werkelijk her geval is. Men zendt het ondertc- men van dit kantoor (na eenige dagen) bericht ontvangt, dat de machtiging tol uitbetaling uit Den Haag gekomen i». De machtiging uit Den Haag, op het aanvraagformulier ingevuld, luidt Aan dm rekeninghouder worde uit betaald een bedrag van f tegen overgifie van een girobiljet ten behoeve van postrekening 45 too. tot ge- Hik bedrag, door den rekeninghouder geteekend. De volgende -tap du? hei invullen van een fhlauw) girobiljet, waarop al* giront rekening n->. 45100 (het Staats bod n.f der P. T. T.) is vermeld. Hier mede'gaat men naar her postkantoor ter plaatse en ontvangt, na tevens op he- aanvraagformulier voor voldaan ge. teekend te hebben, het bedrag van bof tegoed aan het loket. Dinsdagmorgen le II uur, wareu aan de terreinen van net hoogoven bedrijf aan liet Noordzee-Kanaal, eeni go journalisten aanwezig, die dooi de directie uitgenoodigd waren, liet groot© hoojfovonwork ©eus te komen bezichtigen. In zooverre «as dit een belangrijk feit, daar het als bet ware de Óflicice- Ie opening verving, welka plechtig heid wegens liet overlijden van den heer H. J. Wenckebach, die liet hoog ovenbedrijf tol stond deed komen, en als directeur optrad, definitief was afgelast. Van Velnsn of IJmuiden af vind Je de hoogovens nog niet zoo gemakke lijk. Als vreemdelingen in de bos schen aan gene zijde tan het kanaal, moesten wc ons wel af cn toe, den weg laten wijzen. „Naar dc Hoogovens moet u?" wan dan de wedervraag, „dat zal wel niet. zoo makkelijk gaan. Ze laten je d'r niet op. 's Nachts loopen ze d'r met geladen revolvers en sabels, maar tt moet nl maar rechtuit riiden. dan komt u van zelf aan het hek". Geladen revolvers en sabels iToes- den we niet. want het was klaarlichte da-.' en we verwachtten zolfs »?on vrien delijk© ontvang?» n niet ;en on rechte; z|o portier wès één en al vrien- deliikheid. en de directie de welwil lendheid zelve. De laatste ontvinv ons in het gedeeltelijk neg in aanbouw zijnde kantoor, en lachte luid om het sprookje van de geladen revolvers en de sabels Do bedrijfsdirecteur, de heer A. II. Ingen-Housz deed ons, voor hij den rondgang begon, eenige officieele me- dcdoelingen; onder anderen, dat het personeel van het hoofdkantoor, eer tijds te Den Haag gevestigd binnen korten tijd, op het weik zelf. verblijf gaat honden. Ook, dat van de twee hoogovens er voorloopt» slechts één werkt, opdat men zich van de resultaten geleidelijk op tie hoogte kan stellen. Na deze zakelijke inleiding gin» het troepje naar buiten, om een begin 'e maken met de bezichtiging van het zeer groote werft. We gingen dan eerst naar dp haven, waar de ertsbooten van verschillende nationaliteit aan de remming liggen om gelost te worden. Van die hooge kade af. kriig je nl dadelijk een mooi overzicht op toron- hooge ovens, met de vonrwaraiers. de meier-dikke buizen die loopen in alle richtingen, de vaal- en v.irieerend getinte, enorme erts- en kolenhoopen, de donkere, grauwe, gele of lichte rookwolken, die komen en optrekken, dn Transporteur*, grijper?, kranen, loopbruggen. hr< g- )p-gaande ijzeren trapjes, kortom: hoe] het «amongesie]. de netwerk van «talen balken, kaliels, bruin geschilderde buizen en torenko- lommen, dat zich scherp afteekent fe- cen de lucht. Agenten in huizen Nadat in dc crisisdagen door het ge brek aan middenstandswoningen dc prijzen geducht gestegen waren, zoo dat er fantastische sommen voor hui zen van bescheiden beteekenis werden besteed, is er in deze percrelcn oen prijsvermindering gekomen, die het verkoopen wel gm ikkclijkpr zou ma ken. wanneer het aantal liefhebber» niet verminderde, omdat, de behoefte niet zoo groot meer is. Aan arbeiders woningen bestaat nog groote behoefte. Aan den wal lag de ..Ordunte Mendi", een Spaansch schip met erts. We gineen langs de houten loopplank met een leuning aan hoofd, om ie kunnen kijken, in het groot© ruim, 1 dat gaapte diep en hol, als een kra ter. De „grijper" zakte er diep in weg, en grijpt een wagonlading erts tege lijk. I.omp en log zie jc den grooten grijper beueden, zich kantelen, en happend sluiten. Op de hellingen van den ertsbeiK daar in de diepte,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1924 | | pagina 1