HAARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
S *bS-d."
Rubriek van den Arbeid.
Sport en Wedstrijden
DONDERDAG 17 APRIL 1924
VIJFDE BLAD
(Nieuwa raaks.)
No. 204
Een bezoek aan Fokkers vliegtuigen-
fabriek
besteld. Maar waf niet I?, kan spoed!
komen! Vertelde de heer Van Vliet
niet, dat onlangs een C-machine t
snelverkeer door een particulier is be
steld. Voor mentenen met kleine beur
zen zal het echter voorloopig nog wel
niet het aangewezen toestel worden,
zoolang de prijs van een vliegtoestel
gemiddeld 60.000 gulden bedraagt. Deze
altijd nog hooge prijs is voornamelijk
te wijten aan de kosten van den motor,
waarvoor meer dan 5" van het hceli
bedrag wordt opgeëisclit, Maar wie zal
zeggen, wat cr gebeurt als Ford zich
nog eens in de toekomst op de vlieg
tuig-industrie mocht gaan toeleggen.
Misschien komt dan nog eens de tijd,
dat wij allen op Ford-Fokkertjej van een
paar duizend gulden door het lucht
ruim gaan vliegen,
J. B. SCHUIL'.
In een der montage-hallen van
Het was op een Zondagmiddag, een
jaar r.a den wapenstilstand, dat ik te
Parijs een beioek bracht aan het Hotel
des Invalides. Een dichte menschea-
menigte bewoog zirh langs het oorlogs
materiaal, dn', op het binnenplein van
het historische gebouw was opgesteld.
In dichte riien stonden de bezoekers ora
de veroverde tanks, houwitsers, kanoi
nen en mitrailleurs, die alle nog de
sporen droegen van den oorlog. Ik
dwaalde tusschea de menschenracnigti
door. zag wat onverschillig naar al dat
gecamoufleerde oorlogstuig, dat ik
reeds in zooveel Fransche steden had
gerien. Doch op eens was al mijn aan
dicht gespannen. Ik zag in den hoek
van het Plein een haag van m«n«ehen
om een vliegtuig «taan. Het wa« duide
lijk. dü voor dat grijze vliegtuig de
meeste belangstelling was; het leek
wel. of allen roet magnetische kracht er
heen werden getrokken. Met moeite
Fokker's Yllegtulgenfebrlek.
«teller, en overtrekken van vleugels
Op het terrein van de Elta is de
hoofdfabriek. Met uitrondering van de
motoren, die uit het buitenland komen,
worden cr de toestellen geheel compleet
gemaakt. Behalve de vliegtuigenfabrick
tr Amsterdam heeft Fokker nog een
fabriek te Veere het vroegere M
rine-etablissement alwaar voor groote
series de rompen worden gefabrici
terwijl voor dergelijke series de vleu
gels in de fabrieken van Werkspoor te
Utrecht worden samengesteld. Over de
uitgebreidheid der werkzaamheden van
c.e Nederlandsche Vliegtuigenfabrick
kan men zich eenig'zins een ide^ vor-
men. als men weet, dat er geregeld een
Sco 900 man :n dc hoofdfabriek te
Amsterdam aan het werk zijn, welk ge
tal in drukke tijden soms tot 1300 stijgt.
In een van de montage-hallen stou
geheel gereed, een T 111, één der vijf
letten
Fokki
Jc las in forsche. w
Fokker! Overal
k fluisteren Fokkèr...
den toon van ontrag.
voord uitspraken, be-
meer dan ooit. wat
naam voor dc Fran-
log had beteekmd.
heeft dat vliegtuig
teld gestaan op
iker I) vil. die in
ings getr
Die na
Na drie jaar i het beroemde vlieg-
en men heeft het daarom weggenomen,
maar al dien tijd hebben dc Fransehen
jooal- de heer Van Vliet, die mij bij
mijn bezoek aan Fokkers Vdiegluhten-
De
Hotel t
en
lier D VI1 in
het is het vlieg-
egenstanders hoog
Haar ie
kend i
Én°°sinds °k '1 heèft men het Fokker-
vliegtuig type F IV. waarmede 7 wereld-
record-werden ge-dagen en de be
roemde vlucht over hei Amerikaansche
Continent werd gemaakt, naar een mu-
seutn te Washington Smithsonian In.
stitution -- o.ergebracht, waar het als
ren herinnering aan een der mees^t
in^en' Haariem-rh blad it nog op te
j.. a. naam van dezen oud-
ver dc 'nceie wereld be-
die de oorlogsjaren heb-
saakt. weten allen, welk
een klank ook buiten Nederland de
naam Fokker heeft gehad. Maar min
der algemeen bekend is het al dringt
"c,iïï «n ££*'-* rökto yk
thans nog voor de ontwikkeling oer
aviatiek doet en van welk een groote
beteekenis zijn werk na den oorlog ook
voor ons land i« geworden. Daarom heb
ik deze week een bezoek gebracht aan
de Ncderla ndschc Vliegtui
genfabrick en het is aan dc voor
lichting van mijn gelctder. oen heer
Van Vliet, te danken, da; :k mijn
lezers thans he; een en ander van
Fokker's werk cn rijn fabriek kan ver
tellen,
In 1010 heeft Fokker dc terreinen
van de Elta overgenomen en de. twee
groote tentoo. stellingsgebouwen, diedc
bezoeker- van de. Elta zich nog wel
zullen herinneren, z in fhans ingerlc^
tot montagehallen van cc „Nederlano-
«rhc Vliegtuigen fabriek". Daar in dm
twee hallen worden dc series Fokker-
vliegtuigen, welke voor Rusland. Span
je. Portugal. Duitscliland, Hongarije.
Amerika. Denemarken, Zwitserland,
Finland, Brazilië, Oostenrijk cn ons
eigen land cn zün koloniën bestemd
zijn, gemonteerd. Er staan zooals op
or ze foto ook duidelijk te zien is
naast elkander heele series geraamten
van vliegtuigen, die geleidelijk worden
afgewerkt, tot zij. geheel gereed, in
reusachtige kisten worden verpakt om
vjgheid. Daar worden alle werkzaamhe
den ais bet lasschen der stalen bui-
Sec, het lijmen van tout, hei- samec-
Portugeeschen kapitein Sacadura Cabraf
om cr zin wereldrond vlucht mee te
kcü. Het ieen toettel, dat met lan-
ding-ïiel als landvliegtuig en tevens
met drijvers als watervliegtuig dienst
kan doen. Het heeft een 360 P.K. Rolls-
Royce motor, extra beiizinctanken
den vleugel en omdat hel zooi
voor warme als koude streken
schikt moet zijn een bijzondere af
koeling. Dc roinp van dit toestel be
staat uit 2 afzondei lijke deelen, waar
van dc achterste helft met enkel 4 bou-
ten aan het voorste deel is ver bobden.
Het voordeel van dito bijzondere con
structie i«, dat het bij vervoer uit elkaar
kan worden genomen, dus veel minder
plaats inneemt en in kleine loodsen kan
worden opgeborgen. Ook de heele
vrijdragendo vleugel wordt, als bij
alle Fokker-toestellen, met enkel 4 bou
ten aan het toc«tel verbonden. Dat men
in deze Fokker-vliegtuigen voor de
rondvlucht «floot vertrouwen heeft,
bleek mij uit een uitknipsel uit de
Xw'cedschc „Vccko-Journalen", waar
bij men aan de I'ortugeezen meer kans
gaf dan aan de Amerikanen cn de En-
gelschen. omdat dc Portugcezcn een
-en goeden motor als de Engelschcn
eert beter toestel gebruikten.
Welke plaats Fokker nog steeds in de
iegtuigccindustrie inneemt, is wel op
meest éclatante wijze bewezen bij de
roeven, die vet leden jaar in Spanje
nor een commi-sic van den militairen
rn. Aan deze proeven door vextegen-
oordigers van Duitschland. Engeland,
rar.krijk, Italië. Spanje en Holland
■elgenomen. De beste resultaten wa
rn verkregen door de Bréguct#, toen
het allerlaatst een Fokkcrvlicgtuig
•n C IV' arriveerde. Men besloot
alsnog dit vezkennersvliegtuig te laten
meedingen cn tot groote verrassing van
alle aanwezigen versloeg dit Holland-
scho toestel met den ingenieur
Gra i- a1« piloot alle daar behaalde
rrh. Terwijl dc Bréguet 13K minuut
noodig had gehad om tot een hoogte
'an 3200 Meter te stijgen, bereikte de
Fokker volledig beiaden dezelfde
jle in 8 minuten. Do grootste ho
rizontale snelkeid van de Bréguet was
K.M. per uur geweest, de Hol*
che C IV doeg dat record met
O K.M. En ook in manoeuvreer-vaardig-
heid won de Fokker volgens het
-'ideel der commissie het verre van
ilic andere mededingers.
Wa: de Fokker-toestellen in de eerste
plaat; onderscheidt van de andere
zoo vertelde mij dc heer Van Vliet
le werkelijk ingenteuse eenvou
digheid, welke gepaard gaat met
groote degelijkheid. Daardoor onder-
scheidden zich reeds tijdens den oor
log zijn vleugels. Fokker was dc eerste
die overging tot het dikke vleugel-pro
waarbij de vleugcis zoo sterk ge
fabriceerd worden, da; de uitwendige
«panning niet stijlen en draden
1 den ren- of tweedekker weg kon
iven. Hierdoor bestond niet meer
bii de vroegere vliegtoestellen
geiaar, dat hrt toestel bij in; bre-
a van eer, enkelen driad als een
irtenhui1 inernstortte en dan naar
beneden viel. Het overgangstoestel in
waFokker's jnclutoestel c-iieoek-
on later de wereldberoemde Fokkcz
D VII. het jnchttoestel, dat in den oor
log gebruikt werd en nog steeds het
proto-typc i« van dc tegenwoordige mo
dellen. Deze toestellen zijn onder andere
nog altijd in gebruik bij onze Marine
en Luchtvnartafdeeling,
Ook bii commercieelc cendekkcrs
heeft dit principe hoe langer hoe meer
uitbreiding ^vonden. Volgens mijn
zegsman was het niet onmogelijk, dat
in de toekomst ook in de vleugels mo-
n zouden komen cn zelfs ruimte
- passagiers. Nu reed; is men zoo
dat benzine in den vleugel kan
den meegevoerd.
ehal.c de dikke vleugelprofiolen
erschcidcn dè Fokker-toestellen
2ici door hunne geheel uit gclaschta
a. h. c. fokker.
stalen buizen samengestelde rompen.
Dit is een systeem, dat alleen dooi
Fokker wordt gebruikt en in het be
gin veel tegenstand vond. De deugde-
rijkheid er van is echter reeds in den
oorlog voldoende bewezen. Het voor
deel van een stalen fuselage is volgen
Fokker, dat de romp bij een val ir.
elkaar wordt gedrongen en niet als
bij een houten romp versplintert,
kans op verwondingen wordt daardoor
verminderd, terwijl bij stalen fuselage
het gewicht volstrekt niet grootcr be
hoeft te wezen.
Hoe eenvoudig Fokker werkt, wordi
zelfs een leek onmiddellijk duidelijk
als hij zier, hoe de heele vleugel mei
4 bouten aan den romp wordt beves
tigd en verschillende onderdeden enke.
met dadelijk afneembare veiligheids
spelden met dc hoofddoelen zijn
bond-en.
Dat Fokker nog steeds voortgaat
het vervolmaken van zijn vliegtoe
len, bleek mij bij het nieuwe verkt..
vliegtuig, dat hij nu wrer pas heeft ge
maakt. De cabine - - voor 8 passagiers
is zdó hoog, dat ik er gemakkelijk r
in kon staan. Door het aanbrengen
eert ruit van triplcx-gla-s dat is
ruit, waarin verscheidene lagen glai
elkaar zijn gelijmd, zoodat het wel
barsten maar nooit in scherven kan
ken vóór in de cabine, kunnen
passagiers wat nog in geen enkel
verkeersvliegtuig kan ook naar
ren uitzien. Verder is er als iets nieuws
een verbindingsdeur tu««chen de be
stuurdersplaats en de cabine en kan dt
cabine met verachte lucht, die dooi
cn open buis instroomt en langs de
gloeicnd-hee'.£ uitlaadpijpen van den
motor verhit jvordt worden ver
warmd. Aari alles i« bij dit vliegtuig
gedacht, zelfs aan de toiletten. Ook
toonde ce heer Van Vliet mij aan dit
vliegtuig een heel nieuw systeem, een
uitschnifbare stang, waarop de mecano
kan plaats ncincn, om den motor in
gang te zetten.
Op mijn -.raag welke soort toestellen
n de fabriek van Fokker al zoo wor
den gemaakt, gaf de beer Van Vliet r.tjli
volgende inlichtingen;
Schooltoestellen (de S-typcs) twee
dekkers voor de opleiding van pilo
ten
verkenner-toes tellen de C-machl-
nes welke dienen voor verkenningen,
snelverkeer en photogr.iphisch vck,
o.a. van d-c Kon. Luchtvaart-Maatschap
pij, en een snelheid hebben van 240 .1
260 K.M. per uur
jachtloe«tellen dc D-types die
cn snelheid van 350 tot 300 K.M. kun
nen halen
T-vliegtuigcn, eigenliik bombarde
mentstoestellen. het mode] waarmee de
kapitein Sacadura 'Cjbtal zijn wercld-
■ndvlucht wil maken
vcrkccrstoestellen, de F-types waar
van zeer bekend zün de toe«teilen F II F.
is zij c-oor de K. I-. M. voor het
geregeld luchtverkeer tus«chen Am
sterdamParijsLonden worden ge
bruikt en die in dexe jaren bewezen
len volkomen brtrouwbaar te zijn.
Het 'nieuwste, nas voltooide verkcers-
liegtuïg i« de F VII
de ampbibio de B I een vlïeg-
boot, die zoowel te water neer kan strij
ken als wanneer de wielen neerge-
draaid worden op het land cn de 1
liogbooten B II, die enkel op het wri
er neer kunnen dalen en bestemd zijn
im met de kruisers Java cn Sumatra te
vorden meegenomen.
Over welk een enorme werkkracht
Fokker beschikt en hoe vindingrijk hi)
is, blijkt wel het best uit het aantal
we ea verbeterde types, dal sinds
de oprichting va» de Nederlandsche
Vliegtuigenfabrick door hem in de we
reld is gebrcht. Vijf verschillende type;
an jachttoestellen, 3 nieuwa types van
erkenner-toestcllen. 5 types van vcr-
keertoestcllen. 3 types van de zooge
naamde T-toestellen, 3 verschillende
types van schooltocsiellcn cn aile vlieg-
booten, ziedaar het respectabele resul
taat van Fokker's arbeid in den tijd
ui nog geen 5 jaar!
Op mijn vraag, of men tevreden was
over den omzet, werd mij medegedeeld,
dat die steeds stijgende was. In 1920
de omzet betrekkelijk klein, maar
toch bevredigend, in '21 was zo min
der. doch dc omzet van '22 overtrof die
'20 weer belangrijk. In 1923 was
het aantal afleveringen meer dan ver
dubbeld cn het jaar '24 belooft waar--
nlijk het he?te te zullen worden.
Over het militaire aantal toestellen,
aan de verschillende landen 0.3.
Rusland. Nederland. Zweden. De
nemarken en Spanje was geleverd *f>n
heer Van Vliet mij niet inlichten.
Die. getallen zün ui; den aard der zaak
geheim. Een heele serie jachttoestellen
met Russische namen bewees mij, voor
welk land Fokker thans aan hel werk
Ook aan Duitschland en Hongarije
heeft Fokker toestellen geleverd, maat
dat waren uitsluitend vcrkee.r-ioestèllon.
Het aantal vliegtuigen, dat in totaal
per jaar door Fokker's vliegtuigen-
fabriek wordt afgeleverd, beloopt in de
honderden.
Het aantal bestellingen van mili
taire vliegtuigen overtreft dat van de
•erkeersvliegtuigen in hoeveelheid nog
leeds belangrijk. Het is helaas een
feit. dat dc vliegmachine? nog steeds
allereerst voor militaire doeleinden wor-
gebruikt. Wij zijn nog niet zoo ver,
dat vliegtoestellen als auto's c'oor
particulieren voor snelverkeer worden
Wekelijksche Postzegel
rubriek
Eenige weken geleden, gaf ik 11 de
complete lijst van de ..rouwzegels
uitgegeven ter nagedachtenis van den
..rooden czaar" Len in. Deze zegels
verschenen toen ongetand; tnans meldt
men mij dezelfde waarden getand.
Hier blijkt weer een keer te meer hoe
de Sovjet-regeerders hun handwei K
verstaan wanneer hot er om gaat,
zooveel mogelijk geld uit de verza
mel aarszakkon te,halen. \Vellicht van
niet rilcemcono bekendheid is het,
dat de Russisch® regecring den han
del in postzegels, het ruilen daarvan
enz. naar zich heeft toegehaald. Len
staatsmonopolie is liet wel niet, doe i
ges-n brief met postzegels mag Rus
land in- of uitgaan, of hij moet het
philatelistisch gurwui der Sovjet-
geering paseeeren. I)eze bemoeiens 1
rijkswege gebeurt niet voor 1111
voor dit werkje heeft dc Russische
geadresseerd" of afzender een zeker
Tocht, u- betalen, dat in speciale plak-
zcgels wordt verantwoord. Men ziet
doze zegels wel eens aangeboden als
postzegels, doch dat zijn ze in 1
onkel opzicht.
Tegelijk met deze getande I.enin-
zcgels verschenen eenige koerseeren-
de waarden in de goudkopoken met
do afbeeldingen van een boer. geheim-
don soldaat, enz. eveneens getand. De
Russen raken dus beter ingespannen
cn beschikken thans klaarblijkelijk
over porforeermachines.
Duit&chland begint, thans 00V; mol
Poatzegelwaarden in de goudpfenmg.
I)r> eerstelingen van dc nieuwe serie
zün verschenen. 111 de waarden 3 pf.
.lichtbruin. 10 pf. rood cn 30 pf. h.a.
Men koos als zegel motief don gesty-
joerden Duilsohen adelaar, een verbe
terde editie van zijn houterigen soort
genoot, voorkomend op de lucht post
zegels. 4
Heb was te voorzien, dat het ver
drag gesloten tusschen Italië en You-
go-SIavië, waardoor aan het gezeur
over Fiume, ren, naar we hopen, de
finitief einde komt. het buiten de ver
zamelaars niet stellen kon. De Itali
anen zijn zoo in hun nopjes, dat Fi
ume in hun bezit, is gekomen, '-at
ze hun vreugde uiten in liefst twee
verschillende series of heter gezegd
In twee verschillende opdrukken cp
de koerseerende serie, in gebruik m
deze heet begeerde havenstad.
De eerste opdruk gevat in een ver
sierd vierkant luidt: ..Annessione All
Italia" met aan den voet. de datum
„22 Febb. 1324".
De andere opdruk" luidt hec-1 kort.
Regno d'It alia" en is opgesloten in
du ellips. Behalve de frankeerzegels
gaande van 5 centimes tot 5 Lire,
worden ook de oxprossezegcls 60 cen
times en 2 Lire van deze beide T-
drukken voorzien. De verzamelaar,
die in deze fuik schiet, kan mi Irach-
11 de volledige zes en twintig stuks
i elkaar te halen'.
Met deze prostatic is de Italïaansehc
post echter maar half tevreden. Voor
het eiland Castelrosso. gelegen voor
de Klein-Aziatische kust. verscheen
een tien-tal Italiaansche zegels met
d<-n opgedrukten landsnaam. De se
rie bestaat uit de waarden 5. 10. 15.
25, 40, 50. 60 en 80 centimes en
1 Lire. Voor de verzamelaars van
zegels der Levant dus weer een l.ui-
enkansje. Men zij evenwel voorzich-
ig en be bale geen hooge prijzen, itoe
aanlokkelijk een en ander ook wordt
orgosteld.
De Neger-rcpubliolc Liberia is eole
bezig aan een nieuwe serie, natuur-
1 iik met afbeeldingen van inheemsche
'dieren enz.; geheel in het genre dns,
als we van dit land gewend zijn.
Reeds vroeger meldde ik 11 de eerste
lingen van deze tiit'jifie Thans toont
nen mij de volgend" hooge waarden:
T«0 en 75 cent, 1. 2. en 5 Dollar.
Dezelfde waarden, doch gedrukt in
andere kleuren, ziin ook verschenen
me: den opdruk O. S. (on service)
als dienstzegels.
(Het is eigenaardig hoeveel men-
•hen de zegels van Liberia verzame
len. Het uiterlijk schijnt dan toch
maar een groote bekoring te nebben,
want. innerlijk zijn deze zegels r.iet
veel waard, mot uitzondering natuur
lijk van de echt-postaal gebruikte
exemplaren. In de meeste verzamelin
gen komen deze zegels voor met wtl-
willendheidssteinpels, ongeveer in de
zen vorm r ii 'daarvoor haalt
do goed-onderlogdc verzamelaar zijn
neus op.
Dc op deze wijze afgestempelde ze
gels werden door de postadministra
tie ver beneden nominalen prijs ver
kocht: dit verklaart, waarom tal van
waarden, waaronder de hoocsre. voor
een bescheiden prijs te krijgen zijn.
Maar de Liberiaanschopost weet ook
wel, dat. .deze stempel "en handicvn
is bij den verkoop en thans gebruikt
ze voor de vernietiging van de benc-
den-nominaal verkochte zegels, die
nimmer een brief sierden, den gewo
nen dagteekeningsstempel, met het
gevolg dat er niemand is, die een der-
gel iik zegel kan onderscheiden van een
och# gebruikl
incezonden medeoeelincen
k 60 Cts. per rogel.
Rheumatlek en Spierpijn
Spoedige verlichting van de pijnen
en weldra genezing door «■■aperln-
Tabletten (Mijnhard'). Koker 75 ct.
Bij apoth. en drogisten.
rijksbemiddelaar mr. s. de vries C.zn. over loonsverla
ging en de ambtenaarssalarissen. een resolutie van
het partijbestuur oer s. d. a. p. inzake bedrijfsorganisa
tie en medezeccenschap. o ver oe loonen van het
spoorwegpersoneel en de verhoudinc van directie tof
personeel.
Van hier en daar.
over loonsverlacinc en de
ambtenaarssalarissen.
De oud-minisicr van Financiën,
inr. S. de Vries Czn., die voor de Haag-
sche afdeeling van Patrimonium een
erde hield, betoogde daarin dat ter
wille van de concentratie met het Bui
tenland een herziening van de loonen
cn ceg. verlenging van den werktijd
de industrie noodig i;.
Ten opzichte van dc ambtenaren staat
de zaak eenigszins ander;, zette spr.
•erder uiteen, omdat zij in den regel
geen arbeid presleeren, waarvan
resultaat concurreerend moet zijn. Hier
speelt echter de verminderde belasting
opbrengst een rol. Het opleggen van
nieuwe lasten is niet wel mogelijk. In
geen land der wereld zijp de directe be
lastingen hoog er dan hier. Het resul
taat is reed-s, dat zeer vermogende Ni
derlanders hun vaderland den rug heb
ben toegekeerd.
Met de meeste stelligheid kan spr.
als zijn meening uitspreken, dat bij
krimping van ons budget, de salarissen
moeten worden aangciast, al wil hij niet
ontkennen, dat de wijze, waarop dit
geschied, niet zijn sympathie heeft.
Tot nu toe is het steevaste gewoonte
geweest van de Overheid, eenmaal toe
gekende salarissen te bestendigen, al
thans eenzijdig niet te verlagen. Nu
zegt de Overheid, het recht te hebben,
eenzijdig het salaris tc kunnen verla
gen. Juister was het geweest, indien
dc Rcgcering een ander siand-punt had
ingenomen en tot overleg ware bereid
geweest. In dit opzicht ware wel wat
ie bereiken geweest. Met betrekking lot
het ontwerp om kennisneming van den
rechter op dit punt onmogelijk tc ma
ken, merkt spr. op, dat dit wel tegen
ons rechtsgevoel indruischt. Meende
dc Regeering sicrk te staan, dan had
zij rustig de uitspraak van den rechter
kunnen afwachten,
bedrijfsorganisatie en
medezeccenschap.
Het partijbestuur der S. D. A. P.
heeft san het congres dat met de
Paaschdagea wordt gehouden, dc vol
gende re=oluiïe voorgesteld;
„Het Congres,
gezien het rapport der commissie
>or de Bedrijfsorganisatie en Mede
zeggenschap,
van oordeel, dat, afgezien van moge
lijk meeningsverscliil omtrent onder
deden, de denkbeelden in dit rapport
belichaamd, ten spoedigste verwezenlijkt
dienen te worden,
overwegende, dat voor de venvezen-
lijking van deze denkbeelden langs
wetteüjken weg noodig is, dat voorstel
len in het Parlement krachtig worden
gesteund door een sterk levende be-
.JnjÉ voor medezeggenschap cn be
drijfsorganisatie, die onder alle arbei
ders, ook onder hen. cïc buiten onze
beweging staan, dc eischcn tot gemeen
goed heeft doen worden,
dat het opkomen voor medezeggen
schap in collectieve contracten deze
beweging kan versterken,
besluit met dc te verwachten indie
ning der noodzakelijke wetsontwerpen
oogen, in samenwerking met het
N. V. V., een intensieve propaganda
actie te voeren ter verbreiding van
de denkbeelden in het rapport be
lichaamd."
oe loonen van het spoorweg
personeel.
De directie van de Nederl. Spoorwe
gen heeft thans aan de organisaties een
brief gezonden, waarin zij schriftelijk
heeft vastgelegd, hetgeen mondeling op
dc jongste conferentie is besproken en
ereengtkomen. De organisaties zijn
uitgenoodigd eventueelc opmerkingen
kennis van de DiA-ctie tc brengen.
De hoofdbesturen van de 3 organisaties
zullen heden. Donderdag, bijeenkomen
om gezamenlijk liun opmerkingen en
enschen vast tc stellen.
overwerk voor den kruiser
„sumatra",
Naar aanleiding van vragen van
het Kamerlid Schaper heeft de minister
m Marine onder meer geantwoord
Door of vanwege den Minister is aan
de Nederlandsche fabriek van werktui
gen en spoorwegmateriaal. genaamd
..Werkspoor', met betrekking tot den
'cr „Sumatra" geen andere rnede-
decling gedaan dan dat cr va;t'op gere
kend wordt, dat de datum van gereed
heid, genoemd in het betreffende con
tract, niet zal worden overschreden. Of
1 in hoever hiervoor van dc arbeiders
erwerk moet worden gecischt, dat zij
rplicht zijn tc weigeren, staan niet te
zijner beoordeeling.
UIT HET STUCAOOORSBEDRIJF'.
De Ned, Slucadoorspatroonsbond en
de Ned. R.-K. Bond van Stucadoorspa-
troons „St. Antonius" hebben aan de
hoofdbesturen der gezellenorganisaties
bericht, bereid te zijn een cijüectief con
tract af te sluiten, indien de volgende
voorstellen kunnen worden aanvaard 1
te. dat de betaling der Christelijke
feestdagen zal ver/allen; ze. dat het
uurloon zal gebracht worden op een
basis van 5 cent boven het uurloon in
de overige bouwvakken betaald; 3e. de
invoering van de 48-urige werkweek
ook in de plaatsen der ie klasse4e. de
tarieven plaatselijk te regelen. De mo
derne organisatie heeft medegedeeld
zich hiermede niet te kunnen verceni-
gen,
Uit de Pers
T0ENADERINC TUSSCHEN
SPOORWEGDIRECTIE EN SPOOR
WEGPERSONEEL.
„Het Rechte Spoor" doet opmerketï
dat het niet is uitgesloten dat bij de
uitwerking der overeenkomst oer Direc
tie in de nieuwe loonregeling resultaten
zijn gekomen, die niet strooken me; de
opvattingen of'het inzicht van de orga-
nisaiics.
„Maar over deze dingen is te praten
zoo voegt het blad daaraan toe
althans zoo heeft de Directie 't ge*
zegd en zoo moet 't ook zijn, als we-
dcrzijdsche partijen met goede bedoe
lingen tot overeenstemming willen ko
men.
Dat moet toch bij iedere onderhande
ling ten grondslag liggenals eerlijke
mensdien tegenover elkander staan, om
dan, de oogen gericht op de belangen
van 't bedrijf en tevens ook op die
'an 't personeel, tot een resultaat te
geraken, dal wederzijdse» vertrouwen
geeft voor de medewerking tot een be
hoorlijken gang van zaken.
Als cat wederzijósch vertrouwen'
blijft domïneeren, ook in de toekomst,
can zijn_ wij er van overtuigd, dat het
georganiseerd overleg ten slotte ook
e t leiden tot wederzijdsche tevre
denheid.
We hebben het steeds bejammerd-,
als bij conferenties e.d. de besprekin
gen stroef gingen of het schriftelijk
"crslag van de gehouden conferenties
n sommige zinnetjes uiting gaf van
een star-stijve houding, ontleend aan
een machtsstandpunt.
En al zal ook in de toekomst nief
altijd alles naar ieders wensch gaan,
de opree-te bedoeling, tot elkaar ta
komen, moet de besprekingen beïnvloe
den en daarop haar stempel drukken.
Moge de overeenkomst, die weldra'
definitief wordt gesloten, het kenmerk
dragen van de vrucht van onderlinge
toenadering en moge zij 't begin zijn
van een tijdperk waarin het personeel
dat elkander in samenwerking gevon
den heeft, met de Directie in gelijk
berechtiging arbeidt aan 't werkelijk
belang van het spoorwegbedrijf cn het
personeel. 11. I
Dan zal ook' de personeelraad, <3i®
mede de vrucht gaat worden der te slui
ten overeenkomst, langzamerhand de
ichting aanwijzen, waarin beide par
tijen zich bewegen_ moeten om ten'
lotte te komen tot medezeggenschap,
ook van 't personeel, in 't bedrijf, niet
gedwongen, maar uit vrije beweging als
gevolg van de oprechte begeerte om
arbeid en kapitaal re doen samenwer
ken in 't waarachtig belang der ge
meenschap.''
Varia.
B. cn W. van Deventer advlseeren
den raad dit jaar nog niet over te gaan
tot verlenging van den werktijd van
werklieden en ambtenaren in dienst der
gemeente.
Het geven van ontslag aan 3e
Domaniale mijn te Kerkrade gaat voort.
Sinds 1 Februari zijn nu al circa 260
man ontslagen.
Het ledental van den Chr. Bond
an Belastingambtenaren is in 1923 ge-
tegen van 74S tot 863. Het aantal af-
deelingeu vermeerderde met 3.
Hoofdbestuursleden van St. Ra
phael cn van den P. C. B. hadden een
onderhoud met den minister van Water-
Haat, ter bespreking van verschillende
Taagstukken, het tramwegpersoneel be
treffende.
- In de tabaksindustrie te Kampen
thans eenige opleving waar te ne
men. Yersohillende werkgevers hebben
weder sigarenmakers te werk gesteld.
SCHAKEN.
T0URN00I TE NEW-YORK.
ials wij reeds lang geleden liebben
voorspeld is Dr. Emanuel OLaskcr als over-
nar te voorechijn gekomen. Een der
gelijke prestatie is buitengewoon. Caps-
nea. de officieele wereldkampioen heef:
it dieu t'le! King men dr. 'Lasker ge-
geven, moeten afleggen. l)o ontvangs-,
den in ons land zoo govierden anees-
'Lasker eal, bij zijn terugkeer in den
Haag, schitterend zijn. Hier volgt de uit
slag va,n de 21e ronde:
jablanea 1Rëti 0. Bogoljubow 0—
ezy 1, dr. Tartakower 0—dr, Lasker
nowskiHd. Lasker afgebroken, Yates
0—Marshall 1, AljeeMn vrij.
1. Dr. Emanuel Lasker -15 punten,
2. J. E. Capablanoa, 131/2 punt.
3. A. Aljeohin, 111'2 punt.
4. F. J. Marshall 11 punt.
5. E. Réii, 9 1/2 punt.
6. G. Maroczy, 9 punten.
7. E. D. Bogoljubow. 3 1 '2 punt.
9. K. U. Val es, 7 puilen.
10. Kd. Lasker. 6 punten.
11. D. Janowski, 41.2 pu&L
INCEZONDEN MEDEOEELINCEN
a 60 Cts. per rogel.
QNZB SPECIALE
PAASCH-AAN BIEDING
Eerste klas Engelsche gemaakte
COLBERT COSTUUMS
Onberispelijk passend vanaf
Voor ieder figuur
Prima kwaliteit
Eerste klas bewerking
Sport-Costuums voor Heeren en
longeheeren vanaf f22.50
Gabardine Regenjassen en
-Mantels vanal f 32.50
Demisaisons vanaf f 35.—
PLEIN 35
t.o. de Tempeliersstr. - Tel. 1265
7.1 ET DE ETALAGES.
