Hoe staat 't met
OM ONS HEEN
41e Jaargang No. 12540 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 6 Mei 1924
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
Is (kom der gemeente) f3.57H- Franco per post door Nederland f3.87}^. Afzonderlijke nummers f0.15. Geïllustreerd
Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken (0.57H; franco per post (0.65.
Directie, Redactie en Administratie Gr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810
Telefoonnummers: Directie 3082, Redactie 600 en Administratie 724
ADVERTENTIEN: Van 1 tot 5 regels f 1 - 75iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regeL Bi}
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiSn van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wljkeroog, IJmuiden,
Beverwijk, enz., enz. Drlehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 352!
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren J. C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM
Hooldredacteuri J. C. PEEREBOOM
OPEN BRIEVEN VAN
KEE6 DE MOPPERAAR
k AAN
de twee muziekkorpsen
van Spaarndam
ven tusschen de oude en dj nieuwe
regeling lijkt mij minder goed en ook
niet juist. Minder goed, omdat men
hen niet stellen mag voor een quaes-
tie van wat zou mogen heeten finan
cieel fatsoen of misschien ook wel ge-
meentekasdecorum of valsehe schaam
te. Maar tevens minder juist, omdat
de nu fungeerende wethouders als
zoodanig zijn opgetreden onder de be
staande bepalingen en daarop kun
nen hebben gerekend. Naar deze voor
waarden en naar geene andere behoo-
ren zij dus te worden gepensioneerd.
J. 0. T.
de verbreeding van den weg
Haarlem—Amsterdam
No. 3313
Wethouderspensioenen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Agenda
DINSDAG 6 MEI.
Stadsschouwburg Het Schouwtoo-
Beel, Het Dubbele Leven; 8 uur.
Evang. Luthersche kerk. Concert 8
Uur.
Kuniuhalndel Smit. Grooto Hout
straat 59. Tentoonstelling van gra
fisch werk. doer K. A. van Eek. 10—6
uur.
Concertgebouw „Modern". Raaks:
Optreden van vertwJullende art Lo
ten.
Bioscoopvoorstellingen.
.WOENSDAG 7 MEI.
Stadsschouwburg: Afschcidsvoor-
stelüng, Marie van Eysden-Vinkin
„Wet het zwaarste weegtS u.
English Association in Holland. Le
zing over het graf van Toet-Anch-
Amen. door Arthur Weigeli, boven
zalen ,,de Kroon". 8 uur.
Kunsthandel Smit. Groot* Hout
straat 59. Tentoonstelling van gra
fisch werk. door K. A. van Eek. 106
uur.
Concertgebouw „Mcrfern", Raaks:
Optreden van verschillende artie-
ten.
Cinema Palsre. Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 2.30 en 8 Uur.
Theater „De Kroon" Groot» Markt
Bioscoopvoorstelling. 2.30 en 8 uur.
6eala^ Theater, Kleine Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 2.30 en 8 uur.
Luxor-Theater. Groote Houtstraat
Biosc oopvoorstelling. 2.30 en 8 uur.
Kn de Raadsvergadering van 10 Sep
tember 1918 kwam aan de orde het
rapport van een nrnumimti uit den
Haai! o\*r dit onderwerp: zij stelde
voor, daartoe over te gaan en de itaad
vereetug-ie zich daarmee en etelde de
verordening vaat, dir> op d:t oogenblik
in hoofdzaken nog geldt. Ruim 10 jaar,
nl. op 9 Jan. 1924, is een tweede com-
mine* benoemd mei de opdracht om
na to gaan of. en zoo ja hoe, die ver
ordening moet worden herzien. Merk
waardig ie het, dar vnn de vijf leden
die de eorwte commissie vormden, nog
maar een, lieer Heerkena Thijsacn.
lid mn den Raad in, de hour Van
Itossum overleed, de herren Van Sty-
nun en Tjeenk Willink namen <mt-
elag, de heer Modoo werd niet berko-
zen. Een tweede me rk *u ir> 1 igheid :s,
dat terwijl itxkrt>.id vijf leden noodig
iworen «n tot het principe
wethotKlerspensioen te kamen, op dit
oogenbUk slechts drie, de 1 u-eren van
ii» Kamp, Roe» en Jtxnten. »t« rk ge
noeg «-ordeii geacht om verlaging van
bet pensioen voor te stellen.
Het be?:n«el blijft du* gohandhaaM
Den eersten keer .kon een minderheid
in do oommiasio /icil mot vorrejiigen
met het denkbeeld, dat hot pensioen
terstond na d« beëindiging vnn het
Wethouderschap zou intreden, zoodat
iemand, op betrekkelijk jeugdigen
leeftijd de functie neerleggende, ook
rian wanneer niets hem tot heengnan
dwong, levenslang ren pensioen zou,
pnnn genieten uit de gemeentekas,
tiaar )nj dan immers nog alle gelegen
heid zou 1 >»bben. „zijn werkkracht
dienstbaar te maken aan anderen Too
nenden arbeid".
Hier wordt zijdeling*, voor d«n
rennen keer. de qunestie aangeroerd,
dat het wethouderschap van Haarlem
niet drn gnhoelen mensnh vergt en
gelegenheid overlaat voor liet behou
den. of iritoofonen van ren anderen
werkkring. Sedert dien tijd is dat ar
gument tegen het wethouderspensioen
op allerlei wijze herhaald, zooal ni'*t
in den Rand dan toch daarbuiten. De
verordening is bij het publiek zoor im
populair. Mem ziet de noodzakelijk
heid er niet van in. d-tt iemand voor
het vrrliecs van de functie door een
pensioen moei worden schadeloos ge
steld en deelt in het algemeen niet de
meening vnn de eerste rommisn-e, dat
„omdat hot wei houderschap in een
gemeente als Haarlem een steeds
grooter deel vin do werkkracht van
den functionaris gaat vragen en deze
dientengevolge meer dan vroeger ge
noopt aal worden, andere bezoldigde
betrekkingen of werkzaamheden te la
ten varen, bij allicht nn zijn optreden
als wethouder bedoelde betrekkingen
of werkzaamheden niet meer voor
zich gereed zal vinden liggen".
Terecht had deze commissie, dit al
gemeen beginsel voorop stellende,
geen rekening gehouden met de posi
tie, waarin de vier toen fungeerende
wethouders verkeerden: het toeval
wilde namelijk, dat slechts een hun
ner om het wethouderschap te kun
nen aanvaarden een andere winstge
vende werkzaamheid had behoeven op
te geven, terwijl datzelfde toeval
heeft gewild, dar allo vier de thans
fungeerende wethouder# oen andere
betrekking bij hun wethouderschap
vervullen: twee hunner beoefenen de
advocatuur, de derde is procuratie
houder in het vrije bedrijf, de vierde
bekleedt zrifs het ambt van burge
meester. Maar gelijk gezegd: dit deed
tot het beginsel van de pensioneering
niet af en het is zeer duidelijk, waar
om dat beginsel in 1913 werd voorge
steld: men wenschtj te breken met
het denkbeeld, dat het wethouder
schap een soort van eerenmht was
dat dus alleen door eonieszins bemid
delde n»rsr>nen kon worden vervuld
en wilde het mogelijk maken, dat per-
.winen zonder fortuin wethouder zou
den kunnen worden, zonder zorg v<
de toekolflst. die hun bit wisseling der
politieke constellatie of om andore
motieven, h'in middel van bestaan zon
kunnen ontnemen. Door een amende
ment van de lieeren SVgtzaam en
Poppe werd dan ook destijds het pen
sioen. dat de commissie voorstelde, be-
lanzriik verbeterd: de Raad aanvaard
later dat liet pensioen vooi
elk tijdvak van 3 maanden
»ou bedragen het 1/72 van d<
Wedde, rood et hij, die aftreedt na 4
jaar wethouder te zijn geweest, een
levenslang pensioen van f lüGU per
jaar of na b jaar van f MM per jaar
ontvangt.
!-ater werden de sommen, evenals
alk- pensioenen, met 40"procent ver
hoogd. Do huidice commissie, de gel-
lende bedragen te hoog achtende stelt
'oor een zeatigda van de jaarwedde
oor elk tijdvak van 6 maanden,zoodat
vm na f Jaar aftreedt een pensioen van
f Gft) en na acht Jaar een pensioen
an f 12i>J ontvangt, terwijl het maxi
mum pensioen, namelijk 2/3 van <1©
jaarwedde van 4Ö00 wordt bereikt
na til jaar, hetgeen tot nu too al na 12
Jaar het. geval ia.
Het is altijd moeilijk na te gaan.
st in de toekomst ai zoo gebeuren
kan. Maar niemand zal tegenspre
ken. dat in onzen tijd van wisselende
n eerderheden een weihouder niet
Jicht 20 Jaar in functie zal blijven.
eüjk !>eknibhelt dus deze commis
sie op het amendement N'agtxaant-
Poppe. terwijl zij, naar hef schijnt,
de positie van d.. tegenwoordige func
tionarissen meer ln het ooi: houdt,
dnn hare voorgangster in 1913 deed.
ALs iemand na acht jaar wethouder
fo zijn gewecvf, op niet meer dnn
f 1200 pensioen knn rekenen, zal hij
iin uiterst» 1-ee! doen om een andere
vinstgevende betrekking, die hij bi|
de aanvaarding van het ambt vervul
de. te blijven waarnemen. Wenscht
commissie dus. dat hij niet zijn
werkkracht aan het wethouder
schap zal wijden 1 Geeft zij er de voor
aan. dat hij. zijn linkerbeen in
de gemeenteadministratie plantende,
bet rerhter blijft zetten in de maat
schappij t
Reide denkbeelden zijn voor verde
diging vatbaar. Terwijl de c»n het
ideaal ziet in den wethouder, die door
niets van het gemeentebestuur wordt,
afgeleid, verkiest d<» ander, di\t hij
aanraking zei blijven houden met de
niet-amhtelijkc wereld en aldus, wan
neer ik het zonder kw Me bedoeling
zoo zeggen mag, zijn frischhrid vnn
ger«t za! blijven bewaren. Hoe het
inzicht van de commissie van 1913 is
geweest, behoeven wij na het, hier
boven aangehaalde, niet meer te vro-
gen.
De tweede commissie beeft voor de
regeling van 't. weduwen- en weezen-
pensioen verbeteringen voorgesteld,
waarop ik niet verder behoef in te
gaan. Zij is ook van meening, dat bet
eigen pensioen behoort te eindigen,
wanneer de gepensioneerde opnieuw
wethouder worden mocht, hetgeen
natuurlijk en redelijk is. of wanneer
hij eenmaal gepensioneerd, een open
bare betrekking mocht gaan aan
vaarden of wanneer hij, r.oo hij die
gelijktijdig met het wethouderschap
vervult, alleen het wethouderschap
neerlegt en de andere functie blijft
vervullen.
Van dezc laatsto bepaling kan ik
moeilijk de billijkheid inz.ien. De ge-
beele regeling is gebaseerd op het. be
grip der vergoeding van mogelijke
schadewaarom dan deze uit zonde
ring! En waarom, aan den anderen
kant, de intrekking van het pensioen
beperkt tot het aanvaarden van een
openbare betrekking? Omdat. naar
de eerste commi*.«ie al te kennen gaf.
bij andere betrekkingen niet bliikcn
kan, wat hij daaraan verdient! Dan
vergeet de tweede commissie toch,
dut cr sedert 1913 in onze belasting
wetgeving wel het een en ander ge
wijzigd is. Er trad immers oen veel
scherpere examinable in. zoodat in
don regel gemakkelijk zal kunnen wor
den nagegaan wat, een voormalige
wethouder ontvangt nok uit een be
trekking in het. vrije bedrijf. De ver
ordening behoeft zich dus. zou men
zeggen, niet tot de openbare betrek
king te bepalen al mag worden toe
gegeven, dat een ruimere regeling
vaste jaarlijksche controle op andere
inkomsten noodig maakt. Die zal
evenwel, in vele gevallen, voor onzen
controleur niet moeilijk zijn.
Terecht wil de tweede commissie de
reeds gepensioneerde wethouders in
het. genot van hunne reeds verkregen
rechten laten. Dat zij den n.i fiin-
geerenden wethouders de keus wil ge»
HET GEDEELTELIJK AFGEBROKEN CAFé COPPeE TE HALFWEG.
wel wat interessants te geven.
Hierboven geven wij een kiekje van
het gedeeltelijk afgebroken café
Conpée. Naar men weet is dit café
gedeeltelijk opgeofferd om het moge
lijk te maken een nieuwe brug te mar
ken. die zoowel voor de tram. auto's,
ander verkeer en voetgangers is.
Da toestand wordt daar aldus:
Voel nieuws in woorden over de wer
ken tot verbreeding van don weg is er
niet. liet uitvoeren der werken gaat
immers druppelsgewijze en het zal nog
vele jaren duren voor wij op den ge
heel verbroeden weg van Haarlem
aar Amsterdam rijden.
Thans is men evenwel in Halfweg
druk bazig. Daarom L er in beeld
De gevaarlijke klugt komt dan te
vervallen.
Nu de afbraak voltooid is heeft men
van het dorpsplein een aardig vrij ge
zicht op de suikerfabriek.
Do nieuwe gevel van liet café staat
al weer, zoodat de heropening wel
niet lang meer op zich zal laten wach
ten.
zNu is ook begonnen met het bou
wen van de nieuwe brug. De eerste
palen zijn daarvoor geslagen.
Dit omvangrijke werk zal ook ge-
ruimen tijd vorderen.
Op den dijk die dc boezemwaters
van Rijnland scheidt ligt al het ma
teriaal van den aannemer reeds opge
slagen. Het zal vooral over enkele we
ken interessant zijn om dit werk eens
nader gade te slaan.
De bouw van de Noorderkerk aan de Velserstraat
Aan deu bouw van de kerk aan de
Velserstraat wordt zeer druk gewerkt.
Zienderoogcn worden vorderingen ge
mankt; over eenigen tijd zal de Vel
serstraat een mooi bouwwerk rijk,er
zijn geworden. Ongeveer een half jaar
geleden werd met den bouw van de
nieuwe Noorderkerk der Ned. Herv.
Geniecqte begonuen. Maar de vorst
kwam en belemmerde den voortgang
van het werk ontzettend, pr kwam
een oponthoud van niet minder dnn
twee maanden, zoodat eigenlijk nog
maar vier maanden gewerkt i? kun
nen worden. Met den bouw is men nu
zoo ver gevorderd, dat alle buitenmu
ren op de juiste hoogte rijn gebracht.
Aan de voorzijde zijn drie ingangen,
een hoofdingang met aan weerszijden
een kleinere. In de kerk zijn reeds de
balken voor de galerij aangebracht.
Tegonoicr den ingang liggen reeds de
ijzeren balken, waarop later, als dc
kerk voltooid is, bet orgel zal komen
'te staan. Daar achter zijn de consis
toriekamer ch de. kosterwoning, .Van
deze laatste zijn de kappen gereed.
Thans wordt gewerkt aan «1c bekap
ping van de kerk zelf. Een niet alleen
moeilijk, maar ook voorzichtig werk.
Er is nog heel wat moed voor noodig
om daar, hoog in de lucht, ovei; de
smalle balken te wandelen cn op deze
plaats werkzaamheden te verrichten.
Groote steigerwerken zijn varder voor
dit werk noodig. Do aannemer, de
heer D. Bruyn, geloofde, dat als er
flink wordt doorgewerkt, de kerk over
vier weken onder de pannen kan zijn.
Dan komt pas de afwerking, een zeer
omvangrijk werk. Alleen reeds de be
timmering zal heel wat tijd kosten.
En eer stucadoor, schilder, loodgieter
enz. met hun werk klaar zijn. zullen
or wel weer heel wat weken zijn
voorbijgegaan. Ons kon niet gezegd
worden, wanneer de kerk ongeveer
klaar kan zijn. Daarvoor is liet, werk
van te veel factoren afhankelijk.
Dag aan dug werken twintjs man
nen. Te zijner lijd hopen we iets meer
over dit werk te kunnen vertellen.
Wat de harmonie en de fanfare in
Spaarndam betreft, hebben de dorpe
lingen niet te klagen.
Ei zijn twee flinke korpsen die elkaar
naar de kroon steken.
Een goede, gezonde concurrentie kan
do muzikale ontwikkeling slechts be
vorderen.
Maar. de concurrentie moet niet
ontaarden in vijandschap.
Er moet ook in de verhouding tus
schen beide vereenigingen goede har
monie zijn.
Helaas, die is nu ver te zoeken.
De minder goede gezindheid (zacht
..tgedrukt!) gaat zóó ver. dat de ver
eenigingen elk een muziektent op de
Kolk hebben geplaatst. Eén was vol
doende geweest, dan had die nog
mooier en smaakvoller kunnen zijn. Nu
staat het allermalst die twee muziek»
tenten op enkele meters afstand
Het is een aanklacht tegen beide ver
eenigingen.
De vreemdelingen en die komen
nog al eens in het typische dorpje
lachen er om.
Maar de dorpelingen zelf moesten er
om huilen.
Daarom een verzoek aan de bestu»
ren van de muziekverenigingen slaat
de handen in elkaar, komt tot overeen
stemming en laat de kleinste tent af
breken.
Leve de dorpsharmonie!
Maar dan niet alleen in klanken,
maar ook in daden!
Stadsnieuws
De doodslag te Nieuw-
Vennep
Nadere bijzonderheden
Uit zelfverdediging?
Over de ernstige vechtpartij, die
Zondagavond te Nieuw-Vennep heeft
plaats gehad, waarbij de 17-jarige P.
fates met een mes werd doodgesto
ken kan nog het volgende medege
deeld wordon:
Do timmermansknecht B. W. liep
Zondagavond met een meisje op den
Hoofdweg iu de richting naar Abbe-
Ties. Een vijftal jongens, dat niet kon
dulden dat hij zich in gezelschap van
dat meisje bevond, had 't voornemen
opgevat eens met hein af te rekenen
en had r paartje al geruimen tijd
achtervolgd. Even voorbij de spoor
brug heeft een hunner, P. Tates, vol
gens vc-rklaring van getuigen. W. on
verwacht het lorgnet van het gezicht
geslagen en een slag op het hoofd ge
geven, terwijl op hetzelfde moment
twee der andore jongens hem verschil
lende slagen en stompen toebrachten.
W. had veel moeite om z'n aanran
ders af te weren en zwaaide met een
hamer eienige malen in het rond. ech
ter zonder iemand te treffen, omdat
de hamer hem uit de handen schoot
Het troepje jongens liep hierop ver
der den Hoofdweg op. Het meisje
raadde W. toen aan z'n lorgnet en
hamer weder te gaan opzoeken en te
trachten z'n dorpsgenooten te bewe
gen hun vijandige houding op te ge
ven. Toen echter het vijftal \V. zag
aankomen, hebben ze groote steenen
gegrepen en hem daarmee gegooid,
waarna spoedig een heel gevecht ont
stond. Een hunner, de 17-jarige P.
Tates, bracht W. met een hard voor
werp, vermoedelijk een steen, een slag
boven het linkeroor toe, waardoor
een diepe bloedende wonde ontstond.
W. word hierop zoo kwaad, dat hij
vermoedelijk ook uit zelfverdediging
zijn mes greep, daarmede in het rond
zwaaide cn zoodoende zijn aanvallers
wist. te ontkomen. Later bleek hem
dat aan hot mes bloed zat en toen is
hij naar den gemeente-veldwachter
gegapn om van het gebeurde kennis
ie geven en naar dokter Schrouder
om zich te laten verbinden. Spoedig
bleek dat een der vechtenden de 17-
jarige Tales, getroffen was. Ilij klaag
de over pijn en werd in de nao-tbii-
ziinde boerderij binnengedragen waar
liïi reeds bleek te zijn overleden.
De algemeene indruk is dat Tates
tot tweemalen toe \V. moet hebben
aangevallen en mishandeld en dat hij
de aanvoerder was van het complot.
Nadat de inspecteur van politie
.Telsma den canschen nacht in de weer
was geweest om het gebeurde tot
klaarheid te brengen, zlitt do verschil
lende Mi dit drama betrokken per
sonen Maandagmiddag op het narket
van den Officier van Jtiat.itie te Haar
lem door den Rochter-Commissaris in
verhoor genomen^
Het lijk van den verslagene zal naar
Hoofddorp worden overgebracht ten
einde aldaar gerechtelijk te worden
geschouwd.
Diep tragisch is deze gebeurtenis
voor de familie Tates, die al zoo vele
kinderen door dep dood moest verlie
zen en zich nu een der weinig over.
geblevenen op zulk een treurige wijze
ziet ontvallen.
Uitgaan
WELDADIGHEIDSCONCERT.
Vrijdagavond a.e. zal in de gemeen
te concertzaal een weldadigheidscon
cert plaats vinden, te geven door het
orkest onder leiding van Joh. Steen-
mau.
Mejuffrouw Ilse le Roy, de talent
volle leerlinge van den heer Joh. Steen
man, zal viool spelen.
Uitgevoerd zullen worden orkest
werken van Haendel. Vieuxtemps, von
Weber en Haydn.
Het batig saldo der uitvoering zal
worden afgedragen aan de afdeeling
Haarlem der Centrale Vacantiekolo-
W AAR SCHU WIN G.
De commissaris van Politie, afdee-
Ling D. te 's-Gravenhage. waarschuwt
tegen het afleveren van goederen aan
Paddenburg. Hermanns, J oeepkus,
Henricus. geboren te Arnhem 18
Maart. 1884. zioh noemende grossier in
koloniale waren. Hïi woonde van 1
Maart tot 1 April te 'e-Gravenbage,
AnjeiiersLraat 18 en maakte verschil
lende slachtoffers. Thans woont hij
vermoedelijk te Oversckie. Juliana-
slraat 28.
*De Commissaris van Politie te Kerk-
rade waarschuwt tegen en verzoekt
als verdacht van oplichting, de aan
houding en voorgeleiding van een per
soon van het navolgende signalement :i
ongeveer 28 jaar.oud, ongeveer 1.75
M. lane, dik, bleek uiterlijk. zwart
krullend haar, zonder baard of kneveL
Hii spreekt het Limburgscli dialect*
ziin stem is heesch. vermoedelijk ten
gevolge eener operatie in de keel. Ge
kleed inet grijze jas en dito vest, ge»
streepte broek, lichtgrijze pet en dub
bel boord.
Bedoelde persoon gaf op genaamd
te zijn Peter Vrancken. wonende te
Kerkradc. welke" naam echter onbe
kend is. llii maakt er zijn beroep van
om speciaal bii lieeren geestelijken,
kloosterzusters en instellingen van
het Groene Kruis e.a. -zijn slag te
slaan, door, onder valsahe voorwend
sels o.a. dat hl- tuberculoselijder is
en sedert kort uit het Sanatorium te
Horn is ontslagen, veld'(kleine bedra
gen) los te krijgen, hetgeen hem hier
nok gelukt is.
Inbeslagneming van het on hem be-
vonden geld wordt mode verzocht.
AANRIJDING.
Op den hoek vam fie Groote Houtstraat
en de Gasthuievesi, had Maandagmid'-dag
te omstreeks 12 uur een aanrijding
plaats tusschen twee automobielen. De
bestuurders hadden de wederzijdeche
signalen niet'gehoord. De spatsrherroea
van de wagens werden beschadigd.
Persoonlijke ongelukken k*ra®ea nl«j