Buitenlandsch Overzicht
De Olympische Spelen
Letteren en Kunst
Sport en Wedstrijden
OVER OEN NIEUWEN PRE MIER VAN ZUIO-AFRIKA.
HYMANS SPREEKT IN OE BELC ISCHE KAMER OVER BELCIë'l
BUITENLANOSCHE POLITIEK,
Cit Eïberfeld wordt aan de Tel. ge
meld da; in een daar gehouden vergade
ring vac dec „Eisen und atafalwexk-lEdus-
trie-Bund" de DoKeche minister van Bui-
ienlsndsohe Zaken dr. Stresemanc het
woord gevoerd heeft over het
rapport der experts.
..Da4 Duitacfce industrie 100 zeide
Stresemacc staat onder den druk vac
da crediectnoeüijkheden en word; beïn
vloed door de daarmede samenhangende
export-bezwaren. De hoop op DuitachUmde
genezing berust op het toenemen van de®
Duitecfcen export. Deze stijging van den
export is echter tevens de grondslag voor
da berekening van da reparatie-betalingen,
welke DuiSsch'.and, ingevolge het rapport
der experts, zal moeten opbrengen. Hier
door wordt de kwestie van de ontwikke
ling van den Duitachen export tevens het
grondprobleem van da uitvoering
rapport der experts.
Voor de ontwikkeling van den Duit-
sefcen export is het noodzakelijk aan drie
voorwaarden to voldoen; ten eerste, het
herstel van de onbeperkte omwikkeling
van onze economische verhoudingen;
tweede, de opheffing vaa de economische
belemmeringen in het binnenland,
derde, de oplossing van de credietkwasiie,
niet slechia ia den xin van een gewijzig
de politiek van de Bijk3bank. maar ook
door het binnenvloeien van buitenland-
sefce credieten.
Vervolger» sprak dr. Streaemann de
hoop uit, dat het tijdperk van de onder
handelingen over handelsverdragei
voor men thans staat, aan Dui'-schlamd
wederom zijn economische gelijkberech
tigdheid zal verschaffen.
Voortgaande zeide dr. Stresemwm: Het
herstel xan da Duitsche economische en
financieels eenheid is het tweede pro
bleem, da* in overleg met Pnitachland.
op basis van ds Toorwaardea van het des
kundigen-ad vies moet worden opgei
Het begrip, economische en financieele
eenheid, sluit echter in zich, do be9tuurs-
aatoriteit en heeft tot voorwaarde her. her
stel van den status quo van vóór de bezet
ting van het Roergebied.
Zonder twijfel kan de Duitsctoe productie
niet de belemmeringen verdragen van het
voortduren van de militaire bezetting
die gebieden, welke niet volgens het ver
drag van Versailles bezet zijn.
De staatslieden van Sngeland en Frank-
rijk zijn echter to Parijs bijeengekomen,
ten einde te trachten een modus te vinden
volgens welke het rapport der experts den
schijn krijgt, het verdrag van Versailles
niet te buiten te gaan.
Zonder op dit oogenblik te dien aanzien
stelling te nemen zoo vervolgde Strese-
m-sTT moet toch geconstateerd worden,
dat de beperking van de Duitsche
ruisohe en financieels aouvereicltest door
het rapport der experts de voorwaarden
buiten gaat. waartoe wij. volgens het ver
drag van Versailles, verplicht zijn. Dier.
tengevolge kan men ons tot de aanvaarding
va® die voorwaarden niet dwingen. Do be
slissing hierover ligt ia laatste
bij den Rijksdag.
Deze beslissing zal daardoor beïnvloed
worden, of het verdrag van Versailles en
de fonneele doorvoering daarvan, voor-
zoover deze de bevoegdheid va® de Com
missie van Herstel betreft, waaraan de
tegenpartij zulk een groote waarde hecht,
ook in dat opzicht weder in werking zal
treden, dat Duitschland weer de door dat
verdrag vastgestelde grenzen krijgt en der
halve de garantie gegeven wordt, dat alle
grensoversiArijder.de bezettingen, ha ver
band met de doorvoering van het rapport
der experts, opgeheven zullen worden.
Slechts indien deze grondstellingen er
kend worden, zulle® bij de aanstaande
besprekingen te Londen, de grondslagen
kunnen worden gelegd iot vreedzaam
overleg, en er toe kunnen leiden dat het
tot nn toe gevolgde systeem van geweld
zou kunnen worden vervangen door een
nieuwe fase van economische overeen
komsten.
Over de quaestie van een
Amerlkaanaoh arbiterschap
seint Renter uit Washington:
Hier wordt medegedeeld, dat de kwestie,
ef Coolidge zonder toestemming -om dep
Senaat den Amerikaanschen gedelegeerde
Young kan machtigen als arbiter op ie
treden met betrekking tot «en ingebreV®
blijven van Duitechland, eerst zal moeten
worden onderzocht door den rechtsgeleer
den raadsman van het departement van
BuitenUndscbe Zake® en waarschijnlijk
ook door andere juridische adviseurs der
regeering.
De oplossing, door een der autoriteiten
van het Ministerie van Buitenl. Zaken
voorgesteld, komt hierop neer. dat Young
zóu kunnen optreden als arbiter met een
strict speciaal beperkte bevoegdheid.
Een formeel» verklaring kon echter nog
niet worden afgelegd, daar de officieele
bijzonderheden van het te Parijs bereikte
accoord nog niet zijn ontvangen.
Onder herhaling van den ernstige®
wenseh van de huidigs regeering van de
V. S. om mede te werken tot de bespoe
diging van ieder plan, strekkende tot de
spoedige uitvoering van het Dawe* pro
gram. honden sommige hooge ambtena
ren hun twijfel staande, dat aan dan Ame-
rikaanschen gedelegeerde een stem in 'Ie
Cormnisrie van Herstel zou kiwvnen w--r
den gegeven, zonder de officieuze poeive,
welke hij wrange instructies heeft te hand
haven, ernstig te schaden.
Het voorstel vervat in da tuaschen de
Frar.sehe en Britsche premiers gesloten
overeenkomst, volgens hetwelk de bes'
sende cem in kwesties, welke mochten
rijzen in zake de vaststelling van een in
gebreke blijven van Dnitsohiar.d, uiige
bracht 2ou worden door den aïgemeenei
controleur in zake de reparatie-betaling»!
wordt in sommige kringen alhier als mee
aannemelijk geacht.
De hooge ambtenaren, die deze meening
zijn toegedaan zijn va® oordeel, dat clezi
controleur dezelfde persoon moet zijn, die
aan het hoofd za! staa® van de in het Da
w»? rapport bedoelde tranfer-commissie.
Over den
niet/wen premier van
Zuld-Afrlka,
Hertzog, in de Times de volgende bij
zonderheden
Jacob Barry Man nik Hertzog werd
op' 3 April .866 te Wellingtonen de
Kaapkolonie geboren. Op zesjarigen
leeftijd verhuisde zijn gezin naar den
Oranje Vrij staat, doch hij keerde naar
de Kaapkolonie terug orn in StelJen-
bosch het Victoria-College te bezoeken.
Daarna ging hij naar Amsterdam, waar
hij aan de Cem. Universiteit ia de tech-
ten studeerde, om zich bij zijn terug
keer in Bloemfontein als advocaat te
vestigen.
Gedurende den Zuid-Afrikaanschea
oorlog was hij opperbevelhebber van de
Boerenstrijdkrachten der Zuidwestelijke
divisie. Na den vrede van Vereeniging,
waarvan hij één der onderteekenaars
was, werd Hertzog <ie erkende leider der
Jong-Afrikaanders in den Vrijstaat. In
1904 pesideerde hij te Brand for. eew
Boerencongres, waar de politiek der
regeering, met inbegrip van het osder-
wijsstelsel, veroordeeld en volledig zelf
bestuur zoo spoedig mogelijk geéischt
werd. Zijn „kans" kwam, toen er in de
nieuwe Britsche kolonies een verant
woordelijke regeering werd ingesteld.
In de Oranjerivier-kolonie werd de
nieuwe gondwet in 1907 afgekondigd en
hadden de verkiezingen in November
plaats. Hertzog's partij behaalde een
groote overwinning en hem werd ver
zocht een kabinet te vormen. Doch op
zijn voorstel werd de veteraan Abraham
Fisher premier en hij zelf in dit Kabi
net met de portefeuille van Onderwijs
belast en tevens tot attorney-general
benoemd.
In dere jaren heeft Hertrog eca rwa-
ren strijd gevoerd voor de gelijkstelling
van het Engelsch en het Nederlaadsch.
Toen do Nationale Conventie in 1908
bijeenkwam om de nieuwe grondwet op
te stellen, diende Hertzog een resolutie
in, waarbij het gebruik vaa Engelsch
en Nederlandsch verplicht werd gecteld
voor alle openbare diensten ia de L'nie.
De Conventie echter gaf de voorkeur
aan het plan van Sir George Farrar, n.I.
gelijke taalrechten, zonder dwang, ter
wijl geen ambtenaar zou worden ge-
straf: voor het niet-kenoen van En
gelsch of Nederlandsch.
Toen generaal Botha ziin eerste Ka
binet vormde, maakte Hertzog er als
Minister van Justitie deel van uit. De
sterk nationalistische politiek vaa Hert
zog leidde in 1912 tot een conflict met
Botha, die Hertzog's ontslag eischie.
Toen deze weigerde, trad Botha zelf af,
hervormde zijn ministerie en liet Hert
zog er buiten. Van dien tijd af was er
een open vecte tttsschen de beide lei
ders. Hertzog vormde de Nationalisti
sche Partij in het Zuid-Afrikaansche
parlement, die al meer kracht ontwik
kelde. In den zomer van 1919 begaf
Hertzog zich aan het hoofd eeoer de
putatie zijner partij naar Parijs, naar
hij door Lloyd George, die daar toen
toefde, werd ontvangen. Hij zette uit
een, dat zijn eisch was de terugge
ving aan de voormalige Zuid-Afri
kaan ;che Republiek en den Oranje-
Vrijstaat van den nationalen status, wel
ken deze vd<5r den oorlog van 1899 be-
Lloyd George verklaarde, dat de
Britsche regeering geen enkele actie
kon goedkeuren, welke tot de verbrok
keling der Unie zou leiden, en Presi
dent Wilson weigerde zelfs de deputatie
te ontvangen.
In de Belgische Kamer-
beeft Hymans bij de behandeling van
de begroöting van buitenlandsche za
ken andermaal de politiek der regee
ring in verband met de buitenland
sche aangelegenheden uitvoerig uit
eengezet. Na de beteekenia van het
verslag der deskundigen nogmaals in
breeds trekken te hehben uiteengezet,
legde Hymans er den nadruk op dat
her. plan der diakundigen niet de
militaire beza«róg van Duftsch grond
gebied uitsluit. Het staat aan de ge
allieerden om de modaliteit der be
zetting te regelen.
Van den eersten dag af, aldus
de minister, heeft de Belgische regee
ring al het mogelijke gedaan om het
plan der deskundigen ten uitvoer te
doen leggen, ook al krijgt België
daardoor niet alles waarop het recht
heefr, maar de gelegenheid welke zich
aanbood, was wellicht, de laatste en
die mocht men derhalve niet onge
bruikt laten voorbijgaan, temeer daar
Amerika zal meewerken met al zijn
prestige. Daarom heeft de Belgische
regeering zich bij het plan der dee-
kundigen aangesloten, dat intueschen
door de Commissie van Herstel werd
goedgekeurd en zoodoende het plan
der Commissie van Herstel was ge
worden.
Omtrent het bezoek van Hymans en
Tlieunis aan Pojncaré, MacDonald
en Mussolini, verklaarde de minister,
dat hij nooit er aan gedacht heeft als
arbiter of bemiddelaar op te treden,
doch wel als mannen van goeden wil,
die inlichtingen gingen inwinnen over
de beste wijze om tusschen de geal
lieerden tot een accoord te icoraen. Hy
mans deed ten bewijze hiervan voorle
zing van een brief van Potncaré aan
Tbeunis d-d. li Mei 1924, waarbij
Poincaré zijn standpunt zooals hij het
tijdens het onderhoud had uiteenge
zet, bevestigt.
Naar aanleiding van de onderhan
delingen met Herriot en de geallieer
de ministers merkte Hymans op. dat
men het algemeen eens was om het
plan der deskundigen aan te nemen
en bereid om het ten uitvoer te leggen
met de plichten en de rechten daar
aan verbonden. Daarbij hoort het her
stel van de fiscale eenheid van het
Duitsche rijk, wat aanleiding zal ge
ven tot ruiling van panden, het ver
vangen door algemeen© fiscale waar
borgen van het pand, dat de Ruhr is.
Dit is volgens Hymans de hoofdzaak
in het plan, want. daardoor wordt de
Europeesche politieke toestand diep-
gaand gewüzird. 't Publiek moet zich
daarvan rekenschap geven en zich aan
fle nieuwe omstandigheden aanpas*
Wanneer Duitschland de vereischte
wetgevende en administratieve maat-
'regelen overeenkomstig het plan der
deskundigen zal hebben genomen, rul
len België en Frankrijk het eens wor
den over een dag, waarop de economi
sche ontruiming plaats zal hebben en
het fiscale- en douane-regiem opgehe
ven zal worden.
Ook van de Fransch-Belgische regie
der spoorwegen zal men afzien, om
dat die regie in strijd is met het plan
der deskundgen en trouwens in een
geünificeerd Duitschland niet
staanbaar is, doch controle voor
veiligheid en de approviandeering der
legers zal niettemin bestaan.
Indien Duitschland in gebreke blijft
zei verder Hymans, blijkt uit de ge
voerde onderhandelingen, dat Enge
land zich zou verplichten om aan de
zijde der andere mogendheden, die
nauw met elkaar verbonden zijn, t<
staan, schouder aan schouder als tij
de na den oorlog.
De minister werd levendig toege
juicht, af en toe deor de gansche Ka
mer, soms door de linkerzijde alleen
en vaak door de liberaal-katholieke
meerderheid. Vandervelde en Huys-
mans feliciteerden den minister. Wat,
meen ik, in de rede vooral zal opval
len is. en ik hiald het voor het laatst,
dat Hymans op bijzonder krachtige
wijze een Belgisch-Engelsche toenade
ring heeft aangeprezen.
Verspreid nieuws
TECEN JAURèS' OVERBRENCINC
NAAR HET PANTHéON.
De „Figaro" is verontwaardigd over
het beslui» van den ministerraad om
het stoffelijk overschot van Jaurès 1
het Panthéon over te brengen. Dat de
radicale minister-president Herriot ver
foeilijke wetsontwerpen indient, zoo-als
dat der amnestie, of betreurenswaardi
ge. zooals dat inzake den terugkeer tot
het scrutin d'arrondissement. dat !s
logisch, da; is rijn politiek, zoo merkt
het blad ironisch op. Dat hij naar
hem goeddunkt baantjes weggeeft, dat
hij ia strijd met het gezond verstand
ambtenaren promotie laat maken, dat
was te verwachten. Maar welke kwade
genius heeft hem er toe gedreven om
thans, nu zooveel ernstige vraagstuk
ken zich aan hem opdringen, het over
brengen van het stoffelijk overschot van
Jatjrès naar het Panthéon te orgaci-
seeren?
„Figaro" wil de beteekenis van
Jaurès geenszins verkleinen. Janris i
het slachtoffer geworden van een gru
welijker» moord. Hij had een edelmoe-
dige ziel, een machtig denkver nr-.ge.n.
een edel hart en hij was een der schit-'
terendste dichterlijke figuren der open-
bare tribune. De eulte der socialisten
voor rtin nagedachtenis is dus recht-
matig Maar dat een burgerlijke regee
ring het land dankbaarheid wil opdrin
gen, aan dezen revolutionnair en inter
nationalist. dat gaat alle perken te
buiten. Dit staat gelijk met het
draaien van de bestemming -.-an het
Panthéon, met het miskennen vaa rijn
frontomn scriptie.
DE ENGELSCH E SPOORWEGARBEI
DERS EN DE CONVENTIE VAN
WASHINGTON.
Zooals bekend ia d„ Etigelach» Labour-
™*©cr>n* voornemen» h«t bwlult d»r
Uathwigtonsehe wb#i<f«eoatf«nalte b.
feade de 48-uriee werkweek hier te lande
In te voeren, aldus wordt uit Londen
de Tel. geschreven. Shaw. de minister »*tt
Arbeid, dia zelf aan s-noemd* ecmferentw
beeft deelgenomen, heeft te dien as® s/én'
een wetsontwerp opgesteld, dat ook op do
spoorweg*® van toepassing zal rijn. He*
spoorwegpersoneel heeft de werktijdkw«-s
tie echter reed» Lang onderling met
maatschappljen geregeld, waarbij er nor
maal niet meer dam 43 unr per w.yik wordt
gewerkt. Evenwel is er tiog een overwerk
regeling tot stand gekomen, welke eerst-
genoemde regeling op sommige pranten op
heft.
Het spoorwegpersoneel nn Tcar.l zich te
gen genoemd wetsontwerp, omdst daardoor
d® tegenwoordige regeling, tem nadeele van
het personeel, op losse schroeven zou ko
len te staan.
Er is dan ook op dit wetsontwerp scher
pe critiek geuit op het congres van den
Nationalen Bond va® Spoorwegpersoneel,
York gehouden, waar met algemeene
stemmen de volgende resolutie ie aang4-
Dir congres bekrachtigt de handelwijze
van het bondsbestnur door op d« agenda
va® de aanslaande conferentie der inter
nationale «ransportarbeldersfederaties, te
Haanburg te houden, een resolutie te plaat-
welke protesteert tegen de algemeene
toepassing van de Washirgtcnsche con
tent ie in zake de werktijden.
Wij betreuren, dat ln d« voorstallen van
de Labour-regeering geen bepaling werd
opgenomen, om de spoorwegen daarvan
it te sonderen, en bevestigen, dat iedere
poging om de bepalingen van het wetsont
werp ook aan de spoorwegen op te leggen,
zal stuiten op den -vereenigden tegenstand
van de leden van den Nationalen Bond,
aangezien daardoor den leden den gevraar
borgden werkdag en werkweek zouden
worden ontnomen, afgezieD va® do rege
ling in zake Zondagsarbeid, terwijl het
spoorwegpersoneel tevens zou verliezen de
huidige regeling, waarbij iedere werkdag
op zichzelf staat voot do berekening van
overuren.
Wij beseffen, dat de bepalingen van de
Washingtonsche conventie kunr.en strek
en ten bate van ongeorganiseerde of
lecht georganiseerde arbeiders en in het
bei,mg dier arbeiders zijn wij bereid
me do te werken tot ie der en steun maat re-
mits deze ons niet de voorwaarde ont
neemt, welke ®a jarenlangen harden strijd
zijn verworven.
Cramp verklaarde, dat hij eenige malen
tevergeefs heeft gepoogd, minister Shaw
bewegen, de spoorwegen van het wet#
itwerp uit te zonderen, waarbij hij Shaw
ider het oog bracht, dat bij handhaving
va® zijn voornemen het spoorwegpersoneel
Zondags geen dienst zal doen.
AM ERIK A AMSCHE POLITICI NAAR
LONDEN.
Houghton,, de Amerïkaanschó gezant te
Berlijn, die gedurende zijn jongste verblijf
in de Ver, Staten tot tweeden Amerikaan-
scha® gedelegeerde naar do conferentie
van Londen is benoemd, is reeds thans
met 't s.s. „Columbus" uit New York naar
Europa vertrokken. Hij zal don dag na
dien van opening der conferentie I© Lor
den arrivieeren. Het „Berliner Tageblatt"
wijst er in dit verband op. dat ook staats
secretaris Mellon en de bekende medewer
ker van Dames. Owen Young, naar de
Britsche hoofdstad op weg zijn, zoodat met
uiizondering van Coolidge en Hoover dus
binnenkort bijna alle vooraanstaande
Amerikaamsche staatslieden te Londen bij
1 een zullen zijn.
Houghion zal, zegt het blad, to Londen
op grond van zijn persoonlijke besprekin
gen me; Coolidge Hughes en Dawes nog
maals mes groeien nadruk verklaren, dat
de Ver. State® ten zeerste geïnteresseerd
zijn bij snelle aanneming en uitvoering
van het plas-Dawes en da; zij iedere ver
traging als uiterst nadeelig voor een be
vredigende verdere ontwikkeling van
ken in de richting van een oplossing der
schadevergoedingskwesiie «ouden be
schouwen. De instructies va® Kellogg lui
den in denzelfden zin, en ook Young zal
in naam van Dawes een gelijk standpunt
innemen. Houghton hail vorige week nog
?prekingen met de leidende partijen va®
V\ Mistrest, om vast te stellen, in welke
mate medewerking van de Amerikaansche
financieele werei.l bij de plaatsing van
de internationale leening aan Duitschland
verzekerd zou kurwien worden. Hij heeft
in dit opzicht afdoende toezeggingen ge
KLOTZ STEUNT HERRIOT.
Klotz. de oud-minister in het kabinet-
Clsmenceau, en steeds r«n overtuigd aan
hanger der Boincariatische politiek, heeft
zich naar het Hbl. meldt, in een rede te
Amiens op opmerkelijk welwillende wijze
OTer Herriot uitgelaten. Ook al moge men
wapenen «rieden om een regeering te be
strijden wat haar binnen'.andsche politiek
betreft, zoo zeide hij, zoo «oU het onwaar
dig zijn om er zich te® opzichte der bui
tenlaniljche politiek van te bedienen. Her
riot is groots activiteit besig te
derhar.delsn. Hij treedt met groote
rechtheid op, daar hij de Kamercommissie
op de hoogte heeft gesteld. Wij wenschen,
aldus Kloir, dat hij tol het einde doorzet
en da: hij de verbintenissen zal krijgen,
die wij van onze bondgenooten
wachten.
K'.otz wees er op dat men thans veel
kwaad va® bet vredesverdrag van
«allies spreekt, en dat men er veel goed:
van zou «tfe-K-n indien het niet mee
stond. Hij vroeg zich echter af waarom
Frankrijk niet de beelUatog van den Rijke
dag afwacht over de maatregelen, die 000
dig zij'n voor de toepassing van het plan
der deskundigen, alvorens een beslissing
te nemen.
Hij besloot met te zeggen, dat Herriot
als hoofd der regeering Frankrijk
genwoordigt en da: hij door Frankrijk®
•chten te laten gelden, Frackrijk'a
dering opeischt, en dat het noodig i
hij alle gezag bezit om Frankrijks recht
matige aanspraken te laten gelden.
Reuter seint ons uit New-York
Davis is benoemd tot candidaa: der
democratische partij voor Eet president
schap der Verccaigdo Staten.
(Van onzen eigen sportredacteur).
DE VIJFDE DAG.
Parijs, 10 JulL
Zooala wij gisteren reed» In het kor: aan
het eind v ut onzen vor.gen brief schre
ven, heeft de snelwasdelarij «en onaange
naam incident, het eerste van dozc Spelen,
ipgeleverd. Naar onze meen mg bestaat dit
gevaar altijd groote mate bij dezen tak
sport, tenmtn»» wanneer zij ln
Internationaal wedairijdtournooi op het
programma slaat. Er wordt bijv. ir. Enge
land geheel anders geloopen Jan bij ona
te lande en wanneer een Eugeltchznan zich
onder de baanrechter» bevindt, loopt een
iver wandelaar als do Hollander Kee-
ink de kans. dM hij gedukwalifloeerd
wordt, zooal» gisteren gebeurde. En
de Olympische Spelen zitten da landge-
nooten vaa den gediskwalificeerde er.
geren zich, tot er tenslotte, waarschijnlijk
geheel ongegronde, verdachtmakingen
worden gelanceerd ttgen de sportieve
grippe® van de kamprechters. Dergelijke
dingen zijn niet goed voor de Spelen e®
daarom zou het mdtrdaad belet zijn, wan-
«iit nummer ia do toekomst niet meer
op her programma zou worden gebracht,
i iie moeilijkheden lijken 00» utet
te vermijden.
Gisterenavond waren de Nederlandsche
iportjournalisten te ga»; bij het Neder
landsch Olympisch Comité. Do maaltijd
vond plaa"-« ir, hotel Exelman*. Bij de®
aanvang werd bij monde van den wan
mend voorzitter van her N. O. C. Kap'..
Scharroo een dronk gewijd a.wi H M. de
Koningin. Aan het dessert sprak d« heer
Scharroo de journalisten toe, den weiiech
uitjprektmde, dat bet N. O. C. voor de
Olympiade van 1928 to AtruJbrdam weer
derwelfden steun van do Pers zou genie
icn, di«n het gedurende d« laatste maan
den had gehad. Bij de inspanning van alle
krachten om het Olympisch festijn in 0®»
land te doen sl-igen w» zeide «preker, «en
kameraadschappelijke samenwerking van
rjanUaloren en per» noodzakelijk. Het
O. C. heef'., naar aanleiding vao de
véle klachten betreffend» hel maker, van
do Olympische Spelen tot een groote ker
mis, d« verklaring afgelegd, da: de Neder
landsch» organisatoren, Sn overeon»t«n-
msng met het volkskarakter, niets liever
n dan het betrachten van eenvoud ln
den opzet van de Olympiade van IS88. Bij
het internationaal Comité wordt deze op
ting ten ïeerste gewaardeerd en men
koestert groote verwachtingen van de Spe
len in Nederland, omdat de sportieve op
vattingen deï Hollanders zeer hoog wor
den aangeslagen. Zoo kan Nederland cn
buitengewoon goed werk doen door de
Olympische Spelen tenig to brengen tot
uivcr sportfeest. welke gedachte is gc-
die aan de herleving der Spelen ten
grondslag heeft gelegen.
Spreker bracht nog dank aan rijn belde
secretarissen, de heeren Wesierouen van
Moeterrn en van Rotnem en den beer van
Rijk, vertegenwoordiger van het N. O. C.
te Parijs, die zooveel voor de Nederland
sch» deelnemers gedurende hun verblijf
1 do Franseno hoofdstad heeft gedaan.
De heeren N ij land on Moussault voer
den namens do journalisten het woord,
terwijl onze correspondent te Parija, de
heer Lestnrgeirs do volle medewerking
wegde van de international» vereeniging
tu sportjournalisten.
Da vijfde dag der Spelen werd begonnen
met de 17 series T»n de 400 meter. Da Hol
lander» Bolton, Kat, Menso en Pauien
dongen hierin mede. Slechts Pauien werd
geplaatst voor do kwartfinale. Hij werd
tweede in een serie, die hij had kunnen
winnen, maar aangezien ook de tweede
komenden geplaatst worden «n hij de-
zelfdcn middag nog in de kwartfinale
op dezen afstand zal moeien loopen, hield
tegen het einde in en liet de «er aan
den Fr.vnschma® Favodou. De beste se
rietijd werd gemaakt door den Zweed
EugdahL die 49 1/5 seconde noodig had.
Bollen, Kat en Mcnso werden derde, vierde
en vierde ln hunne resp. series.
nierna kwam een interessant nummer,
namelijk de finale van de 1500 meter,
waarvoor Paavo Nnrmi natuurlijk de
groote favoriet was. De beroemde Fin tlam
met rijn omafschcidclfjken chronometer 00
middellij'* de leiding en behield deze to*
het einde zonder zich buitengewoon in
te spannen. Hij verbeterde het Olympisch
record dnt op raam van den Kr.?el?ch
man Jackson slor.d met 3 min. 564/5 sec.
en bracht het op 3.53 3 'S. De Zwitser S ba
rer leverde om do tweede plaats een ver
twijfelden strijd tegen den Engclschman
Siallard, Hij werd tweede en Stallard
zakte na de® finish in eikaar. Hij moest
weggedragen worden op een plank, omdat
er geen behoorlijke draagbaar aan-.v-^ig
was. Dergelijke fouten kleven echter iedere
Olympiade aan.
Inlusschen was bet hamcrworpen aan
den gang. waarin onze vertegenwoordiger
Kamerbeek zich echter niet voor den eind
strijd wist te plaatsen.
Terwijl de finale van het polshoogsprin.
gen aan den gong was, kwamen de loopers
van do kwartfinales 400 meter aan den
«tart. Het stadion bevatte thans een ZS.OCO
toeschouwers en de wedstrijden werden bc^
gunstigd do-ar prachtig zonnig weer, voor
de athleten zelf misschien wat te warm. De
eerste serie was voor den Amerikaan Filch
Tweede werd do Zweed Svensson, maar
1 de morecle wtrmsar van der» ieri<
Engelechman Toms, die te leidende po
sitie 25 meier voor den eindstreep kwam te
vallen. De tweede was voor den Zuid-
Afrikaar. Betts. eveneens te 49 seconden,
tweede Hoff (Noorwegen), de derde werd
gewonnen door den EngeUchman But!
ln 494'5 sec., voor ds® Amerikaan. En de
4de serie werd een Nederlasidsche giorie.
Pauien, die de lastigste haan had (geheel
bulten) startte prachtig en won echl'.terend
in 49 seconder, voor d«n Engeisctrman
Liddel. Een keurige overwinning, die
groot enthousiasme verwekte bij de
nlgo aanwezige Hollander». Pauien is de
eenige Hollander, die erin s'.sagt «en bs
ven eindstrijd te bereiken. Zijn tijd wt
uitstekend, rr.cn bedenkt, .jat het w
reldrecord op 481/5 seconden «taai.
Wij sijn ihan» vol go«d«n moed dat de
vncllo Haarlemmer zich in de finale zal
weten te plaatsen en wie weet gaat dan
ook ecne de Nederlandsch* vlag
Terloops «ij nog opgemerkt, dat Pauien te
Nederland nooit ui dezen tijd heelt ge
loopen.
Den eersten prijs zal Pauien echter wel
niet hale®, want ln de laatste serie liep
do Zwitser lm bach in 48 seconden en
beterde daarmede het wereldrecord,
bekendmaken van deze gebeurteale
wek:» een geweldig applaus.
Volledigheidshalve zij nog vermeid, dat
de voorlaatste serie gewonnen werd door
den Zuid Afrikaan OWfield voor Johnston
(Canada).
Than» werd gestart voor den eindstrijd
van de SCOO meier. Hieraan namen Nur
mL Ritola en Wide o.a. deel. Wide nam
•venal# te de vorig# wedstrijden do lei
ding voor Ritola, terwijl Nurmi na twee
baren op 'Ie derde plaate ging loopen. De
anderen zakten reeds na eenige banen een
eind af. Zoo w»s h«t reeds spoedig dnidc
'.ijk, da', de «trijd tuucheti het vermaarde
•Irleial beslist moest worden. Er was ge
weldige spanning onder het publiek, dat
hoopte op een nieuw wereldrecord, of al
thans «en nieuw Olympisch record. Zoo cu
«n dan was het zulk een lawaai dat zelfs
de luidspreker niet gehoord kon worden.
Toen do halve sfrtand geloopen va», raad
pleegde Nurmi zijn chronometer en maakte
uit het resultaat blijkbaar op, dat het tijd
werd om de leidteg :e nomen. Een halve
aan verder nam Ritola deze wel weer
over, maar slechts voor kort want Nurmi
irok opnieuw tiaar voren. Wide zakte nu
argzamerhand af. Ritola bleef oog twse
banen op eon meter achter Nurmi loopen,
r kon toen ook de snelheid van zijn
landgenoot niet meer volhouden en raakte
tiental meters achter. Toen de laatste
baan inging was Ritola door een uiterste
krachtsinspanning weer bij en wij spitsten
dus op f-n buitengewoon spannende fi
ninh tusschen de beide Finnen. Wij had
den niet te veel gehoopt. Op de laatste
meier begonnen beiden te spurten,
maar Ritoïa 'xo® Nurmi r,iet meer halen
tet een meter verschil gingen «ij over
eindstreep. Een luid applaus bc
groette ds mededeeling dat het Olympisch
record (14 min. 563,'5 sec. op naam van
den Fin Kohlcmainen verbeterd was tot
14 min. 31 1/5 «cc. Tweede was, «ooals
reeds gezegd Ritola, derde Wide, vierde
de Amerikaan Konig. vijfde de Fin Sep-
pal», zee de Engeischrna® Öaunders.Dit was
wel oen van de mooiste race» d'e wij tot
nogtoe hsbN»n mogen aanschouwen.
eerste prijs in het hamerwerpen werd
behaald door den Amerikaan Tootell met
1/2 meier, hetgeen minder Is dan het
Olympisch record. Tweede werd eveneens
een Amerikaan, n.I. MacGrath. me'. 50.61.
dorde de EngsUcbroan Noke® mot 43,96.
vierdo de Fin Ericksson roet 43.74.
En liet hoogspringen vu alweer voor
do Yankees. De Amerikanen Barnes en
Graham maakten zich meester van de over
winning in dit nummer me', een sprong
3.95 meter. Er waren na de 3,95 meter
nog twee Amerikanen aan. de Noor Po
iereen had rich het langst gehandhaafd,
maar moest zich bij de 3.95 (Olympisch re
cord) toch buigen voor de overmacht.
Hierna werd de lat op 4 meter gelegd en
onder groote spanning sprongen de twee
overgebleven, Barnes en Graham. Do eer
sl» sprong van beiden was mi», De tweede
van Barne» ook en weer de tweede van
Graham. Beiden moehie® nu nog eenmaal
'pringen. He! wereldrecord van den Noor
Efoff (4.20 1,2 meter) leek wel heel ver
«■eg. maar het Olympisch record kon nog
[cslagerj worden.
Onder groote .stilte mist Barnes zijn
derde en laatste kan». Nu kon alleen Ora
ham nog een laatste poging wagen. Maar
ook deze lukte niet Dc vier meter is niet
bereikt en hot 1» bi deze omstandigheden
dubbel jammer dat de Noor Hoff, die ver
"dene maten boven de vier meter kwam
ris enkelblessure nie! kon prteedirsecn,
door ontging Noorwegen een zekere
overwinning.
P.
Toonéelnieuws
GEZELSCHAP FABRICIUS.
Gedurende het seizoen 1924-'25 zal
het gezelschap Fubricius het Theater
Vergada te den Haag bespelen, dat
echter dien naam zal verwisselen voor
.Theater üdeon" meldt de „Avp."„
Aan bet gezelschap zijn de volgende
dames verbonden:
Gusta de Vos-Poolman, Gust a
Chriapijn-Mulder, Jo de Boer-vaa
Walraven. Lucy van Eeö, Bobby Stctn
Minny '1 Hove, Nora de Vos-de Poor
ter, Maria Marletto, Jos ter Braake,
Mia Aarwen, Tilly dc- Jong, Mimi van
Lindonk en Dica Ijitour, alsmede de
heeren Louia Chriapijn Jr., Nico de
Jong, Jan C. de Voa Jr., Ceea Laseur,
Dick van Veen. Frans Daum, Adolf
Rijkena, Gerard de Haas, Boo Clerx,
Richard Flink, Jan Grefe en Bram
Thomas.
De regie zal voornamelijk worden
gevoerd door Louis Chrispijn Jr. Vrij
wel uitsluitend nieuwe stukken zullen
worden ingestudeerd.
OE RË8TAUR ATIE VAN OEN
TOREN TE CAROEREN.
Met 't herstellingswerk van dit
zoozeer in verval geraakte oude bouw
werk waarmede begonnen werd in
do eerste dagen van November iu
het vorij/e jaar, hoopt nier. nog vóór
den aanstaanden winter gereed te
zijn. De restauratie wordt uitge
voerd onder leiding van de heeren
Brict eu Van der Steur, ingenieurs
te Utrecht, terwijl met het dage-
lijksch toezicht is belast de heer W.
Leuzrink te Barneveld.
Van groot, belang bij het werk is
de versterking der fundamenten,
waartoe reeds den vorigen winter i»
overgegaan. Om een bouwwerk als
dezen toren, voldoende stabiliteit te
geven, is tot op een diepte van circa
2 M. de fundeering, zoowel aan de
binnen-, als aan de buitenzijde, ter
dikte van 50 a 60 cM. versterkt. Ver
volgens is tot de eigenlijke restaura
tie overgegaan, en hierbij bleken de
torenmuren, vooral tusschen de 2e
en de 3e verdieping, zeer slecht te
zijn. Waren de mur«-n hier oorspron
kelijk een Meter dik geweeat, zóó
zeer had de tand des tijds al inge
vreten, dat slecht# een dikte van 90
cM. kon blijven zitten, daar dc bin
nenruimte naar than« bleek, bij een
vroegere herstelling slecht» met zand
en aarde was opgevuld. Alle voor do
restauratie gebruikte of nog te ge
bruiken steenen zijn afkomstig van
andere zeer oudfl gebouwen, wat
noodzakelij'k is om aan het formaat
der oorspronkelijk voor den toren gt--
bezigde steenmoppen gelijk to blijk
ven. hetgeen, wegen» de afmeting
der tegenwoordig gofabriceerde stee-
ncn, anders onmogelijk zou zijn.
Om een onverbrekelijk gch~J t<>
verkrijgen, wordt, nadat, de min of
meer vergane steenen zijn weggebro
ken, aan beide kanten van den ouden
muur, op enkele cM. afstand een
nieuwe muur gebouwd, waarna do
tusscbenruimte telkens met cement-
speclo en beton wordt opgevuld, ter-
wijl de barsten en spleten^ met een
tpeciaAl hiervoor vervaardigd© ce-
mentepuitinachine worden volgee|*>-
ten. welk© specie na korten tijd zoo
hard als marmer wordt. 7.oo enat het
Meter na Meter omhoog, totdat het
hoogste punt i» bereikt. Ook worden
aan de buitenzijde der toren# de Ro-
mnansche vormen weer nnngebracht,
om den ouden stijl zoo zuinig moge
lijk te behouden.
Hoewel het vóór de restauratie be
kend was, dat de toren in e©n doplo-
rahelen toestand verkeerde, toch
bleken bij de uitvoering de muren
nog enorm veel slechter te zijn. dan
zelfs duskmidigen konden verwachten
waardoor de herstelling natuurlijk
ook nog heel wat omvangrijker
irdt. dan destijds werd vermoed.
Deze historische toren, die volgons
geschiedkundigen, in vroeger eeuwen
teven» .als baken voor do Zuiderzee-
visschers heeft dienst gedaan, dateert
evenals dc kerk. uit do elfde «WW.
Op een Ijzeren plaat, in de kerk,
staat te lezen: ..Deze kerk I*
sticht lOüh. afgebrand 1571, herbouwd
1573 en vernieuwd 1853",
Cricket
OVERZICHT.
Zondag kunnea de talrijke erkket-
licfbcbbcrs weer eens getuige xija van
de plaatselijke ontmoeting tusschen on-
re beide ilaariemsche eerstc-kbusci».
zal winnen is een vraag die niet
gemakkelijk kan beantwoord warden.
Het sterke ballingteam van Rood en Wit
is zeker in staat, een goed totaal te ma
ken. Van Eeghen, Wackwitr. Bouwmce'-
Posthuma en Davidson zija allen
goed voor een 50 runsof zij op het
bowlen van Schmeink en Maas (Healy
is waarschijnlijk niet van de partij) hun
besten vorm zullen laten zien, dienen
wij echter af te wachten. De Spanjaatds-
laanspelers zijn momenteel -vel sterker
wij voorspellen daa ook een span-
nenden strijd met ah resultaat een kiel-
i victorie voor Van Eeghen c.s.
H. C. C. krijgt Quick op bezoek, het
geen wel w eer opde zoovclste ove* win
ning van dc Residcnticbcwoners zal uit
draaien. Ook V. V, V. zal weinig moei
te hebben aan de club der Janninks»
terwijl het in de ontmoeting Hi'ver-
sum—Ajax niet aan spanning zal ont
breken. De Hilversummers hebben Zon
dag j.l. met tien man tegen het zwakke
P. W. een smadelijke nederlaag geboekt.
Thuis zijn zij weliswaar veel sterker,
doch ook Ajax is niet „voor de poes"
een I.eidsche zego lig*, m de lijs der
:rwachtingen.
Voor de tweede klasse komt Phoenix
bij de Haarlem-reserves op bezoek, Dit
is voor He Schoterwegspelers een mooie
gelegenheid r»m van Ho laatste plaats
komen. Of het gelukken zal, nicencii
wij echter te be*iv.jrelen.
Do reserve-spelers van Rood en Wit
spelen al een heel belangrijken kamp.
Wordt Zondag tegen Albion gewonnen,
dan is het kampioenschap vrijwel een
feit. De Albineezen staan er echter te
mooi voor, om zich zonder slag uf s(oot
te laten afmaken; wij voorzien dan ook
een uiterst spannende ontmoeiing,
waarbij wij ons niet aan een voorspel
ling zullen wagen,
