VREEMD GELD en CHEQUES
Vervolg Stadsnieuws.
XUT3 KWi;ÜK8CHOOL VOOR
ONDERWIJZERESSEN
Bevorderd van de eerste naar de
tweede klasse
Annie Baak, Agatha Boogaard, Ma
rie de Beer, Berthie van Dijken, Jo
dc Bruyn, C'orrie Fris, Adri de Goe
de, Hitje lleeg, Tilly van Helden,
Annie van Kessel, Dien Kornraann,
8t:entje Koning. To Luynenburg,
Mien rot, Tine Ruyter, Ali Schetzer,
Pi en Slijper, Greta van Rijberk, Liz
zy van der Velden, Marie de Vries,
Alida Klingera en Dora Willemse.
Xict bevorderd5.
Van de tweede klasse A naar de
derde klasse A
Ali Breedveld, Xeljy van Boven,
Lien Broerwua, Mawies Dekker, Ka-
trien Kilian. Ans Lagendijk. Ans La
gerwaard, Marie Mulders, Dina Kes,
Greta Sanders, Emmy Spronk, Josep
hine Godschalk. Riet )ogel, Elsien
de Vries. Tine Wondt, Sien van Zij!
en Bcts Zuidhof.
Niet bevorderd0.
Van de tweede klasse B naar de
derde k!as«e B
('orrie Andrea, Etty van Dijken,
M'-ta Hoogenkamp. Dé Ferguson,
Greta de Jong, Nelly de Jong, Leni
van Lange veld, Leni Loots, Trijntje
Noorman, Magda Polderman*, Cor
Schelling, Fons Thieman, Dina Rou
wen». Rina de Zwart, Nelly den
Baars
Niet bevorderd: 0.
Van de derde naar de vierde klasse:
Roe'.ie Borgraa. Marie Boude wijn,
Willv Brcdmberg. Bertb» Buisrna,
Ans Diepenhorst. Ina Evereen. Greta
Fris. Henny Heins. Marie Hoegen,
Eveline Hoogerwerf, Clara Hoppe,
Rie Kalkman, Annie Kieft, Suze de
Klerk. Marie Kmyg, Martha van der
Ley. Sara Mok, Pré van Nop. Jansjo
Booker. Dora van der Schuyt. Titi
van FcrwUga, Greta Zuidweg, Maatje
Zuid weg en Tine Zwart.
Niet bevorderd3.
VEILING.
De uitslag der veiling van de per-
ceelcn, verkocht in „'fc Notarishuis",
op Donderdagavond, is
No. 1—3.
Drie Burgerwoonhuizcn niet Erf en
Tuintjes t<- Haarlem aan de Vaart-
straat. Get. No. 13, 17 en 19.
No. 4.
Een Winkelhui» met afzonderlijk
Opgaande Bovenwoning te Haarlem
aan de Barteljorisatr.vnt, op den hoek
van de Krocht. Get. No. 2. Opgehou
den f 36900.—.
No. 5.
Een huis met erf en tuin te Haar
lem aan dc Tetterodestraat. Get. No.
10a. L. Borst 6990.—.
Een Huis met Werkplaat» en Tuin te
Haarlem aan de dc ClcrOQstraat. Get.
No. 155. Joh. Machielso 3720.—.
Nos. 8-9.
Twee Huizen en Erven te Haarlem
aan de Lcidschestraat. No». 13 e. 15.
No. 13.
P. A. Verberne. 3575.—.
No. 15.
II. W. v. Liesbout 3375.—.
No. i0.
Een Hui* en Erf te Haarlem aan de
Teülerstraat. Get. No. 17. A. A.
ft*» 0*
Feri Woonhui* en Erf met afzonder
lijk opgaande Bovenwoning te Haar-
lein ï'an de Lange Boogaardstraat.
Get. No. 16, Kad. J. H. G. van de Pol
'2510.—.
OBVONBRK PIEREN EN VOORWBR-
1>FA Terug t« bekomen t ij: Wed. 4«r
le-'t, KamperrMt 41. bankbiljet. J- ten
KloM'.er, Kteverpsrkweg 73r.. bal,C.
Coolcn. R:<ld«r»traat 2, collier. Kertr.el
Hserlem. T*r»pijt«tT*at 6. hond. DuHsehe
herder («♦bracht door v. d. Einde. Ter
»;>i;,--.r*a: 3). bruine hond (««bracht door
lW;miD. lo Hoogewoerddwawtiraat 36)-
Kei-.r.el Faun». Parklaan 119. ««lo hond
(gebracht door Kamp, Sebeepmak«r»<li!k
61). wit-xwarte kal (gebr. door Buitere,
Oojtrest). I'lnm («ebr. door Hegcveld.
GP.'- *T»r«''.raai 7. Kerwinel Haarlem, Ter
»pi:'«:raat 6: kat («ebr. dc-or d.
K r! !e, T«»pijtatr.. zwar'.e kat (gebr. door
j w. v. Schielphoke. Wouwerman-
straat 97). Idem gehr/door Merr. v. Heus
d*n cn,-i« kat. «ebr. door J. A. Busé, O*-
Udw.raat. idem «ebr. d or Flury. 51a
•v.-«:r. A. d« Nij*. Haarlemmerlledcatr.
25. koiieem. A. de Graaf. Sophlaatraat 31,
tnar.tel Wed. We ij era. Sohouwljcalsan 19.
portemonnale met inhoud. Bureau van
Politie. Bnxdwtnwt. p<*> B. Amelung,
Pr ir.» «bolwerk 28. portemconaie tnet in
houd. R. ïlaveramit, Langedijkstraai 30,
rackf.otnhuleeL J- Ar.dringa, Vooruitgang
at, zadeldek. Bureau van Politie,
Snocdestxaot (recherche) rijwicL
HET FEEST VAN DE SCHUURMAN
SCHIMMEL—VAN O UTE REN-
STICHTINC.
Begunstigd door hot heerlijkste
zomerweer had Donderdng het zooge
naamde „Gerdcaaefeest" weer plaat-s
Om half acht waren zpre ent op de
plaats van do school aan de Tempe
liers»! raat. de -400 kindereu. Onder
vroolijke marachmuziek werd naar ho'.
Spaarne gewandeld, waar aan hel
eind van de Bakkerstraat dn ..booten
van Bus" reeds lagen te wachten. Tal
rijke moeders, broertjes en zusjes de
den de kinderen uitgeleide. Lans8 Zin
der Buifenspnarne, do Ringvaart.
pinc het over het Brasemormeer naar
Oudehoorn. Vandaar werd gewandeld
ü.vir Alfen en toen lang' den Oude
Rijn. do Zlil over den Kagerplas weer
naar Haarlem terug gevaren, wanr
men omstreeks 5 uur in de meest op
gewekte stemming arriveerde.
Zoo behoort dit feest weer tot het
verleden, al zal het biï de deelnemers
pief uit de herinnering verdwijnen.
Veel jaartallen vergeten ze. maar Al
fen nooit! ..Daar z:;n wc immers met
•f GordesBcfeest geweestl". zullen ze
dan uitroepen.
KERKCONCERT.
Woensdag 6 Anvustus avonds B uur.
wordt <?r ie de Groote Kerk een kerkcon-
f*T. gegeven door Mevrouw Cora d« T-scse
Van P i (sopraan te Alkmaar) en Willem
Zonderland (organist te Leeuwarden). Uit-
gevoerd worden orgelwerken van Baoh.
Mendelssohn Rartholdy, A'.er, Guiltnaa»
en Hendrik*. Gezongen worden liederen
xnn Bach. Dvorak, Koeberg en Henri van
Jflr M -.venhoven.
SYNAGOGEDIENSTEN.
Xcd. Israël. Gemeente.
Van 18 Juli af:
Sabbath: Vrijdagavonddienst bij
den Ingang te 8 uur.
Ochtenddienst te 8 uur.
Middagdienu te lj uur.
Avonddienst te 10.2 uur.
Zondag 17 Tammoez:
Ochtenddienst te 8 uur.
Middag- en Avonddienst te 8 uur.
Werkdagen: Ochtenddiensten te 'i
uur.
Middag- en Avonddiensten te SI u.
Talmoed Torah: Sabbath te 124 u.
Werkdagen, behalve Zondag te 7j
's avonds.
De Middag- en Avonddiensten op de
werkdagen, alsmede Talmoed Torah.
worden in liet Gemeentegabouw ver-
richt. De overige diensten geschieden
ter Synagoge.
TUINFEEST VAN JACOB VAN LENNEP.
Eva goedgeorganiseerd tuinfeest, van de
Haaxl. Tooneelverceniging Jacob van
Lennep" waaraan echter door «en regen
bui een einde werd gemaakt.
Het eerste gedeelte liep prachtig van
stapel: een beiock onder deskundige lei
ding van den heer G. T. Uiterwijk, tuin
man op h« buitengoed. Een vrij groot
aantal belangstellenden heeft deie excur
sie medegemaakt. De avond was nog
prachtig. En vooral voor die deelnemers,
die Elswout nooit eerder besiclitigden werd
een bijlander mooi deel van het pro
gramma.
In de uitspanning var. oud „Kraantje
Lek" werd daarna het bal champètro ge
houden. Da ex cursisten werden daartoe otn
9 uur me', mui'.ek van Elswout afgehaald,
naar dan tuin van „Kraantje Lek" ge
il. Die tuin waa feeëriek versierd. De
heer Dijkstra, de pachter, had talloozc
bonte lampions van boom tot boom doen
hangen. En toen het héél duister gewor
den waa, werd het onder bet loge dak der
bladeren wil gezellig. De houten dansvloer
in het midden, voldeed uitstekend. De be
achennheer, de heer 51. Merens, wa* aan
tg, daar was muziek en goede dans-
leiding van den heer van den Berg, en
tot ongeveer 12 uur waa het «en keurig
romer-tuinfeest.
Toen begon het langzaam te regenen. En
het blééf regenen. De menechen gingen
schuilen, bleven wachten op beter. De
autobussen brachten al heel wat bexockorf
huis. Tol 2 uur sou het feest geduurd
hebben, maar de regen heeft voor
•rtx£ einde geiorgdf.
OUPERAVONO RIJKSLEER
SCHOOL.
T*ntoonstel|lng van ai het
work dor leerlingen.
Het gebeurdo Woensdagavond, da. dc
Rijkslecrschool, verbonden aan dc Rijks
kweekschool voor Ondcrwijiers. haar
deuren opende voor de ouders vas
leerlingen, ter bezichtiging van bet
werk hunner kinderen.
Do „Verceniging voor Onderwijs In
handenarbeid" had voor deze gelegen
heid een beroep gedaan op de gastvrij
heid van dc RtjksleerschooL En niet te
vergeefs. De belangstelling van de rijde
der ouder», en van do rijde van leeraten
directeuren van andere scholen, was
reet groot.
Het is gewoonte bij de Rijksleerschool
jaarlijks voor ce groote vacantie de ou
der» gelegenheid te geven kennis te ko
men maken met het ichoollcven ea het
werk van hun kinderen, met bet onder-
tijrend personeel en met de methode
an onderwijs.
Het Hoofd van de Rijksleerscbool. de
heer H. do Vries, was roo vriendelijk
ons rond to leiden door do lokalen.
Aldus konden we een buitengewoon
goed overrichv krijgen van het werk der
leerlingen in dc te. re, je. «e, 5e, 6e en
7e klasse, het gepresteerde in de hand-
werkafdcehng, enz.
Wij rullen het maar niet over hand
werken hebben. (Die verzameling was
wél rijk aan kleuren en veelomvattend.)
Aardiger ea interessanter voor ons,
was de ie klasse. Op de banken liggen
do schriften van de kinderen, dc boe
ken en de voorwerpen die re maakten
(uit klei of uit vlechtmateriaal).
Die voorwerpen rijn róó primitief,
maar re getuigen ook róó van echte
kinderfantasie. Hoe geestig zijn niet de
kleivormpjcs gekleurd met waterverf.
Uitdrukkelijk wees dc heer De Vries
er op, dat naast handenarbeid welke
arbeid een leermiddel is de theo
retische arbeid als leren, schrijven, reke
nen, zaakkennis niet verwaarloosd wordt,
integendeel, dóór het handwerk wordt
bevorderd. Dit bezorgt meteen ook de
voor het kind noodige afleiding. Af
leiding waar de onderwij/er steeds voor
moet zorgen. Zoo wordt het lceren ver-
keüjk bij velen spelen.
In de tweede klasse zien we duidelijk
de vorderingen. De leerlingen durven
meer. Het schrift wordt regelmatiger,
de teekeningen getuigen van meer
moed. De voorwerpen uit klei rijn sa-
mengestelder en beter afgewerkt.
Naast het theoretisch onderwijs wordt
proefondervindelijk aan de hand van
het voorbeeld gewerkt.
Heerlijk vinden de kinderen het als
re in de raai voor handenarbeid kun
nen zijn.
Een voorbeeld van kleiwerken :n de
tweede klasseOp een tafel ligt in klei
uitgevoerd de boerderij met alles wat er
bij hoort. Dat is de boerderij van Hout
man uit het lecsboekjo van Ligthart.
Alle avonturen waarvan re gelezen
hebben, zien ze telkens gebeuren ais ze
die kleimodellen zien z»j lceren er beter
lezen door.
In elk leslokaal rijn bewiizen van
vaardigheid en oorspronkelijkheid. Ziet
bijvoorbeeld eens, hoe in dc zevende
klasse het materiaal beheerscht wordi.
Door teekenen. uitknippen en opplak
ken lecrcn de kinderen ook de beginse
len van de meetkunde.
Zij leeren van de adc klasse af tellen
met behulp van blokjes en staafjes, die
een zekere waarde vertegenwoordigen
iok weer aan de h3nd van tastbare
voorbeelden leeren dc jongens en meis
jes aardrijkskunde, leren, schrijven en
rekenen I
Is het te verwonderen, dat de kinde
ren in hun werk opgaan?
Nog namen we een kijkje ie den
mooien schooltuin, waarin elke klasse
haar eigen «tuk land onderling verdee-
n en gebruiken kan.
In de groote gymnastiekzaal werd te
ongeveer 8 uur vergaderd. De heer De
Vries opende de bijeenkomst, waarop dc
heer Been het woord nam over .Haadaa-
nrbeid in de lagere schoor'.
De beer Been wees er op, boe uitge
breid en veelomvattend dit terrein is.
Het werk van de Rijksleerschool
is eenvoudig. Móir, aldus spr., hc'. is
eigen werk en dat is van niet gering
belang. Dit werk levert al veel aan-
knoopingspunten op. Wc leeren er intel
lect en karakter door kennen.
Spr. gaf daarna een geschiedkundig
overzicht van de werkmethode, die de
ieerlingen in staat stelt zélf ie schep
pen en uit te denken.
Niets werkt animecrcnder op bun
werklust dan handenarbeid.
Een aparte bespreking wijdde spr., die
aan de Rijksleerscbool vele jaren ver
bonden is, aan de revende klasse.
Daar is het arbeidsveld al zeer uitge
breid. De kinderen presteeren daar al
betrekkelijk veel. Het onderwijs mét den
arbeid heeft heel hun belangstelling.
Dit blijkt dagelijks.
Tenslotte reide de heer Been, dat bij
het onderwijs zooveel mogelijk met dc
jaargetijden rekening wordt gehouden.
De reekenen van nieuw le.'en worden
besproken in de lente. Dan wordt
kennis gemaakt met vogels, planten,
hun intieme doen en gewoonten. Zelf
jaten ervaren, zelf laten doorleven, dat
is het streven.
Deze lezing had zeer veel succes. Ge
legenheid werd nog gegeven tot het
stellen van vragen.
Voordat de heer Been rijn causerie
had aangevangen, zong een kinderkoor,
onder leiding van één der onderwijzers,
buitengewoon geestige en heel aardige
liederen.
Nog werden door den heer De Vries
aan de oudert cenigc medcrleeüngcn
•an internen aard gedaan. Hieruit bleek
onder anderen dat de vraag naar plaat
sing op school ver dc beschikbare ruimte
overtreft,
Ingezonden
Van Ingezonden stukken, geplaatst of
niet geplaatst, wordt de kopie don inzender
ni»t teruggegeven.
Voor don Inhond dexer rubriek stelt d»
Redactie zich niet aansprakelijk.
Geachte Redactie.
Naar aanleiding^er in den laatsten tijd
enkele artikelen zijn geschreven cn door
uw orgaan overgenomen of direct ge
plaatst, over den bierverkoop in De
Centrale, verzoek ik u ccnige plaats
ruimte in uw blad voor het volgende:
Het bestuur van den Haarl. Bestuur-
dersbond stelt cr prijs op te verklaren,
dat zoolang de bedoelde artikelen dezen
geest blijven ademen, zij er niet aan
denkt met de schrijvers ervan te polo»
misceren.
Echter is het zoo vrij deze enkele
goede raadgevingen te verstrekken.
ie. Aan „Opmerker". Dek in het ver-
l'volg den inhoud van uw artikelen met
uw vollen naam. Dit getuigt van meer
moed.
Schrijf geen bewuste of onb-wuste
waarheden meer over genomen betlui
ten e. d. Kom desnoods eerst bij ons om
inlichtingen.
Speel geen unfair spel meer me: onze
werkloozea of hang schril gekleurde ta-
fereelen op over vermeende mogelijkhe
den.
ze. Aan dc redactie van „Het Maand
blad" Laat u door al te grooten iiver
voor uw zaak niet meer verleiden, din
gen te veronderstellen en uit te «preken,
waarvan ieder die geen vreemde is in
Jeruzalem, weet, dat xc tot de onmoge
lijkheden behooren.
3e. Aan enkele fanatici onder de ge-
heelonthouders dit „Bezint eer gij be
gint". Bedenk wel, dat zelfs, als uw ac
tie het onverhoopte resultaat mochi heb
ben dat uw eigen gebouw moest over
gaan in handen van derden, dit aiiecn
decentralisatie der vakbeweging met
zich zal brengen ea zeker niet, wat toch
uw bedoeling zal moeten ziin, de bier-
pomp uit De Centrale zal balen. Er ral
alleen mede bereikt kunnen worden dat
weer noodgedwongen dan hier dan
daar zullen moeten gaan vergaderen, en
meest daar. gij kent de practijk. waar
de bierpomp wordt geflankeerd door de
'eneverflesch.
Met dank voor de plaatsing.
Voor het bestuur van den
11. B. B.
J. ROZA, secretaris.
Letteren en Kunst
ALFRED MARSHAL.
Alfred Marshall, de nestor der
Engelsche staathuishoudkundigen, i»
overleden. Den 26en Juli a.s. zou hij
82 jaar geworden zijn. Van 1885 tot
1908 wna hij professor in de staathuis
houdkunde aan de Universiteit van
Cambridge.
Marshall "was wel de beroemdste
econoom van den tegc-uwoordigen
tijd, schrijft het Hbld. en zijn wer
ken over economie zijn alom bekend.
In 1879 publiceerde hij „Economies
of Industry", geschreven in samen
werking niet zijn echlgenoote, die
vóór haar huwelijk to Xewnham ook
een lectorsfuneüe in economie hud
waargenomen. Voorts schreef Marhall
o.m. „Principles of Economy", „In
dustry and Trade", „Money, Credit
and Commerce".
Verschillende Universiteiten in
Engeland en daarbuiten verleenden
hem het e^re-doctoraat; in 1921
kreeg hij den „Prix Emile de I.a-
veleye" van de Belgische Academie.
NAAR AMERIKA.
Gemeld wordt dut nog dit jaar een
groot aantal Duitsche 100neelspelers
naar Amerika zullen gaan. om ir
Nw York voorstellingen te geven
Volgens dit bericht zouden MoiasI,
Klopfer, Maria Orska en Elisabeth
Berïjner ook meegaan.
Sport en Wedstrijden
Postduiven.
Do Vereeniging vau Postduivenlief-
hebbers „De Euoingids te llaariem
hield een wedvlucui vau Roozendaal
af; afstand l'ö K.M. Losgelaten 8 utii.
I. F. J. Loureuburg ;i u. Ü'J m. 56
sec. 2 J. Hariel, 9.41.9; 3 H. Kokkel-
kortu 9.35 21; 4 A. J. Timmermans
J.J7.53; 5 P. Êuimer 9.42.31; 6 J. Har-
tel 9.41.32; 7 P. Emmer 9.42.41; b A.
J. Timmermans 9.38.29; 9 Joh. v. d
Pol 9.40.45; lü H. v. Oldemurk 9.41.58;
11 Dezelfde 9.41.58; 12 13. Hoogroef,
9.41.10; 13 J. Dartel 9.41.32; 14 G.
Heerschop 9.42.42; 15 Dezelfde 9.42,48;
16 A. J. Timtn erin una, 9.39.45; 17 H.
J. Philippo 9.44.8; 18 J. J. L.asschuit
9.42.55; 19 P. Kruyer 9.43 39; 20 K.
Witz 9.44.0;21 H. v. Olderaark 9.44.45;
22 A. J. Timmermans 9-41.40; 23 J. J.
Las^chuit 9.44.37: 2» R. Brakel 9.46.56,
25 Joh. v. d. Pol 9.44.15; 26 R. Brakel
9.47.16; 28 G. Koning 9.47.17; 29 G.
Blokker 9.28.9; 30 F. W. Baron van
TuyII 10.3.lü; 31 Jac. Samson 9.43.7;
32 J. v. Berloo 9,48.41; 32; A. J. Tim
mans 9.42.44; 33 K. Witz. 9.4C.30;
34 G. Zomerdijk 9.46.58; 35 A. Verdon-
schot 9.43.34; 35 Dezelfde 9 43.34; 37
Dezelfde 9.43,34; 38 F. J. Lourenburg
9.46.35; 89 G. Heerschop 9.47.24; 40
Dezelfde 9.47.27: 41 G. v. t Ende
9.40.12; 42 A. J. Timmermans 9 44 54;
43 Dezelfde 9.44.54; 44 G Koning
9.49 54; 45 S v. Gennip 9.48 10; 46 J.
Roeland 9.50.30: 47 F. .1 Lourenburg
9.47.46: 48 C. Zomerdijk 9.48.42: 49
J. P. I.eurs 9.48.32; 50 J. J. T.awchuit
9.48.39: 51 S. van Gennip 9 4« 57; 5?
H. Kokkelkoren 9.43.24: 53 Dezelfde
9.43.24 54 Dezelfde 9.43.24; 55 G. ten
Roerh 9 46 14* 56 J. Ph'liono 9.50.87
57 De70lf.lv, 9 '0,37: 58 K. WezenheeV
9.4«K»: 59 Joh v. d. Pol 9.48.29; 60
G. Blokker 9.41.2»
Honkbal
OVERZICHT.
Zaterdagmiddag wordt voor do le
klas gespeeld de wedstrijd Concordia
1—Ajax 1, die ongetwijfeld door Ajax.
de a.s. kampioenen, gewonnen zal
worden,
Voor do 2e klasse wordt gespeeld
de wedstrijd Blauw-Wit 2Quick 2.
Zondagmorgen 10 uur wordt op hot
ïemeentelijk Speelterrein aan de Kle-
orlaan do wedstrijd Haarlem II—
Ajax II gespeeld. Do eerste wedstrijd
ttisschen deze clubs werd gewonnen
door Haarlem, doch door het bonds-
I.rsluur werd deze wedstrijd voor
Haarlem verloren verklaard, wegens
het laten medespelen van een speler
vnn het eerste zestal. Ajax II staat
momenteel ook aan den kop vnn het
ranglijst je en zal dezen wedstrijd dus
willen winnen, terwijl Haarlem er al
le» zal opzetten nm een paar punten
van Ajax afhandig to maken.
Cricket
Zaterdag speeit eon Flamingo XI
legen het. IT. .C. R. XI op liet terrein
van Rond en Wit.
ITor IT. C .B. XI is als volgt sa
mengesteld
II. C. Klerk faanv Chr. Klerk.
A. Riemend. V. J. v. d. Lijke, B.
Dik. D. Rvlsms. W. Onkenhout, D.
de Voos. .T 1T«" "man J. v. d. Bo
na rdt. J. de Jonj:©.
ITot team dor .atningo's zal er ver
moedelijk als volgt uitzienVis, M.
Jansen. Wackwitz, J- v. Eegïien,
Sv.ens. T. K'es.sler, Ruvchbaver, Lee
man. Titsingli. N. N., F. A. Da
vidson.
GEMENGD NIEUWS
Het Zeezand
Weinig vacantiereizigers, die zich
thans in de badlpaatscn a3n het
strand bevinden, zullen bekend zijn
met den roman, ja, de tragedie,
welke het witte, glinsterende zand
verbergt. Gelijk bekend, bestaat zand
uit een cnoriue hoeveelheid van de
kleinste minerale bestanddeelcn,
waaronder glimmer, kwarts cn
veldspaat de voornnamalo zijn. net i«
door liet afslijpen van de rotsen on
der invloed van do weersgesteldheid
en den golfslag ontstnan. Het. mee9t
fijne zad vindt men op steile rots
wanden, gelijk die langs de graniej-
muren van Cornwall. Maar dit
zand is niet stom en zonder leven.
Tot do grootste wonderen van do
acoustiek behoort het zoogenaamde
..zingende zand" aan de Ëngelsc'no
kust, waarvan de overlevering tot in
heb midden, van do vorige eeuw te-
truggaat. Destijds, zoo meldt (*>n
Engelsch tijdschrift, werd dit. ver
schijnsel het eerst vastgesteld op het.
eiland Eigg aan de Westkust van
Schotland. Het bleek, dat de won
derlijke tonen, die ontstonden won
neer men over het zand liep of er
met een stok op sloeg, op een afstand
van 30 M- duidelijk hoorbaar waren.
In den laatsten tijd heeft men een
dergelijk verschijnsel waargenomen
in de Ktudland Bay in do omgeving
Bournemouth. Ofschoon het
raadsel >1" MA
dusver nog niet is opgelost, staat
toch, volgens de meening van des
kundigen vast, dat het veroorzaakt
wordt, door do wrijving van ontel
bare milltoencn ronde kwartskorrels.
Het geluld onstaat echter niet, wan
neer "liet zand nat is, omdat het dan
met hoekige bestancldeelen vermengd
18.
Van dit zingende zand onderscheidt
zich in ongunstigen zin bet bekende
drijfzand, roods door de samenstel
ling. Dit zand toch bestaat steeds
ivoor een Ixijaald percentage uit
klei en krijt. iiic het vochtigheidsge
halte op peil houdt. Dit gevaarlijke
zand komt veel meer voor, dan men
gewoonlijk wel aanneemt. Zoo her
innert een gedenksteen in de Whit-
sand Bay in de buurt van Plymouth
aan den dood van oen ingezetene en
zijn zoon, die bij het baden op deze
plaats in het zand zijn verdwenen.
Ook bij Grange-over-Sands iu Lan
cashire komt dit gevaarlijke zand
voor en op het vasteland voornamelijk
aan de Belgische kust.. Meer dan een
drama hoeft, zich ook daar afgespeeld;
het vorig jaar nog werd een groep
baders plotseling tot do hals begra
ven. Aan de Noordkust van Devon
in Engeland heeft het zand zulk een
zuigkracht, dat het in enkele minu
ien een paard en een wagen „op
slokte".
Heb ocnige redmiddel voor degenen
<?io zulk een r^oluk treft,
pen, zich met het gelaat naar boven
languit op dén grond te werpen en
nadat hij langzaam de voeten heeft
losgetrokken, op handen en voeten
zich in veiligheid te brengen.
Een pas verder kan de redding al
mogelijk maken. Maar een waarschu
wing voor dezen vijand geeft do na
tuur zelf. Ieder kent de eigenaardige
golfachtige strepen, die langs het
strand op verschillende plaatsen voor
komen en waarvan men het ontstaan
tot voor kort heeft toegeschreven aan
den insloed van den wind. Door het
onderzoek, dat iemand in dit ver
band te Margate en elders heeft ge
daan, is komen vast te staan, dat
deze zandgolven door de oscilleerende
werking van het water worden ver
oorzaakt, terwijl op andere plaatsen
waar liet water deze beweging niet
heeft, maar slechts stijgt en valt.
zooals bij Goodwin Sands, in plaata
van golflijnen kleine walletjes worden
gevormd. Wanneer evenwel het rots
terrein., waarop de Goodwin Sands
oorkomen tot ontploffing zou worden
•ebracht, dan zou de golfbeweging
ons taan, welke zandbanken veroor
zaken en aldus een van de grootste
gevaren voor de scheepvaart vormen.
Onontgonnen schatten
In hoeverre de natuurlijke rijkdom
men van de aarde nog op „exploita
tie" wachten, toont een onderzoek
van den Amerikaanschen pro
fessor in de geografie. Engelen,
waarvan de resultaten in een omvang
rijk werk Inheriting the Earth"
zijn neergelegd. Meer in het bijzon
der zijn do tropische bosschen nog
ongeopende schatkamers tot het ope
nen waarvan de toestanden echter
nopetn. Negen lienden er Van zijn
op het oogenblik nog even ongerept
als in de tijden, dat de voorvaderen
van den mensch er in de takken
woonden, zegt de onderzoeker. Van
het in cultuur brengen van deze ge
bieden wordt men afgehouden door
de ontzettende hitte en droogte, die
worden afgewisseld door periodes van
regenval, verscheurende dieren, mug
gen cn bacteriën, bovendien weel
derige en snelle plantengroei of een
te groot gehalte aan mineralen, die
den grond onvruchtbaar maken. Het
voornaamste voedingsmiddel van een
derde deel van de menschheid, rijst
wordt in vochtige en warme land
streken geteeld; de rijstoogst wordt
op 't dubbele van de wereldgraan
oogst geschat. Door het gebruik van
machines in plaats van de primitieve
hakmessen, heeft men in het Zuiden
van Noord-Amerika zooveel succes
gehad, dat een geweldige uitbrei
ding van de rijstproductie is te
•achten.
Tijdens den oorlog is in verband
met de hooge prijzen van het pro
duct een prijsverhooging van suiker
ingetreden. Snel vermeerdert ook de
voortbrenging van plantaardige
oliën, sojaboonen worden in toene
mende mate verbouwd en boomen,
waarvan de oliehoudende vruenten
tot dusver nog niet gebruikt werden
begint, men zoowel in Afrika als in
Zuid-Amerika in cultuur te nemen.
0nd6r de eetbare vruchten van de
tropen heeft in het bijzonder do ba
naan do laatste vijftig jaar furore
gemaakt West-Indiè, de Noord-
Amertkaansche Unie, Hawaï en de
Canarische eilanden verzorgen Europa
maar ook in Amerika is de situatie
voor de bananenteelt gunstig. liter
is ook de cacaoproductie sterk voor
uitgegaan; aan de West-Af rik aansche
goudkust is deze cultuur zoo toege
nomen, dat het gebied de helft van de
wereldbehoefte dekt. Ook het dal van
de Amazonerivier schijnt zeer ge
schikt te zijn voor het verbouwen van
cacaosfruik. Talrijk zijn de krachtige
planten met groote opbrengst.
De tropische landen voorzien de
wereld van sago, tapioca, zuidvruch
ten. specerijen, tabak, thee en koffie.
De productie van vezelstoffen is in
in evenredigheid met de grootero be
hoefte toegenomen, zoo o.a. van ka
toen, Jute, zijde, manillahennep en
sisal; bovendien komen voor deze
cultuur verschillende weinig bekende
platen in aanmerking met fijne, maar
taaie 011 sterke vezels, b.v. de urena
labata als surrogaat voor jute. Voor
houtstof voor papierfabricage bieden
de tropen een soort bamboes (cana
hajo). die slechts drie jaar behoeft
te groeien, zoodat er slechts een ge
ringe oppervlakte noodig is om een
papierfabriek voortdurend van deze
grondstof, die tot het fijnste druk
papier kan worden verwerkt, to
voorzien. Voor velerlei gebruik ge
schikt is liet hout van den balsaboom
in Costa-Rica. dat de helft van het
gewicht van kurk heeft en een bij
zonder slecht© warmtegeleider is.
De stam bereikt steeds na enkele
jaren een dikte van een halven meter
en meer. Tenslotte zijn ook de bodem
schatten van de heete landstreken
nog niet onderzocht; alleen Brazilië
schijnt systematisch bodemonderzoek
te verrichten en naar het 6Chijnt mot
zeer verblijdend resultaat.
De Maan
Uit New York wordt gemeld, dat
professor Robert H. Goduard, vau de
Clark-nniversiteit, die 't eerst het plan
opperde om een vuurpijl naar dc maan
te schieten, de laatste hand legt aan
zijn in verband met dat plan genomen
proeven met een pas uitgevonden
vloeibaar ontploffingsmiddel. Dit zou
o.a het voorae.il hebben, dat do af
te schieten vuurpijl er niet door wordt
erhit. Do professor heeft verklaard,
dat een poging om een projectiel naar
de maan te zen Jen volstrekt niei zoo
iets buitengewoon is, omdat dc af
stand van de aarde naar de maan
slechts 24 maal de afstand is die de
beide kusten van den Atlantiscben oce
aan van elkander scheidt.
Ook een betrekking
Er bestaan in Engeland privileges,
welke dateeren uit de middeleeuwen
en waarvan do gerechtigden elkaar
automatisch opvolgen of wel tel
kens opnieuw worden benoemd. Vóór
kort nog kon men in het gebied van
den hertog van Northumberland diens
officieelen bierproever aan het werk
zien. Do man is dezer dagen gestor
ven en men denkt, dat hij niet zal
■orden opgevolgd. Zijn taak bestond
in het op geregelde tijden do verschil
lende bars en herbergen, welke in het
r=»hiec! va» zijn beer zijp gelegen.
O: "7" Cg; pl-A tS"" vr
'welke hem gratie moest worden ver
strekt en deze versnapering te con-
sumeeren, ten einde na te gaan, of
het vocht van voldoende sterkte en
zuiverheid van smaak was. Was dit
niet het geval, dan stelde hij een
aanklacht in tegen de verkoopers
van de drank.
IJlt fle Omstreken
ZANDVOORT
TE SNEL RIJDEN.
Ondanks de vele processen-verbaal
die in den laatsten tijd door de politie
zijn opgemaakt, razen veel automobi
listen r.og door ons dorp, zonder zich
ook maar bij benadering to houden
aan de voorgeschreven maximum
snelheid. De politie bekeurde ook
Donderdag weer eenigen. Zij is van
plan geregeld controle uit te oefenen.
Bij overtreding volgt onverbiddelijk
procee-verbaal.
ON V OOR DEE LI GE GASTEN.
Zaterdag kwamen in een pension
een heor en een tweetal dames- voor
eenige dagen logeeren. Zij gaven hun
naam en adres te .Amsterdam op,
hadden bagage bij zich en maakten
zelf ook een vertrouwenwekkenden in
druk. Donderdagmorgen vertrok
mijnheer, de dames zouden nog blij
ven. Rij het. diner verschenen zij ech
ter niet. Toen de pensionhoudster
verdenking begon te koesteren en eens
controleerde wat achter gelaten was.
bleek een koffer leeg te zijn Ook
was het opgegeven adres niet juist.
De kans. dat de betelmg bii ongeluk
vergeten is, is dus wel erg klein.
SCHOTEN
VIERING KONINGINNEDAG.
Op 1 September organiseert de
Vereeniging Koninginnedag 's mor
gens een kinderfeest op het Haarlem-
sche speelveld aan den Rijksstraat
weg, na een voorafgaande omwande
ling door het Kwartier met de kinde
ren.
's Avonds een optocht door Scho-
ten's straten met muziek vooraf egaan
en tot slot schitterend vuurwerk op
het „Haarlem"-terrein of op het
speelveld.
HET „HUIS TE ZAANEN."
Men is bezig het huisje bij den vroe
gere n ingang van het „Huis te Zaa-
nen" te sloopen.'
STUKKEN VOOR OEN RAAD.
li. en W. stellen den Raad voor
te besluiten, hen uit te noodigen een
voorstel ie doen tot het aangaan
eener ceidleening van hoogstens
f 70.000 om dit bedrag onder nader
te bepalen voorwaarden ter beschik
king te stellen van de woningbouw-
vereenigingen Volkshuisvesting en
Eigen Haard onder 2de hypothecair
verband der door deze vereenigingen
te stichten arbeiderswoningen op ge-
meentebouwterrein.
B. en W. stellen voor. voor zoo
veel nood ie de liulrechool aan het
Pretonanlein beschikbaar te stellen
voor 't Kerkbestuur van de Parochie
van de H. Liduina te Schoten, met
ingang van den dag, waarop dat ge
bouw niet. meer voor het openbaar
onderwijs noodig zal zijn.
IJMUIDEN
BRAND.
Een brandje ontstond ter
hoogte van de Hoogeberg in den
grasberm. Ongeveer 10 meter ver
brandde. De politie en eenige bur
gers bluschten spoedig de ylam-
DE VOLKSZANGDAG.
Gistei en hebben de leerlingen van
de scholen A. B. C. D. en H de liede-
en, door ons in ons nummer van
Woensdag vermeld, onder leiding van
den lieer Gonlag gezongen, eerst te
Velseroord op een terrein nabij school
H, daarna op het Willemsplein te
TJmuiden. Hier vooral bestond veel
belangstelling. Na afloop genoot de
jeugd van een bioscoopvoorstelling in
„Thalia".
DE STAKINC DER HOUT-
LOSSERS.
Het stoomschip „Veni". dat hier
Dondetdagnacht van Archangel ar
riveerde met hout voor de papier
fabriek, zal wegens de staking der
houtlossers te Velsen, niet doorvaren
doch de lading te Rotterdam lossen.
Het schip voert de quarantaine-
\lag.
VISCHAANVOER.
Gedurende de week van 10 tot en met
16 Juli zijn te IJ muiden aan den Rï,ks-
vischafslag aangekomen de navolgende
visslhersvaariuigen 6 -tHollandsche en
3 Duitschfi stoomtrawlers, 5 zeil- en A
motortcawlloggers, 1 Deensche motor-
trawler, 1 stoom snurrevaarder, 4 zeil- en
1 stoomharinglogger ea 105 kustvis-
schers.
Dc besommingen dier vaartuigets wa
ren Ilollandschc stoomtrawlers van
f Sos tot f 37QI Duitsche stoomtrawlers
van f 1337 tot f 2754 zeilloggcrs van
f 02 tot f 225 motorlogger van f 269 tot
f7>o; 1 Deensche motortrawler f2714;
t stoomsnurrevaarder f 1220; zeilhariag-
loggers van ƒ724 (gedeelteliik) tot
f663S; 1 stoomharinglogger 55S4, ter
wijl de kustvisschers tezamen f 12.412
besomden.
De aanvoer bestond uit 4sS.o;o K.G.
trawlvisch en i6iq kantics pekelharing.
De totaalopbrengst bedroeg f 164.520.
Koersen tot hedenmiddag 12 uur
(Medegedeeld door de Nationale
Bankvereeniging te Haarlem)
Vrijdag 18 Juli
BILJETTEN
(a) Marken
Kronen
Francs (Fransch)
Francs (Belgisch)
Pond Sterling
Dollars
CHEQUES
Ca) Berlijn
Ween en
Parijs
Brussel
Londen
New-York (Cable)
f 0.62
-f 0.64
13.56-18.65
11.90—12.10
11.50—11.65
2.60-2.65
f 0.62J£f 0.63t£
0.0036^—0.0039
13.30—13.50
11.85-12.05
ll.52H-ll.54
2.63^-2.64#
aj PER BILLIOEN
