HAARLEM'S DAGBLAD
ENGELSCH ALLERLEI
Het leven van een tjalkschipper
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1924 DERDE BLAD
De Britsche premier Ramsay Mac
Donald verdient do hartelijke geluk-
wenschen van de wereld. Voordat hij
zijn groot ambt aanvaardde deelde hij
mede dat het voornaamste probleem,
waarvoor hij was gesteld, de regeling
was van het benarde geval der Scha-
devergocdingcn. Met dit doel voor oo-
gen legde hij stoutmoedig voor zich
zelf beslag op het ambt van minister
van Buitealnndsche Zaken. Dat was
op zichzelf al een hachelijke stap voor
den eerste-minister van een minder-
heidsregeering. Maar MacDonald
heeft geen krimp gegeven en geniet
thans Je voldoening van een tastbaar
succes. Met zijn goed humeur en zijn
volharding hief een man. die men ei
zes maanden geleden zeker niet ge
schikt voor had geacht, verscheidene
misverstanden, welke tusschen En«c
land en Frankrijk bestonden, op. Het
Dawes-rapport, ;n eerste instantie een
geesteskind het denkbeeld tenmln
stc van den Ainerikaansehcn „state
secretary" Hughes, die het idee ac! I
tien maanden geleden op het tapijt
bracht, dat rapport paf MacDonV 1
een grondsl;»-.' tot onderhnnde'.ine. Efl
met waarlijk opmerkelijke \aslhou-
dendheid en tart en gesteld tegen
over vele moeiFjkheden slaagde
hij er in de onderhandelingen tot een
succesrijk einde tc brengen. Het ia in
derdaad geen geringe taak Franaohe
achterdocht te hebben bezworen en
Duitschland mee in de raadkamers te
hebben gebracht. De triomf is voor
een groot deel van persoonlijken aard,
en niet alleen een gevolg van de vol
harding, wclk$ van geen hinderpalen
weet, maar ook van een soort infor-
meele diplomatie 'en een begrip van
den menseheliiken aard. welke teznam
meer uitwerking bleken te hebben dan
het oude, diplomatieke ritueel.
Europa schijnt nu uit moeras,
zeker uit het diepste deel er van.
Maar het is nog niet heelemaal op
vasten grond. De overeenkomst van
Londen is aanvaard maar de defini
tieve onderteekenintr ml niet voor 30
Augustus plaats hebbenen de
kans bestaat natuurlijk nog dat een
vijandelijke parlementaire stemming
in Frankrijk of in Duitschland het
moeilijke werk van dezen Londen-
schen zomer'te niet zal doen. Intuv
schen is dit niet waarsohijnlijk. Eer
der is er wat reden voor ongerustheid
ten aanzien van de leening aan
Duitschland. Zal het nublick mede
werken 1 De voorwaarden, waaronder
de leening ml worden uitgegeven, zul
len ongetwijfeld gunstig zijnmaar
men zal nog moeten afwachten of de
gewone belegger in Brittanje de voor
uitzichten aanlokkelijk genoeg zal vin
den om toe te happen. En wat het
Amerikaansch# publiek betreft, dat i
altijd schuw waar het Europecsche
beleggingen betreft, hoe goed de
waarborgen ook zijn.. Indien inschrij
ving op de Ironing nitsluitond nan de
Britsche banken werd overgelaten,
dan zou het Britsche credietstelsel er
onder lijden.
De gezondste argumenten. welke
men hier ooit heeft vernomen ten gun-
MacDonald's succes.
VrouwelIJko politie.
Hen technische legerreserve.
Nog eens Everest.
Aanteekoningen van Wembley.
ste van de vrouwelijke politieagenten,
zijn vervat in een rapport van een
regeeringscommissie, welke is benoemd
de ervaring met de vrouwelijke
politic opgedaan, te overzien. Op het
oogenblife is de vrouwelijke politie
macht van Engeland en Wales slechts
110 „vrouw" sterk. Maar de doeltref
fendheid van den dienst der politie in
zijn geheel is door het werk der vrou
welijke politie verbeterd. In eenige
gevallen zijn de vrouwen met succes
werkzaam geweest in dienst van cri-
mineej onderzoek. Maar de genoemde
commissie is van meening dat haar
werk het. nuttigst kan worden aange
wend in andere richtingen. De com
missie beseft terecht dat net voorko
men van misdaad, niet minder dan
het onderdrukken en opsnoren er van,
to» de werkzaamheid behoort van de
politic-autoriteit.
Ze moet ook trachten verleiding te
verminderen of zoovool mogelijk op te
heffen doör een gemaligden of bo-
porkenden invloed uil te oefenen,
waar de gelegenheid zich voordoet,
'len aanzien van vrouwen en kinde
ren is de vrouwelijke politie daar
voor bij uitstek geschikt, omdat zij
van nature vaak meer sympathie
kttnnoa tooneu en geven dan de_ man
nen. Men zal zich herinneren dat de
politie te Londen twee Jaar geleden
uit bczuinigin^s-overwegingem, net
was in den tijd .dat de zoogenaamde
Gedde6-l-ijl zoo druk werd gehan
teerd) sterk is verminderd. Men er
kent nu dat dil een fokt is geweest.
De bekende vroegere hoofdcommissa
ris van polirie voor het gebied van
de Londensche metropolis. Macready
is van niccnine dat voor Londen al
leen gevoegelijk 20» vrouwelijke |>o-
litie-agenten dienst kunnen dosn, al
leen voor het .voorkomen van onzede
lijkheid en haar praktijken »-u voor
zorg voor kinderen. Do moeilijkheid
is <vi dit geldt voor vrouwen nog
meer dan voor mannen de moest
geschikte menschen te vinden. Do
..zure vrijgezelle", de fanatieke her
vormster van middelbaren _ie«-f-ijd
zouden in den dionsl v.aar.-chljnltjk
meer kwaad dan goed doen. En de
vrijwillige organisaties op dit «cblo 1
welke vol goeden wil, maar zonder
ee/ag werkzaam zijn, dienen to wor
den opgeheven. De vrouwtan, w t-J"-
:iit i:e vrouwelijk© politie moet wor
den trorecrutecrd. dienen van bet
hartelijke, humane, gezellige slag te
zijn. breed van opvatting maar f.-uk
in liet bepalen van de grenzen, waar
binnen dio breedheid van ojva-.ttng
nochtans moet blijven. Zulke men
schen zijn niet gemakkelijk to vin
den...... tenzij men hen zoekt tn be-
ciiaafd© krincen. En daarim ne-
Jutwoordt men de vraag .wat ree-
t»n onze meisjes worden (cot vraag
iwlk© men hier druk lmort doen'
rod* met „politieagent".
Fen van do groofe lessen, welk© de
.j'.'V,heeft geleerd, is het belang van
tecbrifoh personeel, dat den soidiat
in staat moet stellen oorlog to voe
ren onder moderne omstandigheden,
liet is verkeerde politiek jonge *n
oude mannen met technisch© kennis
en ervaring fa gaan recrateerèh tvatf-
neer do oorlog is verklaard. Ilot ge
volg is vertraging in de mobilisatie
met het rampspoedig© effect dat een
leger op liet kritieke ©ogenblik «iep
gereed is voor dea strijd. Teneinde
dezo moeilijkheid te overwinnen
men hier in Engeland overgegaan
tot do organisatie van een extra-
reserve van technische troepen.
Juister gezeed heeft men plannen
ontwikkeld door die organisatie,
welke in do naaste toekomst gereed
zal zijn.
Bij hot indienen van de ooi'logsbe-
grooting dit jaar, werd voor liet
eorst van de plannen gerept,
minister van .Oorlog wees er toen op
dat het leger voor mecaniciens
vaardige technici betreft, niet
best was toegerust. De oorzaak ligt
uiteraard hij het feit, dat dezo men
schen goede Ioonen in de burgerlijke
maatschappij kunnen verdienen en
zich dus betere bestaansvoorwaarde®
kumien scheppen dan liet leger hun
kan verschaffen. De nieuwe plannen
nu voorzien in de vorming van een
supplementaire reserve van 23128 of
ficieren en manschappen .die in twee
groepen worden verdeeld. Zij die bij
mobilisatie en oorlog de zelfde dien
sten zouden hebben te verrichten,
welke zij in de burcterlijke samenle
ving waarnemen, zullen geen bijzon
dere oefening behoeven te ondergaan.
Do andere groep, bestaande uit hen,
wier militaire diensten zouden ver
schillen van hun burgerlijke, zullen
alle vereisclite opleiding ontvangen
en zullen boven do numerieke sterkte
in liet leger worden opgenomen. Deze
reserves moeten in tijd van nood in
alle deden van de wereld dienst doen
maar om de gevoelens der vakver
enigingen te ontzien, zullen ze niet
worden aangewend om in geval van
binnenlandse he troebelen het burger
lijk gezag te steunen. De officieren
genieten een jaarlijkflpjie toelage van
25 pond sterling terwijl de man
schappen een vergoeding per jaar
zullen ontvangen var. 20. 18 of 1-
pond sterling: het. bedrog is afhanke
lijk van de belangrijkheid van liet
technische vak. waarin de betrokke
nen bedreven zijn.
De expeditie naar Mount Everest is
thans uit de bergen van Azië terugge
keerd en de leider kolonel Norton,
heeft thans nog eens gedocumenteerd
z.ijn inzichten over de bereikte resul
taten medegedeeld. Hii acht liet niet
waarschijnlijk dat Mallory en Irvine
den ton hebben bereikt, een moge
lijkheid. welke hier ter plaatse vroe
ger is overwogen, !"iin argumenten
voor deze veronderstelling laten
moeilijk tegenspraak toe. Mallory, de
oudste van de twee verongelukten,
had zect Norton, een zeer sterk
ontwikkeld gevoel van verantwoor
delijkheid en hij zou do laatste zijn
geweest een jongen man als Irvine
mee te sloepen in ondoordacht© avon
turen. Bovendien waren zijn wils
kracht en lichamelijk uithoudingsver
mogen zoo groot, dat hij waarschijn
lijk sterk genoeg zou zijn geweest te
rug te koeren, indien hii den top had
bereikt. Kolonel Norton gelooft dat
de beide mannen omkwamen in een
tragisch, maar gewoon bergongeluk.
De leider blijkt nog al sceptisch ie
staan tegenover het gebruik van
zuurstof, waarvan hii de waarde in
twijfel trekt; die waarde is tenminste-
op dezo expeditie niet zoo duidelijk
gebleken als bij do vorige onderne
mingen. Hij bereikte zelf. m het ge
zelschap van het andere expeditie-lid
Somerville. ©en hoogte van 28900
voer 8 '00 MA en het was niet het
eebrok' aan züurstof, dal hen verhin
derde hooger te gaan. Kolonel Norton
en de mee«t© leden van de Britsche
Alpenclub zijn van meening, dat men
een andere poging moet wagen en dat
die dan met de thans opgedane er
varing zal gelukken. Maar dat zal
dan niet voor 1926 gebeuren. Het deel
van den berg, dat niet is „veroverd"
is pract.i9ch niet meer dan 150 M.
Men is dus wel zeer dichtbij het doei
geweest.
Eu van die 150 M. zijn elcchls de
eerste 60 M. moeilijk begaanbaar. De
rest is een flauwe helling met den
top in het gezicht, en een top in het
gezicht is de sterkste prikkel voor
een bergbeklimmer. Dat zal iedereen
weten, die zich. als is bet slechts op
kleine schaal, met- de heerlijke sport
heeft bezig gehouden.
Een van de meest verrassende be
zienswaardigheden van Wemblcv is
de aanvankelijk veel gesmade
spoortrein, die nooit stopt en die het
zonder conducteurs of stokers of
wat soort van bestuursters ook stelt.
Gedurende de eerste maanden van de
ientoonstellin" is deze spoorweg de
grap van den dag geweest. De „neyer
stop" fnooit stoppende) spoorweg eing
namelijk niet en scheen nooit zijn
dienst te beginnen. En het publiek
veranderde daarom den r.aam in „ne
ver start" (nooit vertrekkend*) spoor
weg. Maar het spottend publiek is
thans het zwiigen omgelegd, want nu
stopt de trein werkelijk niet meer.
Men heeft hier te doen met een nieu
we uitvinding, welke misschien voor
groote afstanden en voor z-cer 9nel
riiden niet- geschikt is. maar ze*r ge
schikt schijnt voor klc-ine lokaal
spoorwegen of tijdelijke treindien
sten. Et is geen oponthoud aan per
rons of voor remmen en aanzetten
van den trein. Rn daarom kan dit
stelsel binnen korten tijd zeer veel
menschen vervoeren, ofschoon de wa
gens langzaam rijden. Het stelsel
heeft, hier op Wembley reeds in den
korten liid .waarin het functionuecrt,
een half mjjlioen menschen vervoerd
met een gemiddelde van 40.000 por
uur. D© drijfkracht van den trein
wordt verschaft door een voortdurend
rentelende spiraal, die onder de wa
gens. tusschen de rails (platte steenen
loopers: is aangebracht. Die spiraal
meet uiteraard recht zijn.En waar de
baan van richting verandert, moet een
andere spiraal het. werk van den
vorige overnemen. Het is dus 'n serit
van rechte eniralen. die in do rich
tinor van de baan tusschen de rails
worden gemonteerd en die gezamen
lijk in hetzelfde tempo werken. De
koppelingen tusschen de spiralen zijn
ingenieus aangebracht, zoodat ze geen
schokkenden of anderen nadcoügen in
vloed uitoefenen op de wagens, die
op de wentelingen voortgaan. De win
dingen der spiralen zijn zeer dicht
naast elkaar op die plaatsen in de
baan. waar een station is gevestigd.
De windingen zijn daarentegen op de
baangedeelten tusschen de stations
ver uit elkaar. Het igevolv is dal de
treinwagens, welke van onder met een
haak om de spiraalwindingen aan de
spiraal zijn vastgemaakt, aan de per
rons. waar de sni raai windingen zeer
dicht op elkaar liggen, zoo langzaam
riiden dat hen er zonder gevaar in en
uit kan stappen. Zoodra de wagens
echter er-n slation vcorbii zijn, drijven
de wijd uit elkaar liggende windin
gen van de wentelende spiraal ze snel
voort.
De „non stop"-spoorweg van Wem
bley ia een eerste practieche toepas
sing van dit beginsel van de wente
lende spiraal als overbrengster van
drijfkracht. Men krijgt den indruk
dat de Weersfcahd doör w'r';ving bui
tengewoon groot is. Maar hot schijnt
geenszins onmogelijk, dat men dit be
zwaar op den duur zal weten op te
heffen. Botsingen zijn uitgefloten.
Met een druk op een knop of met het
omzetten van een kruk zet men alle
wagens op de baan tegelijk in bewe
ging. De spiraal werkt door middel
van electricitei f.
Londen, 21 'Aug. 1924.
Binnenland
De inbraak te Kampen.
Nieuwe arrestaties.
Na dte vrijspraak van de verdach
ten inzake de inbraak te Kampen,
waarbij een bedrag van ongeveet
f 60.000 werd ontvreemd, heeft de po
litie zoowel te Kampen als te Am
sterdam nic-t stilgezeten. Men hield
voortdurend nauw contact inet el
kander.
Eenigen tijd geleien mocht hel ge
lukken een nieuw spoor te ontdekken,
dat geleid heeft ten eerste tot meer
der© liewijsaanvoering der reeds be
rechte verdachten en bovendien tot
nieuwe arrest-ar jee. Gedurende ote af-
open 14 dagen werden te Kam
pen en te Amsterdam samen een 6-tal
personen gearresteerd, van wie
Vrijdagmorgen drie voor den heer
Officier van Justitie te
geleid.
Officier van Jusl;
Zwolle zijn
De overigen z in na verhoor weder
ontslagen. Enkele hunner hebben be
kentenissen afgelegj. welke de hoop
koesferen, dat inen rhan6 achter de
geheel© waarheid zal komen. Grootere
geldbedragen zijn echter niet meer
gc-vonden, wat ook niet te verwonde
ren Ls,aangezien de meesten hunner er
al. dien tijd maar hebben op los ge
leefd;
De gevaarlijke overwegen
Behouden afsluitboomen.
De Kamer van Koophandel voor
Westfriesland heeft indertijd met
het gemeentebestuur van de gemeente
Blokker meegewerkt om de afsluit
boomen bij den gevaarlijken overweg
bij ..De Nadorst" te behouden. Het
spoorwegbestuur wilde er echter niet
toe overgaan, dat besluit in te trek
ken. waarop de gemeente Blokker zich
tot den minister heeft gc-wend. die
'-olkomen de bezwaren heeft erkend
i heeft besloten, dat de afsluitboo-
men niet mogen verdwijnen.
EEN KIEXVERBOD.
De politieverordening der gemeen
te Veldhoven is aangevuld niet de
volgende bepaling: Het is verboden
in voor het publiek toegankelijke lo
kaliteiten en voor het publiek toe
gankelijke plaatsen te kienen. Het is
den houder van voor het publiek toe
gankelijke lokaliteiten of plaatsen
bet kienen toe te laterf.
OPBRENGST POST EN
TELEGRAFIE.
Tn de eerslo zeven maanden van
1924 hebben de post, telegrafie en
telefonie opgebracht onderscheiden
lijk f 26.005.244. f 3.919.814, en
f 13.828,455. Verleden jaar waren die
gei allen: f 24.865.747. f 3.274.015 en
f 11.907.998, terwijl de raming was
f 25.258.333. f 3.394.416 en f 10.498.crr5.
Pornographische films.
Nadere bijzonderheden over de
inbeslagneming in Den Haag.
I® aansluiting aan net bericht over
de in beslag genomen pornografische
films, meldt „De Res. Bode" nog de
volgende bijzonderheden.
In Den Haag woont een blijkbaar
gefortuneerde, maar avontuurlij k
aangelegde dame, die eenig© maanden
•geleden zin kreeg om met paarden
rennen te Duindigt naam te maken,
en daarom aan een van haar keunis-
een opdracht gaf in België twee uit
stekende renpaarden te koopen. Deze
kennis keerde met twéé .zeer dure
renpaarden terug, maar al spoedig
Cbleek. dat de V-taalde prijs niet in
verhouding stond tot de qualiteit der
renpaarden en dat dezo zelfs niet
geschikt waren om kans te hebben "in
een wedstrijd.
Hierover verbolgen, wendde dte da
me zich tot. een andere kennis, inspec
teur van politie. die den paarden-
koopcr in verhoor nam. Deze werd op
zijn beurt kwaad, ontkende dte veron
derstelde oplichting, maar gaf, ver-
mocdelük uit wraak, de mededee-
lin». dat de bewuste dame eigenaresse
wag van een aantal pornografische
films, die in verschillende steden van
ons land in besloten kring tegen
hooge entree werden vertoond en
waarmede zij voel geld zou verdienen.
Do polirie deed deze beschuldiging
onderzoeken en het resultaat heeft
men kunnen lezen.
Tegelijk met de beslaglegging op de
films en de twee filmtoestellen werd
ook de operareur gearresteerd. In het
hem afgenomen verhoor kreeg men
liet adres van het centraal verhuur
kantoor te Amsterdam, waar de films
in Duitecllland besteld werden en dan
over de grens gesmokkeld. De re
clame ervoor geschiedde op zeer ge
heimzinnige wijze. Ook bleek, dat
voor het bijwonen van deze bioscoop
voorstellingen meermalen entrees van
f 50 per persoon werden betaald. Ver
der wer.l hier een brief gevonden van
de Haag-sche dame. waarin dezo op
dracht. gaf de films te koopen in
Duitschland en waarin zij erkende,
veel geld met deze zaak te verdienen.
Na terugkomst uit Amsterdam
eefl de politie de dame aan een
i.reng verhoor onderworpen, maar
tot nu tce ontkende zij elke mede
plichtigheid.
EEN COMMUNISTISCHE PROTEST
ACTIE.
Het partijbestuur der Communis
tische partij heeft het. initiatief ge
nomen tot een landelijke protest-actie
legen het vonnis van de Almelosche
rechtbank, waarbij de leden van die
partij, Brommert en Van 't Reve
zijn veroordeeld reep. tot vijf en vier
'aanden gevangenisstraf.
Voor samenwerking in deze actie
zijn uitgenoodigd. het N.V.V., het A.
N.V., het N.A.S.. het N.S.V. (Ned.
Synd. Vakverbond), het Verb, van
Vakver. van Hoofdarbeiders, de S.D.
A.P., de Vrijdenkers-Ver. De Dage
raad, de I.A.M.V., het Soc. Anar
chistisch Verbond, de B. K. S. P., de
S. P., de Bond v. Rev. Aïiarcho-Cora-
mu nisten, de Arbeiders Jeugd-Cen-
trale en de Comrnun. Jeugdbond De
Zaaier.
Tegen Donderdag 28 Augustus is
een vergadering uitgeschreven waar
op deze oranisaties de te voeren actie
met elkaar zullen bespreken.
Zijn werken en zijn levenswijze
De huwelijksreis van den schipper
OE „EBEN HAEZER", UIC CENO IN HET SPAARNZ.
Iloe dikwijls zien wc ze niet voorbij uj^ (]0 efar] zouden liet daar zeker
varen, do tjnlkschepcn, of ru6tig lig- moeilijk langen tijd uithouden. Niet
gen aan het Spaarnc. Moor we gaan <]at j,e( er ongezellig is,^ integendeel,
ze voorhij, zonder meer. mogen al eens' maar nllcs is zóó klein, zóó gedrongen,
kijken naar dat kleine schip en ons ,jal wo „aar 0nze ruimo kamers z©u-
verwonderd afvragen hoe de Khipper jen terugverlangen. In de roef van
het waagt om met zoo'n ding de Zni-1schipper Timmermans blinkt alles. Het
dc-rzee over te varen, verder gaan onze; vele koperwerk, zoo juist gepoetst, gat
gedachten in den regel niet. Ons men-j het klem. zindelijke vertrek een vroo-
schen met den vasten grond onder doj lijk aanzien. De kleine ruiten in de
voeten interesseert het bitter weinig,1 bruin beschilderde wanden lieten niet
wat die menschen doen en hoe zeb©e] Vcol licht door. maar dil gemis
eigenlijk leven. Toch is dat verkeerd. I wercl vergoed door het licht, dat door
Want het betreft, hier een groep men-l(ie openstaande deur naar binnen
schen, die van veel nut zijn voor de'stroomde, Alles is klein in de kamer,
maatschappij en die wij, al is het dik-. Het begint al met do deur, waar je
wijls indirect, allen noodig hebben.wel hooi diep gebukt door mag gaan,
Dc tjalkschippers vervoeren o.a. onze «ls j© je hoofd niet wilt stoolen. Links'
turf en nog vele andere zaken. En al van de deur een miniatuur schoorsteen i
zouden we dat zco oppervlakkig niet. waaronder een fornuis. Op dit fornuis
denken, er zit in het leven van den moet alles worden gekopkt. want van
tjalkschipper iets, dat ons belang gasstellen kunnen onze tjalkschippers
moet inboezemen. Hoe brengen (leze nic-t profiteeren. Verder is het vertrek-
menschen, die soms dagen achtereen
op dat kleine scheepje doorbreugen,
den tijd zoek! Hoe loven zo aan boord
van het schip? We zullen daarvan een
eii ander vertellen.
Schipper Timmermans, die on3 be
loofd had een en ander tc zeggen over
het leven van de tjalkschippers, liet
ons in de roef, het kleine woonkamer
tje op het dek van het schip. Het is
maar een klein kamertje en menschen
je ingericht voor huiskamer. Het scMp-
persgczin voelt zich in die omgeving
rcclR thuis,
liet. slaapvertrek is natuurlijk even
min groot. In het ruim is een hoekje
afgeschoten voor slaapvertrek en aan
den anderen kant van het schip nog
één. Dat is voor den knecht. De rest
van het schip is voor de lading. w<
voor, zooals te begrijpen, zooveel mo
gelijk ruimte wordt opengehouden.
Want hoe meer lading de schipper
kan meevoeren, hoe voordeeliger
het ia
Schipper Timmermans had zijn dag
taak volbraoht, stak een sigaar aan.
nam zijn gemak en zat op zijn
praatstoel.
„li wou iets weten over ons leven?"
zoo begon hij. „Ja, daar kan ik wel
een en ander over vertellen. Als we
zooals hier aan dén wal liggen, is het
leven zoo moeilijk niet. Ofschoon het
:och niet zoo gemakkelijk is als velen
wel denken. Het lossen van de iudmg
of liet laden van liet schip geeft veel
werk. Hebben wc dat niet te doen, als
we aan den wal liggen, dan is er al-
iijd nog wel ander werk. Aan wal heb
ben ,we lange nachten en dat mag ook
wel, want als we varen, zijn ze al heel
kort. In den regel varen we 's avonds
zoo laat mogelijk en 's morgens gaat
de zon nog maar net op, of we varen
al weer. Soms varen we zelfs 's nachts.
Hel ia een ongeregeld leven. .'Vis we
vroeg in den morgen opstaan als we
varen, gaan we ons niet eerst was-
schen, om daarna to eten. Neen, eorst
gaan we aan het werk en is het 6chip
eenmaal op gang, dan is voor dat an
dere nog wel tijd. Als het dan mooi,
kalm weer is, gaan we om de beurt
's middags na den eten nog wel eens
een „knippertje" maken.
In het slecht weer, dan gaat dat niet
en kunnen we 's middags dikwijls niet
eens rustig eten.
Niet lang geleden heb ik nog een
zeer voorspoedige reis gehad. Ik moest
naai1 Drenthe en ik ben zonder lading
in drie dagen van Haarlem naar As
sen gevaren. Maar is bet slechi, weer,
dan kan zoo'n reis ook wel 14 dagen
duren. Ik heb die .reis nu dn drie da
gen gemaakt, maar dat kan me oók
mijn heele leven wel niet weer gebeu
ren.
Zooala u ziet is het een riskaut vak.
Wind en mist zijn twee groote facto
ren, waarmee we te maken hebben.
Ook omdat je niet altijd een lading
hebt. De concurrentie wordt nog al
tijd grooter. Onze grootste concurrent
is de motorboot, die meer en meer iu
de vaart wordt gebracht. Ook de spoor
wegen doen ons concurrentie aan.
Toch zou ik mijn vak niet willen .rui
len voor de eene of andere betrekking
op het land. Een poosje heb ik er
gehad, toen kon ik liet niet meer uit
houden. Toch is het schippersleven
r.iet meer wat het vroeger was. Door
den oorlog is dat bliikbaar veranderd.
Lag je vroeger aan den wal, dan kwa
men dc schippers 's avonds in de eene
of andere roef bij elkaar en was het
een echt gezellig© boel. Vooral als er
dan oen harmonica bij was om het ge
heel op to luisteren. Nu kom je nog wel
eens bij elkaar, maar zie je, dat van
vroeger is het niet meer. Het oude ge
moedelijke is er af. Zoo gaat hot ook
met jo knecht. Op een schippersbeurs
of in een café waar veel schippers ko
men neem je meestal 'n man in dienst.
Vroeger was dat gewoon een lid van
bet gezin, hij werd tenminste als
zoodanig beschouwd, maar dat is nu
ook veranderd. De meeste menschen
voelen er niet meer voor 's avonds in
roef te zitten. Ze gaan liever
stad in als zo aan wal zijn. om naai
de bioscoop te gaan. Ik herinner me
nog don tijd dat de schippers en hun
knechts er niet over dachten een boord
te dragen. Nu gaan ze 's avonds mei
een boordje om de stad in. Mijn vorige
knecht deed zelfs in Kiazinaveen, een
kleine veenkolonie in Drenthe,
avonds nog een boord om. Ja meneer,
de tijden zijn wel veranderd
„Wat we doen als we aan boord
zijn en niet aan don wal? Meestal le
zen. Vervelen doen we ons nooit. De
zen winter lagen we dicht bij Appel
scha in Friesland in het kanaal op
een heel eenzame plek. Het kanaal
was dichtgevroren en we wareu ge
noodzaakt te blijven waax we waren.
In de buurt -woonden alleen een paar
veenboeren, waar we "s avonds af en
ioe eens heen gingen. Maar verveeld
hebben we ons nooit. Je bent er aan
gewoon van kind af. Je weet niet beter
on je kort den tijd met lezen. Over dag
werk je wat aan het schap en als er
ijs is ga je schaatsenrijden of helpt
moeder do vrou-w in de huishouding.
Dan is er op ieder schip een hond.
En u kunt zich wellicht niet voorstel
len wat voor een gezelligheid dat is.
Ook de kinderen aan boord vervelen
zich niet. Als je vaart en ze zijn klem,
dan is het oppassen, want ze willen
vader alles nadoen. Sla je de beenen
over boord om in de boot te stappen,
kijk dan maar uit, want de kleine pro
beert het ook te doen. We Jeggen on
zen jongen meestal onder het varen
aan een touw voet. Je moet hel; wel
doen en het is niet zoo wreed als het
lijkt. Want stel eens da.t zoo'n kind
over boord viel. En is het u nooit op-;
gevallen dat er betrekkelijk zoo weinigI
schipperskinderen verdrinken? Ik ge
loof baast nog minder kinderen van
schippers dan van menschen aan den
wal.
Alleen met het onderwijs van de kin
deren is het nog slecht gesteld. Je hebt
wel schippersschölén, maar meestal
gann de kinderen naar de school van
de plaats, waar je een tijdje ligt.. Zo
komen daar dan vreemd, zijn niet in
gewerkt en als ze dat zoownt zijn,
moeten ze weer weg en krijgen dus
van alles een hap en een snaji.
Er zijn dan ook heel wat schippers,
die weinig lezen of schrijven kunnen,
maar niettemin in hun vak zeer be
kwaam zijn. Wel doen vele eohippers
tegenwoordig aan zelfonderricht en
dat is een gelukkig teeken".
Wo vroegen den schipper of lvij wel
eens avonturen bad meegemaakt op
zee.
„Ja". antwoordde de schipper,
„avonturen, groote en kleine, beleef
je nog wel eens.
Ik heb eens twee groote rampen mee
gemaakt, waarhij ons schip gespaard
bleef, maar dat is te lang geleden om
het me nog precies te herinneren
Maar ik weet het nog alsof het giste
ren gebeurd is, wat me overkomen is,
toen ik met mijn schip, de „Eben-
haëzer" mijn eerste reis deed"
„Het is al eenige ja.ren geleden. Ilt
was pas getrouwd en zou met een leeg
schip naar het noorden varen, om
daar de Paasclidagen door te brengen
bij mijn oudelui. Het was zooveel als
onze huwelijksreis en daar ik pas be
gon, had ik nog geen knecht. Daarom
zou mijn broer meevaren. We vertrok
ken dan met de „Ebeahaëzer" uit
Haarlem en kwamen 's avonds in Am
sterdam. Daar gingen we aan wal,
om den volgenden morgen heel vroeg
weer te vertrekken. Den heelen mor
gen was het mooi weer geweest, maar
tegen den middag ging de wind uit
het Zuiden „opliggen". We waren
toen ter hoogte van Harderwijk, al
meer wakkerde de wind aan en het
duurde niet heel lang of het zeil, dat
lang niet nieuw meer was. scheurde.
\V e repareerden het zoo goed moge
lijk en hoewel bijna alle schippers het
zeil gestreken hadden, probeerden wij
het om nog verder te komen. Dat doe
je als je jong bent en pas begint. Dan
mag je graag Ja ten zien wat je kunt..
Bovendien -wilden we vóór Paschen
over zijn.
We hielden het een half uur vol,
toen ging het fokzeil stuk. Maar nog
gaven we niet op en nadat we het zoo
goed mogelijk gemaakt hadden werd
de reis voortgezet. Toen zei mijn
vrouw: Wat slingert dat schip, ik
ben altijd op een hout-en schip ge
weest, ik weet dat zoo niet, maar slin
gert een ijzeren schip altijd zoo? Ik
zei dat het inderdaad zoo was. Mijn
vrouw was gerustgesteld.
Het liep togen den avond. Er stond
nu werkelijk een storm; het was boos
weer. Mijn vrouw vroeg me of ik nog
even een bak turf van beneden wilde
halen. Toen ik beneden was. keek ik
meteen eens rond. Het schip was me
nu toch ook wel wat heel hard gaan
schommelen en al zei ik het niet te
gen mijn vrouw, heel gerust was ik
toch ook niet op.
Ik zocht en ja hoor. Daar had jo het.
Een lek in het soh.ip, waardoor het
water naar binnen kwam. Er viel
niets aan te stoppen, want het lek
was aan de voorzijde en iederen keer
als de voorsteven in zee terugviel,
kwam de drukking van het water er
tegen aan. Hel schip ging te keer ais
een dolle. Ik dacht; er moet raad ge
schaft worden, want zóó zal liet niet
lang duren. Ik zou graag een vlag ge-
hesohen hebben om andere 6Cliepen to
waarschuwen, als er maar een in
mijn bezit was geweest. Goede raad
was duur. Maar zie, ik kreeg een hel
der oogenblik. Mijn broer trok zijn
jas uit en even la Ier wapperde deze
bij wijze van noodsein in deu storm
aan de mast.
Een paar visschers begrepen al heel
spoedig dat er bij ons iets niet in den
haak was en kwamen naar ons schip
toe. Gelukkig mooi op tijd. Want ze
konden ons nu nog naar Harderwijk
op sleeptouw nemen, waar we behou
den aankwamen. Maar daar was alleen
een hout werf en niet een voor ijzeren
schepen. Dus ging ik naar den slager
en vroeg om oen meter en nog wat
spek. U had den slager moeten zien
kijken, toen ik liet spek per meter wil
de hebben. Al gauw had ik hem_ uitge
legd wat ik bedoelde. Ik moest 'n lan
ge, dikke reep spek hebben, die ik op
het lek kon leggen. Daarover werden
bouten bevestigd om het spek vast te
persen en de schuit kon verder varen.
Spek laat geen water door en is een
best stopmiddel. We bereikten Zwart
sluis, het schip werd op een werf ge-
zet, en we kwamen nog op tijd bij do
familie.
Wie op het kleine, betrekkelijk smal
le en schuin afloopende dek van een
tjalkschip komt, kan zich nauwelijks
voorstellen hoe een schipper zich daar.
als het schip beweegt, staande weet te
houden. Vooral niet als hei scheef ligt,
wanneer de lading wat is verschoven.
Toch doet de schipper dat, al slaan de
golveh ook over het dek. Hij is er aan
gewend en schipper Timmermans zei,
rial hii het liefst op klompen over het
dek loopt. Daar kan hij het beste op
staan blijven. Toch moeten we den
moed van die menschen bewonderen
die op zoo'n klein vaartuig de elemen
ten durven troiseeren. Schipper Tim
mermans sprak nog over de brug- en
havengelden. „Mijn schip is ruim 115
ton en zelfs als ik den wal van Haar
lem niet raak en hij voorbeeld in
Heemstede los, moet ik nog zes centen
per ton betalen. Daar komen dan
nog bij 30 centen voor iedere brug of
samen 1.20. Toch ligt die brug er
niet voor mijn geraak, iniegendeel. En
wij. die er juist den last van hebben,
moeten er voor betalen". De schipper
noemde de regeling hier „benauwd
treurig".
Het schippersleven is een leven,
naris alleen diegenen mee kunnen,
die het van jongsaf gewend zijn.-
Sehipper Timmermans vertelde ons,
dat het tegenwoordig niet meer moge
lijk is iemand als schippersknecht "to
li rij gen die op den wal een betrek
king heeft gehad.
Tegenover dit alles staat, dat een
schipper nooit op het land zou eewen-
nen. De vrijheid zit hem in het"b!oed.
Hij kan niet zeggen: zoo laat begin
ik 's morgens en zoo laat schei "ik
's avonds uit. Hij wil werken wanneer
hem dst belieft. U moet dit niet ver
keerd opvatten, niet zoo, dat hij lie
ver niet zou werken. Neen, de schip
per werkt veel en graag. Maar naar
zijn eigen wil. De vrijheid gaat den
schipper boven alles. Dat is het juist,;
wat hem met zijn moeilijk leven ver
zoent. dat hem zijn bestaan zelfs doet
liefhebben