HAARLEM'S DAGBLAD
ENGELSCH ALLERLEI
FLITSEN
WOENSDAG 17 SEPTEMBER 1924
TWEEDE BLAD
Do last van het premierschap.
Engeland's mededingers.
Censuur vin tooneelstukken.
Mierenoorlog.
De nederlaag der rooden,
Ramsay MacDonald vindt na ne
gen maanden werkzaamheid in het
ambt den last van het premierschap
reeds te zwaar. Jn een bui van neer
slachtigheid moet hij hebben gezegd dat
een eerste-minisier het onder de span
ning der moderne omstandigheden niet
langer dan een jaar kan uithouden. Dit
is geen nieuwe ontdekking en MacDo
nald vertolkt slechts de gevoelens en
de opvattingen van alle premiers der
laatste dertig jaar. Wij kennen de ver
zuchting al jaren lang.
Het is nog niet zoo lang geleden dat
de oppositie in het parlement van de
afwezigheid van den premier een poli
tieke kwestie maakte en de luisterrijke
dagen van de groote ministers Pal-
merston en Disraeli in herinnering
bracht, toen het hoofd van de regeering
altijd trouw van het begin tot het einde
de beraadslagingen in 's lands verga
derzaal bijwoonde. Maar in die oude,
gouden dagen was het werk van den
premier betrekkelijk licht. Er waren niet
zooveel rapporten of berichten te schrij
ven of te lezen. Het parlement zat wel
eens tot laat in den nacht. Maar even
vaak of vaker had het een korten werk
dag. De druk van het parlementaire
leven was niet zoo zwaar. De zittingen
brachten een paar strijddagen, maar
wanneer de partijen elkaar terdege in
de haren hadden gezeten en de zaak
beslis: was, kon de zegevierende opper
bevelhebber zich in zijn tent terug
trekken.
Dat alles is veranderd. De eerste
premier die den last ondervond van
urenlange aanwezigheid ia het Lager
huis was Gladstone, die op een goeden
dag te kennen gaf dat hij het Huis te
tien uur in den avond zou verlaten. De
oppositie protesteerde, maar ze had zich
de moeite kunnen sparen, want
Gladstone stelde zooveel belang in wat
er gaande was dat hij aan het uitge
sproken voornemen nooit gevolg gaf.
Lord Balfour voelde den last ook gedu
rende zijn premierschap. En zijn middel
om er aan te ontkomen was een kor
tere rilling, waarin slechts één groote
maatregel werd behandeld en een klein
aantal ondergeschikte wetsontwerpen.
Maar Lloyd George bracht de groote
verandering. Hij voorzag zich van een
„chef van den staf", die het grootste
deel van hel parlementaire, werk uit zijn
handen kon nemen. Zijn denkbeeld was
dat deze „chef van den staf" het ver
trouwen moest hebben van het parle
ment en een man van groot gezag moest
zijn. En het was gelukkig voor hern
dat hij in Bonar I.aw daarvoor den aan
gewezen man had.
De behoefte aan zulk een ..chef van
den staf" wordt grooier wanneer de
premier zooals in het geval van Mac
Donald tevens het ambt van minister
van Buitcnlandscho Zaken waarneemt.
Maar MacDonald's ongeluk is dat hij
geen geschikten plaatsvervanger heeft
voor het werk in het parlement.
De vrees, in eenige kringen uitge
sproken. dat de Britsche handel zal lij
den ten gevolge van het conimercicele
heitel van Duitschland, wordt door de
leidende industrialisten in Engeland
- niet gedeeld. Het is begrijpelijk dat fa
brikanten. die belang hebben bij steen
kool en ijzer, ongerustheid aan den dag
leggen over een mogelijke overeen
komst tusschen de mijnbezitters van het
Roergebied en de ijzersmelters van Lo
tharingen, een overeenkomst, welke
wordt voorzien wanneer de huidige pe
riode, waarin de handelsrelaties worden
hehcerscht door de bepalingen van het
Verdrag van Versailles, met Januari
ten cindo loopt.
Maar men moet we] bedenken dat
hoewel de Britsche kolenmijnen in 1923
tijdelijk voordeel ondervonden van de
Roer-bezetting de Fraosche kolen
mijnen inmiddels zoodanig zijn hersteld
en verbeterd cfat haar productie die van
vddr den oorlog overtreft. Men gelooft
hier dan ook dat Frankrijk spoedig in
staat zou «jn geweest de ijzer- en ko-
lcnmarkton van Europa te bchcerschen,
indien de uitvoering van het Dawcs-
plan niet zou zijn doorgegaan. De her
vatting van het mijnbedrijf in het Roer
bekken treft Frankrijk dan ook meer
dan Engeland. De. vraag is hier wat
is beterda: Roergebied en Lotha
ringen Duitsche eenheden zijn? Of dat
ae twee gebieden over Frankrijk cn
Duitschland ziin verdeeld? Het laatste
zal naar alle waarschijnlijkheid het ge-
val worden. En van het Britsche stand
punt beschouwd schijnt dit beter dan
indien de twee machtige productie
centra zijn vcrcenigd,
De afgcloopcn week hebben wij met
groote belangstelling den loop kunnen
volgen van een grooten mieren-veldslag
den Londenscken Dierentuin. Aan
het einde van de weck was er van twee
bedrijvige mierenhoopen slechts één
over. Her huis van de zwarte mieren,
de veteranen van het insectenland in de
„Zoo", ]ag in puin; en de zegevierende
roode houtmieren, de nieuwelingen,
droegen hun gevangenen en hun buit
naar het eigen nest. De verschillende
stadia van den strijd werden in bijzon
derheden bekend gemaakt door dc
nieuwsbladen en de heele week heeft het
Londensche publiek gespeculeerd over
den mogelijken afloop. De operaties be
gonnen toen men een gracht van eenige
centimeters, welke de vijandelijke kam
pen scheidde, met een houtsplimer had
overbrugd. Dc gelegenheid tot den
strijd was dus geopend. En beide nes
ten, die al «enigen tijd onmiskenbaar
opgewondenheid vertoonden, blijkbaar
in het instinctieve besef van eikaars
nabijheid, konden op hel oorlogspad
gaan.
Mieren kunnen blijkbaar niet in een
dracht leven als kolonies naast elkaar.
De autoriteiten van de „Zoo" wisten
het en achtten een strijd om de hege
monie dc eenige oplossing.
Ondanks tucht en organisatie, door
mieren zoowel in oorlogs- als vredestijd
toon gespreid, ontzeggen natuur-
schers den beestjes verstand, zooals
wij dat verstaan. De naturalisten zeg
gen dat zij slechts slaven zijn van aan-
lijke opvatting, welke het ruimst wordt
•aard. ziet in mieren zooicts als zeer
ingewikkelde automaten, tot bewuste
handelingen niet in staat. Maar hoe zulk
een pakhuis van instinctieve vaardighe
den zich in het mierenras heeft kunnen
ontwikkelen, zal wellicht steeds een der
ghhrimen blijven van de natuurlijke
evolutie.
Engeland heeft een officieelen toonccl-
tnsor, liet .ambt wordt bekleed door
een hofdienaar, 's Konings Lord Ka
merheer, die veelal naar men ver
onderstelt van het tooncel geen ver
sland heeft. Maar hij heeft uiteraard
::jn „lezers" en zijn raadsmannen. Dc
:eusor gaai de laatste dagen weer over
de tong omdat hij een dertig jaar oude
ban op Bernard Shaws „Mrs Warren's
Pt-fession" (Mevrouw Warren's Be
drijf) heeft opgeheven. Do schrijver van
het stuk toont zich weinig ingenomen
het besluit. Jn een karakteristieke
mededeel:ng klaagt hij er over, dat de
Lord .Chamberlain op zijn (Shaws)
ouden dag een verschrikkelijk stuk op
hem loslaat, geschreven toen hij een
fre tijger'' was, een stuk, waarvan
hij had gehoopt dat dc censor het ach
ter slot zou houden, opdat de schrijver
zijn dagen in vrede zou kunnen cindi-
Iiet stuk werd 22 jaar geleden in
Amerika voor het eerst opgevoerd en
het is sedert herhaaldelijk ook in de
houwburgen van het vasteland van
Europa vertoond, Nederland inbegre
pen. De passage, waartegen de censor
indertijd bezwaar maakte, heeft merk
waardig genoeg niets te maken met
hot beroep van mevrou-v Warren.
Dit censorschap heeft zich vaak be
lachelijk gemaakt en men hoopt hier
dat de belachelijkheid er van vroeg of
laat zijn verdwijning zal bewerken. Een
dc merkwaardigste staaltjes van
dit censuur bedrijf is dat van het ver
bod, jaren geleden, van „The Mikado",
de opera van de twee vermaarde Brit
ten Gilbert cn Sullivan. Het verbod
:rd uitgevaardigd op grond van het
rmocden dat de keizer van Japan cr
aanstoot aan zou kunnen nemen.
Ofschoon de Lord Kamerheer voor
deze ccnsuur-uitoefening vcrantwoorde-
ijk is, worden tooneelstukken alleen
'erboden op advies van een „examiner",
•cn ..lezer", zooals hierboven reeds werd
aangeduid. Dat ambt van „examiner of
plays" werd jaren lang uitgeoefend
door den Uritschen tooneclschrijvcr
Charles Brook-field, die zelf een aantal
gewaagde stukken op zijn rekening
heeft, een ongerijmdheid, die niet ont
snapte aan de waarneming van de cen-
suur-vijanden, die er een bron voor
spot in vonden. De censor heeft zich
over het algemeen nog al doen kennen
als een wezen van wisselende stemmin
gen. Er was eet» tijd, waarin het zich
ernstig bezorgd toonde over do lengi
van de rokken der balletdanscrcsse:
Dio stemming is nog niet. heelemnal
voorbij. Eenige weken geleden kreeg de
actrice, die de rol vervulde van e
Afrikaansch meisje in het stuk „Wh
Cargo" een wenk om haar klccdij volle
diger te maken. Maar dc censor is te
genwoordig veel verdraagzamer dan
vroeger.
De Britsche valrvereenigingen hebben
haar jaarlijksch congres achter den
rug. Dat congres het werd dit jaar
Huil gehouden is altijd een goe
de barometer, waarop men de stem
ming van de arbeidersbeweging in dit
land kan aflezen. En indien men wil
n hoe ver de communisten en de
extremisten zijn gevorderd in hun on
dermijning van het reguliere vakver-
cenigingswezen van het land, dan zal
dit congres bet gewoonlijk kunnen ver
tellen, in de stemming, welke er lot
uiting komt en in den aard van de be
dui ten, welke er zijn genomen. Dit jaar
waren de pogingen van de communis
ten op het Congres om de leiders van
de arbeidersbeweging in discrediet te
brengen meer dan ooit ecu mislukking.
Te voren was wijd en zijd aangekon
digd dat de ministers aan ernstige aan
vallen zouden blootstaan, omdat zij hof-
kleeding hadden gedragen en omdat zij
„kapitalisten" en het kapitalistische
stelsel in het gevlei beproefden te ko-
1. De gansche vakvereenigingsbewe-
ging zou worden veroordeeld omdat ze
had geweigerd de politiek van de roode
Internationale te steunen en het
Dawes-plan zou worden onderworpen
aan hevige kritiek.
Maar al deze plannen zijn in alle
opzichten miserabel mislukt. De oor
zaak der mislukking lag bij het gebrek
logica en de ongerijmdheden der
argumenten. Hetzelfde slag menschen,
dat kritiek oefende op het kwaad van
het moderne kapitalisme, juichte uit
volle borst Rusland's pleitbezorgers ioe,
die het land aan geld wilden helpen om
'iet te redden uit den chaos van. zijn
•ergissingen en dat geld moest ko
nen van cle verachte Britsche kapitalis
ten. Het congres bleek genoeg gezond
verstand ie hebben om de ongerijmd
heid tt zien. De reguliere arbcidersbe-
cging is na de aanvallen der extre
misten sterker geworden. De meerder
heid van de gedelegeerden beseften dat
om de woorden van een der sprekers
te gebruiken succes alleen Ie berei
ken was langs den weg van een ge
zonde, constitutioneele politiek.
Blnnenlandi
Krant of drukwerk?
De meening van het H. B. der
Posterijen
De Haags cl te correspondent van de
Telegraaf schrijft:
Wannéér moet een periodiek be
schouwd worden als een krant of tijd
schrift. en wanneer als een drukwerk,
iri do eekenis door de Posterijen
daaraan gehecht? Een strijdvraag
tuaechen drukkers en uitgeven?
eonorzijds en het. hoofdbestuur der
Posterijen en Telegrafie anderzijds,
die reeds menigen inktdruppel heeft
gekost.
De kwestie is voor de betrokkenen
.•an groot financieel belang. Of men
ecu periodiek met 1 cent port moet
belasten omdat het onder do rubriek
kranten cn tijdschriften" thuisbe-
hoort dan wol niet 2 cent omdat het
naar de opvatting van de Posterijen
con ..reclamedrukwerk of te wel ge
drukt stuk" .is,men voelt het ook als
outsider, dat dit c-en verschil is dat
per ia&r aardig in de papieren loopt.
Het Weekblad voor o'e Grafische
vakken in Nederland „Graficus"
heeft er in zijn laatste nummer een
geheel artikel aan gewijd en do be
langhebbenden opgeroepen om een
actie te beginnen ten einde een betere
cn meer billijke behandeling der perio
dieken door de Posterijen te krijgen.
Het blud zelf acht zich ook gedu
peerd. omdat het door dc postautori-
teiten niet. als een nieuws- of vakblad
wordt beschouwd, maar als een recla
me-drukwerk. Het genoemde orgaan
zegt dat bij de posterijen niet zoozeer
het principe dan wel de noodzakelijk
heid om meer geld binnen te halen
den doorslag geeft en beweert, dat dit
ronduit is erkend, De kwestie leek ons
genoeg interessant om daarvan een6
de meening der autoriteiten te hooren.
Aan bet hoofdbestuur der Posterijen
en Telegrafie bleek men bereid ons een
uiteenzetting van dezo kwestie te ge
ven. Men begon met tegen f.e spreken
de bewering dat, niet het principe
maar de geldkwestie voor zou zitten.
Dit ontkende men absoluut. Men
houdt violi geheel aan de posüwet en
de desbetreffende voorschriften. Dat
het tegenovergestelde Tondu.it zou zijn
erkend, was daar niet bekend.
Bladen, waarvan de advertenties
hoofdzaak zijn, naast z.g. adverten
tiebladen, die geheel uit advertenties
bestaan .ook bladen die ecnigen tekst
geven maar als bijzaak worden tot
do rubriek „gedrukte stukken" ge
rekend
Periodieken. 'die reclame maken
voor eigen bedrijf of strekken tot be
kendmaking of aanbeveling van be
paalde artikelen vallen eveneens on
der 't drukwerktarief. Voor bladen
die kosteloos verspreid worden, zonder
liet karakter van nieuwsblad te heb
ben, dié feitelijk geheel op adverten-
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 96
DOE DIE DEUR TOCH OPEN
roept: wil iemand
deur even open doen,
zij heeft haar handen
yol waschgoed
de verdrijft den tijd met
nakijken of de wassche-
rij nu die vermiste hand
doek teruggestuurd
heeft
beseft, plotseling, 'dat er I luistert en hoort vade?
aan den anderen kant I grootmoeder geruststel-
niet veel gebeurt enjlen, da/t er niemand
verheft haar ptem
riep, dat was op straat}
maakt, duidelijk dat het
niet iemand op straat
was en wacht geduldig
terwijl de verkeérde
deur wordt openge
maakt.
roept door het sleutel
gat, dat zij aan de deur
bij de achtertrap is
en maak wat voort, ik
kan het niet meer vast
houden
tracht de stapel bijeen
te houden en geeft
grootmoeder aanwijzin
gen, hoe zij die klem
mende deur kam openen
legt alles neer om de
deur zelf open te doen
als vader verschijnt en
uitlegt, dat hij juist be
zig -was zijn handen te
vvasschen.
(Nadruk verboden.)
t-ies zijn aangewezen, geldt het
zelfde.
Iedere uitgave Wordt door lier
hoofdbestuur nauwkeurig beoordeeld.
Artikel 1 der Postwet, en artikel 1
paragraaf 2 van het Postbesluit ge
ven dienaangaande bindende voor
schriften. Bij de beoordeeling of men
met een krant of tijdschrift te doen
heeft, vraagt bet H. B. zich in de
eerste -piaal3 af, wat is de hoofdzaak
v,311 het, blad, tekst of advertenties.
Wordt er een abonnementsprijs voor
betaald, of wordt bet gratis 'uitgereikt
allo factoren neemt men jn oogen-
schoUW. De 'beslissing ligt tenslotte
bij den directeur-generaal, waarvoor
beroep mogelijk is bij den minister
van Waterstaat.
Wat het blad „Graficus" betreft
wees men er ons op, dat hierin adver
tenties hoofdzaak en tekst bijzaak
zijn. Wat ook blijkt uit het feit van
kostelooze toezonding aan aangeslo'-sn
organisaties bij den Centralen Ravi
en 2000 chefs en gezellen in de gra
fische vakken. Wat tenslotte het ge-
uitte verwiit aanging dat de bezorg1 "tg
van het •gewone drukwerk bijster
slecht en ongeregeld is, dit anemdi
onze zegsman te moeten tegenspre
ken, In het algemeen is er geen reien
voor te zeggen, dat, gewoon drukwerk
slecht bezorgd wordt. Groote hoeveel
heden gedrukte stukken worden niet
in de bus gedaan, maar aan de post
kantoren afgegeven en daar op regel
matige wijze verwerkt. Het kan voor
komen, d'at stapels reclame-drukwer
ken, waarbij uiteraard niet die spoed
voorzit zooals bij brieven en nieuws
bladen misschien weieens 'n bestelling
moeten achterblijven, maar van onge
regeldheden of slechte bezorging, om
dat het gedrukte stukken zijn, is geen
sprake.
Periodieken staan' in dit opzicht
niet ten achter hij kranten.
Van den diamantdiefstal
te Antwerpen.
De verdachten geconfronteerd
Maandagmiddag is, naar de „Tel."
meldt, op do Nederlandsek-Belgiische
grens do aangekondigde confrontatie ge
houden tusschen do vier gearresteerden in
do zaak van den dinmantdiefetal-Slicr en
ixiej. Schippers uit Amsterdam, dio wei
gerde naar Belgió te komen getuigen. De
confrontatie geschiedde rn do hc-rberg
„Siatiezicht" te Nispen, welke vlak bij
d<- grens staat.
Mej. Sclyippers werd ondervraagd; de
vier verdachten Baranccik, Marcovitsj,
Goldstein en WeisSblacli kon zij waarne
men door een raam, Mej. S. had vroeger
verklaard, dat zij in den trein Amsterdam
Parijs zat en als een der dieven Gold
stein had herkend, waaraan toevoegde,
dat hij een horloge in de hand hield,
•waarvan zij een duidelijke beschrijving
gaf. Hetzelfde horloge heeft ook de Arnt-
werpsclie politie-officier, Desinet, in han
den van een der reiaigeïs gezien. Thans
was het voor mej. S. zaak, den nun mei
het horloge ie heiikennen. Eerst werd Ba-
rair.eok met het horloge voor haar gebracht
daarna Wei6sblach; zij herkende beiden
niet; hij Marcovïtsj twijfelde zij en over
Goldstein durfde zij niet positief spreken.
Eert van de beide laafsten moest '4 vol
gens haar wel zijn.
Als men nu weet, dat zij met den man
gepraat heeft en dat allee t) Cfoldstein Hol-
landsch spreekt, dan mag men wel aan
nemen dat zij Goldstein heeft aangeduid.
Het nieuwe standbeeld
van Koning Willem II.
De plechtige onthulling.
In tegenwoordigheid van de Koningin
en den Prins had Dinsdagmiddag op het
Buitenhof te den Haag de plechtige ont
hulling van het nieuwe ruiterstandbeeld
van koning Willem II plaats. Prof. Blok
uit Leiden schetste de betedkenris van
Koning Willem II. waarna de Koningin
met een korte toespraak het standbeeld
onthulde. Vervolgens droeg de heer v. d.
Voort van Zijp het standbeeld aan de
gemeente over. Met een korte rede aan
vaardde Burgemeester Patijn het voor de
gemeente.
Ongeval bij terpentijn
kaken.
Een meisje in brand geraakt
Maandag was men in de keuken der
familie v. Z„ aan de Voorstraat te Roosen
daal, in een pannetje op de kachel ter
pentijn aan het koken. Terwijl de 16-jarige
dochter nabij de kachel stond, werd on
verhoeds de keukendeur open gedaan en
sloeg de vlam in de^ terpentijn, waardoor
ook de kleeren van het meisje vJam vatten
In via:runen gehuld vluchtte het meisje
maar buiten, waar een voorbijganger haar
in het voor het huis gelegen veld rolde
teneinde het vuur te'doven.
Intusschen had het, meisje aan borst-,
hoofd en armen reeds ernstige brandwon.
den opgeloopen, waarom de inmiddels
ontboden geneesheer overbrenging maar
hel. ziekenhuis noodzakelijk achtte. In een
wollen doken gewikkeld werd het meisje
door den behandelenden geneesheer per
auto naaT Oh ar Has overgebracht, waar
hij haar vervolgens heeft verbonden.
Vermoedelijk zal het wel eenigen tijd
duren ©er zij het ziekenhuis zal kunnen
verlaten.
Feuilleton
(Geautoriseerde vertaling).
Naar hoi Engelschvan
J. S. FLETCHER.
26)
Want Bartlett, die de laatste jaren n
Bartlett, die de laatste jaren «en luie
nietsdoener was geweest, had een bui
tengewoon scherp verstand en hoewel
hij nogal eens dronk, was hij nog
steeds een slimme kerel. Hii begreep
nu alles. Er was een geheim en
hij had er in zekeren zin den sleutel
van. Eerst luid hij gedacht dat John
Ilackdale hem gevraagd had te zwij
gen omdat hot te gek zou zijn als m«-
vrouw Champernowne, de burgemees
ter vanSouthernstowe er bij betrokken
zou worden en zelfs zou worden ver
hoord. Maar nu begreep hij dat er
meer achter zat. Hij moest, haastig
weggewerkt worden omgekocht om
te verdwijneny Vijftienhonderd gul
den in 't. handje, en nog vijftienhon
derd gulden er bij. later! dat was
allemaal heel aardig, maar niet-
genoeg! Lang niet genoeg, vooral
met het oog op die uitgeloofde beloo
ning. Amerika?. neen! Voorloopig
De Nederlandsche Mijn-
exploitatie op
Spitsbergen
Een laanconflict
Uit Cbristiania wordt aan de Tel.
gemeld
Zooals bekend, zijn er Nederland
sche kolenmijnen te Barentsburg, in
Green Herbour, op Spitsbergen.
Het schijnt, dat daar een conflict
met de mijnwerkers is uitgebroken.
Vandaag arriveerde n.l. te Tromso
de stoomer „Ameland" met 76 werk
lieden uit de Nederlandsche Spitsber-
germijnen, Zij vertelden, dat nog 160
man met de „Texel" zullen volgen en
dat de mijnwerkers, in tot-aal 230
man, waren gedwongen, te werken on
der omstandigheden o.a. bij het ac-
coordsysteem die het onmogelijk
maakten zooveel te verdienen, dat zij
van hun loon konden bestaan met na
me diegenen, die een gezin hadden
te- onderhouden.
Hierbij komt, dat de directie een
loonsvermindering had aangekondigd.
De teruggekeerde werklieden vertel
den, dat besprekingen met den win-
ter-chef hebben plaats gehad, doch
dat deze geweigerd had eenige toe
zegging tot verbetering van de loonen
der mijnwerkers te doen.
KIND VERBRAND.-
Te Heesch ontstond door het spe
len met lucifers door een 3-jarig kind
een brandje in de woning van den
arbeider v. Dinther. Deze was op
zijn werk, terwijl de moeder even
weg was. Het stroo van zijn_ kistj -
waarin een ruim 1-jarig kindje lag,
vatte vlam en de kleine bekwam zoo
herige brandwonden dat het aan de-
gevolgen is overleden.
LEVENSGEVAARLIJKE (MIS
HANDELING.
V. te Brunssum werd aangehouden
en naar Heerlen overgebracht, ver
dacht iemand in een café bij een ern
stige vechtpartij met een mes in den
buik ie hebben gestoken. De levens
gevaarlijke gewonde is naar liet hos
pitaal le Heerlen overgebracht.
PAUSELIJKE ONDERSCHEIDING.
Z.II. Paus Pius XI heeft den heer
W. J. R. Dreesmann benoemd tot
commandeur in de Pius-orde met de
ster. Aan 'deze hooge onderscheiding
is erfelijke adel verbonden.
BLOEDVERGIFTIGING.
Te Zaltboxnmel trapte de heer Joh.
v. V. dezer dagen in een spijker. Er
ontstond bloedvergiftiging en thans
is de heer v. V. overleden.
bleef hij in Portsmouth, waar hij zich
op den achtergrond kon houden en
plannen kon maken hetzij om me
vrouw Champernowne om te koopen,
of om op de een of andere manier aan
het gold' van juffrouw Pretty te ko
men.
Iiartlett bleef dien nacht in een
goedkoop hotel, maar den volgenden
morgen was hij al vroeg wakker en
nam een a tin lal besluiten, die in ver
band stonden met, het feit dat hij vijf
tienhonderd gulden in zijn zak had.
Ilii zou een eenvoudige kanier huren
in Portsmouth. Hij zou een nieuw pak
koopen, nieuwe schoenen, een nieuwe
das. H ij zou rustig en scherp naden
ken. En hij zou de kranten uit Sou-
thernstowe laten komen, en ook an-
dero bladen, Waarin bijzonderheden
over den Moord in de Zandgroeve,
zooals de zaak Deane nu genoemd
werd, stonden beschreven. Mij moest
zich goed wapenen voor den eersten
aanval. Een ding wist hij zeker
hij zou en moest met dezo z^ak geld
verdienen, of hij het nu van juffrouw
Knap of van mevrouw Champernowne
kreeg. Het geld dat- hij al in zijn zak
had. was natuurlijk van mevrouw
Champernowne afkomstig! en niet van
John Ilackdale. En mompelde hit
bii zichzelf er zat daar nog veel
meer. Of hij hen geld afperste, of de
belooning inde, dat kwam op hetzelf
de neer.
Bartlett had nog genoeg wilskracht
om zijn goede voornemens ten uitvoer
te brengen, llij vond een rustige en
prettige kaer in Portsca, bij een we
duwe in huis; hij kocht kleeren, en
stelde zichzelf op rantsoen; zijn hospi
ta vond hem een rustige, nette man,
die op tijd kwam eten, veel wandel
de. lederen Zaterdag prompt ziin re
kening betaalde en een massa kran
ten kocht en las. Hij noemde zich hier
Barton en verleide dat hij kort te
voren, nadat hij zijn leven lang hard
had gewerkt, wat geld had geërfd en
nu eens een poosje uit wou rusten.
En hij had het hier rustig genoeg, I-Ilj
las zijn krantjes en knipte er stukjes
uit, die hij 111 ztpi oude portefeuille
bewaarde. Die uitknipsels waren al
lemaal over den moord op Deane eu
het onderzoek, eu bij was nu volko
men van alles op do' hoogte, Eens op
een avond echter, toen hij na het etefc.
de krant opensloeg, I-as Bartlett dat
juffrouw Knap weer een grootere be
looning had uitgeloofd en hij wate»
tandde meer dan ooit. Dertigduizend
gulden! Voor do helft alleen al zou
hij mevrouw Champernowne aan d*
justitie overgeleverd hebben, zondeï
zich er om te bekommeren wat er met-
haar gebeuren zou.
Den volgenden morgen pine Bart
lett zooals gewoonlijk wandelen, om
eens over de zaak na. te denken. Zou
bij naar Southernstowe terug gaan
en aan juffrouw Knap vertellen wat
hij wist? En als zij en haar advocaat
en de politie het vage spoor waarop
hij hen kon brengen volgden, zou hij
dan de belooning krijgen? In ieder ge
val was er een ding dat hij dadelijk
kon krijgen, namelijk de twintig dui
zend gulden die ze had uitgeloofd
voor iedereen, die Deane op den avond
van den moord had gezein. H:: bad
Deane gezien hij, Bartlett! Maar
plotseling en zoo opgewonden als
hij was geworden bij de gedachte aan
het geld, zoo bang werd hij nu
veronderstel eens dat juffrouw Knap
er op st.ond, dat hij bewijzen'moest
dat hij Deane gezien had? Hii kon ge
makkelijk genoeg beweren dat hij
Deane had gezien, maar hoe Icon hij
het bewijzen? Enfin, misschien zou
den ze liet. gelooven als hij bewijzen
kon dat John Ilackdale hem geld had
gegeven, veel geld, om te zwijgen en
to verdwijnen; maar dan zou Hack-
dale misschien ontkennen, dat hii zoo
iets had gedaan hij zou wel kun
nen beweren dat, mevrouw Champer
nowne het gedaan had uit medelijden
met een inwoner van Southernstowe,
om bom weer op de been te helpen.
Misschien zou het 't beste zijn om da
delijk maar naar mevrouw Champer
nowne te gaan en te probeeren baar
geld af te persen; hij wilde haar de
keus geven of bij ring naar juf
frouw Knap of ze moest hem geven
wat hij vroeg. Maarhij aarzelde.
Nog niet zoo heel lang geleden had
Bartlett eens moeilijkheden gehad
met de politie in Southernstowe,
toen bad hij onder andero ook voor
mevrouw Champernowne moeten ver
schijnen. En hij herinnerde zich nog
hoe streng en onbuigzaam ze teen
was geweest en hij voelde er niets
voor om haar weer te ontmoeten.
Neonl hij zou naar juffrouw Knap
gaan, en haar vertellen wat hii wist.
Als hij nu maar meer te vertellen
had!
Werktuigelijk liep Bartlett naar
zijn gewone pleisterplaats een café-
in een drukke straat. Hij bestelde zijn
lievelingsdrank en keek toen door het
raam naar buiten, naar de drukke
straat, al peinzend over zijn plannen
en moeilijkheden. En plotseling schrok
hij, want hij zag twee menschen, die
hij, als bewoner van Southernstowe,
heel goed leende. Hij keek, en lceek
en peinsde.
Die twee menschen waren een man
en een vrouw: Kight, de nachtportier
van het Chancellor-hotel en Mary
Sanders, het kamermeisje. Ze hadden
allebei hun beste kleeren aan en wa
ren blijkbaar een dagje voor hun ple
zier uit. Maar toen Bartlett met zijn
scherpe oogen hen eens gadesloeg, zag
hij, dat ze ergens naar zochten. Ze
liepen langs hef. trottoir en keken
naar de winkels; plotseling bleven ze
stilstaan voor een goudsmidswinkel.
Zoodra ze die zagen, begonnen ze fnm
of meer opgewonden met elkaar to
praten en het resultaat was. dat
Mary Sauders Kight alleen liet en
den winkel in ging. Ze bleef een poos
je weg Kight liep heen en weer.
Na een poosje kwam ze terug en ging
naar Kight toe; er volgde een nieuw,
gesprek, en Kight scheen niet tevre
den te zijn over iets wat ze tegen
hem gezegd had; tenslotte, blijkbaar
door haar overgehaald, ging bij met
haar naar den winkel terug; samen
bleven ze er nog tien minuten in;
toen kwamen ze naar builen en liepen
samen de straat op. Bartlett dronk
vlug zijn glas leeg, liep bet café uil,
eu volgde hem op een veiligen af
stand.
Kight en het meisje liepen lang
zaam door tot ze bij een bank kwa
men. De vrouw ging naar binnen,
Kight bleef buiten. Leng behoefde hij
niet te wachten; Mary Sauders kwant
weer bij hem, terwijl ze een handvol
bankpapier in haar taschje stopte. Ze
knikte voldaan tegen Kight, en sa
men liepen ze in de richting van het
strand. Bartlett liet hen gaan en liep
peinzend terug naar zijn café.
(YVor'db .vervolgd?
