OM ONS HEEN
De opleiding der chauffeurs
42e Jaargang No. 12658
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 23 September 1924
DAGBLA
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) !3.57H- Franco per post door Nederland f3.87H. Afzonderlijke nummers f0.15. Geïllustreerd
Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken f0.57H; franco per post f0.65.
Directie, Redactie en Administratie Gr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810
Telefoonnummers Directie 3082, Redactie 600 en Administratie 724
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren J. C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: J. C. PEEREBOOM
ADVERTENTIENVan 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuiden,
Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 3521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HET EINDE OER JAZL-
MUZIEK.
Juicht nog niet, liefhebbers van ech
te muziek, uet einde van het jazz
orkest is er nog niet. Maar het komt.
De woede is uitgeraasd. De geluiden
worden hoe langer hoe verwarder,
dwalen hoe langer hoe verder af van
het begrip muziek, waarvan zij nooit
meer dan een verre achterneef, die de
familie liever niet erkende, zijn ge
weest. En het zal niet lang meer du
ren of de Turkscho trom met de bar-
foaarsche toeters en kleppers cn
schraap instrumenten op zijn breeden
rug, zakt in.elkaar, de saxophoon
geeft in een laatste gesnerp den geest.
Dan zullen de violen en piano's het
misbruik der luatate paar jaar met
schaamte bezien en tervigkcercn tot de
melodieën, do echte inuziek, waarvoor
zij gemaakt, zijn. Wanneer de Jazz
band sterft, zal niemand aan zijn
sponde staan, dan enkele jeugdige
danslustigen, die zijn rhythmo ge
waardeerd hebben. En zij zullen spoe
dig genoeg ontdokken, dat er ook
rhvthme bestaat in do walsen van
Strauss.
En het eigenaardige van hot geval
is wel, dat diezelfde Amerikanen, di©
do jazz-geesten over do gelieele we
reld hebben losgelaten, zich nu aan
het werk zetien om hen weer te ver
delgen. En, hoewel niemand er hun
ooit om gevraagd heeft, zullen zii ons
er wat voor teruggeven, iets, dat tre-
heel volgens het gebruikelijke re ept
allo bestaande muziek zal overtreffen
en dal in afwijking van de vroegere
Amerkaansclie producten ragtime en
jazz. ook wel degelijk den naam van
muziek zal verdienen. Over eenige
maanden, zoo verklaart Paul While-
man, de man, die hoofdzakelijk ver
antwoordelijk is te stellen voor de
jazz-periode, zal men nog slechts de
Rhapsodic en bloii van George
Gershwin spelen. Gershwin is de nieu
we ster, die Amerika in het muzikale
firmament heeft ontdekt.
Beethoven, Liszt. Chopin, Mozart
en andere grooten zijn eerst door
Amerika om hals gebracht in ragtime
parodieën en jazz abominaties. En zoo
is do weg voor Georgo Gershwin ge
baand. Amerika zal voortaan, zo als
in alles, ook den toon aangeven iu de
muzikale wereld. Een leger van caoul -
ehouo-armige negers trekt binnenkort
na jarenlange Cnrophonische gruwe
len op trom, klaxon en saxophoon
iluar Amerika terug.
En als Nederland mei de aarzeling
haar eigen, het grootsche voorbeeld
volgt, als alle saxophoons begraven,
nlle troms gescheurd en alle klaxons
op automobielen teruggezet z:;n, zal
de triomf van George Gershwin vol
maakt ziin.
Maar George neemt hef ons niet
kwalijk, voorloopig twijfelen wij nog
aan hem. Zooals de onvermurwbare
'graaf in het boek zegt: Er is teveel
gebeurd!
No. 3369
Slechts één op de duizend
Het bc-stuur van de Vereeniging tot
behoud van Natuurmonumenten in
Nederland ja, nu weet de lexer liet
al! Het is te doen ora een opwekking
tot het lidmaatschap van deze ver
eeniging. Laat het vervolg van het
artikel nu niet ongelezen. Neem even
kennis van wat de vereen iging voor
natuurmonumenten te zeggen heeft.
Niet oru vat nan u cn mij te verdie
pen, want zij doet immers alles uit
belangstelling en uit liefde voor het
Vaderland.
Slechts één op de duizend", zegt
do schrijver van de brochure die vóór
mij ligt. een beetje bitter. ..Op de
zeven millioen Nederlanders hebben
wo weinig meer dan zevenduizend le
den". Het. ia niet veel. net is duidelij
ker gezegd te weinig en dus moei het
meer worden. Is het niet waar, dat
wij allen, in onze omgeving, de plek
jes waar ac natuur op haar mooist
is, zien verdwijnen? Geofferd, zooals
de brochure zegt. nan het geldelijk
voordeel. Misschien is dat niet heeie-
maal juist, althans niet volledig: ..ge
offerd ook aan den nood der bevol
king. die goede woningen noodig
heeft", zou ik willen zeggen. Maar in
elk geval geofferd. F.n wie van ons
zou niet voelen voor de klacht, waar
mee het boekje begint! !k schrijf die
hier af. omdat ze zoo juist is cn zoo
tragisch, zelfs wanneer wij de quaes-
tie van het winstbejag uitschakelen
en alleen letten op de n vodzakelijk-
heid van grooter woningruimte. Dan
zelfs nog tragischer!
In één opzicht is het een geluk, ge
boren te zijn in een armzalig, afgele
gen nest van een dorpje. Want wie er
weerkeert na lange jaren, vindt, hoe
veel er ook veranderde, toch nog iets
terug van wat hij eenmaal zoo lief
had: de oude huizen, de boeschen, de
weiden, de vele hoekjes vol herinne
ringen. Ma8r wij. die geboren zijn in
welvarende streken, in tijden van
vooruitgang". w?! hebben vaak nau
welijks meer een geboorteplaats; er is
alleen nog maar een dorp. dat zich
denzelfden naam aanmatigt als dat.
waar we kinderen waren, maar de
oude herinneringen ziin verdwenen.
Het niemandsland, waar we zoo heer
lijk speelden, is bedolven onder hui
zen en straatstccnen. het geheimzin
nige bosch is een nuchter villapark
geworden en het nu zoo beperkt schij
nende hoekje aardappelland doet niet
meer vermoeden, welke wonderen we
daar zagen en doorleefden in den
heerlijken tijd, toen net nog niet ont
gonnen was.
Jaren lang hebben wij het verdra
gen, zooals wij een ijzigett zomer ver
dragen, want het scheen onvermijde
lijk, dal het mooie geofferd werd aan
hel. geldelijke voordeel.
Bossehen werden gekapt, hooge ve
nen afgegraven, moerassen en plassen
ontwaterd en gedempt, de flora ver
woest en niemand dacht er ook
maar aan, zich luid te verzetten en
deze handelingen te noemen met den
juisten naam: een misdaad. Een mis
daad, want we werden er door be
roofd van iets kosfbaarders dan geld
en materieele welvaart: van een deel
van ons levensgeluk.
Hillegom bijvoorbeeld, hef heuvel
dorp. het. lustoord der rijken, zag ziin
beboschfe hinnenduinen rondom ver
dwijnen. hield misschien nog net. één
bunder bosch over, en nicmnn.d ver-
Zette zich.
Tot zoover de aanhef van de bro
chure.
Eindelijk kwam er verzet: .,toon in
1805 de gemeente Amsterdam het
Nnardermeer wilde dempen met vuil
nis.'Het is kernachtig gezegd en Jam
mer genoeg is het w aar. De nieawe
vereeniging werd gesticht. Gemeente
raden zijn niet altijd -ie beste bron
nen van kunstzin en liefde voor na
tuurschoon. Laat ons hen d.urover
niet te hard vallen, want zij zijn in
het algemeen te uitgebreid en boven
dien tc zeer vervuld van nuchtere da-
gelijksche dingen, vooral san de nood
zakelijkheid, om de begrooting sin
tend te maken zonder n! te zwar© las
ten op de belastingschuldigen te leg
gen. Liefde tot de natuur brengt nu
eenmaal geen geld op. maar kost geld.
En toch moeten wij oppassen daf niet
langzamerhand, och zoo langzaam,
dat we het haast niet opmerken, de
bossehen worden geveld, do romanti
sche poelen gedempt, het waterwild
gedood en de vogels verjaagd. Let
eens op. hoe de steden naar elkaar toe
groeien: Amsterdam in de richting
van Haarlem en Haarlem in die van
Amsterdam: zie hoe Haarlem aan den
zuidkant voortkruipt ntytr Heemste
de en in het. noorden nanr Wlsen.
Zoo is het hier, zoo is het overal. Do
velden bedekt met steen, de hoornen
vervangen door palen van electriache
trams: tot ons ailer verdriet, maar
zonder dat tvij het kunnen tegenhou
den.
Daarom moeten hier en daar mooie
plekjes bewaard worden. De gemeen-
fe Heemstede gaf daarin een pracht'
voorbeeld, toen zij her Wandelbosch
Groenendaal redde. Zooiets kan niet
van alle gc-meente-raden verwacht
worden, maar daarom te meer is het
noodig. een vereeniging als die tot be
houd van natuurmonumenten, te
steunen met ons lidmaatschap.
„Voor pronk en praal van het
oogenbük". zoo betoogt de schrijver
van de brochure, ,,is geld beschik
baar. Voor de elk jaar zich hernieu
wende schoonheid van de natuur is
geen gold over, schijnt de minimum
contributie, een rijksdaalder per jaar,
een stuiver per week. nog een onver
antwoordelijke verkwisting. Teder wil
tegenwoordig 's zomers naar buiten en
zou verontwaardigd zijn, als men ver
onderstelde dat bij dat om een an
dere reden wenscht, dan om te ge
nieten ven bosch en veld, van fris-
sche lucht cn den groei van planten
en bloemen".
Natuurlijk, zeggen wev ivat zou de
reden anders kunnen wezen? Maar
dat. is ook de grief van de brochure
niet, Ze begrijpt dat heel goed. Wat
ze ons wel kwalijk neemt is dit:
„Maar wanneer we hem iels vragen
om dat genot, mogelijk Ie maken ook
over tien. twinlig jaar; ook voor ziin
kinderen en kleinkinderen Vele
duizenden bezochten de bossehen
van Ilagenau en Rhederoord; e n k e-
1 en gaven zich op als lid".
Dat is het. Wanneer wij zelf ge
profiteerd hebben, dan vinden we het
mooi genoeg en gaan heen zonder
verder aan het algemeen béTan™ te
denken. Ja. dat. gevoel voor de sa
menleving is niet. altijd heel groot,
Ook iels, waarover we piet al te bit
ter moeten worden. De zaak is na
tuurlijk dal wij in den strijd des le
vens dikwijls met veel moeilijkheden
te kampen hebben en dus wel genood-
'zankr. zijn. vee] aandacht te besteden
aan onze eigen belangen en die van
onze allernaaste omgeving. Of Jiet
goed is? Neen. natuurlijk niet. De
verstandigste mensch is nog alf iid die
na voor zijn gezin gezorgd te hebben,
tijd overhoudt om ook ie denken aan
de algemeen© belangen. Wij zijn in
dividu, enkeling, zeer zeker, maar
maken als zoodanig immers toch ook
deel uit van het geheel! Ik heb wel
eens gedacht, of het goed zou wezen
om daarvoor ©en beoaald gedeelte van
de week te bestemmen, bijvoorbeeld
laat. ik zeggen den vrijen Zaterdag
middag, maar dat. zou toch ook niet
gaanverbeeld je, dat op Maandag
ochtend een Jid van do Vereeniging
voor natuurmonumenten Je op de
tram vraagt „word toch ook lid en
steun do goedo zaak I" en je ant
woordt „kom a.s. Zaterdag tusschen
2 en 5 nog eens terug!" Neen, dat zou
niet gaan. Wij moeten sponjaan blij
ven, dat wil in dit geval zeggen een
luikje in ons hart openze.tleu voor de
klanken, die de «samenleving ons toe
stuurt.
Nu leert de ervaring, dat iemand,
als hij uitgenoodigd wordt een goeie
zaak te steunen, ten antwoord geeft-
„wat krijg ik er voor?" Voor miiti
Centen bedoelt hij dan. Op die vraag
is een antwoord heel goed mogelijk.
„Je bewaart mooie plekjes voor ja zei'
en het nageslacht".
Tien tegen een. dat hij daarop Iaat
volgen: „maat kan ik of kunnen mijn
huisgenootcn er ook niet wat van
di'ofiteeren Tastbaar,wil hij zeg
gen. En ook daarop is een goede re
pliek mogelijk.
Natuurlijk gaat het niet. aan iede'-
een te laten varen op het Naar Ier-
meer verbeeld je. een Zondagscheu
schuitendiensl voor Amsterdammers'
de prachtige plek. 700 hectare
groot, zou gauw bedorven zijn, de
zeldzame vogels, die er nu rustig
broeden, waren spoedig uitgeroeid of
verdwenen. Maar voor leden van de
vereeniging is er gelegenheid tot be
zoek, als men vooraf een toegangs
kaart aangevraagd heeft aan het kan
foor. Ook tot het KorenbuTgerVee.il
Maar in hot Louvenumsche bosch,
dat van IIagenou-Rhederoord, kun je
wandelen cn het is er nrachlig! De
bossehen r-n vennen bij Oieterwijk zijn
te zien. de Braak is een wandelplaats
voor de Gronineers, vele anders ter
reinen (er zijn er te veel om op te
noemen) zijn toegankelijk- Wie lid
wordt bereikt nog een ander, indi
rect voordeel hii helpt er toe mee
om aan openbare besturen den ind'rnk
bij te brengen, dat zij als zij .kunnen,
mee móeten werken tot behoud van d«
mooie plekjes in hun omgeving.
Dus (en nu komt de conclusie die
de lezer zoover gekomen verwacht)
geeft u od als lid van de vereeniging
aan haar kantoor Heerengracht 260
266 te Amsterdam. Voor f 2.50 of
méér. Als- gij vooraf de brochure
aanvraagt met al die mooie kiekjes
van de bezittingen van de vereeniging
er in. geeft stellig meer. Vraag du6
de brochure. Ze is kostloos.
J. C. P.
Stadsnieuws
Is opleiding aan Ambachts
scholen mogelijk?
De directeur der Haarlemsche Am
bachtsschool acht het zeer gewenscht
In „De Bedrijfsauto", het orgaan van
de bedxijfsautohouders in Nederland,
wordt het denkbeeld aan de hand gedaan,
om de chauffeurs, teneinde het aantal
anio-ongelu&flcen te verminderen.; voortaan
aan de ambachtsschool op te leiden.
We hebben hierover de meemng van den
directeur der Haarlemsche Ambachts
school gevraagd. Deze bleek er een zeer
groot voorstander van te wezen. De kwes
tie heeft reeds eenigen tijd zijn volle
aandacht en al6 hij den minister tot het
geven van een subsidie kon bewegen, zou
hij er gaarne een gedeelte van zijn school
gebouw voor inruimen.
Op onze vraag, hoe hij dacht, op welke
wijze het onderwijs zou moeten worden ge
geven, antwoordde hij, dat daar nog geen
va6le lijn voor Bwas vastgesteld. Wel kon
hij zoo ongeveer zeggen W3t de bedoeling
was. Allereerst zouden de verschillende
onderdeel en en het keuren er van geleerd
moeten worden; vervolgens het in elkaar
zetten van machines en het reparecren en
herstellen der onderdeelen. Vooral dit
laatste acht de d'ïCOtenr zeer gewenscht,
om te vermijden dat telkens nieuwe stuk
ken gekocht moeten worden. Tenslotte
moet het rijden worden ondi
Diefstal van Rijwiel-
plaatjes in
de Haarlemmermeer.
Een dader aangehouden.
Ten nadeele vaai den arbeider L.
te Nieuw-Vennep werd een lielas-
tingplaatje van een rijwiel ont
vreemd. De vermoedelijke dader C.
v. D. werd door 'de politie alhier,
aangehouden en naar Hoofddorp
overgebracht. Na een volledige be
kentenis te hebben afgelegd, werd
hij weder op vrije voeten gelaten.
Internationale Zang
wedstrijd
van „Polyhymnia".
Om goede competities te
verkrijgen
Het Gemengd Koor Polyhymnia, aal,
zooals wij reeds mededeelden, ter gelegen
heid van zijn 25-jarig bestaan een inter
nationalen zangwedstrijd voor vrouwen-,
gemengde- en mannenkoren organiseeren
omstreeks Juni-Juli 1825. De verschillende
koren, zoowel in liet binnen- als in het
buitenland zijn reeds tot deelneming uit
genoodigd.
Teneinde, te kunnen geraken lot het ver
krijgen van goede composities, als ver
plichte koren voor dezen wedstrijd, com
posities, welke een aanwinst zullen blij
ken voor tfe koorliteratuur, heeft het be
stuur der vereeniging een 30 tal toonkun
stenaars uitgenoodigd tot deelneming aan
een vrije inzending van oomposities.
Het plan is de ontvangen werken te la
ten beoordeelen door een daartoe Invoeg
de commissie en overeenkomstig het ad
vies dier commissie de werken aam te
koop on, althans als verplichte koren voor
don wedstrijd aan te wijzen.
Aan den wedstrijd zullen deelmemer:
le, 2e en 3e afdeeling mannen- en ge
mengde koren, afdoelingen van uiiimum-
tendheid, mannen- c-n gemengde kooren.
hoogcre eere-afdeolimg mannenkoren en
een nfdeeling voor vrouwenkoren. De com
posities moeten- vóór 1 December a.s. on
der motto worden ingezonden en verge
zeld zijn van een gesloten couvert, vermel
dende hetzelfde motto, waarin de prijs
c.q. de condities worden genoemd, waar
voor liet, we rit ten behoeve van den wed
strijd wordt beschikbaar gesteld.
Het Schouwtooneel.
Nieuwe engagementen van
tooneelspelers.
VoOT het. speelseizoen 19241925
zijn aan het gezelschap van de N-V.
Het Schouwtooneel, directie A'dr.
van «Ier llom en Jen Musch, de vol
gende nieuwe leden verbonden: <te
hoeren Ko Aruoldi. D. van Ollefen
Sr.. Jacq. de Hans, Jack Pisuisse
en de dames Rep Boeleman, Nell
Knoop cn Willy Schermelé.
Stagnatie in den
Woningbouw
Bouw van 50 arbeiderswoningen
stop gezet
Naar wij vernemen ligt thans opnieuw
het werk aan den bouw van 58 arbeidi
woningen op het Hofdijkplein, ten
hoeve van de Woningbouwvereniging
„Onze Woning" etiL
Deze stagnatie is zeer te betreuren, daar
de mooie woningen, die ongeveer volgens
dezelfde plannen worden gebouwd, als de
huizen van dezelfde bouwveTeeniging in
de Slachthuisbuurt; al reeds aardig be
gonnen op te schieten en de toekomstige
huurders met verlangen uitzagen naar
den datuim, waarop zij den sleutel der
nieuwe woning in ontvangst konden ne-
Bovendien ie deze stopzetting te betreu.
ren, omdat de vorige maal het bestuur der
Woningbouwvereeniging „Onze Woning"
een zeeT tegemoetkomende houding had
aangenomen tegenover de aannemers der
woningen de firma Bos en Co.
'Ook thans schijnen fiwwicieele moeilijk
heden van de aannemers de aanleiding
tot deze stopzetting te zijn. Waarschijn-
lijk zullen, als niet spoedig het werk
wordt hervat., de borgen der aamnemere-
firma het werk moeten voortzetten.
Zaterdag is al het werkvolk van dit
werk onielagen.
Diefstal in
de Haarlemmermeer.
De twee daders te Zaltbommel
gearresteerd.
Maandag werden te Zaltbommel
gearresteerd c-n naar Hoofddorp over
gebracht de 20-jarige arbeider A. L.
en de 23-jarige arbeider R. v. E. als
verdacht van diefstal van een met
een bankbiljet, en ander geld
vulde portemonnaie, ten nadeele
den koopman I- te Aalsmeer, die in
een sigarenwinkel te Hoofddorp na
gedane betaling de portemoi'inaie bij
vergissing op «Je toonbank liet lig
gen. Dit werd door bovengenoemde
arbeiders, die zich met hem in den
winkel bevonden, direct opgemerkt
en was voor hen blijkbaar te verlei
delijk, want een hunner antwoord
de op de vraag van den winkelier
of de porbemonnaie nrissdhibn aa)i
hem toebehoorde, dadelijk bevesti
gend eii stak hem meteen in den
zak.
Na verhoord en met den winke
lier geconfronteerd te zijn cn he
kend te hebben zich aan dezen dief
ata! la liebbdn.schuldig gemaakt,
werden ze weder in vrijheid ge
steld-
Het bietenrooien in den
Haarlemmermeerpoider.
De suikerfabriek „Holland" de
volgende week in werking.
Naar wij vernemen is het bieten-
rooien in dezen polder thans in vol
len gang, deze wtsek worden de
eerste bieten gsladem. Vreemde ar
beiders uit Gelderland en Noord-Bra
bant zijn ook gepakt en gezakt,
>n voorzien van hunne traditioneel©
•ïjwielen den Haarlemmermeer-
polder binnengekomen om te trach
ten in de bietenvelden werkzaam te
worden gesteld.
Zaterdag stond bij de gemeente
lijke arbeidsbeurs te Hoofddorp geen
enkele landarbeider meer aJs werk
loos ingeschreven.
Jlet ligt in het voornemen de sui
kerfabriek „Holland" bij voldoenden
aanvoer van bieten op Vrijdag 3
October a.s. in werking te stel
len.
Wanneer er geen stagnatie komt
door ongunstige weersgesteldheid
als anderszins, is het te verwachten
dat de campagne dit jaar 13 a 14
weken 2al duren.
HET JUBILEUM VAN DEN HEER
C. S. DE CLERCQ,
Woensdag 1 October zal er van des
voormiddags van 11.30 tot 12.30 uur
'n de rotonde van het Paviljoen,
■oor besturen van departementen en
stichtingen der Ned. Mij van Nijver
heid en Handel, gelegenheid zijn. den
lieer G. S. de (Jlercq geluk té wen-
sclien met zijn 25-jarig jubileum als
secretaris van bovengenoemde Maat
schappij.
Voor andere belangstellenden zal
daarloe gelegenheid bestaan denzelf
den 'dag, de6 namiddags tusscben 3
en 4 uur.
DRANKBESTRIJDING.
De Nederl. Christ. Jongel. Geh. Onth.
Ver. „De Schakel" (afdeeling Haarlem)
besloot een najaarsmarkt te houden, otn
te trachten in het tekort der kasmidde
len te voorzien, waarvoor zij steun in
roept in den vorm van huishoudelijke-
en luxe artikelen, snuisterijen, versna
peringen, geld enz.
KUNST
PISUISSE EN ZIJN KAMERADEN.
Er ie een tijd geween, dot Pisuisse al
leen optrad met Max Blokzijl, daarna is
de periode van de vier straatzangers ge
komen, met den betreurden Hemsïng aam
den vleugel. Vervolgens is im Jenny Gil-
liams het vrouwelijk element ün het en
semble gekomen en in het jongste sta-
.diuim bestaat het gezelschap uit niet min
der dam zes personen. Langzamerhand be
ginnen de „kameraden" het geijkte ef
fectief van een folly" troep te krijgen,
wanneer het Pierrot coetuum wordt aan
getrokken ontbreekt er niets meer aan.
Want ook hei. programma is in die rich-
ting gegaan. Wat wij Maandag in den
Stadsschouwburg te zien kregen, was vol
komen het folly-genre. .Pisuisse natuurlijk
als onverbeterlijk conférencier, en toet
zijn levenslied, Jenny Gilliams met haar
alleraardigste voordracht en niet minder
aardige stem, Jos Heydens, een verdien
stelijk tenor, die te goed materiaal heeft
om het zoo te foroeeren, (het ie verwon
derlijk, dat zoo'm klein kereltje zooveel
geluid kan voortbrengen, zegt Pisuisse),
Hene de Vos, componist, die alleen te
het ensemble optreedt, Rodi Roeiers, zan
ger, maar vooral verdienstelijk sneltee-
kenaax en ten slotte Henk Stuurop, die
altijd op het tooneel en laing mïet de min
ste is. Voegen wij bij deze opsomming
het eenactertje, dan hebben wij een folly-
voorstelling, waaraan slechts het gebrui
kelijke costtium ontbrak. Zelfs het slot
koor van „Mensch, maak je niet te sap
pel," met de elecirisch verlichte titeldoo-
zen was een concessie aam het pierrot-
En dat het Haarlemsche publiek deze
samenstelling van het programma waar
deert, is wel gebleken door het buiten
gewoon gulle applaus van een geheel volle
zaal. Het was dan ook waarlijk uitstekend
hoewel wij moeten bekennen, dat wij on
zerzijds het eenactertje gaarne cadeau
hadden gedaan voor de Brcionsche liedjes
van Pisuisse en Jenmy Gilliams. Dit zij
opgemerkt met alle respect voor Pisuïs-
se's kluchtspel, zooals dat in ,,'t Gemeng
de Bad" werd gedemonstreerd. Speciaal
diénen wij nog te memoreeren het aller-
vermakelijkste „Jan Hinri.k wohnt in de
Lammerstraai" een Hauiburgseh dialect-
liedje. gezongen door het geheele ensem
ble. En Pisuisse caf ons nog een heele
oude kennis My Old Dutch", van Albert
Chevalier. Hij moet dit vooral meer doen.
Verscheidene toeschouwers bleken spij
tig te eonstateeren, dat er geen program
ma'^ waren, vooraf nu het ensemble
eenige nieuwe figuren bevatte. Pisuisse
heeft daar vroeger eens de reden van ge-
geven. Een juffrouw onder zijn gehoor
had eens tegen haar buurvrouw gezegd
Wat trekt die Pisuisse toch een ko
mieke gezichten, als ie staat te zingen.
Waarop de ander had g»
DE PRULLEMAND
Gisteren, om een uur of tien
Heb 'k een reiziger gezien.
Nu, dat is geen zeldzaamheid.
Reizigers zijn er altijd.
Ook niet, dat uit Amsterdam
Hij voor een reclame kwam.
Maar wat die ree kan e wou,
Kijk eens, daarvoor rijm ik nou.
Hij zeide dan, de reiziger, en keek
met veel verstand 1
„Plaatst u een advertentie nou op
onze prullemand!"
„Waar dan?" luidde het a'ntwoord,
met verwondering in de stem.
En hij weer „o, 't is wondermooi,
de jgNllemand van de tram."
Mijn vriend schoot hartlijk in den lach
En zei„ik dank u, goeden dag 1"
Stel je voor koek, chocolade,
Zeep en fietsen, marmelade.
Auto's, meubels, zilver, krant,
Aanbevolen
Onverholen
Op een vieze prullemand
Prullemanden, ja die zullen
Nuttig zijn, maar slechts voor prullen,
Geen artikel kan ooit fijn
Op zoo'n mand geschilderd zijn.
TOM DB RIJMER.
Dat
ik
ik
zit altijd iu het programma, te kijken.
Daarvoor trek' ik rlie gezichten niet
maande Pisuisse en daarom heb ik ze
maar afgeschaft.
ADAMA VAN SCHELTEMA-
HERDENKING
Her. was een goede gedachte van
hefc beet uur van de Volksuniversiteit,
om den eersten avond van het nieuwe
seizoen aan de nagedachtenis van den
gestorven dichter Adama van Schel-
tema te wijden. De groot© opkomst
van het publiek het gebouw van
den Protestantenbond bleek zelfs voor
dezen herdenkingsavond te klein -
was voor mij weer een bewijs, dat
geen dichter na '80 zoo den weg rot
het hart van het Nederlandsche volk
heeft gevonden als de zanger van „De
Eenzame Liedjes".
„Ben inleiding tot de voordrachten
van Jan Musch", noemde Dr. G. E.
Opstel ten zeer bescheiden zijn bondi
ge, maar (mooie en met groote piëteit
voorgedragen „rede" over Adama van
Schel tema. Dr. Opstel ten begon met
een historische karakteriseering van
den gestorven dichter. Hij gaf daar
toe allereerst een overzicht van de
ontwikkeling onzer dichtkunst van
I860 tot aan de jeugdjaren van Ada
ma van Scheltemavan een tijd dus
van Tollens en Beets tot de periode
der tachtigers. De spreker wees op
het kenmerkende verschil tusschen
deze tijdperken in 1860 de klein-bur-
gerlijke, huiselijke poëzie, zonder ver
voering en grootschheid maar tege
lijk de tijd. waarin men nog „een lief
vers" maakte en.de dichters populair
warenna '80 de nieuwe beweging
•met Willem Kloos aan het hoofd
die sterk individualistisch en m
haar oorsprong zinnelijk zintui
glijk van aard was. Na den tijd
van de zacht-romant.ische duffe poezie
een voor Nederland gaTiscli nieuwe
dichtkunst, die het f erpst geformu
leerd is in de drie leuzen ,,1' art, pour
1' art", „Kunst is passie" en „Vorm
en inhoud zijn één".
Adama van Scheltema., die m 18 n
was geboren, werd in zijn jeugd
sterk getroffen door het werk der
tachtigers en in zijn heginwerk toonde
hii zich dan ook een leerling van hen.
Maar reeds vrij 6poeddg is de jonge
dichter zijn eigen weg gegaan In
1900 kwam hij in aanraking met het
socialisme. Dr. Opstelten behandelde
uitvoerig des dichters verhouding tot
het socialisme. Adama van Scheltema
voélde, dat de burgerlijke cultuur ten
einde liep, hii zocht een steun in het
leven en de sociaal-democratie gai hem
de verstandelijke basis, waarop hij
zijn leven kon opbouwen. Hij heeft
zich aangesloten hij de S. D, A. P.
en is de partij altijd trouw gebleven.
Toch was hij geen partijman. Hij was
een sterk tegenstander van het
anarchisme, hield van orde en die
orde eischte hij ook van de parui.
Zijn sterk ethische natuur vond ook
niet voldoenden steun in 'het materia
lisme van de eociaal-democtatieche
leer Als dichter heeft Adama van
Scheltema de S. D. A. P. gediend in
vele van zijn warm gestemde strijd
liederen.
Na nog gewezen te hebben op
's dichters ..getuigen" in dén oorlog
die op Adama van Scheltema een
grooten invloed heeft gehad be
handelde Dr. Opstelten meer uitvoe
rig Scheltema's latere verhouding tot
de tachtigers en zijn werk „Grondsla
gen eencr nieuws poëzie" Al bleef
Adama van Scheltema individualist,
hij was aan de tachtigers ontrouw
geworden. Hij bestreed fel de 3 leu
zen, waarop hun leer was gebouwd.
Hit wilde van de leuze ..1' art pour
1' a.rt" niets meer weten. Knust moest,
volgens hem stichten en de kunst wa«
allereerst voor de gemeenschap. Hij
ging ook in tegen het anarchisme en
het-naturalisme der tachtigers en viel
in ziin werk. dat hem vele vijanden
be7.oi'gdo. ooV de andej-p leuzen sterk
aan. Mij wilde cesiiloprde passie" en
Ivriet; van mensch tol mensch, hij
predikte liefde tot de innerlijke
menschheid. De dichters van '80 had-
den volgens hem eiken mogeliikort
baud tusschen de dichters eti her volk
