HAARLEM'S DAGBLAD
BRIEVEN OVER RUSLAND
Verkeersongevallen
FLITSEN
carpvsTioutbrood"
DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1924 - TWEEDE BLAD
van een Rus
DE BOLSJEWIKI EN DE KOLONIALE BEZITTIN CEN DER EUROPEE-
SCHE MOGENDHEDEN. HOEVE EL KOST DE COMMUNISTISCHE
PROPAGANDA IN HET BUITENLAND. EEN MEMORANDUM VAN
DE BUITENLANDSCHE COMMUNISTEN AAN ZINOWJEYA
Simls de bolsjewiki onderhandel in- 1
2©u met <ie „bourgeoLV'-staten voe
ren. beweren 7.ij. dar zij hebben afge
zien van hun pogingen de inboorlin
gen in de kolouiesn van de Europee-
sch© mogendheden in opstand te bren
gen tegen hun respectievelijk moeder
land. in dezen geest leggen liun ver
tegenwoordigers verklaringen af en
verspreiden zij communiqués. Al deze
verklaringen zijn echter, evenals trou
wens alles wat de bolsjewiki beweren
©n beloven, een pertinente leugen,
want de propaganda wordt niet al
leen niet gestaakt, maar zij wordt
zelfs voel systematischer gevoerd dan
ooit ie voren.
Zooals bekend, bestaat er te Moskou
een ..hoogeechool" die propagandisten
voor de landen van liet oosten moet
leveren. Kort geleden lieeft Trotsky
op een bijeenkomst, van de studenteu
dezer hoogeschool een voordracht go-
houden, waarin hij o.a. het volgende
heeft verklaard
„Onze hoogvü'hool bereidt de noo-
disre revolutionnaire leiders voor de
landen van bet Oosten. Uw uur
zal spoedig komen, studenten.... U
moet leeren de wereldbeweging in
haar g'-heel kunnen overzien. Men
inoet alles vercciiigen om do zegepraal
van het communisme to bewerkstelli
gen. Wij zullen aan elkaar verbinden
een opstand van Indische boeren,
stakingen van koelies in China, de on
lusten in do kolonies van alle Euro-
peesche mogendheden met he' work
van de communistische internationale
in Europa, vooral in Engeland, waar
de communistische mol langzaam
maar zcke.r de p06itics van de conser
vatieve vesting van Macdonald onder
mijnt... Ik weet niet of do ©trijd met
her imperialisme over een jaar zal uit
breken of over twee of zelfs drie. maar
komen zal zij en li o laier hoe beter,
want dan zullen wii meer ges-hooide
krachten hebben. Komt het moment
van de wereldrevolutie, dan zult gij
eeroepen worden en dan zult g:.i als
een man moeten opkomen en uw
plicht vervullen
Men moet liet werk van deze school
niet te gering achten, went het is
vee! gevaarlijker dan velen hier m
Nederland denken. De bolsjewiki her
ben een dergelijke school voor Russen
op het cilaad Capri gehad en daar
werden de tegenwoordige leiders van
•re sovjet© eevormd. I'e toenmalige
Russische reeeering w ist van het l>e-
sraan dezer hooi waar to©k< mstige
Russische ministers worden gefabri
ceerd: zii hechtte echter gee" waarde
aan den arbeid dier school en be
schouwde de geheel© onderneming nis
een operette. wat. heeft zij later
voor deze lichtvaardigheid moeten
booten I Trotsky is niet de ecnige e©-
•,w4. die over het werk dor bolsje
wiki in de kolonies heeft gesproken.
Ook Zinowjew. de tegenwoordige lei
der van de communistisohc interna
tionale. een man dus. die i" Rusland
enn z"T belangrijke rol ©peelt, liceft
kort geleden op het congres van de
jongo communisten te Petersburg het
volgende verklaard:
„Wjj voeren, en met veel succes,
een hardnekkige propaganda onder
de Negers in de Wreorngde St3t©n. «e
Kaffers in Zuid-Afrika, dc Arabie
ren in de Franscho "r,oz.ittingen, de
inboorlingen van Indië en in alle kolo
niale bezittingen van do Europeeseno
mogendheden. Er wordt door ons op
©en «vsternatischo wijze een opetano
in allo kolonies voorbereid.. Wij zul
len een brand stichten, die de gohceje
burgerlijke wereld zal vernietigen.
Op het vijfde congres van de dcrue
internationale hoeft Manoe'lskv een
voordracht gehouden over het kolo
niale vraagstuk. Deze bolsjewistische
koloniale deskundige vertelde, dat de
derde internationale verleden ja.tr een
manifest heeft gericht fot de inboor
lingen in alle kolonie© en hen heeft
opgeroepen bun meesters te verjagen.
..Humanitc" het Frsnscbe c_om-
munirtisciie orgaan heeft, het manifest
afeerrukt. maar weigerde eenico al
krankzinnige passages op te ne
men. Manoeibky wa© verontwaardigd
over dit ontreden van dn ..Humanitc'
hii veroordeelde de Fransclio com
munisten. die tegen een opstand van
de inboorlingen tegen de blanken zijn,
omdat, een dergelijke opstand zeker
vreeselitker zou zijn dan de Bokser
opstand in China Manoïlasky geeft
tóe dat ©©n dergelijke opstand in
derdaad op een vreeselijk bloedbad en
ongchoordo slachtingen onder de blan
ken zou moeten uitloopen, maar dit
maakt een inboorlingen-opstand juiet
zoo aantrekkelijk voor dezen heer.
Manoeïlskv spoorde de Engeleche com
munisten aan er naar fe streven de
Engolsche kolonies van liet moeder
land af te scheiden en in de kolonies
een opstand tegen Engeland voor te
bereiden.
Al neemt Nederlandfich-Indi'é in de
plannen van Moskou felecli Is een on-
der«ge6chikt© plaats in, liet is buiten
twijfel, dat ook de Hollaodeche com
munistische partij oen bevel heeft
gekregen in de Nederlandsche kolo-
iies een dergelijke propaganda te
•oeren on een opstand voor te berei
den.
Behalve in d© kolonies wordt na
tuurlijk ook in Eugopcesche landen
propaganda gevoerd. Al hebben de
bclejewiki weinig hoop meer op een
communistische revolutie in Europa
in de naaste toekomst, zij volharden in
hun destructie ven arbeid. Wie betaalt
echter de kosten van deze propa
ganda'' Natuurlijk Rusland, het
slachtoffer dat zich in de handen
der communisten bevindt. De honger
lijdende en zwoegende boer moet r>er
slot van rekening alles betalen. Zi
nowjcw. een meester in het liegen,
ontkende dit en men kon de leugen-
achiigheid van zijn ontkenning niet
met cijfers bewijzen, omdat de bo-
grr.oting dor eovjet-regeering zoo han
dig in elkaar geflanst is, dat zelfs de
beelo deekundjge er geen weg in zou
vindon. De tsaristische legeering
was jn dit opzicht veel openhartiger
en naïever zij plaatete op de bejzroo-
ring steeds een post van tien railhoen,
bestemd voor doelein 'yn ..bekend aan
zijn Keizerlijke Majcstoir". Zoo open
hartig zijn de bolsjewiki natuurlijk
niet en hoeveel gel i Zinowjew tot
zijn beschikking heeft zou een geheim
gebleven zijn, indien dc commissaris
van financiën Sokolnikow (eigenlijk
heet dez© man Brilliant, maar hij
noemt zich Sokolnikow. hetgeen trou-
wens het. geval is ook met vele andere
bolsjewistische leiders, bijv. mot
Trotsky, Kamcnew, Stalin, Steklow
enz. enz.) in eon onbewaakt oogen-
blik niet het. geheim had verklapt.
Zelfs do goden slapen ook Sokolnikow
kan z'jn mond voorbijpraten. Op oen
ti ioenkomst. van financieel© ..deskun
digen" verklaard© Sokolnikow dat de
sovjets jaarlijks in hot buitenland
100 millioen in goud ntó«f©n uitbeta
len. maar hii verzweeg waarvoor. Wij
hebben de begrooting bestudeerd en
liet bleek, dat alle posten, (diploma
ten. handelsvertegonwoordiging o.d.)
van de departementen afzonderlijk
vermeld staanbovendien ontvangen
allo ambtenaren hun salaris niet in
goud. maar in papier uitbetaald. Wie
kriic dan dezo 200 niilli^en? Hier.
over geeft de begroeting natuurlijk
geen bescheid, maar het i© duidelijk,
dat het goud voor de buitenlandschc
huurlingen van Zinowjew bestemd is.
Om dit geld te verkrijgen wordt het
graan 'aan do hongerlijdende boeren
ontnomen en naar het buitenland uit
gevoerd, want uit de officieel© ver
slagen der bolsjewistische regeeriog
bliikt. dat het vroots-'e gedeelte van
d© in het buitenland gekweekt© valuta
verkregen wordt door cicn verkoop van
eraan en er is de laatste jaren in Rus
land geen overschot van graan ge-
w«-.'s». Wat de bolsjewiki in het bui
tenland verkochten, was graan dat ge
wapende!* hand aan d© boeren werd
ontnomen. De buitenlandscho bolsje
wiki weten dus. dat het brood, dat zij
eten, -©stolon ie. dat d© salarissen der
huitenlandüchc. communisten verkre
gen wordt door hongerlijders van het
laatst© ©tukje brood te berooven, dat
het geld dat z'j krijgen, bloedgeld is.
Zullen zij echter zoo eerlijk ziin en de
Russische toelagen afwijzen? Zij hou
den toch immers zooveel van bet arme
volk
Ecnig© huitenlandsclie communis
ten, dus menecben die op kosten van
het uitgezogen ©n uitgebuite Ruasi-
srlio volk een lui lekker leventje lei
den. hebben zich tot Zinowjew met
een memorandum gewend, waarin zij
op de noodzakelijkheid wijzen de on
derdrukking d©r tegenstanders van
de bolsiewiki in Rusland fe staken,
omdat dit do propaganda in het bui
tenland bemoei I ijkt. Wij weten niet
of Zinowjew zijn knechtjes heeft ge-
antwoord. maar als hii een kerel uit
één stuk was, dan had bij kunnen 7.cg-
"en ..Mijne heeren, zonder dezo on:
derdrtikking en vervolgingen zien wij
er geen kan© toe. de gelden te ver-
kri'ven, die de propaganda in bet
buitenland kost, "Wil zouden ook de
hongerlijder© niet kunnen dwingen
jelui te onderhouden."
R. RAPTSCHINSKY.
Binnenlanfl
Ue vrijwillige ouderdoms-
verzekering
Uitbreiding te verwachten
Het hoofdbestuur van den Centra-
len Nederl. Ambtenaarsbond deelt
mede, dat het met minister Aalbersb
heeft gecorrespondeerd over een mo
gelijke uitbreiding van de vrijwillige
ouderdomsverzekering on over do te
genwoordige belooning \an agenten
dier verzekering, welke belooning de
organisatie aan den lagen kant acht.
Dit hoofdbestuur heeft nu dezer da
gen van den minister vernomen, dat
het, wat do uitbreiding van de vrij
willige ouderdomsverzeksring betreft,
in 's ministers voornemen ligt, te be
vorderen, dat, ook verzekeringen mot
recht op restitutie van betaalde pre-
miën, bi] overlijden van den verze
kerde vóór den dag van ingang der
ouderdomsrente zullen kunnen wor
den gesloten, en dat voorts de verze
kerde rent© zal kunnen ingaan bij bet
bereiken van iederen leeftijd, tusschen
de leeftijdsgrenzen 55 en 65 jaren.
Onder een auto.
Een ernstig ongeval greep, naar uit
Den Haag wordt bericht, plaats op de
Laan van Mcerdervoort, waar op den
hoek van de Zeestraat mej. v. d, B. met
haar fiets onder een auto geraakte en
daarbij een eindweegs werd meege
sleurd. Zij kon eerst nadat de auto was
opgevijzeld uit haar netelige positie
worden bevrijd waarna bleek dat zij
er nog betrekkelijk goed was afgeko
men. Een been was gebroken. Door
den Kersten Hulpdienst werd zij naar
het Gem. Ziekenhuis vervoerd.
Oude man overreden.
Te Goes heeft een ernstig auto-onge
luk plaats gehad. De 75-jarige J. West-
strate, .van Krabbendijke, werd op het
het plein bij de R.-K. kerk door de
autobus van Z. uit Ilansweert aangere
den. Ernstig verwond werd het slacht
offer bij dr. Snoek binnengedragen, die
hem verbond en naar het gasthuis liet
overbrengen. Zijn toestand is ernstig.
De oude man bekwam een schedelbreuk.
De chauffeur schijnt geen schuld te
hebben.
Do tandem bezweek.
Terwijl de zi-jarige B. B. en de 19-
jarige C. H. met een tandem op den
's-Gravenwcg te Rotterdam reden, brak
de voorvork van "dit rijwiel. Beide jonge
mannen sloegen tegen de straat, wer
den in het gelaat verwond en kregen
een hersenschudding. Zij zijn in het zie
kenhuis opgenomen.
DE MANOEUVRES.
Vriidas a.s., na afloop der manoeu
vres, zal de luit.-generaal Muller Mas
ai©, commandant, van het. veldleger,
namen© den Minister van Oorlog, een
dviouner aanbieden aan de vreemde
officieren, die de le-geroefeningen in
Limburg on Noord-Brabant hebben
gevolgd. Ook verschillende Neder
landsche officieren zullen daarbij
aanzitten. Het, noenmaal zal plaats
bobben in hotel „Zwijnshoofd" fe
Venlo.
LEGERORDERS 1924.
De legerorders bevatten de volgen
de dankbetuiging:
Op 1 October 1924 zal het. instruc
tie-bat ailion, opgericht bij het K. B.
van 21 Nov. 1850, ophouden te be
staan.
Bii dit bataillon hebben gedurende
de 74 jaren, waarin het tot, de organi
satie van de landmacht behoorde, dui
zenden officieren en onderofficieren
van het Nederlandsche en van het
Ned.-Indische leger hun eerste oplei
ding ontvangen. Velen hunner bc-
bereikten de hoogste rangen, velen
lieten ook in de Overzeesehe gewesten
het leven voor het. vaderland.
Bij het opheffen van het bataillon,
door de tijdsomstandigheden geboden,
past ©en woord yan dank en hulde
aan allen, die er in den loop der ja
ren toe hebben bijgedragen deze in
richting voor kaderopleiding op zoo
uitnemende wiize aan haar doel te
doen beantwoorden.
De herhalingsoefeningen
te Ede
Is de lucht verdwenen?
Uit Ede wordt over den toestand te
Ede aan hef. HMd'. nog het volgende
verhaal gedaan
De herhalingeoefeningen te Ede
worden beheerscht door de vrees.
Vrees van dc militaire autoriteiten der
infanterie voor de soldaten, die wor
den geterroriseerd door enkele ongare
elementen uit Enschedé en omgeviig.
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 103
LOOPEND WATER
vader waarschuwt dat
de fruitman er is. heeft
ze iete noodig?
begeeft zich langzaam
naar boven, de mededee
ling herhalend op ie
dere trede.
hoort het water 3n de
bad kamer loopen en
herhaalt zijn vraag
wacht ongeduldig om
moeder gelegenheid te
geven een besluit te
nemen
merkt dat zij het niet
igehoord heeft en ad
viseert het water af te
sluiten, de vruchten-
dit verwekt een zwak
wat is er van bin
nen en het advies
wordt in krachtiger
termen herhaald
moeder komt te voor
schijn en kondigt opge
wekt aan, dat je niets
kunt verstaan, als het
water loopt»
vader loopt hard naar
beneden met een be
stelling voor zes bana-
roept: die heeft ie niet
beseft dab het water
weer loopt en verzekert
den vrucht©timan dat
er beelemaal niets noo
dig is.
(Nadruk verboden.)
Zooals reeds werd gemeld» ke.-rdc
het verzet zich tegen de militaire po
litie die streng orde had onvangen,
op de kleeding der opgekomen aerl-'f-
gangers te letten. Op n avond to«-n
de militaire politie-age it. werd ge-
woud. werd de kolonel de-- infanterie
Post letterlijk gedwongen. de mili
taire politie van het terrein te verwij
deren. Onder meer werd hem toege
voegd ..Morgen zijn jelui weer baas,
nu heb je fe doen wat, wij willen."
Dat hii. nadat de eischon eer
schreeuwers waren ing'.vi'.hgd, op de
schouders der manschappen ever het
terrein zou zijn gedr».;en moge wor
den geroemd als een bewijs van goe
den geest tusschen officieren en man
schappen. voor de tucht, en het pres
tige der officieren is het verderfe
lijk.
Alle tucht is zoek. Alles wordt ge
daan om maar in vredesnaam geen
herrie te kriigen. Feiten als het vol
gende typeeren den toestand.
In een café zaten op een avond om
kwart over tien. dus n® het avond
appèl ©enige militairen. Ken luitenant
komt, binnen en zegt„Kom, jongens,
liet is tijd. jelui moet naar binnen."
..Goed luitenant", is hef, antwoord,
..maar je moet eerst een potje bier
met ons drinken." Dit gebeurt, en de
luitenant, drinkt zijn door de solda
ten bestelde biertje. Als hij daarna
vraagt om nu mee te gaan. omdat hij
nu toch een biertje met, lic-n heeft,
cedronken, word hem toegevoegd, dat.
hii nu maar moet gaan en dat ze zoo
we! zullen komen. En de luitenant
gaat alleen heen. na hen t» hebben
verzocht, nu toch spoedig fe komen,
aan welk verzoek dan ook na eenigen
tijd gevolg werd gegeven. En dit al
les. terwijl de soldaten om tien uur
binnen moesten zijn.
Dezer dagen rukte een troep uit
naar Wageningen. Toegestemd moet
worden dat het weer ontzettend slecht
was. Toen de colonne echter des mid
dags terug kwam. bood het geheel
zulk een erbarmelijken aanblik, dat
het wel de terugtocht van een versla
gen leger leek. Weliswaar reden er
nog twee officieren te paard vooraan,
maar verder was ieder verband zoek
en was van eenige orde weinig meer
te bemerken.
De nachtoefening is afgelast. In
naam omdat de troepen te weinig go-
oefend zouden zijn, in werkelijkheid!
omdat men niet in het donker met de
soldaten alleen durft te wezen.
Op do schietbaan zijn vijfhonderd
scherpe patronen spoorloos verdwe
nen. Gevreesd wordt, dat deze zich
in handen der belhamels bevinden.
Een lezing welke tegen eergister
avond was uitgeschreven, is afgelast.
De officieren der artillerie zijn hevig
verontwaardigd' over de verhoudingen
bij de infanterie. Pogingen om ook
de militaire politie bij de artillerie te
molesteeren, hadden geen resultaat.
Thans nu de troep Zaterdag weer
net verlof gaat, zijn vijftig man mili-
aire politie en een afdeeling mare
chaussee gerequireerd.
Bii de artillerie, waar de tucht
goed is. en waar de militaire politie
nu onderdak heeft, gevonden, staan
de mitrailleurs opgesteld.
Door den procureur-generaal van
't Gerechtshof te Arnhem zijn met
den burgemeester en den inspecteur
van politie besprekingen gehouden
om bij mogelijke militaire rellet jes het
openbaar verkeer en de eigendommen
der burgers te beschermen.
De algemeen© opinie onder de be
voegden is dat wat bii deze herha
lingsoefeningen aan militaire ervaring
is geleerd, aan tucht en prestige is
verloren.
Het Binnenscheepvaartcongres
Te Utrecht is het 5de Binnenscheep
vaartcongres gehouden.
Er was groote belangstelling en een
groot aantal autoriteiten was tegen
woordig of liet zich vertegenwoordi
gen.
De president, Mr. II. Smeenge.
sprak een openingsrede uit en wees
op de belangrijkheid van dit congres.
Mr. Smeenge besprak de bestaande
rnalaise in het bijzonder die in de
binnenscheepvaart en zeids dat alles
in het werk gesteld moest worden om
daarin verbetering te i, ren gen Maar
hoe dan te verklaren, vraagt hij, dat
de regeering laat voortbr;etaan een
toestand als aan de Maüegatsluis it
Gouda, waar men uren, sums dagen
wachten moet voor men 1 an worden
geschut. En dat terwijl vesl kon v.'or-
den verbeterd. Deze lownand mag
geen dag langer worden bestendigd.
Aan de orde kwamen de prae-ad-
viezen van den heer mr. \V. A C. van
Dam, advocaat te Rotterdam. ove1-
..Averij-Gro-sse in de binnenvaart" en
van den heet mr. G ïT. A. Grosheide,
advocaat ie Amsterdam, over ..Hulp
en bergloon in ue binnenvaartwel
ke op het vorig'; congres weren* tijds-
'gebrek niet rneer behandeld konden
worden.
Mr. van Dam behandelde in ziin
prae-advies uitvoerig de beteekenis.
welke ons zeerecht aan het begrip
„Averii-Grosse" geeft:, om daarna te
bespreken de averij-grosse in de biu-
nenlandsche vaart en de enderschei-
ding_ tusschen binnenlandsche vaart
en binnenvaart. Hij kwam verder tot
de conclusie, dat de wetgever eorg
moet dragen voor het tot stand ko
men van een Binnenscheepvaartwet;
het kan dan niet uitblijven of pok de
i'ij-grosse wordt, ar_ bij geregeld
r verruiming van het begrip zoo
als dat niet nicer dan redelijk i_s.
De lieer Grostieide kwam in zijn
prae-advieB tot de conclusie, dat het
gewenscht is, wat betreft hc-t hulp- en
bergloon, uau liet, aanhangige wets
ontwerp len spoedigste wet woruv
met aanbrenging daarin van de door
hem aangegeven wijziging; en dat de
nieuwe regeling ook toepasselijk ver
klaard worde al3 zoowel liet helpen
de schip als het geholpen schip beide
binnenschepen (hetzij dan hinnenbui-
teu- of binnenlandsche schepen; zijn
en in dat geval den rechter 6lechio
bevoegdheid tot afwijking gegeven
worde wanneer toepassing van liet
zeerecht tot onhoudbare consequen
ties zou voeren.
De heer Grosheide merkte in een
aanvullend stuk voor dit congres nog
op, dat het aanhangige wetsontwerp
inmiddels door de Tweede Kamer is
aanvaard en vermeldt daarin naast
den tekst van liet aangenomen ont
werp nog een tweetal sedert het uit
brengen van het prae-advies gepubli-
cieerde rechterlijke uitspraken.
Mr. van Dam lichtte zijn praead-
vies nog met enkele woorden toe. Hij
deed uitkomen, dat de averij-grosse
in de binnenvaart verruimd moet wor
den en men zich moet aansluiten bij
een regeling als in Duitschland be
staat. De geheele wetgeving voor de
binnenscheepvaart is verouderd en
wordt deze wetgeving vernieuwd, dan
zal ook de averij-grosse worden ver
ruimd.
Over deze prae-adviezen werd uit
voerig gediscussieerd.
Over den tekst der conclusies zaï
het dagelijksch bestuur van het con
gres nog beraden en vermoedelijk den
volgenden congresdag met een voor
stel komen.
De eerste zitting van hei congres
werd daarna gesloten.
JEUGDBOND TOT BESCHERMING
VAN DIEREN.
Opgericht is de Jeugdbond tot be
scherming van dieren. Doel is de
jeugd te doordringen van eerbied voor
al wat leeft, in het bijzonder van de
dieren.
INCEZONDEN M ED ED EE LI N GEN
a 60 Cts. per regel.
komt ie'der gestel ten goede; geeft bij
verrassende resul-
euilleton
(Geautoriseerde vertaling),
aar li e t Engelse li va
J. S. FLETCHER,
33)
Juffrouw Knap of mevrouw Cham-
pernowne? Met andere woorden, wat
zou hem het meeste voordeel opbren
gen probceren om ook de rest van
do door jufrouw Knap uitgeloofde bc-
looning te krijgen, of mevrouw
Champernowne geld afpersen?
Langzaam en zorgvuldig dacht hii
over deze dingen na. In de eerste
plaats wat betreft juffrouw Knap, Hl)
had al een belooning van tienduizend
gulden te pakken, die ze had uitge
loofd voor dengen e, die haar inlich
tingen kon geven omtrent de kost
baarheden van haar voogd. Zoodra
zij. hij en de juwelier den vorigen dak
met Meliapoflt gesproken hadden, had
juffrouw Knap hem een cheque voor
het volle bedrag gegeven en Bartlett
was er mee naar Portsmouth terug
gegaan ©n had een rekening bii de
bank geopend. Toen hij bet gebouw
verliet voelde hij zich eenige centime-
longer dan toen hij er binnen
kwam. Ja dat was gemakkelijk ge
noog gegaan en het was niets dan
bof geweest. Juffrouw Knop had hem
onmiddellijk het gc-ld gegeven ze
was een meisje, dat. haar woord hield.
Maarzou het zoo gemakkelijk zijn
nog meer geld van haar los te
krijgen? Ze had een even groote som
uitgeloofd voor ieder, die bewijzen
kon, dat hii of zij Deane op den avond
van den moord had gezien nu,
Bartlett had hem gezien, en hem ge
sproken ook een bof je '.oor hem, dat
was het begin van zijn geluk geweest
maar hoe kon hij het bewijzen.
Dat was onmogelijk tenminste on
mogelijk om het aan piffrouw Knap
te bewijzen. Niettegenstaande de be
reidwilligheid waarmee ze hem haar
cheque voor de eerste belooning had
gegeven, had Bartlett eenige dingen
van juffrouw Knap opgemerkt, waar
uit hij opmaakte dat ze een slim en
handig meisje was. die weer zou wil
len hebben clan zijn eigen, door nie
mand bevestigde verklaring, dat hu
Deane had gezien en gesproken. Het
is waar, hij zou het zoo kunnen bewii-
26nhij kon zeggen: ..Ik kwam Deane
legen en hij vroeg me waar mevrouw
Champernowne woonde. Ik zei: Huize
Ashenhurst en hij liep dien kant uit;
later vertelde, ik dit aan John Hack-
dale; Hackdale gaf mij een n-roote soifi
geld, die hij naar mijn meening van
mevrouw Champernowne had gekre
gen, ora naar Amerika to gaan, zoo
dat niemand mij ondervragen kon. en
hij beloofde mij nog evenveel als ik
in Amerika was dat zou de waar
heid van mijn bewering wel bewij
zen". Maar op die manier zou hij te
veel die andere zaak er bij moeten
halen en dat wilde hü niet. Het denk
beeld om te probeeren de derde en
grootste belooning te verdienen
dertigduizend gulden voor dengene
die inlichtingen kon geven waardoor
de moordenaar van Deane gearres
teerd en veroordeeld zou worden
zette hij ook uit zijn hoofd. Bartlett
vermoedde wel dat er iets nie.t in den
haalc was tusschen Deane en mevrouw
Champernowne en mevrouw Cham
pernowne en Hackdale, maar hij had
er geen notie van wie James Deane
vermoord had en zag ook geen kans
om er achter te komen. Naar zijn
meening zou dat voor altijd wel een
geheim blijven. Noen hii zag geen
kans om de derde beloonin? te krii
gen en de tweede ook niet. Juffrouw
Knap als goudmijn was dus uitgeput.
Nu in ieder geval had bii tiendui
zend gulden van haar gekretzen.
En dan was mevrouw Champer
nowne er nog. Mevrouw Champer
nowne was een rijke, een zeer riike
vrouw. De inenschen, die het weten
konden, zeiden dat ze bulkte van het
geld. En ze was een heel belangrük
personage; in verscheidene opzichten
speelde ze een groote rol. Ze was bur
gemeester van Southernstowe, regen
tes van het ziekenhuis, bestuurslid
van verscheidene vereenigingen van
weldadigheid, presidente van de Vrou-
wenclub de hemel weet wat ze
eigenlijk niet was, dacht Bartlett. F.n
ze zou gaan trouwen met Sir Rcville
Childerstoue en dan werd ze ,.M"
Lady". Dat was een zeer gewichtig
iets: Sir Reville was niet iemand, die
pas in den adelstand verheven was
al eeuwen geleden was rijn geslacht
beroemd, mevrouw Champernowne
de aanstaande Lady Childerstone
zou zeker aardig wat willen betalen
om haar naam buiten een schandaal
tje te houden.
Bartlett liield zich den heelen mid
dag erg kalm, en de logementhoud
ster, die hem vroeger gekend had. als
ictmaud die veel te veel dronk, zag
tot haar verbazing dat hij zeer matig
was geworden en dat hij 0111 vijf uur
een kop thee dronk. Later ging hi|
een klein eindje wandelen in de buurt
en toen hij terug kwam vroeg hij cm
pen, inkt en papier. Bartlett was
vroeger klerk geweest on liij was er
nog altijd trotsch op dat hii een goe
de hand schreef. Met de grootste zorg
schreef hij het volgende epistel:
„De Laatste Stuiver",
Woensdagavond.
„Mijnheer,
Waarschijnlijk zou het in ons aller-
belang zijn wanneer u mïi vanavond
in miin kamer in het bovengenoemde
logement wilde opzoeken, op den ti,Jd.
die u het beste schikt.
Uw onderdanige dienaar
James Bartlett".
Dit briefje adresseerde hij aan den
heer John Hackdale, S'igfriedplein 23,
en gaf het met oen 'ooi aan den
knecht, om het dadelijk te bezorgen.
Toen ging hij zitten en wachtte af
wat het resultaat zou zijn. Maar
was er zeker van dat Hackdale zou
komen, en om zeven uur kwam hij
ook.
Het zou wel zoo goed geweest z"u
voor Hackdale als hij met een onver
schillig, misschien zelfs met een vast
beraden gezicht, naar Bartlett. was
toegekomen. Maar Bartlett. zag dade
lijk dat hij erg onrustig was. Toen
Hackdale de kamer inkwam, keek hii
Bartlett aan zoocis een zenuwachtige
mnu kijkt naar een dier, dat hein
ieder oogenblik bespringen kan. Hij
beantwoordde Bartlett's beleefden
groet met een knikje, nam den stoei
waarop hij wees. en vroeg op eenigs-
zins nijdigen toon, 1
„Wat wil je van me? Zoo als je zdet
ben ik gekomen".
„Zaken, meneer Hackdale, zaken.-
Nog altijd hetzelfde!" antwoordde
Bartlett. „Zooals ik al in mijn brief
schreef het is in ons aller belang.
Ik heb iets te verkoopen en u weet
wel wie de kooper zal zijn. Maar
als u het niet. doet. weet ik nog wel
iemand audersl"
„Je houdt je niet aan je overeen
komst". zei Hackdale.
„Dat hangt van de overeenkomst
af", antwoordde Bartlett. „Als je be
drogen bent
„Bedrogen?" riep Hackdale uit. ..Be
doel je
„Wat noemt u het anders dan be
driegen als je een man twee stuiver
geeft wanneer hij twee gulden ver
dient?" vroeg Bartlett. „Dat is na
tuurlijk maar bij wijze van spreken,
maar 11 weet even goed als ik wat ik
bedoel".
Hackdale keek om het hoekje van
de deur.
..Volkomen veilig", zei Bartlett ge
ruststellend. ..Zooals tl ziet is daar
een dubbele deur achter en er achter
ligt niets dan een lange, leege, gara
ge. U kunt veilig praten".
Maar Hackdale begon toch te fluis
teren.
(Wordt vervolgd)*
