5èmïna
DE MODE
HAARLEM'S DAGBLAD
SMAAK
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1924 VIERDE BLAD
WASCHBARE KINDERKLEEDING.
Een van de hoofdzaken bii kinder-
kleeding is wel de mogelijkheid om
het goed te wasschen. De kinderen
maken alles zoo gauw vuil en ver-
slijten daarbij zooveel, dat het een
onbegonnen werk zou zijn te probee-
ren de kleertjes friscll en net te hou
den, als do stof niet toelaat, dat men
ze wascht. Vooral bij donkere kleuren
komt dit veel voor en het zijn ook
meestal de donkere jurkjes, waarin de
kinderen er smoezelig uitzien*Neemt
daarom zooveel mogelijk lichte stof
fen; wat is tenslotte h'et wasschen
van zoo'n klein stukje goed niet ge
makkelijk en eenvoudig.
Ons ontwerpje voor een kinderjurk
je is ook bedoeld voor een lichte kleur
blauw of grijs «iet een aardig streep
je of met. kleine bloemen. Behalve het
lint rond den hals, de mouwen en den
onderzoom komt er in het geheel geen
garneering bij te pas. De sluiting ge
schiedt door een koordje in de kleur
van het jurkje. Bii ons patroon be
hoort ook een broekje, dat. onder het
jurkje gedragen kan worden en den
kinderen in staat zal stellen naar
hartelust te ravotten.
Een patroontje voor het jurkje en
het broekje is verkrijgbaar voor meis
jes van 2 tot 4 jaar. Kosten 50 cents.
Nummer 438.
'dicht' toch poreus is en daarbij hclit
warm. Zijden tricot, is weer veel
dichter omdat de kunstzijde 'we
men voor dit tricot gebruik
maakt, nu eenmaal zoo is. De echte
Milaneesche zijde zou natuurlijk veel
te kostbaar zijn om. er onderkleederen
op groote schaal va.n te maken.
De vrouw, die de zuinigheid moet
betrachten, doet liet verstandigste om
maar te blijven bij het Engelse he brei
werk, of als zij beslist zijde moet. ge
bruiken, bij een goede soort orfipe-
'de-chine of sterke spunzij.
Wij willen ook nog even de aandacht
■estigen op ihet garneeren van avond
japonnen met kunstbloemen, welke
dit najaar zeer in trek zijn, Op onze
teekening is een japon afgebeeld van
beuke-bruin fluweel. Rond den hals
is de japon gegarneerd met bruine
bessen-blaadjes, hetgeen een bijzonder
i effect geeft. Als de kleur
het haar dit toelaat, kan men ook nog
het hoofd een krans van dezelfde
blaadjes dragen en daardoor vei
kerd zijn van een echte herfst verschij
ning.
IETS VOOR DE LINNENKAST.
De linnenkast is een ding apart, of
liever gezegd een heel huishouden
apart. Als do vrouwen eens een sta-
tistiekje gingen maken van de uren,
welke zij zoo dagelijks in hut huishou
den bezig zijn, zou men zeker te zien
krijgen, dat een derde van den tijd
wordt besteed aan het in orde houden
van do linnenkast. En geen wonder!
Elke huisgenoot heeft zooveel stuk»
van dit en zooveel stuks van dat en
moeder heeft dc handen vol om te
Zorgen, dat u! die slukkon doorloo
pend ..heel" zijn en goed gewasschen
en goed gestreken.
Men betrachtte daarom altijd bij
het maken van linnengoed den een
voud. Op onze teekening geven wij
een ontwerp van oen zeer gemakke
lijke en toch smaakvolle combination,
welke door vrouwen van eiken leei-
tijd kan worden gedragen. Men make
liet patroontje voor do komende, kou
dere dagen het liefst van tricot, dat
in het dragen soepel en warm is. Do
linten op de schouders kunnen even
tueel los worden aangenaaid, waar
door deze altijd in de kleur van het,
te dragen japonnetje kunnen Jblijven.
Een knippatroon is verkrijgbaar on
der nummer 243. in do maten 42, 44.
40 en 48. Kosten 50 cent».
EEN EENVOUDIGE COMBINATION
Het seizoen waarin de warme on-
derkleeren goede diensten gaan be
wijzen is reeds ingezet en overal is
men dan ook al weer druk doende met
naald en draad. Up onze teekening is
een model afgebeeld van een zeer een
voudige combination, waarvan de aan
(.rekkelijkheid voor velen zal schuilen
in de sluiting.Niet iedereen is er voor
te vinden de lage décollelé's te dra
gen en ons patroontje vertoont dan
ook een opening welke zonder meer
voldoende is om niet, boven de japon
nen uit te komen. De armsgaten zijn
ook nauw en toch wijd genoeg om
geen hinder te geven bij het bewegen
der armen.
Men make deze combination bil
■oorkeur van wit. of crème wollen tri
cot, welke elastisch is. comfortabel en
zeer dicht geweven. Voor den winter
kan men er tevens ecnige vervaardi
gen van flanel. Overigens is ook ka
toen, hoé wel hoogst eenvoud ie. een
zeer geschikte stof voor onderklee-
ding.
Een patroon is op aanvrage verkrrig-
baar in de maten 42. 44. 46 en '48
Nummer 437, kosten 50 cents.
DE MODEKLEUR VOOR HET
NAJAAR.
Het, schijnt wel, dat. het heerlijk
gouden waas, dat in dit jaargetijde
zoo t■Toverachtig onze beukeiibosscnen
omhult, ook de mode-kunstenaars ge
ïnspireerd heeft, althans de bruin
gele herfsttinten worden in ettelijke
variaijee voor de verschillende mode-
ontwerpen benut. Het lijkt ons een
zeer gelukkige keuze, want vvrljwxtl
alle vrouwen staat deze kleur goed.
Zelfs de oudere, grijsharige dame
toont zich nog op haar best in oen ge
breid costuum van de bekende iialf
wollen, half zijden e!of in een eooere
goud-gele kleur.
De gouden glans van de zijde geelt
een effectvolle, lichte schijn aan de
donkere tinten van de wol, waarmede
de stof als het ware gespikkeld is. De
lange, kokervormige stijl blijft voor-
loopig nog behooren bij deze japon
nen, manteltjes en jumpers. Zij wor
den gegarneerd met, een verticale rij
knoopjes of een rechte ebrook bor
duursel.
Bii het dragen van de gebreide
coetuums kan men natuurlijk het cun
linnen ondergoed gebruiken, maar in
andere gevallen kan men het gebrei
de juist voor de onderkleeding bestem
men. Een uitstekende keus vgor com
binations, camisoles of onderrokken
vormt b.v. het bekende Engelsche
'Shetland) breiwerk, dat, hoewel goed
Speciaal ontwerp voor Haarlem's Dagblad door mej. C. Steln.
i g u u r I is een japon van eerste
kwaliteit zwart satijn. De jabot, slip,
.handkapjes en de Band in den rok zijn
dof. Men gebruike daarvoor den achter
kant van het satijn. Het mocie daarbij
at men op de glanzende zijde een
doffe tegenstelling heeft. Een gitten
gesp vormt de sluiting links op zij.
neer de hals te laag is uitgesneden, f
t men een vestje van geplooide witte
crêpe georgette in de japon.
F i g u u r II is een marineblauw crêpe
de chine jongedamesjapon. De ruimte
van Het bloifsegedeelte wordt bij elkaar
gehouden door de ceintuur, die van
voren met hardgeel en felrood bewerkt
is. Een schootje van fijne plooitjes
hangt van voren en is iets korter dan
het rokje. Bij zoo'n japon is het verba
zend aardig een armband te dragen,
die precies eender gekleurd is als de
broderie op de ceintuur,
De meeste menschen zullen zich uit
mm schooltijd den uitspraak uit het
Xederlandschc taalboekje nog wel her
inneren. WLü leven nier oni te eten,
maar we eten om to levpn.
Inlusschen moet dat eten om te le
ven toch ook uit een zekeren drang
voortkomen, en daarvoor zorgt het
honger- of beter gezegd, het eetlust-
gevoel. Wanneer wij deze gewaarwor
ding krijgen, beginnen wij on3 slap en
vervelend te voelen, soms krijgen wij
er ook hoofdpijn hij. en als liel heel
erg wordt, kan er zelfs een gevoel van
duizeligheid bij. optrede». Hebben wij
weer gegeten, dan is al deze narig
heid in normale gevallen als bij too-
verslag verdwenen.
W'ii krijgen dit eetlustgevoel echter
lang niet. voor jederen maaltijd, wat
ook maar gelukkig is, want, dan zou
er nog veel meer en met reden ge
klaagd worden over hoofdpijn, die
maar dadelijk ..migraine" heet, en
erver allerlei andere kwaaltje*. Een
zachter middel dwingt ons echter ook
om te eten en dat is de smaak, die ons
Waar onze smaak huist
Reuk en Smaak Fijn
proevers
bij het zien van goed toebereid voed
sel aanspoort, om ervan te gebruiken
en die ons zelfs bij heerlijke koetjes
kan doen watertanden, al hooren wij
er alleen maar over en zien ze niet
Deze smaakgevoelens worden te.-
weeggebracht door de zoogenaamde
smaakorganen, waarvan men de wer
king kent voor zoover ze achter op de
tong liggen. Zij bestaan uit een knop
je. dat omgeven is door een ringvor
mig walletje: tusschen deze twee
wordt, zoo een groeve gevormd. Aau
beide zijden hiervan nu liggen dc
smaakknoppen die ovaal van vorm
zijn en met de opening aan don eenen
kant in de groeve uitmonden. De
koppen zijn opgevuld met draden, die
er als bundels in liggen en wier uit
einden in do opening samenkomen.
Aan den anderen kant van de knop-
nen staan deze draden met zenuwen
in verbinding, en zon wordt de smaak
van het voedsel in den (mond overge
bracht door de smaakknoppen naar do
zenuwen.
Maar wij proeven niet alleen met
het achterste gedeelte van de tong,
ook de punt en de randen geven ons
smaakgewaarwordingen. Alleen met
het midden proeven wij vrijwel niet,
een heel flauw proeven kunnen wij er
wel op waarnemen, maar in ver
houding tot. het overige deel van dc
tong is het. vrijwel niets. Wij kunnen
dat. goed merken wanneer wij bijvoor
beeld suiker op het midden van de
long leggenpas wanneer het naar
de randen do punt of dc wortel komt,
proeven wij liet duidelijk,
Nu zijn er toch nog sterke indi-
viduccles verschillen bij hot, proeven
van ons voedsel. De eene mensch zal
veel beier met de punt, een ander veel
beter mei. de randen en een derde
weer met de wortel van do tong
proeven.
Ove,r do kwestie, hoe de smaak
gewaarwordingen precies onder te
brengen zijn, weet men nog niet veel
meestal spreekt men van bitter, zoet,
zuur en zout. maar waarop deze ver
schillen precies berusten, is nog wei
nig bekend, en ook hoe het komt, dat
de eene mensch een afkeer heeft van
iets waar een and'er erg veel van
houdt en omgekeerd.
Dat intusschen de tong niet alleen
ons do eraaakgewaarwording geeft, is
een algemeen bekend feitde reuk
van ons voedsel speelt ook een belang
rijke rol. wat bijvnol'beld duidelijk
blijkt bij iemand die verkouden is,
EEN MIDDEL TEGEN DE MOTTEN
De resultaten van kamfer en
naphta mogen in den strijd tegen de
motten bevredigend zijn, de kwade
lucht, welke zij aan de meubelen
en andere zaken mededeelea maakt
het gebruik ervan niet aangenaam.
Beter is het een sinaasappel te ne
men en deze door dertig of veertig
diepe messmeden te kloven. Daarna
legt men den appel op een droge
maar warme plaats, zoodat hij lang
zaam kan uitdrogen. Als tijdens dit
dragen de BChil gaat krimpen, trek
ken de kloven zoo stevig samen, dat
zij onmogelijk uit elkaar kunnen val
len. Nadat de sinaasappel geheel
'gedroogd is heeft men lenminste een
resulaat, dat beier is dan de naphta-
l -jjlen, omdat er nu een frisscheren
gaur in de kamers hangt en de mot
ten evengoed geweerd worden.
HET WASSCHEN VAN WOLLEN
DEKENS.
Zoo in het algemeen gesproken
vinden de mee6te vrouwen het was
schen van wollen dekens wel een
der moeilijkste dingen van liet huis
houden. Toch is dit juist een zeer ge
makkelijk werkje, zooals uit de on
derstaande aanwijzing duidelijk
blijkt. Men neemt eenvoudig een stuk
prima zeep en snijdt dit op de ge
wone wijze in kleine, smalle stuk jee.
Men laie deze stukjes zeep in een
groote pan met water koken en voe
ge daarna een half pond poeder-
horax hij. Dit mengsel werpe men
dan, kokend en wel, in een tot op de
helft gevulde' teil met koud water en
in het aldus verkregen sop late men
de deken zinken, minstens voor twee
uur. Daarna spoelt men de deken
telkens in frisc.lt schoon water, min
stens zes of zeven maal, dus totdat
het laatste water schoon blijft. De
deken zal bij deze behandeling niet
rekken en ook niet krimpen. Een
maal klaar wordt zij zonder wringen
over een lijn te drogen gehangen.
ONZE EIGEN TAAL.
Het Hbld. bevat onderstaand entre
filet:
In Nederland Nederlandsch, hebben
wij dezer dagen geschreven, en die
leus, door anderen gelukkig onder
schreven, heeft ons eenige brieven be
zorgd. De schrijvers wijzen daarin op
verschillende gevallen waarin door
autoriteiten tegen dezen stelregel ge
zondigd wordt. En dan zijn de spoor
wegen wel onder de meest schuldigen.
Een lezer schrijft: „Het rijtuig A.B.
4520, waarmede ik de vorige week
reisde, bevat niets anders dan Duit-
sriie kennisgevingen aan het publiek,
bij den grendel van de deur, staal uit
sluitend „Offen" en ,,Zu" het ver
haaltje bij de noodrem over wat wel
en niet mag, staat alleen in het
Duitsch vermeld, en het eenige stukje
Hollandsch dat te vinden is, luidt:
„Niet openen voor de trein stilstaat",
welke kennisgeving in het Duitsch
nog eens met koeien van letters her
haald wordt."
Een ander zendt ons een biljetje
dat geplakt is geweest 'op een pak,
van Reuver, een Nedel'landsch stati
on in Limburg, verzonden naar Am
sterdam en dat geheel in het Duitsch
is gesteld: „Niederlandisehc Eisen-
bahnen. Fracntgut yon"enz. Dat
is werkelijk onuitstaanbaar.
Een ander lezer, een Duitscher, die
nog gebrekkig Hollandsch schrijft,
maar in elk geval er zijn best op doet
wijst er op dat zoovele restaurants
hun spijskaarten niet in het Hol
landsch schreven ook hij heeft ge
lijk. De Franschman, die in een Ne-
derlandgch restaurant het menu in
zijn eigen taal geschreven vindt, zal
dat wel heel gemakkelijk vinden,
maar zal geen noog denkbeeld krij
gen van ons gevoel van eigenwaarde.
Aan den anderen kant heeft de in
zender die schrijft, „laat ons de taal
van den vreemdeling niet meer lee-
ren," ongelijk. De vreemdeling leert
geen Hollandsch, tenzij hij in ons
land komt wonendan kunnen wij
hem er best toe nopen. Maar dat is
voor ons geen reden, om geen vreemde
talen to icerenbij het bezoeken van
het buitenland, bij het voeren van
onze handelsrelaties, bij het lezen
van de meesterwerken van de litera
tuur van vreemde volken zijn die ta
len voor ons van te veel waarde.
Als we om de waarcle van dat bezit
maar niet verwaarloozen, niet laten
minachten wat voor ons toch nog
meer waarde moefc hebbenonzöj
eigen taal.
EEN SLECHTE GEWOONTE.
MOEDERS DIE IIAAR ZOON
BESCHERMEN.
Een vader klaagde onlangs in een
gezelschap over een feit, dat zeker
waard is in deze kolommen eens te
worden besproken.
Hij zei: ,,lk zou wenschen, dat er
een middel bestond om moeders, die
al te zachtmoedig zijn, een andere
opvatting bij te brengen. Mijn vrouw
beschermt onzen jongen uit gewoonte
voor zijn vaderbeschermt wil zeg
en, dat als de jongen iets kwaads
ce£t gedaan, mijn vrouw hem
helpt om het voor mij geheim te
houden, zoodat hij geen standje krijgt.
Is dat niet de kortste weg om een
jongen te bederven i"
Ja, wij gelooven dat het zou is. De
omstandigheden kunnen de zaak ver
anderen en het is daarom natuurlijk
moeilijk een vaste regel voor te
schrijven. Bijvoorbeeld, er zijn vaders,
die zoolang er vreemden bij zijn hun
vrouw e_n kinderen behandelen als de
zachtheid zelve, maar die ware bul
lebakken worden als zij eenmaal met
hun familie alleen zijn. In zoo'n ge
val is het verklaarbaar, dat een moe
der haar jongen helpt, wanneer hij
eens wat kattekwaad heeft uitge
haald. Zij weet immers maar al te
goed welk een orkaan zij zal verwek,
ken als zij het aan haar man vertelt.
Over het algemeen echter is het te
ontraden, dat ecn moeder te vriende
lijk is in dit opzicht Een jongen, die
kwaad doet moet gestraft worden en
als men dat niet doet, zal men er den
jongen door bederven. Natuurlijk
hoeft een straf niet. altijd even zwaar
te zijn het zal voldoende blijken als
men hem goed laat beseffen, dat bij
met zijn ondeugendheid zijn ouders
Fcrdriet aandoet.
Kinderen zijn verbazingwekkend
vlug van begrip en iedere jongen zal
maar al te gauw weten, dat zijn beste
steun gevonden wordt bij moeder.
Het is daarom verkeerd als moeder
hem in alle opzichten blijft bescher
men tegenover haar man, wanfc juist
een vader heeft invloed op een jongep,
zelfs al spreekt hij nog zoo goedig en
zacht met hem. Jongens zijn voor de
woorden van een vader meestal ge
voeliger dan voor wat moeder zegt.
Er is een C'hineeseh spreekwoord,
dat zegt: „De moeder, die de schan
de van haar zoon verbergt, zal het la
ter uit hooren schreeuwen van de dei-
ken", en de diepere-zin van dit ge
zegde is zeer levenswaar.
Immers, wanneer een moeder haar
jongen op jeugdigen leeftijd helpt
met een leugentje-uit-bestwü, hem als
het ware zelf steeds een verkeerd
voorbeeld geeft en hem zijn vader
daardoor voorstelt als een tyran, een
menscheneter, een boeman, of wc. al
wonderlijke voorstellingen het kinder
brein zich van een gevreesde figuur
kan maken, zal later ondervinden, dat
zij al haar macht over den jongen
kwijt is en dikwijls een verwijt van
hem hooren.
En dat is een heel belangrijk punt
in kinder-o.pvoedingde zorg, dat
juist later, als uw kinderen groot zijn
en een eigen oordeel over opvoedkun
de hebben, zij aan de lessen van hun
ouders steeds met achting en dank
baarheid terugdenken zullen.
Een jongen, die in zijn jeugd door
moeder teveel beschermd werd, zal
als hij grooter wordt en vrienden
krijgt, een week en onzelfstandig ke
reltje blijken te zijn- Hij zal als hem
iets overkomt, onverschillig hoe
klein of nietig het ook moge zijn, on
middellijk roepen „Moeder en als
de vrienden hem dan uitlachen en
erop wijzen, dat hij oud en wijs ge
noeg is om voor zichzelf op te komen,
zal hij een vergelijking maken tus
schen deze vrienden en zichzelf met
het gevolg, dat hij zijn moeder haar
onbekwame lessen, verwijt
Bovendien zal ook een meisje zel
den sympathie opvatten voor derge
lijke jongens. Een meisje houdt van
sterke, eerlijke jongens, desnoods roe
keloos. Maar het meisje, dat- belang
stelt in een kwezeligen, lafhartigen en
bangen jongen, dié nauwelijks moe
ders pappot durft verlaten, moet nog
gevonden worden Daarom make een
moeder haar jongen geen zwakkeling
door hem voor vader te beschermen1
scheutje water, waarna het gerecht
gedurendeg 4 uur zachtjes moet eto
llet laatste half uur moet de Wij'n
van de marinade meestoven.
Voor den tulband is noodig
250 gram bloem.
20 gram gist.
Wat zout.
75 gr. boter.
50 gram 6uiker.
1 1/2 d.L. lauwe melk.
2 eieren.
50 gram rozijnen.
40 gram krenten.
40 gram sucade.
10 gram snippers geraspte. 6chil
van een halve citroen.
Van de bloem, de gist en wat melk
wordt een zetsel gemaakt dat rijzen
moet, wanneer het verder beelagen
wordt met de rest van de lauwe melk,
de eieren, de suiker, het zout en de
weekgemaakte boter tot een stevig
deeg. Dan wordt de melange er bij ge
voegd en het deeg in een miet boter
besmeerden, met paneermeer bestrooi
den puddingvorm gedaan, waarin het
non ec-n uur rijzen moet. Tenslotte
wordt de tulband in een gelijkmatig
heeten oven gedurende drie kwartier
gebakken en ale ze afgekoeld is, dik
met poedersuiker bestrooid.
E. E. PEEREBOOM.
en die ..zijn smaak kwijt" is. Door de 1
verkoudheid is hij zijn reuk tijdelijk
kwijt, en hij boet daardoor ook eeu
helangrijk deel van zijn smaak in.
Mensch en met een slech ten reuk heb
ben or>k geen goed smaakgevoel en het
is ook maar al te waar dat veel
menschen een slecht geoefend smaak
vermogen bezitten.
Hiermede willen wij allerminst
hulde brengen aan de fijnnvoevers, die
oéer weinig anders meer kunnen pra
ten dan eten en drinken en die in
edele verontwaardiging ontsteken
over den man van zaken of de liyis-
v.rouw met haar gezin, die hun maal
tijden haastig moeien verwerken om te
kunnen opschieten.
Maar vele bederven hun smaak door
te veel zout in hun elen te mengen,
of door bijvoeging van specerijen in te
groote hoeveelheden. Hierbij worden
de smaakzenuwen lo sterk geprik
keld, door deie overprikkeling stompt
de em aak meer en meer af on is er
steeds grooler hoeveelheid noodig om
liet voedsel nog smakelijk te maken.
Maar voor fijnere gewaarwordingen
d;an allang geen gevoel meer en die
nersonen «lissen heel wat; van een
maaltijd waar anderen van genieten
kunnen.
Menschen met een fijnen smaak,
dat moeter zeker wel de wijnproevers
zijn, die elk klein ouderscheid moeten
opmerken.
Er wordt beweerd dat hun ambt
'rfelijk is van vader op zoon wat dus
op een erfel ijken fiinen smaak zou
wijzen. Over het algemeen tast men
echter op vele punten hierover nog in
het duisterin ieder geval ie men het
er over eens. dat ov©r smaak niet te
twisten valt en dat de eene niet beoor-
deelen kan wat eeu ander wel lust en
wat niet. Dat men zich echter dwin
gen kan tot het eten van voedsel dat
zoogenaamd niet in den smaak viel is
eeu feitwie bij zich zelf te veel toe
geeft aan alle geringe smaakgewaar
wordingen wordt tenslotte een lastig
mensch aan de maaltijden, terwijl er
bii een gezond cestel met meer zelf-
beheereching heel wat te bereiken
zou zijn.
MENU.
Lamsragout.
Aardappelen.
Andijvie.
Tulband.
Een K.G. lamsragout in kleine
stukken gesneden, wordt iu een diepe
schaal gedaan met wat gesnipperde
ui, laurierblad, kruidnagelen en thijm
wat peper en zout en een eroot glas
rooden wijn. Nadat dit gedurende 24
uur op een koele plaats heeft ge
staan wordt het yleesch in vet goed
bruin gebakken, hierna de uien en de
kruiden uit den. wijn erbij gevoegd,
eenige worteltjes, af en toe een
