HAARLEM'S DAGBLAD
Brieven uit Beriijn
Buitenlandsch Overzicht
Ingezonden
Onze LacMcelc
Stoomvaartherichten
Binnenland
Donderdag 2 October 1924.
DERDE BLAD
(Van oaten correspondent.)
OP WEG NAAR HET
BURGERBLOK?
Berlijn 28. September 1024.
Voor velen, die de gebeurtenissen
in Duit»;liland gedurende de laatste
ïi taanden opmerkzaam hebben ge
volgd, zal het wellicht een verrassing
zijn, dat steeds luider eu talrijker
het koor wordt, dat voor de naaste
toekomst een reconstructie van do
Rijksregeering tengevolgo van de
Vorming van het zgn. burgerblok
voorspelt. Komt deze coalitie tot
stand, dan beleékent dit in hoofd
zaak een deelneming van de Duitsch-
liationalen auu de regeering en de
verantwoordelijkheid in overeenstem
miug niet de machtspositie, die zij
zich in den Rijksdag bij de verkie
zingen van 4 Mei hebben verworven,
ilet ziet er inderdaad naar uit, dat
het binnenkort daartoe zal komen
er. zelfs hier in het centrum van de
politieke gebeurtenissen zijn er velen
die de handen l>oven het hoofd slain
en uitroepen: Hoe is dat in 's hemels
naam mogelijk.
Nog niet zoo heel lang geleden
Zou ik iedereen hebben uitgelachen,
en heb ik werkelijk enkelen lieepot.,
die in vollen ernst aan het burger-
Mok geloofden en de sjKiclige komst
daarvan voorspelden. Het léék niet
slechts, het wés onmogelijk. Thans
geloof ik er, zelf aan. aarzelend,
n.aar toch geloof ilt eraan.
Het Mok zal komen. Maar dit
feit zal nog ©era een Ix-wijs te over
voor de politieke onrijpheid van het
Duitsche volk zijn. Omdat ik weet,
hoo weinig politiek dit volk is, ge
loof ik juist aan de komst van do
burgerlijk*» coalitie.
lu Mei hebben de Duitachnationa-
len een overwinning behaald. Met
106 man kwamen s:j In den Rijks
dag en zij vormden daar de sterkst*
partij. Parlementair geaoroken, was
toen een leidende rel voor deze par
tij logisch geweest. De verhoudingen
in de buitenlandsch© politiek brach-
«en echter den demiteionairen Rijk»-
kanselier Marx en Rijksprrsident
Ebert tot de m.i Juiste opvatting,
dat de onderhandelingen 'te Ron
den niet mochten, niet konden wor
den gevoerd onder leiding van een
3)uiu»ohnaiionalen Rijkskanselier.
Zoo bleef Marx.
OndertUMchen naderde het tijd
stip der behandeling van de Daw.i
wetten in den Rijkfda» en groei'le
in ito bevolking het Inzicht, da«
Duitachlajjd hier een laatste kan*
kreeg en die wetten moesten worden
aangenomen. Ondertusschen werd
door de Duitschnationaleo een vin
nige campagne tegen die wetten
roe-da begonnen. vóOr do verkiezin
gen, voortgezet. Ka zienderogen
zonk bet aanzien der rechterzijdo
l ij de bevolking, vooral in het bezet
te» gebied. Van de geweldige over
winning bij de stembus op 't
oogenbiik, dat in den Rijksdag de be-
siis^endo stemmingen zouden worden
gehouden, niet veel moer overgeble
ven. Marx wist dit en M irt had een
mandaat van^het liezet'e gebied in
zijn «echter borstzak eu het deerw-t
van den Rijkspresident in den lin
ker. om eventueel den Rijkedag te
ontbinden en nieuws verkiezingen
uit te schrijven. Hij «af niet toe aan
do wenichen dor DuiUchuationalon
tn de draaierijen van de Duitavhe
volkspartij, maar bleef vast op liet
nmaal ingenomen standpunt staan
Tot even voor liet einde. Toen liet
hij zich door den steeds Uiaschen de
stroomingen zwonke«id-n Streseraann
verleiden tot d« verklaring omtrent
d« schuld nan den oorlog. Dit
Marx' eerste fout.
Even daarvóór had de bokendo
stemming in den Rijksdag plaats ge
had, waarbij de Duitechnationaleil
volgens het gedicht van Heino han
delden:
sio franken Heimlich \y^jn
und predigten öffentlich Wasser".
Met het ronde ..n«-n "-biljet in de
hand wandelden Me heer©» naar den
uitgang van de zaal en wierpen daar
een wit ,.Ja"-biljet in de stembi*.
De Duiischnationa en waren zóó ge
blameerd, dat in eigen rijen aan <-:-n
scheiding werd gedacht. Toen be
ging Marx zijn twwki fou*. Hij
ontbond dozen oneerlijken Ri)ke<la?
niet, liet de rechterzijde op ndcin ko
men en gaf haar gelegenheid zich to
herstellen. Do Rijksdag ging op ree©»
en het spel achter de coulissen be
gon. De mannen van de Dnitaclie
volk«partij en uit den rechtervleu
gel van het Centrum konkelden op
nieuw met de Duitschnationalen. do
.kans op een pakkende verkiezing*
leuze, om dezen laat.'ten afbreuk i"
rlcyn. wis verkeken en de scheuring
ln de partij door handig gemanoe-
vreer van de leiders verhinderd. Zij
konden weer pra'en met hun meer
dan honderd mandaten en Marx, die
in zijn eigen partij de teugels e<-n
oogenblik over den grond had laten
sloepen, zag geen mogelijkheid, om
rie w-eerspannigo elementen in toorn
te houden. Men begon in politieke
kringen te leuteren over een politiek
cp de basia der gegeven verhoudin
gen.
Zoo i« het gekomen dat Ptrese-
'der Duitsche volkspartij t" R<rhjn
kon zeggen: ..als de Duib=ehnationa-
listen zich op den bodem der bestaan
de feiten willen plaatsen, ware bet
verkeerd hon huiten de medewerking
nan de regeerinirslnak 'e houden".
)))Stroeemann heeft Marx overwon-
jidn. Want na doze rede van den
minister van buitenlaifdsche zaken
staat het nagenoeg vast, dat we
heel gauw den lieer Hergt en tnis-
E-l>ien zelfs admiraal von Tirpitz
achter de rogeeringstafe'. zullen zien
tronen. Stresemann vond het ze/lfs
noodzakelijk. een onvriendelijkheid
nan het adres van Herriot te rich
ten en diens raadgeving bruusk in
'den wind <o Slaan, een duidelijke
fchoidingsliin tnsschen hot nieuwe
en het "oude Duitechland te trek
ken.
- Bij al dit politiek geknoei
konkel heeft één partij consequent
gehandeld, althans tot dusver: do de
mocraten. Dezen hebben voor ©n na
gestreefd naar toenadering tot
Frankrijk on afwijzing van idle po
gingen der Duitschnatioaalistüii orn
iuvloed op do Duitscho poljliek te
verkrijgen. De democraten luidden
verwacht, hierbij ondersteund te
warden door de overige democrat i-
sche richtingen, de sociaal-dean oera-
len en de meerderheid van het Cen
trum. Maar dat was een misrekening
eu nis thans het burgerblok van
Streeemann, llergt eu S tegenval d
komt, ligt de schuld vooral bij de
sociaaldemocraten.
Nog in do dagen der behandeling
van de Daweswetteu in den Rijks
dag vroeg niemand zoo luid als
sociaal-democratie orn juopwe
hit-zingen. Maar na do stemming
kwam liet «root© zwijgen. Het la
waai was niet echt gemeend. Aan
den een©» kant is liet de angst voor
de communisten, aan don anderen
kunt het gebrek aan geld. dat hen
daartoe bewoog. Da&rhii heeft deze
partij we] veel leidende mannen,
maar heel weinig leidende ge-celen.
Zo zitten vast aan hun baantjes en
postjes en' het vuur- is uitgedoofd.
Rij het Centrum is het voorname
lijk ©en persoonskwestie. Was Wirth
nog de oude, dan zou alles misschien
nog andere zijn uitgeloop©». Maar
sedert zijn laatsto ziekt© is de vurige
democratisch© en repubükeinsch©
oud-kanselier ©en vermoeid man en
zijn invloed iu de partij is aan liét.
anen. Het is wel merkwaardig dat
het juist Stegerwald, Katholiek vak-
vereenigingssocretaris, moest zijn,
die de leiding tot den korre naar
rechts in do partij in handen kreeg.
Want het gaat thans in dc binnen-
landsche politiek scherp naar rechts.
Troef zijn de u gr arisch© en indus
trieel© belangen van het onderae-
meradom en het heel© doel, waartoe
dit burgerblok wordt hijeen getrom
meld, i? een inderdaad grootscheeps
aangelegde betreging, om d© lasten
uit d© Dawwwetten af te wentelen
d© kracliti"c- schouders van het
bezit en ze t© laten drawn door do
groot© massa der M-zitloozen <ff in
oorlog en inflatietijd nnteigonden.
Yerfaooging der huurb©)iwtiftg, be-
«cherminsr van het stedelijk grond
bezit en Invoerrechten op eraan wij- I
zen reeds than» in deze richting.
We krijgen dus waarschijnlijk een ben. Zoo Duifecliland toetreedt, oordeelt
burgerlijk blok, en als gevolg een
kabinet da» heel wat sterker rechts
getint zal zijn, dan hot tegenwoordi
ge. 'Want men kan nauwelijks go
lpoven, dat de democraten aan de
coalitie met de Duitedmationalen
mee zullen doen.
Nu is dit voor het buitenland niet
-zoo verschrikkelijk. Na hun gang
onder het Caudijnsche juk bij de
aanneming der Daweswetteu kunnen
de Duitschnationalen on het gebied
der buitenlandsche politiek nog wel
wat roet in het eten gooien, maar
toch niet meer den geheelen maal-
lijd bederven. En wat do garantie
voor de uitvoering van het plan
Dawee betreft, is het niet eens on
gunstig te noemen, dat de door deze
partij vertegenwoordigde economisch
buitengemeen krachtig© kringen thans
mede verantwoordelijk zullen zijn.
Maar hun oogmerken richten zich
voornamelijk op liet binnenland. De
economische eu financieel© wetge
ving zullen het toeken der coalitie
met de Duitschnationalen dragen
er zullen denkelijk binnenkort heel
wut politieke koppen van links moe
ten vallen.
En zoo zien we reeds vóór hot op
treden van do coalitie van rechts de
mogelijkheid van een spoedig einde
opdoemen in een niet te ver
schiet. Want ook een regeering
Du itechn&t ionalen, volkspartij
Centrum zal een minderheidsregee-
ring zijn. Wordt onder leiding van
Hergt eu zijn kornuiten en al te
veel politiek inzicht en beleid heb-
l«en zij niet te scherp naar rechte
gestuurd, dan kan de reactie niet
uit Dl ijven. Het ie heel goed mogelijk
dat het gereconstrueerde kabinet al
bij een zijner eerste maatregelen op
heb gebied ider economische wetge
ving een meerderheid van democra
ten, sociaal-democraten, communis
ten en ook van vólkischen tegenover
zich zal vinden.
Dan zullen nieuwe verkiezingen
mogelijkheid geven, om de kie-
rs hun oordeel over de Duitsch
nationaleo te laten uitspreken. Het-
wc in Silezie hebben gezien
gunstig voorteeken. Dan kunnen
peen nat.ionaliatisc.ho en chauvlnis-
lische frasen gelijk voor den 4den
Mei het volk opziveepen en zou
perindo van stabiliteit in de Duitscho
politiek kunnen aanbreken
BI. KOELENSMID.
DE BEHANDELING VAN HET PROTOCOL.
DR. 8EIPEL SPREEKT OVER EEN DONAU-FEDERATIE.
RUSLAND EN OE VOLKENBOND.
COMMUNISTISCH COMPLOT IN ESTLAND.
OE IERSCHE CRENSQUAE8TIE.
toe,
'Jhr.
n spre-
L'r was een groote oclangstelling
voor de Volkenbondavergiiderihg gis
teren. En geen wonder. De behan
deling van het protocol zou iu dc
Assemblco plaat» hebben. Het eerst
sprak de Griekschc Staatsman 1'
litas en ook Beuesj voerde het
woord over het protocol.
Beiden lichtten het protocol
waarna het woord kwam aan
Loudon, do eerste van zeventi
ker*. Deze wees er op, hoe hij
verleden jaar den rapporteur Benesj
morst bestrijden, omdat het waar-
borgverdrag, dat «lcchta de veiligheid
beoogde en dc beperking van do ont
wapening op dm achtergrond plaat
ste. onaannemelijk was.
Het nieuwe plan daarentegen
opent den weg naar ontwapening.
Het i» vooral te danken aan Her
riot en Mac Don a ld, dat dit plan er
thans is. De heer Loudon besprak
He definitie van „aanvaller" cn noem
de deze definitie ingenieus. Wat
het protocol betreft, dit completeert
en preciseert het Pact, dat. aldus
spreker, de hoeksteen moet zijn van
het geheel© gebouw, gelijk jhr. van
Karnelu-ek deed opmerken. Vooral
wee* de heer Loudon op de omstan
digheid, dat. dc landen meester blij
ven over hun eigen strijdmacht en
zelf den omvang van hun deelneming
aan militaire sancties bepalen.
De special© neeoorden hebben een
ander karakter gekregen, voor»
nog blijven bestaan. De automati-
..e functioneering is opgeheven zij
dienen tot een snellere toepassing der
sancties en de mogelijkheid bestaat-,
dat een der contractanten tot aanval
ler verklaard wordt en in naam der
collectiviteit door de anderen bestre
den moet worden. De wil tot beper
king der bewapening blijkt uit de
voorgeschreven conferentie, waartoe
ook niet-le<lrn van den Volkenbond
genoodigd worden.
Het werk van deze Assemblée
wordt een verbeterde uitgave van
het Pact en de regceringen zullen hier
door te stemmen niet gebonden wor
den worden. Do heer Loudon zeide,
dat het hem speet, dat hij niet als
andere gedelegeerden thans reeds kon
teekenen. Hij zegde evenwel too de
nnoming warm aan tc bevelen, al
heeft, de Nedcrlanöaclie delegatie
sinds de laatste wijzigingen ecniga-
zins geaarzeld.
"Hij kwam tot do slotsom, dn', deze
Asxomblée den grootsten vooruit
gang gebracht heeft voor vermijding
•an oorlogen.
We zijn. aldus spreker, nog slechts
aan het begin: het beginsel is er en
liet staat nu aan de regeeringen er
pen werk van te maken, dat de we
reld nooit vergeten zal.
Nadat Londen geeproltPii had lcwam
Brinnd aan het woord en legde do ver
klaring af dal Frankrijk bereid is, zonder
«enige re-erve te tenkenen.
in rede wees Briand er op, dat ZOO-
dra het mogelijk was Frankrijk zijn be
wapeningen verminderde. De militAire
la-re'.tijd werd me+- 50 verminderd, de
!og<-r<ieric;e met 25 en de vloot met 50
Frankrijk zal aan de ontwapeninescon.
ferentie meewerken, als men het land zal
looncn. dat alle voorzorgen zijn getroffen
verzekering van zijn veiligheid.
Hot mooie van het Part was. volgen»
Briand, dat het goon onderscheid maakt
tuwhen kleine en groot© naties. Allen
verbinden zicéi elkaar de hand to reiken
en elkaar t« hulp t« komen al» er
«cn barer gevaar naakt.
Dr. Scipil aan hal woord.
Do Oostonrijkseho Bondskanselier,
Seipcl, heeft in don Nation alen Raad hal
word geroeid naar aan ei ding van het
l*richt, dat Dr. Benesj zou werken
<•-12 midden Ku rope cache Tol-ünte.
In verband hiermee zou er rceda sprake
rijn van d« toeeredirsg ran Oostenrijk
tot de Kltir.o Entente en van de herle
ring der gedacht© aan een Duoau Federa
tie. Met betrekking tol deze geruchten
kon liij sleoliM mede-dccten, dat tijdens
rijn verblijf to Genévo hiervan geen eprakc
waa geweest. Het «preekt vanzelf, dat ook
OoMenrljk wensöht, dat do «lngboomen
worden opgeheven. Daarom tjMunlo Oo«
tenrijk zich ook zoo in om met alle buren
handelsverdragen te «luiten. Ala boven
dien internationals aeeoorden mogelijk-
T'.uilen ai>n. we'.ko nog meer vrijheid s 1
dan geven aan hei eoonomiach leven
het verkeer, dea ta beier.
Maar dr. Seipcl roegdo er aan ,.Wij
zijn er niet voor vinden eenzijdig lid
te worden ran een Statcncombinatie, he*
I» on* te doen om het herstel der e
mUcha vrijheid naar allen kant, ei
rullen ona in hel bijzonder verre houden
van elk© combinatie, dio gericht
kunnen tegen een hepaald«n ataot."
De Bondskanselier sloot met een beroep
op het hui* om bij al zijn werk beveili
ging van d© toekomal en van het
mi «oh '.eren te laten samengaan om in het
buitenland het vertrouwen, dat Oostenrijk
noodig heeft, voor altijd t« vestigen.
Op voorstel der sociaal-democraten
daarop het Huis met algemeone
stemmen d« delvatien over de verklaringen
van den Bondskanselier onmiddellijk t«
openen.
Do loaatand l
China.
Dc Chineezen blijven elkaar maar lustig
bevechten en do strijd wordt nog hoo lan-
g.-r hoe heftiger. Over den uitslag valt oP
lit oogenblik nog heel weinig te zeggen.
Do Kiang-Soe-troepen ondernemen onop
houdelijk aanvallen langs liet geheel-
fre.rt maar het opetandslingonleger van
TscKlang biedt heldhaftigen tegenstand.
De „Daily News" zegt over den strijd,
io nu gevoerd wordt het volgeeido:
..De beslissend© «lag om het bezit van
flrtanghai heeft nu drio dagen geduurd,
-lè verdedigers die belangrijk minder in
aantal zijn dan de aanvallers trekken in
sommige sectoren langzaam terug onder
spervuur van artillerie en vliegtuigen,
')e verliezen bedragen ongeveer 3000
in aan beide zijden. De bedrijvigheid in
lucht neemt toe en het afweergeschut
steeds in actie. Het geechutsvuur van
Ki\ng Soe bestrijkt Wangtoe Klating
Lioeho, terwijl de bajemetaanvallen rustig
afwachten.
De strijd is hel hevigst gedurende den
nnclit, wanneer handgemeen ontstaat."
Kr zullen nog wel heel wat Cliinecz-
vollen, voor een beslissing ie bereikt.
Eon Ru98isoho mooning.
De plannen van Duitsohland
len Volkenbond toe tc treden, worden ook
Rusland met belangetciling gcvoïgd.
Niet echter met de bciangetelling, zoo-
al* die in vele andere landen bestaat. Een
artikel in het bekende Russische blad
„I*we*tia" doel ons zien, dat men een
toetreding van Duïiechland tot den Vol
kenbond in Moskou ongaarne zou zien.
'ordt ir dit hoofdartikel, dat
blljklwar een offieiecle herkomst heeft,
oordeel ovor den Volkenbond gege-
tiet blad, doet het meteen afstand
nlles wat er nog over is van zijn zelfstan
dige politiek. Want en hier komt hel
Russische oordeel over den Volkenbond
In don Volkenbond voeren de mogend
heden van Versailles het opperbevel, ter
wijl' alle ander© landen elechts hebben
te gehoorzamen. Duiiecliland
gaat liet Wad verder, d<x>r zijn toetreding
de denkbeelden van Rapallo dooden en
owrloopen naar het kamp van dc vijan
den van de Ome van Sovjet-Republieken.
Zoo is de meening van do „Iswcetia"
en we mogen gelust aannemen, dal het
blad in Rusland lang niet alleen staat
niet deze gedachte. Neen, Rusland zou het
spijlen als de Duit-schcrs tol den bond
werden toegelaten.
Communistisch oompiot
In Estland.
De Bstlandeche autoriteiten deelden de
vorige weck mede. dat zij Je Tartu („Var-
rieff") het gehcele centrale co-
een communistisch revolutionair genoot
schap hadden gearresteerd en groote hoe
veelheden vertrouwelijke correspondentie
i beslag hadden genomen.
Deze mededceling trok weinig belang
stelling in do nabuurztotcm, omdat der
gelijke arresiaiics in liet Estlandsche po-
"ticke leven een min of meer geregelde
iaat regel zijn, doch hot onderzoek van
liet ln beslag genomen materiaal bleok be
langrijke dingen aan den dag te bran
den. Toen de communisten verrast werden,
trachtten zij gedeelten der documenten
vernietigen. Doeli de politie voorkwam
dit. Thans wordt medegedeeld, dat deze
papieren bewezen hebben, dat de gcarres
teerden samenwerkten met personen, die
in dienst staan van de Sovjotmi'sie te
Jlo-vnl en dat hel voornemen bcst-md om
behulp van de gewapende macht
Innga do Sovjetgrenzen een aanvang tc
maktsn met een groolen opstand ln F.st-
land, welke op 28 October zou uitbreki
liet doel de Sovjet republiek van Est
land te proclamecren.
Detachementen van het garnizoen
FetCTeburg zouden te hulp snellen cn deze
detachementen werden speciaal getraind
sedert Juli door de militaire fTovjct-auto-
ontvingen de instructie» van
de Derde Internationale.
In dc inbesiaggenoinen pionnen kan men
de plek vinden op Russisch gebied Juist
de gren* waar groot© wapenliot-vccl-
heden cn munitie waren opgestapeld
gebruikt te worden door de Esdandeche
revolutionairen. Hel geheel© complot
geleld zijn door een lid van het Estland
echo parlement. Dei© Ï6 thar.s gearres
teerd. Hij ontving vertrouwelijke instruc
ties uit Rusland door speciale koeriers
hem was ten nauwkeurig plan In handen
gesteld van de actie om de regeeriftgvlo-
portementen te bezetten. Een ander lid
van het parlement is eveneens betrokken
in de samenzAvering. Deze is echter tij
dens d©n zomer verdwenen. Mei
meening, dat de communisten dezen man
gedood hebben, omdat zij hem
raad verdachten,
Russische militaire manoeuvres
hebben thans in de nabijheid van -
Estlandsche grenzen in het Ost;off-di
irict plaats.
D# lorschs grensquaestie.
De debatten over het wetsontwerp
nzake de lersche grensregeling, dat
in tweede lezing in het Lagerhuis
behandeld wordt, werden Woensdag
voortgezet.
Austen Chambolain (Conservatief)
die een der mede-onderteekc-naars
van het Engolsch-lersch Verdrag 1)©-*
loogde, dat hij cn <1© overige otider-
fccKenaans van hot Verdrag bedoeld
hadden, dat de in het tractaat
noemde commissie d© geheel© grens
herzien tuaechcn Ulster en den
lerscju-n Vrijstaat, doch zeer zeker
geen nieuwe grenzen zou scheppen
zonder inachtneming van d© historie
cf tegenwoordige tocïianden. Spreker
geloofd© niet, dat de vrees van UT
Mer, dat de commissie dit laatst© zou
doen, ©enigen grond had. Hij her
riep, dal destijds tussclien d© Pre-
van Ulster en den Ierschen
rijstaat een overeenkomst w
sloten, volgens welke zij ©cn nieuwe
grcji» zouden vaststellen en wel bui
ten de commissie om en hij is
overtuigd, dat zonder de ongelukkige
gebeurtenissen in Zuid-Ierland
grens reeds langen tijd geloden
onderling overleg zou zijn vastge
steld. Ten tijde, dat het Engelsch-
lorsch Verdrag getcekeud werd, wi
<1© hoop gerechtvaardigd, dat Ulster
en de lerscho Vrijstaat in do grens
kwestie zouden samenwerken.
Chamberlain herhaalde dat d© in
terpretatie van het Verdrag, wat de
grensregeling, aangaat, zeer oc-nvou-
dig is cn dat do Commissie alles zal
doen om de voortdurende controvor-
zoo spoedig mogelijk uit den weg
to ruimen. Hij zeide verheugd t© zijn
over de verzekering van den Pre
mier, dat de persoon, die d© Brit-
scbe rogeering in de Commissie
benoemen, bij gebrek aan een
noeming van do zijd© van Ulster, de
belangen van Ulster zou behartigen,
alsof het hier een benoeming van UI-
Bier zelf gold.
I.Ioyd Georgo, het ontwerp steu
nende verklaarde, met betrekking tot
het feit. dat d© instelling der Com
missie mislukt was door de weigering
an de eene part.ii hieraan gevolg te
geven, dat de regeering gerechtigd
as die stappen t© doen. welk© mo
gelijk zijn om de zaak weder in het
reine te brengen.
Verspreid Nieuws
DE FRANSCH-DUITSCH E ONDER
HANDELINGEN.
In de eerste bijeenkomst voor do eo:
mcTeiccle onderhandelingen tussclien
Frankrijk cn Duitechlaxid begroeit© Her
riot de Duitschc gedelegeerden. Hij voeg-
..V'jj ?.ull©n ihars trachten
een nieuw hoofdstuk van het Vrcdoebook
beginnen."
'on Hoeeeh nnlwoordde hierop.
Duitsdilnnd den oprechten wensch koe©-
tcrl, dU de onderhandelingen zullen sla
gen.
WEDEROM HONGERSNOOD IN
RUSLAND?
Blijken* offieiecle statistieken van Mos
kou zouden thans 3 millioen mcnschon
'edejom het slachtoffer zijn van hon
gersnood Ln de Ukraine.
DE UITBREIDINC DER RECEERINCS-
COALITIE.
Rijkskanselier Marx zal, alvorens met
Socialisten en Conservatieven in on
derhandeling le treden, eerst de mogelijk
heid van uitbreiding der tegenwoordige
rcgocringscoalitio bespreken mot de lei
ders dor Coalitiepartijen, die tegen heden-1
NOODWEER OD PE ATLANTISCHE.
KUST.
Naai' uit, New York wordt gemeld
heeft langs de gehedle kust van den
Atlantische» Oceaan een verschrik
kelijke storm gewoed. Enorme slag
regens hebben in de Zuidelijke Sta
ten tal van districten onder water
gezet, waarbij tal van menschen om
het 'leven kwamen en duizenden dak
loos worden.
DE STRIJD OM MEKKA.
Engeland zal in den strijd
Mokka niet tusschenbeid©,komen, uit
gaande van -het pricipe, dat het zich
niet in religieuze zaken mengt. Wel
zullen de Britsche belangen be
scherm worden.
DE LEENINC AAN
UITSCHLANO.
De Amerikaansch« bankiersfirma
Morgan en Co. en d© vertegenwoordi
gers van de Bank van Engeland heb
ben hun onderhandelingen inzake de
leening aan Diiitschland voortgezet.
De President van de Duitsche Rijks
bank J)r. Schacht, die in verband
met deze leening te Londen vertoeft
heeft Dr. Luther, den Duitechen
Minister van Financiën ontboden, die
naar verluidt namens de
Duitsche regeering het contract voor
de leening zal teekenen.
Do dagbladen rneenen te weten,
dat hel Amerikaansche gedeelte der
leening definitief .vastgesteld is
100 millioen dollar.
Naar gemeld wordt z;ijn er twee of
drie dagen noodig om de verdeeling
van de inte eken aars der Europeesche
landen definitief vast te stellen. Ne-
dcrlandsche, Zwiteereche en Zweed-
sche bankiers voeren in verband hier
mede te I-onden onderhandelingen.
Het bedrag, waartoe de Bank van
Engeland hierbij betrokken zal zjin.
is nog niet vasteesteld; men verwacht
dat liet omstreeks 10 a 15 millioen
Pond zal bedragen.
DE DUITSCHE OOCST.
.Blijkens verschillende dagbladbe-
richten hebben de Duitsche gewas
sen enorm geleden door de ólechte
weersgesteldheid die zich dit jaar
heeft doen gelden. Semi-officie-el
wordt medegedeeld, dat men ver
wacht, dat de oogst van dit jaar
siechts de helft zal bedragen van
die van verleden jaar, zoodat groote
hoeveelheden graan en bloem van
buitenlandsche markten zullen moe
ten worden aangevoerd om het te
kort te dekken.
HET BRITSCH-RUSSISCHE
VERDRAC.
Uit Londen wordt aan de ..Roelj"
gemeld dat MacDonald besprekingen
!ie»?ft aangeknoopt met Joff, den
plaatsvervanger van Rakofski, be
treffende het aanbrengen van eenige
wijzigingen in het Russisch-Engelech
verdrag en wel wat betreft de lee-
ning. De wijzigingen moeten aan de
wenschen van vele parlementsleden
tegemoet komen en daardoor een
meerderheid voor de aanneming der
verdragen waarschijnlijk maken.
KABINETSCRISIS IN CRIEKEN-
LAND.
Naar Reuter meldt is de Grieksche
regeering afgetreden.
Vsn Ingezonden stukken, geplaatst of
niet geplaatst, wordt d© kopie den inzender
niot teruRgogcven
Voor den inhond dezer mbriek Btelt da
Redactie zich niet aansprakelijk.
HET G0EDK00PE HORLOGE.
Een meger
bracht zijn
ouden ivriend
een bezoek ea
was venast de-
zen aan je tref-
fen in een wieg
«eeL Het viel
hem op, dat
zijn vriend niet
alleen bleef zit
ten, maar dat
hij tevens onafgebroken voortging te wie.
gen.
„Je bent toch zriet ziek?" vroeg bij
angstig.
Er was een oogenblik stilte. Toen sprei
d© vriend:
„Neen hoor, gelukkig niet!"
„Maar waarom zit je dan zoo te wl«.
gen
./Dat zal ik je vertellen. Ek heb" een
nieuw horloge gekocht en als ik nu op
houd met wiegen, blijft dat uurwerk staan 1
9 A. v. Pelt 56, 56. 10 J. Jacobs 56, 51.
Personeel buks: 1. A. Hekker 97, 97.
A. Bos 97, 95. 3. L. Burg 96, 92. 4.
W. S-fachelhausen 95, 95. 5. H. J. de
Bont 94. 87. 6 A. v. Pelt 95. 7 J. Rom-
pa 94, 91. 8 H. P. Spoor 94. 9 H. v<
d. Laan 93. 10 J. A. Rijkens 92
ven, waaruit voldoende blijkt, dat Rus-1 avond voor een bijzondere bijeenkomst I
land van dien Bond niet veel moet heb-luitgenoodlgd waren. k
Haarlem, October 1924,
Hooggeachte Redactie,
Hot zij me vergund, den heer A
Rutgers op zijn ..Ingezonden Etuk'
m uw blad van 30 September zéér
in 't kort van repliek t© dienen.
lo. Mag ik den heer R. allerhoffe
lijkst uimoodigen, op wetenschappe
lijke gronden duidelijk en afdoeude
te demonetreeren de logische onhoud
baarheid der thesis, waarop mijne
taal is gebaseerd?
Het zaJ den heer R., gegeven zijn
eedegen wetenschappelijke kermis,
i-rre superieur aan .'e mijne, uiterst
gemakkelijk vallen, het verlangde be
wijs in correcten vortn te leveren.
2o. Mae ik den heer R. bescheiden-
lijk opmerken, dat men aan een ..lief
hebberij! je" niet de beste jaren zijns
levens, almede zijn natuurlijk recht
op levensgeluk ten offer brengt,
tenzij dat. liefhebberijtje" z'
sprong vindt in "waarachtige „roe
ping"?
Mogelijk echter hooft een spontane
opwelling van Esperanto-passie den
hoer R. verleid tot lie* schrijven van
dingen, die hij niet kan verantwoor
den ©n die bii nadere beschouwing
betreurt, op papier te hebben eezbt-
3o. Ook ben ik het volkomen met
den heer D. eens. dat niet ieder de
vereischte bekwaamheid bezit, om
een wereldtaal samen t© stellen.
Dio bekwaamheid en competentie
bezat alléén wijlen, do heer" Zamen-
hof.
^ehleyer, Jeepersen, Meillet, dc
Reaufront, Coutnrat, von Pfaundler
en ander© taaireuzen. zh'n slechts
.rmzaüge wetenschappeliike dwer
gen in vergelijking met .,1a grania
profeto kaj nia Majetro", den auteur
,ii Esperanto.
Ido cn Occidental bijvoorbeeld ziin
volkomen dood! fmen informeere ie
bovnegder plaatse
Mijn droevig stukje werk ligt intus-
schen voor ieder belangstellende (na
schriftelijke kennisgeving van bezoek)
mijnen huize ter inzage.
4o. PeccaviIk ge»f loe dezelfde
actieche fout te hebben benrann als
bona Alitor© samideaiio Prof. de
■SaiifFur» (Antido I. Antido II, Ko*
monolifa. Cosmopolita, Esperanlido).
5o. Het doet me leed. verplicht te
zijn. mede te deelen. dat op stukken,
vaarin gepoogd wordt, hetzii recht-
'freeks dan wel züdelings. mijn stre-
en verdacht of belacbelijk te maken,
t meer door mij k*n of m5g wor-
i gereageerd.
De zaak is mij te ernstig!
JAC. VAN DIEM-BN,
Kooleteég 3.
Aludra 30 Sept. te Santos, Buenos
Ayres n. Rotterdam.
Buitenzorg 28 Sept. te Soerabaya,
Batavia n. Rotterdam.
Bennekom, 30 Sept. te Lima v,
Rotterdam.
Blijdfudijk, 30 Sept. n.m. c. New
York n. Rotterdam.
Breedijk 1 October n.m. 12 u. 15
v. Rotterdam n. Boston.
Baloe, 29 Sept. t© Padang, Amster-
dag n. Java.
Uaroet, 1 October v. Antwerpen,
Rotterdam n. Java.
Grootend ijk" 30 Sept. n.m. v. New,
York n. Rotterdam.
Jason, n. 28 Sept. Flores, Valpa
raiso n. Amsterdam.
Maasdam, 30 Sept. v. Vera Cruz,
Rotterdam n. New Orleans."
Noorderdijk, 30 Sept. v. New Or
leans n. Rotterdam.
Prins der Nederlanden 30 Sept. v<
Southampton, Amsterdam n. Ba
tavia.
Rietfontein 1 October te Antwerpen
Londen.
Springfontein 28 Sept. te Port No-
1 v. Delaeoabaai.
Samarincla 29 Sept. v, Batavia n.
Rotterdam.
Salland p. 29 Sept. Finisterre,
Rotterdam n. Buenos Ayres.
Tjerimai 30 Sept. n.m. 5 u. van
Marseille, Rotterdam n. Batavia.
Tantalus p. 1 October Gibraltar,
Batavia n. Amsterdam.
Alwabi 30 Sept. v. Las Palmas,
Buenos Ayres n. Rotterdam.
Alkmaai-29 Sept. n.m. 4 u. 5 m„
0 mijl Zuid-West v. Land's End,
Chili ii. Liverpool en Amsterdam.
Amor 29 Sept. v. Kingston Ja. n.
Jacmel.
Arendskerk 1 October 's middags 2
v. Hamburg -n. Rotterdam.
Breda 29 Sept. te Antofagasta van
Corral.
Blitar, 1 October v. Amsterdam n.
Rotterdam.
Batoe, 29 Sept. v. Padang naar
Batavia.
Boero© 30 Sept. te Foochow van
Kobe,
Djocja, 29 Sept- v. Monrovia n.
Seceondee,
Delft, 29 Sepf. v. Iquiqu© naar
Guayaquil.
Flandria, 1 October v. Amsterdam
u. Buenos Ayres.
Goentoer, l October v.m. 8 u., v.
Tanger, Batavia n. Rotterdam.
Jan Pietszoon Coen, 30 Sept.* van
Sabang n. Singapore.
Jaarsiroom 30 Sept. t© Bordeaux,
Amsterdam n. Weet-Afrika.
Kangean, p. 30 Sept. Gibraltar,
Amsterdam n. Batavia.
Meliskerk p. 1 October Missingen,
Antwerpen n. Rotterdam.
Madoera 1 Oct. v. Amsterdam n.
Gulfhaven.
Nijkerk 30 Sept. v. Delagoabaaï n<
Port Natal.
Palamed, p. 1 Oct. Perim, Batavia
n. Amsterdam.
Saleier p. 29 Sept. Perim, Amster
dam n. Java.
Tjibesar 30 Sept. v.m. 6 u. 15 m.,
260mijl Zuid v. Valentia, Antwerpen
New Orleans.
Tjisondari 30 Sept. te Sjanghai v.
Batavia.
Venezuela, 30 Sept. te Havre West-
Indië n. Amsterdam.
IJselstroom 30 Sept. v. Hamburg
n. Amsterdam.
GEDEXKTEEKEN WIJLEN Mr. H.
GOEMAN BORGESIUS.
en W. der gemeente den Haag,
stellen aan den raad voor aan het
comité tot het stichten van een mo
nument voor wijlen mr, Hendrik
Goeman Borgesius toestemming t©
verleenen om een gedenkteeken op t©
richten in het plantsoen op het Prins
Hendrikplein en dit gedenkteeken na
de voltooiing in eigendom ten be
hoeve der gemeente over t© nemen.
- -I
TEGEN DE DUURTE.
Te Rotterdam is opgericht een Ver-
bruikersvereeniging Duurtebestrij-
ding. Deze vereeniging stelt zich ten
doel liet ongemotiveerd© stijgen der
prijzen van levensmiddelen enz, te-
gen te gaan. In ©en binnenkort te
houden vergadering zal de werkwijze
nader worden uiteengezet.
E WERKTIJDEN EN LOONEX
AAN DE SCHELDE.
De nieuwe werktijd- cn loonrege-
iiig aan de Kon. Mij. de Scheldek©
lissingen zal 6 October ingaan. Er
zal 52 uur per week worden
werkt namelijk 5 dagen 9 1/2 uur'ea
Zaterdag 41/2 uur D© loonsverlaging
bedraagt 7 1/2%
