Pers-Overzlcöï
Snert en Wedstrijden
da: eer: vader en mooier hun zoon
me: zouden herkennen ;.a een ziekte
proces van enkele maautm: of jaren.
Maar zonder dat zou hij zijn siua
niet hebben kunnen schreven tn nooit
toi het „pakkend" sioc rijn gekomen,
de reehtsscèno, waarin een vader voor
ziju eigen onbekenden zoon ue.
doodstraf eischt. Dat zulke ,.s- hok
kende" tooneelen het nii een daar
voor ontvankelijk publiek altijd
doen. is ons op den avond van de
ste voorstelling van Slachtoffers dut
Samenleving" in «l-n schouwburg
aan den Jansweg dnidel k gebleken.
Hec applaus was oorverdooven i ec
het scherm moes: r.a di: hedri dan
ook eenige malen omboog. Trouwen
heel dit spel uit het hittere leven'
waarin zooais hec programma ze.".,
„een mooi jcug leven verstar» r
modder' deed bet ze;-r zeker bij
vollo zaal. die bliikens het herhaald
applaus bij open Hoek behoefte hnd
mede :e retuigen. Het drama had lifi
het publiek veel succes, wat voor een
groot deel zeker -naa worden toege
schreven aan hi t in dit eenre zrer te
loven spel van Alex F sassen en Ge
rard Vrolik. Alex Faassen was do ion-
ge man, die een heel vumma van het
hoojrste geluk tot de dienste ellende
heeft te spelen. F .nissen verraste wer
kelijk in deze rol en tornde kanten
van zijn ralent, die wji er v-roesrer
met aan gezien had>l©n. Vrolik zaeen
wii :n de rol van dokter «n die vat
advocaat en ik meen hem ook ach te',
het masker van oen ..sehsimzinniav'
horkend te hebben. Vrolik is voor dit
gezelschap o;n zeer waardevolle
kracht. Zin spel al» dokter was le
vendig en sympathiek en hii xri en
SJ-ee'de zijn wel heel hol en onmo
gelijk pleidooi met veel talent.
Da- was zeer goed!
Ook als regisseur heeft hit flink
werk eedanp, al had van sommies
tooneelen als van ie ontsteltenis
na den moord neg wel meer ge
maakt kunne» worden. Als geheel
stond deze opvoering annmerkeh'k
boven het pei' der vertooningen van
dergelijke stukken.
J. *B. SCHUIL.
DE OPVOERINC VAN CREMER
TZINCANI VAN JKR. VAN RIEMSDIJK.
De gedachten van allft» in den 5c». ia-
ncb.-.awfiurg Ei."in giscemt meevroalra
naar det* mam zijn gegaan. die meer dan
*5
het
heeft bekleed '-n ihaaa dcor ziekte de op
voering -.aa Tr-rgxr. die hij
©pgac.seerer.»! talent voor een grocK deel
mede had voortr-r* id. niet koti bijwonen.
Wij hadden bet bij dese openjngsvoorstei-
ling van Crooner, ru roor bet eerst een
stok van den nieuwen eere-TOoraiCer
ging, üoo gaarne anders gewen scht. De
ziekte van den feeer Van Gaseren wis wel
de zware, dooier# sefceduw. die over deze
openir-esTOorste-Uing van Creenee lag.
Wanneer de voorane* van Crezaer gis
teren jegeowr.oHig ba.: mogen weren,
dan aoa hij zek:r uweien over zijn vee
eenigirg ri;n geweest. Cfecaer heeft zich
sett cwezwoffrahec was io alle ooaaoh-
tea de beate opvoering; die wij oo* »vr
haar hebber: grak-n. Ven Rieznodijk'e
tt'ii boeide thans in !-«e vertoon iog vee!
van hec Toor:eel en dat. Ier
wijl toen arciecec -.ia Locis Bouwt© <v«er
mevrouw Har.r. F.-k\ Ho poer en Emma
Merel de hoofd:n verval den. .la, ik
durf coc verder gaar. en mggen, dat de
voorstel'."ng van doze dilettanten, die
de beroepeartiaten var. eenige jaren gele
den verre overtr©f en het aal zeker voor
Cremec en zijn voorzitter een gsoote voi-
doenicg rijn, te ijai de auteur
soools hij mij persoonlijk mededeelde
van dezelfde opir e ie. Hoe dit bijaocdec
gelukkige resultaat door de epeiers werd
bereik: I Door hun liefde voor he: stuic
en hen vertrouwt-. 1 Zij hebben zich ie
tecerscoUiog met ie ber;-epe&r::r-cn in
dertijd met heel htm ziel aan dit we*
▼aa hoe eere-voorzitter gegeven. Ook de
regUeetir, de heer Fr.s van Dommelen,
heck met glooien err.st en met blikbare
liefde de repetitie* geleid ea zoo kregen
wij a2a resultaat een voorstelling, die als
geheel een model-opvoering van dilettan
ten genoemd mag worden.
Zwakke plekken waren er nietOver
heele lir.ie is gisteren uitstekend gespeel
Wanneer soir.tcige gedeelten nochtans
wat 'ac.g vielen, lig d'.t dan ook aller
minst aan da spelers. Het stuk eischt
herhaaldelijk een Langzaam terrspo, wil
men althans „stemming" wrikken. Da
spelers hebben in Taimgani dikwijls mat
hun spel „aanvullend werk" moeten le
veren, wanneer de auteur hen mat zijn
diaLxg nu ea dan in der. steek '.iet. Var.
Riemsdijk heeft het in Tzicgani niet en-
kal ie uiterlijke fcac '-lir.g en tooroelef
fecfen gezocht, a! heeft hij ie dan ooi il
lezuKSft v?r=tnazd. H m heeft bij de con
ceptie var, rijn drama blijkbaar een mooi
idee v:or oog en gereeefd. Wij denken bi;
Tongas i r.u e-i don ewn zin ..Rosrr.er'
holm", maar Dsen had in dat somher
treurspel meer te vertellen dan van
Riemsdijk in zijr. romantisch :>Xl«el
spel. Het heeft niet aan de spelers gelo
gen. dat dtt au en don voelbaar werd.
Bovenaan stond gisteren mejuffrouw
Stam. Toen ik Jo &in eenige jarec. gei©-
den voor het eerst bij „Doe- Inspanning
Uitspanning" zag spelen, heb ik reeds ge
schreven, dat zij aar.'eg had één van de
beste dilettanter. van Haarlem te worden.
Nu is rij reeds zoo- ver, dat zij alle an
dere dilettanten in or.ze 6tad achter zich
Isa:. Sr is ia haar eenvoud":?. itanig
spel. dat sterk r Bij Jo Stam geen
trucs, geen scliaV.orj-R. geep geroutineer
de :.:«j van dat al.es' 7-
speelt geheel vac binnen uit en dat
maakt, dit *lj met zoon werkelijk genoe
gen naar haar kunnen zier.. Zij is een r.a.
taartaleoc en sou.' als zij haar uitspraak
wat meer cultiveerde, zoo naar het groote
tooceel kunnen gaan. O seker. ik weet
we'., dat haar spel rc-g breeder kan wor
den, dat het r.u en dar. r.cr wat ij'.
maar het is alles z o echt, zoo innig lief
(ii'r eenvo'id en na:nur. Sn zij heeft
daarbij een zeldzaam expressief gezichtje,
wat haar vooral in de rol van deze blinde
zoo goed te pas kwam. Haar gezichtje
„sprak" voor durend, oedonk» de „doo'Ie
nogsn". E'.j mejuffrouw ?tam gaat als
ten-slotte bij alle werkelijk goede spel ere
gebaar het woord vooraf. Zij leidt
om i.ec ar.ders uit te drukken hec
woord door haar epel in, zij versterkt het
ir. wezenlijken zin door haar actie. Zie
eens bijvoorb->l 1. zoozls zij aan het slot
vtn het eer"e bedrijf, de kamer rondkijkt
er. h tor r.n.ir dan zeggen: ..Dag allemaal!
fl, Zij heeft or« vooiberei l op hec
0r.: roerend ui '.z esproken afscheidawoord.
Hec is preeias w.'.t het wezen moet.
Maar ook in den gewonen dialoog leid
de zij bijr.a eiker, zin met haar ext>r*:ss:ef
gelaat in. Waa het som» niet, of wij da
zon over fcaaj gearcbtje mee de dichte
oogen zogen glijden I En dan op een:
volgde daarop weer de donkere schaduw!
He* was voortdurend een expressief spel
van wisselende emoties, dat sterk trof
<Vor volkomen natuurlijkheid.'" Haar
spel me* de bloenten max hec slot van UI
r.a de voor ecu blinde wat te vlugge
op&oxusz, ontroerde sterk, aomder da: er
een oogenblik was van ilseaiiual gebaar,
Bn toe knap speelde zij ook het loon eel
met Heether. Ik kun mij begrijpen, dat de
auteur en:houaiaac was over zijn Anna,
Jte Emma Merel m dese rol ®er
zich liet.
Na mejuffrouw 9im noem 3c den heer
K. Bakivr, die al meer en meer
gaat. IkiLS.ec had zl«h eea praehtipa» kop
'X, söd fasean eeccnd, dor men in be
coceej tussi-heu hem en R
sluitend naar VarrHo keek. Wal mij gis
'.eten zro sterk Irof ia hec spel van den
beer Bakker, was hec geconcentreerde
heel ziin actie! Zijc spe! wa« als v
c:.;. Stam vwn innerlijke kracht. Ook
aijo gebaar was thaos m de JrsnaMieche
-«tees Tee! beheersclwer dan
Voar'-xeÉfolijk wis hij bepsaid in het n»
nee], waarin hij Roeni waarschuw* iaa 111.
Toen was allee zijn gebaar, »ijn
ketide opgen, zijn stecu in overeenstem
ming met zijn misvormd hoekig lichaam.
In het laaiste bedrijf wist hij zijn rol,
die ik erken het daar zeer »w«r»
eischev. stelt, niet p deaelfde hoogte t
houden. De heer Bakker zocht het boen iL
een preekte on. waar in lijn stem de klare
m-. van den hoogen vrede had rnoecen
doorklinken.
Da heer Crocnlrasw speelde Roeni, de
vroegere rol van Bouwc.eeecer. Een groot*
sympathie laan ik voor deeen riget
voelen. Ik heb hem achtereenvolgens io 5
gedaanten geaiea ttw* wil w«I bekennen
er rioc r.iet achter te zijn, wat R.-sr.l
ejgBBlijk ie. Ei-n groot kunetenaar
hflHn kite componist seUs van den te-
,-vrw-or»kgeu lijd hoorea wij aeggen.
th'j moet dar. toch ook uit de teekenüw
an de figuur blijken! Ben fijn-voelend
kun^enaar is hij zeec zeker niet! Doch ia
ten wij hierover niet verder uitweid an.
Üroanbouw speelde de ral met een benij
de nswuanüge routine en maakte
wal er van te maken viel. Zijn spel vu
in tegeneteXing met da: vun
den heer Bakker geheel uiterlijk,
maar deze .jomar.tieche" rol. d'le al heel
weinig houvast bied:, bracht dit mede.Men
ver zeer reel routine beschikken
rol als Rcwdc met aco'n genaak
als Cktnboar deed en de heer
Van Rietnedijk beeft alle reden been denk-
-ar te zijn.
Me;. ViMsww mgeci wij nooit beter
et gisteren. In het begin was haar spel
:g wat gewild druk. wat opzette!k
geforceerd, rneix later kwam met de be
heerschicg c.k dw zekerheid vac tiiiiruk
king. Haar wat uiterlijk spel contrasteer
zeer gelukkig tegen de innerlijke rast
het spel van Jo Stam. Mcj. W:K«veen
durfde rich te geven ra toonde, wat wii
te zelden var. dilettanten zien tempe-
Ecn kracht, waarvan Cremer nog
veel pietzier kan hebben.
Er. dan was daar die „ouwe ro*"
Lieuwe Janeeen. die van Cfgnont wee
co bed cede beeft gemaakt. Er wa
werkelijk fantaste in zijn speJ! Hoe le
vendig üe tictelor.de oogve, hoe aardig
dat breede gebaar! En volkomen paste die
donkere, wwl ruige stem bi} dezen zigeti-
ler. die na zijn cello in de whisky lijn
r- uws:e leTenagezeil r. had gevonden
leide keeren beloonde het publiek zijn
P'-re»ien met 'n open doekje, 'wat vooc een
ook een suocee voor Van Roeraadijk
ra*, die met de tcekeniog van Cignoci
heet gelukkig ia geweest.
Noemen wij r.og de decoratieTe heks
van mesnsouw Lucas, dse vooral in het
eerste bedrijf zeer goed was later trad
zij te veel uit <Le ronwmöache sfeer
u aardigen Paolo tui me;. Bouwman,
dw echter voor een zige'on er jongen nog
wat spontaner en wilde* h«d kunnen zijn
en de verdienstelijke Maria vari mej.
Booda, dan rest one nog een woor.1 var
I - f voor de zeer smaakvolle aankleeding
en de reeda genoemde knappe ^eg>
van Frits van Dommelen. Gaarne zou ii
ook cog iets zeggen van hec muzikale ge
deelte, dat verzorgd en geleid is door nie-
mand minder daa mevrouw Ftecsel We
gen erKoopman, maar <f*n zou ik mij op
•n gebied moeten begeven, waar f* m';
ek nel Laat ik daarom alleen mogen
-stateeren. 'h! het muzikale eleasect in
belangrijke mate heeft bijgedragen he:
zr--!<e succes van gieteravond.
t een succea is de opvoering van
Tzingani voor Cr onver in alle opzichter,
geweest. Van Riemsdijk had er zijn stuk
geheel voor omgewerkt. In vele opzichten
bleek deze omwerking vooral technisch
ren verbetering. Dat Van Riemsdijk
stuk vermag te bouwen, zien wij ook
:r> deee verbeterde Tzrr.gani hoe ef
ferfvo! bijvoorbeeld weet hij de eerste
irl» bedrijven te slnitenl en dat hij
ioocee]schrijver zijn puWiek steeds
weer boek, werd ook gisteren beweren.
Maar mijn hr-Vdheswaar de mr.erüjke
ran het et-ik -Is er niet door
weggenomen. Ware Van Riemsdijk op zijn
iprocfeelijke opzet in De Sphinx door
jegav: en badde hij meef plaats gegeven
»ar. den inspireeeenden invlced van
•VniM op Rosni dar» op dien Tan de hek»,
en de rigeuners. ik geloof, dat zijn dram»
"ic-or gewonnen zou hebben. Hij zou
don ook zeker niet zot zijn nieuwe
misschien phantastische, naar operette-
achtige en weinig overtuigende slot zijn
gekomen.
Aan het eind werd het één gToote fees
telijke bloemenhulde 1 Aar» de nc-
tricee en aan de dames Franse! Wege
ner— Koopmaan enl KoolhovenAshe
w.-'Jte laatste de solo-partijen achter de
schermea had gezongen werden bloe
men aangebodenEn toen de anteur ten
toor.ee> verscheen waar hij twee krar.
'en in omvai-gs* had te nemen werd
het «en zeer hartelijke ovatie. Voor Oro-
tr.er. maar niet minder voor den heer Van
Riemsdijk dus een zeer gdtikk;ire ainr.d.
J. B. SCHUIL.
Uitgaan
N.V. VEREENICD ROTTERDAMSCH-
HOFSTAD-TOONEEL.
Op Zaterdag 11 October komt de N.V.
Ver. Rotterdamsch-Hofstad-Tooneel, Di
rectie Oor va-n der Logt Melfert en F, it.
Tartaud, in den Stadsschouwburg de 31'te
opvoering geven van „Politierechter", b'ij-
spel in 4 bedrijven van Arthur W. Pinero,
oehzijveT o.a. va® „Ni®*" en „De tweede
Mevrouw Tanqueray".
In dit vrooii'ke stuk, dat den geheelen
avond door lachrformen verwekt, treden
op: de dames Kitty PerricKluppel],
Lily Botrwmeester, Jo Feiten—fiteenber-
r-n. Re 5-.eek—Beyer, ec de fceeren Fri'.s
Tartaud, Jules Ver«:r*ete, Jaap van der
Po". Theo Frer.kel Jr.. Henri Merrier.
Jacques Reule, Louis Vervc-srn. Willem
Huyemuns, Jacq Snoek. Joh. Steenbergen
Jr. De Toorsteliing gaa*. onder regie 7an
Cor ran der Xugt Melscri.
Ds. Barbas 80 jaar
Bijzonderheden uit zijn leven
Een pnzer be
kendste stadgenooten
viert heden
tachtigsten verjaar
dag, namelijk Ds.
fc.. Barbas, <ie oudste
predikant bij de Ned.
Herv. Gemeente al
hier.
We hebben Ds.
Barbas gevraagd,
ons een ea ander uit
"in levea te ver.
•Sra.' ^"Jweascate hü liever
niet te aoen. Omdat we evenwel over.
tuigd njn, dat velen onzer lezer? iets
omtrent deren achtenswaardigea preii-
xatt: willen vernemeo, pubüceeren we
hieronder een:g bijzonderheden, die wc
van andere rijde hebben ontvangen
Ds. Barbas werd 7 October 1S44
Besoyen (N.-B.) geboren. Daar heeft hij
rijn jeugd doorgebracht en de school
bezocht. In 1864 ging hij naar de Uni
versiteit te Utrecht en werd viif jaar la-
ter door het Provinciaal Kerkbestuur
Utrecht tot de evangeliebediening iu<=.
gelaten. In datzelfde jaar (op 19 Septem
ber 1869) deed hij zijn intrede als pre-
ü:kant te Ottertoo, waar hij d-aor wijlen
zijn vader. Ds. J. A. Barbas, bevestigd
f ^erd. De jeugdige predikant hield
s middags zijn intreerede naar aanlei-
ding van de woordra in Lucas 2 vers
10„Vreest niet, want ziet. ik verkondig
u groote blijdschapIa 1871 trad
hjj te Oost-Doageradeel (Fr.)
huwelijk.
Ds. Barbas bleef in Otterloo,
ouden van dagen hem nog heel goed
kennen, tot 1872. toen nam hij name
lijk een beroep aan naar Amcrongen,
waar hij zes jaar het evangelie verkon
digd heeft. Hier stichtte hij o.a. de
Evangelisatie te Overberg.
Do Ned. Herv. Gemeente te Delden
riep hem ia 1878. Hier heeft hij tien
jaar lang heerlijk gearbeid hij stichtte
de Evangelisatie te Diepenheim.
Ds. Barbas nam ia 1888 een beroep
naar Doetinchem aan. maar bleef hier
slechts dertien maanden. Op 17 N'ovejn-
ber 1880 werd hij te Haarlem bevestigd
door zijn broeder, Ds. J. Barbas, pre
dikant te Schaars bergen. *s Avonds
hield hij zijn intreerede. Hier nam hij al
aanstonds een vooraanstaande positie
De gemeente Haarlem zag er toen.
3S iaar geleden, natuurlijk nog heel an-
Het tegenwoordige Kleverpark
was allemaal nog weiland en de Scho
tersingel vormde de uiterste grens. Op
initiatief van Ds. Barbas werd door het
Ministerie van Predikanten het Haar-
lemsch Predikbeurtenblad opgericht.
Dit blad. waarvan hii vele jaren redac-
is geweest, heeft bij tot grooten
bloei gebracht. Toen hij rijn 70ste le
vensjaar bereikt had, legde hij het re
dacteurschap neer.
1S84 herdacht hij ziin 35-jarige
evangeliebeddeningmaar hij onttrok
zich toen aan eer. huldiging. Den
volgenden Zondag hield bij evenwel een
gedachtenisrede met als uitgangspunt
•ie Bijbelwoorden Jezus Christus is
gisteren en heden dezelfde tot in der
eeuwigheid." Ook ter gelegenheid van
zijn 40-jarig ambtsjubileum (ja tqoe.l
sprak hij een gedachtenisrede uit. Bij
beide gelegenheden mocht hij op over
tuigende wijze ervaren, hoezejr' zijn per
soon en zijn werk hier gewaardeerd
werden.
Sedert Langen tiid was Ds. Barbas
praeses van het Classicaal Bestuur van
Haarlem. Onder zijn leiding kreeg dit
bestuur in den lande een groote be
kendheid. Gesticht werden namcli;k
twee nieuwe gemeenten en wel te Scho
ten en IJtnuiden; eveneens de tweede
predikantsplaats te Velsen. Tevens werd
onder rijn leiding verbetering gebracht
de administratie van tal van kerke
lijke gemeenten in het ressort. Ds. Bar
bas nam ook het initiatief tot het evan
gelisatiewerk in Noord-Holland ooder
zijn leiding is een evangelist ia de pro.
vincie werkzaam geweest. In verschil
lende gemeenten cm Haarlem is het ker
kelijk leven door hem bevorderd. Ve'.e
jaren was hij voorzitter van de Ver-
ecniging tot stichting en instandhou
ding van Scholen met den BiiVL Onder
zijn directie werd de Christelijke School
aan de Bakenessergracht gebouwd. Dit
terrein was door het gemeentebestuur
voor dit doel afgekeurd. Toen heeft
D?. Barbas het terrein voor de vereni
ging gekocht. Hij blijkt goed gezien te
hebben, want het tegenwoordige school
hoofd roemt nog steeddeze plaats,
waar het hoewel midden in de ge
meente gelegen zoo rustig is.
In 1909 werd door Ds. Barbas de
Noorderschoo! ia de Velserstraat ge
sticht. Hij had een belangrijk aandeel
in de administratie van tal van kerke
lijke foodsea hier ter stede. Hij wa-.
vele jaren voorzitter van het Java-Co-
m:té te .Amsterdamvoorzitter van de
•erceciging de Nederlaodsche Zen-
dingscor.ferentie en bestuurslid van vele
andere zendingscorporaties. Hij heeft
irouwens een zeer groot aandeel ia den
N'ederlandschen Zendingsaxbeid ge
had - Op zijn initiatief ging men over
tot verwarming van de Bakenesserkerk
Zweden bracht hii de kerktele
foon in ons land. De Janskerk wa*
in ons land, die dit toestel
kreeg. Dit heeft ook niet weinig het
kerkelijk leven bevorderd. De doove
menschen waren verrukt, dat zij nn op
eens èeo heele preek konden volgexi,
iets wat zij tot dusver hadden moeten
en/Dit goede voorbeeld werd da-:
ook in veel andere gemeenten (o.a.
Schoten) gevolgd.
Behalve tot het kerkelijk leven, voel
de Ds. Barbas zich steeds ook aang»-
rokken tot philantropischen arbeid.
Daarvan getuigen o.a. de stiehing van
he gebouw ..WH'belang" op den Janr-
tveg hoek Parklaan en het Tehuis voor
schoolgaande kinderen ia do Morime-
steeg. Ia tijden van malaise, zooals in
de laatste oorlogsjaren, had hij ook een
belangrijk aandeel in het •werk der
groote steuncomité';.
Een groot deel van zijn leven wijdde
hij. zooals onze lezers weten, aan de
stichting van de Noorderkerk alhier. In
1898. toen er nog nauwelijks huizen in
het Kleverpark stonden, begon bij er
reeds voor te ijveren. De. herinnering
aan de plechtigheid van de ingebruik
neming dezer kerk ligt r.og versch in
het geheugen.
Toen Ds. Barbas zjjn 70sten verjaar-
In 1911 werd hü, na het emeritaat van zich liggen «n keek er naar terwijl
Ds. Knottenbelt, de oudste predikan:
Haarlem. En nog steeds verkondigt de
waardige giijsaard niet grooten lust
het evangelie.
PERSONALIA.
De heer A. Harpiiw.ii, van .Aznster-
lam ia benoemd tot 2a violist bij da Haar-
letuwjlie Orüeatvereraiging, ihteoteur N.
Gcrharz.
JUBILEUM II. J. KENSELAAR.
Maandag herdacht da heer II. J. Hen
gelaar, den dag, waarop hij voor '25
jaar lid werd van liet zangkoor „Can-
ttmus Domino" der Kadscdraai.
Zondag \serd dit feit kerkelijk her
dacht ouder de II. Mi» van kwart
voor acht eu de Hoogmis van half
elf. Des mid»lags werd liet feit
huiselijke» kring herdacht.
Aan vele zijden ontving de heer
Ken- jaar gelukwenachen
„TEHUIS VOOR ALLEENSTAANDE
BLINDEN TE WOLFHEZEN,
Dezer dagen zal de jaarlijksche
collecte worden gehouden ten bate
•Je Stichting „Tehuis voor al
leenstaande blinden van ulle gezind
ten" fo Wolüiezen.
Deze stichting mag waarlijk
Nationale heet en, <iie met recht
spraak maakt op den sietin van het
Seheels Nederlandsche volk. Blinden
\an allo gezindten uit geheel Neder
land vinden er een liefderijk tw-
httfe. Maar wat dit tehuis bovenal
zoo sympathiek maakt, tt dat er in
do eeifto plaats worden opgenomen
de alleenstaande, do urme blinden.
Het lot dier ariasten der armen,
waarnaar geen bloedverwant o:n2iet
trekt het Tehuis zich zooal niet uit-
iluitend. dan toch bij voorkeur
aan. Onvermogendeo worden t-eheel
kosteloos opgenomen. Maar daartoe
is veel geld noodig. Dringend vraagt
bet tehuis dan ook om aller steun.
MAATSCHAPPIJ TOT NUT VAN 'T
ALGEMEEN'.
Maandagavond had iu het N'utsgc-
bouw, Lange Voorstraat, een verga
dering plaats van het departement
Haarlem van de Maatschappij tot
Nut van lie& Algomeee. Vcvrdtfcer
wa» Mr. K. van llinloopen I.a!>i*-r-
ton. Aan de orde kwam het jaarver
slag gaande van 1 Juli l«t>3 tot 1 Juli
lftM, waaruit bleek, da; het Icden-
Op I Juli 148 bedroog. Er kwa
men in het geheel 17 nieuwe le»I»-n
In het verslag werd de wenech ge
it, dat in Haarlem wal meer be
langstelling voor het werk van n«t
Nut mag komen
Verder vierden tie gehouden lo-
zingon en de verrichte werkzaamhe
den fimemoreerd.
Het verslag van de kinderleeezaai
i-af i'otlen tot tevredenheid. daar
deze leeszaal zicli in een steeds gro<»-
ter wordenden bloe: mag verheugen
Ook komen er steeds meer kinderen
en liet aantal boeken neemt toe. In
1321 ftedrocg het aantal bezoeker*
6IQC tegen Ö318 in 1323 -
Aan het verslag van de Volksbi
bliotheek ontieenen we het volgende:
De inkomsten bedroegen Sf/7.37 1 2
de uitgaven f 784.80. Kr is alzoo een
batig «aldo van f '22.57 12.
Er waren dit jaar 11 lé personen
ingeschreven tegen 1243 in iu-t jaar
ervoor. Werden bet vorig jaar 14.643
Soeken uitgeleend, thans wa* dit
aantal kleiner eu bedroeg 13.140.
In 'ie kinderbibliotheek -waren in-
ect'chreven 168 jongens en meisje»,
het vorig Jaar 214
Het aantn! uitgeleende boeken liep
terug van 38104 tot 31151.
lüj hot ver»!ag van de kinderlees
zaal went er nog op gewezen. dat
het zoo jammer is, dat zoo voel
menschen nog niet weten dat deze
bestaat
Vervolgen» had plaata de verkie
zing van leden dur Commissie van nt
Volksbibliotheek, wegen» periodisbe
aftreding van de 1 vee ren J. D. Rut
gers Tan der Loeff en W. Stolp, tn
egena ontstane vacaruroe
Benotmd werden do hecren: J. D
Rulgers van der I.oeff. ff. Stolp. G
tV. Ph Daniels. J. .Rothe. I». F. de
Boracs en D. M. Klijzing.
Uit het versing van de Kweek
irhool voor onderwijz-rosson, dat
Jaarna behandeld werd, bleek, dat
de school zirh in een Moetenden
toestand bevindt. liet aantal 'eerlin-
gen be-lroeg op 1 Jan. 1!>21 IOC.
Tot bestuurslid van het departe-
nt. werd benoemd de heer J. Wild
schut.
Tot slot werd nog meegedeeld.
11 reeds twr lezingen zi;n vjj'.-
rriteld Op 3 November zal de heer
J. R. Schuil komen m»t diverse
voordrachten van hem zelf. De heer
AH uit Bolsward jal «en voordracf.t
honder. over Parrival 'en we' op 15
'ember
VAN HET ONTWAPENINCS-
0 E BAT.
In „De Vrijzinnig D e m o-
a a t" maakt rnr. Marchant on
der meer de volgende opmerkingen,
naar aanleiding van hoi slotwoord
an den voorzitter d> r vergadering
au het ontwapeningsdebat:
„De pers heeft, door het rumoer,
do slotwoorden van den president
niet juist verstaan. Hij heeft herin
nerd wet hij bij de opening had ge
zegd, dat voor dezen avond groote
belangstelling was verwacht, eu dat
men over die bclangstellinz tevre
den kon zijn. Had liij gezegd, dat de
vergadering alle reden had om over
haar houding tevreden te zijn. dan
zou hij zeker van slechten smaak zijn
te beschuldigen; maar dat heeft hij
natuurlijk niet gezegd Ook hem
werd door het rumoerige doel van de
vergadering het spreken van een
kort slotwoord belet, liet Volk"
wijst aan wie vooi het gebeurde
verantwoordelijk zijn, door met vol
doening te gewag n, v.in de ..dave
rend gozonren InternationaJo". die
den voorzitter onverstaanbaar maak-
hïj sprak. 0n« indruk was, dat hij
zijn c.'uiiingsrede vooraf had klaar
gemaakt, iu dit, geval treft hem ui-
Wen het verwijt .dat hij Ueu „slech-
1 cu smaak" heeft gehad, een rede te
willen uitspreken, waarin hot tegen
deel van do werkelijkheid werd ge
constateerd".
De Standaard zegt in een
drieeter in haar nummer van Zater
dagavond onder meer:
,,De geweldloozen hadden een
schoon© gelegenheid om te doeti zien
dat zij wezenlijk den vrede willen.
Zij bleken echter van heel anderen
aard. Onwillekeurig huivert nu-n
terug, al* men bedenkt wat ons volk
wachten zou als de/e strooming de
overhand mocht verkrijgen.
De vergadering 'in den Dierentuin
heeft ons volk doen zien, voor welk
ontzettend gevaar de pro>a«r.
van de ontwapening het etelt. Hier
werkt da geest uit den afgrond.
En toen dit voor heel bet land
ruide!ijk gebleken waa, kon de lit
neraiü met een beleefde buiging van
itet bestuur afscheid nemen. Hij hnJ
over heel de linie gezegevierd.
(leen betere replink kon hij #even
dat; de verwijderde massa hem
bood".
EEN VRIJHEER.
In een Kruiskopje behandelt De
Maasbode hec -tptrvden van
prof. Fretberr B. voa Biseing, die
in den luatslen tijd allerlei artikelen
gaat pubiiceeren. Hot blad merkt
op:
Deze Freiherr schijnt met te be
grijpen, dat het Nederlandsche volk
en naar wij mogen veronderstel
len ook de N'ederlamWhe Regeering
er uiet van gediend is, dat een
vreemdeling, die hier gastvrijheid
genier, zich komt mengen in 'e lands
pol it iel: 0 aangelegenheden, om zoo-
aoeudo een min of meer groot©
groep laudfienooten, hetzij Israë
liet!'ti of Roomsch-Katholieken, dan
wel ten enkelen landgenoot, onaan
genaam te treffen.
Scherp laakte het wat deze Frei
herr na» het adres van den heer
Drtor. tchreef. wat maakte dat een
aanklacht tegen Item is ingediend.
,,D»t wij aldus het Mad aaa-
dr.eht aan het geval wijden, *indt
xiju «eden hierin, dal wij als Neder
landers gevrijwaard wiU«*n Wijven
voor bet gevaar om, a'.s wij morgen
aan den dag een artikel schrijven
en aldus voor onze eerlijke overtui
ging opkomen, ons door een vreem
deling. die zich met onsv inzichten
kan vereenigen, te h00ren ver
wijten, dat we door een öf andere
mogendheid zijn omgekocht.
Ken dergelijk lti-iiAvwaniifj iiftgt-
sproken verwijt, door ©en man. di©
hier niet allien gaatvrijjieid geniet,
maar zelfs tot de bediening van een
hoog etaataumbt werd geffoepesi. Is
met krenkend voor den letrokken
persoon alleen, maar ook voor hot
Nederlandsch» volk in xijn gehe> l
Voorts stelt het blsd in liet licht
dat de heer Rissing bovendien heeft
getoond over niet veel tact te be-
iw-hikken, door tn z:.n pnnjrie van
Nederlnndsch Staatsambtenaar ar-
len t« publiceer-n in een perio
diek. dat zich op scherpe en rijuule-
lijke wijze uitlaat over de thans aan
het bewind zijnde Dultach" Re gee-
ring, nl. ..Die Deutsche \Voc*x*zei-
tuns fiïr die NiederlAnd©".
Wij hopen oprecht, bcalnlt hel
Ma>l dat, naast do straf h-m we
gens beleediging door den rechter op
leggen, de NederUndsche Reg**-
ing aan dezen profeaaor. io vep-
ind met 'lier» laatste» .Rchrofheit"
Ixxluiden zal. dat het beter is. als
hij zijn wetenschappelijk" kwaütei-
♦en ter beschikking et«!t van een an-
r, dan van or.s land.
ii"
Dit doet De T Ij d schrijven:
,,De heer Marchant vergist zich.
De voorzitter was aan de perstafel,
ondanks het rumoer, duidelijk to
eritaan- Hij h«-ff de woorden over
dag vierde, erkende onze Regeericg I ho'. bevredigend verloop der verga
rijn verdiensten, duor hem te benoemen J dering, die in da pe;s algemeen zijn
Ridder in de orde van Oranje- vrwraaktwel degelijk uitgesproken.
Nassau, Mr. Werker had' een papier voor
Luchtvaartnieuws
De vliegtocht naar Indië
Een belangrijke schade aan
het toestel.
De tocht zal voorloopig niet
kunnen worden voortgezet
WIJ lezen ia Het Vaderland ran M
difitccd:
Noor he« persbureau Ar.eva rarceerrit,
blijk:uu een ao» bij het comité v".i«e-
'••y-d.t H>Uand—Indi* logekoruen ra it*
bericht van dra heer v. d. Hoop uit Phi-
llppopel oeitvaiigcu, dat da schade aan
toestel teel belangrijker ie, don ut
bet «erite bericht kon worden afgeleid.
Itoordat het toelwatw wa» weg*©i'-opra,
i* de motor vaetgeloopra en bij ite lan
ding waren gebroken hei landingsgestel
de wielen en anduo belangrijke doelen.
Het 1» begrijpelijk, tSai do Iwznanning
thans in zeer grooto moeitijkhekJ verkeeri
daar door het gemis van lastauto's en den
moeilijken #>«staad ran het terrein waar
het toeft el ligt, de oplossing door repara
tie slechts met zeer veel moeite mogelijk
zsl zijc.
Bovendien zal met een en ander
vee', tijd gemoeid «ijn. Djot bemlddelicg
van het ministerie van Buitaniandsche
Zaken i» da Buigaarsche regeerkig ver
zocht hulp te verleenen. De K. L. M. stel
de haar chef van der. teeluilicfcea dienst
ter bescbiktmg om bij verder te nemen
tuasirejelcn :cr plaatse behulpraatn je
z.jn. Daar bet rüegtuig, dat lh.ins bes eb a
digd i», het ecre'c en eenige is van h.
type V VII, is b«* Mee mogelijk om e«
antlcr vliegtuig beschikbaar fo «tellen e
moeien de resuliaten afgewacht worde
vin de voortoopig genomen maatregelen.
Het blad voegt daaraan toe:
Naar wij vernemen laat liet oomité voor
den vliegtocht den moed niet zakfeen
denkt het er niet aan om den tocht thane
rc«ds als geëindigd te beschouwen.
De v'.ieger van der Hoop heef', ui:
Praag een geestig briefje gezonden, dat hij
in zijn v'.iegtivg boven Deventer had ge
tchreven en gericht was san den heer
Spit, ohef van dra Technischen dienst d<r
K. L. M. te Schiphol. Het luidde: „Berte
Spit, si !cn Abcoude roorblj. Gegroet.
Van der Hoop."
Als men r.u weet, dat in d' buurt van
Abcoude noga! co* noodlandingen voor
komen, dan is dit schrijven wol een be
AGENDA
Heden:
DINSDAG u OCTOBER.
Gemeentelijke Concertzaal Kunst
aan het Volk Evert Coinelis eu Fran
cis Koene, 8 uiir.
Suwfatiriiouwburc;Het Schouw-
tooncel Levensstroomingen, 8 uur.
Schouwburg JanswegSlachtoffers
der Samenleving, S uur.
Bioscoopvoorstellingen.
K rus weg 70. Vergadering van de
Kamer van Hophandel en fabrieken,
7 uur.
Keuofistrantonhuis, Wilhclmina-
struat 22. Bazar Ned. Kinderbond van
25 cn van 710 uur.
Kunsthandel F. H. Smit, Groote
Houtstraat: Tentoonstelling \au por
tretten door J- C. U. Lcgncr. 106 u.
Paviljoen Dreef: (Museum) Ten
toonstelling van werken van W. v.
Konijnenburg en John Raedeker.
Overveen. KunBthande! Bos
kamp, kunsttentoonstelling van wer
ken v«n Kees Koeman, des middags
en des avonds.
Rloemondasl: Rusthoek
Soiree Dansante. 812 uur.
WOENSDAG 8 OCTOBER.
Stadsschouwburg: Moissi jn Die
Jurlin von Toledo, 8 liur.
Stntcrrzaal, gemeenteraadsvergade
ring ij uur.
G-tn. Concerza.il: Msggi-filoa. 8 uur.
\N'ilhc!minastrnnt 22: Bazar Ned.
Kinderbond *an 25 ©n van 710 u.
S hcuwhurjr jatwweg: Het N'ed. Ge
zelschap De Slachtoff>rs der samen
leving. 8 uur.
Paviljoen Dreef: (Muwom): Ten-
toonsfelling van v. -rke" van W. van
Konijnenburg en John Raedeker.
Kunsthand©! F. H, Smit. Groot©
Hontstrnat: Tentoonstelling van nor-
fretten door J G. U. I-egner. 106 n.
Theater ..De Kroon". Groot© Markt
Bioscoopvoorstelling 2,30 ©n 8 uur.
Scala-Theater KI Houtstraat 77l
Rio»coorivoorstelling 2.30 en 8 uut.
Luxor-Theafer. BioJC oop voorst el-
line 2 30 en 8 uur.
Atlants-hiowoop. Zijlstraat. Bios-
«y»^voor»t*Ring 2.3A en 8 nur.
Cinema-Pal ace. Groote Houtstraat.
Ri©'- 'opvtvorstelline 2.30 en 8 uur.
Rloemendaal: Rusthoek,
Soiréc Dansante, 812 uur.
veen: Kunsthandel Boa-
kann- Tentoonstelling van werken
vnn Kees Koeman, 'Jee middags en dee
avonds.
yin den opgerainvicn gecDoedftoe-
stand de* vlieger», t«.ra de reie werd oaa-
▼aard.
Tot aoover de mededeel ingen in het
Haagse! bCad.
H«< llbal. echrijft scg:
Wij hebben one oca in lichtingen ge-
erend uk dra directeur der Kocmiuijke
Luchtvaaraaa»ts<*i«ppij. Uu deze
:iv-r«* one uti.e. ueek wel duidelijk.
•Ut aan voortzetten van dra tocht voorloo
pig niet k.« worden goiocbl.
He heer Uuzllooard. de motordeakuo-
ligevan Waalhaven. 100 gaaw moge.
'.Ijk naar iUoóppopel. Het khmt er Ibtc»
e eerv'.e plzaie of> aan om de machine
di ar soodaslg «ndc* te brengen, jet repa
ratie mogelijk is.
Telegrammen van
deelneming.
Hrt Vaderland meldt:
Onmi lel!ijk na aotvangst ran het na
tte bericht van den heer Thomasera 4
Iktitniok van der Hoop heef'. Aneta hesn
zijn snedetochtger.o-tci via dra Neder-
landfohen eooeul te Phillppopel een te
le/ram van deelneming ra bemoediging
tornde tl.
In den loop van den oamlddag hebben
ook de offieierra van de Larfwvaartafde*-
'.mg te S xwtcrbecg een :e!e<v«m \»n ge-
■'-ekklng oon de bemarrning var da
F VII iasge denzelfdra weg doen toefco-
Ntdere M'zcnderhsdsn
over ds noodlanding.
Ecu bi;z oder© correspondent van
do Telegraaf meldt nog
Omtrent de afgebroken vlucht der
Nederlanders kunnen wij nog het vol-
K©:id« van hier melden
Do vlieger# hadden rr»Ms tc Bel
grado een klein© onregelmatigheid aan
den motor der Fokker VII ontdekt
en telegrafeerden daarom naar Sofia,
dat zii van plan waren op den 3«n
October tegen 12 uur op hei vliegveld
Bouchooruete. 15 K M. t*n W. van
Sofia to landen, tr.n einde d« noodige
reparatie» te verrichten, om dan weer
om tw ee uur te vertrekken.
In weerwil van hot nationale
feest, dat hier gevierd werd. waren
de Neder lander he viceconeul exi ver-
echillcnde Bulgaarsehe autoriteiten
aanwezig om do vliegctB 1© becrooten.
Up het goseinde uur naderden de
vlieger», di© zoo lang mogelijk boven
het veld vlogen cn beduidden, dat zij
niet wciMchtcn te landen maar hun
reis tot Coepoli wikUn vervolgen-
Nn gcevtdriffcige hegroetingmi vloog
het toiote! toen ook op geringe hoogte
boven Sof 1 cn maakten een uitatckon-
den indruk. Tegen twee imr bevond
m©n zirh bij Tatar BwEerdjik. 120
K.M. feu O van Sofia en 36 K.M. ten
W. van Phiüppopel. Daar mw toen
de noodlanding in een weiland ge
maakt worden.
Dank zij het handig manoeuvree
ren van v, d Hoop. werd do landing
zonder ongelukken volbracht. Daar d©
motor defe wae gingen de aviate ure
naar PMlinpope!, alwaar ri: onze le
gatie teSofia in kenni«- stelden met 't
gebeurde en assistentie vroegen, waar
aan door het ministerie van Oorlog
met de meeste bereidwilligheid werd
voldaan door het zenden van eenige
Tz-nteurs en materiaal uit Bouehou-
riste.
Do reparaties konden echter ter
plaatse niet worden uitgevoerd, zoo
dat het vliegtuig, na gedeeltelijk ge
demonteerd te zijn naar Bouehouriste
per spoor zal moeten worden ver
voerd.
Hot materieel op het vliegveld is
©:htcr ni©t in een normalen tr,©stand,
doordat het gecontroleerd i4 door do
intergcallicerd© commierie voor ont-
wam-ning. Danr'oc.r E li t niet zeker,
dat de reodzik©!i:kc répara: om een
gewennchten loclit nas- hrt vlieg-
'eid Stefano Kosn©li te volbrengen,
kunnen worden uitgevoerd. Deze re-
paratics zouden overigems toch een
weck in beslag nemen.
