DEVEILIGHEIDSSPELD
HAARLEM'S DAGBLAD
Brieven uit Parijs
't SPREEKUUR
ZATERDAG 11 OCTOBER 1924
DERDE BLAD
(Van onzen oorrespondent.)
Petroleum
PETROLEUM UIT PLANTEN. EN DIERLIJKE VETTEN. EEN OM-
WENTELINC IN DE A U TO M 081E L- IN D USTRIE. MERKWAARDICE
FRANSCHE UITVINDINC,
De groot© Parijsche aufomobiel-
ealon welke op hei oogenblik arm den
Rang geeft eerst c-en duidelijk beeld
yan het belang van deze zéér Fr&noche
industrie. Wanneer jni-u rekent dat
er ditmaal meer dan twaalf-hon
derd diverse exposanten zijn (we re
kenen niet mee de fabrikanten van
vrachtwagens, motor-laiidbouw-werk
tuigen en tractors) dan begrijpt inen,
dat deze industrie niet langer nis een
luxe mag worden beschouwd. Zes-en-
dertig jaar geleden verscheen in Pa
rijs de eerste automobiel. Hei was
een wagentje, dat een snelheid van ze
ven kilometer per uur kon «uitwikke
len.... thans heeft «Oen 500.000 wa
gens in Circulatie en elk««n dag, leve
ren de fabrieken honderdtallen nieuwe
arrto s af. voor een groot deel voor den
«port maar ook voor het binnenland.
"Op die 1200 exposanten telt men er
alechts een 200-tal dat liet buitenland
vertegenwoordigt. Zoodat men <ok
alweer kan zien dat de industrie
voornamelijk in Frmikriik Zetelt..En
dan zijn er nog talrijke huizrn die aiet
op den Salon zijn vertegenwoordigd.
In Nederland zijn. met de nationale
industrie medrgrrekend 14-1 divcrwe
merken in circvi!»; .-p den Pari;-
och«n Salon vindt men reeds 450 ver
schillende Fransche merken voor
touriftne-wagcna Deze cijfer» in een
beeld te geven van «Ie belangrijkheid
van de automobiel-m iustrie in Frank-
rijk. Want we willen het nu maar
aan uw verbeelding overlaten om uit
te rekenen hoevee! duizenden burgers
b; deze interessante induetr.- hun
brood verdienen en hoe de-St lat er aan
toe zou zijn wanneer «le belastinggel
den van deren kant niet zouden bin
nenkomen. Het rnag daarom %«-rwon-
deriQg wekken dat de aummobilir.; in
vele gevallen noe als *«-n „riuantité
néeligeable" wordt I**©h«.nw.i en be
handeld. Tien jaar geleden heette het
de automobili«<en verwoesten «n dol
den den weg. Maar mi kunnen we de
rollen omdraaien«ie slechte wegen
dooden de automobilisten en het
leme
Heli
maar er moet toch ««ik iets tegenov.?r
staan. Over deze dingen misschien
iets een anderen keerv<joi" het oogen
blik over een uitvinding van ie r re-
centen datum, eeD Fransche uitvin
ding van zulk een «norm nationaal cn
internationaal belang dat de heele in
dustrie. zoowel hier als elders er den
gun.stigen invloed van moet onder
vinden. Ope hee'.o leven, de induetrie,
de handel wordt door één ding be
heer scht de petroleum. Amerika en
Engeland strijden voortdurend orn den
voorrang om de e«r*'« plaats n!» po-
trol eum-levorcndc natie en de andere
landen die niet over die rijke bronnen
.beschikken zijn geheel aan Hero we-
rddleveranciers overgeleverd. Zoo
b.v. Frankrijk. Niet alleen, dat men
zonder de Amerikaansrhe en Knge!-
6©he bronnen den oorlog zou hebben
verloren, maar ergermen zou opk
der. vrede verliezen, .Men »*!t (we wil
den rnaar even bij dn automobielen
blijven) op het oogenblik één auto op
de tachtig inwoners. t«-rwij| men r in
de Vereenicd© Staten, direct t«?volg«i
door Canaila en En ge rand. één op «ie
acht telt. J)e dure brandstof ie hieraari
voornamelijk schuldig. Kon men in
Frankrijk dirr.-t de prwiucien krij
gen dan zou «b- automibie1.branche
zich onmiddellijk uitbreiden. Maar
z*lfs met den voordeeligen wisselkoers
voor buitenlandor* vnn hooge-valuta-
landen is de benzine n©rc©n» zoo duur
«Vi zoo elecht als in Frankrijk,
'n Geduchte rem op d© ontwikkeling
van het bedrijf Maar hoe onafhanke
lijk t« worden van Royal Dutch in
Standard Oil?
Reed* jaren geleden heeft de Fran-
e©h© regee.ring zich met d: vraagstuk
bezig gehouden en toen e©n prijs
vraag uitgeschreven om iet* te vinden
dat de petroleum en du* de benzine)
kan vervangen. Voor de Ui-oratoria
waar men proeven in die richting
nam werden belangrijke subsidies
toegekend maar „le carburant natio
nal" ontdekte men iv« ni©*. Wel ont
dekte een jeugdig chemiker. Jean
Goulet. iet» wat het doe! naderde tg»,
zopen©) doch dit had dit nadeel, «lat
alle motoren totaal zouden moeten
veranderen hoe. vertelde de uitvinder
nio?) terwijl het nieuwe etookmiddel
practiaeh onmogelijk waa. "n Benzine-
motor gereed maken voor petrooleurn
verbruik i© d.xarentezen «jen klein
kunstje hetwelk men in de oorlogs
jaren in Nederland heeft kunnen zien
,.l«e carburant national" bleef dus nog
een vraagteken. Maar ziet hier nu
professor .Mailhe van Toulouse die cr
iu geslaagd 19 om langs ciieinischea
weg petroleum te vervaardigen en
daarmede due de meest ideale „carbu
rant national" ontdekte waar het niet
een revolutie in de constructie der
motoren teweeg hoeft ta brengen.
Professor Mailhe heeft dan gisteren
voor de leden van het Congres des
Cnrburants 6vnthétiquea een schitte-
rende li-zing gehouden over zijn nieu
we uitvindingde kunet-potroleura.
Het ie. zooals de professor bescheiden
opmerkte, een toeval dat hem zoover
bracht. Ik heiuideerde zei hij de
..ether-zouten", van de meest eenvou
dige tot de meest-ingewikkelde en uij
beschouwing van deze laatete heb ik
e«-n groote hoeveelheid hydrocarburc-
ontdekt. Dat intrigeerde me, ik ben
verder gegaan met m'n onderzoekin
gen en verkreeg petroleum.
Geheel gelijk aan de natuurlijke
petroleum 1
Geheel gelijk aan die van Peusyl-
vau.e. due geheel geschikt voor onze
motoren. Mijn proeven zijn in
Du'.tivhland en Nederland voortgezet.
Ik ben begoneu plaotenvetten te ver
warmen met een catalyeeur, magné
siuin-chloor of sodium en verkrery zoo
doende lo. afscheiding van de vetge
halten. 2o. bereikte ik ..cracking",
d.w r. afsclieidingen maken in de
staal-..kettin*". 3o. condenseeren, bij
eenbrengen van de carburen. Eu die
carburen waren.... petroleum.
I)c methode is reeds induatrieel.
want het „cracking" past ine» reeds
in de Vcreenigde Staten vcor de na
tuurlijke petroleum toe. Het toestel
daarvoor ie klein en vrij eenvoudig.
Het is een bak waarin olie of het
vet verwarmd kan worden tot op 300
a 400 graden. Het condenwr-toestel-
lotje is eveneens zeer eenvoudig. De
proeven welke men met de kun»t-pe-
troleum heeft genomen, rijn volkomen
geslaagd, do explosie zijn regelmatig
en krachtig als bij de natuurlijke
petroleum.
Teehniech is het vraagstuk door
profewor Mailhe geheel opgelost...
economisch nog niet. Want men heeft
nu wel petroleum verkregen, maar de
eerste materie ontbreekt de plan
ten of dierlijke vetten. Om voor 1700
francs petroleum te vervaardigen
heeft incu met de huidige prijzen
300" francs vetten noodig. Wil de
uitvinding dus practise!» nut hebben,
dan moet men goedkoop, zeer B<xii-
koop plantaardige vetten kunnen krij-
gen.
Maar ditmaal, volkomen het enonn
belang van de uitvinding begrijpend,
zit <i« Franeche regeering niet mil en
onmiddellijk heeft men maatregelen
genomen om aan deze behoeft© tege
moet te komen. In do overzeescho ko-
loniebn is dadelijk een terrein van
•J.'i] mm} hectaren aangewezen voor de
beplanting met palmen on op Kolo
niën zijn r©«*ds de plannen gereed om
ten •pooiiigeic met den cultuur te be
ginnen. Do opbrengsten van dit ter
rein zouden, verwerkt, vier inillioen
hectoliter benzine kunnen zijn per
jaar.
Het lijkt oen dwaa»-mooie drooin...
doch het ia werkelijkheid cn het
»pr«-©kt vanzelf dat alles moet wijken
orn dit tot stand te kunnen brengen in
zoo kort mogclijkon tijd. Bozuinigings-
overw» gingen mogen hier niet gelden
«•11 zelfs wanneer de opzet duur mocht
blijken te zijn door den haast waarmo
de men t« werk gaat orn aan deze
magnifieke uitvinding, practioch nut
10 geven, dan zal men zjch in Fr.ink-
ruk met genoegen deze opoffering
getroosten. En <Jo heelo wereld zal er
van kunnen genieten. want in alle
troebelen van de laatste eeuwen was
het de petroleum die aan de opper
vlakte kwam.
Niet aücen dat Frankrijk z«x> onaf
hankelijk zou kunnen worden van de
olie-leveranciers, doch ook andere bo.
langrijke industri©«-n d>. nu op den
import van materiaal zijn aangewezen
zullen er baat bij vinden. Want nis
de vetstoffen uit de nieuwe aanplan-
tingen zijn verkregen dan blijft <r
nov het ..extract chloorophyllien" ("t
groen© deel der planten: waarvan
papier en kunstzijde wordt vervaar-
Ifet enorme belan? van deze nieu
we Fran»cl»e uitvinding, zal aan nie
mand ontgaan.
HENRY A. TH. LESTURGF.ON
Parijs. 8 October.
l!et was buitengewoon druk dien
morgen. De wa«:htkamer bleef a
houdend bezet. Wanneer een patient
was binnengeroepen, werd de openge
vallen plaats weer dadelijk ingeno
men. Er waren aanwezig, behalve
twee mannen en een jonge dame,
meest juffrouwen van middelbaren
leeftijd, waarvan enkelen met kinde
ren.
Toen er weer gescheld werd, stond
de jonge dame op, maar een der in
gesprek zijnde juffrouwen, kort eu dik
met bolrond, blozend gelaat, deed dit
eveneens, en beweerde kort en krach
tig, vóór de jonge dame te zijn geko
men.
Nee juffrouw! zei ze, blozend
puffend, terwijl ze moeilijk bukte, om
haar zakdoek op te rapen, die van
haar echoot was gevallen, ik was er
eerder dat knnne de andere juf
frouwen hier getuige is 't niet i
ieder z'n beurtdat zeg ik ma
De jonge dame zei niets, berustte er
blijkbaar in, en ging weer zitten.
De juffrouw schommelde de wacht
kamer uit, en kwam nog namoppe-
rend de kame-r van den dokter binnen.
Der wou me dereen vóórgaan
zoon jong, nuffig ding nou, dat
laat 'k niet toe ieder z'n beurt,
't is toch al z«>o drok je ben blij
as je a 11 de beurt ben wat zeit
uwe nou!
Zeker! zeker! antwoordde de dok
ter, die even opzag en de juffrouw
trachtte t© herkennen, doch hij her
innerde zich niet haar ooit gezien te
hebben, u hebt gelijk juffrouw
O, uwe ken me nog niet. das
waar ook ik ben juffrouw Brabbel
ziet uwe Dat komp ik lieb eerst
ergoa anders gewoond in 'n andere
plaats, ziet uweja! enne nou
woon 'k hier Waarom k nou bij
uwe komOch doodgewoon,
hoorniet om het een of ander
'k heb geen voorkeur alle doktere
benne per saldum toch gelijk, daar
niet van maar uwe woont dicht
bij me van m© huis uit nog geen
tien minuten non, daarom doch
ik. ik gaan naar uwe Maar wat
heb uwe het drok de wachtkamer
is kompleet ge.r««gelil voldaarvoor
was 'k wat blij. dat 't eindelijk m'n
beurt waaDaar zit anders van
a.'les en allemaal hebb© ze 't over
«b rlui kwaal of ziekte Ik zeg masr
daar mot Je niet altijd over prate
ho© minder asdat je over j© kwaal
praat, bo« beter of 't isWat zeit
uwe nou
Dat i* wel waar, was het ant
woord van den doktor, maar u zult
m ij toch moeten meededen wat 1
mankeert.
Natuurlijk dokter, dat begrijp 'k
Dat zeg 'k z«->o dikkels, de raonsehe
moot© het de dokter zegge waar z
»ijn hebb©. of waar ze iet* voel©
Hoe kan de dokter j© nou beter ma-
as je hem niet zeit wat Je scheelt.
Alles precies vertelle, dnt zeg ik maar.
I)© dokter ken fr niet na rnje Maar
dat is 't em Juist, He meewi© mciische
knoeie maar zoo wat Mijn zuster
ok 'k zeg t zoo dikkels t«-g© der
mens, zeg ik. loop tod» na de dokter
en zeg wat J© voelt waar je pijn
hei) d© dokters bermo der ommcre
voorMaar, .ken Je hegrijpe al
tijd eigewijs, zij weet 't l»eter zij
weet zelf wel raad Iginst ok, toen
zei ze tege »n«\ 'k heb toch zoo'n pijn
in m© schouder "k geloof nsdnt 't
rheumatiek is 'k zei me maai
goed late frijv© met kajopoetolie
Maar zei Hat wol goed wezel
zeit uw© nou t
Mawercn helpt dikwijls tegen
rheumatiek, ontegenzeggelijk! Maai
de mensdien schermen zoo spoedig
met rheumatiek, terwij! het
Terwijl het liee! -wat ander©
precies! Dat heb ik ok gezeid tege
der Maar luistere na goeie raad
ho maar! Beneje ok Der zit 't
juffrouw met ©<*n kindje. 't wurm-
nie h©it last van uitslag dat zag
'k wel der heel© hoofie vol bran-
tierigheid 't stumperdtje het der
erge pün van och, zoo zielig!
Natuurlijk het 't mcr.» -gcliik. aadnt 7.©
na uw© toesrant daar de dokter
voor. dat zeg ik maar. Maar direk
'n ander© juffrouw die z©i: mens.
zei z©, gaan j« daarvoor na de dok
terGeef *t wurm 'n lepeltje
krimmefnrt ©n blom van zwavel
dat zuivert 't bloed en dan is z<
<l©r zdrt of! zuik© m©n<© w©te al
tijd raad voor 'n ander, dat zeg ik
maar
Maar nti wilt. u me toch wel eens
zf«een. waar 11 last van heeft!..
Wni u eigenlijk scheelt
Ja, natuurlijk, dokter!Och,
'k kan niet bepaald spreke van ziek
7'in - Ziek i* zoo'n groot woord,
wat zeit uw© nou!
De dokter haalde de schouders op er.
Ii©p ongeduldig heen en weer.
Maar 'n mensch is wel ©3 aiet
le>kk6r je hebt wel es ie« wat je
hindertoch, gewoonlijk gaat liet
wel weer overje mot maar niet
altijd 't ergste denke, dat zeg ik
maarDer heb-ie nou m'n oudste
dochter die heb 'n wandelende
nier, ziet uwe maar ze heb cr bij-
niks geen last van O, heden,
nou ie ze ok niet maltenterig,
dat mot 'k zegge M'n mans broer,
die laaft bij ons was, die zei: daar mot
je verzicht ig mee wezemet een
wandelende nier, bedoelde ieik
zou je anraje, gaan der mee na de per-
festerNou, zeg 'k, da'fi wnracnies
ok wat. as ze der toch geen last ran
hebze ken der last van krijge,
zeid-ie Nou, zeg ik, dan is 't nog
ijd genogt Waar 'n mens geen
hinder van het, daar maakt ie geen
zwarigheden mee, dat z^g ik maar.
Der benne altijd men6e, die voor alle
wissewassies na de perfwler loope, wat
zeit uwe nou
Het is mogelijk dat
Preciee! Dat doch ik ok 'k Zeg
maar zoo, 't zit inwendig je ken
niet zien wal er precies an hapert
'n mens z'n lichaam is geen horrelo-
sïe. dat je maar uit mekaar neemt
en schoonmaakt, en smeert. Tus-
eehenbeide d?nk 'k wel es, zou 'k het
an m'n hart hebbe?Dat zou kenne
ziet uwe, want m'n mans moeder is
op 82 jarige leeftijd ok an der hart
gestorreve N'ou prate ze wel dere©
van overerfelijkheid... Maar och,
daar geloof 'k zoo niet nn Je heb
van die menïe, die op derlui dood ben
ne voor overerfen Maar der zal
wel 'n hoop baiigegheid "bijkomme,
presemeer 'k of zou 't mogelijk rijn
dokter, dat ze
In dit geval kan van overerfelijk
heid bij u geen sprake zijn, viel de
dokter haar eenigszins geïrriteerd in
de rede, die i© geheel buitengesloten.
Dus u voelt wel pijn in de hartetreek
van tïid tot tijd. of
Ikke!... Wel nre, dokter!.
Hoe komt uwe der bij TNee, z
uwe k wou alleen maar zegge: op
die manier zou je wel 'k weet niet
wat kunne mankeere
Dat is zoo. antwoordde de dokter
afwezig. Hij keek zenuwachtig op zijn
horloge. De juffrouw ©cheen het edi
ter niet op te merken.
Zweeten. zou dat helpen! vroeg
ze onverstoord, m'n man zweert er
bij die neemt altijd maar een of
twee kokende grokkies en dan na bed.
Medesijne. zeit ie, mot 'k niet
maar ik zeg maar: thee van kamille
is net zoo g«ied. wat zeit uwe nou!
Transpireeren kun in enkel© ge
vallen uitstekend zijn. antwoordde de
dokter, 'die langzamerhand alle pogin
gen. om bet doel van de komst dezer
juffrouw te weten te kennen, had op
gegeven, maar dan
Maar dan niet met grokkies!
Precies, net as 'k docht 'k zeg ok
as je transportecre wi'. doen het dan
met kamille of anijsmelk Een bu
frouw van ons dee alles met waterver
bande juffrouw Janse Maar tis
waar ok, die ken uwe niet 't was
'n bufrouw uit 'de pinas, waar 'k vroe
ger heb gewoond, ziet uwe... nou,
afijn dan ...die dee alles met dikke
waterverbande Ze konn© bij der-
lui niks niet mankeere, of direk kles-
natte doeke met water der om
N'ou, 't keu .soms wel es hellej»e
je hoort 't meer Maar nou als-
mnnr dat water en zoo koud mo
gelijk zóó uit de pomp nou,
dat ken toch nooit goed weze. dat zeg
i k maar Water ie water. wat
zeit uwe nou?. en waterverbande.
Waterverbnnden, herhaalde de
dokter werktuigelijk, terwijl hij woor
op z'n hotloge keek.
'k Denk ok wel erres nn z.e'newe
dnt, hoor je meer tegeswoordig 't is
'n drokke zónewaehtjgc tijd 't zou
zoo'n wonder niet weze ns de zénewe
je de baas wioro's is 'n gejacht
en gedraaf, van wat ben je me
'n herrie en drokt© bij dc weg, nou
ouwtoos en fic-ste, 't is '11 merakol
Je hoofd loopt kompleet om af je
van 't troiwaar ofstapt, men©, dan
ben je "je lijf niet zeker, Gelukkig
benne der tegeswoordig op de hoeke
van de ©trnat van di© dienders, die
met derlui arreme zwaai©of je
deur mag loope, of nietmaar je
hoort toch nog bar veel van ongeluk
ken zoodat 'k manr zegge wil: 't i©
'n zénewachtige beweging op heel de
straat, dat .zeg i k maar Nou an
de zénewe i© niet veel te doen, wat zeit
uwe nou!... 'k Heb wel erres ge
hoord van mense. die zéneweblare ge
bruikte getrokke net as thee i
en elk uur 'n kojipie opdrinko
'r mot 'n best middel weze 'k weet
't van een juffrouw, die voor 'n dub
beltje kwam hale, bij de drogist
die zei 't tege me Maar nou benn©
der weer anderen, die zegge: voor de
zénew© mot je bij (zoo'n homopat©
dokter were maar i k zeg maar:
met die vreemde jioee-pas ken 'k niet
overweg. Tk bliif bij 't ouwe.
Wat zeit uwe nou 1
De dokter raakte nu toch min of
r uit z'n humeur, en liep 'drifrig
van het raam naar de deur. Hij kon
die juffrouw moeilijk buiten de kamer
zetten, maar hij diende haar woor
denvloed nu eindelijk toch te stuiten.
Hij bleef plots voor haar staan.
Juffrouw, vroeg hij, haar strak in
de oogen ziende, is 't m ij n spreekuur
thans, of het u we!
M ij n spreekuur, antwoordde de
Juffrouw verbluft, o, kunst nee! dok-
èr 't is zonde
Nu juist! ging de dokter voort,
mijn tijd is beperkt, enne
—O, zeker, dokter, zeker!Ik zal
uwe niet langer ofdiouwe as noodig is.
De dokter heb z'n tijd hard noodig,
dat zeg 'k zoo dikkelszulkke men
se mot je niet ophouwe, dat zeg ik
maar
Toen de juffrouw er werkelijk over
begon te denken heen te gaan, snelde
de dokter naar de 'deur en opende die
voor haar.
De juffrouw kwam schommelend na-
der, maar bleef in de deuropening
weer et «aan.
Nou dokter, dank uwe welen
mot 'k nog terugkomme?
Volstrekt niet! Geheel onnoo-
dig, was liet antwoord.
Intusschen schommelde de juffrouw
verder, doch nog eenmaal hield ze
stand, draaide r.ich om, alsof ze nog
iets vergoten had
Dub zéneweblare benne wel goed,
hè dokter?
BestBestriep hij haar ach
terna.
Toen ze eindelijk de trap afging,
slaakte de dokter een zucht van ver
lichting en riep naar beneden:
Die volgt, assieblieft!
Auto-onderdeelsD.
UITKNIPPEN
KEUR&SNELTJES
Vernikkelen
Verkoperen
Bronzen Lamptkronen.
Galvaniseeren i werk. Roe«t«ri]\
Polijsten »D,P1M0'
Bol op 2370 - Werk wordt afgehaald
KEUR&SNELTJES
III HARMENJANSWEG 21 III
Binnenland
Invoer in Ned. Indië
Belasting van sigarenaanstekers
De minister van Koloniën deelt in
een brief aan de Kanier mede, dat
de sterk toegenomen invoer in Ned.-
Indie van automatische sigaren-aan
stekers do opbrengst van den Indi
sche lucifersaccijns dermate lieeft
doen verminderen, dal het verlies
voor de schatkist voor 1923 bijna vier
inillioen gulden heeft boloopen en
voor het loopendo jaar vermoedelijk
circa 3.80ü.(XX) gulden zal bedragen.
Ten einde deze aanzienlijke terug
gang van de 'Indische middelen te
kunnen keeren, heeft de gouverneur-
generaal van Ned.-Indië op 25 Sent.
j.l. een ordonnantie vastgesteld,
krachteus welke met, ingang van 16
November in Ned.-Indië voor auto
matische aanstekers tijdelijk een in
voerrecht geheven zal worden van
50 cent per stuk en voor onderdooien
daarvan van 30 cent per gram. ter
wijl voor gouden, zilveren en andere
kostbare aanstekers bovendien 12%
der waarde verschuldigd zal zijn..
De minister stelt zich voor te zijner
tijd het noodige te verrichten voor de
aanbieding \an een wetsontweri) ter
nadere bekrachtiging van de boven
bedoelde ordonnantie.
DIAMANTEN ALS DIEFSTAL
OBJECTEN.
De Parijsche correspondent van
het „Diamant Handelsblad" schrijft:
In dezen tijd, waarin geld niet lan
ger een internationale constante
waarde heeft, heeft diamant het voor
recht de aandacht van heeren mis-
dadicers tot. zich te trekken. Herhaal
delijk verneemt men dan ook te
Parijs van goed gekozen hamersla
gen op etalageruiten van juweliers-
winkeliers, die uitgelezen collecties
groot© steenen in de zakken van de
aanranders doen vallen. Als gevolg
van een en ander is thans de Pa-
INCEZONDEN M ED ED EE LIN CEN h 60 Ctt. psr regal.
De mout gevoelige huid iaat zich volstrekt Pijnloos Scheren, door de baard-
oppervlakte vóór het Inzeepen éérst In te wrijven met een weinig PUrtOL
rijsche politie bij dag gewapend en
ziet men ijzeren traliën als klimop
aan de bijouterie-étalages groeien.
Staaltjes van geraffineerdheid ziih
er velerlei.
Verleden jaar er «sen bandiet
die een Paivjec'nen makelaar in den
rug apnwde, hem beleefd waarschu
wende, dat zijn jae bevlekt was, ter»
wijl hij onderwijl zich van zijn va
lies, inhoudende 800.000 francs aan
goederen, meester maakte.
Eenige maanden geleden ontvingen
de bïjoux-fabrikanten en diamant
handelaren een circulaire van een
zekeren heer Jean S(ilberstein),
waarin deze mededeelde wéldra een
ibijouterie-zaak in de Ru£ de la
Roquette te zullen openen en dat
hij kooper was van achtkant meiée
tot vier greins. Allee ging van een
leien dakje. De „heer" palmde
fl .000.000 franken aan goederen in
en verdween den avond vóór den
betalingsdag.
De vogel heeft zich nu, naar men
denkt, in Duitschland genesteld.
Het laatste nieuwtje is het vol-
nde:
De grootete Parijsche Juweelen
huizen ontvingen een week geleden
een brief, waarin de markies Elie
de Champaubertverblijf houdende
in zijn kasteel du Prieuré bij Dinard
(379 k.m. van Parijs), hen verwittig
de dat hij ter gelegenheid van den
35sten verjaardag van de markiezin
kooper zou zijn vau een parelsnoer
van 800.000 francs en van een arm
band van 350.000 francs. Daar de
winkeliers door alles wat in den
iaatsten tijd gebeurd is, wantrou
wend z.ijn geworden, werd de Pré
fectuur van Poliüie gewaarschuwd,
die eenige inspecteurs zond, welke
een rendez-vous namen als waren
zij eenigen der bijoutiers, die den
brief ontvangen hadden.
Daar de markies in de buurt onbe
kend was en het kasteel slechts voor
één maand was gehuurd, werd tot
arrestatie beelolen, die plaats h?-d
in een café, waar het contract plaats
ond.
De huiszoeking bracht aan net
licht, dat vier kamers gereed ge
maakt waren om de gasten op de
«aangenaamst© manier te ontvangen
en wel op de volgende wijze:
Allle naden, waarin lucht kon
dringen, waren dichtgestopt. zware
dekens aan de wanden maakten de
vertrekken geruischlooe, terwijl in
het plafond een gat geboord was,
waardoor door een in de bovenver
trekken geplaatst toestel ohoroform
in de kamers zou gespoten worden.
De pseiido-markies was van plan om
zoodra de schatdrajrers in het kasteel
waren, hen beleefdheidshalve te la-
vooruitgaan. de deur te grende
len en hen dan onder narcose te
brengen-
Door eenige bedekte gaatjes kon
hij zijn slachtoffers in spé bespieden
tot zij geheel in de armen van Mor
pheus gewiegd zouden zijn.
EEN BLIJ-EINDEND DRAMA.
Een ongewone historie, met een
tragiscli begin en een komisch slot
deed zich, naar de N.H.Ct. meldt,
vorige week te Scheveningen voor.
Keu werklooze aldaar, de dertig
jarige De R. wonende over het Ver-
verschingskanaal, ging op 20 Sept.
naar Den Haag om te stempelen,
doch kwam op dien en de volgende
dagen niet terug. Men dacht aan een
ongeval, sprak zelfs van een wan
hoopsdaad en de politie was ijverig
in do weer om den verniste te zoe-
ken.
Alles vruchteloos, dagen verliepen
er; er ging een week overheen, maar
de vermiste werd niet gevonden.
Een jongen verdronk en men vertel
de dat De R. het was.
De vrouw van den vermiste dacht
niet anders dan dat haar man een
doodelijk ongeluk was overkomen.
De gordijnen gingen neer en de
vrouw kwijnde weg.
Daar kwam Donderdag 1.1 een
armbezoeker van vacantie terug en
men sprak hen» direct over het ge
val, dat heel Scheveningen in be
roering bracht.
„De R. is nog niet gevonden?"
..Maar ik heli half September de
stukken voor hem in orde gemaakt
om hem op te nemen in het Zieken
huis".
Een telefoomje bracht nu spoe
dig aan het licht, dat de ..vermiste"
werkelijk reeds 10 dagen in het Zie-
kenhuie lag en dat hij het uitste-
kend maakte.
En toen zij het (thuis) van blijd
schap nog niet gelooven konden, wil
de heel de familie mee naar het Zie
kenhuis om hem te zien.
Toen men kwam wuifde hij allen
opgeruimd toe en zei tegen zijn
vrouw: „Dat je door de week niet
kwam kon ik begrijpen, maar dat je
ook Zondags niet bent geweest, vond
ik wel wat erg
En toen hadden ze mekaar weer
en de tragi-comedie eenprzijds de
schuld van den man zelf. anderzijds
een gevolg van een fout in de admi
nistratie iwaar dan ook) was uit....
Feuilleton
(Geautoriseerde vertaling).
Naar het Engelschvan
J. S. FLETCHER.
46)
„En wat ia die dan vroeg Shcl-
more.
ilet een raadsclachtigcn glimlach
haalde Palsforil een sigarettenpijpje,
een sigarettenkoker en een doosje lm
cifers te voorschijn, hij glimlachte
nog toen hij de sigaret had aangesto
ken. Er was iets listigs, iets vertrou
welijks en iets humoristich in dien
giimlach, en Shchuore begon nieuws
gierig te worden.
„U woont hier immers al lang, me
neer Shelmore?" vroeg Plansford. „Is
u hier geboren!
„Ja", Btemde Shelmore toe. „Ge
boren en getogen".
„Dan kent u natuurlijk iedereen.
Kent, u ook een dame aio zich me
vrouw Chnmpernowne noemt!"
Shelmore staarde hem verbaasd
aan.
„Die zich zoo noemt?" nep hij uit.
,,Daar valt dus uit op te. maken
tnaar ja, natuurlijk ken ik mevrouw
m|>ernownc. Wie ken baar niet!
Ze m burgemeester van Southernstowe
Jnjft groote zaken en is buitenge
woon rijk. Wat is er met haar!"
Palsford glimlachte weer. Hij haal
do zijn portefeuille te voorschijn en
nam tusschen een verzameling papie
ren een knirwel. dat hij op Shelmo-
re's bureau legde. En toen Shelmore
het bekeek zag hij, dat het een re
productie was van een portret van
mevrouw Chnmpernowne, waaronder
een paar regels gedrukt ©tonden.
„Is ze dat?" vroeg Palsford op la-
konieken toon.
„Ja zeker!" zei Shelmore. ...Een
van haar nieuwste portretten
„Mooi zei Palsford. „Mevrouw
Chnmpernowne, burgemeester vnn
Southernstowe. Mnar ik heb die dame
onder een anderen naam gekend I"
Shelmore schrok. Hij keek nf hij liet
niet geloofde. Maar Palsford glim
lachte weer.
„Onder een anderen naam her
haalde hij. „Ilt heb haar gekend 'als
mevrouw Arradeane, en twintig jaar
geleden woonde ze in ons stadje. Ik
ben er even vast van overtuigd dat
mevrouw Champemowne uit Sou
tbernstowe en mevrouw Arradeane,
die vroeger in Normansholt woonde,
een en dezelfde persoon waren, als
dat ik daar uit uw raam het mooie
torentje van de cathedraal van Sou-
therstowe ziel"
Shelmore had een gevoel of hij vlak
oor een gordijn wcril gezet, dat weg
getrokken zou worden. Wat lag er
achter! Voor hij iets zeggen kon ging
Palsford verder, terwijl hij op het pa
piertje tikte.
„Dat heb ik op den tafel van mijn
rouw gevonden", zei hij. „Ik bedoel
het tijdschrift, waaruit ik her, geknipt
heb. En ziet u wel, meneer Shelmore
wat er onder staat I dat mevrouw
Champemowne binnenkort in het hu
welijk zal treden met Sir Reville
Childerstone, uw cliënt. Is dat waar?"
„Ja, dat is zoo, zeker!" stemde
Shelmore toe.
„Goed", zei Palsford. „Maar als
zij is, die ik denk, dan kan ze noch
met Sir Reville Childerstone, noch
met iemand anders trouwen. Dat staat
vast
„Waarom niet! vroeg Shelmore
„Omdat haar man nog leeft!" ant
woordde Palsford droogjes. „Daarom
niet".
„Bedoe.t u dat dat, als mevrouw
Champemowne werkelijk mevrouw
Arradeane is, er een meneer Arra
deane, haar man, nog in leven is!"
vroeg Shelmore.
„Een man? Ja. de man haar
manzei Pnlsford. „James Arra
deane, de man van de viouw die ik
als mevrouw^ Arrade-ane heb gekend,
en waarvan ik geloof dat ze dezelfde
is als uw mevrouw rïaropemowm
leeft nog. Tenminste", voegde hij er
plotseling b:j, „vier maanden ge'eden
leefde hij nog en ik heb nog niet
gehoord dat hij overleden was
Shelmore ke«;s beurtelings naar «art
portret en naar zijn bezoeker. Plot
seling vroeg bij
„Had uw mevrouw Arradeane een
broer, die bii haar inwoonde en be
kend stond als.
„Als meneer Alfred?" lachte Pais
ford. „Ja zeker! Heeft..."
„Jazei Shelmore. „Lieve help
het wordt hoe langer hoe vreeselij-
ker
„Wat wordt hoe langer hoe vreese-
lijker vroeg ziin bezoeker.
Shelmore stond op, stak zijn han
den in zijn zakken en begon in de ka
mer op en neer te loopen, blijkbaar
in diep nadenken verzonken. Palsford
stak een nieuwe sigaret in zijn pijpje
en ging_ rustig door met rooken. Ten
slotte ging Shelmore weer zitten.
„Luistert u eenszei hij. „Heeft
u soms in de kranten gelezen over
den moord in Southernstowe, of het
geheim van de zandgroeve zooals ze
„et ook wel noemen?"
„Neen. ik herinner het inij niet",
antwoordde Palsford. „Ik lees nooit
oyer moorden ze interessecren mij
niet, en ik bemoei er me in mijn vak
ook nooit mee, meneer Shelmore".
„Is ook niet", zei Shelmore. „Maar
soms wordt je er wel eens toe ge
dwongen. Het zit zoo in elkaar. Een
blijkbaar bemiddelde vreemdeling,
die zich James Deane noemde
„Wat!" riep Palsford uit. „James
Deane?"
„James Deane", herhaalde Shelmo
re, „kwam nog niet zoo heel lang ge
leden voor een paar dagen in het
Chancellor hotel logeeren en werd op
den avond van den dag, waarop hij
was aangekomen, vermoord dood
geschoten. Zijn lijk werd gevonden in
een ongebruikte zandhoeve achter den
tuin van mevrouw Champemowne.
Tot nu toe is het geheim van zijn
dood niet opgelost, maar ik kan u
wel vertellen dat we ernstige rede
nen hebben om te gelooven dat me
vrouw Champemowne medeplichtig
aan dezen moord is, al heeft ze er
ook misschien zelf niets aan gedaan.
En nu Deane".
„Wie was hij? wnar kwam hij
vandaan?" vroeg Palsford.
„Uit Camborne, in Cornwall", ant
woordde Shelmore. „Hij was eige
naar van een tin-mijnzijn compag
non, een aardig meisje, logeert nog
ir. de stad, in net Chancellor hotel
u zult haar zeker wel zien, terwijl u
hier is. Ze zegt dat deze James
Deane, me ook al samenwerkte met
haar vader, cn die als haar voogd op
trad, van beroep ingenieur was".
„Palsford, die gewoonlijk een en
al glimlach was, zag er nu heel ern
stig uit. Hij wreef zich peinzend
langs zijn kin.
„Vreemd, vreemd, vreemd!" mom
pelde hij. „Wat is de wereld toch
klein! Heel vreemd! En een
moord
„Denkt u dat deze James Deane
dezelfde zou kunnen zijn als de James
Arradeane, waarover u zooeren
sprak vroeg Shelmore.
„Neen", antwoordde Shelmore on
middellijk. Ik zal u vertellen hoe de
zaak in elkaar zit, meneer Shelmore.
James Arradeane, de man van de
vrouw waarover we het hadden, is in
Australië, waar hij a' twintig jaar ge
weest is. Maar vier keer peiljaar cor
respondeer ik met hem hij heeft nog
wat bezittingen in Engeland, die ik
voor hera beneer. Neen, die min kan
James Arradeane niet geweest zijn.
Maar V. kan wel raden wie hij was".
„Wie dan?" vroeg Shelmore.
t „Mijn cliënt had nog een neef, die
uenzelfden naam had antwoordde
Palsford. „Een andere James Arra
deane die in Londen woonde en
ingenieur was dat waren ze allebei
Die Londenaar heb ik eens ontmoet.
Een of twee en twintig jaar gele
den» Maar later eb ik nooit meer
iets van hem gehoord. Dat za! de
zelfde wel zijn, Shelmore. Hij heeft
zijn naam veranderd in Deane, en is
naar Cornwall gegaan. Heb je ooit
(Wordt vervolgd).
