HAARLEM'S DAGBLAD
OM ONS HEEN
De zetel van „Bloembollencultuur'
Stadsnieuws
yi"'
s/ <~A\
Sport en Wedstriilcn
DINSDAG 4 NOVEMBER 1924 - DERDE BLAD
No. 3389
De oorlog in de geschiedenis
De klacht dar ia het geschiedeais-
or.dcrv.vechten wei he: belangrijkste
scheert te rij a wat de taeaschea uitge
voerd hebbea, is a:e: nieuw, maar toch
altijd niet weggenomen. Tot ergerais
van iedereen, cie niet aiieen cec oorlog
wil zien vcrdwynen (dat wil ieder fat
soenlijk xnensch) maar die ook de prae-
tisch mogelijkheid van die verdwijning
inziet ea daar is iedereen nog lang
c:et aan toe. Dal lijkt mij heel verklaar
baar. Te allen tijde is men geneigd
geweest, menschelijke dwaasheden als
onafschaibaar te beschouwen, omdat zij
al zoo ;a?g hadden bestaat, uit een
zeker pessimisme dus. gebrek aan vol
trouwen ja den vooruitgang rat» den
steosch. Wie daartegenover optimisten
zijn, cle verbeteringen wel opmerken,
rekenen er ook vast op dat de oorlog
verdwijnen zal, al kunnen zij cok nie:
zeggen wanneer. Alleen zijn ze niet zoo
dom te meeneo, dat dit van «Ir gaa
Propaganda van de vredesgedachte i'
daarvoor noodig en verzet tegen het ver
spreiden van de opinie, dat de oorlog
ais gewelddadige oplossing, nadat alle
vorm van overleg en verzoening gefaaii
heeft, onmisbaar zou :i;a. j
De jeugd dus moet keren begrijpen,
ca: het oo'c zonder oorlog gaa: er.
beter gaat. Maar dan is het dwaasheid,
eer. oorlog te verheerlijken, ook wan
neer die door het eigen volk gewonnen
is. Deze gedachte is door een onder-,
wijzer :e Hoorn, den heer M. Haas, ver-"
wezenlijke ia zijn „geïllustreerde ge
schiedenis van vaderland", twee deel-
tjes, verschenen bij de firma \V. J.
Thieme Cie., te Zutfen.
„Natuurlijk," zoo schrijft hij ia zijn
voorrede, „kunnen de oorlogen, daar >.e
van grccie beteekeais voer de ontwik
kelingsgeschiedenis eer meoscaheiu
zijn, niet worden weggelaten, doch onrt
jongens en meisjes zncetea worden
doordrongen van de zegeningen van den
vrede, is tegenstelling met de ver
schrikkingen van den oorlog."
Beschavingsgeschiedenis derhalve.
De schrijver weet telkens gelegenheid
te vinden om ethiek en geldzucht, ge
paard met oorlogvoeren, tegenover
elkaar te zetten. Als hij beschrijft hoe
en waarom Willem Usseüncz. de West-
Indische Compagnie stichtte, namelijk
ui: idealisme en om handel ;e drijver,
met vrije kolonisten in de West, dan
stelt hij daar tegenover ce verovering
van de zilvervloot. Als wij ca: r.-; neg
eens nalezen, kunnen we ons toch nie:
goed voorstellen, hoe wij caarcr.er vroe
ger geestdrift ku.nr.ea gehad hebben.
Wat' admiraal Piet Hein deed was r.iets
anders dan kaapvaart en hij heef: nie:
eens hard moeten vechten om een van
de geldtransporten die Spanje op gere
gelde tijden over zee zond, te vermees
teren.
Meer dan elf millioen gulden brac'i
Piet Hein zoo binnen ea het zal wel dit
,groote bedrag zijn geweest, da: de
fantasie van onze vootv?;::rea prikkelde
.te een l:ed vol geest.irift, hetwelk nota
bene m onzer, tijd nog altijd populair is
en zelfs eea van --.ze bz.t*. mus.-; ver
leid heeft tot een rhapsodic, die niet om
aan te hooien is. Kaap gectmponeerd,
zeggen de deskundigen er. cp hun ge
zag behooren ce leeken dat aan te ne
men a's zij dan maar aan dezen de
vrijheid willen laten het thema var. een
afgezaagd deuntje, honderdvoud geva
rieerd, eenvoudig onuitstaanbaar te
vinden.
De heer Haa3 vraagt in zijn voor
re ie ota cp- en aanmerkingen. Hier
volgt dan deze. dat de uitroep: „Wat
heeft een koopman aan idealer., daar
krijgt hij geen klanten meel" wel wat
goedkoop en onbillijk is. De wereld is
ntt eenmaal zoo, da: de ethiek grooten-
deeis aan den een en ce practijk voor-
ztamdiik aan den anderen star.d wordt
overgelaten, zonder da: men cp een
van beiden smaler. kan. De koopman
speel: een belangrijke rol in de we
reld en wanneer hij in zijn vrijen tijc!
idealisme weet te beoefenen, heeft hij
genoeg gedaan.
Hst verwondert ons natuurlijk niet.
wanneer deze geschiedschrijver niet
vleiend spreek: ever Jan Pic-tersr. Coen.
cis is Nederland ook als een nationale
held wordt vereerd en over zi'n regee-
ring in Oos:-I.-.dié. Dat voor zijn leegen
wagen en zijn paard dezelfde eer moes:
werden bewezen ais wanneer hij er in
of er op zat. :s wel een staaltje van
tiraac.e, maar men moet, zou ik zeggen,
riet vergeten da: toestander, van eeu
wen geleden niet door den bril van van
daag moeten worden bekeken. De schrij
ver doet daar, het dient gezegd, wel
pogingen roe, maar cie slagen nie:
altoos. „Als wij hem" (dat is Coen)
„bezien naar de denkbeelden van onzen
tijd, vinden wij vel afkeuring?waardig
in zijn optreden. Echter dienen we de
personen steeds te beschouwen in de
liist van hun rijd en dan kunnen we
begrijpen, dat de groothandelaars veel
sympathie gevoelden voor Coca's han
delingen." Deze beperiacg tot de
groothandelaars lijkt mij een vergis
sing van den schrijver. Coen, in de lijst
van zija tijd gezet, werd algemeen
al? een groot man beschouwd. De heer
Haas voelt, zooals wij uit een vorig
citaat a! zagen, niet veel sympathie
V'.-'-r den koopmansstand.
Natuurlijk is het interessant eens na
'te gaan, wat in deze boekjes gezegd
wordt van De Ruijter, Tromp. Van Ga
len, Evertsz en andere vlootvoogden. Het
ar.A-oord is nagenoeg niets. Wanneer
j'-: het, als leek op onderwijsgebied, zoo
z-ggen mag, d3n i». dit toch een ga
ping, al ware het alleen omdat dit een
eerste poging en het dus zaak is, zachte
overgangen te maken. Oorlogvoeren, al
vechten wij daartegen, is toch ook een
kunst en De Ruijter en Tromp waren
riet alleen in die kunst bekwaam, maar
waagden ine: gebrekkige middelen, door
de karigheid van de Heerea Staten, die
h-: geld verre van ruim toematen, dan
Toch hun leven bij een. taak. waarin veel
critiek viel te behalen wanneer het slecht
en weinig dank, zoo het goed afliep. Dit
alleen ware een woord van waardeering
waard geweest- Ik weet wei. dat de
De plannen voor een eigen gebouw te Heemstede.
Onze LacMiüek
heer Haas aan het einde van het twee
de dccl-jc. blijkbaar inziende dat bij er
niet ba :ca kon. het verzuim heeft her
steld. „We hebben vele feroote mannen
genoemd ia de vorige eeuwen. Duch
jliicr.t zal je vragen Wj.uom lees ik
niets uitvoerigs omtrent Michiel Adri-
aanszoon de Ruyter, die toch de aan
voerder was van onze vloot in de En-
gelschc oorlogen en ia het rampjaar
1672 de vijanden van onze kusten wist
af te houden? Ea zoo is immers ook
Maarten Harpertszoon Tromp bekend,
J3n van Galen, Witte Corneliszooa de
With, Jan ea Cornells Evertsea? Waren
dat dan geen beiden? Zeer zeker heb
bea zij in dien tijd bun land groote
diensten bewezen. Men meende dat der.
gelijke admiraals niet gemist konden
worden. In die vorige eeutven hebbea
zij een belangrijke ro! gespeeld. Met
dankbaarheid mogen wij gedenken, al
wat zij voor de Republiek hebben ge-
'daan. Toen kon men De Ruijter en
anderen helden noemen. Doch na 3 eeu
wen is cle levensbeschouwing der men-
schea gewijzigd. Wat men indertijd heel
gewoon vond, vindt men thans zonder
ling wat men toen als goed beschouw-
e, wordt au veroordeeld."
Dat de schrijver zijn bes: doet toch
de aandacht te vestigen op on ze groote
mannen, die niet met oorlog te maken
hadden, bkjfc: we| uit het vierde hoofd
stuk over dichters, schilders en geleer
den en andere verdienstelijke mannen,
onder wie 2 ingenieurs en 2 staatslieden.
Ook óver het leven van de menschen
itt die dagen vertelt hij aardige dingen,
•aarvan ik hier iets overneem.
Elk huis diende een pronkkamer te
bezttten, die alleen gebruikt werd bij
bijzondere gelegenheden. Het betreden
van een dergelijk vertrek wa* alleen
ergur.d op heel belangrijke dagea. Nog
in care dagen houden velen er zoo'n
„mooie" kamer op na. waar de huisge-
nootea bijna nooit gaan zitten.
En zoo keurig als alles onderhouden
e.-d! De kraakzindelijkheid der Hol-
landsche huisvrouw was toen reeds be
kend. Wasschen ea plassen, schrobben
en boenen, was haar grootste lustzij
hield er een groote en kleine, een voor-
ea een najaars-, een t^-daagsche en
een wekelijksche schoonmaak op na.
5 moest den bezoeker tegenglim-
men. niet mins- in de keuken. Het
fornuis ea het keukengereedschap ge
tuigden van de overdreven zorg der keu-
kenprin es. Men at niet in de huiska
mer. zelfs niet ia de keuken, maar in
de bijkeuken, Vaa den etenspot werd
weinig werk gemaakt; daartoe hgd ce
huisvrouw ook geen tijd. Er werd
meestal e'én keer per week gekookt, de
erige dagen kreeg men een opge-
rmd restantje. De deugd van zinde
lijkheid ontaarddel Of is 't niet belache
lijk! ais wij lezen, dat een bezoeker,
iens schoenen naar de meenicg van
moeder de vrouw si-: geheel schoon
aren, door de meid tot ia de woon
kamer v. -:z gedragen om daar van
sehcone muilen te worden voorzien?
Gelukkig als 't een ste.ige dienstbode
en r.ir: :e zware bezoeker was. Deze
overdrijving is bij de Holiaadsche huis
vrouw nog lang n;:: verdwenen!
Deze manier van geschiedschrijven,
die ontegenzeggelijk groote voordeelen
heeft omdat zij den nadruk legt op de
maatschappelijke ontwikkeling en niet
de oorlogen uitsluitend bekijk: als de
.tions, waarlangs de historie zich
beweegt, heeft natuurlijk ook haar ge-
aren de geschiedschrijver, hoe hij ook
tracht naar onzijdigheid, zal de ver
en: ilea de oatwikkelingsgebeur.eaissea
op zijn manier uitlegger.. He: is nie:
noodig om daarvan staaltjes te geven,
maar niet iedereen zn 1 me: de b«schou-
ngen van den heer Haas instdtr.men.
Ziedaar wel een heel groote moeilijk
heid. Hoe kunnen bijv. de leerlingen
in zeven regels begrijpen wat de com
munisten willen? Er is niet eens
gelegenheid voor critiek op een zoo
dwaas stelsel.
Dit is evenwel zeker: de schrijver
heeft he: boekje me: rorg samengesteld
en zich veel moeite gegeven cm belang-
momenten ea bijzonderheden aan
*e geschiedenis te ontleer.en er moes;
•eter geval gekozen worden, want
stof is overvloedig. Datzelfde be
zwaar meet ook de teekenaar. G. J.
van Overheek. die de boekjes illustreer
de, gevoeld hebben.- Gp de keus kan
dan heel gemakkelijk critiek geoefend
worden en daaraan zal ik dus niet be
ginnen. Uit den aard van de zaak
de cekeningen van voorstelling en
■cerir.g rser verschillend, maar
vcrliik wordt de tekst er wei door
verduidelijkt.
..Hrei wat Holland sch kapitaal mo"
belegd zün in AmerikaanSche effecten."
deel: de heer Haas ons mee. Is da: wel
juist? Is het nog waar? Eenige jaren
geleden w-rd cp de Amsterdamsche
beur; zwaar in deze effecten gespecu
leerd. maar naderhand is dat heel wat
verminderd, ook ai omdat men rich flink
de vingers had gebrand. Deze opmer
king kan in een herdruk veilig verval
len. Tegen dien tijd zal de yhrijver ziin
werk nog wel eens nagelezen en de
ervaring opgedaan hebben, dat er nog
vrij wat :e corrigeeren valt. Het woord
„meerdere" dat hij vaak gebruikt, is
een germanisme, het moet „meer" ziin.
Het ging hart tegen hart is een koddi
ge fout, omdat er precies h-: tegen
overgestelde mee gezegd wordt al - wer
kelijk bedoeld werd hard tegen hard;
J. C. P.
Het is bekend dat de gemeente Heem-
tede bereid is ten behoeve van den
bouw van een Centraal Verenigings
gebouw ten behoeve van de Algemeene
Vereeniging voor Bloembollencultuur
om niet af te staan een terrein aan het
Valkenburgerplein te Heemstede, ter
grootte van bijna 8000 Mz, onder eeni
ge voorwaarden betreffende een spocdi-
oistandkoming. Op dit terrein zou
de houten tentoonstellingshal van de
groote bloemententoonstelling van 1925
:r.ea worden geplaatst, mits binnen
redelijken termijn daarvóór en vre! "aan
de zijde van het plein, een steenea ge
bouw ten dienste van vergaderingen,
kantoren ea dergelijke wordt geplaatst.
Wij geven hierbij het schetsplan. ont
werpen door den architect, den heer H.
Korriaga, voor het gebouw, dat te
Heemstede zal verrijzen, als de plannen
doorgaan.
De kosten worden globaal geraamd
op 155.000. Het ligt in de bedoeling
ce bijcenbrengicg van het bouw-
CORPS VAN" LEERLINGEN DER
M.T.S. TE HAARLEM.
In een Iedenver®sdorin? werd hef
bestuur van bovengenoemd corps a!<
vc.j'gr gewijzigdM. Pi.kman. voor-
z:ter G. J. Hamer, vioe-voorzitter
F. IJls?ra. secretarie. K. L. Droog,
penningmeester en H. Blok, commis
saris-bibliothecaris.
.4. ',.4.
SCHETSONTWERP VOOR HET CENTRAAL VEREENICIN CSCE30UW VOOR DE ALC. VEREENICINC
VOOR BL0EM30LLENCULTUU R CEZIEN VAN OEN HEEMSTEEOS CHEN DREEF.
PLATTEGROND VAN HET ONT
WORPEN CENTRAAL-GEBOUW.
kapitaal een 1% obügatieleeaing uitte
schrijven. Wanneer het Hoofdbestuur er
laagt op deze wijze het verdere be-
noodigde bouwkapitaal b-.jecn te bren
gen. zal het Krelage-Siichiiag-fonds
oor den houw beschikbaar worden ge
steld. Het fonds bedraagt thans onge-
•eer 25.000.
Het door Heemstede aangeboden ter-
ein wordt door de electrische tram
naar Haarlem doorsneden. Een tram
halte is vóór den ontworpen hoofd
gang. De Heemsteed <ehe Dreef zal
binnen afzienbarec lijd de rechtstreek
sche en kortste verbinding inet de stad
vormen. Het is de bedoeling, dat de te
elcctrificeeren stoomtram LeidenHeem
ede op het Valkenburgerplein haar
ndpuat zal vinden. De -op bijgaande
schetsteekening aangegeven SMolenlaan
is het verlengde van den rijweg door
Groenendaal naar den Hcerenweg. Ten
eir.de aan den eisch der gemeente
Heemstede te voldoen is de gevel van
het te plaatsen steeaen voorgebouw aan
het Valicenburgerplein ontworpen en
monumentaal opgevat. De voorgevel van
het tentoonstellingsgebouw word^ ge
richt naar de Zomerlaaa.
Het groote beursgebouw. dat meer
dan twee maal zoo groot belooft te wor
den als ce teger.wc --riige lokaliteit,
heeft een. afzonderlijke gelijkvloersche
ga'erij voor de bloemeokeuriagea en
zal ruimte bieden voor een eenvoudige
restauratie, waarvan de dienstruimten
zijn gedacht in het tegen den achter
gevel aangebouwde (steenen) vóórge
bouw, waarin tevens de verwarmings
inrichting (vandaar den toren) en éen
conciërgewoning met archiefzolder en
bergruimte zijn gedacht. Aan weers
zijden van de gang. die de verbinding
vormt met het aan het plein te bouwen
gedeelte, zijn kantoorlokalen geprojec
teerd. In het voorste gedeelte zijn twee
vergaderkamers ontworpen. benevens
spreekkamer en een bal, waarin de
marmeren beeltenis van den stichter der
vereeoiging, den heer J. H. Krclage,
n waard:gc plaats zou kunnen ver
krijgen.
SCH El S VAN DE LIGGING VAN
HET GEBOUW EN DE ER HEEN
LEIDENDE WEGEN.
De bovenverdiepi
i bestem! voor
Het terrein biedt ruimte voor plant-
socnaanleg en m 0 g e 1 ij k ook voor een
monster- en proeftuin, zeker voor een
demonstratietuin voor het gebruik van
bloembollen voor tuiaveriiering ea
biedt voorts neg aller!*», mogelijkheden.
Bovenstaande bijzonderheden z: n
door ons ontleend aan het Weekblad voor
Bkembolencuïtuur, orgaan van de Alg.
ereenigisg voor Bloembollencultuur.
NED- ARBEIDERS RE1S-
VER LENIGING.
Voor een volle zaal gaf Maandag
avond de afdeeling Haarlem van de
Ned. Arb. Reisvereenigmg een bios
coop- en lichtbecldenavond ia den
schouwburg aan den Janswcg.
De heer J. Betz heette do aanwezi-
;en welkom. Laten wij maar direct
zeggen dat alien van da reis door
Zwitserland ten volle gepTof-.teerd heb-
bec. wat trouwens bewezen
door liet herhaald applaus- Tcs.:ch-
:r.e werd gegeven door den heer D.
.an Staveren. Directeur van de Gem-
Schoolbioscoop te Den Haag en Lid
der Prov. Staten van Zuid Ho.land.
Wij zagen verscheidene rcooio plek
jes van Zwitserland en de Alpen, voor
namelijk in den omtrek van het \ier-
wahstadtermeer, van Luzern, Geneve
enz. Door de duidelijke beelden ea do
vaak humoristische toelichting kregen
de aanwezigen een beeld van de ont
zaglijke moeite, waarmede men daar
te kampen heelt bij het aanleggen der
prachtige wegen.
Men denke hier alleen maar aan de
«rmplonlijn met rijn niet minder dart
66 tunneisl Ook maakten wij op het
doek een reisje van Interloken naar
de Jungfrau. Ook het beklimmen door
Alpinisten der hoog© bergen werd dui
delijk waargenomen. De lieer Van Sta
veren ontving een luid applaus. Hier
na nam de heer Grim, Hoofdbestuurs
lid der Yerceniging, het woord.
..Deze avond", zeidospr., „heelt nog
een nevenbedoeling, omd.it i j
doel van onze re is vereen! ging steeds
meer bekend willen maken, n.I-
groote massa te ontwikkelen, want
reizen en dus zien is ontwikkelen. Wij
willen de arbeiders leeren den tijd
nuttig te besteden om irun gezondheid
hierdoor t» bevorderen, want van de
natuur, die voor ieder levend we
zen geschapen is, behoort ook een
ieder zooveel mogelijk te profiteeren.
De reizen worden zoo goed en zoo
goedkoop mogelijk georganiseerd.
Wij hopen dit in de toekomst nog be
ter en goedkooper re doen-
Na de pauze, waarin velen zich als
lid der vereeniging lieten inschrijven,
werd een mooie film van het reizen in
Zwitserland vertoond, waarna allen te
II uur voldaan over den mooten avond
huiswaarts keerden.
MAATSCHAPPIJ TOT NUT VAN
•T ALGEMEEN.
Etn voordrachtavond van
den hear J. B. Schuil.
Voor bovengen".-Ie Maatschappij trad
Maandagavond op de heer J. B. Schuil, in
de bovenz.i'.en vin „Da Kloon" op de
Groote Markt.
Dezen keer kon men over de rn-i'.e van
belangstelling wel tevreden zijn. Geen
plaatsje onbezet. Velen behielpen zich met
een staanplaats.
Te 8 uur ongeveer is da beer Schuil met
de afwerking van het uitgebreide pro
gramma begonnen.
In „Fee?:" van Herman He-erman-,
waarmee de heer Sciiuil begen. werd on
middellijk het peil van de voordracht zeer
hoog gebracht. „Feest" is een gecompli
ceerd kunstwerk. Heyermans op zijn beet.'
Meesterlijke fcarakteneekening in c-m aan
tal diaiogen tuseehen gevangenen die gra
tie krijgen, en den directeur der strafge
vangenis. Dialogen die van den voordrager
alles vergen, maar die dan ook bij goede
voordracht de grootste emotie sugrereeren,
die zeer beeldend zijn, en die d-.or den
beknopten vorm waarin gewe'dige co.-v
flic-en verwerk: worden enorme techni
sche ienni?. en groote zelfbeheerschir.g
vragen.
De heer Schuit vertolkte ..Fee;-" su
bliem. Opmerkelijk wae het te hooren, boe
hij volkomen macht bad over zijn wat:
ment en over het te zeggen proza. Hoe de
techniok naaet het sentiment absoluut
dwong tol den juisten coon en de juiste
nuance in klank.
Het behcerschte in d« voordracht van
den heer Schuil kwam verder zeer tot
uiting :n enkeli gedeelten var. Adama
van Schekema. In „Voorbij" vonden we
het tweede groote, ontroerende oogenblik
van den avond.
Met welk eea lief Ie tegde de hee:
Schui! Adam* van Scheltetna'e gedich'er,
hoe teeker.de hij telken» weer :r. duide
lijko lijnen er.» voor. het'milieu van zoo
een gedichtje, de stemming van enkele
regelen. In ,.Le retour dee Hirondelle»"
bijvoorbeeld. w*«» die wel-vertorgdhei'!
van het woord, die zwierigheid ia het
zeggen.
Van een geheel ander genre waa het pro.
gramzaa na de pauze. De heer SchuiL
droeg voor. ecnlge ïijner initanianó» er.
fragmenten ui', zijn jongensboeken.
„Paul verliefd" uit d* Artapappa'»!
Het derde hoogtepunt van den avond (na
„Feest" en „Voor"otj"iMet welk een lief
de moet de heer Schuil de Ariapappa'» ge
- hreTea hebben en met welk een enthou
»i.i-mo werd di: fragment gezegd.... en
aangehoord.
De instantané'»: „De Bnse Ovrr?v".
..De Imitator" en „De gebroken pol;"
hadden ook veel «uccee. Met „De rr.atch
A. F. C-—Vitesse" eindigde de heer Schuil
Het euccoa is volkomen geweest zoowel
voor den voordrager als voor de Maat
schappij „Tot Nut van 't Algemeen".
GEVONDEN DIEREN EN VOQRWBR
PEN. Terug te bekomen bijF. Gr -
r.ccdaal. Burgwal 77rood. armband. I'.
Breeuwn, Rozenprieelstraat I*. rijwielhe-
lastingpbalje, J. Bie'», Zijlwrg 95, broche
l. Wied ijk. Hoerenainge! ~i.. ceintuur.
M. Hagentar.s, Zomerstraat J(k cetasuur,
N. Bijn'jes, Schaliwijkerweg tl, borsteltje
A. Leur». Klarecbeck-'.riut 53, bankbil
jet. Politiebureau, Sroedeetraar, stuk
kunstgebit, portemonnaie met inhoud.
Kennel Haerlem. Ter Spij'.weg 5, herder*
hond, J. Stam, Santpoorterstrx.v. 25, hruin-
zwart hondje, B. Vermccren. Burgwal 55b,
handschoen, A. ter Horst. KI. IL'.utetr.ia:
ö-, damesbandheboeaen, v. Mourk.
Gen. Cronjêsiraat, herdershond, Kennel
H.ierlem, Politie Schoten, grauwe hor.d.
Kennel Haerleen, Politie Haarleta, geb
hond. Kennel Haerlern, H. Kollaard, J.
v. Nietrwenhuaecrraat 8, handschoen. S.
v. d. Lande, de Vitnat 37, R.-K. Kerk
boekje. B. Tervoort. Tugelaalraat 21. Scho
len. grijze poes. Kenne: Haerlern, B. Bcg
sira, Santpoorterstraat 21, wit zwarte poee.
Kennel Hserlem, J. de Jong, Gen. Cronjê
siraat 35rood, witzwarie poe», Kenr»!
Haarlem, G. J. v. d. Berg. Zomerstraat 24,
mouw van een blouse. J. Heercs, Kolk-
straat 30, muts. Directie Posterijen, porte
monnaie met inhoud, A. Prins, L. He---
renv»;«t 38, hondenpenning, J. v. Brecmcn,
Aalberlebergeuaa- 18 pe'. P. Ruyscii de
Pe Perez, Kleverparkweg 70, rijwielbelas
tingplaacje, R. de Vries, Saenredamstraat
I2rood, Jarnesriern, G. Herkes, de Wit.
straat 10, huissleutel, J. P. Janus, Z. B.
Spaarr.e 34g, touw, J. Rademaker, .Potgie
terstraat 34, taechje met inhoud. Nieuwen-
huizen, Oo»tve6t 34. zweep, F. Goedhart,
Scheepmaker «dijk 25, zweep.
VERGADERING VAN DE
B. K. S. P. C.
De afdeeling Haarlem van den
,,Bond van "Kommtiniaüach© Strijd
en Propagandaclubs" hield Maandag
avond een vergadering in het gebouw
,.Het Blauwe Kruis". De voorzitter
de heer W. Lantrenbor,:. opende deze
vergadering en zeide. dat dit de eer
ste openbare vergadering was d->
deze bond in Haarlem 'iiield. De heer
J. de Kadt besprak daarna hef on
derwerp: ..ontwapening". Hij her-
haak
it„II<
Terwijl hij
wachtte op den
trein, kwam de
handelsreiziger
tot da ontdek
king, dat hij
door een dubbel
maat te gooien
nog net een
stukje chocola
kon koopen om
-lacht hij terwijl hij zijn dub-
Z. ide di 4411 den haak trok.
la is toch rtó1 ie goedkoopI
i) de nutnschcn nu ioch iota
3 et xoo'n automaat 1"
-1 boot terug, zoodal er geen
sus. Hij trok opnieuw «n
zal ra.s-chiMl de groote oen*
zoele inet breng:.
g -ie i.vak terug ec weer bleef
weg. Toen begon hij als een
i bet ding te trekken, maar
deed, de chocola kwam nie< 1
kwam er toen een kruier voor
in vertelde, das de automaat
-n meteen wist de reiziger hoo
maakt werd!
innerde er aart dat he'. in t
maand juist 7 juren geleden is. dat
cr in Rusland een eindo kwam aai
hoi tsarisme en despotisme.
Het Russischo proletariaat wilde
den vrede en drong daar steeds meer
bij do reu verin® op aan. Toen de re-
g'^sring daar niet van wilde hooren,
schaarde het proletariaat zich ach
ter de communisten. Dat was do eer
ste stap op den weg naar den vre
de.
In Sovje:-Ru*i*nJ is we! een rood-
leger, vervolgde de hwr de Kadt er.
er is wel bewapening. Men zal wel
zeggen, wat is dat r.'t 1 Dal het roode
leger benouden blijft is goed. want
het dient, waarvoor nog nooit een
leger gediend heeft, namelijk voor
iie beschciming van de belangen van-
het proletariaat.
Na den oorlog, vooral ln den laat-
sten tijd. aldus spreker, zien we een
ontwapeningsgedachte van etn au-
dera soort als in Rusland. Een ont
wapening, zoojds d* S.D.A.P. di«>
vroeger al wilde. Thans wordt aan
die bewering ook ded genomen door
verschillende groepen van de bour
geoisie. De arbeiders hebben werke
lijk de eerlijke bedoeling om tot don
vrede to komen. Maar de maaier,
waarop de moderne vakbeweging IO"
de ontwapening wil komen, moet tot
«en desillusie leiden. Ze willen de
gedachte van den Volkenbond en de
ontwapening samenvoegen. De Vol-
kendbond werd gesticht met uitslui
ting van Duitachland en Rusland. De
geschieden is iheeft geleerd, dat toen
Wilson dat werk gewrocht had en
in Amerika terug kwam, daar werd
ingezien, dat d" bond een machts
wapen was in de handen van de En
tente.
De Vereenigde Staten w iid^n m«ï
den bond niets te maken hebben. Do
heo.r de Kadt zeide (lat de Fransthen
politiek er eerst op gericht was. bet
vasteland van EWopa t« veroveren.
Maar al spoedig vertoonde het e-n-
nomisch© leven een ..lek". Om den
frank veilig t© steilcn, werd steurt
gezocht bij Amerika, dat zich lang
zamerhand weer me: Europa was
gaan bemoeien, oir.dat oen on'red-
derd Europa voor dat laud nadeelen
zou opleveren.
De mogelijkheid van een wereld
oorlog in den eersten tijd acht:© spre
ker buitengesloten en wel omdat er
geen two© partijen zijn. We! is er de
groote Angel-Saksiscoe partij. Groot
Brittannié en Amerika, maar die
partij heeft, gerti fefrensfander.
Kr is van vrede echter allerminst
sprake, v;ant er ziin nog veel klein©
oorlogen. Wat de beteekenis van den
Volkenbond hef reft: de/» is, dat men
de illusie verwacht dat do Volken
bond allo staten van de wereld zal
omvatten, alsof daardoor de vrede
zal komen. Het is echter onmogelijk
dat in d© «egenwoordijc wereld,
waarin he! kapitalisme tot e*:n ge
weldige productie is gekomen, de
verschillende staten niet weer tot
©en oorlog over zullen gaan om ©en
strijd t© voeren voor hun afzetgebied.
Als voorbeeld noemd© spreker Japon
en Amerika, die geheel verschillende
belangen 'hebben en Frankrijk, dat
nu in goede verhouding tot Engeland
©n Amerika staaf. Maar dfit moet
Frankrijk wel ornaat het economisch
van die linden afhangt.
Op den duur is een wereldoorlog
!dan ook zeker niet ui:g<? '-en. I'.n
I een nieuwe oorlog zal buitengewoon
verschrikkelijk zijn.
Het pacifisme is voor een groot ded
ontstaan uit angst voor d en oorlog-
Influenza en griep
kan taan het beste bestri.den door het
gebruik zi Sanapirii-1 abletten (Mijn-,
hardt). Koker cL Bij apoth. en
drogisten.
En die grond is nu juist niet d©
beete, want dit soort pacifisme kan
spoedig weer omslaan.
Hot pacifism© van Van Einden, dat
thans in ons land hoogttj viert, al
dus de hoer de Kadt, grijpt stoeds
meer out zich heen. En als dat pacifis
me bij de verkiezingen het won <-n
liet leger een knak gaf, zouden wo
er niet orn treuren. Dat spreekt van
zelf. Maar n:et dit paci'isme kan m--a
d«n wereldvrede niet krijgen. Dit.
pacifism© gaat samen met volken-
bondsgod ach te. De Volkenbond legt
echter d© leden op, voor 'n rechtvaar
dig© zaak op t© treden, kan dus nog
een ooiiog doen on' i'.aau. Spreker
noemde 'den Voïkcnl-ond ,.ccn En*
colsch werktuig". Het is «en voort*
zetting van de Enzdsi'he politiek.
Van Emden wil de afschaffing van
het militie ©2er. Maar dat is voor
het kapitalisme n:e'. zoo «rz. want een
militieleger is niet betrouwbaar. Met
de van do Vrijzinnig lN»mocraten p i*
cifistlscho gedachte blijft een pel it ia-
leger tegen binnenlandscho onlusten
beataa n. Het proletariaat moet,
xeido do heer de Kadt, in haar vaan
del mzhrijven ..de onverzoenlijk©
strijd tegen het kepi tal isme". Dan
eerst is de vrede moüchjk. Iedere >a-
meuwerkitig met de bourgeo-jio tnoct
worden afgewezen. Maar dan :s nóg
alle# niet gedaan. Dbii moet het
proletariaat begrijpen, dat d© eenigo
kan», om aan het kapitaliamo een
*-;ndn mak.-n. i7»'.f de mach' in
handen t© nemen. Al# het proleta-
r:aa' dat begrijpt dan sluit men ztch
aan me' d© ontwapening van Petro-
erad. De eeni!*© weg naar de ont*
wapening i# de bewapening van h»t
proletariaat
De voorziïter dank'© den spreker
-.-oor 7 n uiteenzetting en sloot daar*
aa C: vergadering.
EVA NO ET .IS NTT E MAAT
SCHAPPIJ-
Men echrii't ons
Do eerste der winterlezingen. 0:0
de aldeeting Haarlem «n ometrekon
zal houden, beeft plaats op WocMdag
dezer ia don Protestantenbond, bpro
kor 'i© do heer J. A. H. vaa den Brink.
ex-pr:©"H*.»r t« 's-Gravenhage. met het
onderwerp .Martelaren dor Horror-
ming."
VELSEROORD.
SCHAAKWEDSTRIJD.
D© de.-d© ronde bracht hot volgend*
resultaat
Groep I
v. d. IDrgKoen© 01.
C E. Post—'M. A. Poet 1—0.
W. C. Post—'VV.'Cdvaberg 0—1.
Groep II:
p. v. d- Bos—Ruya 1—0.
v. Doorn—Erdeli© 0*1.
Groep III:
r F. Post—Kuhfua 1—0,
H'j, l^ictcbal 0 1.
Schaken
COMPETITIEWEDSTRIJD VAN
DEN NED: SCHAAKBOND.
MaandA?avond heeft te Amsterdam
in he: speellokaal van d© Amsterdam
sche Schaakclub, 'de eerst© compett-
tiewedstrlld 19241925 van ®ro©p B.
der tweed© klasse, plaat# eehad tw-
schen een 10-tal van d« Haarlem sch©
Schaakvereenisring ?n tweede 10-
tal van eer^reenoemdo club.
De uitslag was als volgt:
Haarlem: Amsterdam r
1. Dr. M. Steffelaar 1—1). Wierama 0
2. A. A. J. Ridderhof 1/2—Jcs
de Konin® 1/2
3. Haio Fick 0—P. Wiersma 1.
J. Vermeulen 0—Weering 1
5. Ph. Th. Stol 0—Alten-a 1
6. A. K. Soe-retra 1G. Olie 0
P. Vijn 1D. Ligtvoet 0
ft. 1 Niet oz' k.' 0G. ter Braakc 1
9. T. N>be! 0—C. K©ijzer 1
10. Dr. P. Ozinea 0..de Looper" 1
Totaal 3 1/2
6 1.:
Aangezien de speler aan bord 8
voor Ff sa riem ni©t. verscheen. be?o.n
de TTaarlemsche vereenigin? den wed-
ofriid met een nulpunt, niet bepaald
aanmc-'!i?v'd. \'oorrs waren enkele
z^:r co>-'!e krachten dezen avond ver
hinderd <Je e®r van hun club te komen
lig n Hel resultaat kan mita-
dien nog bevredigend worden be
noemd.
Op 3 De<-err»r sr* hef Haarleia-
C 10-tal te Wcecp.
