HAARLEM'S DAGBLAD OM ONS HEEN De Provinciale Begrooting voor 1925 FLITSEN Woelige Dagen DONDERDAG 20 NOVEMBER 1924 - TWEEDE BLAD No. 3395 Nabetrachting van den Gemeenteraad Rij hot bein van de Raadsvergad* ring op \V«..;n*d;ig werd hulde ge bracht aan de nagedachtenis van den heer Schram. IX Hand ixwloot een leening twee inillioen aan te gaan en begon daaniu uan een lange agenda van kwart honderd itinten. waarvan er maar enkele teut a tot bespreking ga ven Het begon bij bet voorstel van D. er W. om i.-.n «en credict to verleen en van ten hoogde 345U.— per Jaar voor do bevrijding van besmettelijk hoo.dteer. I)e heer Koppen was er niet heel tevreden nice; waarom haia men de commissie voor het ziekenhuiewezen or niet over gehoord En toen de bur gemeester antwoordde, dat het maar een tijdelijke regeling was, beaut- woordao de heer Koppen dat verweer zeer ter snede met ue opmerking, dat het crudk-c dan voorloopig wel voor eoa Jaar kon worden toegestaan. In dien geest werd bet Raadsbesluit ver anderd. De voorzitter g_t daarbij met- e.-n nog eenige blJzond:-rhedcn. Kr zijn honderd govulb-u en meer dan de helft l.ij kinderen, dm den k'ef: ,-d van den leerplicht al luhg achter den rug heb ben. Het voOffr'-cl om voor een eom^ van 164.000 gronden in de gim rente Scho- ten te koopen vond bij velen verzet. H;j wethouder Slingenberg om de kca ret: en tie overbodigheid, bij de hoeren Mi zini» en dn Fkwr op grond van den duren pri.s, 2.50 por vierkanten meter, terwijl >i<- terreinen ni*t eens „bouwrijp" zijn. Wethouder ReinoMi won zonder veel monte het pleit, door zijn beMog, dat er een b re ede verkeer*- weg op aangelegd moet worden, dia door de verk«ef»coianii»(»6 ontworpen is en natuurlijk verbond iioudt mot de toeK.nigen tot de srnd. Jaren geleden heeft de Kaad van lioarlem een vergis- Mng begaan door den aankoop te wei geren van liet voormalige buireu ..Het Klooster", waarop toen door particu- lieren h«-t stadskwartier van Scitoten gesticht h Dat blijkt nu een fortuin tje voor latere wethouders te zijn ge worden; zij behoeven er maar aan t« herinneren, of de Hand schrikt op en koopt gronden, uil vrees, dat dezo fout rui worden herhaald. Ik weet niet of de koop al dan niet verstandig is. Dat zal eerst later- kunnen blijken. De buitenstaander kan daar Kern denk beeld van kr.,gen, omdat hij het plan van d» verkeerscommifsie niet kent, da; langzamerhand. stukje na beetje wrordt uitgevoerd. M ar dit staat w«J vast: in ue eigenaardige omstandighe den waaronder Haarlem verkeert, over zijn grenzen hceitg roe lende. 1» liet niet zoo erg, een terrein eer. enke len keer wat duur te betalen, als na derhand gronden te moeten mlsst-n, die voor Haarloms toekomst onmisbaar waren geweest. Kr v i-tKw.-.i gekihield ever een me- de-if i.i;C van «ten beer ..-.v." r dat in de vergadering van de commiwi* voor pubücko werken verklaard werd: ..het terrein 11 nngen-fg bouwrijp", terwijl nu bleek, dat er zestig of tach tig centimeters grond op gebracht zal n-.oeun worden. IX i-'rr Mlezórus had dit, zooals hij dadelijk verklaarde, van ter ziijde gehoord, da«r hij zelf de ver» gadenng van de commissie niot had bijgewoond. Zoowel de wethouder nle de voorzitter namen hem deze mede- d'i-iiug uit de tweede hand, d:o van drn heer van L-iemt akomsttg bleek te weten, wat kwalijk. Waarom eigen lijk! De vraag kon toch alleen wezen of de mededecling waar w as of niet en de tegi-nspraak bl -f achterwege. Te recht kwam do heer Miezórus er tegen op. dat hij min of meer al» een kleine jongen beknord werd. Met 21 tegen 12 stemman, dus mei «en vrij sterke opposRi©. werd het voorstel tot aankoop goedgekeurd. De discussie over da verandering van de voorwaarden tot levering van duin water liep wat ongewoon af. Zoowel de heer van Lfcmt als de heer J oosten en de zijnen trokken hunne voorstellen in. omdat B. en W. liun een heel eind tegemoet gekomen waren. In de dis cussie kwamen v-re hillende rneenin- gen tot uiting De heer Adrian wou vooral uit hygiënische motieven voor komen, dat er «e weinig water zou worden gebruikt; daar pant het niet Over, antwoordde de heer Joosten: <-r wordt niet gedwongen tot minder ver bruik, mnar wel tot to hooge betaling. Inderdaad is het oen vreemd ver- schijnsel, dat do helft van de waterge bruiken minder gebruiken, dan zij bo nden, omdat do regeling noch niet don omvang van het huis, noch mot het aantal bewoner* rekening houdt. Aio ideaal beschouwen do heer Joos ten en zijn medestander* kosteloozo le vering in het belang van de gezond heid. maar gelijk vele idealen zal dit wel niet voor verwezenlijking vatbaar zijn. Een vorige burg«sne«et< Haarlem heeft eens gezegd (de heer Ho reel van Hogeïanden werd waar schijnlijk bedoeld) dat er pp de leve ring van water geen winst behoort U worden behaald. Toch haalt dc ge msentekas er in verschillenden vorm J32.UOO uit. Wethouder Heerkens Thijssen, die aan den heer Jocsten uitvoerigheid verweet, maar zelf ook «iet weinig woorden noodig had, verklaarde dat er o'.eral een verplicht minimum be staat en «lat de watermeters altijd te laag aanwijzen, waarmee hij dan zes gen wilde: de kleine verbruikers krij gen ineer voor hun geld, dan wel schijnt. Met achttien tegen vijftien «temmen sneuvelde ten aloite het laat- se verzet tegen het voorstel van D. en een amendement van de hoeren Joobien c.s.; dit voorstel komt voorna melijk neer op een verlaging van het voorgeschreven minimum van negen tot zes kubieke meters per drie maan den. Twee dingen komen regelmatig te- rug bij dc afdeeling onderwijs, dn bui tenscliool en hei openbaar voorberei- dend onderwijs. Voor de buitenschool i* geen geschikt terrein te vinden en wanneer dat er wel zou zijn, denk i! goea geld. En om liet voorbereiden, openbaar onderwijs vraagt mevrouw Maar-chsl!-Komin nu al vijf jaar. Vergeet niet, aldus verdedigde zich wethouder Briich, dat wij zeer ongun stige jaren achter den rug hebben. Er was immers geen geld. Is da: r d»n nu wel f zcu ik willen vragen. Zijn onze belastingen laag genoeg, om vee! g«Id voor dit onderwijs te beste den f Laat ons toch niet vergeten, dot dit onu. i-wij» zijn urgentie gedeelte lijk beeft verloren, sedert inin'Ntcr, de Vi*xt do noodlottige orechuiving van den leeftijd voor toelating tot In t lager ouderwijs teruggenomen lieefi. Zeker, n.'-vrouw- Maarerhall wekte in uen Raad veel sympathie op door haar betoog, dat de toestanden veruit- deren. I! j allo eoorten van onderwijs r«vhten d© itengomeenten steun bij Haarlem, nu gaar de stad een su-bsi- die geven aan Schoten, omdat daar 45 Haarlwruche kinderen voorl>eretdend onderwijs geuieten. In Haarlem is d© stand van raken nu aldus: de wethou der heeft in het zuiden van de stad, «ie omgeving van do Bakkerstraat, een gychikt gebouw gevonden om daar een proof te nemen met voorl«-reId«nd onderwijs naar het systeem van Mon- te*son. Misschien verraat hij den Rand bij do begrooting 'zoo omstreek* St. N.rolxadenk ik) met re„ vooretel. l»ene<-i voldaan was mevrouw Maar schal] niet. Liever had zij een proef gezien in het Anmterdanisrhn kvrnr- tier of in het Brhoterkwarticr. dat zich nog altijd uitbreidt, terwijl het Boxenprmel volgebouwd is. Het debat liep hiermee af. dat de motie der sociaal democraten voor bet beginsel van openbaar voorbereidend lager onderwijs naar B. en W. ging om praeadvies. terw-jj; het tweed© ge deelte van de motie 'geen «subsidie aan Schoten voor de 45 Haarlemsche kin deren) ingetrokken werd. Hoe dit praeadvies zal luiden weten wij' du» van te voren. De proef Eonit in ile Bakkerstraat. Maar de Raad zal goed doen met t«- bedenken, dat «Ie finnn- cien yan de gemeente nog altijd zeer voorzichtig moeten worden behan deld zoolang de gemeentelijke in komstenbelasting met een gelijk per centage bestaat, zullen de arbeiders zelf het voorbereidend onderwijs be talen. Ware het niet beter geweest, deze zaak. die nu *1 vjjf jaar gaande i*. nog een jaar te laten r.i«.t©n. in de hoop. dnt dan bet percentage van «fe eigen inkomstenbrlasting althans wat verminderd zal zijnl Zoo noodig de* avonds te acht uur voort te zetten, stond aan den kop van de Raadsagcnda te lezen. Tegen over den algr:n«-«ncn tegenzin in een avondvergadering gaat de Raad in den namiddag liever door. Half zr« begon de heer Peper zijn voorste! te verdedigen om de uitkecringen door het Burgerlijk Armbestuur te verhoo- gen. ij hebben dat niet noodig. had het armbestuur gezegd, wij kun nen toch in sommige gevallen Doven het maximum gaan. wanneer wij dnt wenschcn. Waarom is het armbestuur dan tegen verruiming van de grenzen t vroeg op zijn beurt ue heer Peper, die als zijn ideaal aanvoerde dat een werklooze bet volle loon dient tc ont vangen en dat de communisten niet zullen rusten, vóórdat zij dit bereikt hebben. Het tarief moet verdwijnen, zoo be toogde >lc heer Gerritszhet is al wee, zeiden de heer Wolzak, lid van bet B. A. en wethouder Heerkens >«en. die er voorzitter v„.i is. Hot üoi'Biel-l'eper. zoo concludeerden zij, heeft dus geen zin. Eu ofschoon de beer Peper er bij volhardde, werd het met '25 tegen 7 stemmen (C loden der sociaaldemocratische fractie stem den met hem mee) verworpen. Ik verzuimde nog to melden, dat de Raad den brief van het Hoofdbestuur der algemeeue vereeniging voor Blopinboliencultuur in handen van B. «•it W. 6telde ter afdoening. Dat wil dus zeggc-n ter griffie gedeponeerd. Of in dugelijksch Nederlandsch weg geborgen. De correspondentie wordt dus niet- voortgezet. Wanneer er nog iets goeds uit den Btrijd der gedach ten voortvloeit, dan zal het zeker niet langs dezen weg zijn, zoodat het maar goed is- dat B. en W. niet wee» antwoorden. Wie inet mij gelooft, dut bet eigen gebouw niet aan Hiüegom en ook niet aan Hcc-mgtede te beun zal vallen, die vindt de stichting ui Haar lem lang niet onmogelijk. Maar bet coDtart zal dan toch langs een ande ren draad dan dien van booze brie ven verkregen moeten worden. J. C. P. Stadsnieuws De toestand der financiën Geen bezuinigingsinspecteur Bestrijding der werkloosheid Uitbreiding der gemeenten Da P.ITG.E.M. Aan de Memorie van Antwoord van God. Staten op het Algemeen Verslag der Afdrelingen van d» Provinciale Staten omtrent: <l«s begrooting der pro vinciale inkomsten en uitgaven, dieixt 102S. ontleenen wij: liet was Gedeputeerden Staten aan genaam ie vernemen, dat men zi'"h over her algemeen kou vereringen met de beschouwingen, door hun Loliege 31(111 den financieelen toestand der Pro- vino ie gewijd Voor de vree# van en kele leden, dat die toestand to gunstig is ingezien, omdat d© provincie gedee.- tijk teert op de groot© overschotten van vorige jaren, bost nat nnnr hun oordeel geen aanleiding; evenmin cell ier voor optimi*tn«. Zij kunnen elechts herhalen hetgeen reed* in den brief ten geleid© der begrootkig werd opge merkt, dat. vooral met hel oog op de hooge eischen, die in de naast© toe kom*» aan d« provinciale ka* zul.en worden g«*te!d, verdere bezuiniging geboden i». wil men voorkomen, dut reed* spoedig tot verhooging van be lastingen moet worden overgegaan. In «-en besj«r.-king van de maatrege len, d:o tot die bezuiniging zullen kunnen leiden, meenen Gedeputeerde Staten niet te moeten treden, nu daar toe eerlang de gelegenheid zal In-staan al* omlijnd© voorstellen dienaangaan de aan het oordeel der Staten zullen worden onderworpen. Aanstelling van e«n bezuiniging* inspecteur verdient naar hunne mee nltig geen aanbeveling. Hun rollede staat nog steeds op liet etandpirnt, reel* itt 192! ingenomen, dat -ie ii «telling van een nieuwen tak va dienst, als waartoe een© bezuiniging instructie zou leiden, nóch door den omvang, nóch door de inrichting der provinciale huishouding wordt gevor derd «ui derhalve, ook uit een oogpunt van zuinigheid bezien, geen aanbeve ling verdient. Dc wettelijke bevoegdheid van Ge deputeerde Staten om in t© grijpen in of leiding te geven bij d© wijze, waarop bevolking-centra zich uitbrei den, beperkt zich tot ©en beoordeel in? van door de Gemeentebesturen vastge steld© uitbreidlngsplanum, dl© inge volge de bepalingen der Woningwet aan hunne goedkeuring onderworpen zijn on hun College pleegt bij dio l>e- oordeeling. zooveel in zijn vermogen i*. zorg te dragen voor nc goede aan sluiting van dergelijk© plannen bij di© van aangrenzende gcm©ent©n. Hetgeen onderscheidene led©n op dit punt ver langen. gaat ©c li ter zeer veel verder en heeft de *1 rekking, dat Godejuiteerdc Staten leiding zullen geven in een aangelegenheiddie naar het Neder- landecho staatsrecht goh eel tot de zorg an de gemeentebesturen behoort Hoe ©<T hun college niet ontkent, dat een dergelijk© leiding, al» zij wordt aan vaard, in sommige gevallen een gun stig resultaat zal kunnen hehlwn, en liet dan ook reeds zijne aandacht op dit punt gevestigd heeft, meent het toch, dat hot met het. oog op de daar bij betrokken, dikwerf zeer uitoenloo- pende belangen «Ier gemeenten, daar bij do grootste omzichtigheid zal heb- ben ie betrachten. Dat intusschen de toestand thans reeds van dien aard is, dat hunnerzijds gepoogd moet worden daarin verbetering to brengen en dat met name d© gemeente Amsterdam reeds ,.we©r aan verschillend© kanten' VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 151 DE FAMILIE AFHALEN Wandelt oj> het perron op en neer, peinzende of ze blij zullen zijn, hem weer te zien en zouden do kinderen nog gegroeid zijn in die maand gaat voor de ze9de rnaal naar het aankon digingenbord om te zien dat de trein üen minu ten vertraging heeft.' dat ia dus nog net een uur ziet een trein binnenkom men aan het andere perron en rent er heen je kunt nooit weten misschien is ie toch te vroeg hervat zijn promenade en vraagt zich af, of hij alles wel beeteld heeft van het. lijstje, dat. zijn vrouw hoeft, .gestuurd melk, thee, boter kijkt ongeloovig op zijn iiorloge hij dacht dat het nu welhaast tijd was, maar hij heeft nog efeede 40 minuten springt plotseling op den controleur af, om. te vragen, of de trein die daar aankomt niet die uit den Haag kan zijn ontdekt «-©nige men- sehen, die de wachtka mer binnengaan, is dat EH© ni©t rnaar ziet na ©en ademlooz© Jacht dat liet volkomen onbekende menschen zijn keert buiten adem terug naar zijn eigen perron en blijft min of meer ge duldig wachten, tot tenslotte don toch de goed® trein binnen rijdt en ja, warempel, daar zijn ze. (Nadruk verboden.) geblokkeerd raakt",'meenen Gedepu teerd© Staten t© mollen ontkennen. Dit neemt echter niet weg, dat hun college, voornemens is zijn© aandacht, die. geliik gezegd, reeds op dit punt gevestigd is, daarop gevestigd t« hou den en te overwegen, of, en zoo Ja dooi welke maatregelen, hun college eeni- gen invloed ten goede zal kunnen uit oefenen. Ook dc vraag, of do gemeentebestu ren wenschcn over t© gaan tot aan stelling van eclioolartsen, is een aan gelegenheid, welke als onderdeel van de zorg voor de volksgezondheid ge heel tot liet terrein van de gemeente besturen behoortGedeputeerd© Sta ten zijn echter gaarne bereid de door eeui«e l««leu gevraagde opgave tc ver st rekken .en '1© daarvoor nopdige in lichtingen bij d© gemeentebesturen in ie winnen. Na ontvangst daarvan zul len zij dan overwegen of er voor de provincie wellicht aanleiding kan bo- stnan om aanvankelijk helpend op te treden en de klein© gemeenten tot 6a- meuwerking aan te sporen. Gedeputeerde Staten hebben gecon stateerd, dat do werkloosheid ln den loop van het laatst© jaar gelukkig be langrijk is afgenomen. Mocht de toe stand weder in beteekenende mate on gunstiger worden, dan stellen zij zich voor te overwegen, welke verdere maatregelen tor Wstrijding door hen genomen kunnen worden. Of het dan aanbeveling zou verdie nen dnt de provincie zich t«-ii deze ge heel zou losmaken van het Rijk, meent het college vooralsnog te moeten be» twijfelen. Ook onafhankelijk van de bretrijding van de werkloosheid ligt het in de be doeling van Gcdoputcurde Staten, de uitvoering van h«n wegenplan zooveel mogelijk te bcepocdigco. Een groote moeilijkheid bij het doen van voorstel len te dezer zake i» echter gelegen in de onzekerheid omtrent de plannen der regcering betreffende de invoering van een Weg belasting. Zoolang aan hun Collego niet Iets meer daarover bekend is dan thans, is hot zeer be zwaarlijk zich eon denkl>celd omtrent do financiering van het plan te vor men. Op een spoedige beslissing is ech ter bij den Minister aangedrongen. Het bij voorkeur in den winter doen uitvoeren van werken door de pro vinciale bedrijven stuit op moeilijkhe den. Nog afgezien van de omstandig heid, dat voor het leggen van buizen en kabels veel graafwerk moet ver richt worden, dat bij vorst belemme ring ondervindt., is liet tijdperk van uitvoering gewoonlijk afhankelijk van allerlei omstandigheden die Gedepu teerde Staten niet eteeds in de hand hebben. Gedeputeerde Staten zijn evenwel gaarne bereid, indien het ter bestrij ding van werkloosheid noodig mocht blijken, zooveel mogelijk met den uit gesproken wenscli rekening te houden. Naar aan Gedeputeerde Staten be kend is, zal de gemeente Velsen, die tot dusverre haar gas van de gemeen te Haarlem betrok, binnenkort door het Hoogovenbedrijf van gaa worden voorzien. Wanneer nieuwe gasfabrie ken zouden worden gesticht of bestaan de gasfabrieken worden uitgebreid- plegen Gedeputeerd© Staten, alvorens inrnno goedkeuring aan d© daarvoor noodige financieele besluiten der ge meentebesturen te verlcenen, het ad vies in te winnen van liet Rijksinsti tuut voor Brandstoffeneconomie, dat, indien een© andore wijze van gasvoor- ziening de voorkeur verdient, daarvan aan hun College mededeeling doet Bij Gedeputeerde Staten bestaat geen twijfel, of dit instituut zal in derge- lilke gevallen ook overwegen, of leve ring van gas door het Hoogovenbedrijf aanbeveling verdient. Het sluiten van eene overeenkomst met dit bed rij Mot bet afnemen van gas, teneinde dit aan gemeentebestu ren te leveren, achten Gedejiufeerde Staten niet gewenscht. Zij meenen eventueele onderhandelingen te dier zake aan do gemeentebesturen en het bedrijf te moeten overlaten. Daar de slechte economische om standigheden, naar de meening van Gedeputeerde Staten, in d© opbrengst der inkomsten- en vermogensbelastin gen over den dienst 1922/1923 geen vol doende weerspiegeling vonden achtten zij hot ten vorigen jare beter, als grondslag voor de raming van de op brengst dier l-alastingen voor 1925 liet voor den dienst 1923 geraamde be drag, verminderd met 15 te nemen. Aangezien die omstandigheden, zij het dan ook nog niet ten volle, in de ko hieren voor d«;n «Jienst 1923 1921 wel tot uiting kwamen, meenden Gedepu teerde Staten er de voorkeur aan te moeten geven, hunne ramingen op de ze meer recente gegevens te baseeren. Zij spreken de «hoop uit, dat de ra ming voor 1925, die inderdaad Jiooger ia dan die- voor 1924, niet te zeer ge flatteerd is, doch achten het met het oog ori eventueele tegenvallers ge wenscht, ren hoog bedrag óp den po^t „Onvoorziene Uil gaven" te ramen. Gedeputeerde Staten verschillen van meening met di© leden, wien een be drag van 235.000,— voor salarissen van de ambtenaren en bedienden bij de provinciale griffie nogal hoog jschijnt. Niettegenstaande de periodie ke verhoogitigen, die ingevolge het Sa- larisreglement moeten worden toege kend, is het mogelijk gebleken dezen post, di© voor 1923 op 240 000.werd. geraamd, voor 1924 tot 295.000.te rug tc brengen en thans op dat bedrag te handhaven. Ook in vergelijking met de provin cie Zuidholiand, met de griffie van welke provincie die van Noordholland het beste te vergelijken is, ia de post „jaarwedden van de ambtenaren en bedienden bij de provinciale griffie"- niet hoog te noemen. (Volgens de be groeting voor 1925 is deze post in Zuid- holland^ dat geen provinciale bedrij ven en ziekenhuizen en geen verifica» tiedienst heeft, geraamd op 254.000). Ook het aantal hooge ambtenaren ia in Noordholland kleiner dan in Zuid holland. De werking van de N.V. P.E.G.E.M. is tot dusverre voor de provincie niet onvoordeelig geweest en de met hare oprichting beoogde samenwerking tus- schen do j:vrovincie en do gemeenten Amsterdam en Haarlem met betrek king tot de opwekking van ©lectrische energie heeft in do praktijk geen te leurstelling opgeleverd. Do formeel© inbreng der centraled heeft nog niet plaats gehad, omdat in de daarop betrekking hebbende ak te tevens de voor waaiden zullen wor den opgenomen, w aaronder de stroom- levering der Vennootschap aan hare drie deelnemers zal plaats vinden. De uitwerking van het daarvoor bij de oprichting aangenomen beginsel van Étrooralcvering tegen kostprijs heeft tot uitvoerig overleg in den Raad vort Commissarissen der vennootschap aan leiding gegeven. Dit overleg, dat op do meest aangename wijze kon worden gevoerd, heeft in den Raad tot alge heel© overeenstemming geleid, waarna de ontworpen bepalingen aan de drie deelnemers ter beoordeeling zijn toe gezonden. Naar ons wordt medegedeeld, zijri de antwoorden der deelnemers thans bij den Raad van Commissarissen in gekomen: deze zal nu hebben te over wegen, in hoeverre op grond daarvan nog wijziging in de ontworpen bepa lingen dient te worden gebracht. Inmiddels vindt dc administratie en do afrekening van de geleverde energie tusschen de drie deelnemers onderling sedert 1 Januari 1922 plaats volgens de regelen, die aan de vennootschap ten grondslag zijn gelegd en in den loop der jaren nader zijn uitgewerkt. I)e uitkomsten daarvan zijn, gelijk hierboven reeds werd vermeld, bevre digend. Feuilleton .Geautoriseerde vertaling naar het Engelsen van BARONES ORCZY. 22) Barkara sprak met en.ve.e voorbij- gar.gvis er wel puur kende; iedereen was in een zeer opge wekt© stemming. Do overwinning was zeker, nog nooit had de Koning er zoo goed voor gestaan en d© beslissen de elag, die vandaag zou worden ge leverd, zou hem vu-t een» en voor al van zijn vijanden afhelpen; en hoewel het koninklijke leger maar half zoo sterk w.'t» als hei andere, zouden Prins Rupert en zijn prachtige cavale rie wel korte metten maken met die ongeschoolde ree rut en. Zóó was «1© geest onder allen di© op dien gedenkwaardigen Junimorgen op den weg waren. En omstreeks twaalf uur slorg dia heel© stroom menschen op de vlucht om te ptobeeren het leven te redden. Jn een paniek rende de menigte over velden en wegen over slooten en hee- g-jB, hel dal ;n en de heuvels op; de hoeven der paarden «tampten, man nen ■ohroouwdeo, wapens cn uitrus tingsstukken werden neergegooid; mannen cn vrouwen, vervolger» cn vervolgden vormden een groote, ver ward© massa. Vreeeelijke kreten van wanhoon. schrik cn pijn klonken overal. Lippen die 's morgens nog zelf voldaan kudden geglimlacht waren nu vertrokken van ang»t; zij, d:o nog slechts voor enkele uren gelachen hadden, gilden nu van waanzinnigen doodsangst. De Koning? Ja, de Koning zou dez© dwaze vlucht wel hebben w illen strem men als hij het gekund had. Aan dapperheid ontbrak liet hem niet. Toen hij door do cavalerie biina oVi- der d©n voet werd goloopen. deed hij wanhopige pogingen om do regimen ten, «lio nog over waren, bij elknar to houden; hij was bereid zich ann hun hoofd to stellen, met hen aan i© val len en oen heldhaftige poging te wa gen om het verloren© weer te herwin nen. Maar een van zijn vrienden I-ord Carnwath greep den teugel van zijn paard, en riep hem toe: „Zoekt go den dood?" En de koning, weifelend als altijd, wachtte nog ©ven met liet geven van het bevel tot den aanval. Op dar moment riep een van zijn officieren luid: ..Rechtsomkeert!" en do laatste cavalerie troepen eloceen on de vlucht, en namen den Koning mee. Z© verminderden hun vaart niet voor zo vlak bij Leicester waren, do Koning en Prins Rupert. Digby en I.angfJale de mannen uit Yorkshire en de bloem van Rupert s paardenvolk. Van allo kanten werden ze door den vijand vervolgd. Cromwell link». \Vhalley rechts, Dakoy's dragonders in het midden; als een lawine kwa men ze op hen aanzetten, op solda ten en burgers, op vagebonden en edellieden, op vrouwen en kinderen: z>: sloegen er op los en moordden en doodden, steeds roepend: „Denk ann Cornwall! Denk aan Leicester!" En Onder de leuze van zulke yreoselijk© herinneringen wreekten ze zich op een manier, die misschien nog vreeselij ker was. Het was vreesolijk. ellendi? en diep, diep tragisch! Barbara, «lio al vroe ger in den morgen naar Farndon ge wandeld was, zag het heelc vreeaeiijke tooneel nis een panorama, precies zoo «1» .Tim Fiennos liet zag. manr van een heel ander standpunt verheugde zich toen Rupert een oogenblik d© overwinning behaalde, toen Ireton zijn zwaard moest overgeven en toet) Skippon viel. Ze U-^fde toen Crnm. well's cavalerie op den rechtervleu gel van het leeer aanstormde; en nu stond ze, verstomd van schrik, te kij ken hoe in de verte liet !©?or van den Konine omkeerde en vlurlnt©. <-u elkaar werd gejaagd als sneeuwvlok ken door ©en storm. Een oogenblik later kwam ze tot het besef dat er gevaar dreigde, on middellijk gevaar voor haar zelf en haar verzorgster. Ze greep juffer Leake bij do hand en trok haar, zon der dat z» tegenstribbelde, tot b!i de heg. die hei veld aan de oostzii.de be grensde. Hier waren een aantal mu nitiewagens blijven staan en daarach ter vond Barbara een schuilplaats. Juist toen de hecle bende in eeu pa niek den heuvel af kwam rennen. Als in een nachtmerrie zag ze de ontzete tendc- verwoesting de treurig© overblijfselen van wat eens een dapper leger was geweest, en dat nu alleen nog maar bestond uit enkelingen, di» in doodsangst, vluchtten: van achter de beschuttende wagens zag zo ver volgden en vervolgers nis een rozen- den stroom langs zich heen gaan. Zo keek en keek,«wel een uur of nog lan ger. terwijl deze krankzinnige caval cade voortduurde, en ze negreep, dat ze nooit zou kunnen vergelen, wat ze toen zag. Tegen haar rokken aan lag de hopeloos zenuwachtige Juffer Leake. De arm© stumper was nauwe lijks bij bewustzijn: ze lag bewetren- loos met haar mut* over baar gericht getrokken cn haar handen op haar ocren. om de vreeselnke eeluiden maar niet te hooren. Meer dan een uur zaten de beido vrouwen daar. terwijl ruiters en paarde u zonder rui ters langs hen heen draafden en man nen en vrouwen gillende voorbij lie pen. terwijl er overal om hen heen uitrustingsstukken, wapenen, riemen, helmen neer gegooid werden door de vluchtende bende, die alles kwijt wil de zijn wat hen hinderen kon. Opeen oogenblik voelde Barbara een zwaren slag tegen haar schouder; de pijn was onverdragelijk; alles draaide voor haar oogen <n werd in een waas gehuld, om even later voor goed te verdwij nen. HOOFDSTUK VI. Ge zult ni et dooden. T. Toen Barbara weer tot bewustzijn kwam, was het ergste van de paniek en de vreescijke wraak, die er op volg de, voorbii. De middag-zon scheen warm op de velden om ïiaar heen; be ha! \o de dooden 6cheen er niemand t© zijn, Barbara voelde zich nog dui zelig en zie.k, haar hoofd deed ra zende pijn en ze had ook een hinder lijk gevoel in haar schouder en haar linkerarm. Ze had een gevoel alsof ze uit een droom wakker werd. Er gin- een eenige minuten voorbij voor zo in staat was zich te bewegenmaar na een poosje kwam ze weer wat hij en keek toen om zich lieen. Juffer Leake lag nog naast liaar, bliikbaar bewusteloos; en vlak bij haar lag een pistool, dat haar geraakt moest heb ben toen bet viel. Ze kroop op han den en voeten uit de greppel en onder c-en yan de wagens. Toen keek ze eens rustig om zich heen: overal zag ze do vreeselijkste verwoesting, voor haar een oostapelin~ van uitrusunsssUik- ken en kapotte wagens, en hier en daar een onbewegelijk lichaam on den grond: in de lucht schreeuwde een troepje kraaien; zoover ze zien kon w as er geen spoor van het vluchtend© leger of van de vervolgers. In d© ver te stroomde de Avqu en liet mooie Engelsche Iandsohap strekte zic.lv zoo mooi en rustig voor Barbara uit. als of er niet kort te voren'nog zulke verschrikkelijke dingen gebeurd wa ren, Barbara kroop onder deu wagen vandaan. Ze was nog half versuft var» wat ze. gezien had en nooit zou kun nen vergelen. De lijken die over het, land versnreid lagen waren de zwij gende bewijzen van een werkelijkheid die haar eerst een nachtmerrie had toegeschenen c-n nu Barbara om zich heen keek zag ze hier en daar slui pende gedaanten; die de dooden be roofden. Ze rilde van afschuw zo had dicfl dag al zoo veel ivreeselijks gezien. [{Wordt vervolgd-!

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1924 | | pagina 5