Van het Politieke Tournooiveld
De vliegtocht naar Indië
TWEEDE KAMER
21 NOVEMBER
Algemeene beschouwingen De regeering
aan het woord Twee redevoeringen
Zal uitblijven van een rechtsch kabinet verval
van het parlementaire stelsel tengevolge heb
ben? Minister Coiijn verdedigt zijn beleid.
Vandaag kwam eindelijk de minister
Van Binr.enïaadselie aan het
v.'c ré, ah eerste erdcr der :e-
geei.zg. Eindelijk!
Met een detailpunt begon de MINIS
TER.
Met de motie-'Eer HalL D.e de minis
ter afwees. Een belofte wensen te hij
niet af te leggen overneming der -.no
tie rou cc xegeeiing ic veel binden,
caar ce motie verwachtingen wekt, die
misschien niet vervuld kunnen worden.
En daarenboven stelt de regecrlng reeds
een onderroek in, een commissie acht
2ij overbodig. En een commissie vraagt
cc motie.
De minister vroeg den heer Dressel-
huys zijn ideeën over een nieuw kies
stelsel nader uiteen te zetten. Eerst dan
kan overweging daarvan door de regce-
ting volgen. Ook had de heer Dresse!-
fcuys naar een nieuwe bevredigings-com-
missie voor het onderwijs gevraagd,
maar wij hebben er reeds ot> gewe
zen herhalen moest de heer Roys,
dat alleen wanneer alle partijen
voor een nieuwe commissie van onder
zoek naar het voor de toekomst beste
stelsel van onderwijs zouden gevoelen,
de regecricg tot instelling van een zoo
danige commissie zou overgaan. Edoch
met alle partijen gevoelen er voor
en de m:r.i;ier verwees terecht tv.af de
laatste redevoering van den heer Schok
king, welke op rust vootloopig ia. het
onderwijs ernstig aandrong.
Dat de landbouw kentering naar goe
de tijden iaat merken ondanks veel
tegenspraak van den heer Braat, hield
de minister cie overtuiging vastvan
een opleving, zij het een geringe (die
misschien ook niet over de geheele linie
kan geconstateerd worden) had de mi
nister voldoende bewijzen ia handen.
Volkomen onderschreef hij wat de heer
Van Rappard had gezegd, cat geen
deel van den triaslandbouw-, nijver
heid of handel bronnen van bestaan,
van mogelijke welvaart welke ook,
mocht verwaarloosd worden of ongelijk
behandeld.
De regeering is overtuigd van het
grooce nu: van emigratie, met het oog
op de noodzakelijkheid van uïtweg-ge-
ter. aan den bevolkingsaanwas.
In de discussie der verioopen begroo-
tingsdagen kwam neg al eens het vraag
stuk der gemeentelijke autonomie ter
Sprake. Klachten over een te veel ver
nietigen van gemeenteraadsbesluiten
hebben de heerea Marchant. Schaper,
Rutgers uitgesproken. De minister au
reide ten, antwoord de gemeentelijke
autonomie ook te beschouwen als een
grondzuil van onze Staatsinrichting. De
autonomie vervolgde hij komt tot
uiting in het zelfstandig nemen van be
sluiten, ook daarin dat géén besluiten
mogen worden opgedrongen. De taak
au van het hoogere bestuur is de la
gere besturen te houden binr.en de per
ken, een negatieve taak en niet een po
sitieve dus. En de minister hoewel hij
be paaide gevallen niet onder het
oog rag stelde vast, dat niet t e v e e
het vernietigingsrecht wordt toegepast,
daarvan geen misbruik wordt gemaakt
althans.
Hc buitenlandse!* beleid le
verde een belangrijke epriode in de mi-
cisterieele redevoering. De minister-pre
sident sprak openlijk zijn blijdschap uit
over het resultaat van Londen, voor ons
land mogelijk van veel beteekenis. Be
halve op Londen lette de minister ook
op Geneva. Groote instemming zou
meende de minister naar Nederland-
sche traditie en opvattingen elke po
ging wel moeten hebben, die langs
internationalen weg vrede zocht, dus
ook het werk van Genère. Edoch, groote
Staatsbelangen gaan met toetreding ge
moeid, gezette overweging is dus uiter
mate dringend. Inusschea sloot zich de
minister-president kort, maar krachtig,
aan bij die afgevaardigden die tor een
vermindering van bewapening alleen
ddn wilden overgaan wanneer zulks in
ternationaal, geleidelijk en wederkeerig
zou plaats hebben.
De heer Marchant had geklaagd over
het toelaten van de vestiging eer.er
leerstoel voor Indologie door groot-ka
pitalisten te Utrecht. Officieel heeft de
regeering aldus de minister nog
geen aanvrage. Komt zij, dan zal de re
gering waken tegen wetenschappelijke
of andere schade.
Toen kwam de algemeene politiek!
Eer3t wendde de minister-
J> resident ach tot den heer
Troelstra met sympathieke woorden.
Zonder oppositie is een parlement
niet denkbaar. Zeer zeker niet. Maar
jtiisfc was heft, wat de minister zeide,
dat het niet onverschillig is, w i e
opposeert. Welnu zeide hij verder
ieder, die op de plaats stond,
waar ik sta, zal met mij moeien er
kennen. dafc de heer Troe'stra een
tegenstander was met v.-'e het een
eer was den degen te kruiser., de heer
Troelstra die vrij was van kleingees
tigheid, die steed3 breed was van
opvattin?, wiens oratorische en dia
lectische talenten algemeen genoemd
werden, wel moesten genoemd wor
den.
Stoelvastheid werd het kabinet ver
weten door den heer Schaper. Ach
antwoordde de heer Rn ijs neemt
men in een kabinet zUting. dan moet
men op alles voorbereid zijn. overi
gens was niet mijn doel, het mi
nisterschap, doch het landsbelang te
dienen teen ik een kabinetsformatie
in 1918 niet afwees, nadat de heer
Coiijn. de Savornin Lobman en No-
lens daartoe niet bereid waren ge
vonden.
De minister noemde het logisch niet
t« verwachten, dat drie par*"en, die
een regeringsmeerderheid jnogeüjk
maker., over 'alle vraagstukken
gelijk denken. Op zijn tijd zal elke
groep water In den wijn moe'en
doen. Voorloopi? za! geen enkele
parrij een volstrekte meerderheid
Runnen brengen. aafom niet anders
dan ecu coalitie-kabinet mogelijk is.
Maar stelde de minister vast
een coalitie op eeu principieelen
grondslag is sterker, das eeu op
practise hen grondslag, omdat nie
mand met zijn beginsel kan transi-
gecren. De grondslagen vau de recht
sch© samenwerking zijn <ie chr. be
ginselen: tegengegaan wordt aan de
mi'.kergtening voor lie; openbare le
ven.
Mocht geen rechtse;.e meerderheid
uit de komende stembus komen, dan
ia voor langen tij-.I verval van het
parlementaire stelsel to wachten. En
danDe sterke man? Maar tegen
over hem stelt zich tie vrijheid.
!s liet nu werkelijk zoo somber als
de heer Ru ijs aegt Nerval van het
parlementaire stelsel is iets heel ge
wichtigs!
■Dok de minister van F i-
n a n c i n begon met de kleine
din zen. Met heel kleine dingen, de
welke wij niet behoeven te vermel
den.
Heb ik verleden jaar den toestand
des Rijks, den financieelen toestand
!e somber voorgesteld? aldus stal
de de minister zijn eerst© vraag.
Nee n, was des heer en Colijn'3
kort, niet onduidelijk antwoord
Van den aanvang af, stond vast.
in 1921, dat het tekort minstens 19»!
mi Hoen zou zi;n. Daarbij kwam 21
rnillioen toeneming van uitgaven.
Welnu zeide de heer Coiijn dat
bedrag was t e laag geraamd, war.",
het accr.>s Wiep 27 miUïoen tn wer
kelijkheid. Het te dekken tekort was
dus hooger. dar het aanvankelijk
geraamde. Te pessimistisch dus?
Hoe k liet tekort gedekt!9 mil-
l'oe-n mocht hoogere raming zijn, 2.8
mi l i icon kwam uit de salarissen. 20
mil'ioen waren nieuwe heffingen,
18 1 2 rnillioen werd gehaald uit op
schorting van de stoning in het in-
validiteitsfonds en hetzelfde bedrag
door ©tfectteve bezuiniging.
L'it deze cijfers blijkt wol, dat, als
de Minister niets gedaan had, het
tekort niet was verdwenen door <le
toevallige vermeerdering der inkom
sten uit belasting. Welke middelen
ook door de Kamerleden zijn aangege
ven. steeds, meende de minister zou
den er nog ettelüke mi.üoecon te dek
ken ziin overgebleven.
Ook zag hij de effectieve bezuinigin
gen niet zóó klein; immers steeds heeft
de minister slechts op 10 rnillioen e"1-
rekend. Te wachten is nog de uitwer
king van ds voorbereiding van
besparing op militaire departementen
decreteeren alleen helpt niet veel
onderstreepte de heer Coiijn.
De van uit de Kamer gekomen aan
biedingen tot sluiting brengen van de
begrooting wraakte de heer Coiijn.
Afschaffing van leger en vloot of be
houd van een politieleger zouden het
niet zoover hebben kunnen brengen.
Want wanneer de zuiver burgerlijke
uitgaven van de oorlogsdeoarremen-
ten en de gelden -oor wachtgelden en
pensioenen van het eindbedrag' wor
den afgetrokken, dan komt men rog
:o kort aan de 30 rnillioen. d:e prof.
van Embden als maximum 3telt van
militaire uitgaven. En heeft men al-
gcheei ontwapend, dan blijven er toch
altijd nog 48 rnillioen te dekken over
Had men het tekort moeten dekken
over eenige jaren was de volgende
vraag des ministers? Dan
meende hii rou men achter de te
korten aan blijven loopen. zou men
steeds pijnlijke maatregelen moe
ten voorteaan te nemen, zou men
steeds moeten leenen onder gestage
vermeerdering Tan rentelasten-
De moeilijkheden voor den minister
nemen to©. nu da begroot-n^ sluitend
want uit de Kamer zeide hij
komen, nu wH weer een veertje van
den mond blazen kunnen, alweer wen-
schen tot meerdere uitgaven.
En nu de toekomst!
Een gezond pessimisme zoo legde
de MINISTER den nadruk eischt
voorzichtigheid. Zóó spannend is de
toestand niet meer, maar de onzekere
elementen zijn groot. Moet de storting
in het Invaliditeitsfonds niet door
gaan? En staat 't nu b.v. niet reeds
vast. dat in 1928 de winst or> de mij
nen niet die is van '25. Ook de mid
deienstatea nopen tot voorzichtigheid.
De Woningwet, de woningbouw in
verioopen jaren, eischen gelden. De
rekening van de Nationale Schuld
vraagt steeds meer. D« versnelde uit
voering van de Zuiderzee-droogma-
king ook zullen de jaarliiksche stor
tingen in het Zniderzeefond3 doen
toenemen.
Daarenboven: het budget sluit, doch
op een verhoogd niveau van uitga-
ven.
Builen twijfel achtte de heer Co-
lijn 't. dat de belastingen te hoog zijn
iri totaal. Het budget moet dus om
laag.
Gevraagd was naar dee ministers
hulp aan de Rott. Bank. „Ik heb niets
ander3 gedaan" zeide de minister
„dan tegen de Ned. Bank te zeg
gen: hou de Rott. Bank op. want
daarmede zijn 610 industrieën etc. en
WO-OOO Ned. arbeiders gemoeid. Mocht
het noodig ziin ik had de overtui
ging. dat het niet noodig zon ziin.
wat juist bleek dan zal (k aan de
Staten-Generaal om een garantie ver
zoeken".
De noodzaak van meer kapitaal
vorming nam de minister als vast
staand aan. Invloed daaroo van de
belastingen zag hij als even vast
staand. Toch zal de regeering me»
haar vermindering van druk der be
lastingen niet één kant uitkiiken. niet
alleen naar de directe heffingen.
De heer FRUYTIER sprak no? over
de commissie-Rink. maar daarop ging
de MINISTER nic-' in. De bewinds
man geloofde 't wen schel ijker moge
lijke verschillen niet uit te spinnen,
manr door overleg tol succes te komen
Spoedig overleg ligt in het voorna
on der regeering.
Slechts drie wegen zag de heer
COLIJN' als beheerder 's lands
schatkist alleen of flinke bezui
nigingen te krijgen. Die weven liepen
over defensie, onderwijs, en sociale
verzekering. Hii hoopte, dat in liet
Parlement tot één wij, één wensch zou
gekomen worden om higr iets te be
reiken.
Nieuwe Kabinetsvorming na '2-4
zal deze vragen wel in het midden
punt zetten.
Ten slotte bracht de heer Coliin
dank anu d© rechterzijde voor haar
eensgezindeu steun.
Dinsdag de replieken.
Herman Heyermans f
Ary Prins. Martellus Emants, Louis
Couperus, Frans Netjeher, Adam a van
Scheltema en thans Herman Heyer
manswaarlijk, de dood eischt
wel zijn offers op onder onze Neder-
landsche letterkundigen. Zijn zestig
sten verjaardag heef'. Heyermans dus
niet mogen beieven: Wanneer wij al
les weten, dan mogen wij r.iefc anders
zeggen danGoddank! De toestand
was zoo tragisch, zijn lijden zoo gru
welijk. dat h:j zelf in de eerste plaats
r.aar de verlossing doo- deu dood zal
hebben verlangd. Voor ingewij
den komt het bericht van dit overlij
den njet onverwachte. Wij wisten
sinds maanden, dat onze groote dra-
mature lijdende was aan een onge-
ncesekjke ziekte. En ook, dat hii dit
lijden droeg met een voorbeeldigen
moed! Van Heyermans kan men :n
waarheid zeggen, dat hij gewerkt
heeft, zoolaug het dag was! Tot op
zijn ziekbed heeft hij geschreven,
.leze rusteloozc werker, en hij heeft
zi'it peu eerst neergelegd, toen
niet meer kon.
Het werk van Hermans met zijn
soms sterk doorgevoerden tenders en
zijn wel eens nijdig sarcasme heeft nu
en dan in sommige kringen verzet ge
wekt, maar weinigen zullen kunnen
ontkennen, dat Hevermacs als too-
neelschrijver in Nederland de be
langrijkste figuur van de ..naturalis
tische periode" is geweest. En
a!s wij rijn werk vergelijken
bij dat van het buitenland dan
durven wij wel zeggen, dat a's r
1 i s t i s 0 h tooneelschrij v
Heyermans zelfs oen der grootsten
Wanneer wij Heyermans beschouwen
in zijn tijd, dan valt des te mee." op,
welk een vooraanstaande, alle» be
heerschende plaats hij in onze
tooneelütteratunr heeft ingeno
men. De beweging van '80
was reeds nr ingeluid, toen van een
nieuwe Nederlandsche tooneellitt©ra-
tour zelfs cog geen sprake was. Van
Nouhnrs had een poging gedaan met
zijn Eerloos en Het Goud
vis c h j e, doch in deze stukken
vooral in Het Goudviachje was
zoo veel valsch gevoel, dat men zich
nu nauwelijks nog kan begrijpen, dat
de eerste opvoeringen door de kritiek
als gebeurtenissen werden begroet.
Maar van deze stukken kon men al
thans getuigen, dat zo „tooneel" wa
ren en ze botcekenden in ieder geval
een grooten vooruitgang op de bana
le. ouderwetsche producten v. Ju'
tis van Maurik en Rosier Faassen, we
ke tot dien tijd voor een groot deel
het Noderlandsche rervertoire hadden
beheerscht. De XederlandRehe Too-
neelvereeniging maakte zich verdien
stelijk door werk van Nederlandsche
schrijvers op te voeren, maar telken*
weer werden het mislukkingen. Onze
letterkunde nam met de mannen van
'80 een hoove vlucht, maar on* too
neel strompelde allerongelukkigst ach
ter alle landen nan.
Toen kwam Heyermans met zijn
Ghetto en wanneer wij dit werk
nu, bijna 30 jaar later. zien. dan is
het ons een raadsel, hoe de kritiek
niet unaniem de superioriteit van dit
oorspronkelijke werk boven rl die an
dere mislukte pogingen van Nederlan
ders uit dien tijd erkende. Want ook
Ghetto moge vooral in de figuur
van Rafael niet geheel vrij zijn van
valsch gevoel en rhetoriek. het moge
in zijn oppervlakkig er. te vluchtig af
gewerkt derde bedrijf niet geheel be
vredigen. het werk is in zijn eerste
twee bedrijven van een schilderachtige
kleur en een rake, realistische teeke-
r.ing. zooals wij in onze tooneelletter-
kunde van de laatste twee eenwen tot
1896 niet kennen. En bovendien, het
bezat een eigenschap, welke bijna al
le Nederlandsche stukken tot dien tijd
misten't was tooneel. Een waar
achtig tooneelschrijver was aan het
woord. De oude Sachel, Esther, rebbe
Haezer. - waren figuren, die op het
tooneel lééfden, dank zij vooral ook
den 70ortre?felijkcn dialoog. Van
DcyS8el heeft in een enthousiast ge
schreven artikel indertijd on dien
kernigen, teekenenden dialoog
Ghetto gewezen.
Hoe prachtig bijvoorbeeld wist Heyer
mans in eer. paar zinnen een bijfiguur
als de „jood", die bij Sachel komt om
inkoopen te doen. voor ons neer te
zetten! Onmiddellijk staat d© man
scherp en duidelijk voor jeDie toe-
kenende. raak en snel typeerendc dia
loog verklaart ook, waarom zoo vele
acteurs steeds een groote voorliefde
hebben voor bet spelen van de stukken
van Heyermans.
Ghetto leidde het succes Van
Heyermans in. De voortreffelijke, voor
ons land in dien tijd zoo zeldzame
eigenschappen van den rostooneelschrij
ver, welke bij in Ghetto getoond had,
kwamen ook telkens weer in zijn vol
gende stukken uit. Hii bezat zóó de
gave van het tooneel. deze bevoor
rechte, dat hij zooals Top Naeff
eens geestig in een kritiek over Eva
B o n h e u r schreef in één stuk
twee tooneelen vermocht te vullen,
waar een ander reeds de grootste
moeite heeft met één
Om die gave vooral heeft het pu
bliek niet alleen in ons land hem
steeds weer de tol van zijn dankbaar
heid betaald. Het is het geheim van
het voor Nederland ongewoon gTOote
succes van stukken als Ghetto, Op
Hoop van Zegen, Schakels, Allerzie
len, Eva Bonheur, De opgaande Zon,
De wijze Kater, 'nz., waarvan sommi
ge het' tot bijna 1000 opvoeringen heb
ben gebracht. Een enkele maal het
dient erkend schuwde Heyermans
theatertrucs niet en daalde hij wel
eens tot het pnbliek af, maar hoe dib-
ijls wist hij ook niet zijn groote effec
ten met i%ituurlijke, zuiver-artistieke
middelen te bereiken. Welke prach
tige levende figuren heeft hij ons uit
zijn overvloed geschonken, Pancras en
Hein Duif. Engel, Esther, Sachel,
Kuiertje. Rebbe llaezer, koster Lap;
gebier, Jasper iri Eva Bonheur. rij
zullen daarvan beu ik overuigd
in onze litteratuur nog leven, wanneer
alle andere Nederlandsche tooneel-
stukken uit onzen lijd reeds vergeten
zullen zijn.
Heyermans was steeds het sterkst in
zijn realisme. Lyriek en symbolisme
waren niet. zijn grootste kracht. Sa
muel Falkland heeft Heyermans in
zijn schrijversloopbaan een grooten
steun gegeven, al heeft deze geestige,
echt Hollandscbe tweelingbroeder den
5©rieuzen tooneelschrijver vooral in
zijn laatst© werken ook wel eens
wat te veel en te opzettelijk verdron
gen. Heyermans' bijtend sarcasme was
dikwijls van zuurheid niet vrij en dit
wekte m^er nog misschien dan zijn
naar voren'geschoven tendens ou
en dan verzet. Maar hoe teer kon de
ze zelfde schrijver ziin. als hij zich ge
heel kon geven in rijn liefde voor het
kindDan was Heyermans het sym
pathiekst. dan ging je werkelijk van
hem houden Met welk een treffende
innigheid heeft hij den Kleinen Jan in
Uitkomst geschilderd, hoe ontroe
rend zacht is hij in de teekening van
de verhouding van den vader tot zijn
kind in D e opgaande Zon en
in E v a Bonheur! Dan werd de
ze zelfde man, d»e «oits zoo bitter en
sarcastisch kon zijn, van een gevoelig-
iieid. die diep ontroerde.^
Heyermans leeft in Nederland Op
den 'tijd van het realisme met zijn
oeuvre zijn tnerkteeken geniaalst. Hij
zal van deze thans voorbije periode
.Itijd de meest markante vertegen
woordiger blijven. Ook het buitenland
heeft hem ten volle gewaardeerd Er
zijn slechts weinige landen, waar men
hem niet heeft gespeeld. Hoe het pu
bliek over 50 jaar tegenover zijn werk
zal staan, is moeilijk te zeggen, maar
weinige schrijvers zullen als Heyer
mans kunnen zeggen, dat hun werk
bij het einde van hun leven nog niet
verouderd bleek te zijn. Er is in veel
zijn werk een levend© kracht,
rom dat durf ik wel voorspel
len ook in de verre toekomst onze
nakomelingen naar sommis© der
beste stukken van dezen «ehrijver, dien
wij oin zijn sappir realisme de Bre-
deroo uit onzen tijd mogen noemen,
rullen grijpen.
J. R. SCHUIL.
INGEZONDEN ME D E D E E LIN C E N
a 60 Cts. per regel.
IN IEDER GEZIN, DERMIN
Omdat Oermin zoo best is voer
Vorsttuilen en kloven IL™
Per groote doos 30 cent Bij Uw drogis
RAMÓ-PftOORArtMA
da beaten: F. Friedman, leider vn wo
phone: M. Suae y>iano); Frank (viool).
Sluiter Dnimzn. Programma: Wuci»
vou and I veie dancing. 2. Twelve o'clock
at night. 3. Sleep. 4. Lov* is juel a «Sta
ble. i. What t '11 do. Pi»»od*na.
Londan 2 L.O. 36s M. (NeUsrl. did),
3.20 n.ro. Orgelvoordracht in hcl Natio
nas! Blindeninstituut. Orgaiii-t Leonard
Marsh. MedewerkendenBella Radford
(sopraan! Osmond Davis ('■••nor) Het or
gel speelt 0.3.Bonota No. 2 van Mendel
sohn: Caprice, v. Johnson: Klfentang,
idemMarscfa, v. Schubert.
S.2Ö n.m. The J. H. Squire (Vest* Octet.
Chelmslord 8 X. X. 1600 M. (Nederl
tijd). Geeft be* gehee> programma tan
Londen.
Birmingham 5 I. T. «78 M. (Nsderl. tijd)
3.20 n.m. Miliuir Orkest, aolirten.
9-3D n.ru. The Station Orchestra.
Bournemouth I 6. H. US H I Ned. tljd)
3.20 mm. Pianoconcert. Nelly South
worth (sopraan).
Cardiff S W. A. 351 M (Ned. fljd).
3.20 r..m. The Cory Silver Band: March»
Militaire pvhuhert) Ouverture „Püiua
Dame" (Suppe) enx.
Manchester J Z. IJ. 375 M. (Nederl. ti]d)
3.20 rt.m. Orkest. Msrs l: ..Obi (V.rnrv
des" (Teiic) 2. Ouverture ..The Black Do
mino" (AuVer) 3. Two Favourite Piece»
(Hindel).
Aberdeen 7 B O «5 M (Nod Hid)
3.20 n.m. TL« Wirelesa Orchestra. Suite
Lyriqae van Tvrhaiiowtky.
A20 n.m. Kindwertellingen, taooebaw
van aRe Engdsche station».
PirIJ» Radlola-Part») 5. F. R. 1780 M
(Ned. tljd).
1.06 n.m. Concert door het Trigone or
le«i van Ks-lio-P*rie.
5.C6 n.m. Concert met medewerking Tar
M. Doremy.
8.10 n.m. Laatste wedatrijdultslog-rn,
9.20 n.m. He', orkest Jaumain. Dans
muïlek.
Brussel S. B. R. 763 M. (Nederl. lijd.)
820 en 8.20 n.m. Concert.
ZATERDAG 22 NOVEMBER.
Amsterdam 217S M.
10.15 T.m. Tij Dcla Vaz Dia» (OffL Am
M«rd»m»ch« Tijd).
20.15 v.m. Tijdsein Vax Dias (Off. Am
sterdaeoaehe Tips.)
Londen 2 L. 0., 365 M. (Nsderl. tljd).
4.33 n.m. TijdM-in Greenwich. Concert:
The Wireless Octet.
7.S0 n.m. Groot Concert. Optreden van
welbekende Railio-artlsten on tlio Wlrol-iss
Orchestra. Programma wordt nadar be
kend gemaakt.
10.20 n.tn. The oavoy Orphean» and the
Savoy Havana Band*.
Chelmsicrd 1800 M.t 5 X.X. geeft be:
geheelo programma van Londen.
Bournemouth 8 B. M. Ui M. (Ned. tljd)
3.20 n.:::. Opereitemuzfek. S-*!'-'---» „Ma
dame Pompadour", „A Countrygirl", „The
Geisha" «na.
Cardiff 351 M. 5 W. A. (Nederl. tijd).
3.20 n.m. Falkman met xtja bioscoop
orkest.
8.20 n.m. ,.fi W. A.'»" ..Five CTClooke"
vocaal en Instrumentaal concert.
Manoh»st«r 2 Z. IJ. 375 M (Nederl. tljd)
3.50 n.m. The Picadilly Dance Ban<L
4.50 n.m. Dameeuurtje.
Aberdeen 2 B. D. 498 M. (Ned. tijd).
3.50 n.m. Operamuziek. The Wireless
Orchcatra. „Tannhauser", „Lohcngria"
(zelectie) Ouverture „C-oriolanue" t. Beet
hoven.
C'.srgow 6 S. 0. 420 M. (Nederl. tijd.)
21.20 n.m. He: ,.5 S. CV'-fUdlo-Choir.
Parlj» S. F, R., 1700 M.. (Nederl. tljd)
12.50 n.m. Groot Concert door het Tiiga-
ne-orie« van Radio-Paris.
3-05 n.m. Concert met medewerking van
Mme. La Tasae. Programma:
1. Fanlalsio Chromatique, Bach.
2. Pastoral* Passepied, Deetooche*.
5. Dans L'Oasis Baigne de Luns, M.
Bemheim.
4- Ion Coeur e»; u.i Oireau. Kinzo.
b. Si tu M int i. Denza.
c. Les Heer»* F!»uri«. 5. P. Chapelts.
5. Dar.s !e JardiD. Miloievitdi.
6. Final du Concert, Mendelssohn.
Concertino (fluit), Chamiaade,
S. Ta TanM an Brie, QuineL
5. Au Fon Du Lu'.h. Jt. Pesse.
10. Prelude Allegro (viool) Puganini.
11. Romance, Jacques Du.-and.
12. Polonaise Brillante, We her.
8.50 n.m. Laatste wcddrijdnilslagcn.
Kroniek voor Auto, Luchtvaart en Sport.
9.20 n.rn. Grand Concert Gala met mede
werking van verschillende solisten. Mu
ziek on. van Wieniawsky. Paganiil.
Rimsky-Korsnltoff, R. Wagner. Het ork-»*l
van Radio-Pari» onder leiding van Victor
Charp entier.
Brussel S. B. R 763 M. (Nvdsrl. tljd)
5.20 a.m. Concert.
3-20 n.m. Concert.
ZOND AC 23 NOVEMBER.
Hilversum S. F. R. 1950 M.
8 n.m. Hi'.verr.imsche Draadlo--.-e Om
roep. Concert. Kerste Gedeelte: K!a?*i:c
muziekprogramma ran h<; Bu»sum«ohe
Strijkkwartet. Tweede gedeelte: De Am-
sterdam sche Jazz Band, bestaande nït
AGENDA
S
ZATERDAG 23 NOVEMBER.
Stazlscchouwburg. Rotterdamse!*
Hofstad. Tooneel. De Politierechter,
S uur.
Waaggebouw. Tentoonstelling van
werken van Leon Senf. 10 tot 4 uur.
Concertgebouw Modem, Haaks 3,
Openingsavond Jean Louis Pbuisse
en zijn gezelschap, 7.1X» uur.
Gebouw de Centrale, Bazar voor hot
gebouw tie Centrale. 4 uur.
Hioscoopvoorstellingon.
Bloemen'laai: Rusthoek: Dansen.
American Bar.
ZONDAG 23 NOVEMBER.
Stadsschouwburg: Het Schouwtoo-
neel. Dr. Knock, uur.
Schouwburg Janswreg: Tounseu
Mario van Westerhoven. De dilet-
lan: in ©en nieuw stuk. 8 uur.
Gemeentelijke fConccetsaalPolv-
hymnia, buitengewoon concert met
ll'.O.V. en Zanglust uit Amsterdam,
i (Twr.
Concerteebouw Modern. Jean I.ouis
F'istMsse en zijn gezelschap, 'a mid
dags en 's avonds.
Gebouw „(Hympia" Kinderhuiaveet
Herdenking sterfdag van F. Domela
Niouweuhnis. 10.30 uur.
I.uxor Tearoom. Middag- en avond
concert.
Cinema-Palace. Grooto Houtstraat:
Blo» "oopvoOrstclling van 2 u. n m af.
Theater „De Kroon". Groote Markt
Ric iccopvoorstelling van 2 u. n.m af.
Scala-Theater. K!. Houtstraat 77;
Bir-vroofivvireteüing van 2 u. n.m af
Luxor-Theater. Groote Houtstraat
Bioscoop voorstelling van 2 U. n.m. af
Allan la-bioscoop. Zijlstraat, Bios
coopvoorstelling van 2 u. n.m. af.
Gebouw H. K. B. Tempeliersstraat
35. Dancing ..Mascot" 8 uur.
Pal al ace of Dancing (Brongebouw)'
8 uur.
Gebouw Harmonie. Kleine Hout-
straal 106. Dansen.
Bloemhof. Dancing ".30 tof 11 uur.
Cafi Dreeflkht. I)ano»« 7.30 uur.
Waaggebouw- Tmto nstelling van
werken van I-eon Senf. 10 tot 4 uur.
Bloemendaaf: Rusthoek f
Dansen. American Bar.
MAANDAG Ci VOVF-MBER.
Sladsechouwb.itg, Swcik Kwartet
8 uur.
Concertgebouw Modern. Joan Louis
Piauis-e en zijn -geifolechap.
11 t*coopvoOrtU'-!liiv-»
Bloemend „al: Rusthoek
Dan*en. American bar.
Luchtvaartnieuws
De ontvangst te Medan
Heel Medan viert feest
Een telegram van hulde uit Nederland
Ia «je Maasbode de volgende Atwta-
telegraramen
MEDAN. 21 November. D< vlie
ger» landden mooi op !»et raco-tcrreiO
alhier om 12 uur 57. De geisstdrifi »kr
duizenden aanwezigen waa onbe
schrijflijk.
De gouverneur van Sumatra's O- »:-
kust iiceft nattK-ns den landv»)g,l <:i
heeren Van der Hoop. Van tV'.-rdcn
Poelman en Van den Broeko g :'c uc-
weoscht met hun behouden aankomst
iu Indië. Hii overreikte onder dave
rende toejuichingen aan de bomvn-
niuc «en krana.
H»*l Medan te-at. C? zaken
zijn etilgelegd »n nageu-.'g .v!-.- kan
toren zijn gefloten. Van i' iade a \.-r
kom«a nog eleeds t-«la crta'Iend-sn
toestroomen. De aankomst .s het on-
dcr'-'.trp van alle gesp*c«k,,n.
MEDAN. 21 November. Aan de "r«-
monning van do F. VII werd kort na
bun landing een telegram uit Den
Haag overhandigd van het Comité
Vliegtocht Nederland-Indië.
Omtrent don inhoud er van meld;
hot Hoajzscho Anota-kaMoor Ucl vol
geode
Bij het Comité Vliegtocht Neder
landIcdic ia eon telegram ontvan
gen uit Batavia van don heor Muur-
ling, voorzitter van de Indisch© Ver-
eoniging voor Luchtvaart, luidende:
..Gefeliciteerd aankomst Ned.-In
dië".
Het Comité heeft naar Medan e«»n
tekxram aan do bemanning van de
F VII gezonden orn haar hartelijk
©eluk te wen-schen met de behouden
aatikorrat in Ned.-Indië. H©t Comité
voosde daaraan :oe een woord van
hulde voor «ie prachtige jiraesMiio en
wensch te de lieinanning een so©do
rei* naar Batavia, ond-r vprlecning
van een premie, groot f 15.000. aan
de gezamenlijke bemanning.
Tof. zoover dez© telegrammen.
Het Hhld. schrijft:
Als eportiev© prareta'h«©ff. deze
rei* in een ve.woon verkeersvliegtuig
een b©]an? dat men ni^t licht kaa
over?«-hav.fen.
Het rerrein dat d© bemanning d»r
F VII overvloog, was over gr»-r© uitr
eestrek1hed«Mi van di«n aard. dat e©n
noodlanding, die hii he' b©*f© werk
tuig toch s'ecds binnen het berrik öer
mogelijkheden bliift. hoogst ernstig
gevaar, levenegr-vaar voor de vlic-ers
zon behhen beduid.
D© streken waarover zij vlogen in
Azië. de zeebodems en stralen, die zij
ovenmond©"brachten hen buiten ver
kee.rswegon ©n bewoonde doelen dor
wereld. F>n noodlandinzt in cl© wilder
nis kon fatale gevolgen hebben gehad
voor d© dapocre k°rels. Desolriieite-
"ün hebben zij ©r een eer in verteld te
vaan en het volk. waartoe z j behoor
den hebben rij eer aargedaan. Zii heb
ben daar h*t bewustzijn c©*ferkt. dat
in dat volk de eigenechapnen nov
leven. d;« onzen zeevaard--r» «1© kracht
»aven tot hun e fout© tochten. Z:i heb
ben door hun vonrr.ee'd ongelwiifcld
in menjgen Nederlander het verian
een veretr<-Vt dooreen d"»ad van 1 "leid
©n van moed de aandacht op zich te
vestigen, ze hebben d©n lust tot vol
houden genrikkeld bij menigeen, die
met bewondering eo eerbied de reizi
ger» volgde op O" kaart.
Vau de practisdio gevolgen stelle
intu si»".» u.ct te vroeg *oor. Dc
moireliikheid van «.en rc;s door de
lucht naarlndié met ven verkeoravliev'
tui/ hebben onz© vlieger» n©ugeU>ond,
maar övQ -..eg toor een regoluiatig
verkeer hebben zij natuurlijk daar-
uicd« nog niofc gebaand. Dv ko»l«u zjjo
liet mee alleen. «jlc een <iorgeü;k«
r«is oio regelmatige verkcer> moge rijk
heid \oorloo|«ic nog onrnogelIjK ma
ken. De gov arm van een dergel llkeii
tocht Ziin t« tele «u to groot, de :n-
'Dvcijtie© van •••n vei© dfigrn lat.g©
rei*, .'er vjiegnuc^iu© zijn iwg t© tal
rijk en ternstig. «lau dat m«n over
dergelijke luosolijkhoden reeds in
en»' m.*c denkea en tpr«keu. Maar
d«i ©©.rste stap i» gedaan op «ien we?.
d;o daartoe binnen afzieubareo tijd
naar alle waaiia:hijn!i)klicid toch lei
den zal. In Engeland worden thans»
tppt-n ftodaau. die d© verwozenlij-
kiug dezer mogelijkheid poccn te be-
«poedigen. Daar i.ccft hh-u wnge-
lijke belangen at* wij bij een snelle
verbmding vau Weat-Europa met het
Oo<ten ©n Ziuden van Azio.
Als het straks daartoe komt. dan
zullen de mimen van do drie Neder-
iandscho vlieger,-, die het ecna met
oen gewone, voor verkeer gebouwde
machine de rei» dedeo en ©iaagden,
als :-:onicr« voor deze verbinding met
eer-' worden genoemd «n ieder, die lot
he'- <!ag- n van deze reis hoeft mogen
bijdragen, zal met e«n zekere bevre
diging mogen terugzien op de «laad
van Van der IIoop. V"at» Weerden
Poelman en Van den Brooke, die van
da.i;' m«t gejubel ontvangen «ij» Noord
Sumatra daar est hier Let bewust ziin
hebben verstrekt dat ons volk zonen
Mt <jj.\ ais hc'. qr o,i aan komt. ook
nog wel i©u kunnen, dat persoonlijken
moed en doorzeftjnpsvcrniogen eischt,
daf dit volk niet is een nafie. dj© (e©rt
op een 2root verleden, dat het een volk
is/net !o©bnm5tmoge!ijkher|en.
T>at hebben onze vliegers n©g eens
duideüik gemaakt.
Daarom zijn wij hun naast bewon
dering vo©r hun snorfiev© daad. als
volk erkentelijkheid schuldig.
koninklijke belangstelling
Naar het Haagsehe Aneta-kantoor
verneemt, heeft het Comité Vliegtocht
Nederland—Indii Vrijdagmorgen aan
L. M. de Koningin een telegrar ge-
zonden_ waarin «1c aankomst van do
F lil te Medan gemeld werd.
Hierop is het volgende telegram
ontvangen
-.Tt.Nfde Koningin draagt mij op.
hef Comité Vliegtocht Nederland
Indic haar welgcmeendcn gelukwensch
over^ tc brengen bij do aankomst van
de Nederfandsche vliegers te Medan".
Van Geen, secr. van H. M. de
Koningin.
D« Nederlandsche Nijvcrheidsraad
heeft, naar hot H/wwh© Anetakan-
t«oor verneemt, aan d© bemanning van
de F VII het volgend© telegram naar
Medan gezonden
„Nijverheidsraad wenscht u allen
kranigen tocht geluk"'.
Fosthuma, voorzitter.
