HAARLEM'S DAGBLAD
Brieven uit Berlijn
Bnrusrlflke Stand
De protestvergadering tegen annexatie
te Heemstede
Onze LacIiÈoek
DONDERDAG 18 DECEMBER 1924 - DERDE BLAD
(Van onzen correspondent).
Kerstmis in aantocht
DE ..ZILVEREN ZONDAG". HET BEGIN VAN DE KERSTDRUKTE
CROOTE KOOPLUST. LUCHTBALLONNETJES EN RECLAME.
DE KEERZIJDE VAN DE MEDAILLE. NOG STLEDS GROOTE
WERKLOOSHEID. ALS HET MAAR NIET ALLEEN SEIZOEN-
DRUKTE IS.
Berlijn, 14 Dec. 1924.
Vandaag v.as de zoogenaamde „zil
veren Zondag", eeu der drie Zondagen
vóór Kerstmis, waarop de winkels ge
durende den namiddag opeu mogen
riin. Oi> deze drie Zondacen doen ge
meenlijk zii. die door de week geen ee-
legcnheid Of tijd hebben, om hun in-
koopeo te doen, hun boodschappen
voor het aanstaande hooge feret en
daar de drukte in dc magazijnen en
overeenkomstig daarmede do omzet en
do winst plegen toe te nemen, naar
mate he*, fèeec dichter bij is. heeten
die dagen ia den volksmond de kope
ren. de zilveren en de gouden Zondag.
De koperen is dit jaar wegens de ver
kiezingen weggevallen. Do overheid
was van meening. dat het personeel
waaronder voor de demissionaire re-
gee.ring heel wat kiezers zaten, ge
legenheid moest hebben, om te gaan
stemmen en dna werd de koperen Zon-
da* afgeblazen,
Maar de zilveren is gehouden. Eu
waarschijnlijk zullen de wlnkele en
de warenhuizen wel tevreden zijn ge
weest over dezen dag. Ik ben er niet
extra voor uitgeweest, maar in ver
bami met de nationale beweging onder
de Nederlanders in Duits-Idand had
ik een vergadering vlak b* den Pots
dammer Platz. En toen «k om half
zeven "s avonds naar huis sin" kon ik
heel goed waarncmèn. dat de extra
w inkeldag heel wat menecben naar de
binnenstad had gelokt. Aan de tram
halte stond het zwart van meöschea
en ik had de grootste moeite, om iu
de derde tram een plaatsje te krij
gen. Dames in 1-outmantels en vrou
wen uit het volk. boeren met monocle
in den ooghoek geklemd en arbeiders
jn Zondagestaat droegen dooien en
pak ice en de Ulffi leek we! een baga
gewagen. Er waa dus aardig gekocht
en dat bleek nog meer uil het groote
aantal luchtballonnetjes, dat binnen
in den tram caramboleerde en bui
ten op het balcon gevaarlijk werd
voor do hoeden d'-r heeren of zelfs in
gevaar werd gebracht door brandendo
bi garen en cigaretten.
Want dat is een'der kenmerken van
do toenemende verbetering der eco
nomische toestanden in Duitschland.
Hoe meer luchtballonnetjee je ziet.
nee te heter «taat het met den gang
van zaken. .Mie groote warenhui
zen «ei een aantal gewone winkels ge
ven namelijk al weken lang bij wijze
van reclame bij eiken inkoop van
eenigo beteekeni» luchtballons ca
deau. Koop Je voor vijf mark. dan
krdg le een heel gewone, zooa'j wij
re in onze jeugd on de kermis kregen.
Voor tien mark lakooi» krijg je al «~-n
prootefe cadeau en als iemand voor
groter bedragen koopt, wordt de
luchtballon al maar gr> >ot«r. Ik heb er
gezien van 60 c.M. middellijn. O» al
die ballons prijken natuurlijk de wa
pen» of firmanamen van de winkels,
waar de inkoopen zijn gedaan «ti zoo
zag mijn tram or vanmiddag haast uit
als de advententierubriek van een
courant; Wertheim, Kadewe. TieLz,
Jandorf. Ierae!. alle warenhuizen w*.
ren er vertegenwoordigd. in
kleuren en in alle vormen. Want niet
alleen de kleine ronde ballonnetje» val
len i:i den smaak, maar ook dikke,
ovale of heel lange wormachtige. De
reclamechefs weien heel goed. waar
mede het publiek te trekken. Er was
een mom-ter van een luchtballon bij.
waarvan ik praa* even de trekkracht
had willen onderzoeken, voorzien van
«*-n biezen netwerk met dito schuitje
Maar d« b*zit*t*r van het ding. een
matrone, die h*»t als anker voor een
k>:n Zeppelintje bad kunnen dienen,
keek zoo noraeh cn de tram was r<o
vol. dat ik maar in mijn hoekje bleef.
Het is tegenwoordig een rage met
die ballonnetjes. In elke bar ae je da-
nietjes en soms en soms zelfs heeren.
al ziin dat dan meestal exemplaren
van het verwijfde soort, hun sorbet of
borrel slurpen met in de cene hand
eigaret en rietje, in do andore tasrhje
en touwtje van den onvermij del ijk en
luchtballon. Op alle mondaine ba!» is
een bijzondere attractie de luchtbal
lon-dans. woarbii voor ieder -aar een
ballon wordt opgelaten met een touw
tje. welks einde net op sprin»hoogte
v - gt. Or> e<-n pegeven teeken huppwi
de dames in de hoogte en dan wordt
met de bonte bolletje» in de lucht door
gedanst. Het moet heel aardig znn en
al» je als muurplant zit toe te kijken,
is het ook wel aardig het kleurig effect
van die glinste.roingetje» boven «le e.e-
zante toiletten. Maar het Hikt ietwat
lastig, om gordisansche knoopen »e
ontgaan. IntusBchen, de meiachen
armaveren rich '•rmce of doen ten
minste alsof en ik z;e het al aanko-
mc- dat zooal» je bij ods na «e tweo-
den borrel een paar zoute bollet jee of
stokje» krijgt, de Berlijneche barkell-
ner» Je voor hot knoopsgat een lucht
ballon komen aanbieden.
Geen wonder, dat mot. don Kersttijd
hoe! Berlijn wemelt van blauwe, roo
de on groene ballen. Want het ie een
prachtige reclame en dit jaar wordt
voor de eerste keer gehoopt op een
normaal ..Weihnaohseevhift". De
toestanden zijn. sedert' de inflatiepe
riode is afgeloopen enorm verbeterd,
in den laatst en tijd hebben «ie belang
rijke categorieën van koopers. dc
ambtenaren cn beambten in openha
ren dienst, aanmerkelijke verhooging
van salaris gekregen en overal in den
lande heerseht no- groot* behoefte aan
aanvulling van de door de laatste
t;<-n jaren geslagen bressen in huis
raad. k'eeding. linnengoed en alle an
dere verbruiksariikolan. terwiil men
he* srwron grondig heeft afgeleerd en
b:' de langzamerhand normaal wor
dende toestanden dik'* meent, zijn
riikdom niet op te leunnen. A je'
werkt-mee. om het Duitscho publiek
kooplustigen te maken dan ooit.En de
handel maakt daarvan een handig ge
bruik Wie zal het kwalijk nemen?
Er is dan ook al wekenlang ge
kocht dat bet V*n aard had. Ai die
tienduizenden, dje verleden jaar nog
zich alles moesten ontzeggen, maar
nu weer met vaste inkomens kunnen
rekenen, nemen het ervan en zijn vast
besloten om dit jaar tenminste eens
behoorlijk Kerstmis te vieren.
Vandaag zijn «x>k op den Potsdam-
mer Pl.atz. den lielle-Alliance Platz
ax «1© verdere pleinen en straten, die
van oude daarvoor zijn uitverkoren,
de tentje» en wagentjes mei Kerstarti
kelen veTïchcneu en overal iu de stad
zien we reeds wouden van Ker.-tboo-
men. die al druk worden gekocht. Op
mijn binnenplaats uitkijkend, zag ik
er vandaag ai een etuk of wat han
gen. Want de hoornen worden nog niet
binnengelaten. Ze blijven in de koude
op het balcon slaan of worden aan een
flinkea haak buiten het keukenvenster
opgehangen.
Terwijl overal, waar men het doen
kan, dus druk werk van het aan
staande Kerst feest wordt -emankt,
mogen wo niet vergeten, dat we hier in
een stad vgn vier miliioen inwoners
zijn. Als we de straten van het cen
trum en liet welgestelde Westen vol
zien met vroolüke men*chen, di- met
een tevreden glimlach op hei gelaat,
waarv't do voorpret straalt nu al
Pakica mee naar huis nemen en strak»
nieuwe jnkoo**en en nieuwe bestellin
gen aan doen. dan mogen wo r-iet ge.
nor»!.scoren en zeggen, dat liet Duit
scho volk «r alweer zoo goed aan toe
:s. Het is zeer zeker veel beter, dan hr-t
sedert 1913 is geweest. Maar naast «ie
honderdduizenden. die onbezorgd
Kerstmis kunnen vieren, eraan ten-
minste errnveel honderdduizenden,
voor wïe de feestdagen het begin van
een roaeeren tijd beteekenen.
Want er dreigt nieuwe werkloos-
heid. In afwacht:nc van een normalen
omzet met Kerstmis is er heel wat oei-
zoenwerk geweofrt en «ie tamelijk gun
stige ciifers van de Duit-rhe arbeid»,
markt in de laatste maanden zijn voor
e*n niet reriug deel daaraan to« te
schriiven. Jk heb dezer dagen een be-
zoek gebracht aan een der groote fa
brieken yan de A. E. O., de groot*
oleciricit*it«w©rk*nEn «laar kon ik
me van de waarheid der verklaringen
van de ingenieur» en directeuren, die
ons gezelschap van vreemd* k«urnalis-
ten rondleidden. overtuigen, dat in
buitengewoon erooten getale kleine en
kleinste motoren werden gemaakt voor
«Jectriwli* ventilatorennaaimachines
stofzuigers, geurverspreiders en
t-eliike artikelen. wier overige on-
derdeejen daar «w1- worden gemaakt
en di* geschikt zijn als Kerstrrerhen-
ken. Aan den an-ie ren kant deelde men
ons mede. da', terwij) vroeger TiO pro-
••ent van do fabrikaten naar liet bui
tenland "in- er tegenwoordig maar
30 procent word tui: gevoerd. Bij ver-
minderde pixylijjjtie. Als het l>ii e*n fa-
briek als de A.E.G. al zoo ia, dat na
a/loop van de Kersfkamnaene ontslag
van een deel der arbeiders niet uit kan
blijven, hoevezl t* ineer moet dat niet
het geval zijn bii de zuivere seizoen-
induetria als bijv. «Ie speelgoedbran
che. Daarbij komt. da' «Je tijd van
het jaw in de bouwvakken, den land
bouw. de vis-eherij en de binnen-
»>-lic*rrvnart toch al verhoogde werk
loosheid meebrengt.
En dc misère is cog lang niet over
wonnen. De vorige week bedroeg bet
aantal ondersteunde werfcWooxcn ia
Dui"< bland rog altijd 4i6.oooEn onder-
:eand worden in dit land alleen arbei
ders, wier werkloosheid eea gevolg van
den oorfog en dan nog slechts voor
beperkten tijd. Herhaaldelijk heeft men
kunnen vaststellen, dat k« aantal on-
dersteunden minder dan de helft van het
werkelijke aantal werkloozen bedraagt
In Duischtand rijn du? altijd nog ong«s.
ve«-r een miliioen arbeid'r» zonder werk.
Door de werkloosheid getroffen zijn
n 't bijzonder ook de Nederlandscae
rbeider? in DuStscfaland. Bij den Ne-
derlandschen Bond in Duitschland zijn
vereenigingen aangesloten, waarvan
driekwart der leden werkloos is. Ik heb
het genoegen, het weekblad voor de
Nederlanders in Duitschland, de Post
Holland, te redigeereo. la deie
functie krijg ik natuurlijk alle versla-
gen der verecniging".vergaderingen te
lezen, voor zoover ze in het orgaan wor-
deo afgedrukt. Dat is soms een hoogst
amusant werft. Want veelal zijn die
lagen opgesteld in eea ..Neder-
lar.d'cn", dat iemand de haren te berge
doet rüzen of Iwm een schaterlach ont
lokt. al naar gelang van de stemming.
Maar in den laatsten tijd heb ik dik-
niets anders, dan een ellendig ge
voel gehad. Al* je b.v. leest, dat een
eniging met groote mrerderhtid op
een drukbezochte vergadering beshift,
•ogen* de slechte financiecle omstan
digheden van haast alle leden, dit jaar
maar geen St. Nïeolaasfeest voor de
kinderen te bonden, omdat er toch geen
geld voor de geschenken is, dan spreekt
dit boekdeelcn vooi de omstandigheden,
aaronder vele landgenooten hier tbans
•ven.
Ook voor de/en rullen de Kerstdagen
geen vroolijke dagen zijn. En zii en bun
loigeoooten loopen niet met blijde ge
zichten en met luchtballonnetjes door
de straten.
H. BE. KOELENSMTD.
I!AARLEMMERLIEDE EN
SPAARNWOüüE.
GclxjrenSjoerd. zoon van J. v.
d. Velde en J. Zijlstra: Katharina d.
van G. Molenaar en C. Roskam.
HAARLEMMERMEER.
Bevallen: M. C. van der AarVer-
munnicht, d. C. Schuttevan der
Stelt, z. 'M. J. Nugteren—van An
dol. d. G. LucköMuijrea, d.
Overleden, Gljsbertus de Vries, oud
2 j-, zoon van A. de Vries; Sijtje
Saner, 20 j. ongh. dochter van F.
Saaer; Willem van den Bosch, 6 m.
zoon van G. v. d. Boach.
Etn geestdriftige vergadering
Het bestuur volmacht gekregen om alles te doen, wat
annexatie kan voorkomen
Iu het R--K. Vereenigingsgebouw
aan den Hoeren wc? tc Heemstede had
Woensdagavond de aangekondigde
protestvergadering tegen de Haarlem-
cdre annexatieplannen iplaate.
De belangstelling was groot. Boven
het podium was een doek —spannen
rnot. dc- bekende woorden: ..Heem
stede *\-jl niet geannexeerd worden,"
Verder stonden er kaarten, voort tel
lende een oud plan der door Haarlem
gevraagde rren»uitbreiding; daar
naast «^n overzicht vun liet grond-
gebied van Heemstede en tenslotte e«;n
kaart met het zoogenaamde „groote
plan" van Haarlem.
Onder de aanwezigen waren o.a.
irthouder Dr. Droog, eenige raadsle
den. hoofdambtenaren en de inspec
teur van politie. Aan het «emeente-
bestuur waren geen uitnoodigingen
erzonden.
De voorzitter van het comité, de
heer A. II- B a r o n v a n H a r d e n-
D r o e k. opende de vergadering en
deelde nu-de, wat het doel was van de
Vereeniging tot Ixestrijding van de an
nexatieplannen van Haarlem. Dit was
de tweede veroudering, die du ver-
eenigjng, zii li«-t ouk met een ander
beet uur. uitschreef. Hij t>t.e]de de ver-
fiChillende bestuursleden aan de aan
wezigen voor. Den heer N. Vos. pen
ningmeester. noemde hij de grootste
kracht van de vereenigino. al had
«ie heer Vos als hoofdambtenaar den
wensch te kennen geven gwn voor-
aanetaande b"Mtuursfimct5e te aan
vaarden. Spreker herinnerde aan de
propaganda in deze dagen in de «•-
meente Heemct«de tegen de annexa
tie gemaakt. Deze vrreeniging is
geen pffieiee! lichaam, due kan ieder
een zich vrij uiten.
Sinds 19lf. tc>«n de eerste vergade
ring plaat» had. is dc v.-reeniging in-
geeiapQDtoch houdt het bestuur
zich van alles op de hoogte en zit
steed» op liet vinketouw. Hü schet-tte
uitvoerig den loop van e*n annexatie.
•vet oohrijft voor. «lat een plan ter
goedkeuring aan Ged. Staten mi>et
vorder, gezondeu. Niet alleen de ge
meentebesturen, maar ook èen com
missie uit de in«'ezetenen de zoo
genaamde ..dubbele raad", stuurt een
advies aan Ged. Staten, die al of niet
een ontwerp van wet betreffende an-
atie aan d« regeering in Den
Haag zendt-
Vóór 1900 hod de gemeente ïï»;r-
lem reeds herhaaldelijk pojringen aan
gewend. om gedeelten van Heem
stede te annexeeren. Dit waren pla
gen. die even regelmat.iit terne kwa
men als een malaria- of andere epide
mie. In 1902 was de voorlaat6te po
ging van Haarlezn In plaat» om
daarna van annexnrie af te zien, kwam
Haarlem zoowaar in 1915 wederom
met. een poging, om gedeelten van
Heemstede te annex«:eren. n«>g wel
midden in den oorlog. Haarlem was
misschien óók aanK'-stoken door de
voorbeelden van rechtsverkrachtïnc,
di* toen alom jn de wereld te aan-
•schouwen waren.
De voorzitter memoreerde nog ecna
d». Ixekende argumenten van het ge
meentebestuur van Haarlem om de
grenzen van «lie gemeente uit te brei
den. Vooral het vierde argument, dat
Haarlem voornemens is. iu het C*oor
den van die gemeente een haven te
maken, noemde spreker bespottelijk.
..Wat heeft Heemstede nu met een
haven in liet noorden van Haarlem te
maken?" vroeg liij.
Spreker herinnerde er aan. dat er
twee annexatieplannen bestaan, een
zoogenaamd kl«-in en een groot plan.
Het gemeentet-v-tuur van Haarlem
staat Pog altöd liet groote *»'an voor,
als spreker ten minste de deslsttref-
fondc kran1enl>erichten gclooven kan.
Het totaal 1-*lastbaar inkomen van
lIe*mst<-do bedraagt zeetien miliioen
-uiden. Al» de plannen van Haarlem
dor,rgaan. zou hiervan elf miliioen aan
Hecmstedo worden ontnom«yi. Heem-
ïtede zou du», zei «preker, een lam-
c rel age n gemeente worden. Het kan
waar zijn «'-at Haarlem voor zijn groei
open terrein noodig heeft, maar dit
kan voor Heemstede nooit gelden,
want liet gedeelte van Heemstede, dat
Haarlem w il annexeeren. is het dich1«t
bebouwd* vcdeelta, namelijk Bosch en
Vaart. l->n ander gevaar der annexa
tie bestaat in een exoshis van men-
«clien. Al is liet moceliik. dat. Haar-
lem veel annexeeren kan, levende
menschen in g*en geval, svant die
loopen er vitDit argument liad epre-
kc.r ook d* eer gehad, deze weck na
mens de vereenicir.g aan Minister
Ruye de Beercnbrouck ter kennis te
brengen en deze voelde er blijkbaar
veel voor.De Haarlemmerhout zal bo
vendien voor altijd als een onbe
bouwd stuk terrein tuwchen de ge
meenten Haarlem en Heemated» blu-
ven liggen. Op 10 December had het
comité cc® brief tot den minister ge
richt, waarin aan dezen gevraagd
werd. bii zijn bezoek aan Haarlem
ook naar Heemstede te komen, ten
einde kennis te nemen van do ernstige
bezwaren der TLsemstoedsch© bcvol-
kin" tegen de annexatieplannen van
Haarlem. Heemstede is een landelijke
"cmeente. die zich allerminst aan
Haarlem kan aanpassen. Haarlem
heeft aan den Noord- en Oostkant i:
gelegenheid genoeg, de houd op open-
terrein te leggen, zonder rechten te
verkrachten, zooal» aan den Zuid
kant van Haarlem. Er kan door Haar
lem reen enkel steekhoudend argu
ment worden aangevoerd tot anne:i-
tie van Heemstede. Het. ontwerp van
wet. dat grenswijziging van naarlem
cn Heemstede beoogt, is dus absoluut
verwerpelijk.
Naar aanleiding van uitlatingen van
wethouder Reinalda, dïv verklaard
had. dat Haarlem weliswaar de arm
lastige gemeenten Schoten en Spaarn-
dam moet annexeeren, maar dat daar
voor ook d* heter-gesitaieerde gedeel
ten van Heemstede en Bloemendaa!
ceanncxccrd moeten worden. riep
spreker uit: ..Kan het duidelijker ge
zegd worden, dat. liet Haarlem, wat
Heemstede betreft alleen om de be
lastingbetalers te doen is? Maar dat
.loopt toch de spuigaten uit! Geen en
kel ander motief voor de annexatie
van een Heem s tod o i$ door wethouder
Reinalda aangevoerd.
Spreker heeft vernomen, clat Ged.
Staten het groot© plan in meerder
heid zou hebben goedgekeurd, maar
dat de regeering zich daarmede niet
kon "veroenigen. Dr zouden vervol
gens oeuige tueechenplannen hangen-
do gemaakt zijn, maar wat daarvan
allemaal waar is, kan spreker niet
zeggen. Spreker zou aan do verga
dering tenslotte machtiging vragen,
dat het bestuur die handelingen zai
blijven verrichten, welke liet vooi
bet palang van de gemeente Heem
stede noodig zal oordeelen (langdurig
ipplaus).
De heer Martens deelt mede
dat liet Kier niet gaat om een ge
deelte van Heemstede te behouden,
maar om elke amputatie van Heem
stede te voorkomen. Het is Haarlem
enkel en alleen te doen om geld- en
belastingkwestie; begeerig slaat Haar
lom haar grijparmen naar financieel
sterken uit. Het is bekend, dat Haar
lem zich financieel vastgewerkt heeft
en dus geholpen wil worden. Het is
Haarlem alleen om „hebben" te doen
als tenminste dit hebben voordeelen
aanbiedt. Het verkwanselen van le
vende men6chen op eenzijdig verlan
gen moet ophouden, anders verjaagt
men het kapitaal en blijft een arm
lastige streek over. Ook deze spreker
ertiteerde de door Haarlem geop
perde argumenten.
Spreker stolt tenslotte het volgen
de voor: ,,De wrgadering besluite
zich te wenden tot liet «remeentebo-
etuur van Heemstede, opdat het zich
richt* tot 3e Regeering, om ter be
zuiniging op de gemeentelijke uit
gaven en tot behoud van het groot
kapitaal e«n wetsontwerp In to die
nen waarbij het annexeeren van ge
meenten. zoomede het wijzigen van
geineente^rrennen op eenzijdig ver
langen niet meer wordt toegestaan
waarhij tevens voorgeschreven wordt
dat de gemeenten groepsgewijze zul
len samenwerken met betrekking tot
al die zaken, welke van gemeen
schappelijk belang voor de groep van
gemeenten kunnen worden geacht.
En verder om in afwachting vrm die
wet, geen wetsontwerp tot wijziging
van gemecntecrenzen of annexatie
van gemeenten in behandeling
nemen. Het gemeentebestuur stelle
all* gemoenteheeturen vnn |ijln be
sluit in kennis, met uitnocidieing
aan bedreigde gemeenten om adhae-
sie".
De heer Van H ardenbroek
kan zich hiermede vereent gen en
vraagt aan de vergadering toestem
ming, dat het bestuur in den geest
van den heer Martens handelt. Ap
plaus).
De lieer V o e las een binnenge
komen brief voor, dien we hier
onder laten volgen:
„Donkere wolken hangen boven de
ze gemeente. Lang heeft het gerom
meld, maar thans is de lucht donkcr-
d«t geworden dan ooit. 't Is of
oclioone streken van ona Kennemer-
land zullen worden verwoont. De jn-
g«j7Pf*nen scholen f* zau^n; zij zijn
gelijk do bewoners van lage kuststre
ken, die bereid zijn dng en nacht te
werken om dijken op te werpen tegen,
woeete elementen, die hun bezat drei
gen te verzwelgen. Wat is toch dat
groote onheil dat vervracht wordt. Gij
ellen weet het. Onze noordelijke bu
ren hebben het oog met welgevallen
laten slaan op onze welvarende dor
pen niet om zich te verrijken naar
zii zeggen maar om ruimte te
krijgen voor het uitvoeren van voor
nemens zooals daar zijn: het aanleg
gen van havens en fabrieksterreinen
en veilingsgebouwen.
Niet dat zij die terreinen in onze
welvarende gemeente hopen te vinden
maar* naar de meening van Haarlem
moeten die schoone plannen ook be
hoorlijk worden gefinancierd.
Bedoeling is do gevolgen van deze
pionnen eens niet te bezien van de
materieel* rijde, niet specBjaaJ de
enorme schade te bespreken die onze
ingezetenen zullen lijden, Deze pun
ten werden reeds meerdere malen
naar voren gebracht. Wij zullen de
raak bezien van een algemeen g e-
meente- en een algemeen lands-
belong.
Haarlem is bezig met zijn mooie
plannen om ons schoone Kennemer-
land. het land van zee, duin en basch
binnen d*n kortst mogelijken tijd
voor goed te verknoeien. Welk een
schoone en breeds taak was voor het
bestuur van deze stad weggelegd om
Haarlem te verfraaien en op te voe
ren tot een plaats van welvaart, tot
een lustoord voor hen. die rich kun
nen veroorloven om buiten te wonen
en voor hen die gaan rusten na een
leven van hard werken.
Wat hebben de besturen van onze
gemeente en Bloemendaal hnn taak
toch beter begrepen. Zij hebben de
volle overtuiging, dat deze schoone
oorden, in de nabijheid van de hoofd
stad, zich bij uitstek leenen voor het
aanleggen vnn tuindorpen. Niet dat
zij do bestaande industrieën den kop
zouden willen indrukken, doch zij ver
zetten er rich met hand en tand tegen
om van onze mooie omgeving door een
dichte bebouwing een minder aan
trekkelijk geheel te maken en daar
door haar welvaartsaanzien te ver
minderen. Vertrouwd mag worden
dat elke vereeniging die het, natuur-
fdioon lief heeft zich op het. eerste
verzoek in dit opzicht aan onze zijde
zal scharen.
Maar er is immers vóór alles nog een
hooger gezag, dat voor de provinciale
belangen wonkt.
Gedeputeerde Staten toch kennen
hunne provincie door en door en hun
ne belangen zijn immers de onze. De
schoonheid en harmonische ontwikke
ling van hunne provincie moet hun
immers na aan 't hart liggen. Wat
zien we echter? Gedeputeerde Sta
ten hebben hun oor te luisteren ge
legd naar de taal die van de Haar-
lemsche bestuurstafel werd gesproken
en in plaats van het stadsbestuur te
beteugelen in zijn voornemens en hun
te wijzen op de wenschelijikheid dat
Haarlem metterdaad wordt „de bloe
menstad", wordt het stadsbestuur ver
sterkt in zijn voornemens, waardoor
het welvaarisannzien van Noord-Hol
land ernstig zal lijden,
In één dag tijds heeft. Z.E. de Mi-
_irter van Binnenlandscbe Zaken zich
willen overtuigen of het landsbelang
de naasting gebiedt van welken dag
1 uur kon worden afgestaan aan
Heemstede. Wij zouden willen vragen:
Is Z.E. zich wel bewust dat voor een
grondig onderzoek dagen en misschien
wel weken noodig zijn om deze zaak te
bestudeeren
Weet Z.E. wel dat het zuidelijk deel
der gemeente voortdurend verfraaiing
ondergaat met krachtige hulp van on-
noordelijko'ingezetenen- Ziet Z.E.
in dat bij het afsnijden van den
slagader van Heemstede het zuidelijk
deel zal doodbloeden Hebben ook Ge
deputeerde Staten dit alles wel zeer
ernstig overwogen? Heeft men rich
wel eens afgevraagd of in de eerste
plaats het landsbelang niet onvoor
waardelijk eiecht, dat gemeenten als
Bloemendaal en Heemstede in stand
blijven en dat kleinstedelijke belangen
daartegen niet opwegen? *Vij vree
zen van niet.
Ver over onze grenzen wordt van
Holland gezegd: „Het Is steenrijk".
Dit verhoogt het aanzien van de natie,
het vestigt en bevestigt het Staats-
crediet.
Men weet, dat de indrukken van
vreemdelingen, gedurende het kort
verblijf hier te lande, slechts opper
vlakkig kunnen zijn en 't is dus niet
te ontkennen, dat 't een groot lands
belang is dat in plaatsen als de onze,
'waar in het drukke seizoen tienduizen-
de vreemdelingen zich ophouden, dc
welvaart naar voren moet worden ge
bracht.
Schoon waren eertijds de bloemen
velden iu Heemstede. Maar als de
eisch des tijds die gronden opeischt
vo<# bebouwing, dan moet er iets
sohoons voor in de plaats worden ge
steld en geen troostelooze huizenzee.
Een noodlijdende gemeente kan zich
niet bedruipen, alle6 wordt dood, dor
en eentonig.
Hadden Gedeputeerden of de Regee
ring aangedrongen op vereeniging
met Bennebroek (hetgeen door Heem
stede niet wordt gewenscht, want zij
heeft geen veroveringsplannen) dan
was dat gezien van het srandpunt
der Regeering verklaarbaar ge
weest. Dan had men kunnen zeggen
Ziet van den Haag en van Gedepu
teerde Staten k«amt. een aandrang om
den duinrand te ontwikkelen tot een
harmonisch geheel. De welvaart im
mers in de dorpen tusschen de groote
steden Rotterdam, Den Haag .en Am
sterdam Is voor het land een' levens
behoefte.
Bezuaj wij nu het. vraagstuk eens
van de financieele zjde en aan de hand
van de laatste krantenberichten, dat
zelfs geen schadevergoeding zal wor
den gegeven. Wij moeten dan tot de
conclusie komen dat 't met Heemste
de gedaan is.
Wanneer wij hier eenige cijfers noe
men, dan kunnen die worden gecon
troleerd met het bekende „roodboek"
waarin Heemstede's verweer is opge
nomen.
Onze gemeente feit thans ruim 15000
zielen en een vermindering met een 5
of 6 duiz«?nd kan geen noemenswaardi
ge inwerking hebben op de kosten van
het. algemeen bestuur. Bij de volks
telling van 1920 telde onze gemeente
pl.m. 10.000 zielen. Intusechen ia het
personeel niet noemenswaard uitge
breid, omdat, met het oog op de zui
nigheid elke vermeerdering door Bur
gemeester en Wethouders en den Raad
wordt overwogen.
De kosten vnn armwezen en genees
kundige verzorging en andere sociale
maatregelen drukken in hoofdzaak op
het zuidelijk deel.
Mindere lasten zijn alleen te ver
wachten op onderwijs, straatverlich
ting. onderhoud wegen en gemeente-
reiniging, maar deze kosten worden
terstond geneutraliseerd door de min
dere lusten uit de bedrijven. Immers
reeds in 1919 heeft de hoogstbekwame
hoogleeraar Prof. Volmer berekend,
dat op de bedrijven minstens een ver
lies zal worden geleden van f 75
welk bedrag door den aanbouw van
de meest moderne kamer ovens en door
uitbreiding yan het buizennet thans
veel hooger is. Wij verliezen voorts de
Rijksbijdrage voor elk hoofd der be
volking krachtens do Wet van 1897,
welk verlies pl.m. 9000 zal bedra
gen, terwijl ten slotte te loor gaat een
f 30.000.wegens opcenten op de
grondbelasting. Men kan dus verze
kerd zijn dat de lasten die thans op
de gemeente drukken niet zullen ver
minderen, wat tot ondraaglijke lasten
voor het ongerepte deel zal leiden.
De meer gegoeden uit het zuidelijk
deel zouden do gemeente kunnen ver
laten, waardoor do lasten wederom
grooter zouden worden.
Maar er is meer. Ons gemeentebe
stuur heeft zijn taak begrepen door te
zorgen groote stukken grond in eigen
dom aan te koopen, waarin groote ka-
pitalen zijn geetoken, teneinde leiding
ie geven aan den regeimatigen uitleg
van de gemeente, niet alleen uit ge
meentebelang. maar ook in 's lands
belang. Volgens die plannen zal straks
een mooie bebouwing komen om het
schoone Groenend aal.
Maar wat zal van dat alles terecht
komen wanneer onze gemeente nood
lijdend zal worden. Wij huiveren bij
de gedachte, aan een huizenzee. Eu
toch zullen deze terreinen dan ter
stond moeten worden verkocht.. Rij
ken komen er niet om en dus wordt
het een dicht aaneengesloten bebou
wing en dan eerst, zal men in Den
blaag en bij Ged. Staten zien wat voor
schoons vooraltijd is vernietigd.
Haarlem slaat, een toon aan alsof
hei alleen maar mag beoordeelen of
een plan al of niet aanneembaar is.
Maar zijn onze rechten niet gelijk.
Het vergeet te veel dat ten slotte
's Lands regeering baas is en het zich
beeft neer te leggen bij wat de Wet
gever beveelt.
Wat 't zwaarst is, moet 't zwaarst
wegen.
't Lands belang weegt hef zwaarst
en het is 's Lands belanc dat groote
inkomens voor ons land behouden
blijven, dat onze duinstreek zich har
monisch ontwikkelt.
's Lands belong eischt. dat financieel
krachtige gemeenten als Bloemendaal
en Heemstede in 6tand blijven om aan
die taak ongestoord te arbeiden, wel
ke gemeenten in onderüngen naijver
met elkander zullen wedijveren om'het
meest schoone te geven tegen do go-
KANS CEHOEG.
Alfred bad bs-
sloWn bokeles
gaan nemen Hij
was een van die
lange, dunne
en zenuwachtige
menschen, die
somtijds eea re
putatie krijgen
giek te zijn, al
leen omdat zii
geen minuut sol kunnen blijven zitten.
Toen bij drie lessen in de „edele
kunst" gehad had, meende hij dat boksen,
makkelijker was dan men algemeen zegt.
Daarom probeerde hij «sens een ernstige,
partij met zijn leeraar. Bij den derden
slag lag hij op zijn rug.
„Maar dat is tooh heelcmaal niet noodig
om mij zóó neer te elaanl" brulde hij
woedend.
„Heelemaal niet," kwam het van den sle.
vigen leersar, „Als je opstaat en opnieuw
wilt beginnen, zal ik je nog dertien andere
systemen laten zien!"
ring6te lasten. De regeering moet
worden toegeroepen: „Weest op Uw
hoede! Storm uit hot Noorden!"
Het voorlezen van dit etuk werd
met luid applaus begroet.
De heer Van H ardenbroek
concludeerde uit dit applaus dat
de vergadering liet met den inhoud
van dit stuk volkomen eens ie. Per
soonlijk had de minister nog tegen
spreker gezegd, dat inderdaad het
gevaar bestond, dat kapitaalkrachti
gen na de annexatie het. land zouden
veriaten. Hij wekte de aanwezigen
op, lid der vereeniging te worden
want deze heeft voor haar propa
ganda geld noodig. De minimum
contributie bedraagt f 1, de muxi-
mum bijdrage f 25.
In de pauze gaven vele personen
zich als lid op.
De Voorzitter deelde me-
ae, dat er een stuk was binnenge
komen van een inwoner uit Schoten,
maar dat hij te uitvoerig vona om
het in zijn geheel voor te lezen, voor
al ook omdat er déi aós over Schoten
in staan. Spreker achtte dit stuk
dus niet in deze vergadering op ziju
plaats. Alleen wild© hij er uit ci-
teeren, dat er ook in het tegenwoor
dige gemeentebestuur van Schoten
pers&ien rijn, die niet vóór annex
atie zijn.
Spreker deelde verde rmede, dat
er een voorstel was binnengekomen,
cm een telegram aan de Regeering
te zenden, waarin het protest van
deze vergadering tegen de ennexatie
tot uiting komt. Hij vroeg, aan het
bestuur over te laten, wat het in
dezen doen zal. Verder vroeg hij
ma«ïhtiging, aan het bestuur nog
drie personen toe te voegen, na-melijk
de heeren Martens, De Koek van
Leeuwen en Dr. Kortenhorst.
De vergadering verklaarde zifrh
door applaus hiermede accoord.
De Voorzitter deelt mede,
dat de winkeliers reeds meer dan
vierduizend handtec-Kemngen cp hun
lijsten tegen annexatie hebben ver
zameld. (Applaus). Spreker hoopt,
dat alle meerderjarige ingezetenen
hun naam zullen teekenen.
De heer B i e n o stelde voor,
aan het comité hulde voor zijn werk
zaamheid te brengen. (Applaus) Wij
(ïeven ons lot gaarr.e in handen van
ent comité. De ingezetenen van -
Heemstede willen niet onder Maar
schalk leven, want een maarschalk
heeft kanonnen noodig en die zijn te
duur. Er kan geen groot Heemste
de bestaan zonder Jhr. Van Doorn!
(Applaus).
De heer Bieno critiseerde ook de
houding van onzen directeur hoofdre
dacteur ten opzichte van dc Haar-
lemsche. annexatieplannen. ..Deze pe-
reboom", aldus spreker, „die in onze
gemeente staat-, is totaal onvrucht
baar. Wij worden wel eens „menschen-
van-buiten" genoemd, welnu, die we
ten ook het best, wat men met zulk
een boom moet doendie moet ge
rooid worden!" Spreker richtte ook
een aanval op Haarlem's Dagblad,
dat in dezen niet neutraal gebleken
was.
Srireker beval do Heemsteedsche
bladen aan.
De' heer Buys meent tegen deze
uitlatingen te moeten protesteeren.
7i. i. moest-men ieders meening, dus
ook die van den heer Peereboom,
eerbiedigen. Spreker noemt Haar
lem's Dagblad een goed blad.
(Geroep: „Juist
De Voorzit ter herinnert er aan,
hoe hij in een vergadering, die onge
veer zes jaar geleden in ditzelfde ge
bouw over de annexatie-plannen ge
houden werd, met den heer Peere
boom gedebatteerd had cn diens ar
gumenten één voor één had stukge
slagen. ,,Er bleef geen spaan van
over", zei mreker. ,,Ik weet nog heel
goed, dat ae vergadering zich daar
mee amuseerde".
(Geroep: Ta, ja!")
Wethouder Dr. Droog brengl
eveneens hulde aan het comité en
vooral aan den voorzitter, die veel
voor de gemeente Heem«<«1® heeft
gedaan. Heemstede heeft ook ram
pen eekend. maar die zijn alle ver
dwenen: men heeft hier o.a. een ma
laria-epidemie gehad, die gelukkig
voorbij is. Thans is er de annexatie
ziekte, maar die zal ook wel heter
worden. Hij hoopt, dat zoowel het
2Tonte als hef kleine annexatieplan
door de redering verworpen zal
worden. Nogmaals brengt spreker
hulde aan het comité.
De Voorzitter merkt m>.
dat hier n:et heter gcdemonst.ree-d
kon worden, hoe eendrachtig men
tegenover de Haarlemsrh* annexatie
plannen staat, nu behalve door eeni
ge ingezetenen, ook door *-n wet
houder het woord gevoerd is.
Het bestuur zal overwegen. on
welke wiize het uiting zal reven 03u
wat in deze verrndcrin» leeft.
De vergadering werd te half elf
door den voorzitter met dank voor de
opkomst geslolen.
