LJ
»pM|
HAARLEM'S DAGBLAD
Zandvoortsche Brieven
Buitenlandsch Overzicht
Letteren en Knnst
EecMszaiten
WOENSDAG 7 JANUARI 1925 - DERDE BLAD
IN MEMORIAM
Dr. CARL AUGUST GERKE
Diepholz17 Januari 1853—Zand voort
5 Januari 1925 f
Nu ga ia vrede been. Na stri'dbaar, werkzaam leven
Ia zachte rust verdiend, Uw onbestreden recht.
Tot schier uw laatsu-n dag in wapenen gebleven,
Is thans Uw strijd gestreden. Nu 't harnas afgelegd.
Slaap zacht onder het zand der U zoo lieve duinen,
Gedrukt vaak door Uw tred, als GIJ verpoozir.g zocht.
De wind zinge U een lied, als hij bestreek de kruinen
En 't helmgras zachtken© met zijn zitten am bevocht.
Maar vóór we Uw assche leggen in den echoot der aarde.
Die over ons ook eens zich zwijgend sluiten gaat,
Gelijk zij alles opneemt wat zij eenmaal baarde,
Kén woord van dank, dat ons d' ontroering laat.
Voor kind'ren wist Gij vaak de moeders te bewaren,
Die door den gruwen Dood reeds waren aangeduid.
Hun droefheid uit zich stil, nu z'op de groeve staren,
Waarboven plechtig thans de sombre doodsklok luidt.
Met Uwe weienschap. Uw kunst ta uwe gave
Hebt Gij voor vaders vaak het liefste land gered.
Die vaders dragen U bewogen, thans tea grave
En st aam Ten aan Uw groev' hun innig dankgebed.
Hier etaan Uw vrienden, atom, van droefenis verslagen
En buigen 't hoofd eerbiedig bij Uw laateten gang.
,.De dokter" wordt ln rouw uit Zandvoort uitgedragen
En klagend klept de klok haar droeven afscheid stang.
Nu ruat dan zacht en «til. En hoort Ge een achredo schrijden
Op 't stille kerkhof, die Uw rustplaats speurt,
Dan is 't voorwaar een vriend uit nooit vergeten tijden,
Die 't droeve hoofd ontbloot En stil Is staaf. En treurt.
geen symbool, want die paal is een
geeaelpaal. Naast drie vertrekken,
vaar de arjnen bun bedeeling ont-
itngen, bemerkt ge vier bokken,
vaar boeven en boefjes verfhout niet
ie rasp bewerken; een van die hok
ken doet des Zondags dienst als
kerk, dan preekt er de ziekentroos
ter voor zijn jammerlijk gehoor.
Alle» wijst op (Je dubbele taalt aan
armenzorg opgelegd door de droeve
waarheid, dat armoede wel niet
noodzakelijk, maar toch menigmaal
zedelijk verval en misdaad tenge
volge heeft.
Het licht der liefde, Bat schijnt
in da duisternis der zonde. Zie de
schaalvaders bezifc, elke maand op
hun groot© vergadering. Statig gaat
het ertoe. Een uur voor de zitting
aanvangt, gaan of schrijden zo bij
paren na/tr drie vertrekken: de re-
'•-iitenkamer, de witte kamer, de
schaalknmer; ook wol, in overeen
stemming met de drie wijken, waar
in de stad voor dit werk verdeeld
is, kamer A, B, C. gehaeten. Hier
wachten hen de vinders van dé buurt
mot hun armen, van wl© deze opzie-
nors getuigenis geven en aan de va
ders verzoeken d« behoeftigen te be
doelen, naar omstandigheden, met
brood, geld, turf of ..verochoo-
uing". Wat do misdeelden zelf be
geerden, ziet se evenals het ant
woord der heeren, ln een fraie lijst
VAN DE SCHAALVAARS
111.
In h«é Jaar 1G02 kregen de schaal
vad.r» hun elgon huto. een hui» voor
hun armen. Zeven Jaar later werd
ditzelfde huis bovendien ingericht
tot een tehuis voor land- en loegloo-
pers, zoodal ook Haarlem nu, in
navolging van andere ©teden, kon
bogen op het bezit van een Aalmoe
zeniers- en Werkhuis. En ln 1680 bad
er wtrr ©en verandering plaats, Toen
kwam het bestuur dezer beide instel
lingen in één hand en werden de
schaal vadert ontslagen van de ver
plichting om met de schaal rond te
gaan. Voortaan heften ze dan ook
regenten van het Aalmoezeniers- en
Werkhuis, maar om hen is het mij
hier ni't te doen. Zonder de grenzen
van mijn onderwerp te overschrijden
kan Ik niet verder saan met mijn
verhaal dan de feiten mij veroorlo
ven. I)e verandering waarvan ik «prak
ontnam aan de schaalvaders de
schaal; ze l>eneomt mij de vrijheid
hun geschiedenis te vervolgen tot op
dezen dag. En dit ie maar goed ook.
Do hedendgarscho lezer, anders dan
rijn overgrootvader, houdt van be
knoptheid en v*n afwisseling; hij wilI
verscheidenheid. Ook mijn lezers,
wier geduid ik te zeer op prija e"-l
cm er misbruik van te maken. Dit
ia eigenlijk mijn Nieuwjaarsgroet:
een dankbetuiging aan de hoofdre
dactie vnn Haarlem'» Dagblad voor
de in het afgeloopen Jaar genoten
gastvrijheid: aan mijn lezer» do ver
zekering. dat ik ile welwillendheid
waarmee ze mij gevolgd hebben, hoog
Waardeer; met de belofte, dat ik hen
©ok voortaan niet langer za] ophou
den dan raar voorvaderlijk gebruik:
..veel heil en zegen!"
Met dit al mag Ik niet nalaten u
i« herinneren, dat 1609. KW en lfiS2
belangrijke jaartallen zijn uit do ge
schiedenis van do Hoarlem^cho ar.
men zorg. Allereerst v**tig ik uw
aandacht op de opening van het
Aalmoezeniershui». Daartoe bestemde
rr.en het Pesthui* In de Korte Ga>*-
huWwtraat. nu d« Tuchrhuiwtraat.
Natuurlijk hid men do bewoners
eers; doen verhul»*»: re waren onder
gebracht in het voormalige Magda-
lenakloooier, dat. bii de toenmalige
pl*at«el|JVce gesteldheid, ruim en
luchtig aan do ttadfeveet lag. Of de
pestlijders erop vooruit gingen, weet
ik niet. Maar dat vondelingen, wee
zen en door hun onder* verritten
Vinderen met dee© verschuiving go-
haat waren, spreekt vanzelf. Eer
groot© vooruitgang! Opgeraapt van de
■traaf, of weggehaald bij baatwirh-
tigen. die leefden van de hedelcrn-
t«n dezer verriootelingen. werden de
kleine zwervers nu optjenomon in
een huia en er vorzorgd en opge
voed.
We hadden wel oen burgerwees
huis, destijds nog Heilige Geesthuis
gehecten. maar dit stond niet open
voor iedereen. Ook hot in 1663 ge
stichte Anne Kinderhuis, waartoe
het Pesthuis aan de Vest bestemd
werd. xooda* de verpleegden ander
maal voor arme kinderen moesten
plaats maken, ontsloeg do schaalva-
d«T» r.icf geheel van hun zorg voor
de verwaarloosd© Jeugd. Bovendien
namen ze in hun huis op of besteed
den M uit, burger©, dio «ot armoed©
waren vervallen. naa»t vreemdelin
gen zonder middel van bestaan, die
verlof van de overheid hadden om
hier te wonen. Zoo spraken zo dan
van tuin binnen- er. vnn hun bulten-
armen, tot wier ..bediening" ze nu
hun zetel opsloegen in het pas var-
wonen hub. I
Voor déze armen was dus gezorgd,
2« waren onder dak gebracht. Maar
de „luye ledichgnr.ghers. bedelaers.
dronckaerta end© diergelljcko, die g»>
sont end© wol te passé zijnde,
nochtans niet en •willen wereken",
dit volkje zwierf nog altijd rond
..tot grooten verdriote «mde onghe-
rief van do burgherye". De verorde
ning die het bedelen verbood. had
weinig of geer. gevolg. Het ging. zoo
als te verwachten was: voor eiken
niMxdoener, dien men weg zond.
kwam een ar.dena in do plaats. Als
of do steden rtuivertje-wiaselezi
speelden, en zoo kon hefc geheimen,
dat. „dngelicx hier binnon eomen,
niet alleen de bedelaars, die nyt an
der steden worden uytghejaecht,
Sevat, boven de schoorsteen ln een
«er kamers, geschilderd:
Geeft Hoeren, die van Godt tot Vo-
dom zijt gesteld,
Bij 't weekelijksche brood ons nog
wat meerder geld
Om 't praameud ongemak des kwa
den tijds te dragen
Dio de armen meest bezorgt, zal
Godt en menoch behoagen.
Wij geeven 't geen de gonst der
Burgerij ons geeft.
Indien die grooter was. one gift zou
grootor weezen.
Leert wel vernoegd te zijn, uw God
en Vadren vreeze-n.
Wordt die niet wel verzorgt, die
gebrek en heeft'.
Ongetwijfeld. Maar ik vind het
verzoek zoo inenechelijk, en het
leeje in tevreden- en onderdanig
heid zoo natuurlijk, dat ik het er
voor houd, dat hierover het gesprek
liep elke maand opnieuw. Na af
loop daarvan begon de groote ver
gadering.
In 1682. wide ik, werd alles an
ders. Eigenlijk heb ik van die ver
andering al het een en ander mede-
gedeeld. Maar vendor gaan, ook dat
relde ik reeds, mag ik wiet,
H. E. KNAPPERT.
INCEZONOEN MEOEOEELINCEN k 60 Cts. per regsL
maar oock uytheemaehe v&gabonden
ende ledichgaughers van afio ijuar-
tieren". Wat moest do overheid doen
met deze dagelijks binnenkomende
ongenoods gasten? Almaar doorzen
den f \Vi© volgt I AI* ©eo riem zon
der end? Ze pleegden overleg me',
dn regenten van hel Weeahuis en
met «bo van het Gasthuis, en ,,nae
veel discoursen daerop in 't longbc
eudo breede ghovallen", besloten de
hoeren do genoemd© verordening
voortaan "tipt to doen naleven. Maar
hierbij bleef het niet. Burgen:«©teren
I"grepen, dat hun stad naast een
verordening tegi-ri het luieren,, ec-n
inrichting' noodig had, waar work-
onwïlligen konden loeren wsrtt«n.
En nadat ze hadden ingezien, over
legden ze d© grootste moeilijkheid
toon cn nu vanwaar het bonoo-
digde geld t© krijg.n ',,alsoo de mid
delen van de schaal teghenwóor-
digh niet gltanoecbwem ©11 zijn om
al l'selre moghen uytvo«ivn". 7.©
nooiligdsQ de echaslvadeni uit bij
vrienden en ["kenden cm to klop
pen om ©en gift. ©n <i« burger» ont-
vingen «en inWkenbilJet, zooals wij
het kennen- Daarin noemen z© deze
onderneming Berecht ©en ,,godl**!i-
ghen. uootsakellcken, nutten ende
profyU-lickcn werek". waartoe
verzocht werd 'vier Jaar laug bij te
dragen ..aulix aJa tl s/U ghelieven".
„Verhopende", zoo hesluiU-n dozn re-
geeniers hun verzoek, „dal Godt
d©n Heer alm ach tic U door sljn ghe-
»i nuIrx bcytie. hier end© hösr
na-morU, (rijokeiieken «al zoghenen
end© verghelden". Nu. het benoodig-
d© geld kwam en daarmee d® nood
zakelijk gebleken instelling. Het
Aalmoezeniershuis was teven» Werk
hui* geworden. Bijna twee eeuwen
lang heeft de dubbele instelling in
f"n bestaand© behoefte voorzien. In
1786 brachten do aalmoezenier» hun
armen over naar [iet toen pas ge
opende Diaconiehuis aan den Kou-
denhorn; het groote huls dat men
weldra tot kazerne inrichtte en nog
altijd noodig ls. niet voor mili
tairen. maar voor militaire doel
einden. Het gehouw in de Tuchthuis
straat herbergde sinds dien nog
slecht.* per«onen van een „dubieus
in liederlijk" gedrag.
In dit gebouw vergaderden voor-
laan de regenton vsh de Schaal en
die van hè'. Weeshuis, niet vereend,
rnnar gescheiden; elk collogo in ©cn
eigen kamer en toch allo regenten
gezamenlijk in dien«t dor armenzorg
Armenzorg intussdien legt haar
dienaren een dubbele taak op: voe
den ©n opvoeden. Dot waarheid is
van oud* takend. en ook dio van de
zeventiende eeuw wisten wel, „dat
do kinderen van do lieden, dio
bediening hebben, doorgaan* van
veel slechter opvoeding zijn en veel
tiaagor in het werken, cn ook stou
ter bij <le straat, als kinderen van
geringe lieden, dio zich zei ven ge-
neeren". Zoo staat het in hot regle
ment van dien tijd, ©n wat van de
kinderen geldt, zal ook wel van de
ouder* gezegd kunnen worden. Dezo
armen te onderhouden, was plicht,
re „in beter tucht ©n vaster aan
werk te houden", niet minder. Her
eerster lag meer op den weg van de
schnnlvaders, het laatst© wan don
regenten van het Werkhuis toever
trouwd. Barmhartigheid <*n tucht
woonden hier onder hetzelfde dak,
van ai dubbel© taai: sprak het
hefgebouw. Boven den uitgang
stond ©en vrouwenbeeld, waarvan 11
de betoekeni* bleek uit de symbolen
waarmee het prijkte. De rechterarm
rustte op <"ii horen d©s overvloeds,
met geldstukken gevuld: do offer-
penningen van milddadig© burgers.
Maar bij d©n rechtervoet stond een
leege broodkorf?, waaromheen zich
een slang kronkelde: een waarschu
wing, dat ln luiheid verteerde aal
moe-zen verderf brengen. Er zijr
twee regentonkamers, een voor d«
heeren der barmhartigheid, een voor
die der gerechtiglio-'d. Er i« een kin
derkamer. waar kleine paria's wor
den beziggehouden:er la ook een
weefkamer, waar menschen van
ongeregeld leven worden ..bewaard"
Er is een schooltje, maar op 'de
plants staat een paal, gekroond door
het beeld der gerechtigheid, ditmaal
HEBT U AL GEB
LOOKERD?
BLOOKEREN IS AFGELEID
VAN BLOOKER EN BETEE-
V
KENT MINSTENS ÉÉNMAAL
PER DAG EEN KOP
WJ>\
C&ctur
DRINKEN.
DE FIJNE CACAOSMAAK
IK BLOOKER
ZAL U WEL BEVALLEN I
ELKEN DAG 1
OE QUAESTIE DER INTERCE ALLIEERDE SCHULDEN.
HET IS OP OEN BALKAN NIET CELUKT EEN VERBOND TOT
STANO TE BRENCEN TECEN SOVJET RUSLAND.
LLOYD CEORCE EN HET FASCISME.
ren-internatlocale toegetreden en 'daar
mee een lid der communistische Derde
Intema'ionale geworden.
De mioisiei steldo daarom voor de
part/j onverwijld te ontbinden, al haa-
vergaderiagen, elke actie en de uitgaaf
van al haar bladen te verbieden. Inge-
'ge bovengenoemde wet wordt den le.
den verboden openbare ambten te be-
kleeden en hun mandaat in he; parle
ment uit te oefenen, AI haar archieven,
bladen en tijdschriften moeten in be-
lag worden genomen en tegen de lei
ders zal een vervolging worden inge
leid.
Frankrijk en Duitschland
De Fratwh-Duitsche economise!to
onderhandelingen, die voor 10 Ja
nuari geëindigd moesten zijn, zijn he
den volgens do „Tempe" in een kri
tiek stadium getreden. De onderhan
delingen Bchoten 000 langzaam op,
dat; er voor de Fransche onderhande
laars geen ander© weg overbleef dan
eon voorloopigen tnodue Vivendi op
te stellen, die een economische breuk
tusschen beide landen zou verhinde
ren. Evenwel heeft Duitechland nog
steeds geen antwoord gegeven. An
derzijds 1 lobben, zoo al a gemeld, de
experts der metaalindustrie, die zicll
verbonden hadden op 8 Januari de on
derhandel iage 11 met hun Fraasclle
collega's to hervatten, doen weten,
dat zij op dien datum niet te. Parijs
kunnen komen. IJun terugkeer is
voor onbepaalden tijd uitgesteld. Ook
schijnt het. dat de vertegenwoordigers
van de Duitsche chemisrii© industrie
zich op hun b«urt aan de besprekin
gen willen onttrekken. Alles schijnt
or dus op te wijzen, dat Wij voor een
breuk staan. Het. is nauwelijks noodig
zoo vervolgt d© Tempe" te zeg
gen, dat do verantwoordelijkheid
daarvoor geheel op de Duitscherp neer
komt. Welk motief zouden de Duit-
sohers kunnen liebben den modus vi-
vendi af te wijzen, als men niet ver
onderstellen moest, dat de niet-ont-
ruiming van de Kealsd:e zone in het
geding was. Als de Duitschers eerxig
politiek voordeel zoeken te bereiken
deze wijze don rekenen zij toch
mis.. Zeker zal een tarievenoorlog
vooir Frankrijk moeilijk3ii?den met zich
brengen, maar anderzijds zullen die
moeilijkheden ook worden gevoeld
door de Duitscho industrie en den
Duitschen handel.
Tot zoover do „Temp6". Wij kun
nen hieraan toevoegen, aldus de Tel.
dat dit blad don toestand te donker
inziet. De Duiusche handelsdelega
tie heeft hedcnuwwid namelijk de vol
gende mededeeling aan de pers gezon
den. De Doitsche regeering hec-ft
staatssecretaris Trendelenburg ver-
zocJit met het Duiteche riikskabinet
zoowel over het door de Fansche re-
gcering voorgestelde met betrekking
tot een modun vivendi, alsook over de
andere moeilijkheden bii de onder
handelingen aan den dag gekomen,
te beraadslagen. De voorzitter van
de Duiusche delegatie is dan ook naar
Berlijn vertrokken. Vrijdag zal hij
waarschijnliik terngkeeren en dan het
Duiteche antwoord medebrengen.
Van Duiteche zijde wordt bestre
den, dat dit antwoord weigerend zal
zijn. Duiteche delegatie en de
expert© hebben hun werkzaamheden
inluaschen voortgezet en zullen dat
doen tot aan den terugkeer van Tren
delenburg.
DE FRAN8CH-0UITSCHE ONOERHANDELINCEN.
De schadevergoeding*-
quacttie.
Ii de Ainerikaaneche uou, welke
111 den Britschen kahiucu>raad werd
besproken, worden voor do weige-
riDK om do namiprakoa dor Verr
uigd© Staten uau arbitrage t© ondcr-
werjwn, de volgende redenen opge-
gOVoa: lo. dat do eischcn der Ver-
©migde Steieu rechtmatig sljn; 2o.
dat gesdlieerden soortgelijke vor
deringen uit het schadt-vergoodings-
fondj willen laten betalen, en 3o.
dat de ec-nlgo rechtmatig© arbitrage
voor -iit geval rixds aan den ?ang
is, n.l. door middel van dc gemens-
d© Duitsch-Amerikannsche schade-
loosstelllngscomml^ie, dio zoowel de
'particttlicre al* de algomeene aan-
spmken behandelt, welke ook de ge
allieerden doen gelden.
Het compromis-voorstel dor Brit-
ix-ho regeering, dat in de nota d«r
Vereenigde Staten van d© hand wordt
gewezen, beoogd© het gcezhil te on
derwerpen aan het Haagsche Hof
van Justitie of aan arbiters, door
dat Hof benoemd.
Het tweed© Britoche voorstel hield
da', wel niet de Jure, maar dan
toch in feite, hot beginsel van ge
lijke rechten zou worden erkend voor
do z.g. publieke vorderingen zoools
die van de scheepvaart, doch niet
voor tl© particuliere eischnn wegens
geleden schade of particuliere schol
den. Amerika s<©lt zich op h<< ©t.ind
punt, dat bet niets van zii-i rechten
heeft ingeboet door te weigeren het
Verdrag van \'©r?.illles te ondertce-
konrn, Zooa!- rrede gemeld, wordt
in do Amojikaaneche nota vorder
•verklaard, dat do Vcroeinigdo Sta
len liereia zijn genoegen to nemen
met do uitgestelde lietaling van de
gecombineerde vorderingen, n.l. de
particuliere en dio der hezettingskos-
t©n. Amerika stelt daarlnj echter den
éisch. «lat de annuïteiten, welke on
middellijk worden betaald, niet hon
ger zullen rijn. dan die, waarmede
do geallieerd 11 reeds genoegen heb
t/en genomen bij de z.g. overeen
komst van Wods worth.
In goed ingelicht© kringen ver
wacht men. dat minister Churchill
te Parijs gelegenheid zal vinden om
rb-70 i|ua«*tie«! met de Amcrikaan-
echo gedelegeerden nader t© bespro
ken. en daar van dit persoonlijk
contact ren belangrijke wijziging in
<-■ n toec'and word' verwacht, blijf'
do Amerikaanaehe nota in diplomn-
t:"ke kringen verder onbesproken.
Het ie dan ook xvaarschijnlijk,
dat geen nieuwe nota's tusschen
I.onden ©n Washington zullen wor
den gewisseld.
Van den Balkan.
Het fs bekend, dat dc Bulgaarsche
premier een rei», heef: gedaan naar Bel
grado ©n Boekarest. Die rei», 700 heet
het. was het gevolg van den wensch, dat
de drie landen onder den druk van het
gevaar van Moskou de onderlinge tc-
;r©n-icllingcn althans in zoover zouden
terzijde stellen, dat een eenheidsfront
werd gevormd tegen, het bolsjewistisch
gevaar.
lie: doel van die reis sou volgens de
„Daily Tel." niet bereikt zijn,' omdat
Bulgarüe zou hebben aangedrongen op
een grooter weermacht dan het vredes
verdrag toelaat een wensch, die ten
slotte voor de buren van Bulgarije groo
ter gevaren in zich zou hebben gesloten
dan de bolsjewistische bedreiging.
De correspondent van het Journal"
te Sofia heeft cca onderhoud gehad me:
den premier, en verklaart nu, dat deze
langdurig gesproken heeft met den
Zuid-Slavischca premier en den minister
van buitenlandsche zaken over het ver
langen van Bulgarije, om cca leger te
hebben, wel niet grooter dan door het
redesverdrag wordt toegestaan, maar
wel een, dat samengesteld is door
dienstplichtigen in plaats van vrijwilli
gers. Een leger van dienstplichtigen
brengt natuurlijk het gevaar mee, dat
men na een bepaald aantal jaren be
schikt over een veel grooter leger van
geoefenden, terwijl een leger van vrij
willigers met vast aantal dienstjaren
betrekkelijk stationnair bluft.
Lloyd George aan het
woord-
We hebben molding gemaakt van
do red©, welk© Lloyd George in de
National Liberal Club voor liet be
stuur van de I-ondon Young Liberal
Federation heeft gehouden. Nader
wordt nu nog gemeld, dat de oud-
premier, ©prekende over het fascisme
reide: ..liet Italiaan/sche volk heelt
in wanhoop het fascisme ol« redding
tunyard, toen de 6ociali"«n na den
oorlog do Italiaunsche industrie had
don geruïneerd, Italië heetle een pa
radijs te zijn geworden, nadat de re
bellen waren verdreven en de zwart-
hemden waakten mot vlammende
zwaarden tegen hun terugkeer. 7.66
was het tafercel een jaar geleden,
maar thans is vrijheid geheel onder
drukt; gevangenis. confiacatie en
moord werden werktuigen der regee
ring en p'-dort koning Bom ba over d«
beide Sitiiic'o heerscht© heeft Italië
eon dergelijke terreur niet meer ge
kend. Slechte het liberalisme kan en
zal redding brengen, meende Lloyd
George.
Uit Zuld-Stavlë.
Naar uit Belgrado wordt gemeld heeft
een politieke fanaticus r.aar aanleiding
van het besluit tot ontbinding der partij
van Raditsj een aanslag willen plegen
op minister Driokowitsj. De daad kon
evenwel nog op het laatst© oogenblik
worden verijdeld-
De „Köln. Ztg." maakt melding van
de eerst thans bekend geworden be
weegredenen tot de ontbinding der
Kroatische partij, door den Zuid-Slavi-
schen minister van binnenlandsche zaken
in zijn desbetreffend rapport aangege
ven en waarop de ministerraad zijn be
sluit baseerde. Zij zijn de volgende
Het bestuur der partij heeft zich aan
een reeks overtredingen der wet 'er be
scherming van den Staat schuldig ge
maakt, want zij heef' zich met de ont
bonden communistische partij en bui
tenlandsche vijanden van den staat ver
bonden. Zij is tot de Moskeusche Boe
DE REDEN.
- Fransjes moe
der moest In-
koopen doen en
Fransje had ge
legenheid zijn
geduld eens te
oefenen. De
groenteboer, die
dat bemerkte tel
tot Fransje dak
hij maar wat
noten moest ne>
men, maar Fransje schudde zijn hoofd.
„Wat is er dan!" vroeg de groenteboer
,Hou je niet van nootjesI"
„Ja," antwoordde Fransje.
„Welnu, Tioein er dan een paar! Tti ztt.
en er genoeg in die,zak, huor."'
Fransje aarzelde, waarop de groenteboes
en reusachtige hand vol noten in rijn sak
stopte. Toen zij weer buiten waren vroeg
de moeder: „Waarom durfde je-niet een
paar noten te nemen, Franst" en de Jon»
antwoordde: „OmdU zijn hand grog-
ter is dan de mijne, moeder."
DE ONTRUIMING VAN DB
KEULSCHE ZÓNE.
In haar bespreking van de geaBieerfd
nota inzake de niet-ontruiralng van da
Keulsche zóne, wijst de Duitsch© pera
er op, dat bet geheele Duitsche volk d©
poging afwijst om onder een oabete©»
kenend voorwendsel een bevolking van
3.300.000 zielen nog langer dan het
viedesverdrag bepaalt, onder vreemd©
heerschappij te houden.
De Duitsche regeering zal de weer
legging van d© in de nota vermeld©
feiten uitstellen tot ontvangst van do
aangekondigde nadere mcdedeelingen,
daar het in de huidige nota tneege»
deelde zoo vaag is gehouden, dat daar*
op alsnog niet kan worden ingegaan,
EEN PROCLAMATIE VAN
ABD EL KRIM.
De „Daily Mail" meldt tót Madrid,
dat Abd el Krim in een proclamatie, go-
richt tot de krijgslieden van het Rifge
bied, verklaart, dat de Rifrepubliek be*
schikt over 50.000 krijgslieden, een ho©«
veelheid mitrailleurs en vliegtuigen aa*
den vijand ontnomen cn dat hij niet op
voet van gelijkheid met Spanje zal on
derhandelen. De Spanjaarden moeten,
aldus de proclamatie, al or.ze voorwaar
den aannemen, anders is de dag nabij,
dat wij ze in zee zullen weipen.
Verspreid Nieuws
OE DUITSCHE KABINETSCRISIS.
De besprekingen over de regeerings-
vorming in het Rijk zijn nog steeds op
het doode punt blijven staan. Dr. Neu-
haus, wien men de portefeuille van
staatshuishouding had aangeboden,heeft
nog niet definitief geweigerd. Hij heeft
echter bezwaren geopperd tegen de tot
dusver gevolgde handelsverdragpoliliefc
van het rijkskabinet. Als eandida.it voor
het Rijksverkeersministeric wordt dr.
Most van de Duitsche Volkspartij ge
noemd. Dr. Most staat ia zeer nauwe
economische relatie met Nederland, ln
het bijzonder met de Rojterdamsche
ichcepvaart.
DE DUIT8GHE ANTWOORDNOTA.
In haar antwoord op de geallieerde
nota inzake de Keulsche zór.o verzoekt
de Duitsche regeering, dat het rapport
der intergcallicerde militaire contróle-
commissie, wanneer dit door de gealli
eerden zal rijn ontvangen, woordelijk te
harer kennis se worde gebracht, opdat
het har mogelijk zal zijn de verschillen
de punten te onderzoeken en te weer
leggen.
Tegen het niet ontruimen der Keul
sche zóne, waartoe, volgens de Duit
sche regecring, de geallieerden krach
tens het verdrag van Versailles verplicht
waren, wordt krachtig geprotesteerd.-
De juistheid der in de nota aange
voerde gronden wordt met nadruk be
streden met name wordt ontkend, dat
de groote generale staf weer in het
loven ijs geroepen, en dat er aanwervin
gen plaats hebben gehad.
Tevens wordt er aldus De Tel.
op gewezen, dat de tegen Duitschland
uitgebrachte beschuldigingen veel te
algemeen zijn gehouden en uit dien
hoofde moeilijk weerlegd kunnen wor
den.
CANDHI TOT KETTER VER
KLAARD.
Een algemcene vergadering van Hin-
doelcidcrs te Bombay hield zich bezig
met een door Gandhi bedreven ketterij,
die in Gandhi's toespraak op het jong
ste Home Rule-congres aan den dag
trad, toen hij als zijn voornaamste pro
gram de opheffing van de onaantast
baarheid der kasten verklaarde. De ver.
gadering verklaarde de onaantastbaar
heid van dc kasten als ee-i wezenlijk
deel van den Hindoegodsdienst. waar
door Gandhi tot een ketter wordt ver
klaard. Men verwacht thans een scheu
ring van de Hindoes in twee partijen.
DE RECELINC DER INTERCE
ALLIEERDE SCHULDEN.
De Amerikaansche minister van Fi
nanciën Mellon bevestigt, dat Frankrijk
in overweging geeft een moratorium
van 10 jaar toe te staan en een termijn
van So jaar voor de betaling der schul
den. Hij neemt aan, dat cr een meer
definitief voorstel zal worden gedaan en
wijst er op, dat het Fransche memoran
dum geen, nieuwen stap doet in de rich
ting van dc fundeering der schulden.
Onze UtbWi
DE C0-0PERA-TIE NAAR DE
RIVIERA.
Do directie van de eo-opera-tle meldt uiB
Monte Carlo, dat zij voor een groote serie
Wagnen-nor» tellingen en -concerten te
Nice en Monte Carlo verbintenissen heeft
aangegaan. Den 26sten M sart zullen d«
voorstellingen aldaar een begin nemen.
T00NEELNIEUWS.
Mevrouw Grcta Lobo-Braakenalek "deell
ons mede, dat zij het volgend seizoen geert
deel meer 7.11I uitmaken van het gezelschap
Vereenigd Tooneel, directie Verkado ea
Verbeek.
EEN RAPHAEL 0NTDEKT7
Te Rotterdam is in ©sa tweedeh&ndtwB-
kel een schilderij ontdekt, dat kenners
Sheffield voor ©en werk van Raphael
houden. Het Stel» voor Amor en Psyche,
Het stuk is naar da N&ti' oal Gallery ga»
zonden om nader te worden onderzocht,
T00NEELNIEUWS.
Het RotterdamschHofstad-Tooneel
heeft een nieuw Nederlandsch tooneel*
werk in studie genomen getiteld „Wa(j
zich niet scheiden laat", door mej. C, J,
van Ommen (pseudoniem).
EEN OZARTFEEST OP DEN
WARTBURC,
Bij gelegenheid van de derde jaarver,
gadering van den „Verein der Kreunde
der YVartburg", in Mei a.s., zal men eea
Mozart feest geven in de banketzaal vaa
den Wartburg. Verschillende musici vaa
naam zullen daaraan hun medewerking
verleenen.
INCEZONOEN MEO E D EELIN OEM
a 60 Cts. per regel.
BRONCHITIS?
CARUSOL, 30 cent per doosje
DE TOQVERPASTILLE
Bij Uw Drogist
Het proces van de
Telegraaf tegen het Volk
De vordering van de Telegraaf
gegrond verklaard
Maandag [heeft de eerste Ikamor
dei* rechtbank te Amsterdam vonnis
gewezen in de zaak van do N. V. Dag
blad De Telegraaf tegen de hoofdre
dactie van het dagblad liet Volk.
De Telegraaf had tegen de beid©
hoofdredacteuren wan Het Volk een
eisch tot .-.nadevergoeding ingesteld
naar aanleiding van de in Het Volk
van 17 Januarn 192-1 opgenomen arti
kel inzak© het uitgeven door D©
Telegraaf, omstreeks den overgang
van 1916 en 1917, van special© bij.
voegsels, waarvoor do Russische re
geering ©en bedrag ya» f 60.000 aan
De Telegraaf zou hebben betaald.
De rechtbank achtte de vordering
gegrond op art. 1401 B. W., betref
fende onrechtmatige daad. Vervol
gens ging ce rechtbank het ge-
incrimineerdo artikel uitvoerig na-
Haars inziens heeft De Telegraaf in
het artikel meer gelezen dan er in
slaat, aangezien er uitdrukkelijk in
wordt gezegd, dat hefc niet bekend ie,
hoe de transactie tüsechen de Russi
sche re Roering cn De Telegraaf precies
tot stand gekomen is. en slechts het
vermoeden wordt nil gesproken, dat
dc methode van De Telegraaf wel
niet veel zal hebben verschild met dia
van buitenlandsche couranten.
Hoewel do schrijver van hc-fc- artikel
in Het Volk zich blijkbaar heeft af
gevraagd. wat hij wel on wat hij nieti
mocht schrijven, lieoft, hij in alle ge
val indirect een insinuatie gebezigd*
Deze indirecte insinuatie is een on
rechtmatige daad, tenzij het artikel
