DE ARRESTATIES TE SCHOTEN,
BLOEMENDAAL EN VELSEN
Wales SUNRISE Anthraciet
De sluiswerken te IJmuiden
De aanrijding op den onbewaakten
overweg aan de Zomervaart
42e Jaargang No. 12751
Verschijnt dagelijks, behalve cp Zon- en Feestdagen
Dinsdag 13 Januari 1S23
AARLE
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f 3.57H- Franco per post door Nederland Ï3.87H- Afzonderlijke nummers f0.15. Geïllustreerd
Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken (Ü.57H; franco per post f0.65.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren J. C.PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: J. C. PEEREBOOM
ADVERTENTIENVan 1 tot 5 regels fl-75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiön van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs.
Directie, Redactie en Administratie Gr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810
Telefoonnummers: Directie 13082, Redactie 10600 en Administratie 10724
Bijkantoor
Beverwijk,
voor
enz.,
Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuiden,
enz. Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 3521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
'ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
ds plannen tot vergroottng
van tiet Beursgebouw te
Hoolddorp?
Waarom een nieuw Beursgebouw?
Alvorci» hie
inkort doet
lKii ir
kn.-'ie
i handel
c de l-v:
•eft
dsn
uist dan win-
i-kera op zijn
z'n levendige!
iet to achten,
o:>i.-»-haj>, die
iet katje nog
ft willen kij-
j tot er wat
voorhoe
uubaar
pt-worden toccUuid zou word on aange
drongen, teneinde ten elotte voldoen
de zekerheid te hebben verkregen, dat.
her treff'-ri van maatregelen «vit aan
het gebrek nan ruimte tegemoet te
komen moeilijk langer achterwege
kan blijven.
IV» toen tand inderdaad nvt zoo ge
worden. dat het aanbrengen van de
gewemelde verbetering een urgente
r«a"i, waarvan Langer uitstel in dc
gegeven nmsiard igliedoo een groot «-
hinderpaa! zou beteekenen a-oor het
boetendigen en Invorderen van een
gereceklenhandel. Do N.V, zal dan
ook nu. naar verwacht wordt, gaarne
toezeven, dat het wil zo alle zeilen
blijven bijzetten om hel centrum van
den graanhandel op dezelfde plaats
t« houden meer dun ooit te voren
«•en zaak van wije beleid zal rijn, wan-
neer z® het plan tot vergrooting van
rl« Iteur.dokalen titans met den grootst.
mogeb:kcn spoed tot uitvoering
brerrt.
Het Beursgebouw. dat op bet
mooiste punt van Hoofddorp staat.,
cn otn?ev«ir 16 jaren geleden -cl el
werd vernieuwd, waarmede toen met
flansen van do vele handelaren
ook in ruime mate werd rekening ge
houden. zal naar veler meening ook
thans nog wel gobohikt zijn om geheel
in overeenstemming te worden ge
bracht met hetgeen veróiecht wordt
voor een «oedo gelegenheid om be
hoorlijk zaken te kunnen doen.
Voor den steeds in bloei toenemen-
den handel, is het dan ook maar te
hopen, dat do bezitters van do Beurs
nu voor dc verwezenlijking van de
voorgenomen vergrooting den tijd ge
komen achten.
En nu do vraag:" „Waarom een
nieuw Beursgebouw ie Hoofddorp 1"' i
.Voorop dient to worden gesteld, dat
t-c van hot voornemen daartoe in
landbouw- en handelskringen nog zoo
goed alö ruei6 bekend is. Belangheb
benden, voor een groot gedeelte al
thans kunnen zich noe moeilijk een
voor iiet beoogde doel ander gebouw
voorstellen en schijnen van den ernst
van de aan te wenden pogingen om op
een andere plaats in het dorp con
nieuw gebouw to stichten nog lang
bic» overtuigd to zijn. Van het bc-
gïóftn van «en plan daartoe, dat al
genigen vasten vorm zou hebben aan
genomen en van een commissie yan
voorbereiding werd Cot heden niets
vernomen. Maar wat beteekenen (lie
geruchten dan, die over deze belang-
riike zaak werden verspreid? Er moet
dan toch wel iets gaande zijn, dat
wijst op een stroven om, op w
manier dan ook, de beschikking te
verkrijgen over ruime beuralokalen.
Zou t misschien oen «soort propagan
da ziin om de bezitters van de Beurs
er op attent te maken, dat. een
stand, zooals die thaus beslaat en
schadelijk moet werken opeen goeden
pang van zaken, niet langer is te to-
lereeren en de N. V. als 't ware stil
zwijgend in ernstige overweging >e
geven om het reeds: jaren bestaande
plan tot vergrooting van het
«taande Beursgebouw zeer eiioedig ter
hand te nemen, wijl t<-, anders
andere zijde een krachtig initiatief om
verwachtent Hiervoor zou natuurlijk
alles te zeggen zijn, want den Taan-
icte uitmak'
i of ze i
gebouw, dan wol op een andere
in nieuwe lokalen hun zaken
ncn afdoenals de lokalen maar
i genoeg jrjn en de inrichting ook
er geheel aan haar doe! béant-
zaak in dit licht bezien zullen
tegenwoordige Beurshexi iters
i<zins ontkennen dat spoedig en
tandig handelen de boodeciinp is,
'tnipd als z*- zullen zijn van de
schelijkheid dat de goede repufa-
.'an dc Graanbeurs die in de wor-
v.-i s,-h;,<|«.n:s van den Haarlem -
nne af een eerste plaat» heeft
ogend bezwaar zijl
Mocht de N.V. door <!•- oen of an-
■•re omstandigheid niet t«»t spofdig*
it voering van het boftaaiicb- of «wn
i< uu plan tot- vergroottng kunnen
«•sluiten, dan treedt ale vanzelf de
oodzakelijkheid van het «richten van
>n ni«uiw Beu:.mi bouw onuiiddell'it
n de., voorgrond.
HET LEVENDE LIJK.
Te Aarle, ginds in Belgenlacd, is
(Men hoorthet is een Duitgcher)
Maar niet met een eind toi
Nóch galg noen guillotine was he
Het vonnis aan een paal gespc
Werd op de Markt ten toon gesteld,
Kn twee gendarmen hebben 't plechtiglijk i
De generaal (als hij het weet)
Gevoelt daaraan dus weinig leed
En is waarschijnhjk zelfs niet van zijn s
Als dit den Belg genoegen doe^
Dan is hij wel met weinig zoet.
Maar in Noord Nederland beslaat «en nuchter woord r
Dat nimmer men gehangen heeft
Dien men nog niet gevangen heeft.
Ziedaar do ware vviïshcid zegt het voort!
TOM DE RIJMER.
i generaal Voa der E;ch.
.•eroordeeld tot den dood.
sveiunin ook door het mes,
schouwspel dat men bood.
:uk geraakt.
liet
Rotor-vliegtuigen
n. dat dc lut-hl-
- meer dan ge
belangstelling kennis zouden
m-nipn van het door den Duitscher
Anton Flettner geconstrueerde Rotor
schip, het zeilschip zonder zeilen,
waarvoor wij recdg eenigen tijd gele
den uitvoerige bijzonderheden Kaven.
En recda spoedig werd het dan ook
bekend, dat in verschillende landen,
waaronder ook het onze. ijverig ge
zocht werd naar de mogelijkheid om
het rotorsysteem ook op vliegtuigen
toe te passen. Tot heden zijn deze on
derzoekingen nog niet buiten de deu
ren der laboratoria gekomen, maar
reeds is theoretisch vastgesteld dat
de opheffende kracht door toevoe
ging vnn rotor-cylinders aan dc ge
wone aeroplane vleugels belangrijk-
kan versterkt worden. Zelfs meent
men met zekerheid to mogen aanne
men, dat rotecrende. cylinders do
vleugels geheel zouden kunnen ver
vangen cn zelfs in zooverre krachti
ger zouden werken dat het vliegtuig
met. veel geringer snelheid dan nu het
geval is, zwevende zou kunnen worden
gehouden.
De volgend* stap en deze zal zeer
spoedig worden genomen is Du na
tuurlijk het bouwen van proefmodel
len. waarin het nieuwe systeem be
lichaamd is en het behoeft, niet lang
meer te duren, voor wij met zeker
heid weten, of deze uitvinding op
1 ueh(vaartgebiod practischc "waarde
kan hebben. In het ergste geval is er
niets verloren, in het gunstigste zal
het vraagstuk van den helicopter aan
merkelijk dichter bij dc oplossing ge
bracht zijn. I>e helicopter is. zooals
men weet het to:.\tel, dat zonder aan
loop rechtstandig kan opstijgen cn in
zijn volmaakten vorm geheel los van
de aarde op dezelfde plaats in de
lucht zal kunnen blijven hangen. Door
do grootcre stijgkracht die de wer
king der rotorcylinders horizon
taal op den vleugel aangebracht, na
tuurlijk en niet verticaal zooals op het
schij» het. vliegtuig verleent, zal dit
een belangrijk korter aanloop behoe
ven te nemen en ook met een veel
kleiner landingsterrein kunnen vol
staan. Dit op zichzelf is reeds van het
grootste belang voor de toekomst der
vliegerij.
Nederland bekleedt tegenwoordig,
zooals on de Fransehe Salon duidelijk
gebleken, een belanvrijkc pJaafs in
dc vliegtuigindustrie. Onze construc
teurs Fokker en Koolhoven behoeven
voor geen enkel vreemdeling onder te
doen. Welk een schitterend getuige
nis voor Nederland, wanneer een
hunner aan deze a wilcr» on!wikkeling
van het vlingtnjc dc leidende slon!
kon geven cn daardoor de grootst®
gebeurtenis van de afgeloopen kwart
eeuw. de verovering <W lucht, dich
ter bij do volmaaktheid brengen,
Stadsnieuws
Alle arrestanten op 2 na zijn in vrijheid gesteld
Het onderzoek tegen deze 2 duurde nog voort
Wat de gearresteerden ons vertelden
In ons vorig nummer hebben v.ij
uitvoerig medegedeeld hoe de militai
re politie, bijgestaan door rijksveld
wachters, Maandagmorgen ecu groot
ratal (ongeveer U) personen bcefi
gcarresU'eid, om in hun woningen een
onderzoek in te stellen naar eventueel
lanwezigo vuurwapenen. Daarnevens
verd dc verwachting gekoesterd, dat
aanwijzingen gevonden zouden wor
den die licht konden brengen in dc
serie brandstichtingen in militaire ge
bouwen to Hpanrndaui, Blom}endaal
i elders.
Do politiemacht die daarvoor in de
eer was bestond uit ongeveer 25
„jan.
Alle aangehoudenen zijn in autobus-
en auto's naar dc marechaussee-
rrne te Beverwijk overgebracht.
DE MARECHAUSScE KAZERNE
TE BEVERWIJK, WAAR NAAR DE
GEARRESTEERDEN OVERGE-
BRACHT WERDEN.
Bij en in deze kazerne was het
Maandag den gehcelcn dag een groo-
to drukte. De aangehoudenen werden
aan uitvoerige verhooren onderwor
pen. Zij ontkenden evenwel iels met
dc brandstichtingen uitetaando tc
hebben.
Maandagavond zijn allo aangehou
denen op drie na weer in vrijheid ge
steld. Zij kregen geld om do terug
reis per autobus te maken.
's Nachts omstreeks 2 uur werd nog
een der aangebonden jongemannen
in vrijheid gesteld.
Hij een zoon van O. aan den Sla
perdijk heeft in den nacht de wan
deling naar huls gemankt. Hij was
over die behandeling slecht te spre
ken. Zij hebben mij per auto gehaald,
nu hadden zij mij ook weer moeten
thuisbrengen".
De twee jongemannen die torn nog
vastgehouden werden, moesten nog
gehoord worden. Dit verhoor werd
evenwel uitgesteld tot heden. Dins
dag.
Alle
ïiuinei
do
die
op don Slaperdijk aangehouden zijn,
waren dus weer in vrij huid gesteld.
I i-'iJolunorgcii hebben wij eon be
zoek aan do huizenrij a&n den Slapc-r-
dij bracht. Wu opraken oeohêd
van de munnen, die naar Beverwijk
waren meegenomen. Zij verklaarden
ons ïlcehi te spreken te zijn over de
u..Jet vonden behandeling, „Wij zijn
zoo vertelden zij wel anti-tnili-
tarjuen maar volstrekt geen coinmu-
nislcn. Wij keuren alle- geweld af en
zouden o.is ook verklaren tegen een
rood leger. Militair»; gehouwen in
brand gestoken hebben wij niet. Daar
van moet men de dedens ergens an
tlers zoeken. I'.r is ovenwei, dat voe-
l»»n wij duidelijk, tegen ons gestookt.
Ij worden steeds zwart gemaakt,
zóó zelfs, dar het ons onmogelijk
wordt c maakt om werk te vinden."'
I» er, zoo vroegen wij, door de
politie niet een en ander in beslag
genomen?
-- Br ziin oenige brio.ven en revo-
lutionnaire geschriften meegenomen,
maar vuurwapen;-11 heeft men niet ge
vonden. Dc oolitic zocht bit mij thuis
na .r don inhoud van kleine fleoclijes,
zij dacht zeker dat. wij bommenma
kers zijn. Hoe kor» men zoo jet« ver-
ondorziolleit
»it dc.r omwonenden vertelde
ons. dat do aangehoudenen óp don
Slaperdijk a!f- teen bekend stonden
al» Botejewiki. Br waren een paar
mann<-ii onder die vroeger eens te
Haarlem zijn aangehouden wegens
het verspreiden en vorkoopen van
verboden lectuur op Zaterdagavond in
de hoofdstraten. Een h«>eft wegens
dienstwcigeriii" mor de gevangenis
kennis gemaakt. Het waren anders
wel rustige tnenschcn, van wie we
nooit hinder ondervonden au dio geen
lawaai maakten. Nou ja, als zo
's morgens weg vingen 011 V avonds
terugkwamen, dan konden zo wel eons
b -t>cii zingen, maar daar hield allee
nue op. Het waren van die jonge men-
schen, die wapperende daaso.n dra
gon. op sundaJiltjes cn blootshoofds
T>n zoon van 0. klaagde ook over
ds behandeling in Beverwijk onder
vonden. Hij liet ons een wonde aan
het. boen zien, dio Item, zooals hij zei,
in do marécltausseckazcrao te Bever
wijk door een der militairen was toe
gebracht,. „Ik stond gewoon tegen den
deurpost te leunen en deed niets, toen
er plotseling een militair naar me toe
kwam on me toevoegde: ,.toe, vooruit,
naar binnen jij!" Tegelijk trapte hij
me op nrwe wijze met zijn hak tegen
mijn been, wat mij veel nijn deed. Ik
liet. het, aan iedereen zien, maar men
wilde er geen proces-verbaal van op
maken. Ik laat het er evenwel niet. bij
zitten
Ook klaagde deze O. er over, 3at. do
aangehoudenen, die 's morgens van het.
bed opgelicht, waren en niet hadden
kunnen eten, pas 's middags om half
'drlo een sneê brood kregen.
De telefoondienst
Amsterdam-Hillegom.
Een tweede interlocale
telefoongeieiding.
lion nieuwe tweede- intcrlocalo tele
foongeieiding is in dienst gesticld tue-
schen Amsterdam cn Hillcgom.
HET BROKKENHUIS.
Maandagavond is er vergadering
geweest van het bestuur van ^Het
Blokkenhuis",
Statuten en huishoudelijk reglement
werden goedgekeurd. De koninklijke
goedkeuring op de statuten zal aan
gevraagd worden cn aan B. on W. zal
worden verzocht om een gebouw of
lokaliteit om ,-IIct Blokkenhuis'" in
te vestigen. Op dc beslissing op dit
verzoek wordt, thans rog gewacht.
HAARLEMSCHE ORKESTVEREENICINC
Nu het Mozart-Beetlioveu programma
va 11 Zondagmiddag, hetwelk een zeer tal
rijk gehoor tot zicli heeft getrokken en
hoogst voldaan werd aangehoord, geeft de
IJ. 0. V. Woensdag een groot vocaal en
--instrumentaal operaeoncert met den ha
kenden baritonzïingcr Joh. Ne lissen als
JHj zal voordragen: dc Aria „Fünftau-
t-.-nd Thiilcr" nus „Dor Wildsohütz" bene
vens „Toroadorlied" uit Carmen en oe Cn-
vali.no do Figaro uit ,.Le' Barbier dc oo-
villo" alles met orkestbegeleiding.
A is orkestwerken worden uitgevoerd
BalleLnuzlok uil Faust en Fragmenten
uit Mad. Butterfly.
Met do Ouverture's „Die lustige Weibcr
von Windsor" en ,,Le Barbier" vormt dit
een prettige keuzo uit bet opera-repertoire.
AAMGEHOUDEN.
Door do roehofche is J. A. V. aangehou
den, 60 jaar, wonende alhier, verdaoht
van verduistering van verf cn gereedschap
pen ten nadeel»; van do iverf Conrad.
INCEZONDEN MEDEDEELINCEN (Advert)
ONDER HET HANDELSMERK
ZONNE-NOOTJES III ca. 20/30 f3.75 GRUIS-
I0NNE-N00TJES I li ca. 50/80, 30/50 f4.05 STEENVRIJ
Franco huis a CONTANT HAARLEM etc.
Uitsluitend ia zakken voorzien van ons handelsmerk en sluitlood.
SUNRISE beteekenl GARANTIE voor KWALITEIT, MAAT GEWICHT
ALTIJD VUURHOUDEND BIJ ZACHT WEER
BIJ STRENGE KOUDE, FELLE HITTE
Amsterdam
Westermarkt 2
SUNRISE KOLEN MIJ.
HAARLEM
PARKLAAN 107 - TELEF. 13749
Óen Haag
Pletterijkade48a
Een opdracht van bijna
drie millioen
Het Hoagechö Corr. Bureau meldt:
Het Ministerie van Waterstaat
heeft aan de HoHandsche Mij. tot
het maken van werken in gewapend
beton bet bouwen van liet binnen
slui&hoofd en bijkomende werken voor
een der schutsluizen te IJmuiden
voor de somma van f 2.076.000 opge
dragen. Voornoemde maatschappij
was niet. de laagste insehrijfster.
EEN' BAZAR VOOR DE NED. MID-
DÈRN ACHTZ ENDIN G - VEREEN I -
GING.
Het bestuur van- «Je afdeeling
Haarlem der Nederlandsche Midder
nacht-zending-Vereeniging beeft een
circulaire verspreid, waarin in 't
kort aangegeven wordt wal, de taak
der Vereeniging is en welke succes
sen reeds door haar behaald zijn.
«Omdat do arbeid der Midderuuclit-
zeiidipg thans gedrukt, wordt door
financieel* zorgen, is het plan opge
vat in Maart, 1925 cc-n bazar te or-
ganiseei'cn ten bato van den arbeid
der Vereeniging. Ieders steun en
mftdewerkine wordt voor dit doel
gevraagd. Goederen eu bijdragen van
eiken aard en/groote (ook huishou
delijke artikel en> zullen gaarne
worden ingewacht, aan het bureau
Klpppera.-ringel 173 en in dank worden
aanv-aard.
Er is een comité van aanbeveling
gevormd <-n' een comitó van uitvoe
ring.
D« bazar zal worden treliouden op
1d. 11 en 12 Maart In liet Gemeente»
lijk Concertgebouw,
VEREENIGING ..OOST EN WEST"
Voor do leden der afdeeling Haar
lem en omstreken der Vereeniging
..Oost en West" zal de heer ,T. F.
E. Einaar, van Suriname, Vrijdag
16 Januari in den Schouwburg aan
den J alls weg een lezing met. licht
beelden houden over ,,De Boschne-
gers van Suriname".
TOO N E HL N IE IA VS
Naar het Ilbld. verneemt zal „Uit
komst." van Herman Heijermans ge
speeld worden door de bon. Ver. „Hel
Nedcrlandech Tooneel", dir. dr. W.
Royaards, die 't opvoeringsrecht heeft
aangokoclit.
LEZING „DE MIDDAGHOOGTE".
Ons wordt verzocht mede 1e deelen
dat morgen. Woensdagavond, in het
gebouw van den Protestantenbond,
Jacob5traat-, Ds. N'. Padt van Zand-
voort, voor de Haaclemsche Ver
eeniging „De Middaghoogte" spreken
zal over bet onderwerp: ..Dc betee-
kenis van den Bijbel voor den tegen-
woordigen tijd".
Het voorschot aan de
P.E.G.E.M.
Een verhooging van
VA millioen gevraagd.
B. en W. van Amsterdam stellen
voor de gemeente 70 l/o f®
doen bijdragen.
In 1923 werd door den raad van
Amsterdam o.m. goedgevonden aan
de JiaamJ. verin. P.E.G.E.M. tot be-
ririuliiig van de koeten Jiarer uitbrei-
dingswerkon tot oen maximum van
f 1,500.000 een voorschot te verlec-
nen ten bedrac-e van 70 pet. dier kos
ten tegen een rente van 6 pet. en met
bepaling, dat dit voorschot zal wor»
den terugbetaald, zoodra de Vennoot-
scliap een definitieve geldleening zal
hebben aangegaan.
De Raad van Commissarissen vau
voornoemde Vennootschap deelde D.
en W. van Amsterdam mede, dat ren
behoeve van verschillende noodzake
lijke uitbreidingswerken de bovenbe
doelde som van f 1.500.000 roods bijna
geheel besteed is en dat liet zich laat
verwachten, dat in de eerstvolgende
tijden nog meer uitgaven, uit dezen
hoofde zullen moeten worden gedaan.
In verband hiermede eu vneb heb
oog op do omstandigheiddat het -
tijdstip voor het «sluiten van een de-
fjnitievc geldleéning döor de veu-
nootseliap nog niet is aangebroken,
aangezien de ac'en van inbreng nog
niet gepasseerd zijn, verzoekt de raad
van commissarissen der Vennootschap
het bedrag van f 1.500.000 te verhoo-
"cn tot f 3.000.000 mei handhaving
Overigens van de eestolde voorwaar
den. Het aandeel der provicie en dat
der -emeente Haarlem in dit verhoog
de voorschot zal evenals dit het geval
was met het eerst verleende voor
schot respectievelijk 20 pet, cn 10 pcfc
bed ragen
B. en W. van Amsterdam doen den
"'ad een voorstel in dien geest.
STAGNATIE IN HET TRAMVERKEER.
Ifet tramverkeer der E. S. M. ondervond
20 minuten vertraging door bet breken
van eon as van een wagen, in do Anlho-
niestraat.
ENCELSCHE SCHILDERKUNST,
Op uitnoodiging van de English As
sociation in Holland cn het Genoot
schap NederlandEngeland zal de heer
R. Glcadowc, lecturer 10 the National
Gallery te Loedcn, een serie leringen
met lichtbeelden houden over bovenge
noemd onderwerp, vooral in verband
met dc gelijktijdige HoHandsche es
Vlaamscke kunst. De volgende data zijn
vastgesteld Arnhem 13, Nijmegen 14,
Sneek 13, Groningen 16, Hilversum ty,
Enschedé 19, Haarlem 31, Dordrecht 20
en Vlissingen 22 Januari.
Maandagmorgen reed de vraebt-
ito van den lieer D. van den Bosch
Hoofddorp, die ccn dienst onder
houdt van Hoofddorp over Vijfhuizen
naar Haarlem, wegens den mist op
den onbewaakten overweg aan de Zo
mervaart Jogen den trein, die te 10.48
van Haarlem naar Hoofddorp ver
trekt. In ons nummer van Maandag
publiceerden we do bijzonderheden
hiervan, (Links op do foto de chauf
feur C. K„ die als door een wonder
gespaard bleef).
