HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 4 MAART 1925- DERDE BLAD
Waarom en in welken omvang
grenswijziging van Haarlem?
Een brochure van B. en W.
„De grenswijziging van Haarlem is urgent, een rationeele
oplossing voor dit vraagstuk zeker te vinden!"
De reeds eenigen tijd geleden aan
gekondigde brochure over de grens
regeling van Haarlem is thans ver
schenen. Het io een boekwerkje gewor
den van 58 pagina's groot octavo en
voorzien va li .en uitvoerige inleiding,
die wij hier iu haar geile.'. laten vol
gen.
..Het min of meer kritieke sta
dium." aldus beginnen H. en W. hun
uiteenzettingen, „waarin Op liet
oogenblik de greueregoling van Haar
lem is gekomen, geeft ons aanleiding
nog cons een korte samenvatting te
geven van do belangrijkste punten
dezer voor onze gemeente zoo bratt-
Een
uk als dit, ia voor hen,
den lande woonachtig
gelegenheid zijn door
buiten is bekend gev
rir de v
larlem
araau n
Het»
et voldoe
ide naar voren.
leveren
van een uitvoerig !*■-
met di
vlugschriftjc dus niet
dmede
uit hetere©n in de bij-
staat ven
ueld moge d© lezer «ot
rtulfing
komen, dat grenswij-
en dat
wel op ruim© schaal.
noodzakelijkheid i".
Een «tukje geschiedenis.
een enkel woord over dc
i Haai
edsvei
Jie
In 1902 werd
voor het. caret, ecu ontwerp van wet
door Gedeputeerde Staten Mtnengc-
stcld. Zooals uit do tituaitekaart kan
blijken, beoogde dit nlnn een annexa
tie van gedeelten der gemeenten
Heemstede. Bloemjcndaal, Schoten,
benevens Haari©mtncrlicde en Spaarn
wonde. Opheffing van een dezer ge
meenten ging met een en ander niet
gepaardook het. zooveel noordelijker
co: zen Spaarndam bleof buiten bc-
Bprokini'.
Dit. ontwerp is nimmer aan de goed
keuring van d.; wetgevende macht
ondcrworpeu. Zoowel de Raad als de
meelde, hqewvl in beginsel overtuigd
van de noodzakelijkheid oen er grens-
verruiming tn hot algemeen, meenden
te moctpn wijzen op do weinig afdoen
de wijze waarop do zaak door Code-
puteerdo Staten tot oplossing was ge
bracht.
Men was bevreesd cn» zooals
titans is gebleken, terecht. dat bij
totstandkoming van do ontworpen re-
geling ziel» binnen liet rekkelijk zeer
korten tijd opnieuw dezelfde ongo-
wenschte toestanden en moeilijkhe
den zouden openbaren. Ook toen reeds
moest er op worden aangodrongen,
..dat de grensregeling aan do west
zijde on even flinke schaal worde uit
gevoerd ais Zulks liet geval is aan de
noord-, oOftt- et» zuidzijde der stad."
Het ontwerp bleof, zoo*Is gezegd,
tenslotte ter PVovineiaJe Griffie rus
ten.
Een hernieuwd overleg omstreek?
het jaar 1906 bracht do kwestie even
min verder.
Ongeveer 10 jaar Inter werd de zaak
dezerzijdw opnieuw mot kracht aange
vat. Overjpg tusschen Gedeputeerde
Suten en de omliggend© gemeenten
volgde. Natuurlijk bleven van laatr-t-
Kcnoênulo zljdo 'Ie bezwaren niet uit.
Dank zi} de medewerking van Gede
puteerde Staten waren wij echter in
dc gelegenheid onzerzijds onze op
merkingen daartegenover plaatsen.
Genoemd College, blijkbaar ook
zelve die aangevoerde bezwaren niet
geheel kunnende doelen, schreef ons
ii.I. begin 1919 als volst:
.«...Hoezeer ons College in de aan
gevoerde bezwaren vooralsnog geen
aanleiding heeft gevonden zijn stand
punt in dezen te herzien, achten wij
het voor een vruchtbaar verloop van
de tor hand genomen grensregeling
van belang dat I V College 'Burge
meester on Wethouders van Haarlem)
in de gelegenheid wordt gesteld die
bezwaren afdoende te weerleggen'
Eind lftJl verscheen ten slotte oen
nieuw voor-ontwerp van wet. Dit ont
werp omvatte wederom dezelfde go-
meenten als het vroegere plan van lf«>2
maar bovendien do zoover! noordelij-
krr gelegen gemeente .Spaarndam.
Naast eeu ietwat brcedcren opzet over
't algemeen en een geheel audere op
valling over de gebiodaverruiming
n3ar het Westen, i* het voornamelijk
do opheffing van Schoten en Spaarn
dam' als zelfstandige gemeenten, die
dit plan kenmerkt. Schoten zou geheel
moeten worden opgenomen door do ge
meente Haarlem, terwijl van do ge
meente Spaarndam net landelijke deel
hij 'eisen en een klein bebouwd ge
deelte nabij do sluizen aan het Spaar-
bij Haarlem zou worden gevoegd.
Gerekend van hef tegenwoordige
middelpunt van Haarlem (Grpotc
Markt') uit zou aan dc afstand hemels
breed gemeten bedragen tot het grond
gebied van Haarlemmerlicd)' c.a-
oostwaarts) pl.m. 1873 M-. tof dat van
Heemstede 'zuidwaarts) pl.m. 2250 M-.
lor Bloemendaal 'westwaarts) pl.m.
1375 M. en tot het. hij Yeben te voe
gen restecrende deel van Spaarndam
(noordwaarts) pl.m -»7N0 M eer tame
lijk onregelmatige uitbreiding alzoo.
De verdeeling zou ongeveer zijn a1s<
volgt:
Oppervlakte in H.A.
Genoemd voor-ontwerp van wet werd
auustonds ami Rand en Commissie van
ingezetenen voorgelegd. Begin 192"-.'
moeten beide Colleges rapporteoren
dat zij, hoewel evenzeer overtuigd var
dc noodzakelijkheid een er grenswijzi
ging, na ampele overweging wederom
geen vrijheid konden vinden het ocbe-
ma, zooals het was ontworpen, te aan
vuurden.
Oe noodzakelijkheid van
grenswijziging.
VI ware nu misschien ook de con
clusie gewettigd, dat over de noodza-
•id
grenswijziging in 't al-
i-ii behoeven te bestaan, gezien het
feit, <i;tt Gedeputeerde Staten, in de
cerete plaats aangewezen en b.voegd
om objectief lu-t belang van deze
streek te beoordeelen, in ren tijdsver
loop van nog geen 20 jaren tot twee
maal toe aanleiding tonden een plan
tot gretisuitbreiding van Haarh-ra te
ontwerpen, achten wij toch, aldus B.
•ui W. op de/© plants een nader lie-
Hie
scht.
een vergelijkende
Maai. waaruit o.m. blijkt flat. de be
volking per H.A. te II na rl e in 126
b'-lraagc te Breda 107, te Utrecht
Cl, je Botterdam 63, te 's-Gravenhn-
r« 37, te Leiden 54.
It. t-n \V. gesuniceren aan hun be
toog als volgt;
n. Haarlem is als centrum van Ker-
nemcrland gaandeweg een der meest
dichtl-crolkto gemeenten van Neder
land geworden.
Mede hierdoor is de gemeente,
hoewel zeer gunstig gelegen, niet ia
staat zich behoorlijk to ontwikkelen.
De bevolking*toeneming blijft thans
achter bij die van h-t Rijk en de
provincie Noordholland, wfaar tegen
over enkele aar-grenzende gemeenten
zich bovenmatig kunnen ontplooien.
Van 1 Januari 1920 tot 1 Januari
1921 bedroeg de bevolkingstoeno-
min? in percenten ie Haarlem 2.7, te
Hemstede, Bloemendaal en Schoten
•>9.7, 13.G en 18, to II aar! emmer beds
c a. oil te Spaarndam nihil, In hot
complex genoemde gemeenten 8.5. in
dit complex zonder Haarlem 19.9,
in do provincie Noord-Holland 4.2 en
in het geheide Hük 4.1.
c. De oinliggendo gemeen (en ont
trekken een steeds grooter aantal der
beler-ucdtip-erdon aan Haarlem of
nemen do personen, die zich hier wen
schen te vestigen binnen haar gebied
op.
In het belastingjaar 19231924
woonden in Schoten 1500 Haarlem-
echo forensen, in Bloemendaal 218.
ui Heemstede 503, in liaarleinnierlie-
d© c.a. 118 en iu Spaarndam 19.
d. Binnen de gemeente Haarlem
zijn zoo goed alt* goftn gronden voor
'ie volkshuisvesting tnecr beschikbaar.
Industrieterrein kan de gemeento niet"
nicer aanbieden. Voor de in liet noord
oosten ontworpen haven is publiek
recht e! Ij ko zeggenechftp onontbeer
lijk.
0. De stedelijke bebouwing zoekt
een uitweg over de grenzen der ge-
ineonte. Die vooriechrijjJ'uur valt te
coiurtateeron overal, daar verkeerswe
gen daartoe <lo gelegenheid bieden,
iv.g.l. de bebouwing langs Schoter-
wcg. Klovcrlaan, Julunawcg ZijIweg,
l.eidsche Vaart. Heerenweg en Dron-
Stecweg).
f. Dc priso d'eau der Iiaarlemsclie
duinwaterleiding, gelegen op Bloo-
nlendaalach territoire zal op den duur
moeten worden uitgebreid. Ten einde
te voorkomen, dat woningbouw liet
voor die uitbreiding beschikbare
duinterrein zou verkleinen en dc
bruikbaarheid der beetmmde water
werken door bodemverontreiniging
zou worden vernietigd, moet Haarlem
zich hier ook op publiekrechtelijk ge
bied kunnen laten gelden.
-• Ton behoeve van het doorgaand
snelverkeer o.m. tusschen Amsterdam
cri Rotterdam zijn ingrijpende verbe
teringen dringend noodig. Do daar
toe door dc z.g. Verkeeracommiesio
ontworpen plannen o.a. voor de om-
geving van het Zuider Buiten Spaarn©
kunnen l>ii do bestaande grensindeo-
ling nimmer worden verwezenlijkt
h. Do modern© middelen van ver-
xojff en hulpmiddelen als telefoon en
telerraaf hebben heb onderlinge ver
band tusschen de verschillende doelen
van dezo streek verhoogd. Concentra
tie van administratieve bemoeiingen,
uit een oogpunt van bezuiniging be
pleit. is nu mogelijk.
1. Praciiseh voorzien reeds talrijke
Haarlemschc instellingen ook in de
behoeften der omwonende bevolking.
Dc Haarlemsche gasfabriek levert gas
aan Schpfen, Spaarndam, Bloemen
daal en Haarlemmer!iedchet open
baar slachthuis en het laboratorium
voor pathologische bacteriologie wor
den door alle omliggende gemeenten
gebruikt - de algemeen© begraafplaats
aan den Schotcrweg dient ook voor
Schoten en Hanrlemmerüede; voor
de ziekenhuisverpleging is men tot, in
verren omtrek aangewezen op Haar
lem op her gebied van lager-, mid
delbaar- en hooger onderwijs is de ge
meente een toevlucht voor velen
schouwburgen, concertzaal ©n open
bar© leeszalen zyn de eenige in dezo
streek.
Ivolgt ©en staat. Waar
uit blijkt. dat uit do «©meenten
Schoten, Bloemendaal. Heemstede.
Haarletnnicrliede ©.a. en Spaarndam
©©durende den cursus 19231921 50
Aant. inwon, op 1 Jan. '25
Haarlemmeriiede
en Spanrnwoude
Spaarndam
Schoten
Bloemendaal
Heemstede
_c g
s
O
il
li
11
li
E-©
-f
P
1>
C Si
O s
C a
C U'
Os
O a
4200.43
760.—
-4.564
1.550
(<34.64
54.64
580.—
980
700
280
632.54
632.54
17.007
17-007
4040.54
250.—
12.581
1.700
1174.23
246.17
15.36S
5.000
leerlingen Hooger Onderwijs te Haar
lem genoten, 287 leerlingen Middel
baar en 772 lager onderwijs.
Wordt grenswijziging in eiken
vorm door Haarlem ge-
wenscht?
Een andere vraag is thans, of grens-
ijziging in eiken vorm door Haar
lem wordt gewenscht.
Het was juist deze vraag, die zoowel
den Raad als de commissie van inge
zet enen in 1922 er toe bracht eeu vol
komen afwijzende houding aan te De-
men en het ontwerp van Gedeputeer
de Staten als irrationeel te kwalifi-
ceeren.
Om hierover te kunnen oordeelen is
eenig inzicht noodig in de verhoudin
gen, zooals die zich in deze streek
voordoen.
Haarlem, van ouds het centrum van
Kc-unemerland, wordt aan de noord
zijde begrensd door de gemeente
Schoten, een gemeente welke zich in
de laatste 25 jaren zeer sterk heeft
ontplooid, echter met een overwegend
arbeidersbevolking, die de lasten, wel
ke in den tegjuwoordigen lijd door
de gemeenschap moeten worden ge
dragen, niet meer kan opbrengen.
Niettegenstaande de laatste jaren
reeds op velerlei gebied (rioleering.
bestrating, volkshuisvesting) een ster
ke rem werd aangelegd, is deze ge
meente op t oogenblik niet meer bij
machte zelfstandig in haar onderhoud
le voorzien.
Financieele hulp van rijk en pro
vincie was noodig, Voor het jaar 1925
wordt uit dien hoofde dan ook weer
een bedrag op de gemeente begrooting
geraamd van ruim f 94.007.
Iets dergelijks is het geval met het
ten noorden er van gelegen Spaarn
dam. ©en weinig-bevolkte landelijke
gemeente met een bebouwde kom na
bij de sluizen. Ook daar heeft men
met tekorten te kampen, veroorzaakt
nagenoeg uitsluitend door dit kleine
bij Haarlem te voegen bebouwde deel.
Op de geaneente-begrooi :ug van
■Spaarndam is voor 1925 uitgetrokken
een bedrag van ruim 13.000 als steun
van (le rijk en provincie.
Aan de oostzijde van Haarlem tref
fen we aan de gemeente Haarlemmer
iiede ©n Spaarn woude, eveneens een
landelijke gemeente, doorloopende tol
Amsterdam toe.
Bij de grens der gemeente Haarlem
heeft' zich ecbtc-r gaandeweg aanslui
tend bij de stad een nieuw, hoofdza
kelijk arbeiders-kwartier ontwikkeld
een typisch voorbeeld van voort-
©ehrijding der stedelijke bebouwing
over de landelijke omgeving.
Dit stadskwartier met een daarach
ter liggende strook laaggelegen, voor
woningbouw minder aangewezen, pol
derland wordt Haarlem ook toege
dacht.
Aan de zuidzijde treffen wij aan de
gemeente Heemstede.
Oorspronkelijk een klein dorp in
do bloembollenstreek, heeft deze ge
meente zich in de laatste 20 jaren zeer
sterk ontwikkeld als woongemeento
voor den gegoeden middenstand. Die
ontwikkeling gaat nog steeds voort.
Ook hier aan de N.W.zijde, een direct
bij de stad aansluitende stedelijke be
bouwing, nl. het kwartier .Bosch en
Vaart".
Het noord oostelijk gedeelte vertoont
meer villa-bouw.
In aanmerking genomen de natuur
lijke onderbreking door den Haar
lemmerhout met het bijgelegen sport
terrein, valt evenwel ook hier liet
geleidelijk ineenloopen der beide ge
meenten te constateeren. Do vroegere
sLradutrom in Haarlem is dan ook
doorgetrokken tot in Heemstede. Er
bestaat nu één doorgaande lijn Scho
ten— IIaarlem—Heemst ede,
Do nieuwe grens door Gedepu
teerd© Staten ontworpen had hier
met evenveel reden iets zuidelijker
kunnen loopen.
Ten slotte is aan d© westzijde van
Haarlem gelegen de gemeente Bloe
mendaal, reeds jaren de woonplaats
eener over 't algemeen financieel
krachtige bevolking. Het territoir
dezer gemeente, van eenigsztins lang
gerekte n vorm. omvat naast een nog
landelijk gedeelte onder Vogelenzang
drie centra van bewoning, n.I. Acr-
denhout. Oven-een en het eigenlijke
Bloemendag-dorp, elk op ai cl) zelf
als een tuindorp te beschouwen. Al
deze dorpen zijn ontstaan aan be
langrijke toegangswegen tot Haar
lem en ontwikkelden zich naar mate
die verbindingen beter werden en
eleetrische tramlijnen werden aange
legd.
Bloemendaal-'dorp heeft door een
combinatie mei de Haarlemscho cein
tuurbaan oen directe tramverbinding
gekregen met elk gedeelte van do
etad. Overveen bezit behalve een di
recte verbinding met het station een
aparte lijn naar het centrum
Haarlem. Den bewoners van Aerd.
hout staat ten dienste de tramlijn
Zand voortHaarlem, welke sedert
eenigen tijd met een hwartierdienst,
afgescheiden van do verbinding met
Amsterdam, als afzonderlijk traject
wordt geëxploiteerd.
De bevolking in deze villa-parken
woonachtig, is voor de vervulling
barer dagelijksche levensbehoeften
nagenoeg geheel aangewezen op de
gemeente Haarlem. Winkels - treft
men er. behalve in Bloemendaol-
dorp, piet of zoo goed als niet aan.
Hoe Gedeputeerde Staten ten op
zichte van deze gemeente het grens
geschil dachten op te lossen, mos©
den lezer blijken door een blik op
de kaart.
In het N.W. zou worden toegevoegd
een uiterst smalle strook langs de
spoorbaan HaarlemAlkmaar, voor
alsnog een tamelijk afgesloten terrein
van weinig waarde, in het Z.W. ©en
eenigszins ruimer gebied. toevallig
echter omvatende het nagenoeg een'.;
arbeiderskwartïer in deze gemeente
aan de Rampelaan.
Behalve eeu voortschrijding der
stedelijke bebouwing op verschillende
punten, openbaart zich hier dus min
of meer de vorming van satelliet
steden. volgens moderne opvattingen
van stedebouw de weg, waarlangs
groot e centra zich bij voorkeur ont
plooien.
Het is te begrijpen, dat men in
Haarlem bij de beoordeeling van het
door Gedeputeerde Staten ontworpen
plan de hierboven geschetste ver
houdingen niet uit het oog verloor
en meende er bij die gelegenheid de
consequenties uit te mogen trekken.
Fiscale bedoelingen, zooals ons van'
zekere zijde wel eens zijn verweten.
(raden daarbij niet op den voorgrond
.Wet overwegingen win financieeleri
aard in dien zin. dab het gemeente
bestuur en anderen, daartoe geroepen
zich tegenover de burgerij niet ver
antwoord achtten een ontwerp te
aanvaarden, dat ter wille van geheel
andere belangen een irrationeele en
voor Haarlem zeer bedenkelijke op
lossing zou brengen.
..Sterk krijgt zij den indruk"
schrijft de Raadscommissie in haar
door den Raad overgenomen rapnort
dar- bij heb ontwerpen van dit plan
meer was (gestreefd naar een behoor
lijke oplossing van de moeilijkheden
gerezen ten opzichte van do gemeen
ten Schoten en Spaarndsm dau naar
het scheppen van hetere bestaansvoor
waarden voor een levenskrachtig
Haarlem.
,,Wat aangaat dc streek ten Noor
den van deze gemeente kou niet an
ders worden gezegd, dan dat- liet- ont
worpen plan daar inderdaad die ver
beteringen biedt, welke in verband
m©f dezerzijds geiiitto wenschen rede
lijkerwijze mochten worden verwacht.
„Gelet evenwel op de historische
ontwikkeling, meende de Commissie,
dat een toevoeging van de geheel©
gemeente Schoten weinig rationeel
kon worden genoemd. De stedel ijle©
bebouwing vanuit. Haarlem toch
strekt zich naar dien kant- zeker niet
verder uit dan de Jan Gijzcnwiart.
„Het trekken van <1© grens daar
lange, ware dan ook in het ulan van
Gedeputeerde Staten wellicht juister
geweest, temeer wanneer men in het
oog houdt, dat de gemeente Schoten
als gevolg van de sedert jaren door
Bloemendaal gevolgde politiek, voor
een deel ook als het arbeiderskwar
tier van die gemeente moet worden
aangemerkt.. (Dc st.'chticjr van het
z g. Tuindorp aan de Rampelaan da
teert. eerst van den allerlaat sten tijd).
..Intusschen meende de Commissie
deze overwegingen niet zoo zwaar te
moeten laten wegen, dat. on grond
daarvan tegen de voorgestelde noor
delijke grens dezerzijds bezwaar zou
moeten wor.len gemaakt.
..Ook tegen «ie ontworpen oostgrens
hoewel misschien in enkele onderdee-
len te verbeteren, bestonden bij o©
Commissie geen bedenkingen.
..Ten opzicht van de zuid- en west
grens evenwel incende zij. dat hek
plan Van Gedeputeerde Staten ver
schillende ernstige fouten aankleven.
„Speciaal de reveling, of eigentij*
het gebrek aan behoorlijke regeling
met de gemeente Bloemendaal heeft
de Commissie ton zeerste getroffen.
„Het voornaamste stuk, dat volgens
dit plan van do gemeente Bloemen
daal aan Haarlem zal worden toege
wezen, betreft wel het terrein gele
gen tusschen do Elswoutslaau en de
spoorbaan HaarlemLeiden.
„Reeds boven Is uiteengezet, welke
factoren tot dusverre de ontwikkling
van deze omgeving hebben tegen ge
houden. Zoolang niet- ast-staaf dat H©
daaruit voortvloeiende bezwaren op
voor Haarlem bevredigende wijze uit
den weg kunnen worden geruimd,
heeft die streek voor haar dus weinig
waarde."
Inderdaad, hiermede zijn wij geko
men tot dc kern dezer zaak, zeggen
B. en W,
Het ,igroote plan" gewenscht.
De iu verhouding met het vroeger*
ontwerp van 1902 opvallende vrijge
vigheid met het gebied der gemeente
Schoten benevens de ten opzichte van
11 au riem niet voldoende gemot iveerde
annexatie van het nog noordelijker
gelegen deel van Spaarndam, vormen
in verband met de vel'del'e indeeilng
van dit ontwerp een zoodanige be
dreiging voor het budgetair even
wicht der gemeente Haarlem, dat
men, zij het ook. noode, wel e©n af
wijzende houding moest, aannemen
en althans dit grensuitbreidingsplau
van Gedeputeerde Staten volkomen
onaannemelijk Verklaren.
Wanneer Gedeputeerde Slaton deze
gelegenheid wenschen aan te grijpen
om Rijk en Provincie te bevri'den van
een financieelen last, dien Schoten
en Spaarndam op hunne schouders
heeft gelegd, dan eischt de billijk
heid, dat zulks niet geschiedt ten
koste van de gemeente Haarlem, ten
wier behoe-o toch in de eerste plaats
doze grenswijziging wordt onderno
men.
In het kader van het aangeboden
ontwerp past zeer zeker «iet de toevoe
ging van geheel Schoten en een ge
deelte van Spaarndam.
Het i6 Haarlem waarlijk niet begon
nen om uitbreiding van haar gebied
met een zoo groot mogelijk aantal
H.A. grond. De bestaansmogelijkheid
van het geheel blijve verzekerd. Op
't oogenblik dreigt het belang van
Haarlem te worden opgeofferd aan den
wensch om de gemeente Bloemendaal
zooveel mogelijk te sparen. Daartegen
wenschen wij met kracht te prótestee-
ren. Wil men den door Gedeputeerde
Staten ontworpen noord-oostgrens
handhaven waartegen dezerzijds
nimmer bezwaar is gemaakt dau
kunnen wij maar ©én^rationeel© op
lossing zien: evenredige gebiedsvernii.
ming ook naar het zuid-westen.
Ons hierop gericht streven, aldus
B. en \V„ totns ten onrechte gekwali
ficeerd als een vooropgezette bedoeling
van Haarlem tot „annekatie van be
lastingbetalers", is niet meer dan een
uitvloeisel van onzen plicht om te wa
ken tegen ontwrichting van Haarlem's
financiën; een noodwendig gevolg van
de houding der samenstellers van dit
ontwerp, die niet de totstandbrenging
van een geografisch-economische aan
gelegenheid als deze, teveel financieele
bijbedoelingen hebben gehad
Uitvoering van het ontwerp zooals
het. door Gedeputeerde Staten is sa
mengesteld, liet z.g. kleine plan. zou
nieuwe, wellicht, veel ernstiger moei-
lijkheden voor Haarlem met zich bren
gen dan thans reeds bestaan. Voor
het- zuidwestelijke deel van Kenne-
merland daarentegen, bevrijd van oen
dreigende annexatie, zou eeu nieuw
tijdperk van grooter bloei worden in-
gelu id.
Dan. vreezen wij, zal eerst recht en
wellicht met reden het beter-gesimeer-
de deel van Haarlem er toe overgaan
zich juist over onze grenzen te vesti
gen. waar een even aangenaam doch
minder bezwaarlijk leven hen wacht.
liet zijn deze overwegingen., die den
Band en do Commissie van ingezetenen
hebben gebracht tot opstelling van
hun afwijzend advies. Zii meenden de
zaak echter te dienen door tegelijk'
zelf een grooter en. naar hunne over
tuiging, billijker schema te ontwer
pen.
Dit ontwerp is naar buiten, bekend
geworden onder den naam van „het
groote plan".
Daargelaten enkele onderdeelen.
waaromtrent bij deze beide colleges op
dit punt geen volkomen overeenstem
ming bleek te bestaan, komt dit z.g.
„groote plan" in hoofdzaak hierop
neer:
De door Gedeputeerde Staten aan
de noord- en oostzijde ontworpen be
grenzing ten aanzien van Schoten,
Spaarndam, benevens Haarlemmer
iiede en Spaarnwoude, wordt in het
algemeen aanvaard.
Aan de Westzijde betrekke men het
gedeelte van de gemeente Bloemen
daal benoorden de Zandvoortschelaan
binnen Haarlem s territoir. De zuide
lijke grens worde in aansluiting hier
aan dan iets verlegd.
Omtrent de mogelijkheid van
nog ietwat ruimere uitbreiding naar
den kant. van Aerdenhout bezuiden de
Zandvoortschelaan, staat ons College
afwijzend.
Over het beginsel in dit.z.g. groote
plan belichaamd, is men het hiér ter
stede eens. Evenredige gebiedsverrui-
ming ook naur het zuid-westen I
D<- lezer moge thans aan dc hand
van deze regelen het juiste en billijke
van dit standpunt beoordeelen.
Het zou te betreuren zijn, indien een
wetsontwerp, waarin dit beginsel niet
tot uitdrukking is gebracht, zijn weg
naar het Staatsblad kon vinden.
fn elk geval echter worde nu einde
lijk eens de beslissing genomen.
Do grenswijziging van Haarlem is
urgent, een rationeele oplossing voor
dit vraagstuk zeker te vindenzoo
eindigen B. en W.
Als bijlagen zijn in de brochure af
gedrukt correspondenties met Ged. Sta
ten over de grensregeling gevoerd, liet
prae advies als gevoelen van den Raad
vastgesteld in de vergadering van 10
.Mei 1923. de brief op 2 December 1922
door den burgemeester van Haarlem
tof. den Minister van Binnenlandsche
Zaken gericht en een kaart van het-
groote plan."
BlnnenMfl
Het overlijden van
President Ebert
Betuiging van deelneming
der Koningin
Na. het ontvangen van het bericht
van hot overlijden van den president
van bet Duitsche riik heeft I-i. M.
de Koningin haar ordonnance officier
le luitenant H. 'J. PhaJf, opgedragen
baar deelneming te betuigen op het
Duitsche gezantschap aan den Duit-
s.-ben zaakgelastigde, den heer Von
Victinghoff.
DE EERSTE ZENDING TARWE UIT
JAVA.
Do N.V. Stoom-meelfabriek „Hol
land" ontvangt uit Bandoeng per
s.s. Crotius, de eerste tienduizend
Kg. tarwe, geoogst in het afgeloooen
jaar. Het is 'daar na veel moeite
gelukt een soort tarwe te kweeken,
die voor de broodberciding gesohikf
T)o directie van de ..Holland" acht
het ec-n feit van bet ©eken is en is
zeer bonden we wat het onderzoek en
de vermaling in de fabrieken ople-
Een verboden loterij
te Utrecht
Ruim 400.000 Obligaties in
beslag genomen
De recherche alhier heeft, beslag
gelegd op ruim 400.000 obliga ies van
de loterij-onderneming Utile Deze
obligaties hadden betrekking op de
438e premieleening dezer maatschappij
Het waren stukken van f 3.50 te be
ta.ieu in vijf maal 70 cent.
Deze inbeslagneming staat in. ver
band met reeds eerder opgemaakte
precessen-verbaal tegen de maatschap
pij wegens overtreding der loterij-
wet.
Een drama te Woensel
Een meisje aan mishandeling
t overleden?
Een broer en de moeder gearresteerd
Uit Eindhoven werdt aan de Tel.
gemeld
Dinsdagmorgen is in de Heems
kerkstraat iu de Hemelrijken te
Woensel een familiedrama ontdekt.
De 15-jarige dochter van F., wonende
in deze straat, werd dood te bed ge
vonden. Het meisje zag er zeer ver
magerd uit en bleek, ten gevolge van
mishandeling te zijn overleden. Het
kind zou des ochtends nog geslagen
zijn.
Een broer en de moeder van het
meisje ziju in verband met een en
ander gearresteerd.
Naar wij hoorden moet het- meisje
ziek en liiet in sra'at geveest zijn om
te werken en iels fe verdienen. "Thuis
meende men echter, dat zij er wel
toe in staat was geweest. Dat schijnt
de aanleidende oorzaak te zijn ge
worden van dit drama. Er zou meer
malen ruzie in huis zijn geweest.
Iu de N.R.Ct. van hedenochtend,
lezen wij het volgende.
Omtrent het familiedrama in de
Heineskerkstraat te Eindhoven ver
nemen wij nog. dat Dinsdagmiddag
de sectie op het lijk heeft plaats ge
had. Daaruit is gebleken dat de
dood van het nteisje geen verband
houdt met de mishandeling. Wel
acht men de mogelijkheid niet uit
gesloten dat de dood verhaast is door
de mishandelingen, die het meisje
heeft moeten ondergaan. Uiterlijke
teekenen van mishandeling werden
op Ine lijk niet gevonden. Volgens
verklaringen der buren moet liet
meisje tijdens haar doodstrijd gister
nacht meermalen door haar moeder
en ook door haar broede mishandeld
zijn. Zij stierf aan tuberculose.
Onze Laciiliosk
MET V/AS NIET KEER.
..Ik zou willen,
dat je mija ra
men eens twain
wasschen," -et
een wmfeelier
■wasscher. „Zou
je het niet kun-
ncn doen, ter
wijl ik een hali
bent'
„Natuurlijk,
mijnheer, graag," zei de glazenwasscher.
Zoo gezegd, zoo gedaan. De winkelier
ging heen en de glazenwasscher begon zijn
werk. Na een half uurtje kwam de win
kelier weer terug en hij was opgetogen over
het mooie wrrk van den glazenwasscher.
„Nou, hoor," zei hij," „ik hen tevreden,
er is geen vlekje meer (e zien. Hier is je
geld en wel bedankt."
De glazerwvAsachér pakte hei geld aan en
stopte het, ietwat zenuwachtig, in zij.n
zak. Mijnheer ikon zijn oogen niet van de
etalage afhouden.
,..le kan waarachtig niet eens meer zien,
dat hei glas os," snerkte hij op.
„Ja, dat klopt," luidde het onverwachte
antwoord, „het glas is er ook niet meer.
want ik ben er met mijn ladder vierkant
door gevallen.
De ambtswoning van
Buitenlandsche Zaken
In de afdeelingen der Kamer
algemeen bezwaar
Bij het jongste afdeeliugsonder-
zoek der Tweede Kamer is. «aar de
Nieuwe Crt. verneemt, algemeen be
zwaar gemaakt tegen het ouder de
gegeven omstandigheden toestaan van
een crediet van f 500.000 voor een
ambtswoning voor Buitenlandsche
Zaken.
GRAFSCHENNIS TE LLTJEGAST?
Te Lutjegast bij Visvliet in d©
provincie Groningen, zijn twee per
sonen in arrest gesteld, verdacht van
het opgraven van lijken op een. kerk
hof en het verkoopen van de geraam
ten aan studenten. Er zouden zeven
a acht lijken, zijn weggenomen.
Jje koster, die- tevens doodgraver
is, heeft aan de Tel. verteld, dat het
geval zich als volgt heeft toegedra
gen: Door een knecht, dien de koster
die tevens schoenmaker is, niet lan
ger in dienst hield, werd verteld,
c'ia.l zijn vroegere patroon eens een
lijk, dat juist begraven was, weder
van het kerkhof had gehaald en ge
zonden aan c-u student- Naar zijn,
zeggen zou hij het lij'k, verborgen
onder gras, hebben vervoerd op een
kruiwagen, liet bledk nu echter, dat
hij niet beslist kon zeggen, iets te
hebben gezien-
Volgens den koster is de zaal: niet
anders geweest dan dat door hem een
schedel, zooals er veel op het oude
kerkhof te voorschijn komen. werd
verzonden naar een vroegeren kennis
die thans student is.
Het ontwerp weelde
belasting
Bezwaren der banketbakkers
In een adres aan den minister van
financiën ontwikkelen Ide voorzitter
en do secretaris der Nederlandsche
Banket biakkersvereeniging bezwaren,
legen het ontwerp weeldebelasting.
Zij komen tot de volgende conclu
sies:
„dat geheel ten onrechte een gioot
gedeelte van de voortbrengselen der
banketbakkerij in dit ontwerp van
wet als weelde-artdkelen wordt be
schouwd;
dat dit bedrijf groote en ongemo
tiveerde zware lasten worden opge
legd;
dat voor eon groot deel artikelen
die verpakt door dc fabrikanten wor
den geleverd, het juister en pracri-
sclier zou zijn deze aan de fabiiek fe
belasten;
dat do naleving van deze wet, hoe
men liet ook beschouwt, voor het
bedrijf onmogelijk zal zijn.
Het bestuur van den Nedsrland-
schen Middenstandsbond heeft nader
bepaald, dat de protestverga 'Ion ng,
tegen de voorgestelde weeldebelasting
zal plaats hebben op "Woensdag 11
Maart, des namiddags 2 uur, in Den
Haag.
ONTROUWE DIENSTBODE.
De politie te Rotterdam heeft aan
gehouden de 20 jarige dienstbode Cl.
v. d. H., die er van verdacht wordt
dat zij uit de woning van B. C. de
G. aan de Claes de Vrieslaan een
geldkistje met f 80 en een zilveren
beursje heeft verduisterd. Iu ver
band hiermede is nog aangehouden,
de 29 jarige J. M. M. zonder beroep
als verdacht van medeplichtigheid.
INVAL IN EEN SPEELHOL.
Omdat vermoedens bestonden, dat
er aan hazardspel werd gedaan, heeft
de politie te Rotterdam een inval ge
daan in een café op de Kruiskade.
Men vond verschillende personen
bezig met hei kaartspel. Eenigen
van hen verklaarden bedragen fe
hebben verloren van 40 tot 200 gul
den.
Tegen een vijftal pei-sonen. werd
proces verbaal opgemaakt,
DE BELASTINGONTWERPEN.
De regeering is. naar de Nieuwe
Crt. verneemt voornemens de bekende
belasimgontwerpen tusschen Pascl.en
en Pinksteren door de Tweede Ka
mer in openbare behandeling te doen
nemen.
Men acht het in parlementaï re
kringen echter uitgesloten, dat r?t
ontwerp weeldebelasting, tenzij ge
toete! omgewerkt, het tot een open
bare behandeling brengen zal.
AAN GASBEDWELMING OVER
LEDEN'.
De Tr-aliaansche granietbewerker.
D. A.; die Zondagmorgen in een hotel
te Leiden bewusteloos in zijn kamer
is gevonden, door pas bewehnd. is
in het academisch ziefetmhuis overla
den.
