HAARLEM'S DAGBLAD
ALLERLEI UIT VELSEN
FLITSEN
ZATERDAG 21 MAART 1925 TWEEDE BLAD
ONTEVREDENHEID. WONING BOUW EN WONINGNOOD. DE
SCHOONMAAK. EEN KLACHT MET EEN STILLE WENK.
Het is een bekend feit. dat onze ge
meente bestaat uit &fdeelingeo> wel
ker belangen nog al uitccnloopen, in
hoofdzaak tengevolge van den ver
schillenden aard der bestaansbronnen
van de inwoners dezer afdeeliuren.
Dwars door alle politiek heen. komt
dan ook af en toe wel eens een soort
van gemeentelijk chauvinisme naar
voren. Het wordt dan soms niociliik
voor het .gemeentebestuur, om de ver
schillend© vertegenwoordigers in den
raad tevreden te stellen of aan iedere!)
inwoner heb ziine te geven. Als men
in Santpoort graag iele il hebben,
dun vindt de IJniuidenoar, dat liet
niet noodig is, komt er in IJ muiden
hier of daar een iiir w trottoir, dan
vinden de Wijkeroogens, dat d:.i wel
kon wachten, maar out ergens in hun
dorp nog een we- is dio sommige tij
den van liet jaar «en modderpoel
lukt, Het is zels wol eens zoover
gekomen, dat er een los-vau-Yelsen bc-
weging langen lijd de hoofden van
vele Saiitpoortenaren op hol maakte
Deze beweging ji nutuurtijk op niets
uitgeloopen. Sedert ze daar den
volkazangdag hebben uitgevonden
zijn allo booze plannen w,;ggezonget).
zoodat Goethe l"-t we! wist. toen hij
>ii. volgende re-t-Ion dichtte:
„Wo roue singt Ja setz' dich
rullig nieder.
Bóee Mensehen hal.en kt-ine Liedcr"
Maar nu is er weer een andere
„starn" aan hei muiten gcelagon. Is
het kater toeval, dat voor eenigen
tijd do ketting van de etoompont
brak, of moet dit als ecu noging dor
Wijke.oogen worden beschouwd, om
zich vati de centrale regeer ing die i i
het ilorpie Velsen zetch. los te maken?
We durven hierop niet te antwoor
den. maar her is wel eigenaardig, dat
dit iuiet in deze dagen "©beurt.
De inwoners <ier gemeeutc Velsen
benoorden het Xoordzeekanaa! zijn
©ntevreden op het gemeentebestuur.
Bn niet weinig ook. In tallooze adres
sen hebben zij, hunne ontevreden
heid geJticht. Het zeer bijzondere van
het traval is, <lat deze ontevredenheid
is ontstaan h>; het vi-nteclen van iete.
dut nog niet bestaat, nl. van de 295
arboiderswonindie nog gebouwd
moeten worden.
Er heerscht nog steeds woningnood
in do gemeente Veisen, zeer zeker ook
in Wijkeroog. Het zou dan ook niet
meer dun billijk zijn. indien ook in
Wijkerooe een aantal van deze wo
ningen word gebouwd. Maar om te
bouwen moet je orond hebben. In
IJniuiden lievft de gemeente den beuoo
digden grond, in Santpoort was er
geschikt aan re komen, in Wljkeroo"
echter niet. Door den stroom van ge
noemde adressen kwamen do grondbe
zitters tot de ontdekking. lat er bij
zonder veel behoefte aan woningen
bestond, zoodat: ze ecu bijzonder lioo-
gon. ia ui te hoogen prijs vroegen.
Roden wuarom cr voorloopig van hot
bouwen van een dwl der 29.» wonin
gen te Wijkeroog niets kan komen,
zeer rekcr tot schado van de talrijke
arbeiders van de papierfabriek, die
zoo gaarn© hunne topten aan d^n
overkant zouden villou opelaan.
Een oogcnblikje Mijven wc bii deze,
getchii-dcr.:-» nog stilstaan. De nu.-ér-t©
'•roote fabrikanten enz. in -riipen. «iat
het in hun belang is, do Inschik! in
to hebben over een zeker aan Nil wo-
uingen voor hunne orbeidors. /,ic
naar Philips te Eindhoven, de Mijn
streek do Hoogovens. En zio ook voor
al eens naar .IJniuiden, waar het rijk
voor alle ambtenaren en bqpmbten
dienstwoningen heeft laten bouwen die
klinken als een klok, dienst
woningen met miniatuur-oma-
teur-hotsnderfokkerijen, waar dc eigen-
gefokte kakel hennetjes en wag gel
eendjes rondtippclou op grond ter
waarde van ongeveer i 15 per vier
kante meter. De papierfabriek heeft
in dit opzicht haar taak wel wat ver
waarloosd. Voor haar was het zaak
geweest, in don tijd, toen do grond in
do omgeving van haar bedrijf no«
voor een appel en een ei ie krijgen
was, een flink aantal arbeiderswo
ningen te doc-n bouwen. Het gaat niet
aan. thans bij de gemeente om wo
ningen voor het personeel aan te klop
pen.
En nu noo iete over den woninenood
in het algemeen. Er zijn in 1921 in
onze gemeente ongeveer 350 woningen
gebouwd. Door afbraak, sluiting ver
andering van bestemmiiMf enz. zullen
er ongeveer 50 woningen verdwenen
zun, zoodat do werkelijke toeneming
circa 300 bedraagt. Hierdoor is de
woningnood slechts zeer weinig ve'
minderd, want het zielental is in het
vorige jaar met een goede duizend
vermeerderd het- vesfigines-overschot
en do nieuwe gezinnen hebben bijna
den geheelen nieuwen bouw opgeslokt
Hoogstens 50 zuüc-n gediend hebben
om het woningtekort te verminderen.
uu vooruitzichten
voor 1925_.' Aangenomen, dat van de
295 er 250 gereed komen, waarvan
er zeker minstens 50 noodig ziin voor
de te ontruimen onbewoonbaar ver
klaarde woningen en pakhuizen, dan
krijgen wc een netto-vermeerdering
van 200 plus <le in aanbouw zijnde -ji,
dus m totaal 287. De particuliere
l'ouw zal onder <leu invloed van dezen
groot en yereent'gines- en gemeen ti-
bouw wel niet grooter zijn dan in
19*4. In het Kunstieste geval is het
aantal woningen, door particulieren
gebouwd, ook dit jaar juist vol
doende voor het vestigingsoverschot,
vermeerderd met de nieuw gevormde
gezinnen Voor opheffing van tekort
'dubbele bewoning) komt dus een aan
tal in aanmerking, gelijkstaande inzt
iet aantal gemdgekomen arbeiders
woningen, pp aftrek van liet. voor da
«sluiting van dc onbewoonbaar ver
klaarde woningen env pakhuizen bo-
uoodigde kwantum. Of dit aantal
voldoende is, blijft een vraaz- die
met zoo gemakkelijk te beantwoorden
is. e komen hierop nog wel eene
tem*.
Het loopt weer naar Jen schoon
maaktijd. Maar als zich J.b onze
noen- en wrijfzuchtige huisvrouwen Je
eerste symptomen van haar kwaal be
Kinnen ie vertoonen, ie ia Yetaerbcv-
de echoontnaak reeds achter dén rug*
En als al die vrouwen zooveel eer vn
haar wei hobI>cn ab. degenen die
verserbeok ccri goede beurt J.ebben
gegeven, dan zullen zo geen spijt bob
ben van d» pondjes zeep en de stij
KUieen. Het. nark i>? niet meer to he.-1
kennen. Zelfs de Ftórmitet-c en het
Jannecverhubjo ziin niet vervelen,
tier ec.-ciiilderde uithangbord van V-
miae miniatuurkroegje ïiift n.-ituur-
op z'u plaats maar de ianneevr
•n ©e brandewijn, die er c-nijds
loeiden zullen wei moeten plaats
maken voor moderner dranken als
inia tnet oen netje of champagne-
'V, ,°P 2tc^ z"lf .ven ramp
De officieel© opening 2al niet
lan- meer duren. Tc- unnchb-n
dient no», dab de ©niréc en do laan
met gas zullen worden verlicht.
ToitJot van dit ..allerlei" een
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Ecnige weken geleden hob ik dc
naamsafleiding gegeven van oenige
Xederlnndsche gemeenten cn daar
vee! genoegen van beleefdwelis
waar schreef een navorjehcr, dat dc
zaak niet ernstig was opgevat, maar
daartegenover hebben anderen ge
vraagt! cr nog eens cn vervolg op
te geven. Toen ik een jongeling was,
heb ik eens iemand ontmoet, die
prnctipcho lessen in de wijsbegeerte
uitdeelde en zich o.a. op deze wijze
uitliet: zooals je weet ben ik fabri
kant van gedraaide stoelcnpooten,
wat een heel voordeclig vak wezen
zou. wanneer ook niet anderen zich
op dat gebied bewogen, om het maar
ronduit te zeggen, niij concurrentie
aandeden. Je zult het misschien r.iet
willen gclooven. maar daar zijn er
onder, die beweren dat dc stoelenpoo-
tni die i k lever dc ware stoelcn
pooten niet zijn. niet gedraaid ge
noeg, zeggen ze. Daartegenover ver
zekeren anderen, dat mijn stoel^i-
pootcn precies den gooien kant. uit
draaien en hoewel zij in koffie of llic©
of andere artikelen handelen die met
de stoclcnpootenfabricagc in geen en
kel verband staan, aanvaard ik hun
verzekering met genoegen cn lait dc
critick van mijn concurrenten rustig
afglijden langs de stoelcnpooten waar
op ik zit en goed zit. ..Ik ln-doel hier
mee, jonge man", zei hij ten slotte
met nadruk, -,dat je wanneer dc
menschon tets zeggen wat je genoegen
doet, dat moet aanvaarden en als zij
iets beweren dat je minder goed
past of je hindert, dat naast je neet
moet. leggen alsof het jc niet aan
ging".
De raad van dezen wijzen man is
mij altijd bijgebleven en zoo negeer
ik dc critiek van den navorscher en
ga, op vereerend verzoek, met dc
naamsafleiding voort. Daar is om te
beginnen de gemeente O h en
L a a k. Misschien zijn er onder de
lezers, die van het bestaan van deze
gemeente niet or-ns afweten en tor-I»
ja ze er. namelijk in de province
Noordbrabanthet is weliswaar geen
groote gemeente, daar ze maar 575
zielen telt. maar in do grootte zit
bet. niet altijd, Groote mannen komen
dikwijls van kleine plaatsen, wat hiep
aan toe re schrijven i- dat daar niet
de minste gelegenheid tot afleiding
bestaat, zoodat zij. eenmaal met hel
dere hersens begaafd, zich op de boe
ken werpen en als wonderen van ge
leerdheid uit hun dorpje <>f gehucht in
lc groot© wereld verschijuen, waar
under dan Amsterdam en Rotterdam
mogen worden gerekend.
ij keeren «lus tot Oh«j cn Laak
terug, lu den ouden tijd- toen deze
gemeente nog niet bestond, moet cr
een veer zijn geweest, dat door een
ietwat, lui a veerman werd bediend.
Als aan den anderen oever iemand
moest worden overgezet, riep hij
natuurlijk: .,olié, olul. oh(5l" net zoo
lang, totdat hot den tragen veerman
beliefde, de riemen ter hand te ne
men en den roeper to gaan halen.
Nu kwam daar op zekeren dag een
schoolmeester uit een naburig dorp
om overgezet te worden, maar of hij
al riep, niemand kwam en- eerst nadat
hij wel vijftig maal ,.ohé" geroepen
had. stak de veerman over. Ken gc-
«oon mensch zou gezegd hebben:
.dit en datsoho kerel, kun je niet wat
gauwer komen maar de schoolmpes
ter. gewend aan geduld en zuiver
Xcderlandsch. zei alleen„vriend, ik
heb eindeloos ohé geroepen en gi]
verseheent mnnr niet weet, dat ik
u daarvoor laak Dc voerman ant
woordde daar niet op. hij wist niet
eens wat laken beduidde, mnnr toen
kort Jaarna op diezelfde plaat* een
brug gebouwd werd. de veerman dus
ȟn baantje verloor en er weldra om
die brug heen een dorpje verrees,
noemde men dat O h c cn 1. n a k.
rn"zoo is de naam t den huidigen
dag gebleven.
Het is allemaal zoo eenvoudig, wan
neer je maar wat verbeeldingskracht
hebt en ie niet stoort aan vooroor-
declen, die den nienscheliiken geest
verduisteren oil zijn vrije werking
dus belerrjm<)Vcn, Daar is bijvoorbeeld
het geval van dc twee gemeenten
W o d d e en V 1 g t w .1 «1 o,
beiden in dc gemeente Groningen.
Zonder eenigen twijfel bestond Wedde
eerst, zelfs was het er al toen er van
Vlagtwedde nog niets tg zien was,
dan een half dozijn onaanzienlijke
woningen met. cên flinke boerderij.
Mét dien landbouwer nu hebben wij te
maken. Hij had een zwager te Wedde
met wien hij niet op al te goeden
voet stond. Dit verschijnsel komt trou
wens ook- in andere provinciën wel
voor. Wat de zwager deed. moest
de boer ook doen en zoo win bii er
bii»onder or> «reeteld. de viae uit te
steken wanneer de ander in Wedde
dat deed. Ziekte en tegenspoed onder-
het vee brachten hem evenwel aan
den rand van den afgrond en toen
dc zwager, een nijdig man. het hoor
de, stak hij de vlag uit.
Vlast Wedde 1" riep de boer ver-
klacht, dfe ondersteund wordt 'door
alle meerderjarige inwoners van het
dorpje Velsen. Bij het binnenkomen
van het dorp van den Ha-trleinschen
kant wordt ieders ooe getroffen door
liet fraaie plantsoentje, dat op den
hoek van den Rijksstraatweg en den
Drichuizerkerkwev ie aangelegd. Het
is echter te betreuren dat er i iet een
flinke afrastering omheen wor't ge
maakt. Zooals het er nu ligt, is het
een geliefkoosd terrein voor honden
en katten. En dat. is toch jammer
van die mooie rooio geraniums en
stokrozen en danvintulpen etc.
Wie goed verstaat, heeft slecu s
een liulf woord van noode.
B.
Vervolg Stadsnieuws
N. V. Haarlemsche Hypotheekbank
en N. V. Rijnlandsche
Hypotheekbank
Uit de verslagen over 1924
In do heden, Zaterdag gehouden al-
gemeojie vergadering van aandeel
houders dozer N. V. is het verslag
over 1924 uitgebracht.
Aap dat van de N. V. De Haarlem
sche hypotheekbank ontleenen wij
het volgende:
De verwachting, in het vorige jaar
vers]. ig uitgesproken, dat men van
de dollarfoiids&n, aangeprezen onder
d© wel wat kunstmatig aangekweek
te vrees voor den gulden, zou terug-
keeren tot. den pandbrief, beeft zich
ten volle bewaarheid. Nu de belegger
tot de erkentenis is gekomen, dat. de
veiligheid van den LNedwlandfchen
gulden is verzekerd, vond eene be
langrijke koersstijgimr pluats zoowel
voor obligaties van Staat, provincie
en gemeente, als voor de pandbrie
ven, daartegenover een© daling in
de dollar-obligaties. Deze wijziging
t© onzen gunst op de beleggings-
inarkt bracht ruime gelegenheid tot
afzei van ons fonds cn beperkte het
aanbod tc-r inkoop.
Daar «le rente voor hypotheek in
het begin van 1924 iets was gestegen,
konden wij,,waar do plaats'ng van
don 5 pandbrief, ecnige percenten
onder pari, een vi ij groot koersver
lies bracht, met 1 Maart overgaan tot
de uitgifte van stukken inet eene
rent© van 5& Dit fouds kreeg Mei
h, pari beursuotêering on werd later
tegen iets lager koers afgegeven. Het
nieuw© fonds vond een willige markt,
zoodAt wij in 10 maanden alken aan
5.1. pandbrieven f 1-825.600 konden
plaatsc-n, terwijl daarnaast nog meer
«-.-u half millioen 5 pCt. pand
brieven wend verkocht.
De door pandbrief verkoop en uit
atvangen aflossingen tot ons geko-
n\en golden konden tegen g-uusiige
rent© worden uitgezet,, zoodat wij
over don arbeid cn do uitkomsten
an dit. Jaar tevreden kimm-n zijn en
vrijheid vinden een wat hooger divi
dend voor le etelleu.
De ten vorigen jaro ingezette her
leving in de maatschappij hield, voor
zoover wij konden conststeeren, wèl
aan. doch het gaat langzaam. Da
markt voor onroerende goederen
blijft, voor zoover het huizen be
treft nog steeds gedrukt en bij vci-
Ifngen, zoowel bij vrijwillige als hij
executies, kom* het voor. c'at cr en
of weinig bieders en koopers zijn,
zelfs »oor degelijke cn ruimo rente
opbrengend.» parceelen. Voor een deel
indt dit zijn oorzaak in het feit,
dat door een der jonu-st© wetswijzi
gingen, dc gelegenheid is benomen,
om een perceel binnen het, jaar over
toornd ..steek dan ook de vlag uit
Dal was zijn behoud, want de buren
konden niet eelooven. dat iemand die
zoo goed als op was, tot dit vreugde-
bet'ton komen zou. De ongunstige
C'eruchtcn hielden «lus op. zijn schuld-
isclier8 lieten hem een poos roet rust,
intusschcn kwam do boer door twee
prachtige oogsten er weer bovenop, cn
town het plaat©jc grooter werd .en tot
afzonderlijke -emcente verheven,
werd hij er burgemeester van ci)
mocht een geschikten naam voor dc
nieuwe gemeente bedenken.,,V 1 a g t-
w ©d d e". zei hij trotsch.
Ho© het afliep met den zwager,
weet ik niet. Ook de beste onder
zoeker kan alle© niet weten.
Misschien heeft dit ietwat tragisch
verhaal ©omniige lezeressen (lezers zijn
gewoonlijk zoo gevoelig niet) wat be
droefd. Zij raceten dut niet aan mij
wijten. Geschillen in familien kotuen
hclaae maar al te vaak voor, zelfs tus-
sohen mensdien die elkaar nader be
staan. dan zwagers. Ik kan daar op
grond van miin gcduldicrc. jarenlange
nasporingen nog een onder staaltje
van geven, ook uit de provincie Gro
ningen. maar verzoek dodelijk cn met
nadruk om hieruit, niet af te leiden,
dat in deze provincio meer familie
twist zou voorkomen dan in «jenigc
andere. Dit is zoo niet. De Groninger
mogo in het algemeen den in<iruk ma-
ken aiftot iiïi v\3t stijf en vasthoudend
i;. hij hecht aan gezin cn familie.
Wat ik nu ga vertellen betreft iemand,
die zes dochters had en geen enkelen
zoon. Dit is zonder twijfel een koste
lijk bezit, maar als ik zoo zeggen mag
wat eentonig. Zijn jongere broer kreeg
een ju..r na zijn huwelijk al dadelijk
eon stamhouder cn noemde hein
Eduurd. Zoo verrukt was do man cr
mee, dat naar zijn zeggen er geen
zoon op dc wereld was,- dio bij Eduard
halen kon hij schreeuwde harder
dan drie andere kinderen. groeide
zoo sm! als twee gewone zuigelin
gen enzoovoort, enzoovoort -. Dog vóór
dat Eduanlje loiipen kon. had hij zirh
in dc lieole familie al gehaat gemaakt
door de opgeschroefde verhalen van
zijn vader. De ongelukkige! Ik gpef
lo© dat het onbilliik was, maar er ligt
een kostelijke les in aan alle vader? en
moeders: „bluft niet op -we kinde
ren want zij moeten de gevolgen later
zelf dragen."
Toen gebeurde het onverwachte. De
vader van de zes dochters... kreeg een
zoon, denkt u. Kijk, laat ik u nu eens
voor al tegen haastige veronderstel
lingen waarschuwen, die de ontdek
kingen van naamonderzoekers in ge-
vaan brengen. Na de zes dochters
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 251
ETEN IN DEN SP1JSWAGEN
De reiziger gaat
zitten, kijkt naar
buiten en over
peinst dat dit nog
eens gezellig is,
rustig zitten eten
en tegelijk uitkij
ken
neemt het menu
op, komt tot de
conclusie, dat hij
niet half zooveel
honger heeft als
hij dacht en
vraagt zich af
wat hij zal ne-
kijkt naar het
volgende tafeltje
om te zien wat
daar gegeten
wordt, vindt dat
Jieti er tam el ijk
goed uit ziet 'en
besluit hetzelfde
te bestellen
schrijft zijn order
op en wenscht
dat de trein niet
zoo schudde, zoo
geen kleinigheid
om behoorlijk te
schrijven
leest de bestefling
nog eens na en
vraagt zich af hoe
de kellner hiér
ooit iets uit wijs
zal kunnen wor
den
opent een gesprek
met zijn over
buurman door te
informeerén of hij
«jok weet, of de
irein op tijd is,
maar heeft een
ongelukkig
oogenbli'k voor
zijn vraag geko
zen, daar de man
juist een groote
hap sla in zijn
mond gestoken
lad en voorloopig
niet ant/woerden
kan*
de treil) gaat door
een bocht, wat de
zon juist recht in
het raampje doet
schijnen, waarop
hij het. gordijntje
moet neertrekken
neemt een s!ok
water op het
©ogenblik dat de
trein door een
nieuwe bocht
zwaait veegt
zijn jas af en
vreest dat zijn das
voor goed gevlekt
is
is hiermee zoo
druk bezig, dat
hij te laat bese't,
dal hij viseh heeft
gekregen jdie hij
haat) in plaats
van vleesch
keert zich om
teneinde den kell
ner te beriepen en
ziet tien paar
oogen op zich ge
richt van reizi
gers, die op een
vacante plaats
wachten
beseft dat hij on-
der deze omstan
digheden maar
moet eten \yafc bij
heeft en schrokt
alles zoo gauw
mogelijk naar
binnen
(Nadruk verboden)
te dragen tegen verminderde over
gangsrechten. Voorts is hei mede te
wijien aan de nog steeds bestendigde
huurwetten, di© soms eenzijdig wor
den toegepast en, als zoo menige
den crisistijd voortgekomen bt-schik-
kiugsbeperkiug, moeien verdwijnen.
Zulks is te meer wenschelïjk, nu,
in plaats van opleving van de hui
zenmarkt, eerder een verdere druk
zich zul voordoen, daar de ge.olgen
zich allengs openbaren' Van den, tnet
rinmen rijks- en gemeentelij-ken
steun, in «lo rijke jaren gefinaneier-
den maseabouw. Bij deze depressie
achten wij het gewenscht over de
meerdere winsten slechts ten deele
door uit keering te beschikken.
Ten behoeve van den overgang van
dc Rijnlnnd^ho Hypotheekbank in
de onze. werden hare 4 pandbrie
ven inwisselbaar gesteld tegen pe'ijke
rente dragende stukken vin de Haar
lemsche. De groöte meerderheid heeft
'an de geboden gelegenheid, om
angs dezen weg een fonds mot bree
der markt, to verkrijgen, reeds ge
bruik «emaukt.
Een bedrag ann hypotheken, onge
veer gelijk aan het totaal der om-
gewisselde pandbrieven, werd door
de Rijnlandsche aan de Haarlemsche
Hypotheekbank gecedeerd, terwijl in
verband hiermede, een evenredig deel
van de reserve der nijulamische werd
overgeboekt naar dn ex tra-reserve
van «Ie Haarlemsche Hypotheek
hank.
Op 31 December telde de Bank 1.10
aandeelhouders, mei te zamen 3000
tumdoelci». Op dien datum stond uit
aan pandbrieven in de verschillende
series en rente legen een bedrag van
f 26.477.G00.
Hot saldo der bedrijfsrekening over
1924 bedroeg f 348.878.68 Na aftrek
der onkosten ad f 87.594.70 en na t«te-
passing der gewenscht geachte af-
schriivingen. zoomede van een dota
tie ann ne agio-reserve van f 13.769.79
bedraagt de daarna overblijvend©
winst f 215.678.67. Het komt ons ge-
wenachr. voor 'n bedrag van fll.662.81
te doen overgaan naar volgende jaar
rekening, zoodat blijft, voor le deelen
winst, f 203.560. Daaruit, kan dan een
dividend van f 2b per aandeel wor
den uitgekeerd-
De balans wijst aan een eindcijfer
an f 31 291.821.12 en de winst en
verliesrekening een van t 1.547.412.06,
Aon dat van de X. V. Rijnlandsche
Hypotheekbank ontkenen wij hei vol
gende: Gedurende 1924 werden geen
nieuwe leeningen gesloten. Op 31 Dec.
1924 was aan pandbriven in omloop
een bedrag van f 1.293.950.
De balans wijst aan een eindcijfer
van f 1.870.453.47 en de winst en ver-
liesrekenins een van f 110.684.47.
Het voordeelig saldo der winst- en
verliesrekening bedraagt f 19.649.75.
Eerst komt 4 over f 50.000 of f 2000
aan bet aandeelenkapitaal, waarna
"6.04 of f 4.701.89 gaat naar te
Statutaire Reserve. Aangezien door
te statutenwijziging van 12 Nov. 1923
de mntièmes Tim vervallen is het
nverblijvende f 12.947.86 mede ier be-
FchikJcing van he; aandeelenkapUaal.
'/.oodat bet winstaandeel der Haar
lemsche Hynotheekbank. a's eenïffe
nandeeteondster be-'raaef f 14-947,86,
onder aftrek van f 1,239.85 voor divi
dendbelasting.
kreeg hij coen kinderen meer, tnaar
de burgemeester van het plaatsje waar
hii woonde, verzocht zijn medewer-
king om een nieuwen naam tc beden
ken voor de --nieente omdat «lc be
staande naam alleen door een Gro-
niilgeche tong ^oed kon worden uitge
sproken, hctgiu-u een te groot bezwaar
was voor export, waar de bc-woners in
die dagen begonnen zich op tne te leg
gen.
..Aduard". zei de ander, zonder zich
een oogen blik te bodenken.
En toen nu dc gemeente dezen nieu
wen naam officieel had gekregen, zei
de eene bröer tot den ander© „Denk
«■r nu om, zoo "root kan Eduard niet
wezen, of Aduard altijd grooter.
Zoo'n eetlust kan hij niet hebben, of
Aduard eet meer. En al wordt Eduard
dc grootst© vechtersbaas. tegen
Aduard zal hij niet opkunnen. Be
grepen?""
Eer eerc vnn Eduards vader moet
ik zeggen, dat hii de les begreep en
tor harte nam. Nooit blufte hij meer.
En wanneer Eduard-in Aduard kwam
was hij bij Zijn oom een gewildo
gast, zelfs geloof ik, dat hij nader
hand met een van zijn nichtje» .ge
trouwd is, maar daar een slordige
schrijver juist, op die bladzijde van
het historicboek een groote inktvlek
heeft bijen vallen, kan ik daar niet
voor instaan.
Een van onze lezers die mil naa'
aanleiding van deze naamsafleidin
gen schreef, vroeg of ik ooit gehoord
had van een vergrootende trap, waar
bij Haarlemmermeer meer zou ziin
dan Haarlem. Die vraag is onnoodig.
De vrager heelt, overigens de klok
wel hooren luiden, maar weel niet
waar 'de klepel hangt. Do geheel©
trap luidt aldus:
Haarlem
Haarlemmer
Haarlemmermeer.
Haarlemmermeerder
Haarlem m c mi eerde rin eest c r.
Deze trap onderscheidt zich. zoo
als men zien zal. van do gewone
trappen van vergelijking, dat. zij twee
treden meer heeft. Goed, beter, hest
is een staaltje van een gewone Iran
van vergelijking en de bovenstaande
bestaat uit vijf treden. Eigenlijk ui»
zes, maar dat is nu weer een ont-
dekl-ing van miizelf. waarover ik
tot dusver niet gesproken heb.
De zaak is: ik kende dién Haar-
lemmermeerdenneester we! Een best
rnensch, ijverig, nauwgezet, eerlijk
rn vertrouwbaar, bovendien zeer
kundig en bekwaam in het meodeelen'
van wat hij wist aan de kinderen.
Als ik oen enkele tnaal een tochtje
op do fiets maakte, kwam ik wel
langs zijn woning, waar de school
vlak naast stond. Op zekerc-n dag
in aak >e ik een praatje met hem. Mid
den in t gesprek hoorde ik een
vröuwestcm uit liet huis roepen:
„Jaap!"
,.Ja vrouw riep hij torug.
...iahaap
„Ja vrouw, ik kom".
»Jaliahaaaap
„Ja vrouw, dadelijk".
Hij keek mij een beetje smecker.d
aan, alsof hij zich verontschuldigen
wou cn mij meteen verzoeken om lieen
te gaan en hem niet langer op tc hou
don juist toen ik dat wou doen.
kwam zijn vrouw het huis uit en keek
zóó kwaadaardig, dat ons afscheid
achterwege bleef. Op een drafje liep
hij naar haar toe.
Het is nu al jaren gelc-den, maar
ik weet nog heel goed. dat iü het
erf afgaande tot mij zelf zei: „neen,
Ilaarleinmermeerdemiccster is de top
van de vergelijking niet; dat is zijn
vouw. de hoogste trede van de ver
gelijking of Haarlemm. •jocci-dcrmees-
termecsfceres".
Maar dit in 't voorbijgaan, ik kom
dus terug tot dc naamsafleiding van
Xederlandschc gemeenten.
Er is natuurlijk niet heel veel ver
beeldtngskracht noodig om te begrij
pen dat de naam Stavoren zijn
ontstaan te danken heeft aan dc aan
sporing van een veldheer die in den
strijd tegen den vijana de voorste ge
lederen ziet wankelen en hun met
donderende stem: „sta voren!" toe
roept. Dit is iu het vak der naams
afleiding kinderspel. Je unt jo daar
bij voorstellen, eat, het tegen de.Noor
mannen ging of tegen de Hollanders,
die vroeger de l-'riczen nogal plach
ten tc bestoken.
En wie onzer kan zich niet begrij
pen. dat een dorps-rustbewaarder uit
oude tijden, even goed als tegenwoor
dig, een gevaarlijken boosdoener een
oogenblik in de knuisten gehad heeft,
maar hem moest loslaten omdat de
kerel al te sterk was cn zich w: los
te r.ukkcn waarop de heer van het
•lorp kwam aanrijden (het. is natuur
'iik nl lang geleden) en den trouwen
dienaar overstelpt, met verwijten. Hoe
kan hij zich verdedigen? ,,!'- had
hemzeet. hij varlegen en nader-
band draagt hei plaatste den iet-wnt
endeneend spotfenden naam II a t-
t e m. En als tegenhanger daarvan die
andere brave wien éen spitsboef door
de vingers glipteja, do kerel heeft
zich iu het naburig, graafschap we
ten te bergen (dat kon in d'.dagen)
maar hij heeft zijn familie en "zijn
verloofde hier en komt dus vroeger
of latgr terug en dan. al is het dan
nacht, ontkomt hij niet: .-ik zei
hemen zoo ontstond de plaats
naam Zelhem.
Wie dat nu w©.r niet gelooft (cr
zijn van die akijd twijfelende lieden)
moet het ter plaatse gaan onderzoe
ken en daarvoor de richting van het
Gelde-rsche uit.
Natuurlijk weet ik niet alles. Met
'en beste wil van de -wereld heb ik
'en oorsprong niet kunnen ontdr-l-ken
van den naam der gemeente Yes-
?em. Wintelre cn Knegsel, een plaats
je van 1197 inwoners in Noordbra
bant zoo bleef ook nog in het duis
ter de naam Heel en Panheel. 1869 in-
woners, in Limburg. Een tegenstel
ling kan dit kwalijk zijn. Het voor
voegsel Pan beteekent algemeen, zoo
als in het woord pan islamisme dat
algemeen Islamisme beduidt. maar
hier kan het moeilijk toepasselijk we
zen omdat ts niet heeler dan heel
kan zijn.
Een bijzonder poëtische woordaflei
ding ten slotte.
Er was een gehucht bezig zich uit
zijn nietigheid tot een dorp te ont
wikkelen. Daarom zou bet een afzon
derlijke cemcerite worden en de auto
riteiten brachten er een bezoek. Dc
-erste van het eo?el=ehap was een
'moceeplaatst ambtenaar uit Den
Haan. vereezeld van zijn dochter en
"OT1 van zijn ondergeschikte ambte
naren.
Het was dien dag het mooiste weer.
dab het ooit gewee^ was. Dc zon
scheen zonniger, dan ooit te voren,
dc beekjes klaterden liefelijker dan ze
honderd jaar lang deden, de vogels
zongen zoo gehoon, als een liedcrtafel
die het hooge bezoek verwacht en
daarvoor ijverig gerepeteerd had.
Misschien was dat allemaal zoo buiten-
gewoon wel niet, maar het scheen
toch zoo toe aan den ondergeschikten
ambtenaar die verliefd was op de
dochter en op wederliefde hoopte.
IIij plukte voor haar een roos en
zelfs de doorn die hem daarbij lee-
iijk in zijn vinger prikte, scheen hem
een zoete streeling te zijn.
.,0 doorn...." begon hij dweepend
een toespraak lot het- doorntje.
„Juist", zei de hooggeplaatste amb
tenaar. ..Odoorn zal de nieuwe ge
meente i eetcn. En waar kunnen we
hier nu wat krijgen, want ik heb
honger".
ÏTDELIO.
