HAARLEM'S DAGBLAD
OM ONS HEEN
FLITSEN
DE WENTELTRAP
DONDERDAG 16 APRIL 1925
TWEEDE BLAD
No. 3450
Veranderingen in de wet op de
naamlooze vennootschappen
De Minister van Justitie heeft eeni
ge wijzigingen ingediend op de wet op
de naamlooze vennootschappen, be
rustende op de grondslagen, die Mi
nister Nelissen in het jaar 1900 al aan
gegeven bad, namelijk openbaarheid
van de inrichting en de machtsverdee-
ling, de bescherming van het vermo
gen en de regeling der aansprakelijk
heid, ook van directeuren en commis
sarissen.
Voortreffelijke beginselen. Maar
die, dat kan al bij voorbaat gesegd
u-orden, niet zullen baten wanneer de
leiding van een naamlooze vennoot
schap niet in betrouwbare handen is.
(.'een wetgever ter wereld kan bepa
lingen scheppen, die in alle gevallen
voor schade behoeden daar waar men
niet te maken heeft met eerlijke liedc,,
en de laatsten hebben zijn dwingende
voorschriften niet noodig. ja zij kun
nen daardoor bij de vervulling van
hun taak zeer worden gehinderd.
Maar precies datzelfde is van to®'
passing op allerlei posten van vertrou
wen. die ook buiten de naamlooze ven
nootschappen bestaan. Er is alvast
één belangrijke zaak, die geen Regee
ring t®v wereld regelen kan en wel de
algeméén bekende indolentie, om
niet te zeggen onverschilligheid van
de aandeelhouders in naamlooze ven
nootschappen voor hun eigen belan
gen. Eerst wanneer de onderneming
vast geloopen is. geven zij zich de
moeite om ter vergadering te ver
schijnen dan slaken zij luide kreten
van verontwaardiging, zonder te be
grijpen dat in yele gevallen de toe-
btan.i zoo erg niet zou zijn geworden,
wanneer zij niet door hun laksheid
bestuurders en commissarissen tot al
lerlei eigenmachtige of verkeerde han
delingen hadden gebracht.
Van die laksheid heb ik indertijd een
sterk staaltje vernomen. Een békende
groote naamlooze vennootschap was
in déconfiture. Iedereen wist daar ai
les van. Onder deze omstandigheden
werd de algemeene vergadering van
aandeelhouders uitgeschreven. Ken
van de aandeelhouders besloot daar
heen te gaan. verwachtende dat er
een rumoerige bijeenkomst zou zijn,
waar velen met hem hun hart zouden
willen uitstorten.
Hij vond in de zaal directie en com-
mi*u»ri**en compleet aan de groene
tafel. Geen enkele- andere aandeel
houder. Hij werd door de lieeren met
groote égards ontvangen, de een pre
senteerde hem een etoel„de ander een
sigaar, de derde een luciferhet
scheen of men juist op z ij n komst
gewacht had. Niemand wm zoo wel
kom els hij. •.Stel je", zoo vertelde hij
later. ..de situatie voor: aan den
oenen kant van de groene tafel
dozijn leeuwen, aan <ien anderen kant
één lans- da» was ik. De leeuwei
den gereed mij. wannier ik blaatte,
te bctpringen rn te verscheuren".
„F.n wat heb je gezegd'"
..Ik 1 Niets. Wat kon ik alléén uit
richten. Ik heb aangehoord wat de
heeren te zeggen hadden en ben daar
na onverrichter zake vertrokken".
Zoo is de toestand in het Neder
landschc vennootschapswezen en de
oorzaak daarvan ligt voor de hand.
Zij is niet. zooals belanghebbenden
plegen te beweren, de overtuigiug
van hun onmacht, maar hun gebrek
ann belangstelling. Toon in vroeger
jaren de vorm der naamlooze vennoot-
rliap betrekkelijk nog zelden word
toegepast, beschouwde iedere aandeel;
houder de onderneming waarin hij
geld gestoken had als z ij n zaak, die
Hij mee tot bloei moest trachten te
brengen. Tegeuwoordig, nu het van
naamlooze vennootschappen wemelt,
beschouwen de aandeelhouders die
als een gelegenheid tot geldbelegging.
Het doel van de onderneming, touw.
teer of stroop maken. Iaat hen koud.
het eenige wat zij wenschen is een
behoorlijk dividend, de rest i* hun
onverschillig. Zoo komt het. dat zij
dc vergaderingen niet bijwonen, nooit
aan directie of eonnnissarisson inlich
tingen vragen cn hoogstens bij een
catastrophe tc hoop loopen. in het
hierboven bedoelde geval zelfs toen
nog niet. of door een welbespraakt ad
vocaat zich ter vergadering laten op
jagen spoedig genoeg zal hij zien.
hoe moeilijk het is. het stroomur van
hunne verontwaardiging brandend te
honden.
Deze laksheid, deze onverschillig
heid voor hun eigen belangen is een
van de redenen van verkeerde din
gen in naamlooze vennootschappen en
er is geen 'Minister, die daarvoor het
geneesmiddel verzint.
i Natuurlijk zijn de maatregelen,
welke minister Heemskerk aatiDu-
veelr, niettemin te prijzen, al kun
nen wij er aan twijfelen cf zij wvl
zoo als ze daar 6taau in de wet zul
len worden opgenomen of indien liet
zoover Jcoint effect hebben. Dat tien
procent van de aandeelhouders (of
van de aandeelen, wat niet lietzelfdo
is) een buitengewone algemeene ver
gadering kan doen bijeenroepen, kan
evengoed een nuttige zaak als een ge
vaar zijn: dat een vijfde, dus
procent, b.j den rechter de instelling
van een commissie van onderzoek
naar de gestie van het bestuur kan
vragen levert ingeval van chicane of
opzettelijke tegen werking'een groote
moeilijkheid op. De rechter, toch al
overkropt met werk, kan daaraan in
zulke gevallen wat te doen krijgen en
de onderneming financieel en moreel
zeer benadeeld worden ten onrechte.
Men moet niet vergeten, dat wanneer
aandeelhouders bii de wet zooveel mo
gelijk moeten worden beschermd to
gen kwaad willende bestuurders, de
zen op hun beurt protectie in de wet
vinden moeten tegen boosaardige aan
deelhouders.
In het algemeen moet dc rechter,
behalve natuurlijk bij malversatie,
zich niet in vennootschapszuken men
gen. dan wanneer dat strikt noodza
kelijk is. De aandeelhouder moet zelf
uit zijn oogen zien en wanneer hij dut
niet w il of niet kan liever zijn geld in
obligaties dan In aandeelen beleggen
hij verzekert zich dan, weliswaa
een matige, vaste rente, van de
eerste aanspraak op het bezit dc
vennootschap. Hoe ver de neiging van
ministens om zich met vennootecliaps-
zaken to bemoeien, gaan kan, is
Weken uit het voorbeeld van nu
ter Nefiasen zelf. die niets meer of
minder verlangde, dan een beroep
voor de minderheid bij den rechti
op een wettig genomgn besluit va
de algemeene vergadering. Tot weil
zonderlinge consequenties zou deze
constructie gevoerd hebben- De rech*
beoordeelanr, niet van de wettig
heid, manr van de wenscheüjkheid
eener beslissing, dus boven de. meer
derheid der aandeelhouders nit I Zie
daar het toppunt der onrechtvaardig
heid als gevolg van overdreven recht-
aardigheidszin.
Minister Heemskerk heeft dit denk
beeld terecht verworpen. Hij zegt
daarvan de beslissing over de belan
gen der vennootschap wordt daardoor
gd in handen van een buiten
staander en den rechter een taak op
gelegd, wrikt- met den aard van zijn
ambt kwalijk strookt.
Het bekende arrest van den lioogcn
Raad in het Uirechtsche geval de
monstreert al voldoende, hoe onbil
lijk een vérkeerde wetsbepaling, tot
de uiterste consequenties door den
rechter doorgetrokken, werken kau.
Daar w as door de algemeene vergade
ring dc directeur van ecu naamlooze
vennootschap ontaSasrcn. Hij kwam ln
verzet bij den rechter op grond van
het feit, dut tér vereadering met
strooinannen gewerkt was om oen
meerderheid to verkri'gen. Dei Hooge
Raad stelde hem in hoogste instantie
in 't gelijk en sanctioneerde daarmee
<1© zonderlinge wetsbepaling, dat in
naamlooze vennootschappen het aan
tal stemmen voor de groote aandeel
houders beperkt Is tot een zeker maxi
mum, waardoor dus in sommige om
standigheden de beslissing niet in
do handen ven de meerderheid, maar
in die van d« minderheid zou worden
gelegd, vierkant tegen het overal in
de wereld geldende bcgineel in, dat
de meerderheid beslist.
Maatregelen tegen misbruiken, goed
Maar laat men er voorzichtig nice zijn
en or voor zorgen, dat zij den eerlij,
km man niet kwellen, den oneerlijken
beletten zij in zijn kwade practijken
toch niet. F.n dc naamlooze vennoot-
schappen zijn toch al veel meer dan
particuliere ondernemingen hot
werp van de hinderlijke belang
stelling van den wetgever. Do divi
dend- en tantième-belasting heeft al
zooveel jaar gewerkt, dat men haar
schreeuwende on rechtvaardigheid al
niet meer bemerkt, en in alkn ernst
haar geheelo winst, dus ook dc zoo
noodzakelijke reserves, belasten wil,
terwijl de- eigen onderneming vrij uit
gaat, omdat de fiscus haar niet raken
kan. Nu pas, mof 1 Mei, zal een an
dere onrechtvaardigheid weggenomen
worden: dat tantième-trekkers zelf die
belasting moesten betalen. Voorlaan
mag dir, aan de onderneming worden
opgelegd.
1 Wonderlijke denkbeelden bestaan, bij
de groote menigte over den aard en
het wezen van ae naamlooze vennoot
schap. Deze stelt zich haar toestand
ongeveer zoo voor, alsof zij leeft in
een r.uln, waar de rijksdaalders aan
de boomen groeien, zoodat de N.V.
maar te schudden heeft, om zooveel
geld te krijgen als zij wil. Niets is min
der waar dan dat. De naamlooze ven
nootschap verkeert als zij geld noodig
heeft, niet, in betere conditie, aan de
particuliere zakenman. Deze kan al
leen geld krijgen tegen zakelijken
waarborg, verpanding van zijn be
zit in den eenen of anderen
vorm, de X. V. evenzoo.
Bestaat zoodanig bezit niet of is
het. al overbelast, dan bemachtigt de
N.V'. evenmin kapitaal als de particu
liere zakenman Dat zij in dit geval
gemakkelijk bij hare aandeelhouders
ecu obligntieleening zou. kunnen plaat
sen, 1® een dwaling, oin de. reden die
hierboven al werd genoemd: aandeel
houders beschouwen hun bezit als een
belegging en niet als een aandeel
een eigen zaak, hun zaak.
Even kinderachtig en onjuist is de
meening, dat de directeur van een
N.V. beter af zou zijn dan de particu
liere zakenman. omdac zijn salaris
vast is. Het is alleen vast, zoolang het
rdiend. wordt en geen dag langer.
Toch kan men dergelijke beweringen
nog icderen dag hooren.
Ér bestaat dus over hef vennoot-
sch&pswezen bij 't groote publiek een
totaal verkeerd inzicht, bij de aandeel
houders zelf in het algemeen volkomen
apathie ten opzicht* van hun eigen
belangen, bij den fiscue een gevaarlij
ke belangstelling. Naast dit alles
plaatse de wetgever geen draconische
bepalingen, die goed beheerde ven
nootschappen knellen en knoei-onder-
nfmingen nooit in liet. kwaad doen
hinderen kunnen. Anders schiet liij
zijn doel gewis Voorbij.
J. C. P.
Vervolg Stadsnieuws.
De anti-rev.-partij en de
a.s. verkiezingen
Rede van het Tweede Kamerlid
J. Schouten
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 271
DE FATALE VERGISSING.
Vader gluurt naar het klokje op j srapt kreunend uit bc-d, wat zou
de latafel en concludeert dat liet hij niet -willen geven voor een
zeven uur i9 en tijd om op. te extra uurtje slapen
staan
vraagt zich af hoe liet komt: dat
hef. nog zoo donker Se, hij heeft
andera nooit 'kunstlicht noodig.
merkt tegen moeder,
slaapt op, dat de Jansens
daag ook laat
geen beweging
de heek buurt schijnt wat laat
te zijn, hij ziet zelfs nog geen
sierveling hij de Hommers
en in het huis zelf lijkt alles
ook nog stil re zijn hij hoort
nog geen gelu i' uit de keuken
deelt moeder mee, dat zij wat
voort moet, maken en het meisje
wekken, dat zich blijkbaar heeft
verslapen
moeder wrijft haar oogon uit
en vraagt wat. hem scheelt, het
is pas 6 uur en met schrik con
stateert Vader dat dit-waar ia
waarop hij peinzend naar zijn
bed kijkt, zich afvraagt of het,
nog de moeite waard is er weer
in te gaan en wat hij anders
met dat uur moet doen
(Nadruk verboden)
In een vergadering door do auti-
i. Ikiesvereenigiug ...Nederland cn
Oranje uitgeschreven, die Woens
dagavond is gehouden in hei Ge
bouw van den Ned. Protestanten
bond, trad als spreker op de lieer J.
Schouten, lid uer Tweede Kamer
niet het onderwerp. „De a.-r. partij
i de a.s. verkiezingen".
Spr. zeide dat er eenige dingen
m algemeene beteekenis zijn waar-
i men de aandacht mort concen-
treeren bij de nadering van de Ka
merverkiezingen. ln ons land is niet
eenige politieke partij die kan stre
ven naar een politiek waarin prac-
tisch haar streven en belijden :s te
belichamen. Niet eenige pari ij kan
alléén ceii regeermgsnieerderheid
-armen. Verschillende mogelijkheden
rijn er: een combinatie van recht-
sclie, een van linksehe partijen of een
samentrekking van democraten of
n van conservatieven.
Van «n toepassing van specifiek
anti-rcv. beginselen kan weinig ko
men in het practisch regecringsbe-
ïcid. Vandaar dat hier en daar a--r.
weer iu een isolement kracht gaan
willen zoeken, alleen een oppositie
partij gaan vormen. Dat is natuur
lijk aantrekkelijk, maar al wat aan-
rt-kkelijk is, dat is lang niet altijd
it wij doen moeten. Indien de
i'. niet andei's gingen doen dan
alleen in de oppositie gaan, dan kan
nimmer eer. kabinet worden gevormd
rennende op de partijen aan de
rechterzijde. Maar wat dan? Kr moet
toch c-ra regeering komen, lven die
sieunt op de minderheid in de Ka
mer i» niet gewenschl.
lu ieder geval maakt dat de posi-
ic van de a.-r. ais een oppositiepar-
ij niet gemakkelijker. Practisch is
daarom reeds uitgesloten, dat de
a.r. samenwerking zouden weigeren
,an d« partijen van rechts in het
parlement om een Kabinet te vor-
men. Maar wat dan 7 Opnieuw
spreekt men van een samenwerking
van eenerzijds democraten en ander
zijds conservatieven. Doch moeilijk is
uit te maken wie democraten zijn.
Onder de Piot. Chr. zijn allerlei
soorten van democraten. Daaruit is
af te leiden dat die liet niet eens
zijn over het. begrip democraat.
Maar dan is daarop dan ook geen
regceringsmeerderheid te bouwen.
Principieel is op te merken, dat
er een nauw verband bestaat tus-
sclien de chr. levensbeschouwing en
liet dagelijksch bestuur van den
Staat en dat beide niet zijn los te
maken. De a.-r. partij beeft tot laak
alles te doen om de a.-r. richting iu
het volksleven zoo sterk mogelijk te
maken en om haar in het parlement
een sterke vertegenwoordiging te ge
ven. Maar daarnaast dient zij be
reid te zijn om met anderen samen
te werken voor een kabinet. De a.-r.
dienen in to nemen een besliste po
sitie. Een ieder dient in het land te
weten wat uien aan hen heeft. Plicht
was het van de Begeering oin te
maken dat "de financiën van het land
in orde kwamen. Die maatregelen
die daartoo h. i. het beste waren
werden genomen.
Gedaan werd wat is gedaan om
dat liet noodig was. Dat is duide
lijk t-n helder. Niemand kon andere
middelen aangeven om de financiën
in orde te maken. Maar dan gaat
't óók niet aan die maatregelen aan
te vechten. Ken tweede punt van al
gemeene beteekenis is het defensie-
vraagstuk. De a.-r. verzeilen zich
■principieel tegen de ontwapening
zooals die van soc.-dem en van vrijz.
deni. zijde wordt gevraagd. Van
principieel a.-r. standpunt is ont
wapening onmogelijk. De christen
heeft te getuigen tegen den gruwel
van den oorlog en te staan naar een
bevordering van dc-n vrede c-n er
naar te jagen dat een oorlog zoo
lang mogelijk wordt voorkomen.
Maar daarnaast dient men to re
kenen met de werkelijkheid en wat
die werkelijkheid noodzakelijk maakt
ten aanzien van de zelfstandigheid
van den Staat. Naar een internatio
nale ontwapening mag worden ge
streefd en naar een totstandkoming
van internationale rechtsregel en.
Een éénzijdige ontwapening van Ne
derland is geen voorbeeld om tot
ontwapening te komen, maar een
open zetten van de deur voor allen.
Daaraan is e»n gebaar voor het land
verbonden. Het is de roeping van
de overheid om groote ideëele goe
deren te bewaren.
Tenslotte zette spr. uiteen dat in
een groot aantal kleine partijen, die
zich om allerlei belangen groepee-
ren inslede van om groote beginselen
ft aalsbelcid een nadeel voor een
gezond parlementair leven is gele
gen. Hij eindigde mot de a.-r. voor te
honden vast. te honden aan wat
Groen van Prinsterer noemde ,,Daar
is geschied" en ,,danr staat geschre
ven", aan historie en aan Schrift,
om te stellen tegen de Revolutie het
Evangelie.
Nadat een paar 'der aanwezigen
een enkele opmerking hadden ge
daan en deze door den spreker wa
ren beantwoord, eindigde spreker
met dankgebed.
Vereeniging van leeraren en
onderwijzers in de gymnastiek
■a uur werd in het
gebouw van oen Haarlemseben Kegelbond
to Haarlem da 63ste joarlijksche alge
meene vergadering voortgeeet.
De voorzitter, de heer J. H. Luitiua,
sprak een opèningsrede uit. Allereerst
deelde hij mede, rist in de huishoude
lijke vergadering Mr. A. Bruch, wethou.
der van Onderwijs te Haarlem, tot eere
lid benoemd was (Applaus).
De Voorzitter heette srien hartelijk
welkom, speciaal den heer Balfoort, als
vertegenwoordiger van den Minister 3
Onderwijs. Verder de aanwezige a.u:<
iciten op onderwijs gebied. Ook
lieer J. A. v. 'd. Boon-, oud-leer,ar i
de Rijkskwoekechoa voor Onderwijzers
Onderwijzeressen te Haarlem. Spreker
herinnerde aan hei sloop.ngswerk
het onderwijs in de laatste jaTen, dat
ook aan het onderwijs in de lichamelijke
Opvoeding veel schade deed. Met
vel had de vereeniging kennis gano
\AVf de verJa«gde sainrieering der leer
aren en onderwijzers in de gymnaatiek.
die tegenwoordig blijkbaar tot de goberst-
gesa'ariecrde ambtenaren behooren te
worden gerekend. Toch bleven rij hun
enist bewaren: zij bleven ijverig werk
zaam in het belang van de lichamelijke
opvoeding van onze jeugd Hiervoor bracht
epreker hun een woord van hulde. Fei
woord van dankbare hulde werd donr <iei
heer Lulling gesproken ter nagedachte
nis van wijlen den beer I'. Klias, die als
ecnising heeft gedaan. Het ideaal di
vereeniging uioet blijven het aanslure
op een krachtige toekomstige generatie
door een goede lichamelijke opvoeding
van onze jeugd. Het geld, dm biervoor
besteed wordt, zal dan rijke vruchten
werpen. Hiervoor riep de heer Lulling
ook den steun der Overheid in. Het i
de p'icht der vereeniging, er toe bij t
dragen, dat he: wetsontwerp tot toeken
ning van een subsidie van f l.OOO.GOC voo
dc aanstaande Ameterdmnscbo Olympiade
de Volksvertegenwoordiging wordt
aangenomen. Men moot schouder aan
schouder voortschrijden, om de mooie
vaak der lichamelijke opvoeding te die-
De heer Luiting ontving luid applaus.
Na deze rede werd de faeer J. 11. Lui
ting tor gelegenheid van zijn 15-jang
Jubileum als voorzitter der vereeniging
gehuldigd. De heer J. M. .T. Korpere-
hoek, leeraar aan het Stedelijk Gymna-
lum Ie 'b Gravenhagc, voerde hierbij het
woord. Hij herinnerde aan het vele goede
verk, dat de heer Luiting voor de ver
eniging beeft gedaan. Aan de krachtige
heldere leiding van <ien beer Lui-.inc is
zeker voor «n groot deel de gïoote
bloei van het vakonderwijs ir. tie 5ieha-i
inolijke opvoeding te danken. Talrijke
moeilijke problemen zijn mede door da
krachtige werkwijze van den voorzitter
1 opgelost. Het vereenigingsleven ie onder
zijn leidir^ vruchtbaar geweest. Gevoelens
van dankbaarheid hebben bij de leden
op dit oogenblik dan ook de overhand.
Aan spreker is opgedragen mede te
cleelen ,dat de leden den naam van den
heer Luiting aan de vereeniging willen
verbinden door de stichting van een „Jan
Luiting.fonrls", waarvoor de leden reeds
een bedrag hebben bijeen verzameld. Ap
plaus)
De heer LuiLi-ng dankte voor de hem
gebrachte hulde et; accepteerde dankbaar
da dichting van dt'. fonds. (Applaus).
Hij Z3l het fonds doen sirekkea ten
bate van liet Nederlandsche Instituut
voor de Lichamelijke Opvoeding.
Namens de afaoelini Haarlem <ier ver
eeniging bood Mevrouw Admiraal—
Meyerink den heer Luiting bloeme:-.
De heer Van Leeuwen bracht dei voor
zitter evc-neens hulde.
Dr. J. Lubsen Nzn arte te Amsterdam
hield hierna een lezing over het onder
werp: „Beïnvloeding van de ademhaling
door lichaamsirbeul er, gemoedsbewe
ging". Hij verduidelijkte dit met eeniee
'Vhtbeeldon. Gemoedsaandoeningen bren
gen evengoed het li-haam uit zija even
wicht. als een lïeheamsbeweeing, aldus
concludeerde Dr. Lubsen. Hij ontving
"cel applaus.
De Voorzitter bracht hem een warm
woord van dank.
Volgde eenig debit over do rede van
den heer Maurilz over de schoolwedstirij.
De heer Van Dijk merkte op, dat in
Utrecht de belangstelling voor school-
wedetnjden zeer toeneemt, zoowel bij
'Ie leeraren .-lis bij de jongens. Volgens
hem bereikt de heer Ten Have -net zijn
tegenstand niets. Dc jongens trekken
zich van dit gctheo.-eiteïer niets aan en
gaan des noods hun gang zonder de leer
aren. I.aien «te dus bever zorgen, de
leiding in hande.n te houden.
De heer Van Leeuwen ze;, da: de
toeneming van school we ïstrijden -s ont
slaan ui: de-i diang van de me'rjes en
iengeno zelf. die sport willen beoefe
nen. In de vacanties voetballen de jon-
gt'ns som» van 's morgens 9 uur tot des
avonds. Hel was dus beter, hier leiding
te geven, ota de uitwassen weg te krij
sen. Het is nog steeds niet gebleken,
dat de seboolwedstrijden een nadceligen
invloed hebben op het verstandelijk on
derwijs. De heer Van Leeuwen teetreed
cn-juéte van dsn hear Ter. H;i-e op.
,'ideelde, dat het beter is, de leiding van
soheohvedslrijden in handen te hou-
De heer Matiriia antwooride in het
kort de debaters en dankte voor Jon ont
vingen steur,.
De Voorzitter cor-.-ludeerde, Jat de
drar.tr van de jeugd, om zich met e'tkaar
nieten, zich niet meer tegen laar hou-
i, zoodat het dus verstandig is, dat de
Feuilleton
Naar het Amerikasnseh
vau
MARY ROBERTS RINEHART.
35)
.■Het is mogelijk dat hij naar bin
nen gestrompeld is", zei hij, „maar
bij kon onmogelijk de trap opkomen.
In ieder geval is hij noch buiten,
noch binnen, voor zoover ik zien kan"
De andoren waren nu terug gekomen
en niemand had een spoor \an den
ouden man kunnen ontdekken. Zijn
pijp die nog warm was. lag op den
rand van het hekje en binnen op de
tafel lag zijn grijze hoed allebei
dingen, die er op wezen d3t dc eige
naar niet ver weg kon zijn.
En hij was ook niet ver weg. Van
de tafel keek 5k de kamer door cn
plotseling kreeg ik een kastdeur in 't
oog. Hoe ik er eigenlijk toe kwam
weet ik nog niet, maar ik stond op on
draaide de knop om. De deur vloog
open alsof er van binnen een zwaar
gewichfc tegen, drukte en er viel iets
naar voren op den grond. Het was
Thomas Thomas zonder epn enkele
wond of kneuzing maar dood.
HOOFDSTUK XX.
Dokter Walker.
Warner knielde dadelijk naast hem
neer en wilde de boord van den ouden
man los maken, maar Halsey greep
zijn hand.
..Laat maar", zei hij „je kunt
hem toch niet meer helpen, hij is
dood".
Wij stonden tr om heen en verme
den net elkaar aan fe zien we spr-t"
ken zocht en eerbiedig in de aanwe
zigheid van den dood cn wij verme
den het om uiting <e geven aan de
verdenking, die we allemaal koester
den. Toen Jamieson hem even opper
vlakkig had onderzocht, stond hij op
cn stofte de knieën van zijn broek af.
.-Geen spoor van een verwonding'.,
zei hij en ik herinner me dat ik op
gelucht adem haalde. „Te oordeclcn
naar wat Warner zegt en het feit, dat
hij zich in een kast verstopt had, zou
ik zeggen dat zijn dood veroorzaakt
is door schrik. De schrik, en een zwak
hart. samen".
„Maar wat kan het dan geweest
zijn vroeg Gertrude. „Vanavond
aan het eten was hij toch nog vol
maakt in orde. Warner, wat zei hij.
toen je hem op de veranda vond?"
Warner w as erg geschrokken zijn
eerlijke jongensgezicht zag doods
bleek.
„Net wat fk tl al ze!, juffrouw In-
nes. Hij had beneden de krant zit
ten lezenik had den auto opgebor
gen en omdat ik slaap had, kwam ik
meteen hierheen met het plan
naar bed te gaan. Toen ik naar
ven liep- legde Thomas de krant neer
greep zijn pijp en ging naar de ver
anda. Toen hoorde ik hem iets roe
pen
.,Wat zei hij 1" vroeg Jamieson.
„Dat kon ik Diet verstaan, maar
zijn stem klonk vreemd en verschrikt.
Ik wachtte even of hij soms nog eens
zou roepen, maar ik hoorde niets, en
ben toen maar naar beneden ge
gaan. Hij zat op bet, stoepje van de
veranda en keek recht voor zich uit,
alsof hij iets zag tusschen de boo
men aan den overkant van den weg.
En hij mompelde maar steeds, dat hij
een spook had gezien. Hij zag er zoo
raar uit en ik probeerde hem naar
binnen te krijgen, inaar liij wilde niet.
Toen leek het mij beter om u te gaan
waarschuwen".
„Heeft hij niets anders gezegd dat
je verstaan kon vroeg ik.
Hij zet ieta over dooden, di© uit-
hun graf opstaan".
Jamieson doorzocht, de zakken van
den ouden man en Gertrude vouwde
zijn araien over zijn borst.
.Tnmieson keek mij op eens aan.
..Wat zei u ook weer tegen mij. juf
frouw Innes, dat de moord op Arnold
Armstrong nog maar een begin was
en geen einde 1 Ik geloof werkelijk -
dat ti gelijk had!"-
Bij zijn onderzoek was de detective
aan den binnenzak van Thomas' zwar
te jas gekomen.Hier vond hij een paar
dingen die hem interesseerden. Het
cene was een kleine platte sleutel,
met een rood koord er aan en het an
dere een stukje wit papier, waarop
in Thomas' eigenaardige hand iets ge
schreven stond. Jamieson las het. en
gaf bet toen aan mij: Het was een
adres.
Lu ei en Wallace, Olmstraat 14,
Richfield.
Terwijl hef, papiertje werd rondge-
geven, keken de rle.tecf.ive en ik aan
dachtig of het ook eenige uitwerking
zou hebben, maar niemand scheen er
iets meer van te weten.
..Richfield riep Gertrude uit. „De
Olmstraat is de hoofdstraat, weet je
niet meer. Halsey
„Lucien Wallace!" zei Halsey. ..Dat
33 het kind waarover dokter Stewart
sprak bij de rechtszitting".
Warner greep onmiddellijk na.ir den
sleutel. Wat hij zeide verbaasde ons
niet erg.
,Ya1e-sIot". zei hij. -.Waarschijnlijk
t sleutel van de deur aan den
oostkant".
Er was gen enkele reden waarom
Thomas, een oude, vertrouwde be
diende, geen sleutel van die speciale
deur zou hebben, hoewel de bedien
den ingang aan den westkant was.
Maar ik wist niet. dat deze sleutel be
stond en er ontstonden weer allerlei
mogelijkheden door. Maar op dat
oogenblik waren er nog zooveel an
dere dingen te doen: we lieten War
ner in de portierswoning achter en
gingen allemaal weer naar huis te
rug. Jamieson liep naast mij en Ger
trude en Halsey achter ons.
,.lk zal er de Armstrongs wel be
richt van moeten sturen", zei ik. „Zij
zullen wel weten of Thomas nog fa
milie had en hoe we die kunnen be
reiken. Natuurlijk wil ik de onkosten
van de begrafenis wel betalen, maar
we moeten toch probeeren om zijn fa
milie te vinden. Waarvan denkt u
dab hij «zoo geschrokken is> meneer
Jamieson V'
„Dat is moeilijk te zpggeo". ant
woordde hij langzaam. „Maftr ik ge
loof. dat we er wel van overtuigd
kunnen zijn dat hij erg geschrokken
is en dat bii zich ergens voor ver
stopt heeft. Het spijt mij in meer dan
een opzicht. Ik ben er altijd van
overtuigd geweest, dat. Thomas iets
vist, of iets vermoedde, dat hij niet
'crtcllcn wilde. Weet u hoeveel gela
r in die versleten poitefeuile van
hem zatBijna honderd dollarBijna
twee maanden loon en toch hebben
die negers haast nooit een cent. Nu
wat Thomas wist zal met Hem be
graven worden".
Halsey stelde voor om den tuin te
doorzoeken, maar daar voelde Jamie
son niets voor.
„U zoudt er niets vinden", zei hij.
..Iemand, die in staat is om in het
huis te komen en een gat in den
muur te maken terwijl ik beneden de
wacht houd zullen we heusch niet vin
den door met een lantarentje tusschen
de struiken te kijken".
Ik voelde dat de dood van Thomas
een climax geweest was in deze heele
geschiedenis. De nacht, die du kwam.
was heel rustig. Halsey waakte onder
aan de trap en een ingewikkeld sys
teem van grendels op de andere deu
ren scheen succes te hebben.
Eenmaal werd ik midden in den
nacht wakker en dacht dat ik weer
hoorde kloppen. Maar het was heel
stil en ik was al zoover dat ik mij
niet meer door zulke kleinigheden
ran de wijs liet brengen.
De Armstrongs kregen bericht van
Thomas' dood en als gevolg daarvan
had ik mijn eerste onderhoud met dok
ter Walker. Hij kwam den volgenden
gen aanzetten, toen we net klaar
en met. ontbijten, in een auto met
een zwarte kap. Toen ik bij hem
kwam liep hij heen en weer in de
huiskamer en in weerwil van mijn
vooroordeel tegen hem moet ik toe
geven dat, de man er heel presentabel
uitzag. Hij was, net als Gertrude ge
zegd had. lang en donker, glad ge
schoren en rechtop, met scherpe trék
ken en een vierkante kin. Hij zat» er
uit om door een ringetje te halen en
zijn manieren waren benauwend be
leefd.
(Wordt vervolgd.)
