Stadsnieuws
Het Tooneel
LOURENS COSTER
Haarlems dagblad - woensdag 13 mei i9as
TWEtLE KAïVttK
VtiiKiEZlNGEN
CANDIQATEN YAN EEN REVOLU
TIONAIR ARBEIOERSCOMITe-
Tegen de candiiiaturen
Wijnkoop en Van Rave-
ïteyn.
Het persbureau Var Dus meldt ons
u:t Amsterdam
Alaier is opgericht een revolution-
uair Arbejderscomité R.A.C.), dat
bij de komende verkiezingen voor do
Tweede Kamer zelfstandig za! optre
den met csiididatenlijsieu in zooveel
mogelijk kiesiriaeen. Het comité
wordt gevormd door: C. Kitw, voor
zitter, C. Posthuma. secretarie, \Y.
Blaauw, penningmeester. De overige
leden van het comité zijnE. Bouw
man. J. de Kadt. C. deKlerk, J. Laa-
r-:-rJ>erg, D. Schüp, H. Sneevliet en C.
We«seliijs Eggink.
Overigens maken van het comité
deel uit een groot aantal vooraau-
s:zanden van bet Nationaal Arbeids-
secreiariaat in en buiten Annsterdam-
In verband met de tot stacdkcntimr
van dit comité heeft het Bondsbe-
t- ujr van den B. K. S. P. het besluit
fgettomen niet met eigen lijsten uic te
komen. Naar aanleiding hiervan wer
den eenige cahdidaten van de B. K
S. P. opgebracht op de lijsten van
het R. A. C.
De besprekingen die op het jongste
cnngree der C. P. H. j»ju gevoerd 00
de rf3ar genomen Beslissingen over-
IHinden vla vooraanstaande N.A.S.-
mnnnen van do noodzakelijkheid den
terugkeer van dé aftredende Kamer
leden Wijnkoop en Van Kavesteyn
naar de Tweede Kamer te moeten ver-
i 1 -r. deren. De C. P. H.-caodidaten D.
Winkoop, dr. Van Ravesteyn, L. de
\:sser, enz., kunnen niet uk; repre
sent nnten van de revolutior.naire
be:dersbeweging van Holland
Schouwd worden.
Op de lijsten van het R. A. C. ko
men a's eerste vier .-andidaten voer:
K::sz. H. Sneevliet van Amster
dam. J. Maurits van Rotterdam e:
R. Roiand Jlolst van Bloemendaal.
Overigens nog een aanta! vooraan
staande N.A.S.-mannen, ais. C. de
Klerk. M. I. Boodyeldt, Th. J. Diesel.
D. Scliilp, W. Biaauw. K. Sarton. E.
Bouwman, D. Langkemper. P. Har-
kt-rna (Groningen) en anderen.
EEN REDE VAN MINISTER
COLIJN-
Samenwerklng met
andere partijen.
Minister Coüjn hield Dinsdagavond
te Amsterdata een politieke rede Aan
het verslag van die rede dat het pers
bureau Vas Diaz ons zendt, ondeenen.
wij het volgende:
Aan her slot van zi;a rede besprak de
heer Colijn in verband met het feit dar
de an ti-r evolution naire partij niet meer
can ten hcogste 16 var. he; voik .er-
tegecwoordigt, de noodzakelijkheid tol
*anveawerking met andere partijen-
De samenwerking mer de Roomsch-
Katholiekea en Christeiijk-Historischen
is jn den loop der jaren gegroeid en die
laat men niet zoo spoedig los.
Sprekers cepn'arenred- heeft echter,
gezien verschillende uitlatingen ir. de
bladen eer tegenstanders. ccn verkeer
den indruk gevestigd, schijnbaar ook
bij hen. met wie de anti-revolutionnairen
tot heden hebben samengewerkt.
Spr- noemde het een opzienbarende
zotheid, dat men hem aanwrijft dat hij
in ziin deputatenrede bedoeld zou heb
ben c.t: de anti-re-.oution nai ren een
conservatief blok zouden willen vormen
me: medewerking van den Yri.iheidi.
bonct In zija deputatenrede heeft spr.
betoogd da: er vraagstukken zijn van
na: or.a'e beteekenis. waaromtrent ge-
z-gd kan worden, da; een breeder basis
dar. thans bestaat wenschebjit zou zi:n
om die vraagstukken tot oplossing te
brer.gen-
Spr. kar. verklaren dat hl; daarbij op
het oog had vraag; vjkk/n betreffende
ce defensie en inzake dc belastingen.
Het is echter-niet ia zijn hoofd opgeko
men om daarmede te zeggen, dat ci;
met de leden van den Vrijheidsbond
thans ui; wandelen zou willen gaan om
dan ziin politieke vrienden in den steek
te laten.
vervoerd. Eooigen tijd later
uil ClrecM. waazÈeen liet *e«w*"-;
qwring en aanhouding snel was
bericht, «Ut de «u/o
n»ec de inriUendwi daar was aangetiv <-
fen eu dat de vhiehtelingen Li arrest
watod ceatelA
l>e vrijhei-1 .luuzde dus niet lang en
miehaewJeiing w. <len veldwachter
za! de etraci niet Echter dooa rijn.
Huldiging van Mr, Marchant
Een kwart eeuw kamerlid
De parlementaire redacteur van de
Tel. meldt
In verhand met het 25-jarig jubi
leitm als Kamerlid van mr. II. P. Mai
chant op 8 Juni a.s., zal, naar \vi.
vernemen, op Zondag 7 Juni te Am
sterdam een huldigingsvergaderin»
worden .(^houden van den Vrijzinnig.
Domocrarischen Bond
2. J. G. ten Broeke Jr.- aannemer
te Yelseroord.
Curator mr. F. J. Theys*
Haarlem.
3. H. Lusthuis t« Driehuis gem.
Yeleen.
Curator Mr. F. van der Goot
Haarlem.
Een ontsnapping uit het
Huis van Bewaring
Een sensationeele autorit
De vluchtelingen ie Utrecht
gearresteerd
W-.j lezen in de Maasbode:
Dinsdagmiddag gelukte lid eer. in het
Hue vac Bew-armg re Amsterdam inge
sloten gijzelaar, <ke werd overgebzach;
•.iiv den oier van ju«:it<» aan da
roede van een- hem begeleidenden veld
wachter te ontsnappen.
De aaac scheen moten te zij'n gere
geld, want caaweUjks had de arrestant
het Huis van Bewaring cp de Wetering,
cthaca verlaten oi een groote auto zon
der nummerbord zee-i met flinke «r.el.
lieid v-oc. Daar de gijzelaar niet werd
vao'gehouden maar enkel begeleid, was
5 et nern niet moeilijk vlucht «e ne
men en zich in den auto to slingeren.
De veldwachter echter bleek niet minder
vlug, want deze zag eveneenk» kans zich
een standplaats op da auto te verzeke
ren. Hier werd het hem echter niet ee-
makkelijk gemaakt. De ontvluchte met
zijn helpers trachtten op «'ierlei juist
niet zt-ci:-handige manieren var. hnn
Achtervolger af te komen, maar deze
hield «aai vast.
"n Agent van politie, die he* geval zag,
ep.-o.-.g in alierij; op eea achter den pijl.
sn»! wagrennendaa auto volgende benri-
ne.wagec, dieeen ju iet-getrouwd
'r/n:..:-paar vervoerde. De chauffeur gaf
vol ga=, maar de Tcor hern rijdende wa
re;-. hiee? sr. ell er gaan, daarbij geener'.ei
cr wakel telleed.
Onder de jachtende rit was fc« den
v'.ucr.'.e-ingfla eindelijk gekikt den kram-
gen ve'eJwachtor deer eer. recke vu ïiela.
gen hn het gelaat van detx wagen te doen
verdwijnen, waarop het nog eneller ver-
dor ging.
De «chtervolgingwpoeing moest worden
b;»gftroveiTi. De veldwachter bleek ecnige-
ernstige verwond ineen Ie hebben op-Haarlem.
Nooit had ik gedacht, dat Nap de la Mar
mij nog eens zóó vu ontroeren, .lat
eveu, steelsgewijze, een traan uit mijn oog
:n-oe>t wegpinken. "Wanneer het waar ie
dat komieken doorgaans gruwelijk fiasci.
lijden, wanneer zij het wagen eens oen
meer dramatische rol te spelen, dan heeft
Nap de la Mar met zijn vader Stiegüu
wel overtuigend bewezen, een groot acteur
te zijn.
Herinnert gij u Gerrit "Witsen. de
treffelijke ache-.s uit de Cern
ws3r:n de „knappe student" door <le a!
te grv-o-.e aanbidding van zijn vader en
moeder W;r.a osiCi^jeUjk wordt <j
ï-:.c<s doet D-êcier Stiegii:* nu en dan d
ken. la dezo komedie, die in hot e«i
bedrijf sterk r.».tr de k!u-rht heit. heoft
:-:-:!ge -i.kter Ss.egii.a iirt ongeluk dit
een vader heeft, die te veel vaa hem hou
Papa S::eg;iLz is trolsch op zi;n
„mijnheer ciea dokwr", -ia: i:i; h<-r.j
alle mogelijke eri onmogelijke mam-rn-n
compromitteert. Hij gaat al» „handc
mar." reclame maken voor zijn zoon. d
k::»ppcn meiiicus. hij zendt :er aa:.l~--
iing van den nieuwen dokter circulair»
door de heeie stad. vult de wachtkamer
gehuurde patiënten, zendt berichten
de kranten en ziet kana door al die
goed bedoelde bom. bom. bonir- oUmo
n brrtnen enkele dagen geheel
mogelijk te maken.
Die vader nu is Nop de la Mar! In het
eerste bedrijf speelt hij de rol met sterk
'vmische acocineu. inecr kluchtig dan
uiver typeerend. Hij rol: over zijn zinnen
tel als over zijn kleane beentjes, hij «likt
ijn woorden in, znodat bij ras
i)ks te verslaan is, hij fantaseert op de
ro! door en gooit in den te&s*. van papa
S::eg:i:a »<,Or- 90 pr-terr.: grappigheid ran
Nap .ia U Mar.
Hij oer-komisch, zoeaVs hij - door
zakkend in zijn knieën opkomt met tijn
'Ikist er. z:;.~, pakjes in zijn hand, al
ir ratelend, a! m.aar snoes-end op zijn
t. „meneer den dokter". Het is voort
durend vaa een sobere komiekigheid, waar
men e:e.-. van lachten, maar hij is in
dat bedrijf toch meer N'3p de la Mar dan
vader St;egli-z.
Dan k :en wij de tweede acte. Papa
Stiegiüz één en al bedrijvigheid in zijn
hulp voor zijn zoon, den jongen arts en
'net pubHek is in één voortdurenden eclia-
terlaeh. Do-di dan komt het oogeivhük, dat
de zoon. geheel gecompromitteerd door zijn'
vader, den ouden man het huis uitjaagt on
opeens beeterft de lach op ons gezicht. Zie,
hoe Nap de la M3r da: spcei:Hij kijkt
verstard naar zijn zoon, hij grijpt o. ia
hec geheel niet theatraal even naar zijn
bocéd. hij zit een rogetlMik geslagen er.
roerloos stil op de bar.k en dan en Al In;
het op een* uit, gel-.ee' gebroken door de
«inaad. heer." door zijn oogappel aangedsa:
Mea moet Nap de la Mar 'I-li tooneel zien
«peler.. innig menscheliji. «epk oitl
roerend, om te beseften, welk een knap
acteur deze „komiek" is. Niemand van het
flwbliek verstond -ie komiek Nap ds la
Mar cp da- -ogenbiik verkeer-!. Hd v
doodeiil in de raai.
n de derde acte gaf Nap telkens
staaltjes van zijn knappe tooneelspecl-
kur.-t. Teen was ook in het komische al
het „komieke" weg. hij was een prachtig
menech en speelde de overgangen van hc
overspannen oude heertje
door verdriet gebroken vader voortduren')
t verrassende zekerheid. Hij deed mij
dat bedrijf 6terk aan Max Pallciyberg
dervken. Teikens weer bestierf da lach
1:. wanneer Nap dat wilde. ICn -
toen thij eindelijk de liefde
1 terugwon, was deze vader zoo
elig en zoo zuiver mcn?<-heljjk, dat
mijn oogen vochtig werden. Dat wonder
erwetec Map de la Mar. de komiek!
J. B- SCHUIL.
FAILLISSEMENTEN.
In staat van faillissement werden
verklaard
1. A. J. Ophuysen- winkelier in hee-
reninodearTikelen te Haarlent, Kleine
Houtstraat 110.
Curator mr. F. J. D. Thcyse
Haarlem.
2. Jb. Schouten Szn.. pluimvee
houder te Oostzaan, Noordcltik van
her, ^\"eel■pad Curator Mr. H. H.
Riepr.'.a t.e Edam.
3. Johannes Marinus van leeuwen,
decoratieschilder te Haarlem, Damia-
lenstraat 22.
Curator Mr. J. C. IJ. N'ieuwenhuis te
Haarlem.
\Yille®Q Versteeg, boekdnikker te
Haarlem, vroeger Duvenvoordestaat
29. (hans Lance Raamstaat- 40.
Curator: Mr. J. C. IJ. Nieuwen-
huis te Haarlem.
Bij arrest van het Gerechtshof te
Amsterdam dd. 29 April 1925 is ver
nietigd het vonnis dezer Rechtbank
dd. 24 Maart j.l. waarbij Jan Jaapies
te Woi-rnerveer in etaat van faillisse
ment veklaard.
Geëindied zijn de faillissementen
door liet verbindend worden der uit-
dee'.ineslijst vazi
1. N'. A. Hessterbeek, sohilder, te
Hiüegom.
Curator Mr. F. .T. D, Theysc te
D- Noorderkerk
Opart brief aan de leden der Ned.
Herv. Gemeente te Haarlem.
Door het bestuur der Stichting; Nooa
derkerk en School is aan dc leden der
Ned- Herv. Gemeente alhier de voegende
open brief gericht:
Het bestuur der Stichting Noorder
kerk en School richt tot u, en zeer spe-
c.aal tot u, leden der N'ederlandsch
Hervormde Gemeente in het Klevcrpark-
kwartier, dit schrijven, omdat het door
het optreden van den Kcxkeraad hiertoe
wordt genoopt.
Van verschillende personen
de kwestie Noorderkerk inecr afwisten
dan het overige deel der gemeenteleden,
hebben »ij meermalen her verwi;: moe
ien hoorei;dar v. aan den l-jop der be
sprekingen te we:c:g ruchtbaarheid ge
ven. Daar wij nog -;ecdi gehoopt had
der., dat een gunstige wending in de
kwestie mogelijk hj. waardoor van be.
doelde correspondentie .enz. geen
meen goed behoefde tc worden gemaakt,
gingen wij niet tot publicatie daarvan
over. Nu echter de Kcrkeraad met
sie mededeelingen de gemeente
licht, kunnen wij thans niet langer zwij
gen.
Wij hebben ook daarom aan de redac
ties van enkele groote- en plaatselijke
bladen bereids inzage gegeven van de
gewisselde correspondentie, welke
dacties. als buiten partijen staande,
resumé daaruit zullen publicceren-
Indien belangstellenden nog nadere
inlichtingen mochten verlangen, is bet
bestuur bereid nh voorafgaand verzoek,
onder vermelding der te stellen vragen,
inlichtingen te verstrekken op een
,a.-iner op te geven plaats eu uur-
Wij verklaren hierbij, dat het bericht,
onder „OfficierV Mededeeliogen" in
het Haar!. Piedikbeurter.b-lad van f) Mei
vermeldi, niet volledig i=. omdat
s-'echts een deel van het aan ons gericht
schrijven daarin is opgenomen, en bo
vendien onjuist
In ons antwoord van 20 April j.t.
den Kerkeraad is geen «prake var.
afbreken der onderhandelingen door ons
bestuur. Uitdrukkelijk wordt in ons ant.
woord vaa 20 April 1925 verklaard: te.
dat wij ons stellen op het z.g. compro-
;tgeste>d in de vergadering van
at September tQJ4- waar vertegenwoor
digen van Kerkeraad en Kerkvoogdij
gemachtigden van het Stichtingsbe
stuur tot een vergHük kwamen en ---nar
ver.schillende conclu-ies werden vast
gesteld, die later als basis der onderhan
delingen zouden dienen- Door tien Ker
keraad en de Kerkvoogdij werd goed
keuring daaraan gehecht-
ze. Da: wij ter wille van ce belangen
der Neder!. Herv. Kerk in ziin gr he eb
de Noorderkerk aan de Kerkvoogdij wi'-
len overdragen op de wijze als voor
noemd compromis is aangegeven.
I.e. Dat ce Kerkeraad hit de verdere
afwikkeling zich niet heeft gedragen
naar den geest van. voornoemd com.
promis.
Uit een en ander blijkt !en duidelijk
ste, dat de Kerkeraad on niet ons bestnur
de onderhandelingen heeft afgebroken.
Wij betreuren dezen loop der onder-
ïandelingen me; den Kerkeraad ten
Zeerste, te meer. daar met de Kerkvoog
dij een zeer bevredigende oplossing in-
zake de overdracht in uitzicht was.
en zullen thans verder
gaan met de exploitatie der Kerk en
rekenen daarbi- in de eerste plaats op
den steun van de leden van de Neder-
landsche Hervormde Gemeente in het
Kleverparkkwartier en bovendien op den
steun van hen die met ons streven sym.
pathiseerer.. opdat het zegenrijke werk
der prediking vaa Gods Woord in
Noord-Haarlem kan voortgaan tot bloei
en tot uitbreiding van God: Koninkrijk
en van de Ned. Hervormde Kerk.
Wi; hebben thans inr.:grr- samenwer
king gezocht met de Vere niging tot
Bevordering van de Belangen >r Noor
derkerk en den heerj. Kal. die voorzit
ter van voornoemde vereenigir.g is," ver
zocht in ons bestuur zitting te nemen,
welke benoeming de heer Kal zich heeft
laten welgevallen.
Wij vragen thans van u wordt lid van
de Vereeniging tot Bevordering van de.
Belangen der Noorderkerk. voor zoover
ge dit nog niet ziit. waardoor gii indirect
dc Noorderkerk sleunt.
Ten slotte ueehtn wij m«de. dat wij
besloten tijdens de Godsdienstoefenin
gen te zullen Wijven collecteereu voor
de armen der Nerf. Herv. Gemeente, on
danks het besluit van den Kerkeraad
(waardoor de diakenen rich voor die
«HMlcftg sief --hikbaar steL
ten) aangezien inrien? de armen der
gemeente geen schade mogen leiden
door de besluiten van voornoemd college-
Het bestuur der Stichting
Noorderkerk en School
D. FRANKEN, tijdelijk voorzitter-
P- E- BARBAS, secretaris.
MAATSCHAPPIJ TOI NUT VAN 'T
ALGEMEEN.
Het Departomeivt Haarlem v.»n ds
Maateehappij tol Nut van 't Algemeen
houdt. Dinsdag 13 Mei een Departetnects-
vergodering in het Nulsgebouw.
Op de agenda sM.it o.m. de verkiezing
van drie best uursteden, wegens vertrek
vac Mr. H. van Hinloope.n Laöbcrton
'•li wegens peri'-.hci af-reden van mej.
B. van den Heuvel Jtijndcie en den heer
J. Weséemian Ilo'sijn.
IIAARLEMSCITE ORKESTVEREENI-
GING.
Prcgramma van de tnuziefaiitvoering
in den Hout op Donderdag lt Me: 1925,
3 uur. DicLgenz Willeen Knikker.
1. Cheerful Ret'im E. Goublier.
2. Ouverture „Piqué Dame" F. v. Suppé
5- Mein Traurn. Walzer. E. WaldfeufeL
4. Fantasie a. d. Operette „Die Geechïe.
dene Frau" L. Fall.
Marche Tri'.mphale G. Auvvier. I
6. Ouverture „ZampV F. Herold. I
Over de uitkeering aan
de Codro
Uit het Voorloopig verslag der
Tweede Xamer
Verscheidene leden zullen gaarne hun
stem aan het wetsontwerp geven.
Blijkens het verslag over het wets
ontwerp tot wijziging va aanvulling van
het Vilde hoofdstuk B (Financiën) der
Staafsbegrooting voor het dienstjaar
1925 (uitkeering aan dc Codro) werden
tegen dit ontwetp geen bedenkingen ge
opperd.
Eenige leden merkten intusschen op,
dat het wel eigenaardig- aandoet, da:
een onderneming, die in rechten be- I
weert, dat haar een schadevergoeding
van meer dan 3 milHoen gulden toekomt,
zich laat afkoopen voor f ijoaxjo, d. i-
nog geen 3 pCt- van het bedrag, waarop
zij beweerde recht te hebben-
Van andere zijde werd hiertegen op-
gesnerkt, dat zulk een handelwijze veel.
al het gevolg is van de overweging, dat i
er weinig kans is op eea goeden uitslag
van het proces en dat dus gered moet
worden wat nog «e redden is.
Verscheidene leden stelden er prijs op
te verklaren, dat zij gaarne hun stem
aan het ontwerp zouden gevect wijl zij
den voorgestelden maatregel zagen
de voldoening aan een moreele verplich
ting, welke op den Staat rust-
Voetbal
AURORA—DE REST VAN DE
CENTRALE.
Dinsdagavond werd op het. terrein
van Aurora aan den Spaarnhovenweg
een voetbalwedstrijd gespeeld tusschea
bovengenoemde elftallen.
Voor dezen wedstrijd was door den
heer Verkooy een verguld zilveren
medaille beschikbaar gesteld.
Dze wedstrijd eindigde in een 32
overwinning voor Aurora.
Tn de koffiekamer van het geboir
,.l»e Centrale" had de prijsuitreiking
plaats. Door een sportvriendwas voor
iederen speler der verliezende partij
een doos sigaretten beschikbaar ge
steld.
ELECTRISCHE DRUKKERIJ
LEVERIN6 VAN ALLE
PARTICULIER
EN HANDELS-
DRUKWERK
UIT DE WERELD
MET DE FRAM IN DEN DRIFTSTROOM.
Midden In het Ijs- Een naoht van meer dan 100 etmalen. Feest aan
bsord. vrooll.hheld ®tn eerst# voorw aaide voor een goede gezondheid.
Gehardheid tcg«n hou- Een teleur»!» "«r.de berekening. Het constitutie
feest. Een stout plan.
De lezer weet, dat Nansee's ici-plan,
gegrond op waarneming eo logische ie.
dcncering. hierop neerkwam; met een
klein maar buitengewoon sterk vaartuig
er mogelijk noordwaarts stevenen,
vervolgens latea vastvriezen in hei
pakijs en daarna rustig afwachten tot
het met de ijsvlakte, waarin het opge.
sloten was. door den driftstroom naar
dc pool gedreven werd.
Den 21 en September' 1893 2at de Fram
goed cn wel vastgevroren in de ijsbank
der Nieuw-Sibetische eilanden, en den
tjden October begbn de geweldige wer
king van het met den dag dikker ge
worden pakijs: vier dagen later verhie
ven zich hooge muren, bestaande uit
machtige ijsblokken, tot boven de
verschansing. „De geweldige strijd tut.
de
sgeva
gewoon schouwspel op," zoo schreef
men. ..Men voelt de aanwezigheid
nr. titanische krachten: eerst verneemt
men een dof gedmisch als van een ver.
xrderdc aardbeving, het nadert, word;
rerker en bars- on «verschillende plaat.
,en tegelijk los, de echo's van de
nu toe stille ineeow*»oe«tentj herha!
het met donderend geklater: de oer
krachten der natuur maken z:rh r>p tot
den strijd, het ijs kraakt, breekt, krijgt
reusachtige scheuren in den vorm van
en plotseling bevindt ge u mid.
den in de schrikwekkende worsteling.
In het halfduister zie: ge <!e ijsblokken
zich opstapelen eu in dreigende gol.
g op u afkomen, zij slaan en botsen
tegen elkaar en gevaarten van vier of
vijf meter dikte worden omhoog geslin
gerd en ploffen weer in zee of worden
:of vergru'zeki. Overal on» u. heer.
dreigen huizenhoogc ijsmassa's, u te
verpletteren, onophoudelijk weerklinkt
eert donderend gedrui«ch als van een
waterval, en daartusschen door een ge.
luid als van kanongebulder. ..Eerst
langzaam bedaart de strijd, het ge.
druisch neem! af en gaat over in dood-
«chc stilte."
Inmiddels-waren dc dagen steeds kor
ter. de nachten «tceds langer gewaden;
eindelijk, den aósten October, kwam de
des middags om twaalf uur nog
even boven den horizon in den vorm san
een langwerpig rooden bol. Den vol
genden dag kregen de lochtgenooien ze
heelemaal niet meer re. zien, de lange
nacht was voor hen begonnen.
..Ik had dien slag gevreesd, reeds lang
hem aan zien snellen." zoo laat de dich
ter Tollens in z^iin „Overwintering op
-Zembla" Willem Barendts tot zijn
tochtgcnooten zeggen, alsof deze niet
isten dat aan den poolcirkel, dus op
f/t gr- 30 min- Noorder- of Zuiderbreed.
de langst-s dag en de langste nacht
za uren duren en dat op grootere
de duur van den tanguien dag
en die vat» den langstcn nacht meer be
draagt dan 24 uren. De mannen van
Nansen wisten dit ook en maakten zich
dan ook volstrekt niet ongerust over
het uitblijven der zon; integendeel, daar
26 October de datum wa?, waarop de
Fram van stapel was geloopen. werd
t dien dag aan boord lustig feest gc.
:crd- Het eerste nummer van het fee=t-
,rograrnma was schijfschieten, de prijs
bestond in de or.derscheidingsteokenen
een nieuwe ridderorde; het houten i
van dc Fram.orde. Maar het voor-
nste feestnummer was de schitte
rende maaltiid: niet minder dan vier
gerechten! Nansen begreep terecht, dat
fleiding en krachtige voedtne aller
erge voorwaarden waren om bij de b*-
ïanning den noodigen moed. tie fritch-
e'd en opgewektheid te onderhouden,
ïlii zelf was op dat oogenbTik in sr»»-
bijzonder opgew-ekte cremming, .Mijn
gedachten." zoo schreef hij dien dag.
•gaan onwillekeurig Jerug raar den
doon van hel schip. Tt zie miin vrouw,
de flesch champagne stuk werpend te
•n den voorsteven en hoor haar op
nieuw de woorden spreken. ..Fram z;:
am!" Ik sloot op dat oo»enbl;V
krampachtig haar hand i-» de miine. d»
rar.en kwamen mi! in de oogen. wiï
konden fern van beiden iets zegge-!...
gescheiden door zee e'.
door iis"
Maar ziin neerslachtigheid had nog
Voorwaar»") werd sedert dagen en
gen. door den driiuuoom noch naar he:
t-L-ordcc, noch naar het noord-we
gedreven, maar naar het zuiden, dus
achterwaarts. ,,L>e gcheele theorie,
mii zó o onoomootelijk toescheen,"
schreef Nansen in ccn vlaag van moede
loosheid, „stort ineen als een kaarten
huis bi) den minnen bries-" Die som-
bare gentoedsstemming was echter van
korten duur. Den toden December
schreef hij in zijn dagboek: „Vandaag
een groote gebeurtenis in het eeatoci
leven aan boord: de verschijning va
ccn dagb'ad, dc F r a m s j a a (de
Uitkijk vars cc Fram), hoofdredacteur
ome brave dokter. Het eerste nummer,
van avond ia dc longroom voorgelezt
wek: algeraeene vrooiijkhcid. In onzen
toestand is vreugde ca opgewektheid
een voorbehoedmiddel tegen riekte.
Iedere gelegenheid weni dan ook door
hem aangegrepen om de vroolijke s
ming te onderhouden.
Het Kerstnummer van de Framsja»
was geïllustreerd, te Kerstdag
een ware feestdag. Laten wij Nansen
weer aan het wóórd:
„In het verre vaderland denkt men
voorzeker aan ons op dezen-dag en ieder
maakt zich berorgd bij de gedachte aan
het lijden, dat wij hebben te verduren,
naar men meent, in de küle woestenij
der Noordelijke IJ»zee. Men moest ons
kunnen z'.en. vroolijk cn gezond als
zijn. Nog nooit heb ik zulk een
makkelijk leventje gehad en nooit meer
dan thans gevaar geloopen om dik te
worden. Ziehier bijvoorbeeld het men
van het middagmaal vandaag: vijf ge
rechten, asjeblieft. Oxtail-joep. vi
pudding, gebraden rendiervleescb met
doperwten, aardappelen, bramen.confl
turen met besehui:. Iedereen doet d<
tafel zoovee! eer aan, dat aan den
avondmaaltijd niemand honger heeft.
Des avonds bij de koffie ananas, bitter-
k pek je;, gemberkoek en studentenhaver
(amandelen en rozijnen). Om u
denkbeeld te geven van onzen gewonen
Vos:, mogen •.vc het ontbijt niet vergt
:en- Het beslaat uit koffie, vcrirh
brood, tong in blik, kaas en jam. Op dc
koek na dat or.5 gewone, dagcüiksche
menu. Buitendien wonen we in een
goed, stevig verblijf, behoorlijk ver
licht door groote petroleumlampen en
door electricileil; wij hebben allerlei
spelen om ons te verstrooien, een heele
bibliotheek tot ontwikkeling of verpoo-
zing van den geest. Wat kan men n
erlangen?"
Het antwoord op die laatste vraag gaf
iii zelf enkele dagen later, een paar
bladzijden verder: ..Mijn kleine Liv is
vandaag (8 Januari) één jaar- Thuis
groot feest. Wat zou ik niet geven om je
:apdaag te z en, kleine lieveling 5"
7. Aubade^ priuAaimêre P. Laeambe- Jpcn andere oorzaak: de Fram. in spilt
S Ballet 3e l'Opera „Knust" Ch. Gounod.
e'hnlovendeo naam f(..de
Langzaam, uiterst langzaam, werd in
tusschen de ijsbank, waarin de Fram
vastgevroren zat, door den driftstroom
noordwaarts gedreven. Daarbij kwam,
dat de stroom afwisselend in noorde
lijke cn in zuidelijke richting liep, zoo
dat het resultaat was, dat men gemid.
dcld in drie dagen nog geen 15 KM.
opschoot. Toch verloor Nansen den
moed nier. „Afgeloopcn jaar," zoo
schreef hij op den Nieuwjaarsdag van
'5oi, „je hebt me. te leur gesteld, je
hebt me niet zoover noordwaarts ge
bracht als ik gehoopt had, maar enfin,
je had het nog veel erger kunnen ma-
ken. Mijn berekeningen zijn immers
gedeeltelijk uitgekomen en op sluk van
zaken gaat de Fram in de gewenschte
richting. Het eenige, dat me hindert, is
dat we telkens en te'kens weer terug.
loopen."
Ook de bemanning bleef vol moed-
Het weerstandsvermogen vaa die stoere
Noren tegen de kou grenst aan het bo-
venmenschelijke. Bij een temperatuur
van 30 graden onder het vriespunt staat
Bentsen ia zijn hemd op het dek den
thermomcter=tand op te nemen en Han
en doet in Januari iet; soortgelijks, al
leen gekleed in zijn ondergoed bij een
kou van 40 graden Celsius onder nul
(72 graden Fahrenheit onder het vries
punt, dus ook 40 graden onder nul). 1
„En nu beweren sommige poolond;r- delijken Oceaan.
xoeket» nog al, dat men bij zoo'n tem
peratuur geen waarnemingen kan
doen!" merkte Nansen op in zijn dag
boek-
Sedert 26 October hadden de tocht-
geaooten geen zon gezien, maar den
27Sten Januari begonnen zich teckenen
te vertoonen van den naderenden terug
keer \an het hemellicht, want des mid
dags om twaalf uur kan .men reeds
zonder kunstlicht de letters van een
krant onderscheiden- En eindelijk, den
i6dch Februari verschijnt na een nacht
vart tii etmalen een door straalbre
king gevormd zonnebeeld aan den hori
zon. Nansen klimt in den masttop en
neemt vier, vervolgens vijf horizontale
lichtstrepen waar boven elkander en ge
scheiden door donkere tusschcnruim-
tcn. Het geheel maakte den indruk van
rechthoekige, bleekroodc zon, met
donkere horizontale strepen Vier
dagen la'cr kwam de zon werkelijk bo«
:n den horizon.
Dó terugkeer van het daglicht wordt
door poolreizigers steeds met groote
vreugdo begroet, voor Nansen werd dit
gevoel getemperd door een kleine bere
kening. die hij dienselfden dag maakte.
Sedert September var» het vorig jaar,
de ijsbank weinig meer dan één
graad noordwaarts gedreven, zij waren
op 80 gr. N.B„ om dus eerst de pool
en daarna aan den anderen kant der
pool der.zelfden breedtegraad :e berei
ken. zouden zij hoogst waarschijnlijk &N
misschien wel 100 maanden noodig heb
ben, daarna nog een paar maanden om
naar hét vaderland terug te keeren. al
les tc zamen nog S jaar, voordat zii in
Noorwegen terug waren. „Dio werke.
loosheid," schreef Nansen, „is om dol
worden. Ik voel een onweerstaanbare
behoefte aan krachtige •werkzaamheid.
Je door onbewuste natuurkrachten naar
het doel te laten voeren *onder ooit zelf
te kunnen medewerken, eiirht oneindig
meer wilskracht en zelfbehecrsching dan
de zwaarste strijd."
Zijn gedu'd zou rog op zwaarder
proef gesteld worden. Terwijl de Fram
den i&ien Juni den 8jsten breedte
graad bereikte, was zij op 1 September
teruggedreven tot Si gr. 14 min-.
re had dus in een jaar tijd slechts even
3 graden in de gewen scht-- richting
afgelegd. Het resultaat was dus tot dus.
allesbehalve bemoedigend. Toch
stond daar iets goed; tegenover. Ver
diende waarnemingen werden ver
richt. vooraJ peilingen, welke uitwezen
dat de Oceaan, die de noordpool bedekt,
een diepte heef' van 3300 to- 7900 Me
ren ontdekking, cïe alle gevestigde
denkbeelden omtrent den aard van het
noordpcolbckken omverwierp-
Den I7den Mei 1894, groot feest aan
boord, to: viering vaa <jcn herinnering
ilag der Noorsche constitutie. Want
Nansen na» een 'volijverig Toorstand-r
van de politieke vrijheid en onafhankc-
lijkhe.J van tijn vaderland. Zoo heeft
hij. om maar ir:s te noemen, jaren daar
na een ijverig deel gcoomen aan de los
making (in 190;) van Noordwegen uit
de* persoonlijke Unie, volgens welke de
kroon van Noorwegen gedragen werd
door den koning van Zweden.
het fee-:. Om elf uur 's mor
gens is het: verzamelen op Se ijsbank.
Hen met tal van lange Jinten aan het
knoopsgat, Weklra «telt de stoet rich In
beweging: Nansen voorop met de Noor.
"•he vlag. achter hem kapitein Sver-
drup zwaaiend met den wimpel van de
Fram; vervolgens een slede, waarop het
orkert, bc'taande uit Johatvm en rijn
harmot l a, daarachter Jacob-ed en Hen.
riksen gewapend met geweer en har
poen. dan Amundsen en Nordahl met
roode banieren, achter hen de dokter a's
met een vlag, waarop de
rillen normalen arbeid'dag",
l)e stoet werd besloten door JueW. den
kok. inet 'ie teekenen star» zi n waardig
heid. een aantal potten en pannen, op
rug en cir.deJijk de meteorologen,
een groot blikkert schild rorsend met
roode dwar«'treep. waarop de let.
Al. St. (Atmindetig s:cmmeret, d.
Algemeen Stemrecht). Aan den stoet
sloten zich de hoe.den aan% deftig stap
pend", «chreef Nansen. ..alsof ze d'r
heels leven nooit "iets anders gedaan
hadden-" Het fee't eindigde 's avond
mei eer. •enitterenden maaltijd cn duize
lingwekkende matrozendansen.
En zoo werd iedere gelegenheid aan
gegrepen om de vroolijke, opgewekte
stemming er in te houden. Den sisten
October (de zon was weer sedert den
töden voor maanden verdwenen) is de
Fram weer op 82 gr. N-B. Een berijmde
affiche in de longroom aangeplakt ver
meldt het heuglijk feit en kondigt het
feest aan. Het orgel laat zijn opwekken
de tonen hooren en de voeten gaan van
don vloer: het voorbeeld werkt aanite-
keüjk, weJdra is de geestdrift algemeen,
ook Nansen wordt door de danswoede
bevangen, hij en Pettersen beginnen te
walsen, dansen een polka ca voeren
eenige meesterlijke pas de deux
uit, zoo schrijft hij ïn zijn dagboek.
Maar intusschen werd de gedwongen
werkeloosheid voor Nansen onuitstaaa.
baar. Hij g:ng al lang met het plan om,
de Fram te verlaten cn met één enkelen
tochtgenoot deu tocht naar de pool met
sleden en honden te ondernemen. Den
Oden November 1894 sprak hij over
zijn plan met Johansen, den man dien hij
tot tochtgenoot had gekozen, omdat
.hij een eerste schaatsenrijder cn een
stevige kerel is en daarbij iemand van
vast karakter en prettig humeur."
„De tocht is uiterst gevaarlijk." zei
Nansen tol »ijn aanstaanden reismakker,
ik acht het mijn plicht je dat tc zeg
genhet is een zaak van leven of dood.
Ik geef je das eenige dagen tijd vaa
beraad."
.N'ecn," antwoordde Johansen, „ik
heb geen tijd van beraad noodig. Reeds
dadelijk verklaar ik, dat ik bereid bei
mee te gaan. Al lang heb ik gedacht
aan dezen tocht en mija liefste wensch
was en is mee te mogen gaan. Dus of
u mijn antwoord nu vraagt of over eeni
ge dagen, het blijft hetzelfde- Mijn be.
sluit staat vast."
..Afgesproken. Morgen beginnen we
onze toebeieidselcn."
In ccn volgend artikel hopen we le
en hoe het Nansen en zijn reisgenoot
ging op hun sky-tocht over den Noor.
