HAARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
ENGELSCH ALLERLEI
Ingezonden
De Geweldenaar
ZATERDAG 16 MEI 1925 DERDE BLAD
(Nieuwe reek».)
Ne. 243
Door het land der Kabylen
KABYLEN-HUIZEN.
Op <len eersten dag van onzen groo
ten autotocht voerde onze weg door
een «Ier merkwaardigste streken vati
Noord-Afrika; het bergland der Kaby
len. Wonen in Algiers, in do Slitidja-
vlakto en in de Sahara voornamelijk
Arabieren, in de bergstreken t
Algiens en Bougie beslaat de
king uitsluitend uit Kabylen of Ber
bers. I>e Franschou noemen allo Inlan
der» voor do gemakkelijkheid „Arabie-
ren", maar een ,,Kabyle'' zou diep
.verontwaardigd zijn «1* men hein voor
een Arabier hield en de kleinste Ara
bische bedeljongen antwoordt op de
raag, of hij Kabvle den wol Arabier
ix m'-t een voor «-en bedelaar opmorke-
lijkeo trou?j „Moi? Jo suis uti vrai
Arabe. uu vrai ArabetIk Ik ben
een echte Arabier, eon echte Arabier!)
/.ij dragen allen gelijkelijk de witte,
sierlijk om het lijt* gedrapeerde bur-
Hou en d«i fraai geplooide hoofddoe
ken en ook uiterlijk verschillen zij op
le i eerste gezicht zeer weinig van
elkaar, al trof het mij dan ook, dat ik
onder do Kabylen nu en dan Manke
blonde en roodharige types zag,
die men ouder de Arabieren to ver
geefs zal zoeken. Fanatiek Mohumme.
daan is do Kabvle evenzeer al» d<
Arabier en ln luiheid geven zij elk
ander ui than* voor lootrr ik als
Alleen do Kabylen-vrouwen knn men
dadelijk van do Arabische onderschei
den. doordat zij niet als Arabische
♦■n Moorache gesluierd ga in en een
heel nntler rood gebloemd kleed
dragon. Do Kabvlen-vrouwen deden
mij mi en dan sterk aan Zigeunerin
nen denken. Ik zag or prachtige, don
kere types onder, slank gebouwd, mot
"•Mh Jon.
y Kabyien.vrouwon, die naa*; den
weg voor een grooten vijgobootn ston-
,!"ii ii ik zal II.' -t -Ti:.- v.-i g.-t.-n
die zeldzaam mooi.' groep van in het
rood gekleed© slanke vrouwen tegen
bi-t donker groen van den ouden
Maar al mogen de Arabieren
Kabylen uiterlijk weinig verschillen,
als ras hebben do Kabvlcn in hel
bergland ruwclten Algiers en Bougie
bun karakter zeer sterk bewaard. Eon
uk rk waardiger streek dan Groot-Ka-
biliè is er in N'oord-Afrika niet. W'iJ
gingen er niet dwars doorheen, wij
volgden Plecht* den Noordelijken
rand. maar dat waa reeds voldoende
om er «en indnik van le krijgen. Dit
bergland is als bezaaid met Kabvlen-
dorpen. Als forten liggen overal om
en op de toppen der heuvels en bergen
a's zoovele, vierkante rotsblokken de
kleino grauwe huizon bij elkander
gegroept. Do Kabylen-dorpen zijn met
ri bergenéén: zo lijken er wel op
vastgegroeid. De liergtoppcn zijn met
huizen al* bezanki; a's groot©. massale
ftroniilokken door een reus daar noor-
gegooid, alle even groot, liggen ze
dicht tegen elkander, één van kleur en
êen van vorm. tien spitse kerktoren,
geen ronde moskoekoepel, geen palm,
ec-n boom steekt boven die grauwe
buizen massa, uit Als een kap van ert-
k>-l huizen ligt «oo'n Kabylendorp ovor
den bergtop gespreid
Kn wat don vreemdeling wel het
nv -st -treft, dai. is. dat in zoo'n
r-'liijnbaar onherbergzame bergstre«*k
op zoo ontelbare toppen do dorpen
zijn gegroeid. IKt bergland van Cl root
Kabylié Is één der dichtst bevolkte
»-• reken der aarde het i* nog zwaar
der bevolkt dan Nederland of Belg ie
en dat zegt iets, wanneer men l>e-
denkt, dat de Kabvlen niet in stelen
m.'uir enkel in dorpen wonen. Men
vr.-mgt zich vol vefbazing af, wanneer
men door dit bergland reist, waar
do zo menschen toch van leven. Tegen
de tergen zagen wij enkel kuddes
schapeu en geiten grazen, hier en daar
stonden vijgeboomen en verder....
niets! Eu ais men de Kabvlen zag, dc
mannen lui liggend voo* hun deuren
op dén grond of te zameii gegroept
in een wachthuisje aan den weg, heer
lijk lui hangend op ten rustbank of
neergehurkt om een houtvuur want
het was daar in die borgen nog Ttij
guur dan groeide de verbazing.
I .erfden die menachea dan enkel van
licht en lucht! -
Doch toen wij bij Yakourène na on-
zo lunch in het eenzaïuu gelegen hotel-
l.-tjc de la Boste een heuvel waren op
geklommen en een Kabylen-dorp be
zochten, toen werd het ons duidelijk
Want deze menschen hebben niet veel
meer behoeften dan de dieren. Wan
neer zij maar te eten hebben, genoeg
om te leven, dan zijn zo al tevreden.
Kn als zij dan maar luieren kunnen,
lekker luieren, als poesen iu de zon.
dan vrageu zij verder blijkbaar van
het leven ook niets meer.
Van de luiheid der mannen van
«lie streek kreeg ik daar te Yu-
koureno een typisch staaltje. Ik
vroeg aan de Kabylen, die iti
een klein.; schuur naast het landelijke
Fransche hotelletje in een kring op
den grond zaten, of er een van hen
ons als gids naar het dorp op den heu
vel wilde geleiden, /ij keken elkaar
vragend aan, mompelden iets, m
geen «en stond <vr op om met ons mee
te gaan. Eindelijk verrees er een in
<len hoek, een mooio, forscho kerel met
een awaren, zwarten baard, maar zijn
lust was blijkbaar zoo gering, dat wij
maar besloten den tocht, alleen te ma
ken. l.anga een modderweg en klaute
rend over grooto steenen klom een ge
deelte van ons gezelschap naar het
dorp, dat daar boven op den heuvel
lag. Voor de lago huizen stonden en
kele vrouwen on meisjes, met kleine
kinderen op hun armen, schreeuwend
en druk gebarend ons oj> to wachten.
Hun klecren waren niet veel meer dan
flat den van rood gebloemd katoen.
Toch droegen zij bijna allen om hun
hals en hun armen kettingen van blau
we en gele stee run. die bij deze Ka
bvlen-vrouwen blijkbaar voor koet-
bare sieraden golden. Mannen zagen
wij in het heelo dorp niet, het leek
el, of het een dorp van enkel vrou-
Wjj werden met een gekrijsch van
hooge stemmen ontvangen. De naar
smekend oj«g€heveu open handen
en het geschreeuw van ,.j>ous! sous!
sous!" stuivers, stuivers, stuivers
lieten geen twijfel, wat zij van ons
wilden, Het bedelen zit de inboorlin
gen in Noord Afrika nu eenmaal allen
in het bloed, of zij Arabieren of Kaby
len heeten. Een jong meisje, dat kort
weg een schoonheid genoemd kon
worden, ging ons voor langs het lage
muurtje van loc opgeworpen bergstee-
nen, dat om do huizen Mas gelegen.
Ym ons heen verdrongen zich de vrou
wen, al maar schreeuwen en krij-
schend; ..sous! sons! eons!"
Ik heb in mijn leven zoowel in
Europa al* in IndiëMerkelijk wel
primitieve en onhygiënische woningen
gezien, maar ik moet tot de Dajakkers
lerug gaan om mij zulke wal gel II k-
vieze. grenzeloos-vuilo varkenskotfen
als huizen voor menschen te herinne
ren. Lago muren, enkel opgetrokken
tin grooto berggroenen en daarop eon
-.hu in balken-dak. bedekt met alfa
ras. dat was al
Vensters of ramen waren er niet,
?n schoorsteen of een gat in het dak
venmin, enkel een vierkante deur
opening, waardoor wij bukkend
naar binnen moesten gaan. Hefc vuile
drab, dat door een gootje van uit het
hui* naar buiten siepelde, deed ons
reeds gissen, hoe het door binnen zo" 1
zijn. Maar de Merkelijkheid overtrof
nog al onze fantasie! 1)
In een hoek brandde «:*en klein hout
vuur en de kronkelende vlammen ver
lichtten fantastisch liet donkere kot,
aai geitenstal en menschenwoning te
gelijk bleek to zijn. Een 'benauwde,
verpestende lucht sloeg ons tegemoet.
In heel dat. alleen door hel, hout
vuur verlichte donkere 'hok siond
enkel een balcli-baleh, oen soort rust
bank! Dat was het, eenige „meubi
lair". Aan den wand hingen aan
krammen een paar potten eu pannen
en verder was c-r niets, absoluut niets.
Wij moesten met de grootste voorzich
tigheid een plaatsje voor onze voeten
zoeken, oin nier. in viezigheid te st ap
pen; een gootje, waarin ik over
drijf niet Taécaliën dreven, liep
midden door dit ..huis". Wij keken
elkaar een oogenblik zwijgend ver
baasd aan.
,,Hce kunnen hier mensclien leven?"
vroe«f eindelijk één van ons gezelschap.
Jn den roseen schijn van hoi vlam
mende houtvuur stond het beeldschoo
ns meisje in haar rood-gebloemd kleed,
zij lachte en kirde van pleizier; een
vrouw met haar kind op den rug
drong tegen mij aan. strekte haar
hand uit en 6meekte Meer: .,s-
KABYLEN-VROUWEN.
Wij gingen naar buiten en waren
blij wcor te kunnen ademen, de zon
krij
te zien. Óp eens hoorden wij een
"hond gegil. Wij zagen oen oude
Kalivlcn-vroiiw, de grijze haren ver
ward en los hangend over haar voor
hoofd, voor den ingang- van haar huis
met een grooto steen dreigend staan
voor twee hoeren van ons gezelschap,
die een fototoestel met zich mede
droegen. Als een furie, «en beeld van
de razernij, stond zij daar met haar
arm dreigend geheven, den steen in
haar hand, voor de twee Europeanen,
die het waagden haar heiligdom to
naderen. Toen ik die vrouw danr zag,
in woede ontstoken tegen do ..ongeloo-
vi«e honden", die Jjiwlr dorp met een
fototoestel waren binnengedrongen,
vroeg ik mij of, of het enkel luiheid
van de Kabylen daar 1 «meden wat ge
weest ons niet te willen vergezellen
naar hun dorp op dien heuveltop.
Want dit was mij'— ook in Algiers
reeds duidelijk gebleken, dat de
Arabieren en «Ie Kabvlen iu hutl fana
tiek, dweperig Mohammedanisme heel
andere tegenover do „ongeloovige"
Europeanen staan dan bijvoorbeeld de
ingetogen Javaan tegenover den Hol
lander. Men voelt intuïtief, dat men
in Noord Afrika is iu een onderworpen
land en dat liet enkel de vrees voor de
kanonnen en do mitrailleurs is. die do
.Arabieren en do Kabvlen tot l-'ronsch©
onderdanen maakt. Eenmaal, in 1871,
zijn de Kabylen opgestn.au, hebben zij
getracht van den tegenspoed der Fran-
schc-n gobruik te maken om het juk
der gehate ongcloovigen af ie werpen.
Met den groofen oorlog hebben zij da»
niet meer gewaagd. Zij weten, «lat de
kanonnen van het sterke „Fort Na
tional" alle Kahylendorpen op do ber
gen in Groot. Kabylié beheerschon en
dat. wanneer de Franschon zulke wil
len. in enkele uren geen Kabylen-dorp
moer zou bestaan. Maar dat zij niet
vreugde en liefde voor .Ja douce'
France" in den oorlog
(1) Hot Kabylen-dorp, dat wij be
zochten. was wel een van c'o aller
armocdigslc en vuilste. Later op
onzen tocht naar Bongie en ook op
onze terugrei* bij Sétif passeer
den wij Kabylen-dorpen. die cr veel
welvarender en zindelijker uitzagen.
Ook vertelde men .mij, dat de Kaby
len-dorpen in het centrum van Groot-
Kabylié in dc buurt van Michelet
over het algemeen een veel beleren
indruk maken en dat de Kabylen iu
die streek ook ijveriger en actiever
zijn dan de Kabvlen, die wij ontmoet
ten. De overbevolking dwingt hen el-
der* werk tc zoeken en liet zijn voor
namelijk de mannen uit Groot-Kaby-
lië. die men in het Noorden van
Frankrijk bij den opbouw van het,
verwoeste gebied als werkkrachten
gebruikt.
J. 13. S.
dat zal niemand gelooyen, die in
Noord Afrika heeft gereisd.
„AV'jj moesten wel. mijnheer, of wij
wilden of niet!" zei ons in het Moor
se he café te Biskra een oud-Alge.
rijnsch. officier een hoogst beschaafd
man, die heel den oorlog had meege
maakt. en vloeiend Fransch sprak.
,,\Vat waren voor ons de Duitschere,
de. Oostenrijkers? AA'ii, Arabieren, heb
ben genoeg geweend, maar wat te
doen? AYij werden gecommandeerd,
wij waren gedwongen en wij hebben
onzen plicht gedaan
Ik zag na «lat gesprek de monumen
ten. di« door her. „dankbare Frank
rijk" voor zijn gevallen Afrikaansche
zonen in het kleinste stadje van Noord-
Afrika zijn opgericht, met heel andere
oogen aan.
J. B. SCHUIL.
INCEZONOEN MEDEDEELINCEtf
a 60 Cts. per regel. i
WEMBLEY HERREZEN. PRIJ 1
LEVERHULME. TELEFOON TE
„Het zelfde Rijk. maar een andere
tentoonstelling". Dat is dit jaar tie
leuze vooc Wembley. En in de ver
wachting dat deze zomer schooners
dagen zal «brengen teekenen de cari-
calu,rieten do tentoonstelItog van ver
leden jaar als een leeuw onder een
paraplu «n die van dit jaar ais eon
leeuw onder een paratol. Hei begon
schitterend den afgelooj>en Zaterdag,
toen de Koning, vergezeld van de Ko
ningin, een prins en een prinses, hot
herrezen Wembley opende, met «le
indrukwekkende ,,pomp and splen
dour'' van officieoio en koninklijke
plechtigheden. Dit jaar heeft de ten
toonstelling besloten hel publiek op
lichter en vroolijker wijze in Ie lich-
icn over de macht, de productiviteit
eu de schoonheden van The Empire.
Men heeft extra werk gemaakt van
het Park des Vermaaks, waar mc-n in
het gezelschap van de holden van
Juice Vemo reizen op den bodem van
den oceaan kan ondernemen, per slee
«ie gletsohers af kan storten, de sensa
tie kan Ondergaan in een boot, als
mot het water van de Niagara inee-,
naar diepe diepten te storten. De wan
del paden zijn veel verbeterd en dc
tuinen ook. De avondverlichting is
overdadig en vol luister. De groote ge
bouwen zijn in Jicht omlijnd. Lich
tende boom en en lichtende nachtuilen
er in. lumineuze zwaneil en een
den in de vijvers, omvangrijke kik
kers en krokodillen op de oevers trach
leu den indruk te Mekken dat m«
zich iu een droomland bevindt. Dc
paviljoenen der Overzoccch» Gebieden
zijn van voedeelpukhuizen veranderd
in glorieuze kijkspellen die oen goeden
indruk gevon van do wijdt© eu de
ruige natuur dier verre landen. Het
tot Paleis voor Woningbouw en Trans
port herdoopte „grootste betonnen
gebouw van de wereld Mas op den
openingsdag nagenoeg leeg. Dok op
andere plaatsen zijn sporen 1e zien,
dat de tentoonstelling nog niet ge
reed is.
De hooge voedselprijzen in dit land
hebben eenige maanden geleden liet
aanzijn gegeven aan ©on Kegeerinse-
commitöie voor een onderzoek naar
do duurte. Een groot deel van haar
onderzoek deed <ie commissie in hel
openbaar, waarbij nog al eens van «:1e
zijde van de groothandel aars onwil
ligheid lot. uitJoie kwam bijzonderhe
den os er hun zaken inede to doelen,
eens zelfs zco sterk dal de betrokke-
uo van den voorzitter. Sir Auckland
Goddes. eon ernstig© berisping kreeg.
Do magnaten die den haiidc.l eu de
productie van vleoscli, graan en an-,
dere voorname voedingsmiddelen bo-
heorschcn? gingen zoo ver den indruk
io willen wekken, dat hun bedrijf phi
laiitropit-ch was en dat er gcon winst
in werd gemaakt. De detailhandel gaf
verzekeringen van denzelfden aard en
het scheen ouder die omstandigheden
een onmogelijke taak om vast te stel
len wie verantwoordelijk waren voor
do prijsopdrijving. Do Commissie
hooft nu huur rapport gepubliceerd,
voor zoo ver het meel en graan be
treft. Het voornaamste voorstel in
«iit rapport i«s. dat een Yoedselraad
zal worden ingesteld, twaalf leden
sterk, onder wie vrouwen, die voor de
belangen van consumenten, voor wat
prijzen aangaat, zal moeten waken.
Slagers zoudeti worden geregistreerd
en wie brood aan huis bezorgd zou wil
len hebben zou daar extra voor moe
ten betalen opdat het brood goedkoo-
p«-r in den winkel kan worden va-
kocht. Indien de voorgestelde Raad
doeltreffend wil zijn. zal hij machti
ging moeten krijgen tegen gevallen,
waarbij grove winst wordt gemaakt,
op te treden. Dat, kan alleen wetge
ving doen maar het is in verband met.
het vele werk. dat. het Parlement in
deze zitting nog moet afdoen, niet te
verwachtendat de vereischte wetge
ving spoedig tofcstand kan komen. De
regeering overweegt nu de instelling,
voorloopig van een ad visoenen den
Raad, die prijzen in het oog zal hou
den totdat hem in de Horfatzitting
van het parlement wettcliike vol
machten kunnen worden versohaft.
Zulk een advieeerend lichaam zou al
leen kunnen waarschuwen tegen be-
driivfen, die buitensporige winsten
maken; het zou niet tusschenbeido
kunnen kotnen en zijn taak zou he-
p«'i-kt. zijn tofc die waarschuwingen en
tofc de uitgave van lijsten van rede
lijke prijzen voor voedingsmiddelen.
De voorstellen der Commissie worden
reeds iu sommige handelskringen ern
stig afgekeurd. De kritiek verwacht,
dat de kleine ondernemer gestraft en
beboet zal worden terwijl de grooten
en de trusts, die de fortuinen maken,
hun bedrijf straffeloos zulien voortzet
ten.
Hef is moeilijk te beseffen dat Lord
Leverhulme niet langer in one inid
deu is. De laat.-te jaren was lui bijns
een instelling gewordenzooals zijn
sunlight-zeep. Hij werd der jeugd al
tijd voorgehouden aJs een voorbeeld
ter navolging, als een man van haast
bovenmcuischelijke Wilskracht en be
kwaamheid in zaken, sterk genteen
eclxapegcyoel en grooten eenvoud. Zijn
organisatietalent waa phenomenaal
en liet verhaal van de ontwikkeling
van de kleine kruidenierszaak in Bol
ton. die groeide tot een van de drie.
of vier erootsto industrieën van de
wereld, leert ons dat liij' een van d«
grootste financieels genieën van zijn
tijd is geweest. Zoo als alle mannen,
die heel groot worden op hun gebied,
had bi) iets van den ziener in zich. En
hii 'bezat, den durf veel op liet spel fe
zetten otp de echoone beelden van zijn
dromen te verwezenlijken. Hij was *n
voortreffelijk werkgever een pionier
van het beginsel van winslverdeeling
onder allen, die aan het proces der
product,ie meehielpen, van modelfa
briekin en modelsteden. Zijn eenvou
dige levenswijze bleef hem bij tot zijn
laatste jaren. Toen hij reeds een in
komen van 50.000 pond sterling ver
gaarde, per jaar. woonde hij nog in
een huis van 450 gulden huur. Later
kocht hij beroemde woonhuizen met
geen an«icr doel, dan ze voor de natie
in onveranderlijken staat in stamd te
houden. Een maal heeft ook Lord
Leverhulme gefaald. Dat, geschiedde
cenig«> jaren geleden, toen hij hel
land Lewis, een der Hebtidèn, kocht
met het doel er «son industrie te vesti
gen. Dc eiland-bewoners, met
Schotschc trots en koppige eeuwen
oude tradities, waren van zijn
avances'' niet gediend zijn mach
tige wil en zijn handelservaringen
stonden er machteloos tegenover.
Zooals zooveel in deze stad. is ook
de telephoon er nog min of meer in
primitieven staat. De toestellen in
huis zijn lomp en onpracbiscli en de
gansche ontwikkeling valt hefc stelsel
heeft na 1878, toen het werd inge-
sield, nagenoeg stilgestaan. Maar, nu
heeft men groofce plannen voor reorga
r.isatie, verbetering en vernieuwing. I
En aan het geduldige publiek, aafc dag
aan dag ook over <1© langzarte bedie
ning klaagt., wordt nu in het vooruit
zicht gesteld, dat de dienst, binnen af-
aienbareu tijd automatisch zal wor
den. Dc vraag naar teleplioontoe-
stellen is juist den laatsten tijd buiten
gewoon groot geworden. Er worden
nu toestellen in Londen geïnstalleerd
tot een gemiddeld aantal van 17000
ner maand. Hot heelo land heeft
1.158.492 toestellen in gebruik; in
1914 waren het er 774.821. De snelle
toeneming hoeft vergrooting van de
ruimte voor cent-rales dringend noodig
gemaakt. Vijftig jaar geleden was de
telephoon ©en mythe eu de eerste
lelephoon-centrale in Londen, die in
Augustas 1879 werd geopend, had
aanvankelijk slechts zeven aangeslote
nen. Toch staan stelsel en omvang
van gebruik hier nog ver ten ach
ter bij het vasteland en vooral bij de
Skandinavieche landen.
Toepassing vail de wetenschap in
oorlog zal bii de aanstaande leger-mn
noeuvres in Engeland worden be
proefd op ruimere schaal dan voor
kei?» bii manoeuvres het geval is ge
weest. De 6lag-oefeningen die de leger
staf thans bezig is voor te bereiden,
bedoelt aan alle deelnemende eenhe
den e^n ruim veld van werkzaamheid
t verschaffen. De cavalerie zal een
groot aandeel hebben in de oefenin-
"•-n. snds d«'-n terugkeer »-n de ont
wikkeling van den loopgraven-oorlog
is de vraag, in hoeverre cavalerie'on
der moderne oorlogs-omstandigheden
nog kan worden gebruikt, een punt
van dispuut geweest. Met het oog
daarop zullen «Ie operaties van dè
cavalerie l ij deze manoeuvres speciale
belangstelling hebben. De duur van
de manoeuvres en de beperkingen
door landeigenaars aan de bewegin
gen der troepen opgelegd laten pio-
nierwerk slechts op .bescheiden schaal
toe. Maar eon positie, die die van den
nr-rlov nabootst .-«i heide partijen va'
zetzonder dat een beslissing kan wor,
deu aangenomen; ze zou niets loeren..
Het zal daarom een beweging-,.oor
log"' wordc-n waarbij cavalerie eiï
jiantserde wagens opereeren to
gen «--li strijdmacht, -waarin voetvolk
de hoofdzaak is. Beide zijden zulled
„vloten" luchteskaders hebben,en de
lc-wegingen van het nieuwste wapen,
bij dag en bij nacht, zullen van groo
ten invloed moeten zijn op de bewe
gingen der troepen te land. IDo gele*
geilheid zal worden aangegrepen om
de resultaten van studie en onderzoek
betreffende bombardementen uit de
lucht te toetsen aan deze nageboot
ste werkelijkheid, die (ie manoeuvres
zullen verschaffen. Luchtbommen
voor manoeuvres beslaan uifc Zakken,
zc-cr fijn gemalen meel.
De brigades afweergeschut;, die nog:
nauwcl'iks over den experimenteeleii
etaat lieen zijn. zullen gelegenheid
krijgen te loeren hoe ongemeen moei
lijk de taak inoet zijn, die van haar.
wordt verwacht. Het optreden van'
Vink is beperkt tofc Salisbury Plain,
dat regeeringsgrond is en waar de
tankekorpsen altijd oefenen. Voor;
verplaatsing naar afgelegen deelen vatt
hefc gevechtsterrein zijn deze strijd
middelen uiteraard beperkt tot we-
gen. Ook draadlooze telegraph ie en!
telephonie zullen aan den tand wor
den gevoeld deze diensten Zulled
hoofdzakelijk worden gebruikt voor,
hel, geven van bewegings-instructies
aari de tegenpartij. Men vemvacht,
dal. de ..draadlooze" de samenwerking
lusschen leger en luchtmacht aanzien
lijk 7al vergemakkelijken, alsmede did
tusschen de over groote afetanded
verspreide eenheden.
Londen. 14 Mei 1925.
Van Ingezonden stokken, geplaalet of
niet geplaatst, wordt de kopie den iniende*
Diet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriek etelt d«
Bednctio zich niet aansprakelijk.
KENNEMERKRING.
Deze kring, uitvloeisel van de Interna.
loniilo School voor Wijsbegeerte le Amers
foort, die reeds ei nds eenige jaren hier ter
stede voor baar leden lezingen over zeer
belangrijke onderwerpen laa». honden ci<
daartoe deeds de beste sprekers en spreek.
i kiest, noodigt allen, die er belang in,
stellen, uit om Zaterdag 23 Mei om 2 uur
in het Remonstrancenhuie, Wilhelmina-
stront 22, »e k<xm«?n.
Daar zal de heer G. J. Dekker, secreta*
is der School .voor Wijs'jcgeerte, een over-
iclit gen-en van doel en werking dies
school en doen uitkomen dai hei beoefenen!
der Wijsbegeerte nieê iets is voor de zeer
enkelen, voor geleerden die zich in hun
Studeerkamer opsluiten; dat het niet is
een droge studie die buiten het eigenlijke
leven staat, zooals nog zoo vaak gedacht;
wordt; maar dat het juist de kern van het
leven raakt, dat het den denkenden mensch.'
brengt tot zelfkennis en daardoor tot c<n'
beter begrijpen van de wereld.
De spreker hoopt velen den weg té wijzelf
naar de school. dÏ6 heerlijk gelegen is te
midden van bosch en hei, ver van de on-
rust van het dagelijksdi leven en dus bij
uitstek geschikt om te komen tot zelfbe
zinning.
Zij organiseert leergangen van één week,
3 dagen en ook z.g. naweeScjes. Wie er een;
leergang hoef-, meegemaakt komt r.aar li-
chaom en ziel versterkt in de maatschappij
terug.
Daarna zal Dr. I. D. Bierens dö Haan eert
proeve geven van een cursus-uur aan de
school, gevolgd door een eamonspreiking
waaraan ieder aanwezige kan deelneonen.
Zijn onderwerp is: ,.Is levensbeschouwing
noodzakelijk". Laat niemand nu denken;
dit is nie^ voor mij. Komt en hoort!
Namens den Kenneinerkrtng van de In
ternationale School voor Wijsbegeerte
Dr. A. H, HABNTJEN3, voorzitter.
II. DE CLERCQ.
TBDING VAN BEIilCHODT, scer.esse,
i Toegang vrij.
Feuilleton
Uit hefc Eneclsch van
MARJOR1E BOAVEN.
HOOFDSTUK I.
Cian Galcazzo Maria Visconti.
Het ia ccn (lag in «Jen vroegen zo-
mor: het wi'er zon schoon ais het
vijfhonderd jaren geleden in Zuide
lijke landen zijn kon. Italië badende
in gouden zonneschijn, als een mist
uitgespreid over het wijde verschiet.
Hot was in 1360, toen de steden nog
prachtig waren en dc natuur overwel
digend in Lombardijc. gelegen al» een
tuin in de holte der omringende, pur
perkleurige Apenijnen een land
bedekt met witte, gele. paarse en
J-Obde bloemen.
Deze brcede weg. een der fraaiste
van Italic, loopt in zijn gehcelc leng
te. vim Milaan tot Brescia, door kas-
t iu ie bosóchcn hoen en langs velden
vol bloeiende xnyrtenstruiken met slan
kc populieren, oprijzende te midden
van groot© plekken gele primulas. De
Jx i> i'icren bedekt met dikke, open
barsten«lc knoppen, steken goud-bruin
af tegen het teedere blauw van den
hemel. Overal struiken van frisch
jong groen op pen tapijt van wilde
viooltjes. De schoonheid van dozen
weg was ongeschonden gebleven, niet
tegenstaande hefc drukke verkeer,
want wag een hartader nêar Milaan.
Te midden der hoornen schuilden over
al villa's omringd door prachtige tui
nen, de zomerverblijven van den rij
ken adel. Daarachter spreidde zich
hefc open land uit- schitterend en
geurig, vol in knop staande boomen,
lot aan den blauwen horizon.
Koud en indrukwekkend kroonde
dc groot© stad met hare reusachtige
muren en poorten «Je schoonheid van
het landschap als tegenstelling/ met
dc natuur.
Honderden torcDR en tinnen teeken
don zich met krachtige en teedere lij
nen tegen den hemel af. Tc midden
daarvan maakten de hanieren der stad
een machtigen indruk, zoowel door
kleur als door befceekenis. Zij wap-
Kcrden over de poorten en van de
oogst© gebouwen, alle met. hetzelfde
wapenteeken. hetgeen van veraf zicht
baar was, een groene adder op een
zilveren veld, het wapen der Viscon
ti s.
Van verre rees de stad op als een
visioen van statige pracht, terwijl do
nederige woningen, onder de hooge
muren en in de schaduwen der pa
leizen. dc schoonheid dezer verschij
ning in de oogen van den naderen
den reiziger nog verhoogden. A'an
naderbij gezien wierpen echter deze
half vervallen, vewaarloosde hutten
een kind op hefc t.afreel. Het waren
dc woningen der boeren die. armoe
dig «>n in lompen gekleed, geheel met-
zulk een omgeving overeen kwamen.
Een troep van deze oneelukkige
wezen© sleepten zich in de richting van
Milaan voort, mannen, vrouwen, kin
deren en een paar ruige muilezels met
schrale groenten beladen armzalie
goed. dafc niet veel opbracht. Dc' rij
ken kweekten hun eigen groenten en
vruchten, wat «le armen zich niet kon
den veroorloven.
Terneder geslagen door willekeu
rige overheersehing. vertrapt en ver
schopt. schrompelden de stakkers met
jebogen hoofd voort- zonder op sohoon
ieid of zonneschijn of op ontplooien
de lente- te lotton. A'recs lag op aller
gelaat, waarvan alle ziel en geluk was
uit-gowisoht. Iedere beweging vertolk
te hunne slavernij; iedere trek op
hun gelaat sprak van onderwerping
aan een tirannie, welke zij zelfs niet
in 'fc aangezioht doreton 2ien.
Deze eentonige lijn van arme boe
ren vormde met grijze en bruine tin
ten op den fraaist getooiden weg van
Itab'e een vreemde tegenstelling zoo
wel met de bloeiende natuur als met
dc prachtige stad in 't verschiet.
Vlak achter hen aan liepen een jon
ge man en een knaap. Beter gekleed
dan de anderen, zagen zij er tocli
door de reis gehavci. en vermoeid
uifc. Hun fijnere gclaatetrel-l >- «luid
den aan dafc ze uit, een ander gedeel
te van Italië afkomstig waren, alsme
de het zaohtklinkcnde Latijn, waarin
zij op gedempten toon een opgewon
den gesprek voerden.
De oudste, door zijn majfker Toraa-
so genoemd, was een blonde jonge
man van ongeveer negentien de an
dere, die op ihem geleek, waarschijn
lijk aan hem verwant, niet ouder dan
tien of t.waalf jaar.
Het begon warm te worden en zij
sloegen hun stevige donkerroodc man
tels over den schouder terug. Beiden
droegen een ledereu wambuis, waar
aan de oudste een ruigen buidel had
bevestigd, welke waarschijnlijk hun
voedsel bevatte.
Toen dc voetgangers zich op een
halve mijl afstand3 van Milaan bevon
den. werden zij plotseling uit hun suf
voortstrompelen wakker "geschud, ter
wijl de immer in hun hart sluimeren
de angst zich opeens begon te uiten.
Door de anderen achteruit gedron
gen. staarden de twee Fibrent-ijnen
met verbazing naar dc oorzaak van
deze paniek. In de verte, in de in
gang «Ier steenen poort, zagen zij een
banier wapperen, met hetzelfde wa
penteeken als op de muren. Dc oogen
der boereu, door vrees gewet zagen
scherper dan die van Tomaso. want
het duurde eenige seconden, alvorens
hij opmerkte dat de banier bevestigd
was boven een prachtige koets van
goud en scharlaken rood. welke uifc
de donkere poort den zonnigen neg
kwam oprijden. Toen de koets nader
bij kwam, keek bij met. verbaasde be
wondering naar het rijke verguld, de
prachtige zijde, de vier fraaie paar
den en naar do reusachtige negers,
die er, in rijke livrei gedoscht, naast
liepen.
Aroor hem was dit een belangwek
kend gezicht, een voorval op zijn
reis. Doch voor de Milaneesche boe
ren was het 't toeken der gevreesde
macht, welke T.ombardije in een bloe-
dieen greep hield, het wapenteeken
dat Milaan, dc rijkste en trotsohe
stad van Noord Italië, in kruipende
slavernij neerdrukte: de banier welke
wapperde van iedere stad dis door
ermachfc of verraad aan het domein
n Milaan was toegevoegd de ba-
c-r van Hertog Oian Claleazzo Ma
ria A'isconti.
Met bevende handen en bedreigin
gen aan hun muilezels, trokken de
slaven hun lasten naar don kant, dc
kinderen in de heggen duwend, om
den n*eg vrij te laten.
Arersteend van angst, hefc ergste
reezend» staarden zij naar de banier
n naar den ruiter die daarachter
reed.
De koets kwam langzaam naderbij,
een zwaar, open gevaarte, op hooge
vergulden wielen heen en weer sehom
melend, met'een tent van geborduur
de roode zijde. De paarden, met
prachtige dekkieeden van bewerkt
leer en metaal, werden geleid door
negers in rood c-n goud.
Het boerenvolk van Lombardijs
was aan a! die pracht en praal ge
wend en het was niet daarom dat "zij
zoo diep mogelijk neerhurkten, als
wenschfcen zij zich onder den grond
te verstoppen, bevend en sidderend
nog verder achteruit kruipend, alsof
de zachte groene glooiinge hert, zou
kunnen besehermen. In de koets wa
ren twee menschen gezeten, een man
°n cpne vrouw, beiden zóó oud en
verschrompeld, dafc men bijna niet
meer kon zien wie de man en wie de
vrouw was. Beiden waren rijk -in
bont, gekleed en half weggezonken in
satijnen kussens. A'an den ouden man
was niets andere te zien dan zijn ge
rimpeld gelaat, grijze baard en ma
gere gele handen vol ringen. Anesti®
en zenuwachtig plukte hij aan zijn
znaar zijden kleed. Hefc opzichtig ge
verfde gelaat der oude dame was
met een groot© roode pruik gekroond*
k-. "(Wordt vervolgd).-
