HAARLEM'S DAGBLAD
DE TIMES ALS BRITSCH ORGAAN
FLITSEN
DINSDAG 21 JULI 1925
TWEEDE BLAD
li.
(Van een specialen medewerker).
Een merkwaardig dagblad
Hoe het er W eeuw geleden uilzag
De Times van 1 Januari 1788 ziet er
voor onze moderne begrippen wel erg
goedig uit. Het leidende Britschc or«
gaan werd in vier pagina's gedrukt op
een formaatje. ongeveer gelijk aan
tweederden van het thans voor u lig»
gendc Haarlem's Dagblad. De kop
droeg liet Britschc wapen met den na*
tioniilcn spreuk: ,.1-Ionl soit qui mal y
pense", waaronder op een golvend bun»
dclicr, sierlijk gcfcstocneerd met krul»
len en gcstylccrde bloemen, de pas-af»
gedankte naam „Daily Universal Re»
gister" prijkte. De zeer geringe plaats»
ruimte werd geenszins uitgebuit, want
de directie paste ccn royaal lettertype
toe, cn liet nog twee grootc witte vak»
ken aan weerszijden van den kop open
Wellicht was dc bedoeling daarvan,
dat dc abonné cr notities in kon ma»
ken Bij dc moderne krant beantwoordt
de Shop Press vaak nog aan dit nobele
doel. Maar ccn ondernemender dircc»
tcur zou zelfs in dien tijd al hebben
kunnen begrijpen, dat deze ruimte aan
weerszijden van den kop een ideale ad»
vertenticgclegenhcid opleverde, en er
tienmaal den gewonen rcgelprijs vOOI
hebben kunnen berekenen.
Commercieel moet het hJad overi»
gens niet slecht geboerd hebben, want
de helft van den inhoud bestond toen'
al uit advertenties en met zekere hoog»
hartige kalmte werd aangekondigd dat
verscheidene klanten van deze rubriek
tot den volgenden dag moesten wach»
ten omdat „hun inzendingen te lang
waren". Tegenwoordig vindt men geen
dagbladondernemingen meer die kla»
gen over te grootc lengte in dc uitwci»
dingen van bun adverteerders, Met in»
gezonden stukkcn»schrijvcrs is het iets
anders.
Over 't geheel genomen blijkt dc ad»
vertenticrubriek van 1788 aanmerkelijk
interessanter dan het rcdactioneele gc»
dcelte, dat grootcndcels uit officiccle
berichten bestaat, terwijl het buiten»
landsch nieuws nota bene! aan
Hollandvchc en Vlaamsche kranten ont
leend iv De uitstapjes van de redac»
tie op humoristsich gebied kunnen bij
onzen modernen smaak geen ingang
meer vinden. Alleen het Soclctymicuws
lijkt cenigszins gepeperd. Oppervlak,
kig zoudt u zoo denken dat ccn Lord
in die oude tijden ccn veel tc hoog
heer was om op ccnigcrlci wijze in
dc krant bespot tc worden. Maar dat
is blijkbaar onjuist, want dc Times zegt
heel sarcastisch, in ccn bericht uit Den
Haag: „Degenen die ccn blik in privé,
correspondentie mogen slaan kunnen
daaruit lecrcn ofschoon zij het niet
ailcn gelooven zullen dat Lord Beau»
champ in dc Hollandsche residentie
zoowaar diners geeft.... en dan nog
wel goede diners!"
Blijkbaar stond Lord Bcauchamp tc
Londen niet in hoogc vermaardheid
vanwege zijn gastvrijheid cn royaliteit.
Overigens moet men constatccrcn dat
de Engelschc kranten van 1925. of»
schoon zij persoonlijk genoeg in haar
opmerkingen 2ijn, zich nimmer derge»
lijkc critick op Lords veroorloven.
Waarschijnlijk zou zooiets ten huidigen
dage tot ccn actie wegens smaadschrift
leiden, terwijl de Lords van den jarc
17S5 tc hoog in hun wapens waren om
notitie van den hoon van het vulgus
profanum tc nemen.
In dc advcrtcnticrubriek nemen dc
aankondigingen van concerten, en nicu»
we muzikale uitgaven, schouwburg»
voorstellingen cn medische voordrncli»
ten dc hoofdplaats in. Dc Times heeft
kunsten cn wetenschappen immer op
den voorgrond gebracht. Maar de tl.
tels der tooneclstukkcn klinken voor
onze ooren totaal onbekend er staat
toevallig geen Shakespeare of Molière
bij cn hetzelfde geldt voor het groot
ste deel van de muziek. Werken van
Handel. Mozart cn Hay dn vormen dc
uitzonderingen.
Belangwekkender is het aanbod van
ccn ..Rectory" in het graafschap Der
byshire. cn ccn andere in het graaf»
schap Somerset. Aan deze standplaat»
scn-van«gccstclijken is in Engeland nog
steeds ccn vast inkomen verbonden,
maar blijkens dc bewuste advertentie
werden zij in den ouden tijd te koop
aangeboden cn gebeurde dat zelfs als
de vervuiler van het ambt nog in le
ven was. De Rectory in Derbyshire
werd aangekondigd ter jaarlljksche
waarde van 400 (leeftijd van den hui»
digen predikant: „tuchtig jaar cn daar»
boven")! De Rectory in Somerset, bin»
ncn twintig mijlen afstar.ds van Bath
en Bristol gelegen, leverde slechts 280
op. en de domme was pas zeventig.
Dat was dus eed riskanter belegging,
want als die dominó ook dc tachtij-
Juialde zou dc kooper van zijn opvol»
ging tien jaar rente op dc koopsom
derven.
Sensationeele moordhistorics kwa»
men in 1788 ongetwijfeld in ruimer
mate voor dan nu, maar in dc kranten
vond je er weinig of niets over. Sen»
sationecle cchtschcidingshistorics, te
genwoordig een (laakbaar) vast num
mer op het repertoire van do Engel»
sche stuiversbladen, kwamen in dien
ouden tijd heelemaal niet in dc kran»
ten.
Wel vermeldt het Times»nummcr van
7 November 1805, (dat eveneens slechts
vier pagina's telt) in zijn rcchtskun-
digc rubriek twee gruwelijke tcnlaste»
Icggingcn tegen dc heeren Ralph Shcl»
don, Esq. cn Thomas Keating cn 3.
Wyldc. Waarom dc heer Sheldon „Es
quirc" achter zijn naam kreeg, cn dc
beide andere heeren daarvan verstoken
bleven, laat ik aan uw verbcelüings»
kracht over. In elk geval waren zij
alle drie even schuldig, want zij had»
den pogingen gedaan om tc ducllccrcn,
cn dat mocht toen ook al niet. Ralph
Sheldon (Esq.). blijkbaar ccn lichtge»
raakt man, had Thomas Diekins Esq.
tot ccn tweegevecht uitgedaagd omdat
deze een hekje op zijn land had gcfor»
eeerd, Thomas meende dat hij zich op
publiek terrein bevond, cn had dit aan
den heer Sheldon meegedeeld, maai
deze inccndc dat een „more ungentle»
muntly act" niet denkbaar was, cn
eischic voldoening. Dewelke hij niet
kreeg.
Thomas Keating was een luitenant
■r zee, die een advocaat tot ccn duel
uitdaagde vanwege diens optreden in
een sehuldproccs. en zijn c.fllcga Wyl»
dc als secondant gebruikte. De advo»
CMat beriep zich op zijn vrouw en kin»
deren, wou niet vechten en wandelde
evenals Thomas Dickins Esq. met
een aanklacht naar dc King's Bench,
len allen tijde hebben vele mcnschcn
veel tijd. geld cn goed humeur verspild
met liet verwekken van volmaakt-ovcr»
bodigc ruzies. De dwazen. Laten wij
lachen om dc kinderachtige kibbelpar»
tijen van 1805. Arme Esquires cn niet»
Esquires! Waarom besteedden zij hun
korte levens ncit beter? Nu zijn zij
allemaal allang dood
Overigens waren de lijden er ook
wèl naar. Dc Times van November 1803
staat geheel in het teeken van den
oorlog. Er is veel meer nieuws dan in
1788. maar het is bijna allemaal ver»
vuld van sabelgeklcttcr en k.inongcbul»
der. In overeenstemming daarmee is
de advcrtenticrubrick tot bedenkelijk»
kleine afmetingen geslonken. Dc ge»
duchte Bonaparte behecrscht Europa,
cn zal het voorloopig blijven beheer»
xchen. ook ondanks Nelson's luidkeels»
bezongen overwinning bij Trafalgar.
Hetzelfde kenmerkt dc latere num»
mers van 1814 en 1S15, cn ik zal geen
uitweidingen over deze militaire histo»
ric van Europa ondernemen in een tijd,
nu wij" allen bezield zijn met den
wensch om dc gruwelen van 1914
1^18 tc vergeten en tevens ccn herha»
ling tc helpen voorkomen. Alleen wil
ik nog aan de Times van 1815 ontlcc»
ncn, dut cr in dat jaar reeds ccn La»
gerhuislid opstond om dc afschaffing
van lijfstraffen in het leger te bcplei»
ten. flij heette Mr. Bennett. Hij zag
in dat hij niet teveel moest vragen, cn
stelde dus alleen maar voor om de lijf»
straffen in buitcnlandschcn dienst tot
honderd zweepslagen tc beperken, ter»
wijl hij ze in Engeland geheel wilde la»
ten vervallen. Hij wees er op dat som»
mige soldaten vijf a zeshonderd slagen
hadden gekregen, dat dc tcnlaste ge»
legde overtredingen in vele gevallen
vaag waren, dat geen enkele Engclsch»
man ccn dier zou behandelen op de
wreede manier, die men op ongehoor»
zamc landsverdedigers toepaste, cn dat
dc straf als correctief volkomen waar»
deloos was. Mr. Bennett had niet het
minste succes. Eenige leden steunden
hein weliswaar, maar dc generaals en
kolonels „praatten hem onder tafel"
cn zijn voorstel werd icnslottc zonder
stemming verworpen,
i Het is des tc treffender om dit te
lczcnin een tijd, nu sommige rngel»
schcn opnieuw pleiten voor de correc
tieve waarde van lijfstraffen, diein
de Engelschc wetgeving nog steeds be»
staan, cn in de rcchtspractjjk nog
steeds uitgedeeld en uitgevoerd wor»
den! Arme Mr. Bennett! Hij streed wel
voor een hopeloozc zaak, cn als hij
had kunnen vermoeden hoe het in
1925 gesteld zou zijn, zou hij zich de
moeite wel heelemaal bespaard heb»
ben....
Tot zoover mijn enkele commcnta»
ren en ontlccningcn aan de bclangwck»
kende oude Timesmummers, die ieder
bezoeker van dc Wembley Exhibition
zich voor enkele stuivers kan aanschaf»
fen. Zij zijn de moeite wel waard. Hij
vindt cr interessante stukjes gcschie»
denis in, en hij krijgt dc gelegenheid
om zich ccn denkbeeld te vormen van
de eerste levensperiode van dat grootc
Britschc orgaan, dat later zulk ccn
wereldvermaardheid heeft verworven.
Dc drie Times»afdrukkcn van 1 Jan
1788, 7 November 1805 (bevattend het
rapport van den zeeslag bij Trafalgar)
en 22 Juni 1815 (rnct het bulletin van
den slag bij Waterloo) hebben wij in
onze Tijdingzaal voor dc bezoekers ter
inzage gelegd.
INGEZONDEN
Van ingezonden stukken, geplaatst of
niet geplaatst, wordt dc kopie den inzen
der niet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
Een halt aan de gemeentelijke
noodzaak
Gemeentelijke autobussen, een
nieuw socialistisch bedrijf
„Bij de debatten werd door de
„Amsterdamsehe Middenstands»
„centrale gewezen op dc nadcclcn
„van liet concurrcntic»vcrbod, waar»
„toe dc Overheid in staat is. Zoo
„zouden volgens dc plannen van dc
„Mclkvoorzicning. geen particulie»
„ren melk mogen leveren.
„Hetzelfde ziet men hier en daar
„bij den Autobusdienst, waarvan dc
„gemeente zelf dc bussen gaat cx»
„ploitccrcn cn den particulieren on«
„derncmers slechts toestaat tot dc
„grens der gemeente tc komen et)
„hun' standplaatsen ontneemt.
Hier onstond eenige beroering in
de vergadering en weerklonk ge»
roep van „schande!"
Het bovenstaande is ontleend aan
een Verslag van het Middenstandscon»
gres. deze week tc Asscg gehouden,
voorkomend in „Dc Telegraaf".
Men behoeft geen vreemdeling in Je»
rusalem tc zijn om tc weten, dat hier
op Haarlem gedoeld werd cn het
„bchandcprotcst" onze stad gold.
Zóó is dus ook onze Spaarncstad hc»
gongen, naast hare Bloemenrcputatic,
aezc „renommee" in dc meest slechte
en ongunstige betcekcnis van 't woord,
te gaan verbreiden door het ganschc
land. zóó zelfs, dat reeds op oificicolc
congrcaseg, waar regccrings», provin»
ciale» cn gemeentelijke vertcgenwoordi»
gers aanwezig waren er „schande" over
geroepen werd!
Er waren ook Haarlemmers op dit
congres cn lang niet dc eersten dc
besten die zien wel hebben moeten
schamen om hunne stad en van wie
geen enkele op dit welverdiende pro»
test gereageerd heeft cn hier maak ik
cc woorden van Haarlems Dagblad van
Vrijdagavond tot dc mijne „Qui se tait,
consent!"
Trouwens, het gchccle congres, waar»
op ook niemand minder dan Prof. Dr
N. J. Polak, de Rector magnificus der
Ncd. Handelshoogcschool, als spreker
optrad, stond in het algemeen teeken
van ccn strenge veroordecling der gc
mccntelijkc bemoeiingen.
En straks in October, zal in de
hoofdstad het Kath. Congres gehouden
worden cn ook diar zullen, zij het wel»
licht op andere grondslagen en met
andere argumenten, door onze Kath.
Sociologen on Voormannen dc Gem.
Bemoeiingen opdcr het mes worden ge
nomen cn veroordeeld...
Geachte redactie!
Gij ziet, dat mijn principicelc bcstrij»
ding goed gefundeerd was. immers, ik
stcugde op en ontleende de kracht mij»
ner argumenten aan de uitspraken der
Sociaaf.economische Wetenschap cn.
meer in het bijzonder, aan dc Katholiek
sociale. Aanvankelijk had i': mij voor»
genomen niet zoo spoedig mijn tweede
bestrijding tc schrijven, mijn herhaal,
den aanval op dc aanhangige socialisti
sche gemeentelijke plannen." Doch thans
nopep mij daartoe verschillende rede»
nen, want dc gevoelige plaat ontwik»
kelt zich zóó verrassend snel. dat ik
wel verplicht ben haar vlugger dan ik
zelf gedacht had. in he. iixeerbad te
werpen.
ONZE DRIE BLADEN IN ACTIE.
Op mijn eerste artikel zijn gevolgd:
een korte noot van dc Red. N. H. Ct.,
een Ingezonden stukje van mijn stand»
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 350
DE ERFENIS»
vaijcr leest voor van een met»
selaar die honderdduizend gul
den heeft geerfd van een man.
dien hij 20 jaar geleden een
kwartje geleend had
en heeft een snel vizioen. dat. vraagt hoe Mientje cr bij komt,
zoo iets ook eens in zijn familie!'dat zij dadelijk een wereldreis
zou gebeuren I zouden gaan maken hij zou
1 thuis blijven en van zijn geld
1 genieten
Jan merkt op. dat zij in ieder
geval zouden kunnen verhuizen
en ergens anders een mooie villa
laten bouwen
vader vraagt
deze buurt niet
icer is hij is er gebo»
hij blijft er
sinds, moeder meent, dat er In ieder
goedl geval een chauffeur cn een tuin»
man zouden moeten zijn, zoodat
vader niet meer zoo zou behoe»
ven te zwoegen
en vader antwoordt dat hij er
plezier in heeft om aan zijn wa»
gentje tv knutselen cn in den tuin
te werken en als hij zijn zaken
zou opgeven....
terwijl de familie overweegt welk
merk van auto er zou moeten
komen, overpeinst vader dat het
gek zou zijn om niet meer ie»
deren ochtend naar kantoor te
gaan
totdat hij vroolijk besluit, dat
niemand hem wat heeft nagela»
ten cn het tenslotte niet zoo
slecht met hen gesteld ls
(Nadruk vaifboden)
genoot Alders, een dito van dcn.hcerF
Kccsen, lid van den Gemeenteraad.
Voorts een gedachtenwisseling, van
eer critischcn aard, in H. D.
En last not least ccn eigenhan»
dig onderschriftje van den grootcn Red»
der Haarlem s.... Wethouder Rcinalda,
in dc St Ed.
U, geachte Redactie, met uwe beken»
dc welwillendheid, wilt mij wel toe»
staan deze gedachtenwisselingcn tc be»
antwoorden in dit, mijn tweede artikcL
Bij voorbaat mijn vriendclijkcn dankl
IN AFWACHTING.
Dc N. H. Ct. behoudt zich haar oor»
deel voor en zal het uiteenzetten, wan»
neer de zaak tot meer rijpheid zal zijn
gekomen. Over die kwestie van „rijp»
hcid" zullen wij ons veroorloven hier»
onder het een cn ander te zeggen. Be»
denk dat in den gem. tuin dc kersen, als
het moet, geforceerd kunnen rijpen
Niettemin zien wij met belangstelling
dit oordeel tegemoe, al zijn wij ons bc»
wust van dc moeilijke positie, waarin
ook weer dezen keer hare Redactie zich
geplaatst ziet.
Benard behoeft evenwel deze positie
niet tc zijn. wanneer inen slechts het
principe stelt boven het inaiv»uu.
GEEN NIEUWE GEM. DIENST.
Doch reeds wil de N'. H. Ct. ons de
verzekering suggcrccrcn: er zal geen
nieuwe Gem. Dienst worden iggcsteld.
Hoor "ns G. R. van dc N'. 11 Ct., nu
geen „hokus pokus" spelen; in dc poli»
tick moge zoon spelletje opgaan, niet
in dc nuchtere zakcnwcrclu!
Wilt gij dan beweren, dat met de ton»
netjes dc passagiers cn met dezen het
stadsvuilnis tegelijk vervoerd zullen
worden?
Neen? Gesepareerd dus? Maar. dan
is het ook een aparte Gem. Dienst, al
wordt hij bij wijze van camouflage dan
ook onder gebracht bij de Gem. Reini»
ging-
in mijn vorig artikel vroeg ik het
reeds: Waarom geschiedt dit? Om
practische redenen zal men wel zeg»
gen... Neen, om zich aan een dienst
vast te klampen, waarin men heel ge»
makkelijk de wis cn zekerq nadeclige
saldi zal kunnen wegwerken cn vcrbloc»
men. ze te loozen in dc uitgaven
onzen Reinigingsdienst, welke immers
toch al maar door stijgende zijg?
Er is nog een andere reden!
Een nieuwe autobusdienst met een
aannemelijke en eogtrolccrbarc Be»
grouting, d.w.z. met ccn groot nadcclig
saldo kwam cr bij Ged. Staten niet
door.
Immers, het is in ingelichte kringen
bckegd genoeg, dat Haarlem om zijn
uitermate slecht financieel beheer, bij
dc Ged. Staten onzer Provincie het
„béte noire" is.
Haarlem staat in dat college bekend
als zijnde armlastig en levend vèr bo»
ven zijn stand. Het is daarom djxt Ged.
Staten den vacantictoeslag van het
dat zij alles wat
van Haarlem komt, met de meeste
nauwgezetheid onder de loupe nemen
en elk financieel besluit terdege toet»
sen. Vandaar is van B. en W. niet te
verwachteg een nieuwe Gem. Dienst
met een eerlijke bcgrooting. Vandaar
een gecamoufleerde!
Behoeft het in dit verband verwonde»
ring tc baren en de St E. zinspeelde
er Zaterdagavond reeds op dat vag
een boven zijn stand levend armlastige
wellicht op zeer hoffelijke wijze gewei»
gerd zal worden een gift van 2 1/2 ton
gouds
Immers van menschen qp instityten,
in dergelijke omstandigheden verkee»
rend, wenscht men niet van zoodanige
vrijgevigheid „op groto lef" tc profi»
teeren... Igdcrdaad dus, een spiksplin»
temieuwc gemeentedienst doch geca»
moufleerd en „weggcfrommeld" bij dc
Gemcenterciniging.
DE WAARDEERING VAN DEN
HEER ALDERS.
Voor het waardeerend artikel des
heeren G. Alders betuig ik mijn dank.
De activiteit cq de beginselvastheid van
dezen Middenstander ^vingen èn in
het bestuur onzer R. K. Middenst Ver.
èn in dc Middenstandscentrale respee*.
af. Dc echo van zijn noodkreet over de
plagerige toepassing der Prccarioveror»
dening ten nadecle van onzen Handel
en Industrie, zal weldra in de e.v. ver»
gadcring onzer Middenstandsccntralc
vernomen worden.
DE POLITIEKE ADVIESCOMMISSIE
DER R. K. KIESVEREENTGING.
Met klimmende verbazing, zegt het
raadslid Kccsen in de N H. Ct., heeft
hij mijn betoog gelczeg.
Onmogelijk kan zij grootcr geweest
zijn dan de mijne, toen ik dit stukje van
myn oud medelid in de Rcorg. commis»
sie onzer R. K. Kicsvereeniging las.
Gij bent secretaris der P.A.C., zegt
de heer Kcescn, en was nu niet uw
weg geweestde P.A.C.? En verder
vraagt hij, of ik mij nog bewust ben den
geest, dc cogclusies en het cindresul»
taat van dc adestijds ingestelde R.O.
Commissie?
Ja, inderdaad ben ik mij die nog bc<
wust, doch. helaas, de heer Keesen, mijn
medocommissielid is het spoor bijster.
Hij is blijkbaar vergeten het door hem»
zelf mee geredigeerde art. 28, dat al»
lëén aan twee raadsleden het recht
leent der P.A.C., om advies in te
nen. een vergadering aan te vragen. Dc
P.A.C. of één harer leden, ten einde de
zelfstandigheid der Raadsleden niet
aan tc tasten, mag zelfs den raadsleden
voor dit doel niet uitnoodigen, laat staan
een advies opdringen. Dezen moeten cr
eigener beweging naar vragen.
Dat is dc zaak, dat zijn de conclusies
en het resultaat dier R. O. Commissie
geacht oud mcdc»lid.
Ikzelf stond dus machteloos, niet»
waar? doch de raadsleden niet en waar
nu enkelen uwer collegaas reeds in het
college van B. eg W. zonder ons ad»
vies, zooals te doen gebruikelijk is, de
zaak reeds hebben doen beklinken,
waar een ander den wethouder Rcinalda
reeds zijn zegen moet hebben geschog*
ken over dit socialistische plan, dan
vraag ik u, geachte Kccsen, toch: gij
staat cr momenteel nog buiten, doch
gebood plicht hier niet tot dadelijk han»
delen? Temeer, waar het hier niet op
dc eerste plaats een politiek vraagstuk
geldt, doch op de allereerste plaats een
sociaal»economisch, cn hoewel geheel
individueel handelend, cn hoewel ik
voorzitter ben der R. K. Middenstands»
verecnïging, alhier, ik beg ook secreta»
ris der Middenstandscentrale voor
Haarlem en omliggende gemeenten cn
de kwestie is er niet een uitsluitend
voor de Katholieken, zij is een alge»
mecne kwestie, die dc belangen raakt
van onzen geheelen Hagdeldr» en In»
dustrieelen Middenstand.
Of meent gij, neen, dat meent gij niet,
dat gewacht had moeten worden tot»
dat het voorstel als gedrukt raadsstuk»
je een of twee dagen vóór de raadsver»
gadcring verschijnt?
Zooals gewoonlijk met de voorstel»
len, waar, zooals men dat noemt „haar
aanzit"! Terwijl, zooals mij werd mede»
gedeeld, voor de besliste waarheid
kan ik natuurlijk niet instaan de 60
Meter lange, nieuwe garage reeds is
besteld, alvorens de raad officieel nog
van iets afweet.
Och, een novum zou dat niet wezen,
immers men liet den rand stemmen over
dc cabine van het Gcm Concertgebouw
terwijl het ding er allang stond, men
laat den raad bouwgrond koopen, ter»
wijl de huizen reeds onder de kap staan,
enz. enz. enz. Precedenten te over....
Intusschcn is deze socialistische nieu»
we gemeentedienst Vrijdagavond in dc
P.A.C. besproken, cn wanneer de heer
Kccsen met nog een collega prijs stellen
op haar advies, dan zal dadelijk een
vergadering worden uitgeschreven, in»
gev. art 28.
Met dc Red. van H.D. mochten wij
reeds in een aangename gedachten wis»
seling treden, zij het over een paar ver»
makclijke ondergeschikte punten, als de
Herautenkwestie, Thans is de tijd daar,
om nader in te gaan op een paar opmer
kingen, aldus nader ons standpunt in
deze kwestie uiteenzettend, waarvan
zeker de geheele Haarl. Burgerij kennis
behoort te dragen.
DE WETHOUDER DER BEDRIJ»
VEN.
De vraag, of de ccnc dan wel de an»
dce wethouder over dc autobusseg zal
heersehen, zegt EI. D., is een bijkomstige
kwestie. Het geheele college is verant»
woordelijk.
Bijkomstig wellicht voor H.D., doch
niet voor de Katholieken, d'.e den heer
FEUILLETON
DE GEWELDENAAR
»5)
Cr:t het Engelsch van
MARJORIE BOWEN.
Ik b tal niet met dukatenmijne bc-
looniimcn •..•orden niet in geld ui'-ge-
mete.':. Yo!g mij en ik zal u s,eden ge
ven om :e nlundcren en edellieden
als oorlog-"Ka'ting Ik zal Lembardije
a'a met onweerswolken omringen en
de rene 5tad na de andere dwingen
mij hare sleu'tds 'e overhandigen. De
geringde jn rang zal in mijn ïCger
faam en rijkdom verwerven, in dienst
van mijn 'teeds aangroeiende macht,
welke zelfs koningen zullen benijden!
Wie zou thans <ie zwakheid hebben
Delia Scala <o volgen, wien ik alles
ontnomen heb zelfs zijne vrouw.
Zoolang er nog een Visconti leeft, zal
hij in Dalië regeeren
Ooi verdoovende triomfkreten begroet
ten zijne woorden. De lucht was van
zegepraal vervuld, de krankzinnige
vervoering van den overwinnaar, het
geschitter van goud en scharlaken»
glinsterende «peren, het trappeicn en
'steigeren van een duizendtal paarden-
Boven alles weerklonk van solda'en
en burger» als uit ëén mond de beziel
de k'ec» -.1 ..Viccon'iVrtconriVis-
HOOFDSTUK XXII.
De geheime gang.
Op de trappen van bet oude kas-
'ecl s'ond Delia Scala zijn verminderd
loger te monsteren. „Er zijn tenminste
geen verraders meer bij," ging som
ber in hem om. Wa1 er over was wa
ren Ycroneezen. oprecht en trouw.
Bij hel bericht van Carrnra's ver
raad. was d'Este lang» een zijweg
naar Mantua opgetrokken waar Yin-
cenzo heengestuurd was.
Dë zon scheen met gouden gloed
neer en schitterde op de bladeren,
die nog nat waren, ala op de heldere
kleuren der vanen en banieren boven
do tenten.
Delia Scala begroette Ligozzi en
zijn zoon. Tornado brandde yan onge
duld om te spreken, doch zijn vader
hield liern tegen en zeide ,,Het nieuws
is uiterst belangrijk, edele heer. Ik
doe echter beter liet u mede te deelen
nis wij alleen zijn- ..Niet in ('na' zich
geheel tc bedwingen voerde hii er fluis
terend bij. Ik geloof dn' we (hans Mi
!wi in onze.macht hebben'"
Hun voorgaand naar het kas'eel.
beefde Mas'ino. della Scala bijna van
vervoering.
Toen rij in de Kamer waren en Ll-
go7r: de deur gerio'en l'-ad, barstte To
maso, half gek van vreugde- met zijn 1
jerhaal los.
,,llet schijnt dat gij o-edaaed zij«,"
merkte Mas'ino bedaard op. Hij ging
op de 'afc! zitten en legde de hand
over zijn gelaat. het wa* bijna te
veel geluk voor hem
„D_e gang leid! binnen Milaan." zei
de Ligozzi met half vers'ikfce s'cm.
..is breed genoeg om e-=n leger door »e
laten cn komt uit in he' huis van
iemand die aan onze zijde is. Dat
de reden dat wij zoolang weggeweest
zijn. edele heer. Het is biina boven
natuurlijk gelukWant wij kwamen
uit in 't huis van een man. die ver
woed is op Visconti en aan niets an
der- denk» dan aan wTaak. Hij r de
eenige. die van deze onderaard«Mie
gang afweet en zal- er uwe manschap
pen doorheen laten."
',,0!"riep M-astmo diep ademhalend
en met ten hemel geslagen- oogen uit:
,,God heeft mijn gebed verhoord, Li
gozzi
>,En hc' is waar riep Ligozzi ui'
-,hij is inderdaad hier geweest. Yan
morgen kwam hij weer in Milaan terug
aan 't hoofd van Carra'a'S leger Hij-
kwam juist op tijd om zij lie zuster te
een tq houden, die haar gedwongen
huwelijk verafschuwt, cn en hier
bleef hij steken omdat Tomaso hem de
hand on den schouder legde.
Marino zag hem scherp aan met;
en. watf'
Ik wilde zeggen, odcJe heer, da'
gedurende Visconti'» afwezigheid, Va
lentine Visconti, die trachtte te op
vluchten, door den her'og in persoon
Aenolo's woning gesnaptwerd."
..Haat hij daarom Visconti zoot"
vroeg Della Scala.
■Neen. edele heer- hij heef' ande
re grieven en toen begon Ligozzi
tc verhalen wat de schilder hem dien
morgen verteld had- ..He? is niet voor
nie's. dat ik die gang geheim houd
riep bij uit. En 't j< werkelijk niet
voor niets, edele heer. want nu kun
nen wij er Visconti mee verslaan
-.Tg deze man-, deze Agnoto te ver
trouwen?" vroeg Ma'rino.
..Dat zou ik denken 1 Hij zou Mr
laan gaarne in dc a9ch leggen en Vis-
con'i erbij!"
,,1'in het meieje?"
,,lk heb haar niet gezien; maar 't
komt mij voor da1 zij even-veel reden
heeft om Visconti 'e haten."
Dat niemand van deze gan? zou at-
wefcen lijkt mij zoo vreemd." peinsde
Mast in o. „Wee' gij zeker dat liet- geen
valstrik is- Ligozzi? Al die teleurstel
lingen hebben mij omzichtig gemaakt"
,.Ik verwed cr mijn leven op, da'
het geen valstrik n- edele heer, en dat
dip man Agnolo Vi-taruini. oprecht
.Vistarnini hei-hvi!de Mastjno:
he' komt mii voor da' -k dien naam
ken- Een schilder, zegt bijt"'
..Ja, een schilder, edele heer.- Het
huis i5 vlak bij de West Poort."
,,De Wes' Poort? Nu herinner ik mij
het wr.s de dag dat ik von Schulem
borg vondAls 't de man if; dien Uc
mij herinner, dan kunnen wij hem ze
ker vertrouwen." zeide Masrino met
een Hauwen glimlach. ,.Er zit geen
kwaad in haar noch in hem, noch
in zijne doch'er. Arm meisje toen
was zij zoo gelukkig!" -
„Yiseon'i heef' een wacht 'olda'en
achtergelaten, om het huis le beseher
men doch niet zooveel, dat we ze
niet makkelijk zouden kunnen potter.
Vis'-arnini "preekt hen naar den mond
zij hebben geen achterdocht."
Ma-tino s'ond op en reikte hem de
hand me'.-Dus dat hebt eï.ï klaar
gespeeld gij en uw zoon. Ik ben u
veel verschuldigd, Ligozzi. De dank
van een arm man is niet veel waard
,doch er komt misschien nog wel
eens een dag, dat de hertog van Ve
rona u toonen za, wat zijn dank be-
beekn', mijn beste vriend. En ik dank
God, Ligozzi. voor een vriend zooals
gij zijt!"
In een dicht boseh bij Milaan, was
een man op een wit paard nezig ziin
weg te zoeken door het dikke struik
gewas. De hoornen *onden dicht bi?
elkaar, en in de .epe schaduwen wa'
er bijna pikdonker. In de koelte van
het woud stonden groo'e plekken bloe
men. Er was geen spoor van leven,
behalve de vogels ill de bladeren en
de planten die heen en weer wiegel
den.
De ruiter steeg af en ',:'on'd zijn
paard vast aan een Jagen beuken'ak,
zich met een zucht, op den grond neer
werpend. Hij droeg een pauw-blauw
pak dat gehavend en gescheurd was.
en geen ander wapen dan een rijk
me' juweelen verarden dolk. meer
als versie, me dan voor nu'tig get mik
Doch in het gevecht, dat hij juist
gehad had, waren geen wapenen noo-
<!:g geweest, wan' overtuiging had
cezezenraald en hij was overwinnaar
geweest.
Wat hij buit gemaakt had hing in
een bundel aan zijn zadel. Ontevre
den de schrammen op zijn hand aflik
kend. keek hij er met voldoening en
belangstelling haar. Toen kropen zij
ne vingers naar zijn haar. Beslist trok.
hij zijn dolk uit de seheede en sneed
een zijner lange krullen af. Zonder 'e
wachten vervolgde hij zijn arbeid 'ot
hij de eene na de andere, al zijne
fraaie, blonde, geparfumeerde krullen
eraf had.
DVordt vervolgd^
