BEURSKRONIEK
BRIEVEN UIT BERLIJN
BUITENLANDSCH OVERZICHT
HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAG 21 AUG. 1925
De petroleuraondernemingen en het
nieuwe procédé van Bergius. De
gunstige positie van de suikercultuur op
Java. Een Amerikaansche Steenkool
trust. De Amsterdamsche Beurs.
AMSTERDAM. 20 Augustus.
Petrofeumfcringen houden zich den
liiisten tijd weer in verhoogde mate
bezig met het reeds sedert ccnige jaren
bekende procédé, om ui: steenkool
langs chemischen weg petrolenm te gc<
vjintj). volgens he: z.g. Bergiusprim
cipe van prof. dr. Bergius. En terecht,
wan: men begint langzamerhand he:
stadium te naderen, waar.n een e©
mische exploitatie en toepassing van
c:t nieuwe procédé ia zicht komt. Op
het oogcnbliK "s het proces nog
duur, maar wanneer meteen dit niet
meer het geval zal zijn, dan is het niet
•«gesloten, dat we voor een gcbeclcn
ommekeer, ook op het gebied van de
exploitatie van petroieumgebicden ko»
men te staan. De directeur van het ko»
leninsrittr.it te Mühlheim verklaarde
naar aanleiding van het nieuwe procé
dé. da: thans reeds door volkomen rui»
ver wetenschappelijke kennis de voor-
waarden tot verandering van de op
steenkolen gebaseerde maatschappij, .n
een op olie gebaseerde geschapen zijn.
Deze omzetting kan nog gcruimen tijd
in beslag nemen, maar, aldus verklaar-
de deze professor, reeds binnen vijf
tot tien jaar kunnen werkelijk prakt:»
ache resultaten bereikt worden. Dan is
er nog een ander, pas gereedgekomen
procédé, waarmee men olie maakt ui:
alle brandstof, zelfs turf. Het spreekt
vanzelf dat de grooie petrolcummaat»
schappijen geenszins onverschillig
staan tegenover deze nieuwe vindingen.
Daarvoor zijn haar belangen er al te
nauw bij betrokken. De koninklijke
Olie had zich reeds in 1921 me: de
helft van de aandéeleo geïnteresseerd
bij de te 's Gravenhage opgerichte In»
te-nationale Bergius Mij. Maar nu ver»
luidt nog. dat de Kon inklimt e»Shc 11»
groep voornemens koestert, om meu-
we overeenkomsten af te sluiten met
Ce Duitsche inóustrieeten. die geïnte
resseerd zijn bij het Bergius-procêdé.
Deze nieuwe belangstelling van de Ko»
mnklijke is dus alleszins begrijpelijk.
Ter beurze staat men vooralsoog
sceptisch tegenover het nieuwe idee.
zoodat de ohewaarden ait dezen hooi
de nog weinig of niet beïnvloed
worden.
De suikercultuur op Java maakt een
zeer gunstig tijdperk door. Ofschoon
dit reeds grootendeels in de koersen ter
beurze verdisconteerd is te achten, zal
dit ;och waarschijnlijk niet weinig bij»
dragen tot den vasten grondtoon voor
ceze waarden. De berichten van Java
zijn zeer optimistisch gesteld. Nog
nooit te v-ren is er door de fabrieken
een zoo hoog procent per bouw ge»
maakt als gedurende de campagne in
1925. Als men den maabtaat van het
suikerproefstation te Pasoeroean na»
gaat, aan ziet men dut van de lóó op»
gaven van malende fabrieken, er
thans 144 zijn of 87 pet, welke meer
dan 130 picol St. Muse, per bouw pro»
duceeren, :egen in 1924 Ju of 61 pet.
In 1921 waren er 33 fabrieken, die meer
d2n 150 picol per bouw produceerden.
En dat vond men toen 3! gewetög. Nu
zijn er 90 fabrieken aan de wijzen. Een
en ander :s toe te schrijven aan de
gunstige weersgesteldheid van dit jaar,
doch ook en vooral aan toepassing van
betere methoden, op de fabriek en op
het veld. juister keuze der rictsoortcn.
enz. De suikerondernemingen maken
dus ccn best jaar.
In Amerika worden pogingen in het
werk gesteld om de steenkoolindustrie
op te heffen. Men zou namelijk het
oomemen hebben, een steenkooltrust
te stichten, in den geest van de Ui
ted States Meel Corporation ia -
staalindustrie. De steenkolenmijnen van
Pennsylvania, West Virginia. Kentuc»
ky. Öhso en Illinois zouden op deze
wijze vcrccnigd worden. Het kapitaal
van de nieuwe trust zou 500 toe 1000
miIÜix-n dollar bedragen. Indien
werkelijk zou gelukken een dergelijke
combinatie tot stand te brengen, dan
zou men cr aldus in kunnen slagen, een
einde te maken aan de doodende on»
dcriinge concurrentie.
De stemming ter beurze was de laat
ste dagen weer over het algemeen vast
cn tamelijk geanimeerd. De verbete.de
tendenz voor rubbers was daar niet
vreemd aan, terwijl ook de willige
stemming van suikerwaarden vooral
H.V.A. aanstekelijk werkte. Van
banken golden vooral da cultuurbixu
ken hooger.
lradustricelen vormden een uitzonde»
ring en lagen dikwijls flauw en
weinig handcL Toch vond ook hier de
laatste dagen eeaig herstel plaats, voor»
al voor Jurgens cn de Kunstzijdewaar»
den. Dtt kon echter niet Terhmderen.
dat Jurgens toch nog een zestal pun
ten bcnodea het Torige peil afkwam.
Olie-waarden tamelijk gedrukt, bi
beperkten handcL Dc koersdaling bleei
dan ook binnen enge grenzen. De nieu>
wc prijsverlaging voor Pennsylvania
olie werkte niet bemoedigend.
htnkerwaarden waren tamelijk vast
doch meer als reflex van cc bijzoode
groote belangstelling voor H.Y.A, die
sterk kon moateeren. Voor dit foods
bestaat zeer groote kooplust voorna»
*1* voor rekening van het buiten»
ad (Frankrijk).
Scheepvaarten stil. doch met
deels goed prijshoudend. Overigens
viel er voor deze afdeeling al heel 1
i»fi op e me-ken.
In rubbers gaat het nogal op cn neer,
maar met dat al is er een flink
stel ingetreden. De stemming is vast en
de meeste fondsen ondervonden
sterk koerredres. De vaste stemming
wordt af en toe ooderforoken door het
Londcnsche prijsverloop. doch de sta»
tische positie van het product schijnt
weinig veranderd, zoodat er alle reden
voor een vaste markttendenz is.
Tabakken, hoewel soms eenigszins
aangeboden, waren toch overwegend
vast, met vooral belangstelling voor
Scnetnbah en Oostkust. De koersen
liepen dan ook een goed stuk'op.
BEURSMAN.
(Van onzen eoxrespondect).
EINIGKEIT UND RECHT UND FRE1HE1T
Berlijn. 17 Atynstus 1925. fcet gebrek aar. eendracht, dat eteeda
Giet eren hebben inch te Berliia alleen
acht personen het leven benomen, de een
door vergiftiging, de
ging, de cered met een sogeL Ik had het
dus onlangs niet heelemaal aan het rech
te eind, toen ik meende te moeea vertel
len. dat da Eer Lijnen tegenwoordig zoo te.
rreden met hun k* waren. Maar sedert
dien hebben da tc-estanden dan ook weer
•en groote vxerandering ondergaan. De
laatste weken hebben ons niet veel eoeda
gebracht als men onder „ons" den gewo
nen staatsburger en belastingbetaler w3
verstaan er. niet den industrieel of
agrariër. Voor deren rijn bec geen slechte
weken geweest maar de niet met fabrie
ken, akkers, boseehen of huizen geregende
sterveling beeft niet slechts in da laatste
weken het hoela leven duurder zien wor
den, doch heeft bovendien het vooruitzicht,
da: dit ra« het begin is en de groote
duurte nog moet komen- De thans al zoo
prettige levensomstandigheden en 'l voor
uitzicht hebben do meesten van deze acht
jnenschen tot hun wanhoopsdaad gebracht.
Dezelfde sleclife economisch© verhou.
dingen, afzetcrisi* hier, failliseement daar,
malaise over de geheele linie hebben er toe
geleid, d3t de binnemlandsche politieke at
mosfeer weer zoo geladen is met electrlcl-
teit, als we sedert do dagen van den be
ruchter! Kappputsch niet hebben beleefd.
Ja. de menschen zijn nog meer 00 e'iaar
gebeten, dan tijdens do relletjes to Man
diën en K flat no. Schiller laat zijn Rosse!
mann op he: Butli do eedsfirroule «preken:
„W r wollen sein ein einie Volk von
Brudorn" en hij heeft dit woord zeker
•jmbo'.iK-h voor het Duitsche volk
meer.d, al zijn bet slechts tnarmen van
Cr, Schwvz en Cnierwalden, die in zijn
Wilhelm Teil optreden. Ernst Moritz Anndt
dichtte in 1213 het lied van het Dohsche
vaderland, waarin de regels voorkomen
„D*« :»t des Deutscheu Vaterland.
Wo Jeder Deutsche hesset Freusd"
volk hoeft gekenmerkt. En dat nog steeds
een zijner het meest op den voorgrond tre
dende eigenschappen :s-
Duitscfce stammen hebben in de Midden.
httH
Emanuel Gefcei rong in 1379:
„O grosse gottgecaadte Stnnde.
Da deines TTaders alte Wunde
Die heil'ge Not aaf ewïg BChlose..."
en het „Seid einig, einig. einig!" predikte
jarenlang fcet Duitsche volk tot op zijn
postzegels, eensgezind te zijn. Met out.
bïooten hoofde zineen bii alle plechtige
gelegenheden Duitschere van elke richting
ook thans nog. thans weer. het door Ebeit
In zijn eer herstelde volkslied, waarin het
vaderland toegezonden wordt, dat het moge
bloeien in het teeken van ..Einiekeit und
Be.-'nt und Frelheit".
Dat steeds de beaten onder de Duitschers
hun landgenooten voor hebben gehouden,
jwndrachtig te rijn, is wel een teeken voor.
etaotjesetelsel. waardoor
werd gekweekt naar gelang van den Se.
renasunua, die het landje heette te
heerschen en de worstsoort, die er
vervaardigd, een nationalisme, dat alleen
de onderdanen van den vorst van Loweo-
stein de uitverkorenen onder de Euron-eo.
nen rich deed wanen en niet die Tan den
vorst van Sayn Wittgenstein wiens onder
danen op hun beurt zich ver boven die
Tan den eerstgenoemde verheven acht
ten. veroorzaakt® een haast onherstelbare
verdeeldheid. Al de mooie gedichten
hebben niets kunnen veranderen aan het
feit, da: ook dit volk jammerlijk oneensee.
zind is gebleven tot op den huïdigen dag.
Ook in 1925 nog spieetf geen Beier over
een Noord duitocher andere, dan ala ,.Sau.
preuss".
.Kaar niet alleen de stammen ziin onder
elkaar verdeeld, het land komt nooit to*
rust tengevolge van den naijver tusschem
de verschillende afzonderlijke
groote hoogte zelfstandige staten, die een
echijnrevolntie niet heeft weten op te doen
gaan in een groot geheel, ook de politieke
verdeeldheid heeft zich hier toegespitst tot
hartetochtelijlcen haat tegen elk, die
ders denkt.
De gepredikte eensgezindheid is verder
zoeken dan ooit. Geen dag haast
voorbij, zonder dat de eene Duitscfce»
den ander beleedigt, afranselt of zelfs
doodslaat. Verleden Vrijdag hebben de
Vólkiechen den in een vechrpar.ij met de
democraten gedood en Dolle de laatje er-r
Dere week zal een in 'n gevecht
met de politie gedoode communist ter aar
de worden besteld, en alleen door verhoog,
de activiteit van de politie is het tot dus-
mogelijk geweest, te verhinderen, dot
«'.ken dag bloedige botsingen voorkomen-
Eensgezindheid heeft het Duitscb» volk
noo t gekend, maar ook van recht en vrij
heid er een eigen meer. ine op na te hou
den is tegenwoordig niet veel te beepeu.
ren. Overal zijn snuffelaars aan het werk
om leden met van de eeiikte eeloofsbe.
kentenis op politiek gebied afwijkende op
vattingen te ontdekken en dit spipnaage. en
aanbrengeysteem vindt men bij haast all»
politieke richtingen. De hechtste vriend,
echapshar.den worden verscheurd en dezer
dagen hebben we zelfs beleefd, dat de
heer Ludendorff op geenszins bedekte wij
zijn ouden strijdmakker Hindenburg
grof aanviel. Deze man, die zich than-i
verbeeldt, een politicus te zijn, heeft ie
Schneidemuhl een 'rede gehouden en dnar.
gezegd, dat de zwart-rood-gouden
kleuren, ..mogen ook DuitscheTS hun te.
gepwoordig hel zwart.wit-roode stempel
roede «tempel op de nieuwe kleuren der
republiek heeft hamers Hindenbui* met
zijn eed op de grondwet gedrukt. Maar
verder acid» Ludondort'f, dat te Berlijn
allen slapen en vorwijt hij do regeering,
wier politiek door Hindenburg is gebillijkt,
dat zij zich aan de spits van de demorali
satie heeft geeteld. Geen wonder dat bij
zijn beaoek te Munohen de RiiksDresideut
onlangs niet zijn wapenbroeder van den
wereldoorlog, m.nr wel diens grooten .«-
gen«tan<Wr von Kahr heeft bezocht.
Intusschen. het zijn niet de uite?s;e
reehtïche kringen alleen, die haat predi.
ken en zich te buiten gaan aan excessieve
uitingen tegen eik. die niet op hun ape.
eUal evangelie zweert. We hebben hier
baast dagelijks gelegenheid, te zien, dst of
het de jongelui van de uiterste rechterzij
de. do vólkiscliea. of het de uit aanhangers
van Centrumdemocraten en sociaaldemo
craten samengestelde afdeelingen van den
bond Rijltsbanier zwin.rood-goud dan
we! communisten zijn. de troepen in korte
grijz» jasjes met stevige wandelstokken
bewapend en aüeen wat de richting be
treft herkenbaar aan kokarde of armlipt
allen provoeec.-end tegen andersdenkende.-,
optreden. Zoo ooit dan is tegenwoordig
bij vele triletjes te Berlijn ten geseg. i
de van doepas».ng, dat waar er twee kij
ven er twee schuld hebben. Alleen siin
het gewoonlijk meer dan twee richtingen,
met elkaar slaags raken,
n typisch bewij® van mentaliteit van
het er maar on los slaan of schieten tegen
nuuirdir. vond ik dezer dogen in
bijlage van het pacifistische, democratische
republikein «che blaadje „Das neue
Deutschlsnd" dat den echoonen titel var. 1
„Wart® fur Menechcnrechte" diaast. Deze
blaadje* willen do principes
ander, beter Duitschland dan dat van den
koizertljd propagoeron. Met instemming
vindon wij daarin een gedichtje gepubli.
cccrd dat ter'eevr van den ombekenden
eoldaat op oen betooglng werd voorgedra.
gen:
„Kein Volk stelit auf. keln Sturm
bricht los.
Dio Schnauz® blos* iet wieder trrose,
Oanz wie Sn grossen Tagen.
H® kllnt und sabbert wieder mol
Der auxgekniffeue Oeneral;
Er mócht® Scblachtcu êchlagen.
Warum auch nicht. IIerr General 1
Wir lagen gern® wieder msl
In finatern Libyrinthen.
Besoclt von heil'ger Karnpfeslust.
Wis anno 14 im Augnat.
Doch tmssre Frelheitsfünten.
Die echie»ien wir dan zieUiewusst
Nach h aten ab, nach hlnteat"
Is dit niet esn toppunt van brosdsthaat
Desc bekentonis. da; men eaarno Lu.
dondorff (want dst is de er tusechen uitje,
knerep. genecaal) en li aanhangers zou
willen doodschieten. En deze menschen
noetnen zich de vertegenwoordieers
het nieuwe Duitschland. z
Voor Duitschland is het te honen, dat
deze profeten van een nieuwen geeet niet
aan het roer zullen komen. en gelukkig
ook niet te vreezen. Het ziet er nu al niet
al to hsst voor uit. mai
hot heelemaal gedaan i
Hecht und Freiheit."
H. BL. KOELEh'SMID.
De Duitsche democratische partü
Moeilijkheden tusschen Engeland en China
Duitschland en de Volkenbond
De spoorwegongevallen in Frankrijk
De Duitsche politiek.
Dc Duitsche democratische partij en
de democratische rijksdagfractie heb»
ben een verklaring gepubliceerd, waar»
in dc door haar gevolgde politiek wordt
verdedigd cn gewezen wordt op dc
geschonden verkiezingsbeloften van de
Duitsch<oationalcn cn de economische
partij.
Wij staan, aldus luidt het in die ver»
klaring, aan het einde van een lange
strijd zeer rijke parlementaire
zitting, dc eerste, waarin dc democra»
tische rijksdagfractie oppositie heeft
gevoerd tegen een regcering van dc
Duitsche republiek- Zij heeft deze op»
positie krachtig gevoerd, maar zij bleet
principieel Steeds is zij zich haar ver»
aaturoordelijkhcid bewust geweest, wel»
fce zij als nationale cn republikeinschc
constituteonecle partij, ten opzichte van
het Duitsche pa riemen c draagt- Daar»
om heeft zij zkh nooit bewust geleend
tot eenigen vorm van obstructie, waar»
door tekort zou zijn gedaan aan den ar»
beid van den Rijksdag cn een gevaar»
lijke schrede naar den ondergang van
het parlementarisme zou zijn gezet
Dc democratische groep heeft zich
niet kunnen vcrcenigen met de over»
eenkomsten, die door de regecrings»
partijen met gesloten deuren cn zonder
rekening to houden met de plechtige
'erklarinaea 3cr regcering zijn geslo»
ten. De democratische leden
van het parlement hebben op
welberaden wijze het valorisatie»
compromis, do belastingwetten en de
tariefnovcllc bestreden- Deze wetten
hebben voldoende aangetoond, dat dc
regeering het noodige inricht in dc be»
hoeften des volks cn van het reeds zoo
zwaar beproefde bedrijfsleven mist-
In de eerste plaats dient er thans
voor te worden gezorgd, dat Duitsch'
land weer kan concurreerea en dat dc
uitvoerhandel beschermd wordt- Door
de thans tot stand gebrachte belasting»
wetten wordt het Duitsche bedrijfsle»
ven echter met 10 a 11 milliard per jaar
belast. De productiekosten en het le»
vensonderhoud worden duurder cn ver»
zwakken aldus de positie van Duitsch»
land op dc wereldmarkt.
De nieuwe tariefwetten maken de on»
derhandelingen over handelsverdragen
met andere landen bijzonder moeilijk
en dreigen voorts economische conflic»
ten uit te lokken
De huidige regcering kan net Duit»
schc volk niet verlossen van de oeco»
nomischc moeilijkheden, waarin het
zich thans bevindt- Het stijgen van alle
prijzen van levensmiddelen is het ge»
volg van ha3r occonomische politiek.
Bijna alle aangenomen wetten betccke»
ncn een schending van dc beloften, die.
zoowel door de Duitsch nationalen als
door de economische partij in den
jongsten verkiezingsstrijd zijn afgelegd.
Dc democratische partij steunt de
regcering, voor zoover deze een toe»
nadering onder dc Europeesche staten
beoogt, maar ze zal haar bestrijden, in»
dien zc uit vrees voor de toetreding
tot den Volkenbond, welke zij bij haar
volgelingen onpopulair heeft gemaakt,
andere regelingen zal trachten te tref»
fen. waarvan de gevolgen niet" te over»
zien zijn.
Dc jongste gebeurtenissen In den
Rijksdag hebben de oogen geopend van
een groot deel van het Duitsche volk.
dat zich door de nationalistische frases
van rechts had laten leiden en dat thans
inziet, dat deze partijen op het gebied
der buitcnlandschc politiek toch geen
cuwe wegen hebben gevonden-
Men ziet thans in om den tuin tc
zijn geleid-
Aan het slot wordt verklaard, dat in
den Rijksdag slechts ccn wapcnstil»
stand is gesloten- De democratische
partij zal den strijd op dezelfde wijze
voortzetten, steeds waakzaam zijn ten
opzichte van aanslagen van alle tegen»
standers van dc Duitsche republiek.
Dc verklaring eindigt met een op»
roep om hulp cn steun in dezen strijd.
Engeland en China.
De Britten oioan tegenover vijan
dige houding der Chir.eezen te Kanton,
die de Briteehe scheepvaart door nieuwe
bepalingen nopens de kustvaart vrijwel
onmogelijk maken, voor een dilemma. Zij
beschouwen dezen maatregel, volgens een
diplomatieken medewerker van de „Daily
Telegraph" niet als een daad van oorlog,
ernal aanvankelijk!
geven" bij de oude echuld nieuwe echandeheelt te verstaan gegeven, doch eerder alsl
gevoegd heeft. Hef duidelijkste zwartwit.- vallende onder „zeeroof". Daar te Kantan Iken moet ccEtcr bij Het personeel wor» onjuist een eysteem
geen officieel erkende regeering besta*!,
kan er geen sprako zijn van „oorlog" en
moeten do maatregelen tegen de Britscbe
scheepvaart gcrieh; worden beschouwd *1*
v*n een (.b*adie**n"orgati»6»tie,
door zij elccfcta met ..zeeroof* kunnen
worden gulijkgMtrid. Het i* intussclven.
in verband me', do gevoeligheid van h<:
Cbfaje-wche volk ca do rigezneen® vijan
digheid :«{en d« Briucn zeer moeilijk
voor do Britsch® regeering op eigen ge
legenheid tot een bopanld® actie over te
gaan. terwijl zij van een beroep op do re
geering to Peking niet® verwachten
horily daar bet gebied van Kanton prac-
::5ch buiten baar invloed ligt,
eventueel® tueachenkomet van den Volken
bond langzaam en codoel treffend
zijn, waartegen .Amerika, dat van den Vol-
kenboad geen lid U. wellicht ooi neg be
zwaar zou maken. Kngel&nd hoopt uu óf
op een gotueeo3«diappelijk® actio van
Groot-Britonnië, Japan cn Amerika,
van de negen on derteekenaore van bet
Verdrag van Weehington. M van do zes
tien mogendheden, dio in China verdrags
rechten genieten. Plaagt Engeland er niet
in, één van deze drie combinaties met zi.-h
medo krijgen, dan zou bet, aldus de
medewerker van de ..Daily Telegraph" ten
eloit-zijn toevlucht moetcu nemen tof ccn
gecombineerde actio van Engeland
Japan om aan den „zeeroof" den kop in
t® drukken.
Dtiilschhnd en
Volkenbond.
De Evening Standard verneemt. dat
Duitschland in den loop van dit jaar
geen verzoek meer zal indienen om tot
den Volkenbond te worden toegelaten.
K'cl zou dit waarschijnlijk geschied zijn
indien Briand, evenals Herriot. de on
middellijke toelating van Duitschland zou
hebben goedgekeurd, doch nu de Fran-
sche premier een soort van voorloopig
lidmaaischap van Duitschland wenscht is
de situatie veranderd. Bovendien zou het
de vraag zijn, of zulk een voorloopig lid
maatschap in overeenstemming lean wor
den gebracht met het statuut van den Vol
kenbond. Het blad herinnert er aan, dat
de caadidatuur van Hongarije op een
wenk van den Raad van den Volken
bond is ingetrokken. Later werd Honga
rije evenwel als lid toegelaten. Verder
wijst bet blad er op, dat terwijl voor
het^ gewone lidmaatschap een meerder
heid van twee derde der stemmen wordt
verdscht, waarschijn! i;k voor een voor-
loopige toelating, indien deze althans mo
gelijk is, eenstemmiglieid zal worden ge-
eisclit. Ten slotte zegt de Evening Stand
ard, dat Duitschland zicli niet voor 19*26
voor het lidmaatschap zal kunnen aan
melden, tenzij een bijzondere vergade
ring van den Volkenbond nog voor het
eiitóe \un dit jaar zou worden belegd,
uitsluitend om deze candidatuur te be
handelen.
Dat wordt tjjd.
Dc onbewogen kalmte, waarmede de
directies der Fransche spoorwegmaat».
schappijen hebben gereageerd op dc
ontstemming van het publick over de
herhaalde spoorwegongelukken, heeft
de openbare meening in beroering ge»
bracht. Men acht het dc plicht der
maatschappijen om geruststellende ver»
klaringen te geven cn de noodige maat»
regelen tc treffen voor ccn grooter vei»
lighcid van het publick. Zoodra de Ka»
nier dan ook weer bijeen is. zal dc ml»
nistcr van spoorwegen over een cn
ander worden geïnterpelleerd-
Het feit dat er in drie weken tijd der»
tien spoorwegongelukken hebben plaats
gehad, waarbij 34 personen zijn gedood
cn 264 gewond, doet dc lijst van
slachtoffers over 1925 nu reeds groo»
ter zijn dan de twee voorafgaande ja»
Van deze dertien ongelukken wt>
:r elf aan déraillementen en slechts
twee Aan botsingen tc wijten- In 1918
had het aantal slachtoffers bij spoor»
wcgongclukkcn ccn bedenkelijke hoog»
tc bereikt 3-13; in 1921 zakte het tot
121, terwijl het in 1923 tot 27 was ge»
danld. Helaas is dit cijfer thans reeds
overschreden.
Dc oorzaak der ongelukken wordt
door dc deskundigen o a- toegeschreven
aan dc slechte samenstelling der trei»
ncn, waarin zich material! bevindt van
allerlei gewicht cn afmeting. Dit ver»
hoogt dc kans op outsporing, maar ook
op vcrongclukking der passagiers, die
b-v. in ccn wagen van lichte construe»
tic gezeten, verpletterd worden door
een daarop volgenden wagen van zwa»
ren bouw. In het drukke rcisscizocn
wordt vnnl< het oude materiaal, dat op
dc kleine lijnen rijdt, nitar dc groote
lijnen' overgebracht..
De diepere oor/aak van dc ongeluk»
ONZE LACHH0EK
den gezocht. En nu is gebleken dat in
dc meeste gevallen tc hard gereden
wordt. Dit komt echter omdat, wan»
neer een trein tc laat komt. de machi»1
nist voor elke minuut vertraging een
boete krijgt- Dnar staat tegenover dat,
in geval dc express Parijs—Marseille
b-v- tc Lyon met een half uur vertra»
ging aankomt cn van machinist wis»
sclt. de tweede machinist een extra
toelage krijgt voor elke minuut, die
hij inhaalt vóór Marseille. Dit stelsel,
dat natuurlijk prachtig is om de trci»
ncn op tijd te laten aankomen, leidt
evenwel in dc pructijk tot roekeloos
rijden cn overschrijden der maximum»
snelheid- Het ccnigc middel om dc
veiligheid tc bevorderen zou dus het
afschaffen der boeten cn douceurtjes
zijn cn het voorschrijven ccncr gerin»
gerc snelheid-
Hiermede is dc quacstic echter niet
afgedaan. Want het onderzoek naar
de oorzaken der jongste rampen heeft
aan het licht gebracht, dat het perso»
neel niet altijd voldoende geschoold is
cn dat dc wegen niet voldoende onder»
houden zijn. 1
Misschien dat dc a-s. interpellaties
in de Kamer tot een kordaat ingrijpen
der regcering zullen leiden.
De reis van Caillaux.
In Britsche politieke kringen ziet men
de ontmoeting tusschen Caillaux en
Churchill, die Maandag zal plaats heb
ben cn waarbij ook Chamberlain aan
wezig zal zijn, met groote belangstelling bij do be»li^inj over do vrsaa: of er
tegemoet. 1 let is nog niet bekend, hoe- overgewerkt i»l worden, In handen eelead
Het in oio je: Hooft u hoorn et-jeet
Do bediende: -U zeker, juffrouw.
Het meisje: Onziohtba.ii 1
D® bediende: Zricer, juffrouw.
Het meieje: Mag ik zo don even aien'^
F*.-n mu# 1b net als een klein kind. Als
je hem m-iet moer hoort, weet je, dat hl]
het een of ander kattekwaad uithaalt.
In een epo.-.rwegcoupé waren twe® pas»
eagfera in vriendschappelijke convers*!®
?eraok:. Allo raampjes waren dicfc* en
daardoor kwam het gesprek op het ondes»
werp ventilatie.
Ik, i do een, bvn «n groos voor-
s'-ooder v an open ramen «n reads zó al
tijd iedereen aan.
Zoo, glimlachte de ander. dan !s
het gwnakkolitk genoeg om uw beroep eg
raden. U bent natuurlijk dokter.
Heelemaal met, rei do ander op ver»
Irouwelijken toom, terwijl hij zich gereed
maakte om uil te stapt»-n op hvt station
«rear 'le trein juiet etilhirid. ik ben «;n
inbreker.
Janeen: lïoe bevalt hel je broer op sjjri
autoreiajef
Pietereen: Beetl Ik heb al twee brieven
van heen gekregen. Do eeno uit. een po
litiebureau. de andere uit <*n ziekenhui*.
lang Caillaux te Londen zal blijven,
maar men gelooft niet. dal beide minis-,
ters er in zullen slagen, de basis voor
de regeling van de quaestie der schul
den, die vervolgens in bijzonderheden
door de fmancieele deskundigen dient te
worden uitgewerkt, reeds bij dit eersle
bezoek geheel vast te stellen, zoodat een
tweede bezoek van den Franschen mi
nister van financiën noodig wordt ge
acht.
Van bevoegde ziide wordt medegedeeld,
dat Engeland zich thans bereid heeft ver
klaard om genoegen te nemen met een
jaarlijksch bedrag van 15 millioen pd.st.
terwijl Frankrijk heeft aangeboden, 7 a 8
millioen pd.st. te betalen, waarvan 3 a 4
millioen in geld en het overige in Dawes
obligaties. Verder wenscht Frankrijk een
moratorium tot 1929.
Verspreid Nieuws
ENGELAND EN BRITSCHJNDIé.
Dc onderkoning v an Britsch»lndic
lord Reading heeft bij de opening van
do Br. Indische Wctgovcndr Vergade»
ring meegodccld. dot hem. bij zijn be»
sprekingen met de leiders der verschil»
lende jxditieke stroocniogen in Enge»
land gedurende zijn onlangs daar
bracht bezoek, gebleken was, dat
die leiders en stroomiogen sympathiek
gestemd waren jegens Br. Indie. Ech»
ter waren zij oo'< ïllen evenzeer beslo»
ten. niet te wijken voor druk en geen
overijlde concessies tc doen.
Indien cr commissies werden
noemd om een onderzoek in te stellen
naar hervormingen op wetgevend
bied. zou dat tot teleurstelling moeten
loi<len.
Hij was versterkt in zijn opvatting,
dat alleen door vriendschappelijke sa»
menwerking Britsch Indië kan vooruit»
gaan op zijn pad naar zijn cinddoeL
SENAATSVERKIEZINGEN TE
DANTZ1G.
Tengevolge van dc onthouding der
rcchrtscho partijen bij dc senaatsverkie»
zingen tc Danfceig zijn deze een succes
geworden \oor de coaldic. Deze zal nu
ccn meerderheid van ongeveer 60 stem»
men hebben, waaronder begrepen de 4
Pookche afgevaardigden. Gchiwurde,
dc viccprcsidcnt van den volksdag,
werd tot plaatsvervangend voorzitter
von den senaat gekozen.
DE FRANSCHE NOTA.
Dr. Strcscmann de Duitsche Rijks»
minister van buitcnlandsche zaken
heeft gisteren zijn vaoantxe onderbro»
ken om naar Berlijn terug te koeren.
Deze terugkeer staat in verband met
de aangekondigde overhandiging van
de Fransche nota terzake van het ga»
rsntic verdrag. Officieel is nog niet be»
kend wanneer deze nota te Berlijn zal
worden overhandigd maar merf ver»
moedt dat zulks Vrijdag het geval zal
zijn. Zaterdag zal de nota dan worden
:ecrd.
4 ingelichte Bcrlijnsche kringen
gelooft men niet dat de nota die vijf
bladzijden groot is reeds een uitnoodi»
ging tot een conferentie of tot een be»
spreking voor deo minister van buiten»
landsche zaken zal bevatten wel acht
men hot mogelijk dat ccn uitnoodiging
tot ccn dergelijke bespreking spoedig
op de nota zal volgen. Do bespreking
zal .echter niet in aansluiting met de
aJgemcenc vergadering van den Vol»
kenbond plaats vinden cn Genève komt
dus niet voor een bijeenkomst in aan»
merking.
wordt van do regcering of een rogeeriuffo-
ambtenaar.
IV. Gelet op bovenstaande behoort O.l.
vóerdat 'n aanvrage tol het verkrijgen vacf
een olgoraeeno overworkvergunning ge.
riaht wordt tot d® autoriteiten, overlee
gepleegd te worden door de betrokken or.
ganlsatieo.
V. Leidt dit overleg niet tot overeenstem,
jnlng. dan kan do werkgever (organisatie);
eich wenden tot d® autoriteiten.
VI. Is een der partijen het met de be-
elissing der autoriteiten riet eeoe. dan
wordt do kwestio ter beslissing vooreeu
legd san een door partij-n paratIsch oa.
mcngejteldo commireie. Dcio commissie
ki«: rich een onpartijdig voorzitter. Da
boolioslng van deze e«mni»»ie :s voor beid®
partijen bindend.
VII. Wanneer de loonTraae of andere
arbeidsvoorwaarden aan het overwerken
worden verbonden, of indien de verleen
de overworkvergunning gesaboteerd wordt
behoudt onze organisatie zich het recht
voor, sich daartegen met *11» middelen*
waarover zij beschikt, te verzetten.
Waar wo in bovenstaan»!® punten ons
standpunt in zak® overwerken hebben uit.
eeogcoet, achten wij een bespreking dïor.
over met u wel gewen acht
Los van het bovenstaande meent" de
R. K. bond dat een beinreking over het
Scfciedamcfc-Rotterdameche conflict wel
geweziecht is. in veib®n»l niet zijn oplos,
sing. Dit te meer, omdat, r.aar de meening
dcoer R. K. organisoaie do opvatting van
den Metaolbond. betreffotido haar stand
punt in zake het conflict, oniuiet is.
ARBEIO IN BROODBAKKERIJEN.
De minister van Arbeid heeft bepaald!
lo. dat in verband met do feeeteliika
herdenking van het ontzet van Groningen
in allo broodbakkerijrn in do eeineent®
Groningen in den nacht von 27 op 23
Augustus 2 uren vroeger met allen bak.
kers arbeid wordt aangevuncen, dan inge
volge do artikelen 55. tweede lid, ca 36.
derde lid der Arbeidswet 1919 voor dien
dag is toegaat aan;
2>. dat hot in die ondernemingen na
8 uur des namiddags van don vorieen dae
gebakken of opgewarmd brood of deeg op
23 Augustus ven 7 uur des vcormiddags of
Uit het gebouw met aanhoorigheden. waar
In aieh de broodbakken! bevindt, wordt
vervoerd en van 8 uur de» voormtddacs af
wordt verkocht of afgeleverd:
Voorts worden hoofdet o.' bestuurders
von broodhakkerijen cr aan herinnerd,
dat het onder lo. bepaalde geen bevoegd.
b*id geeft om behoudens lu -ondere ver.
gunninjr af «e wijken van het bepaalde bii
art.-kel 40, eerste lid der Arbeidswet.
PERS-OVERZICHT
HET VEILIGHEIDSPACT.
Dc Margcrie deelde mee, dat hij" het
Fransche antwoord inzake de veiligheid
heden in dc Wilhelmslrasse zal overhan
digen.
Rubriek van den Arbeid
VAN HIER EN DAAR
UIT DE METAALNIJVERHEID.
De directie von Wilton"® Scheepswerf en
machinefabriek deelt un het Hbld. me.
de, dat do stammkig onder baar personeel,
waarbij gevraagd wordt of men zich al of
niet kan -.creenigen met het vooretel van
den M«taalbond inzake de overwerkver.
gunningen, gehouden wordt op initiatief
de p»'rsoneelve*eeniRlng, waarbij 2000
leden van haar personeel zijn aangesloten-
Het bestuur van de personeelvereeniging
heeft te dezer zake geen overleg met de
directie gej»!.-egd en deze laatste staat dan
ook gebed buiten deze aangelegenheid.
DE BRIEF VAN DEN METAALBONO.
Thans beeft ook de R. K. Metaalbewev
kersbond geantwoord »p d:n brief van
den Mntanlbond.Xaar R K. bladen melden,
geeft dc orzaniwtlo haar schrijven in
puntsgew :?.e formutecring. oen uiteen.
ting van haar standpunt.
Het volgende is cr aan ontleend:
„r In liet algemeen r.iin we niet tegen
noodzakelijk overwerken.
II. De vraag of er overgewerkt moet
len. behoort te ziin een kwestie van,
overleg lussehen werkgevers, cn werkne-
itice.
III. in dit rn*m bezien achten wii het
MINISTER LAM BOO Y.
In een artikel: „De nieuwe minister
van Oorlojf' schrijft „Het Volk" onder
meer het volgende:
-Minister Lambooy is R.-K.; is van huis
t in democratische richting gestuwd en
„a s goed soldaat" op politiek terrein eeu
volslagen vreemde...
Majoor Lamboov is een militair weten
schappelijk man. Hij bracht het grootste
deel van zijn (miliatire) leven door op
bureaux op de Hooge Krijgsschool waar
mj langen tijd leeraar was) en achter zijn
schrijftafel op zijn studeerkamer. Hij is
een innemend metisch en in het leger bij
zonder gezien. Wat zijn leiding betreft,
waar die het personeel raakt, is van hem
honderd percent méér humaniteit te ver-
wachten dan van zijn ambtsvoorganger.
Wat zijn werk bctreit, waar die in de
uitvoering in de handen van zijn helpers
wi raadgevers ligt, staan wij sceptisch
tegenover dc practijk, door zijn te goed
aardige beoordecling van de hem om
ringenden.
Over de vermoedelijke plannen van den
nieuwen minister zegt „Het Volk" nog:
Op 30 Januari 1925 zou de toenmali
ge majoor van den Generalcn Slaf Lam
booy (scuschef van den staf van het veld-
le^er) voor de „Vereeniging ter beoefe
ning van de Krijgswetenschap" een open
bare voordracht houden over de „kust
verdediging". Die voordracht is door den
toenmahgen Minister van Oorlog Van
Dijk verboden. Uit de tevoren gepubli
ceerde stelling van majoor Lambooy bleek
namelijk, dat deze omtrent de kustverde
diging opvattingen buidjgde, die sterk
afweken van de departementale meening.
Wat tegenover een regime-Van Dijk m
hooge mate ongepast is! Die meenings-
afwijking bestaat nl. daarin, dat de heer
Lambooy breken wil met verschillende
vesting- en stellingwerken n de taak der
Nederlandsche vloot wil terugbrengen tot
kustverdediging en haar daarom onder
den wil van den bevelhebber der I and
macht wil brengen.
Bedenkt men daarbij" dat de R.-K. de
fensie-commissie (waarin de lieer Lam
booy een gezaghebbende slem had!) zich
zéér beslist in die richting uitsprak in
naar rapport; bedenkt men verder dat
de motie-Bomans zegt „dat voor de ver
dediging va 11 het Rijk in Europa met één
departement kan worden volstaan" en
bedenkt men ten slotle, dat Colijn (frots
zijn bokkesprongen daags daarna) bij de
Algemeene Bcsclio iwingen Oorlogsb"-
groohng 1923 in hoogst eigen persoon
iet nut betwijfelde van onze vestingwer
ken cn een pleidooi hield vóór ophef
fing, dan wordt de keuze van den kabii
aanvaarden, waar uetsformateur af zéér duiddM
