HAARLEM'S DAGBLAD
VAN ONZEN REIZENDEN
REDACTEUR
NA DE STORMRAMP IN
NEDERLAND
HANDELSBLAD
WOENSDAG 26 AUG. 1925 DERDE BLAD
(NIEUWE REEKS).
M«. 262
FINLAND EN RUSLAND
FINLAND'® VRIJHEIDSOORLOG
Slot.
Wanneer de Finnen het temperament
der Zuidelijke volken hadden bezeten,
dan zou dit waarschijnlijk in do jaren
der Russische onderdrukking nu en dan
tot uiting zijn gekomen in spontane uit»
bnrstingen van verzet. De Finnen zijn
gechter een te kalm cn beredeneerd volk
om met den kop tegen den muur te
loopen, als zij de zekerheid hebben te
pletter te zullen slaan. Behalve den
moord op den dictator Bobrikoff door
den Helslngforschen student Eugcn
Sehauman voor wien weldra een mo.
nument te Helsingfors zal worden opge.
richt wisten de Finnen zelfs in den
tijd der ergste onderdrukking zich te
onthouden van revolutionnaire daden
vsn geweld. Zij zochten hun kracht in
een van het heele volk uitgaanden pas-
Bleven tegenstand. Geheel zonder ge<
vaar wss dat zeer zeker niet. Zoo wel"
gerden meer dan 15000 jonge mannen
tegelijk op te komen voor den Russi»
sch'n krijgsdienst met het gevolg, dat
de Russen die wel inzagen, dat zij
niet alle jonge Finschc mannen in de
gevangenis konden werpen hun p!an>
nen om de Finnen in hun leger in te dcc.
!en. moesten opgeven En waar de Rus«
sen daden van onrecht pleegden, von
den zij telkens weer den Finschcn Land
dag. die pal stond voor de rechten der
Finnen, tegenover zich. Tegenover het
onrecht stelden de Finnen - met hun
«rooten staatsman Leo Mcchclin aan
et hoofd het recht! Dnt was hun
groote morccle kracht, waardoor zij de
sympathie van heel de wereld verwier»
ven.
De gedachte «arf 'daadwerkelijk ver<
zet is bii de Finnen eerst opgekomen
tijdens den gronren oorlog. De Finnen,
zoo vertelde mij de heer A. H. Sauste»
moincn, die dc eerste gezant van de re.
publiek Finland in Amerika is geweest,
hebben den oorlog reeds maanden te vo.
ren zien aankomen. Met koortsachtigen
ijver cn deze uitspraak lijkt mij wel
in het belang met het oog op de beken»
de ..schuldvraag" van den oorlog
v-erd aan de fortificaties aan de Finschc
Golf speciaal om Helsingfors pc»
werkt en dc garnizoenen in Finland
werden in 1914 zóó versterkt, dat een
ieder begreep, dat een oorlog op komst
was.
De oorlog brak uit en het scheen wel.
dat dit het einde voor Finland hetee-
kende. Tn dezelfde maand, dat Nicolas»
II aan Polen autonomie beloofde. ont<
nam hij Finland ziin laatste rechten en
lijfde hij het geheel bij Rusland in. Ecnï"
ge bekende Finsche patriotten o.a. de
zeer populaire oud'president van den
Senaat Svinhufvud werden gevangen
genomen en naar Siberië verbannen en
met ijzeren band werd de tucht in het
zwaar bezette Finland door de Russen
gehandhaafd.
Het was in die 'dagen van de ergste
onderdrukking, dat de gedachte aan
daadwerkelijk verzet hij dc Finnen
groeide. De oorlog zou Finland totalen
ondergang of de vrijheid brengen. Won
Rusland, dan zou het met Finland voor
goed gedaan zijn. verloor het, dan kon
voor dc Finnen een nieuwe dageraad
gloren. Dat zagen de meest vooruitzien
de Finschc patriotten, als Saast.v
mnincn. duidelijk in. Zij begrepen, dat
wilden de Finnen eenmaal bun lot zelf
in handen nomen, zij klaar moesten
staan, als het beslissende oogenblik daar
wss En toen is in Finland een beweging
begonnen, die een prachtig voorbeeld
paf van de samenhoorigheid der Finnen
in den tijd van hun onderdrukking, een
beweging, die het Finschc volk tot nn-
vcrgankelijken roem zal strekken. Het
was de zoogenaamde ja per shew c.
ging. die voornamelijk van de jeugd
uitging. Het waren de studenten, die
d-n stoot aan deze bpweging gaven. In
stilte weken honderden Finschc jonge»
lingen naar het buitenland uit. eerst
grootendcels uit de studeerende krin
gen. mtir later uit alle klassen van de
maatschannij. Men heeft ons aan de
kust hij Uleaborg. in liet hooge Noor»
den van Finland, den weg gewezen, dien
de jonge jagers gingen. Over het ijs der
tocgevrorcn zee trokken zij 's nachts
op de ski er op uit. twee dagen en twee
nachten trotseerden zij dc hevigste kou
om. in Zweden aangekomen, zich bij
de andere Finschc jagers te voegen.
Met groote snelheid greep dc bcwe»
ging om zich heen cn binnen enkele
maanden"hadden meer dan 2*100 jonge
Finnen in stilte hun land verlaten om
voor Finland tegen de Russen te strij
den. Het was niet de spontane daad
van de jeugd, welke hier in de eerste
nlaats bewondering afdwingt. Zij was
begrijpelijk bij jonge mannen, die van
vrijheid droomen en hun land zien lij
den onder het geweld van vreemde
overhecrsching. Neen. bet was het
prootsche. bijna ongeloofeliike feit. dnt
dit gebeuren kon. zonder dat de Rus
sen die overal h»n soldaten, gendarmes
en spionnen hadden, hier iets van be
merkten. Maanden lang oefenden reeds
een paar duizend Finsche jongelingen
onder dc Pruisen in een kamp in Hol»
stcin de Zweden, tot wie de jagers
zich eerst om hulp gewend hadden, had»
den geweigerd zonder dat hiervan
iets bii de Russen bekend was. Geen en
kele Fin had van deze groote. over het
heele land vcrsorcidc beweging één
woord aan de Russen verraden, meer
dan 12 maanden lang beeft heel een
volk tegenover de mn--li«hehbcrs weten
te z w ij p e n Geen enkele verrader on
der een heel volkkan men hooge»
lof aan de Finnen toebrengen? Is er
een bewiis van grootcr zelfbedwang mo»
peliik? Deze iagersbcwcfing is zoo»
als Arno Sohlm«n in ziin brochure ,.Dc
Opkomst der Finsche Republiek" te
recht schreef een der schoonste mo
menten uit dc worst-ling de.r Finnen ge-
werst. HWm-c b-de Finnen een
lichtend voorbeeld van roerende
'heid en samenhoorigheid aan de wereld
gegeven. Jammer, dat die eenheid later
niet stand gehouden heeft.
Eerst een jaar, nadat dc beweging was
begonnen, bemerkten de Russen, wat er
in Finland gebeurd was. Verscheidene
„verdachte" Finnen werden in de ge»
vangenlssen te Petersburg geworpen,
ouders, wier zonen als jagers hadden
dienst genomen, werden in grooten ge»
tale gevankelijk naar Rusland gevoerd,
maar de organisatie zelf, het eigenlijke
raderwerk kwamen de Russen ondanks
als hun moeite niet op het spoor. Zij
is den Russen nooit verraden; heel het
Finsche volk was stilzwijgend met de
jagersbeweging solidair. De Finschc
jagers streden aan het Oostfront tegen
de Russen in het jagerbataljon „32" cn
de harten van alle Finnen waren met
hen.
Wat de jagersbeweging voor Finland
waard is geweest, heeft de geschiedenis
van den Finschcn vrijheidskamp bewe»
zen. In Maart 1917 brak de revolutie
uit en hiermee ving ook voor Finland
een nieuw tijdperk aan. De nieuwe Rus
sische regeering onder prins Lwoff, gaf
Finland zijn oude rechten terug en er»
kende zijn autonomie. De politieke
Finschc gevangenen werden uit de ge»
vangenissen ontslagen cn Svinhufvud.
uit Siberië terug, werd met gejubel in
Helsingfors ontvangen. Het scheen, of
de zon der vrijheid voor Finland ein»
dclijk op zou gaan. Maar Finland moest
eerst nog door bloed cn tranen heen.
voordat het werkelijk vrij was. Er
dreigde na de revolutie voor Finland
van Russische zijde een nieuw gevaar,
dat nog erger was dan het Russische
nationalisme; dat was: het bolsjewisme.
Over heel Finland lagen dc Russische
troepen verspreid en het was deze na
de revolutie bandcloozc Russische sol»
datesque, die een deel der Finsche ar»
bciders in dc steden met haar anarchis»
tische ideeën infecteerde. De Russische
soldaten cn matrozen, die ondanks alle
vertoogen van de Finsche regeering. in
de garnizoenen en dc havens van Fin»
land bles-en, verbroederden zich met de
twijfelachtigste elementen van het Fin
sche volk. Zij werden voor Finland een
steeds groeiend gevaar, zij brachten
tweespalt in de Finsche gelederen. Op
het voorbeeld van Rusland werden in
Finland overal door de revolutionnairen
roodc garden opgericht, die van uit het
„broederland", dat vroeger Altijd dc
vijand was geweest, zoowel moreel als
materieel allen steun ontvingen. Nu pas
werd het den Finnen duidelijk, wat de
Russen wilden. Zij gaven het land met
de cenc hnnd dc vrijheid om het met
de andere hand in hun revolutionnaire
beweging mede te slepen, üe arbeiders
moesten inplants van „nationaal" inter»
nationaal worden. Wanneer de arbeiders
in Finland het voorbeeld van hun Russi»
sche broeders volgden, zou Finland ook
in de toekomst Russisch blijven.
Toen kwam bij het overgroote deel
der Finnen, die het nieuwe gevaar za»
gen, eigenlijk voor het eerst het ver»
langen naar volledige onafhankelijkheid.
De leus werd nu: los van Rusland! Fin
land niet langer als autonoom rijk naast
Rusland, maar Finland voor de Finnen,
als een zelfstandige, vrije natie! Maar
om zoo ver te komen, was het noodig.
dat de Russische soldatcsquc uit Fin»
land werd verdreven! Met groote om»
zichtigheid begonnen de Finnen zich op
den strijd, die eenmaal zeker komen
moest, voor te bereiden. Overal werden
..witte gardes" opgericht, die onder lei»
ding van dc gerepatrieerde „jagers" in
stilte oefenden. ITet was een nieuwe
„nationale" macht, die zich vormde om
tegen de Russen en dc door Rusland
gesteunde internationale roodc garde op
te treden.
In Rusland kwamen Lenin cn Trotski
m het bewind cn dit was voor Svin»
sufvud. den voorzitter van den Landdag
aanleiding om op 6 December 1917 Fin»
land onafhankelijk te verklaren. De
jonge onafhankelijke republiek werd on>
middellijk door Rusland erkend, maar
tegelijk zonden Lcnin cn Trotski wape
nen, muuitie cn uitrusting aan de Fin
sche roodc- gardes! En do Russischo
troepen lieten zij in dc onafhankelijke,
vrije republiek. Terwijl zij de onafhan
kelijkheid van Finland pas hadden er
kend. waren zij reeds bezig het gezag
van dc jonge republiek te ondermijnen.
Finland moest ..bolsjewistisch" worden
om het voor altijd aan Rusland te ver»
binden.
Het was dezelfde tactiek, die Rus»
land ook later in andere landen zou toe»
passen en zij scheen in Finland in het
begin succes te zullen hebben.
Dc door de Russischo soldaten en
matrozen opgezweepte bolsjewistische
arbeiders aanvaardden dc hulp van het
land, dat eeuwen lang vijandig tegen»
over Finaind had gestaan en het op
schandelijke wijze onderdrukt had.
Het „roodc oproer" brak uit, de roo»
de gardes cn de Russische ..broeders"
terroriseerden Finland. Lcnin en
Trotski verklaarden zich één en ver
bonden met de Finsche bolsjewistische
republiek. Het nieuwe, vrije Finland
kreeg den steun van de Russische bajo
netten. Maar dit was niet de vrijheid,
welke dc Finsche bevolking in haar
overgroote meerderheid wenschte. Fin
land had zich niet onafhankelijk ver»
klaard om in den chaos gesleept te
worden. Wit-Finland in het Noorden en
Westen stond op en de burgeroorlog
begon.
Dit is misschien de vrccselijkste en
bloedigste periode uit dc Finsche ge»
schiedcnis geweest. Uit dc verhalen, die
men ons in Finland ervan heeft gedaan,
is mij weer gebleken, dat er niets gru<
weiijkers is tc bedenken dan een bur
geroorlog'. Op verschillende plaatsen'
waar wij geweest zijn in Kymmcnc,
I Kotka, Wiborg, Helsingfors, Varkaus
vertelde men ons van de afgrijselijke
moorden, dio door de revolutionnairen
in die maanden van het oproer zijn ge»
pleegd. Doch ook van den kapt dc
„Witten" is deze oorlog verre va„
zuchtzinnig gevoerd. Plet ging „oog om
oog, tand om tandl" De „rooden" wis»
ten, dat, wanneer zij in handen der wit»
ten vielen, zij als oproerlingen dan wel
als moordenaars werden behandeld.
Zoo werd deze oórlog in Finland, die
ons door de groote wereldgebeurtenis
sen in 1918 bijna ongemerkt voorbij is
gegaan, inet uiterste verbittering en
het kan niet ontkend worden, met
wreedheid gevoerd. In het begin
scheen het voor de „Witten" een bijna
onmogelijke taak dc rooden en de Rus
sen te overwinncn.Zoo goed als ongewa
pend stonden zij tegenover een van mo
derne wapens voorzien Russische leger
korps en tegen do roode gardes die uit
Rusland met allen spoed van het noo»
dige werden voorzien. En ook in getal»
sterkte waren zij de minderen. Maar
toen hebben de Finnen gesteund
door Zweedsche vrijwilligers bewe
zen wat geestdrift, vaderlandsliefde en
heilig enthousiasme in een oorlog bc»
teekenen. Met 1500 man, bijna geheel
ongewapend „alleen maar met dit!"
zoo zei mij een Finsch journalist, die
het had meegemaakt, en hij wees op
zijn vuist en zijn „puuko", het Finsche
dolksEies „overvielen dc Finnen op
een nacht het 4000 man sterke garni
zoen te Vaasu cn van de Russen bleef
er geen één in leven! Het was het eer
ste groote wapendepót, dat dc „Witten"
in handen vlei. Hun vurige vrijheidszin
cn dc haat tegen de Russen hebben aan
dc „witten" dc overwinning bezorgd. En
zeer zeker ook de zeer bekwame lei
ding van Baron Karl Gustaf Manner»
hcün, den Finschcn generaal, die thans
als een nationale held in Finland ver»
eerd wordt. Reeds in Mei, dat is nog
geen vier maanden na het uit»
breken van het oproer, was Finland
geheel van dc Russea en dé roode gar
des bevrijd. Voor een belangrijk deel
hebben ook dc Duitschcrs, die in April
een expeditiekorps over de Oostzee
zonden, hier aan meegewerkt, maar
toen de Duitschcrs kwamen, hadden de
Finnen de Russen en de Finsche bolsje»
wisten bij Tammersfors reeds vernieti
gend verslagen en was het lot van Fin
land feitelijk reeds beslist.
Met welk een uiterste verbittering
deze korte, maar bloedige oorlog ge
voerd is, blijke wel uit wat een der be
langrijkste figuren uit dezen vrijheids
kamp mij zcidc: „Van de Russen, die
in Finland waren, is bijna geen cén naar
zijn land teruggekeerd!" Het was dc
opgekropte haat van jarenlange onder»
drukking, die zich uitvierde in dezen'
vrcesclijken oorlog. Het heels Russische
legerkorps werd door de Finnen die
den oorlog zonder één kanon begonneD
waren cn nooit oorlogvoeren hadden ge»
leerd, vernietigd en meer dan 600 ka»
nonnen, 1500 mitrailleurs en duizenden
geweren cn millioenen patronen bleven
i handen der overwinnaars.
„Wie eenmaal een burgeroorlog heeft
meegemaakt, zegt: dat nooit meer!" zoo
zei mij dc heer Saastamoiner. een der
vurigste Finschc patriotten, die in de
voorste gelederen der Witten den oor»
log heeft meegemaakt.
Dit verklaart het ontstaan van een
vrijwilligerskorps van meer dan 100.000
mannen cn vrouwen, een korps, dat ge»
heet als een leger uitgerust en gewapend
is. Het is dc Finsche wacht tegen het
bolsjewisme, die op het uiterste bol»
werk van West Europa stuut met dc
wapens, die zij aan Ruhiand hebben
ontnomen.
De Russische invloed is in 1918 in
Finland voor goed lamgeslagen. Toch is
cr geen Fin, die niet het gevaar van het
bolsjewistisch Rusland vlak aan dc
grens inziet. „Maar voorloopig" zoo
zei men mij in Finland „zullen de Fin»
nen geen last meer van dc Russen heb»
ben! Wij hebben ons leger, cn boven»
al. wij hebben een vrijwilligerskorps!
En wat een Finsch vrijwilligerskorps
waard is, dat hebben de Russen in 1918
ondervonden.
J. B. SCHUIL.
BINNENLAND
Een ernstig auto-ongeluk
Een auto in een sloot gereden
Een der inzittenden in de
modder gestikt
Woensdagmorgen is onder dc ge
meente Kamperveen een auto-ongeluk
gebeurd, dat aan een der inzittenden
het leven kostte.
Een auto van de familie van Hasselt
tc Kamperveen, waarin gezeten waren
de heer Wiegerts Wiersma cn mevr.
Pahud de Mortanges uit Arnhem, ter»
wijl de heer Pahud achterin had plaats
Icnomcn, reed in een sloot, waardoor
Ic wagen over den kop sloeg. Dc heer
Pahud dc Mortanges raakte onder den
auto. Een half uur was noodig om de
zen te lichten cn toen bleek dat de
heer Pahud in de modder was gestikt.
Als tragische bijzonderheid kan wor»
den vermeld dat de heer en mevrouw
Pahud dc Mortanges uit Arnhem naai
Kamperveen waren overgekomen om 't
huwelijk tusschen een broer van den
heer Pahud en een dochter van den
heer van Hasselto dat Dinsdag werd
voltrokken, bij tc wonen.
Het lijk is naar het Ziekenhuis te
Zwolle overgebracht.
In de Tel. van hedenochtend lezen
wij nog:
I Iet ongeluk vond plaats nabij dc z.g.
„Jan Broers Werkenwaar het gezel»
schap passeerde, komende van Kam
perveen. Het uitwijken voor een hon
denkar bracht den wagen op den berm
van den weg, die ter plaatse iets boo»
gcr ligt en doorsneden is met greppels
)or den waterafvoer.
Door den schok vloog de heer Pahud
dc Mortanges het eerst uit den wagen
welke c:rst daarna over den kop
vloog II etslachtoffer kreeg den wa»
gen. liggende in de sloot, op zich en
werd daardoor in de modder gedrukt.
Toevallig waren eenige manschappen
Van de marechaussee in de huurt die
spoedig ter plaatse waren cn dc overige
inzittenden zeer snel uit het water trok
ken.
De heer Wïchcrs Wiersma en mevr.
Pahud de Mortngcs maken het rede
lijk goed. Laatstgenoemde is .weder naar
de familie Van Hasselt te Kamperveen
teruggekeerd.
DE NATIONALE
GROTiUS-HERDENKING
De Koningin-Moeder woont
de plechtigheid bij
De Koningin-Moeder zal op Vrijdag
28 dezer de plechtigheid der Nationale
Grotiiis-herdenking 1925 in de Nieuwe
Kerk te Delft bijwonen.
Het gevolg zal bestaan uit baronesse
van Jttersum. 1ste hofdame, jhr.
Schimmelpenninck. groot-officier ter be
schikking van H. M. en graaf van Lim»
burg Stirum, kamerheer.
De mishandeling van een
politie-agent
Nog meer arrestaties
In verband met de mishandeling
den agent J.. Zaterdagavond j.l. in de
Gortmolen te Den Haag, heeft dc poli»
tic nog eenige arrestaties gedaan.
Aangehouden zijn de ?4»jarige opper
man TT, de 19-jarige koopman A. M. NV.
cn dc 23-jarige hulpmonteur J. A.
Dit drietal wordt verdacht mede
plichtig te zijn aan dc mishandeling van
den agent.
OPGRAVINGEN IN LIMBURG.
Iets ten iN. van het dorpje Steii
in Limburg] in de onmiddellijke nabij
Ticid van het beekje de Ur, (dat zich
in het vlakbij gelegen Urwood in de
Maas werpt) hebben, gedurende dc
laatste drie weken, opgravingen plaats
gehad, die, aldus het Hbld., zeer bc»
langrijke resultaten hebben opgeleverd.
Uier waren op een natuurlijk plateau,
Gat de Maasvallei bchccrscht, reeds een
tijd. geleden door den bekenden arts
dr. J. H. Beckers uit Beek, verschijnse
len van oude bewoning geconstateerd
Zelfs was deze er reeds toe overgegaan
een kleine proefgraving te maken, die
het vermoeden, dat hier in voorhistori#
scnen tijd menschcn gewoond hadden,
bevestigde.
Scherven van primitief aardewerk en
stukken bewerkte vuursteen werden
opgedolven. Dit alles was aanleiding
im aan dr. J. H. Holwcrda, directeur
an het Rijksmuseum van Oudheden tc
Leiden tc verzoeken zich met het on»
derzoek op ruime schaal te belasten.
Dit onderzoek, dat in collaboratie met
dr. Beckers en met de medewerking
van het Lïmburgsche Genootschap voor
Geschiedenis cn Oudheidkunde werd
uitgevoerd, heeft tot een verrassende
uitkomst geleid. Zonder tc willen
vooruitloopen op het verslag dat dr!
Holwerda en dr. Beckers ongetwijfeld
over hun ontdekking zullen in het licht
zenden, dcelen wij thans reeds enkele
bijzonderheden mede.
Genoemd plateau is door een pnlissa»
decrlng waarvan dc dubbele rij paal»
gaten in den grond teruggevonden werd
zoowel naar landzijde toe. als aan den
stcilen piateaurand zelf, omgeven ge
weest. In de ruimte binnen deze palis
sade werden sporen van oogcnschijn*
lijk kleine woningen of hutten geeon»
statccrd. Hier heeft dus een verster
king gelegen, die in haar cenigszins drie
liockigcn vorm, zich aan de natuurlijke
formatie van het plateau aanpassend,
veel overeenkomst vertoont met het
voor enkele jaren bij Nijmegen op het
Kopschc veld teruggevonden „Oppi»
dium Batavorum".
Intusschen waren de afmetingen veel
aanzienlijker en was cr in plaats van
een palissade een hrccde walmuur van
hout cn aarde. Ook in het scherven»
lateriaal, dat verzameld werd, toont
zich deze overeenkomst met de Bata»
fcnburcht Naast tallooze scherven
inhcemsch maaksel met ruw op
icrvlak cn gekartcldcn rand, zooals
ooral uit de urne-veldcn van Limburg
cn Noord»Brabant bekend is, kwamen
ook enkele fragmenten van Romcinsch
aardewerk voor den dag, alsook stuk
ken van Romeinsche dakpannen Merk»
waardigerwijze zjjn op het terrein en»
kclc stukken vuursteen voor den dag
gekomen, waaronder een gedeelte van
een gepolijste bijl. Mocht dit laatste
nog ccnigcn twijfel wekken omtrent dc
periode waartoe deze nederzetting moet
worden gerekend, de vondst in dc
eerste plaats van de Romeinsche cul"
tuurresten laten voorloopig geen andere
datccring toe dan de eerste eeuwen na
Chr.
Het onderzoek, dat door
gunstige gesteldheid van den bodem
bemoeilijkt werd zal vermoedelijk het
volgende jaar worden voortgezet.
liet groote belang van dc ontdekking
an woonplaatsen van die bevolking
."icr aanwezigheid in ons land gewoon»
lijk slechts door urneveldcn wordt aam
getoond, behoeft zeker niet tc worden
in het licht gesteld. Een bijzondere
omstandigheid verleent haar mogelijk
nog grootcrc betcckenis: tusschen ge
noemd plateau cn het dorp Stein zijn
n.l. door dr. Beckers ook dc resten
van een aanzienlijk Romcinsch gebouw
geconstateerd. Dc voorloopige ontgra»
ving die hiervan, onder leiding van den
heer A. E. Rcmouchamps, conscrv
aan 's Rijksmuseum van Oudheden te
Leiden, thans eveneens heeft plaats ge
had. bracht nan het licht, dat men hier
waarschijnlijk niet met een Romeinsche
villa of landhuis, zooals men zou mo»
gen verwachten, te doen heeft Wat de
bestemming van het kolossale gebouw
dat bijna 50 M. bij 30 M. mot cn
waarvan de zware muren uit tufsteen
waren opgetrokken, kan geweest ziin,
is nog niet met zekerheid te zeggen.
Badvertrekken, evenmin als een kelder
die in villa's in den regel voorkomen
werden hier gevonden. Wel werd een
zeer groot centraal gelegen vertrek ont»
dekt. dat v%h een hypocaustum (ver
warmingsruimte onder de baden, voor
zien is geweest.) Zonder twijfel moet
tusschen dit gebouw, dat blijkens de
aardewerkschcrven (er werd ook een
bronzen munt van Valens gevonden)
tot in de vierde eeuw moet hebben He»
staan, cn de •inhecmsche plateau-be
woners verband worden gezocht. Wel
licht zullen de onderzoekers, die, zoo
als gezegd, een volgend jaar het be
gonnen werk hopen voort te zetten,
dit punt tot een oplossing weten te
brengen.
Ten slotte verdient in herinnering
te worden gebracht dat het in dc on
middellijke nabijheid van het genoem»
de gebouw is, dat destijds verschillen»
de Romeinsche sarcophagcn cn graven
met rijken inhoud zijn voor den dag
gekomen. Een dezer, de bekende
„vondst uit Stein", is in het Rijks»
tc Leiden opgesteld
Koninginnedag Liefdadig
heidsdag
Naar gemeld wordt, zullen te 'srGra-
venhage, naar aanleiding van den
wensch van de Koningin, op verzoek
van den burgemeester^ behalve het
bloemencorso, ook de door het comité
voor Volksfeesten georganiseerde mu
ziek- en zanguitvoeringen op straat op
31 Augustus niet doorgaan. Het feest
in den tuin van liet Kon. ZoÖL Bota»
nisch Genootschap, uitgaande van het
Comité gaat echter door, daar de rege
lingen daarvoor reeds getroffen zijn-
Naar het U. D- verneemt zal Utrecht,
aarschijnlijk op eene andere wijze, in
overeenstemming met den wensch van
de Koningin, die haar verjaardag tot
liefdadigheidsdag ten bate van do
stormramp wlidc bestemd zien, hare
gelden voor de feestviering gereser
veerd, bestemmen dan tot dusver- Zoo
zal waarschijnlijk tlit jaar de verlich»
ting achterwege blijven-
Hulp van tuinders en kweekers
Naar het Hbld. verneemt heeft de
heer A. Schuttevaer, rijkstuinbouwcon»
sulent te Zutphen, na een bezoek aan
Borculo, het initiatief genomen tot een
oproep, gericht tot de Nederlandsche
tuinders en kweekers met het doel dat
zij hun zwaar in hun bedrijf getroffen
collega's te Borculo zullen helpen door
financicclcn steun, opdat zij dat bedrijf
weder zullen kunnen voortzetten-
Blijkens mededeeling van den Rijks-
tuinbouwconsulent^zal het den tuinbou
wers bij algcrnccnc deelneming in een
steunactie licht vallen hun beroepsgc»
nooten tc Borculo'op dc been te hel
pen- De groep der tuinbouwers is lan
delijk wel zoo groot, dat deze oproep
in staat zal blijken om een paar door
de stormramp zwaar getroffenen on»
der hen de lasten daarvan te verlich-
De kerk, die ru'ne zou blijven
Men meldt uit Borculo
Kerkvoogden der Ncd. Herv. Ge»
meente alhier hebben besloten eer. com»
missie in tc stellen voor den weder»
opbouw 3cr verwoeste kerk, waarvoor
zij steun zullen vragen aan de Synccie,
de Vereeniging van Kerkvoogdijen, het
gemeentebestuur jm het Nationaal
Steuncomité. Gevraagd zal worden
iemand aan te wijzen, die met voorzit
ter en secretaris der Kerkvoogdij in
dit comité zitting nemen. Een en ander
is het uitvloeisel van het onderhoud
met ds- mr- B-rtels, secretaris der Ver»
eeniging van Kerkvoogdijen in Neder»
land.
Steun der gemeenten
Gedeputeerde Staten van Overijst!
hebben het besluit van den gemeente
raad van Hcllendoorn van 14 dezer tot
beschikbaarstelling van ƒ2500 voor de
geteisterde streken goedgekeurd.
Ged- Staten van Utrecht hebben aan'
B. en W. van Veenendaal mededeeling
gezonden, dat bij hen bezwaar bestaat
tegen het geven van een bedrag V3n
500 uit de gemeentekas aan de slacht
offers van de stormramp, omdat bij die
uitgaaf het" gemeentebelang direct of
indirect niet is betrokken.
De Amstcrdamsche communistische
Raadsleden Lisser.Doornbusch en mevr.
Van Zolm stcilen den Raad voor tot
steun van de slachtoffers in de door dc
ramp van 10 Augustus getroffen gebie»
den in ons land een bedrag van
f 500.000 beschikbaar te stellen.
Te Amsterdam
De vijfde verantwoording van hef
Amsterdamsche comité 10 Augustus
1925 en bestemd voor het nationaal
comité tot stcunverleoning, vermeldt
een totaal van 15039.85, waardoor het
algemeene totaal gestegen is tot
100.183.
Controle op de rijwiel-
belastingplaatjes
De politie op een waarne
mingspost
Verscheidene rijwielen in
beslag genomen
Naar de Tel. verneemt, wordt in
verschillende kleine gemeenten waar
des 2&ndags gehecle drommen wielrij»
ders doorh-ekken deze dag door de po
litie en de belastingambtenaren bij voor
keur gebruikt om te controleeren, of dc
rijwielen wel van het vereischte belas,
tingplaatje zijn voorzien. De brigadier-
majoor der rijks veld wacht te Wecsp
heeft op die wijze des Zondags al heel
wat rijwielen in beslag genomen, wan
neer hij door de fietsers niet opgemerkt
op 't bankje van den brugwachter aan
de Vechtbrug, een voor hem gunstigen
.waarnemingspost" had uitgekozen.
De vele overtredingen, welke bij dc
door Weesp passeerendc wielrijders ge
constateerd werden, schijnen de aan
dacht van den inspecteur der belastin
gen ook op het landelijke Muiden ge
vestigd te hebben, waar de stroom van
doortrekkende fietsers ongetwijfeld
nog grooter is den teWeesp. Een gevolg
hiervan was. dat men Zondag jJ. niet
minder dan 6 ambtenaren in Muiden
aan den controle-arbeid druk bezig
zag. Dc oogst was echter niet grootè
Slechts vier wielrijders werden er op
betrapt, dat zij niet aan den belasting
plicht hadden voldaan.
Maar voor één hunner zal het muis
je nog een staartje hebben, aangezien
hij een bclasringplaatje 1924 aan zijn
fiets bevestigd nad. Toen hij hierover
onderhanden genomen werd, verklaar
de hij niet te weten, dat hij met een
waardeloos bclastingplaatje reed. Hij
had het gekocht van een „onbekende"
op het NVaterlooplcin te Amsterdam.
Maar dc politie geloofde er niet veel
van en maakte proces-verbaal op.
EEN KORDATE ZUSTER.
Een ongeval, dat gelukkig goed is
afgeloopen, kwam naar de Zw. Crt.
meldt, voor in het Sopbia»zickenhuis te
Zwolle. In een vlaag van angst wilde
een mannelijke patiënt onverhoeds van
de eerste verdieping naar de zijde van
de Philosofcnallee uit een der geopende
vensters springen. Een verpleegster
snelde hem na, greep hem vast cn gilde
om hulp. Het was een angstig gezicht,
den man een oogenblik buiten het raam
te zien hangen. Op het hulpgeroep
kwam van alle zijden personeel toe-
loopcn cn kon de ongelukkige beneden
worden opgevangen en binnen ge
bracht. Het bleek, dat hij. dank zij het
kordate optreden der zuster behoudens
enkele schrammen, geen enke! letsel
had opgedaan.
WEER EEN OUDE MOLEN
OPGERUIMD.
De bij bezoekers van Westerwoldc
bekende oude korenmolen te Ter Haar
bij Ter Apel, dateerende van 1650, zal
worden afgebroken wengens aanschaf
fing van electrischc beweegkracht.
LAFFE AANSLAG.
Dc drukker W. tc Kerkrade, werd
i het gehucht Chévrcmont door eer.
4»fal personen aangevallen, van ziin
rijwiel geslagen cn ernstig mishandeld
\V„ die in de richting Kolduc vluchtte
wist aan zijn vervolgers, die onbekend
bleven, tc ontkomen. Hij is onder gc>
ieeskundffee behandeling.
IN KOKENDE PAP GEVALLEN.
Tc Munstergcleen viel het 3»jnrig
dochtertje der familie Schm. in ccn
ketel kokende pap. De arme kleine be.
kwam vele ernstigo brandwonden cn
■erkccrt in zorgwekkenden toestand.
WIJZIGING INKOMSTENBELAS.
TING.
Naar de ..Rsb." verneemt, is een voor
stel tot wijziging van dc inkomstenbe
lasting 1914 aanstaande.
INGEZONDEN M EDED EELINGEN
a 60 Cts. per regel.
ALGEMEEN
WORDT TE HAARLEM EN OM
STREKEN BEZORGD ALS VOLGT
OCHTENDBLAD TUSSCHEN
6-8 UUR EN AVONDBLAD
(MET VOLLEDIGE BEURS)
TUSSCHEN 5-7 UUR -:
j ABONNEMENTSPRIJS j
f2.10P.MXD. EX* f 6.10 P. KWARTAAL
BIJKANTOOR VOOR HAARLEM
j TEMPELIERSSTRAAT 32 j
TELEFOON 10209
j AD VERTEN TIÉN
J WORDEN AAN HET BOVEN- J
J STAANDE ADR. AANGENOMEN
j (ZONDER PRIJSVERHOOGING)
Het drama in de Lassus-
straat
Het lijk van den dokter
gevonden
In de Houthaven te Amsterdam is
drijvende gevonden het lijk van den
dokter, die de vorige week 's nachts
bij een dame in de Lassusstraat aldaar
binnengedrongen was, met bedoeling
haar van het leven te bcrooven. Ge
lijk bekend, had de dokter aan zijn
familie geschreven, dat hij op deze wijze
een eind aan zijn leven maken zou.
NA EEN JAAR TERUGGEKEERD.
De heer K. Langendijk te Schagen,
had ccn jaar geleden een postduif la»
ten vliegen, die thgns in de oude til
terugvcrschecn. Een zoolange afwe
zigheid zal zeker zelden voorko»
HET 300-JARIG BESTAAN VAN
HOOGEVEEN.
Met verschillende feestelijkheden
wordt het 300-jarig bestaan van Hooge»
veen herdacht. O.m. is een nijverheids»
tentoonstelling geopend. Aan den sta
tionsweg is een gedenksteen onthuld.
ONWEER.
Te Mijdrecht sloeg Dinsdagmiddag
tijdens een hevig onweder, gepaard
gaande met zwaren regenval, de blik»
sem op verschillende plaatsen in. Het
huis, bewoond door dc gezinnen Hoek»
stra en Van der Hoogen, brandde af.
Ook sloeg dc bliksem nog ia de Chr.
school, zonder echter ongelukken tc
veroorzaken.
V erkeersonge vallen
Overreden en
gedood.
Toen een vliegtuig boven Druncn
vliegend, rcclamebiljetten voor de
Waalwijkschc tentoonstelling uitwierp,
wilde dc landbouwer ,T. D. een op straat
liggend biljet oprapen cn werd terzelf
der tijd door een auto overreden,
tengevolge waarvan hij na vrceselijke
pijnen overleden is.
Levensgevaarlijk
gewond.
Woensdagmorgen is tc Amersfoort
de Amstcrdamsche manufneturenhande»
laar D. v. d. C.. terwijl hij plotseling
de straat overstak, door een auto uit
Rotterdam overreden. Levensgevaar
lijk gewond werd de bejaarde n^n naar
het St. Klisabethsgastliuis vervoerd.
