Mijnhardt's
Salmiak
HAARLEM'S DAGBLAD WOENSDAG 23 SEPT. 1925
Misdrijf te Tilburg?
Een man met afgesneden
hals gevonden
Uit Tilburg wordt aan de Tel. gc»
meld:
Maandagmiddag, toen de vrouw van
zekeren A. Bakx haar woning had be»
treden, vond zij in een kamer het lijk
van haar 31 .jarigen echtgenoot met af.
gesneden hals. badende in zijn bloed,
liet Parket uit Breda, dat onmiddellijk
gewaarschuwd werd, arriveerde spoc»
dig tot het instellen van een onder,
zoek. waaromtrent ons nog niets kon
worden medegedeeld. Of hier sprake
is van misdrijf is nog niet uitgemaakt.
De vrouw van het slachtoffer vertoefde
nog laat op het politiebureau.
ZAKELIJKE BELASTING OP HET
BEDRIJF-
Op den lsten Januari 1926 eindigt de
termijn, waarvoor bij Kon. besluit van
den 27sten Augustus 1921, no. 90. is
goedgekeurd de verordening op de
heffing van een belasting onder den
nsitn van zakelijke belasting op het
bedrijf te Rotterdam-
Aangezien eene wijziging van de
thans geldende bepalingen B en W. niet
noodzakelijk voorkomt, zijn zij van
oordeeL dat met inachtneming van de
bij raadsbesluit van 30 November 1922
daarin aangebrachte wijzigingen, zoowel
de verordening op heffing als die op
de invordering van deze belasting wc»
derom onveranderd kunnen worden
vastgesteld- Zij doen daartoe een voor.
stel aan den raad.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
i SO Cents per regeL
KTNDEREN EN OUDEN VAN DA.
GEN
En wie lijden aan zwakke magen,
CARR'S MOUTBROOD zult gij goed
verdragen.
ÏTÏT
DE OMSTREKEN
VELSEN
GEMEENTERAAD
Dinsdagavond kwam de raad dezer
gemeente bijeen ter behandeling van
een agenda, 'ie 12 punten omvatte.
Voorzitter, de burgemester.
Afwezig de heer F. P. Vermeulen.
1. Ingekomen stukken en mededee»
Lr. gen.
Een verzoek van „Stormvogels"'
voor rekening van de gemeente w.
leiding te leggen naar de terreinen,
gaat naar B. ea W. ter afdoening, maar
ingevolge verzoek van den heer Schil,
ling, om prae»*dvies.
2. Vaststelling van een nieuwe brand,
weerverordening.
De heer Dalmeyer bepleit het
aanschaffen van nandbrandbluschmid»
delen ten dienste van de politie
spoedig ingrijpen mogelijk te ma»
ken.
De heer Sluiters stelt voor bij
art. 15 onder werkzaamheden en ver>
plichtingen van het personcc. in te voc»
gen „deze oefening moet minstens één»
maal per jaar plaats hebben". Aldus
besloten.
De heer Schilling stelt voor, voor
nachtelijke uren te bepalen de uren
van des avonds 10 tot des morgens 7
uur (in piaats van 6 uur).
Aldus besloten.
3. Prac>advies op het adres van den
IJmuider Bcstuurdersbond, betreffende
steunverleening aan ongehuwde werk'
loozen.
De heer Visser komt terug op de
woorden van den heer ten Brocke, die
zich er over verwonderde, dat een de
gelijk adre door dec Bcstuurdersbond
was ingezonden. Aan de hand van de
□otulen van een vergadering met de
besturen meent spreker, dat hiertoe wel
aanleiding bestond. De heer Visser ver.
dedigt het adres, waarop door B. en
W. aiwijzend was geadviseerd, in over»
eenstemming met het standpunt van de
commissie inzake steunverleening. De
heer Visser vindt het. bezwaarlijk,
dat men ongehuwde werkloozen niet
kostwinners, eerst in een staat van
armlastigheid, laat komen, alvorens zij
gesteund kunnen worden.
Spreker zegt, tegen het pracadvies
te zullen stemmen.
De heer Vai. tier Steen onder»
steunt tot op zekere hoogte de woor»
den van den heer Visser. Hij bepleit in
elk geval een meer soepele toepassing
docr dc .ommissie. Ook het rijk doet
dit.
De heer Ten Broeke bestrijdt den
heer Visser. Op de vergadering met de
besturen ging men unaniem met het
voorstel der commissie accoord. De
Commissie zal ongehuwden, die behoef,
tig zijn. niet zonder steun laten.
De heer Schilling zegt, dat hij
liever een vergelijk in deze kwestie
had gehad. Er zijn bezwaren van beide
kanten. Spreker staat op het stand,
punt, dat iemand die door omstandig»
heden niet kan werke-, recht heeft om
behoorlijk tc leven. Spreker wenscht,
dat dc commissie rich meer dan tot nu
toe het geval is. richt naar de meaning
van de organisaties.
De heer Dunn^bier bepleit ann»
neming van het pracadvies. hen regel
vaststellen gaat in deze gevallen niet.
Vrijgezellen behoeven niet ondersteund
te worden.
De heer Sluiters bestrijdt het
standpunt van den wethouder. Men kan
steunbehoevende vrijgezellen niet aan
hun lot overlaten.
De Voorzitter stelt een wijzi»
ging voor van hetgeen dienaangaande
is bepaald. Als men bepaalt, dat onge»
huwden, e geen kostwinner zijn ook
„kunnen worden gesteund", in plaats
van als regel niet worden ge»
steund", is de zaak in orde.
De heer Dunnebier is tegen deze
wijziging.
Het voorstel van den Voorzitter
wordt ca ecnige discussie aangeno»
men.
4. Vaststelling van een instructie
voor het onderwijzend personeel der
openbare scholen voor lager onderwijs.
Aangenomen.
5. Praeadvies op het adres van het be
stuur der vereen-.ging'voor Christelijk
Nationaal Schoolonderwijs te Santpoort
om voor de stichting van een bijzondere
lagere school aan den Brederoodscheweg
aldaar, de benoodigde gelden uit de ge
meentekas te verstrekken.
B. cn W. stellen voor, afwijzend t
beschikken.
De raadsleden Ten Broeke. Warde
ns ar. Sluiters en Nijssen hebben een niet
recenen omkleed voorstel ingediend,
net verzoek toe te staan.
De lieer Wardenaar verdedigt het
door genoemde heeren ingediend ver
zoek. met bet oog op de toeneming der
bevolking
De heer Ten Broeke spreekt in den
zeilden geest. Hij wijst op de woorden
van den wethouder van onderwijs, die de
noodzakelijkheid van nieuwen school-
bouw heeft bepleit.
De heer Schilling wijst er op, dat
geregeld op een onbehoorlijke manier ge
tracht wordt handieekeningen te verkrij
gen. Tegen zulke dingen moeten we on*
verzetten. Als het verzoek kwam uit den
drang der bevolking, zou spreker gaar
ne zijn medewerking verlecnen.
De heer Roel se zegt, dat bewezen is
dat een dringende behoefte aan die
school niet aanwezig is.
De heer Sluiters zegt, dat hij den
weihouder van onderwijs had verzocht,
d:t adres aan te houden, om de uitspraak
van Gedeputeerden oo een dergel i k ver
zoek van de vereemgin. te Wikeroog af
te wachten. De wethouder had hem ge
antwoord, dat het verzoek in deze ver
gadering behandeld moest worden, daar
anders de termijn verstreken was ea het
verzoek daarmede was ingewilligd. De
voorstanders van het christelijk onder
wijs zullen niet rusten, voor er een
christelijke school op Santpoon is. Het
onderwijs op de openbare school ;s uit
stekend. daarom gaat het in geen geval.
Door de toeneming van de bevolking is
er aanleiding tot het stichten van een
nieuwe school. Als deze school niet tot
stand komt. moet de openbare school
worden uitgebreid of een nieuwe school
gebouwd. Het hangt van de uitspraak
van Gedeputeerden af, of het gewenschte
aantal kinderen aanwezig is.
De heer Tusenius meent ook, dat
we de christelijke school niet tegen kun
nen houden. Spreker is van overtuiging
dar. wanneer de school er komt, er
leerlingen zullen komen dan nu zijn aan
gegeven.
De heer Schuitemaker zal
practische redenen het voorstel van de
heeren Ten Broeke c.s. steunen.
De heer Lande weert, wethouder
van onderwijs zegt. dat dit het vierde
verzoek is dat is ingekomen. Er loopt een
draad door deze verzoeken. Deze school
wordt niet verlangd door mcnschen die
er al jaren wonen, maar door gerefor
meerden. De schoolstrijd is in 1920 ge
ëindigd, maar de gereformeerden willen
dezen schoolstrijd weer nieuw leven in
blazen. Met den bouw van deze school
is het bouwen van een nieuwe openbare
school niet van de baan.
De uitbreiding van de gemeente is op
zichzeif geen steunpunt voor dit verzoek.
Men nu buiten de grenspalen van de
gemeente gegaan. Tot meer'dan een uur
afstand van de school heeft men hand-
teekeningen verzameld. Onder geen en
kele omstandigheid komt er het aantal
vereischte handteekeningen. Alleen met
samenwerking van de verschillende ver
zoeken kan een dergelijke school tot
stand komen.
De heer Dunnebier meent, dat de
aanvraag aan de eischen voldoet en het
verzoek wel kan worden ingewilligd.
Het voorstel B. en W. wordt verwor
pen inet 12 tegen 8 stemmen.
Het voorstel ten Broeke wordt
aangenomen met 13 tegen 7 stemmen.
o. Aanvrage om hernieuwde goedkeu
ring der verordening op de heffing van
school?-"'-! voor het gewoon lager onder
wijs, r itaar vervolgonderwijs buiten
gewoon lager onderwijs en uitgebreid la
ger onderwijs.
Goedgekeurd.
7. Praeadvies op een verzoek om mede
gebruik van de slöjdinrichting der school
voor buitengewoon lager onderwi s te
IJmuiden.
De heer Tnsenius stelt.voor den
cursus ook open te stellen voor leerplich
tige kinderen.
B. en W. nemen dit voorstel over.
Goedgekeurd.
8. Toekenning van een voorschot
onder waarborg van 2c hypotheek
den bouw van arbeiderswoningen.
De beer Dalmeyer bepleit het
aanstellen van een tijdelijke extra
kracht om een voortdurend toezicht
te houden op den bouw van deze wo»
ningen.
Dc heer Tusenius ondersteunt dit
Er worden woningen gebouwd, die
zeer slecht zijn.
De heer Dunnebier zegt, dat een
opzichter als door hem gcwcnscht,
reeds aanwezig is.
De heer Ten Broeke zegt, dat
dagelijkscbe controle noodig is.
Dc heer Dalmeyer doet den wet»
houder de pertinente vraag of er per»
soncel bij is gekomen na 17 Juni of
dat een der oprichters speciaal met
het toezicht is belast.
De heer Dunnebier zegt, dat
hij bij verschillende gcraccntcbcstu»
ren heeft geïnformeerd, hoe daar deze
zaak behandeld wordt. Spreker hoopt
binnenkort deze gegevens in de com»
missie te kunnen onderzoeken. Opdat
hijzonder toezicht bekostigd kon wor»
den is de bepaling gemaakt dat f 10
voor toezicht in rekening gebracht
wordt
Op een herhaalde vra^g van den
heer Dalmeyer antwoordt de heer
Dunnebier. dat een speciale amb.
tenaar is benoemd.
Dc Voorzitter: „Daar weet ik
niet van."
De heer Dunnebier zegt, dat
als de raad het voorstel aanneemt, er
morgen een ambtenaar benoemd zal
worden.
Dc heer Zwanenburg bepleit dc
belangen der groote gezinnen.
Het voorstel wordt z.h.s. aangeno.
men..
Vaststelling en verandering vai
straatnamen.
Goedgekeurd.
11. Wijziging der rooilijn aan de
noordzijde van den IJmuider straatweg
Vclseroord.
Dc heer Tusenius heeft geen
advies van de schoonheidscommissie
gevonden Spreker stelt voor, het voor»
te houden en 't advies van de
BOrWVERGrXNIXGF.X
Door lurgoraaeaew en wethouders van
Veleen zijn da aarojgende howvergunni
gen •rerlecod:
Aan <1* ,\.V. Exploited* Maatschappij
..Ve^eroord" v<x>r oen woonhuis aan
H-igolingerweg to tSxnepoo.ri.
Aan C. van do Vooras, Santpoort,
vwr «ea winkelhui» uk: bovenwoning aar.
den Bloemendaalachcn straatweg.
Aan J. A. A. van Warmer»Urn. te Haar
lem, voor «en woonhui* met boUoiloode
saai den IIagelirg«rw<w te Santpoort.
Aan P. 1'. Pruij«, Santpoort, voor e
landhuis aan den Br«*ler-»le«-!'.oil weg.
Aan de Kontnkh.dce Xederlandache Hoog
ovens en SiaaHabcteken Vc ".een, voo;
gebouw voor ióngaareiniging.
HEEMSTEDE
BEKRONING-
Op de in de vorige week tc Arnhem
gehouden Groote Najaars-kcuring van
dc Kon- Ned- Maatschappij v. Tuin»
bouw en Plantkunde, af deeling Am»
hem, werden door *1 c N V. Tuinbouw»
inrichting „Enchantress" v-h. H. Car»
lie, te Heemstede, behaald ccn groote
gouden medaille cn als extra prijs een
groote' gouden medaille voor een groep
Dahlia's-
HILLEGOM
RINGSTEKEN EN HARDDRAVEN"
De eerste feestdag begon met een
ringrijdcrij per fiets in dc Van "den
Endelaan tijdens mooi weer. De laan
met dc bloeiende dahlia's en be»
gonia's, het frissche gras. dc Zondagsch»
gekieedc mcnschen, dc vlaggen cn ce
versierde fietsen gezellig cn prettig
uit- De Harmonie speelde. De belang»
stelling van het publick was heel goed
22 paren namen aan het steekspel
deel. met den volgenden uitslag
Mooiste geheel, lc prijs de heer L.
Kraak, 2e prijs Mej. Kraak-
Ringsteken dames 1- EisingMaas»
kant, 2. To van Dril, 3- Mario Spie»
rings-
Ringsteken, hecren I. C- v. d. Klugt,
2. NV. Nieuwcnhuizcn, 3. J- Kroeze-
In den namiddag had de harddraverij
plaats, welke begon onder een regen
bui- Later knapte het weer op cn bleef
gunstig- Er waren 11 paarden opgeko»
men. waarvan er 6 uitvielen- De prijzen,
winners werden Catharine R„ van
\V'. Schoon, tc Medemblik. rijder J.
Leeuwen, 340 M-, le prijs ƒ250-
Clemenec, van D- dc Vlieger, te Haar»
Iemmermcer. berijder dezelfde, 350 M
!e prijs 100.
Jong Alexandra, van A Sptcb. te
Mikltnn. berijder J- F- de Boer, 340 M-
3e prijs f 50.-
Camelia, van A. v. d- Mare!, te Hille.
gom. berijder J- de Vlieger, 310 Mn Ie
troostprijs f 75—
Doorlooper, van D- de Vlieger, te
Haarlemmermeer, berijder dezelfde, 340
M.. 2e troostprijs f 25-
Er W3s vrij veel belangstelling voor
de draverij, die in dc beste orde ver.
liep-
Op het feestterrein was veel publiek,
vooral ip den avond-
Heden. Woensdag, worden cr vele
volksspelen gehouden.
OPLICHTING.
Bij rijwielhandelaar O. vervoegde
ziel: em hem onbekend persoon, dfe voor
gaf. dal ai;:-, te Beverwijk Wonende vader
motorrijwiel wiide koopen. Hij vroeg
het motorrijwiel. <!*t juist buiten eland te
magen kvien xuen. O. stond dat too» De
spraak wm. dot het motorrijwiel ccn
uur. weer terug xo-u xifn. Toen om 10 uur
de onbekende nog niet terug was,
de O. zaakje niet en deed hij daarom
aangifte hij de politie. D® recherche kwam
te: de ontdekking, da*, do onbekend* de
hij politie bokimdo H, J. M. was. M.
wend Zondag !e Amsterdam opgespoord en
naar I.Imu den overgebracht, Xv
hoor te hobbcn ondergaan ie de aangehou
dene ter beeohikking van de mei Sri.
stekk
BOHBBPVAART
20 6*pt Aangekomen i Laverock sjs. Lon
den. Llngeatroom a.s. Londen, Helios
Ami werpen, Lucie e.a. Beval osa&r Zaandam
Jakob Macro k Archangel n. Veleen,
N-iolte e.s. Hernósand, Rijnstroom e.a. Hul]
6.B. Goot*, Van JterseeUer e s. Hani-
Kilairoom s. Freetown, Dagfred
s-a. Onega, Willy e.e. Goole, Gelderland a.e
Xewcaaile.
21 Sep'. Axi:geV.«nen, Dlywo» «a Ham
burg. H. A Xolxe e.e Bremen, Zaan
•troon: Laid, Hercules es. Malaga,
Stiabf. Kopenhagen, Vega, lichter per
Tiger. 5 - Harold 6e. nudikavaü
Nero J= - -i. Kuierpa Kopeakag-
'21 Sept. VertTokkeu.
Ontfenecfcoot KXII Noordzee, Faunae.».
Hat
Vu
L Gcrdz
stel a
schoonheidscommissie in tc winnen.
Dc heer Dunnebier is er op tc»
gen, dat het voorstel in handen van de
schoonheidscommissie komt
De motie»Tusenïus wordt aangeno»
men met II tegen 9 stemmen.
12. Aankoop van een perceel grond,
gelegen op den hoek van den Rijks»
straatweg en den Driehuizerkerkwcg te
Velsen.
Goedgekeurd.
•De raad verleent hierbij B en W.
BLOEMBOLLEN CULT U U R
De vergadering, die de af dealing der
AVg. Vereeniging voor bloembollencultuur
gehouden heef-, wae zoer druk bwtveht, de
moI van Hotel Sieterm.vr.s was geheel he
rover de voonriter de heer R. Veld-
huyzen van Zanten Gin., zich tttrr ver
heugd toonde. Hij hord ach: het overleden
Ld Atn heer J. Wiedemeyer Sr. en xei van
de agenda der algornccne vecgaderirg, dat
het politiek «en mooi atuk werk ia. are
lange «en zacht lijntje den zin van het
hoofdbestuur door te drijven- Punt 5 bind:
da leden aan handen «n voeten. <io
van „Spaar en Hout", «en oud huis, gaa:
volgens beia niet op. D* plaate ia goed
voor een oodeznar.nenhuia, niet voor een
handelsbeurs.
De heer Ba'.ttw zei vernomen te
dat de af deelingen in bet Weatlaod zich
zullen afscheiden ale de contributie ver-
hoogd wordt.
De voorzitter noemde de begroc.ing voor
een beurs op .Spaar en Hout" r-aief. De
koeten zuL*r. i 150.000 xnaar i 2CO.COO
en meer zijn. De loden-kweckare zullen
nooit van de heümg per B. R. voor deze
beurs aikomen
Bij de behandeling der agenda kon de
vergadering zich niet vereenigen inet punt
S zooala het voorgesteld ie, wel met
lem, waarin beschreven is,
de 2 cent per R.R. wordt Itestemd voor
wetenschappelijk onderzoek cn do onper
soonlijke reclame.
Bij punt 3, het aanbod van Tlillcgom,
ontwikkelde de voorzitter «m plan om de
beurs daar rendabel te maken. Met alge-
temmen verklaarde men zich
toot. zoo ging het ook nvt de gift
den Borri van Bïoembollcnhaiwielaren.
terwijl het voaratel SpaAr en Hout met al-
g-me^ne stemmen afgewwn werd.
J-A afgevaardig.lea naar de algemeere
■ergadering werden henoetnd de hecren G.
Hyikema en C de Wreed e.
IJMUIDEN
\1SCHLOSREGELING
De Commiasie ter uitvoering van
deze regeling Heelt ons mede. dat de
voorstellen der samenwerkende vak»
organisaties van Haven» en Transport»
arbeiders te IJmuiden inzake het aan»
nemen van vischlossers voor het lossen
visch uit zeevisschersvaartuigen in
do vischSallcn te IJmuiden. voor een
proeftijd van 6 maanden door de bc»
treffende partijen zijn aangenomen
De Commissie, welke dc uitvoering
van deze nieuwe regeling op 2lch heeft
genomen, is geconstitueerd cn bestaat
uit dc heeren F- J- H- Schneiders, direc»
teur van het Staatsvisschcrshavcnbc»
drijf als voorzitter en uit twee leden»
werkgevers, namelijk dc hecrcn S-
Koster en Joh- Polderman en uit twee
ledcn»werknemers, namelijk dc heeren
C. P- Darome cn C. v. d. Stccn-
In de eerste, op Maandag j.I- gchou»
den Commissievergadering, is als aan»
nemer van vischlosscrs aangesteld de
heer D F- G. Schilling, terwijl als in»
gangsdatum voor het inwerking rreden
van deze regeling 1 October 1925 Ï3
vastgesteld-
De betreffende regeling heeft ten
doel een betere wcrkvcrdecllng van de
beschikbare vischlosscrs te verkrijcen-
Aan de als visehlosser ingeschreven h«»
venarbeaders zullen kaarter, worden
uitgereikt en de lossing van visch uit
visschersvaartuigcn in de Vischhallen tc
IJmuiden zal in *t vervolg uitsluitend
vlschlossers, voorzien van een
machtiging, den hoek op te knappen, kaarf, worden opgedragen-
HAARLEMMERMEER
PERSONALIA
t or.derwijzers» un .1* R K Sr.
•eph viiool B H'X»fddozp (hoof.l de h«er
P. Heilinr) h» benoemd Mej. B. H M. S:v-
erding te Amaierdiun.
GEARRESTEERD
pineda^ zijn door politie te RucphA.
(NB.) in samenwerk big met d« Haarlem
merroeerocho g«n«nte politie gearr«;eer<l
tw«o artieiders, <la 28-jarig* J. J. ,?r
26-jarig* J. M. Een hunner waa bij
landbouwer in ttezen polder en d« ander
m den jrrootan IJpolder werkzaam. Bei
den werden verdacht van verschillende in
braken met dianlaUllcn cn werden Dir.*.
dagavond mg naar Rucpheci, hun woon
p-aats, overgebracht.
DIENSTPLICHT.
Naar wij verwanen, zullen 96 lote'n^en
uit dexe gemeente van de Achting 19a;. i«r
inlijving worden opgenepen tn wel tot lo-
161.
len stonden. Dc vaart vermindert voel.
haar. Dan knapt dc band van het
wiel. Dc machine maakt ccn draai, cn
staat met geen noemenswaardige;!
schok stil Ligt natuurlijk schuin, en
cenc vleugel op den grond. Dc schroef
van den motor aan den kapottcn kant
i* niet eens stuk, heeft nauwelijks
paar schrammen.
Wij verlaten dc cabin cn vinden
het vliegveld cfn groep uitgelaten
blije mcnschen, den heer Picsman
op.
Do auto van den geneeskundigen
dienst staat gereed, het personeel \an
dc K. L. M, ii gcrcquirccrd cn strat
eveneens gereed. De heer Guillonard.
chef van den tcchnischcn dienst, had
dc leiding genomen. I
Gcisscnaorffcr cn luitenant Aler wor»
den van alle kanten geluk gcwcnscht.
„Heb jij het gedaan?" Neen, Geys»
sendorffer heeft het gedaan, zegt lui»
tenant Aler, en Gcyssendorflcr bcv
weert lachend: „Samen hebben wij het
geduan."
Intusschcn valt de Duitsche mon>
teur. wicn blijkbaar ecnige vcrunt»
woordelijkheid voor het gebeurde zou
kur.ncn worden toegekend, buiten zicii
zelve n plat op zijn buik. Hij is hcclc.
maal buiten westen cn niet tc kalmcc<
ren.
Dc heer Picsman is dc opgetogen»
hcid zelve cn wij allen drukken den
beiden vliegers dc hand. Ik w ijs daarbij
luitenant Aler op mijn hoofd en u
hcop dat hij begrepen heeft, hoezeer ik
zijn nobel gebaar met dep valhoed
op prjis stel
SPAARNDAM
Draarixg w«M te -»^ter gelaten rsn de
'.V. Werf „Voovult" wn «talen «leep
•ohip rr.«'. afoxCinger. SO M. bij 6.60 M. bij
bij 2.30 M., gre»* 5S0 ton. gebauw.l voor
reken mg van den heer Th. A. Korsten.
Oa [telle.
LUCHTVAARTNIEUWS
Het ongeluk met het
driemotorige Koolhoven-
toestel te Rotterdam
Het verhaal van een der
inzittenden
Wij maakten reeds melding van het
gebeurde bjj de beproeving van het
driemotorige Koolhoventocstel tc Rot»
terdam. Een verslaggever van de N'.
Rott. Ct. die in het vliegtuig zat deelt
nadere bijzonderheden mede. Wfj on!»
leenen daaraan het volgende:
Wij zijn nog maar enkele minuten
in 't luchtruim, als luitenant Aler door
"de deur in de cabin komt Het prettige,
sympathiek gezicht van den jongen
man staat strak, ernstig.
.„Meneercn, zeet hij rustig, het is een
kwaad ding. lil ij f t u allen kalm op uw
plaatsen zitten. De machine gaat mis»
schicn in puin, maar cr gebeurt niets!"
Ik begrijp er niet heel veel anders
van, dan dat er wat aan de hand is en
ik maak zoo met mezelf uit, dat als
de machine In puin gaat, cr toch wel
wat" gebeurt.
De heer Aler stelt ons nog eens gc»
rust cn dan: „Wie is dc oudste van
dc heeren?" Voskamp, de stevige, ron>
de kerel, die dag aan dag op zijn mo
tor over de wegen raast, wijst op mij.
Ik vraag me verwonderd af, waarom
hij dat doet, want al zijn mijn haren
grijs, de oudste ben ik hier gewis niet.
Aler zegt niets, neemt zijn valhoed
af en zet dien op mijn hoofd Dat ont»
roert me toch even. Deze man is veel
jonger dan ik, ziin plaats is wellicht
gevaarlijker nog dan dc mijne. Ik kan
niets anders doen, dan hem een zach»
ten klap geven op den schouder, als hij
snel weer verdwijnen wil naar zijn zit»
plaats, cn ik houd hem dan nog even
vast Want het schiet me door mi-n
brein, dat de motoren toch blijkbaar
goed functionncercn cn ik wil graag
weten, wat cr nu toch wel aan de hand
Aan zijn oor vraag ik hem: „Wat
mankeert cr aan?"
„Dat vertel ik u straks wel", is eerst
zijn antwoord, m.iar hij bedenkt zich
en vertelt me: „We zijn een wiel
kwijt."
Dan rijn wc weer met ons tienen en
den piccolo. Ecnigen van ons zien
bleek, wat in deze omstandigheden
jeeflijk is.
'ij blijven allen kalm. Waar
niet. In de cabin van een vliegtuig
geeft het al heel weinig of men zich
opwindt. Vasthouden, stevig vasthou
den aan dc stoelen is voor ons de
boodschap cn wij beseffen dat alle»
aal.
Wij vliegen nog ecnigen tijd door.
zie het vliegveld beneden mij. Er ren
:n auto's overheen. Dan tjoempen we
naar beneden.
Een meesierljjke landing.
Lager cn lager. Wc weten dat het
nu gaat gebeuren. Een hijzondere sen=
satie geeft het nader komen van de
dreiging mc niet: eigenlijk meer een
verhoogde spanning cn oplettendheid,
om zoo mogelijk op het juiste oogen»
blik nog iets tc doen dat mc ten goede
zou kunnen komen.
Geysscndorffrr maakt dc landing.
Luitnant Aler heeft alles afgesloten,
zoodat brandgevaar uitgesloten is.
Nu raakt het ecne wiel den grond en
wij rijden voort, alsof wij op twee wie»
De oorzaak.
Intusvchcn staat,op het grasveld de
groote blauwe vogel treurig, scheef ils
ccn neergeschoten adelaar. Er zoo»
nis gezegd, wonderlijk weinig kapot,
dank zfj dit meesterstuk van vlieg
kunst.
Dc oorzaak van het hecle geval was,
zooals meestentijds. een kleinigheid.
Dc wielen van dit toestel hangen, als
dc machine den grond verlaten heeft,
twee staaldraden De bevestiging
een van die draden, ccn klein
plaatje, was gebroken, met het gevolg
dat het groote wiel er aan c£n draad
bïjhcngeldc.
Weke gevolgen zooiets kan hebben,
behoeft niet nader uiteengezet tc wor
den. Er zijn echter gelukkig vliegers
als Gcysscndorffer.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
60 Cent* per regel.
tabletten. Rond Model.
Bij Verkoudheid aangenaam cn genees
krachtig. Flacons 40 ei
Drogisten.
0 cent. Bij Apoth.
INGEZONDEN
in ingezonden stukken, geplaatst of
niet geplaatst, wordt de kopie den i
der niet teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
WARMTECENTRALE
HAARLEM
Over de bezwaren die te
Haarlem bestaan
Geachte Redactie-
In verband met het artikel „Warmte»
centrale" in uw geëerd blad. Werd
an verschillende zijden verzocht mijne
neening omtrent de uitvoeringsmoge»
lijkheld van een dergelijk plan te uiten.
Zelfs stelde één mijner cliëntecle my
voor. met dc montage van een install.-".»
tie, welke ik voor bcm in opdracht heb.
te wachten op de uitvoering van het
groote plan- Naar aanleiding van bo»
venstaando verzoek ik u beleefd mij
eenlgc plaatsruimte af te staan,
mijn oordeeL gebaseerd op een twintig»
jarige ervaring in de verwarming*-
branche, omtrent stedenverwarming uit»
een tc zetten.
Er is gezegd o a.„en waarom zou
in Nederland niet kunnen wat in het
buitenland wel kan". In vele gevallen
is dat juist, doch op het gebied van
afstandsverwnrming niet. Immers dc
bouwwijze in buitenlandschc groote ste»
den verschilt homclsbrced met de ma»
nier van bouwen bij ons. Elk huis toch
is b-v. in "Berlijn of New»York ccn
huurkazerne, groot kantoorgebouw of
anderzins, terwijl bij ons de meeste ge»
bouwen twee of hoogstens drie étages
hebben cn door één of twee gezinnen
bewoond worden- De warrotelevering Is
dus In het buitenland per K M Ieidjng
enorm, terwijl hier dc afneming hce
gering zou zijn in verband met de klei-
ne hulzen, waarvan nog maar een enkele
aansluiting op dc betreffende leiding
zou willen hebben, daar de aanleg van
centrale verwarming in een gebouw, al
is het dan zonder ketelinstallatlc,
steeds een kostbare geschiedenis Is- Ik
geloof niet, vooral fn den tcgenwoordi»
gen mala!*e»tijd, dat er veel menschcn
gevonden worden welke hiertoe zouden
willen overgaan. Verder zijn dc kosten
voor de tc maken kanalen bij
do meeste gevallen, in verhand met de
grondgc.steldheid, veel hooger dan
het buitenland, waar de groote steden
op vasfen ondergrond gebouwd zijn. De
leidingen te montceren onder bestaande
huizen Is pracrtisch uitgesloten, omdat
vele huiseigenaren, die geen aansluiting
aan hef net nemen, zullen weigeren de
leidingen door hunne kelders tc laten
montceren. Ook zijn dc kelders in dc
meeste gevallen zoo klein, dat hiervan
-Veen gedeelte gemist kan worden voor
het aanleggen van dergelijke zware Iel»
dingen. Alleen dc aanleg van de Iel»
dingkanalcn zou dan ook in Haarlem
ccn zoodanig bedrag kosten, dat rente
en afschrijving, onderhoud, enz. dc be»
sparing op brandstof en bediening verre
zou overtreffen.
Dc warm.Ycentralen welke momen»
teel in het buitenland zijn opgesteld,
zijn alle gecombineerde bedrijven- In
de eerste plaats wordt door stoomma»
"hines clectriciteit opgewekt, en wordt
dc afgewerkte stoom van de machines
gebruikt voor de warmtecentrale. Ook
functioneeren enkele warmtccentralen
met de afvalwarmte van gasfabrieken en
hoogovens.
De bekende Prof- G. de Grahl, welke
'dc afstandsverwnrming tof In dc uitcr»
■ste finesses bestudeerd heeft, schrijft
dan ook in zijn 4ic>ck „Wirtschaftlicho
Vcrwertung der Brcnnsteffc"
„Die Fernheizwcrkc sind wirtschnft»
lich. wenn sie unabhingig vom Warme»
bedarf der zu befaeizenden Gcbaudc»
gruppc dauernd ihrc Maschinen glcieh»
mlisMg belasten und die ohnc riisksicht
auf den Bedarf an Abwarmc cr/cugte
Leistung an anderwgirige Stromvcr*
brauchcr. ctwa an das Netz eincs gros»
Elcktrizitiitswcrkcs, abgeben kon»
ncn-"
(De „Stedenverwarming" is ccono»
miscli als zij. onafhankelijk van dc bc»
hoefte aan warmte der to verwarmen
gebouwcngrocpcn voortdurend haar
machines gelijkmatig belast cn de niet
met 'toogop boveng'cnocmdo bohoefto
opgewekte warmte aan andere stroom»
•erbruikers, misschien aan het net van
cn groote elcctricïtcits»contrale, kan
afstaan.)
Dc afstandsverwarming In Dresden
erkt b-y. onder bijzonder gunstige
omstandigheden. Hier heeft men ccn
groote electrische Staatscentralc, welke
de afgewerkte stoom van de machines
aan een particuliere Maatschappij ver»
koopt tegen betrekkelijk lagen prijs. In
dc onmiddellijke nabijheid van deze
warmtecentrale heeft men kolossaal
groote openbare en particuliere gebou»
wen. zoodat dus het transport van het
wanne water, dat door middel van
dc afgewerkte stoom ln tegenstroom»
apparaten bereid wordt, betrekkelijk
dnlg kost. Men heeft daar dus het
transport van groote hoeveelheden
warmte over betrekkelijk korten af»
stand, terwijl men hier een gering
kwantum over langen afstand zou moe»
ten vervoeren, waardoor men ccn groot
warmteverlies en een groot krachtvcr»
bruik heeft.
Een dergelijke combinatie, een elcc»
trischc centrale of gasfabriek niet warm»
teccntrale. zal echter in Nederland
voorloopig wel tot dc vrome wenschcn
behoorcn. daar het voldoende bekend.
dat directeuren van electrische ccn»
tialcn cn gasfabrieken verkondigen, dat
cr niets beter is dan „verwarming door
eloctricitcit" of „Stookt cn kookt met
gas-: deze bedrijfsleiders zullen niet
gemakkelijk tot samenwerking met een
dcrgclijkcn concurrent tc bewegen
zijn.,
Indien men dan ook een rcntabili»
teitsrekening zou maken van het project
zooals thans voor Hacrlcm wordt voor»
gesteld, dan zou men onherroepelijk tot
dc conclusie komen, dat het voordeel
van ccn centrale stookplaats niet" op»
weegt tegen de enorme kosten van
aanleg, onderhoud, rente cn afschrij»
ving.
Een ander gev 1 zou het zijn. wanneer
bij het bouwen van een Villapark of
ccn nieuwe stadswijk met den aanleg
van afstandsverwarming rekening werd»
gehouden, de warmtecentrale dan b.v,
in het centrum gebouwd zou worden,
dc groote gebouwen zooveel mogelijk
in de nabijheid hiervan werden gc»
plaatst, de kanalen gelijk met den
stratenaanleg werden gemaakt cn dc
verwarmingsinstallaties direct bij den
opbouw tn de huizen zouden worden
aangebracht. Indien dan de centrale ccn
gecombineerde kracht» en warmtcccn»
tralc werd, geloof ik wel, dat dan goede
resultaten bereikt zouden worden.
Door mij werd ccnigc jaren geleden
voor een flotbouw in Haarlem, waar»
van dc bouw helaas niet tot uitvoc»
ring is gekomen, een project gemaakt,
voor verwarming cn v.armwatervoor»
ziening. hier had elke woning ccn meter
waar dc warmte voor de centrale ver»
warming cn het kwantum warm water
werd opgenomen. Iedere bewoner bc»
taalde dus datgene -vat hij gebruikte.
Verder was dc centrale zondanig ont»
vrorpen. dat meer flatbouvren hierop
konden worden aangesloten, ook was
aan dc centrale ccn Wasscherij en
Badhuis geprciectccrd. Dergelijke
groote gebouwen in dc onmiddellijke
nabijheid van elkaar gelegen cn op
een centrale stookplaats aan tc slui»
tent is. zocals ieder begrijpen kan,
economisch. Ilct grootste vo -rdecl ont»
staat dan daardoor, dat dc warmte kan
opgewekt worden door hoogedruk»
stoomketels, waarvan het rendement gc»
rust op H5% kan worden aangehouden,
terwijl kicinc installaties, waardoor ge»
goten ijzeren tegenstroom ledenketels
worden gcbiuikt, -functioneeren met
ccn rendement van 30 tot 45?ó.
Het bewijs van bovenstaande is door
mij verleden jaar geleverd in dc fa»
brickcn en kantoren van de zeer modern
ingerichte Kromhout Motorcnfabrick
tc Amsterdam. Hier werden fubrieks»
hallen cn kantoren elk afzonderlijk door -
gietijzeren tegenstroom lcdcnkctcls ver»
warmd en werd door mij een warmte»
centrale geleverd waarin watcrpijpkc»
tcls voor het opwekken van hoogdruk»
stoom geplaatst werden. Deze hooge»
dmkstoom werd voor de fabriekshallen
gereduceerd op lagendrukstoom van
0.1 Atm. en voor de kantoorvcrwar»
ming werd in een tcgenstoomapparaat t
warm water bereid, ijjet resultaat van
deze warmtecentrale is, dat ongeveer
45% bespaard werd op de brandstof'
rekening.
Ik mag niet meer van uw plaatsruim»
tc vergen en zal dus niet in nog nadere
details treden. Ik resumeer echter het
olgende:
Een atedenverwarming zooals thans
wordt voorgesteld is voor Haarlem cn
voor de meeste steden in Nederland
onuitvoerbaar, door dc te lioogc flan»
legkostcn, waardoor dc exploitatie
kosten veel tc hoog worden.
Dat het in ieder geval een verheu»
gend feit is, dat onze Gemeentc»auto»
ritcitcn zich interessccrcn voor een sy»
stecm centrale verwarming, waardoor
dc mogelijkheid bestaat brandstof te
besparen. Er is namelijk geen land ter
ereld waar zoo weinig controle op den
uitvoer van centrale verwanninginstnl»
lotics wordt uitgeoefend als in (Neder»
land. Erbarmelijk wordt cr geknoeid.
Enorme massa's brandstof worden hier
jaarlijks onbenut door den schoor»
steen gejaagd omdat elke smid of
loodgieter welke een pijp in elkaar
kan draaien, in staat wordt geacht een
centrale verwarming uit tc kunnen
terwijl een centrale verwar»
ming*installatie een zeer zuiver wcr»
kend mechanisme is, waarvoor jaren»
lange studie cn ondervinding noodig is
om deze tc kunnen berekenen cn uit»
•oeren.
U dankend voor dc plaatsruimte.
Hoogachtend,
J. C. v. d. PIRAAT,
